NCV 3 - editie 2021 - proefversie

pr oe

fh o

N

VA

©

uk

st

of d Leen De Vroey

IN

3

PAGINA

Dit boek #opschool

1

Het communicatieschema #opschool

2

Een tweegesprek #opschool

3

Formele communicatie #dagelijksleven

4

Een klacht formuleren #dagelijksleven

5

Een telefoongesprek #dagelijksleven

6

Een voicemail #dagelijksleven

7

Instructies geven #dagelijksleven

©

uk

st

Een uitnodiging #dagelijksleven

Het bouwplan van een brief #dagelijksleven

fh o

9

of d

8

VA

0

IN

ONDERWERP

N

LES

Een brief schrijven #dagelijksleven

pr oe

10

inhoudsopgave 

3

ONDERWERP

PAGINA

Hulpmiddelen #opschool

12

Woordstrategieën

13

Feliciteren, wensen en condoleren #opstage

14

Bedanken #opstage

15

Mailetiquette #opstage

16

Klachten beantwoorden #opstage

17

Een boodschap doorgeven #opstage

18

Argumenten verwoorden #opstage

19

Uitleg geven #opschool

20

Een vergadering #opschool

pr oe

fh o

of d

st

uk

©

VA

N

11

IN

LES

0

IN

Een nieuw schooljaar, een nieuwe klas. Zeven leerlingen komen zich inschrijven.

Vul de ontbrekende namen in.

GSFORMULIER

1

BS INSCHRIJVIN

Naam: Nahimi Voornaam: Nabila

N

0

D I T B O EK

Nareem Nahimi

VA

Naam ouder 1: 0421 47 42 38 Telefoon ouder 1:

Lize Cassiman

Naam ouder 2: 0469 45 56 67 Telefoon ouder 2:

uk

©

Naam: Voornaam:

IER BS INSCHRIJVINGSFORMUL

st

Naam: Engels

2

Voornaam: Yaro

Michael Engels 31 Telefoon ouder 1: 0421 66 89

of d

Naam ouder 1:

Wendy Davidse 12 23 Telefoon ouder 2: 0469 54

fh o

Naam ouder 2:

pr oe

3

Naam: Voornaam:

Naam: Voornaam:

BS TELEFOONMEMO

um: 26/08 Dat

Uur: 10.15u

Beller: M. Rahou Bericht voor: mevr. Prinsen

Boodschap: Vader van Ilias Rahou wil graag

een gesprek met leerkracht voor de start

van het schooljaar. Kun je hem bellen voor een afs praak?

0477 55 49 71.

Gesprek gevoerd door: Hanat

les 0 – Dit boek

5

En wat is de naam?

IN

4

Naam: Voornaam:

VA

N

Sara Reyniers, R-E-Y-N-I-E-R-S

©

Van: DavidDiallo@telenet.be Aan: info@bernardussschool.be Onderwerp: inschrijven

uk

5

Beste mijnheer/mevrouw

of d

Naam: Voornaam:

st

Ik zou graag mijn dochter, Laïs Diallo, komen inschrijven.

Kunt u mij laten weten op welke momenten ik kan langskomen voor de inschrijving?

Alvast bedankt voor uw antwoord.

fh o

Met vriendelijke groeten David Diallo

Verheyden, met EY.

pr oe

6

Naam: Voornaam:

6

les 0 – Dit boek

En wat is jouw naam, Emma?

IN

7

a Beantwoord de vijf vragen. b Lees de teksten die onder de vragen staan. c Markeer in elke tekst de woorden die vertellen wat je in dit boek gaat leren.

VA

1

N

Naam: Voornaam:

1 Heb je de namen van de leerlingen die zich komen inschrijven met een nee

©

opslaan

ja

uk

hoofdletter geschreven?

of d

st

Nederlands: in dit boek leer je de Nederlandse taal juist te gebruiken. Het is belangrijk dat je correct Nederlands kunt spreken en schrijven in bepaalde situaties.

• Daarom zullen we enkele taalregeltjes opfrissen en inoefenen (bijvoorbeeld het gebruik van hoofdletters).

• We gaan ook enkele strategieën leren om moeilijke teksten te lezen en moeilijke woorden te begrijpen.

• Ook bestaan er enkele hulpmiddelen die je kunnen helpen om een tekst te schrijven zonder fouten. Deze hulpmiddelen leer je gebruiken.

fh o

2 Welke communicatiemiddelen heb je gebruikt om de namen te vinden?

opslaan

pr oe

Communicatieve: communiceren betekent informatie uitwisselen. Dit kun je doen op verschillende manieren: met woorden, zonder woorden, al sprekend, al schrijvend, via de computer, gsm … In dit boek leren we verschillende communicatiemiddelen te gebruiken: brief, e-mail, telefoongesprek, face-to-facegesprek, voicemail, affiche, uitnodiging …

les 0 – Dit boek

7

3 Welke vaardigheden heb je gebruikt om de namen in te vullen?

4 Welke vaardigheid hebben (de ouders van) Sara, Emma en Ilias gebruikt om hun kind in te schrijven?

IN

5 Welke vaardigheden heeft de secretariaatsmedewerker gebruikt om de leerlingen in te schrijven?

N

opslaan

©

VA

Vaardigheden: een vaardigheid is iets wat je kunt, zoals fietsen of zwemmen. Je hebt het moeten leren en door te oefenen word je er beter in.

In dit boek oefenen we de vaardigheden lezen, schrijven, luisteren en spreken. Deze vaardigheden gaan meestal samen. Een zender schrijft een bericht, een ontvanger leest het bericht. Een zender spreekt, een ontvanger luistert.

in het #dagelijksleven

st

#opschool

uk

Communiceren doen we altijd en overal: op school, in het dagelijks leven en later ook op stage of op het werk. De manier waarop we communiceren moet aangepast zijn aan de situatie.

Daarom volgen we in dit boek zeven leerlingen.

We volgen hen #opstage.

of d

Elke les start vanuit een concreet voorbeeld waarover we nadenken en waaruit we iets leren (opdracht 0). Elke les eindigt met een praktische doe-opdracht waarbij je zelf een communicatieproduct maakt en daarover reflecteert. Die doe-opdrachten pakken we aan volgens de OVUR-strategie: oriënteren, voorbereiden, uitvoeren en reflecteren.

pr oe

fh o

Benieuwd hoe dat in zijn werk gaat? Laten we starten!

het onlineleerplatform bij NCV

Leerstof kun je inoefenen op jouw niveau.

Je kunt vrij oefenen en de leraar kan ook voor jou oefeningen klaarzetten.

Hier vind je de opdrachten terug die de leraar voor jou heeft klaargezet.

Benieuwd hoe ver je al staat met oefenen en opdrachten?

Hier vind je een helder overzicht van je resultaten.

Hier vind je het lesmateriaal per deel (o.a. videobestanden en instructiefilmpjes).

8

les 0 – Dit boek

H E T CO M M U N I C AT I E S C H EM A

0

Yaro

fh o

of d

st

uk

©

VA

N

IN

1

•••

#les 1 #communicatie

5 min

☺👍🏼✒

Sharifa: Nieuwe klas!

Emma: Zin in! 🏻 🏻

pr oe

✍☺👊

Noteer hieronder wat communicatie volgens jou betekent.

opslaan

Communiceren is

.

Bij het uitwisselen van informatie is er altijd een stuurt naar een

die een

.

les 1 – Het communicatieschema

9

1

a Bekijk de foto's. b Noteer onder elke foto wie de zender is, wat de boodschap is en wie de ontvanger is.

3

VA

N

IN

NCV

Zender:

Boodschap:

Boodschap:

©

Zender:

Ontvanger:

uk

Ontvanger:

opslaan

Noteer onder elke foto of het verbale of non-verbale communicatie is.

pr oe

fh o

2

10

) of zonder

).

of d

woorden (=

st

Die boodschap kun je geven met woorden (=

les 1 – Het communicatieschema

3

Noteer zo veel mogelijk voorbeelden van verbale en non-verbale communicatie.

Non-verbaal (=zonder woorden)

uk

Kennen deze mensen elkaar goed of niet? Kruis aan.

fh o

of d

st

4

©

VA

N

IN

Verbaal (= met woorden)

pr oe

Emma en Nabila kennen elkaar goed niet goed

De leerkracht en de mama kennen elkaar goed niet goed

opslaan

Met mensen die je goed kent, communiceer je op een

manier.

Met mensen die je niet goed kent, communiceer je op een

manier.

les 1 – Het communicatieschema

11

5

Schrijf onder elke foto of het formele of informele communicatie is.

6

of d

#formeel #informeel

st

uk

©

VA

N

IN

Laïs

2u

Noteer enkele situaties waarin je formeel communiceert en enkele situaties waarin je informeel communiceert.

pr oe

fh o

Formeel (= met mensen die je niet goed kent)

12

•••

les 1 – Het communicatieschema

Informeel (= met mensen die je goed kent)

opslaan Om een boodschap over te brengen kies je een kanaal of

7

.

a Lees de volgende situaties (doelen). b Bepaal welk communicatiemiddel jij zou gebruiken bij elke situatie.

IN

Kies uit: sms - telefoongesprek - website - vergadering - affiche - face-to-face-gesprek - folder flyer MIDDEL

Je moet een afspraak maken bij de dokter.

VA

Je voelt je onterecht gestraft door een leerkracht en je wilt het met hem/haar gaan uitpraten.

N

DOEL

Je hebt een broodjeszaak opgestart en je wilt dat de klanten ook online kunnen bestellen.

©

Je hebt een broodjeszaak opgestart en je wilt reclame maken in de buurt.

uk

Je wilt je vriend(in) laten weten dat je iets later op de afspraak zult zijn.

st

Je wilt met de leerlingenraad op school een fuif organiseren.

Je wilt reclame maken voor de schoolfuif.

of d

Je wilt nieuwe leerlingen van je school informeren over de school: studierichtingen, uren, activiteiten …

opslaan

fh o

Een is de manier waarop de zender een boodschap overbrengt naar de ontvanger.

Bijvoorbeeld: sms, gesprek, e-mail, Facebook, brief.

pr oe

opslaan

Een is de reden waarom de zender een boodschap overbrengt naar de ontvanger.

Bijvoorbeeld: • informatie geven • iets verkopen • van een mening overtuigen • ontspanning • activeren = de ontvanger iets laten doen • gevoelens raken

les 1 – Het communicatieschema

13

8

Wat is het doel van volgende boodschappen? Waarom stuurt de zender deze boodschap naar de ontvanger? Noteer het juiste cijfer bij elke afbeelding.

pr oe

fh o

of d

HIRES wordt nog aangevraagd.

st

uk

©

VA

N

IN

Kies uit: 1 informatie geven 2 iets verkopen 3 van een mening overtuigen 4 ontspanning 5 activeren = de ontvanger iets laten doen 6 gevoelens raken

Ik heb begrip voor de medewerkers van De Lijn die staken. Het is hun recht om het werk neer te leggen als ze het gevoel hebben dat er anders niet naar hun verzuchtingen geluisterd wordt. Ze hebben de laatste jaren veel voordelen moeten inleveren en alles moet steeds maar efficiënter, terwijl er al zoveel stress en depressies zijn. Maar waarom moesten zij hun staking nu plannen op de eerste dag van de examens? Al die studenten die nu niet op school raakten, zijn er de dupe van. Hopelijk houdt de vakbond daar een volgende keer rekening mee.

Cynthia Schoeters

14

les 1 – Het communicatieschema

Emma

st

Bekijk enkele kranten, tijdschriften, brieven, folders … of surf op het internet.

Zoek van elk doel een voorbeeld.

Knip of print de voorbeelden uit en kleef ze op een apart blad.

Noteer telkens de zender, de boodschap, de ontvanger, het middel en het doel.

of d

9

a b c d

uk

©

VA

N

Sara xxx

IN

Gelukkige verjaardag, Emma!

Opdracht FILMPJE TWEEGESPREK

Wat moet je doen?

fh o

ORIËNTEREN

Wanneer moet het klaar zijn?

Hoe indienen?

Verzamel kranten, tijdschriften, brieven, folders …

Gebruik een schaar en lijmstift of maak gebruik van het internet en een printer.

UITVOEREN

Aan de slag!

pr oe

VOORBEREIDEN

REFLECTEREN

Check of je alle doelen terugvindt in je artikels. informatie geven iets verkopen van een mening overtuigen ontspanning activeren gevoelens raken

les 1 – Het communicatieschema

15

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen:

Hier ben ik al heel goed in:

Reflecteren over communicatie en de volgende elementen herkennen en benoemen: zender

IN

boodschap ontvanger

N

middel

pr oe

fh o

of d

st

uk

©

VA

doel

16

les 1 – Het communicatieschema

2

IN

Bekijk de non-verbale signalen van Emma. Noteer onder elke foto of het een formeel of informeel gesprek is. Waaruit kun je dat afleiden?

wat doen met foto's? rechtse persoon blurren?

st

uk

©

VA

N

0

EEN T W EEG E SPR EK

pr oe

fh o

of d

omdat:

omdat:

les 2 – EEN Tweegesprek

17

1

a Bekijk de stripverhalen van de tweegesprekken. b Noteer onder elke situatie de minpunten in de linkerkolom. c Schrijf in de rechterkolom hoe het beter kan.

IN

Situatie 1 Yaro wordt door mevrouw Prinsen naar het secretariaat gestuurd om een perforator te halen.

fh o

uk

of d

st

Perforator!

©

VA

N

Hallo!

pr oe

-

18

les 2 – EEN Tweegesprek

+

N

IN

Situatie 2 Aan het einde van de les vraagt mevrouw Prinsen aan Laïs om even in de klas te blijven.

Ze wil haar spreken over haar gedrag.

Ik zei toch yep.

uk

Yep.

©

VA

Je gedrag is de laatste tijd erg verslechterd. Je hebt al 8 negatieve nota’s gehaald, je bent de laatste weken bijna elke dag te laat op school en je maakt geen huistaken meer. Ik heb je moeder gebeld en zij komt om 12.45u naar school. Ik wil vragen of jij zeker meekomt zodat we dat samen kunnen bespreken. Oké?

st

Dus ik kan erop rekenen dat je er straks bij bent?

pr oe

fh o

of d

Dawas't?

-

Ja dat was het.

Tot straks.

+

les 2 – EEN Tweegesprek

19

Situatie 3 Tijdens de speeltijd roept mevrouw Prinsen Sharifa bij zich.

IN

Gewoon. (mompelend)

N

Ik versta je niet goed.

Ik zou willen weten of Nabila en Emma nog steeds gepest worden.

VA

Hoe is de sfeer in de klas?

De muziek staat af hoor, kijk maar. (boos)

uk

©

Kweetnie.

Oké.

fh o

of d

st

Ik versta je nog niet en doe die oortjes eens uit.

pr oe

Laat jij het weten als je ziet dat ze gepest worden?

20

les 2 – EEN Tweegesprek

-

+

tip

Begin je filmpje met een titel en een voorstelling van de personages.

Opdracht FILMPJE TWEEGESPREK Wat moet je doen?

Wanneer moet het klaar zijn?

N

ORIËNTEREN

Ik kies voor:

Rolverdeling: gebruik het strip-sjabloon op diddit om je tekst voor te bereiden.

VA

VOORBEREIDEN

IN

2

a Kies een tweegesprek uit opdracht 1. Voer deze keer het gesprek samen met een klasgenoot correct uit. b Film het gesprek.

speelt

Acteurs:

©

speelt

Camera: Aan de slag!

REFLECTEREN

Evalueer de tweegesprekken van je klasgenoten aan de hand van de checklistt: elkaar begroet of aangesproken goed gearticuleerd vriendelijk en beleefd gesproken zinnen gebruikt Standaardnederlands gebruikt op lichaamstaal gelet gesprekspartner aangekeken afscheid genomen

fh o

of d

st

uk

UITVOEREN

pr oe

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen:

Hier ben ik al heel goed in:

Een tweegesprek voeren begroeting of aanspreking articulatie vriendelijk en beleefd zijn zinnen Standaardnederlands lichaamstaal oogcontact afscheid les 2 – EEN Tweegesprek

21

0

F O R M EL E CO M M U N I C AT I E

Verbind de boodschap met de juiste begroeting.

IN

3

Hééééy ben je terug!

Ik heb je gemist!

a Denk enkele minuten na over je voorbije grote vakantie. b Schrijf in de linkerkolom drie situaties waarin je formeel gecommuniceerd hebt. c Schrijf in de rechterkolom drie personen waarmee je informeel gecommuniceerd hebt.

pr oe

1

22

Goedenavond, bedankt dat u naar school wilde komen om het rapport van Emma te bespreken.

fh o

of d

st

uk

©

VA

N

Yo!

Formeel

les 3 – FORMELE COMMUNICATIE

Informeel

2

Een brief of e-mail begin je met een aanspreking en eindig je met een slotformule.

Schrijf de volgende aansprekingen en slotformules over in de juiste kolom.

Aansprekingen:

Slotformules:

IETS FORMELER

formeel

zéér formeel

pr oe

fh o

of d

st

uk

©

VA

informeel

N

Hoogachtend – Doei!!! – Groetjes – xxx-jes – mvg – Met vriendelijke groeten – Vriendelijke groet – Hartelijke groeten

IN

Geachte – Yo! – Hoi – Beste – Beste mijnheer / mevrouw – Dag – Geachte heer / mevrouw

les 3 – FORMELE COMMUNICATIE

23

3

a Lees en bekijk onderstaande situaties. b Schrijf telkens een gepaste tekst. Let op het verschil tussen formeel en informeel.

N

IN

Situatie 1 DOEL: Emma wil weten op welk spoor de trein vertrekt.

MIDDEL: gesprek

formeel

VA

informeel

informeel

formeel

bericht

fh o

of d

st

bericht

uk

©

Situatie 2 DOEL: Ilias zit vast op de tram en wil dat de bus voor de schoolreis nog even op hem wacht.

MIDDEL: tekstbericht

pr oe

Situatie 3 DOEL: Nabila wil verwittigen dat ze niet op school zal zijn wegens ziekte.

MIDDEL: telefoongesprek

24

les 3 – FORMELE COMMUNICATIE

informeel

formeel

4

Het taalgebruik in de volgende situaties is niet aangepast aan de situatie.

Herschrijf de teksten op een formele manier.

Situatie 1

tweedehandsfiets?

Situatie 2

uk

©

Van: louisesimons_bibliotheek-leest Aan: laisdiallo@yahoo.com Onderwerp: uitleentermijn overschreden

VA

N

IN

Waarmee kan ik u helpen, jongeman?

Beste lener

of d

st

De uitleentermijn van uw geleende boeken is reeds twee maanden overschreden.

Ondanks onze herhaaldelijke aansporingen, hebben wij van u tot hiertoe nog geen boeken mogen ontvangen. Daarom wordt uw bibliotheekkaart geblokkeerd tot de boetes betaald zijn en de uitgeleende materialen terugbezorgd of vergoed zijn.

Om de kosten niet verder te laten oplopen, vragen wij u om zo snel mogelijk met ons contact op te nemen.

fh o

Met vriendelijke groeten Louise Simons Bibliotheek Leest

Van: laisdiallo@yahoo.com Aan: louisesimons_bibliotheek-leest Onderwerp: uitleentermijn overschreden Boeken zijn kwijt, kan er ook niks aan doen.

pr oe

Situatie 3

Bowlingcenter West, goedemorgen!

Hey, ’t is Emma. Ik kom af hé! Morgenmiddag met drie vriendinnen. Oké? Ciaokes! les 3 – FORMELE COMMUNICATIE

25

Opdracht FORMELE COMMUNICATIE Wat moet je doen?

ORIËNTEREN

Wanneer moet het klaar zijn?

IN

Hoe indienen?

Activeer je voorkennis: Wat heb je geleerd over een goed tweegesprek (les 2)? Wat heb je in de eerste graad al geleerd over een e-mail schrijven en een telefoongesprek voeren?

VA

N

VOORBEREIDEN

Aan de slag!

Noteer de juiste teksten op het blad dat je van de leerkracht krijgt.

REFLECTEREN

Checklist: Mijn taalgebruik is correct Standaardnederlands.

Ik maakte goede zinnen.

Mijn boodschap werd duidelijk overgebracht.

Ik gebruikte een gepaste aanspreking of begroeting.

Ik gebruikte een gepaste afsluiting.

st

uk

©

UITVOEREN

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen:

of d

Communiceren in formele situaties in Standaardnederlands

pr oe

fh o

correct taalgebruik Standaardnederlands

26

les 3 – FORMELE COMMUNICATIE

goede zinsbouw

boodschap duidelijk overbrengen gepaste aanspreking of begroeting gepaste afsluiting

Hier ben ik al heel goed in:

4

Laïs stuurt een e-mail naar de klantendienst van De Lijn.

De dienstverlening is veranderd en nu geraakt ze niet meer met de bus op school, maar ze heeft wel een abonnement voor een jaar gekocht.

VA

N

Van: laisdiallo@yahoo.com Aan: klantendienst@delijn.be Onderwerp: AFZETTERS

IN

0

EEN K L AC H T FO R M U L ER EN

uk

©

Hallo Tokio! Vinde gij da normaal!!!!???? Ik geef jusit meer dan 200 euro uit aan een abonement vor de bus en nu veranderen julie den toer van bus 30 nu geraakik ni meer op school met de bus en moet ik de velo pakken das dan 200 euro weggeegooit IK EIS MIJN GELD TRUG!!!!

a Deze klacht kan beter geformuleerd worden. Noteer enkele tips voor Laïs.

Tip: • Aanspreking

of d

Tip:

st

• Onderwerp

• Schrijfstijl en woordkeuze Tip:

fh o

• Spelling Tip:

• Leestekens Tip:

pr oe

• Afsluiting Tip:

b Verbeter haar tekst.

les 4 – Een klacht formuleren

27

Yaro heeft met de post een nieuwe bankkaart gekregen, maar de nieuwe bankkaart werkt niet. Hij vult het contactformulier op de website van de bank in.

N

1

IN

VA

Klantnummer: 1253 Kaartnummer: 265-589213-548 Rekeningnummer: BE85 6954 1256 1458

©

Noteer hier uw vraag:

®Shutterstock

of d

groetjes yaro

st

uk

beste bank, Ik heb vorige week een nieuwe bankkaart aangevraagd omdat mijn oude bankkaart niet meer werkte en de nieuwe bankkaart is vandaag aangekomen en ik wilde de nieuwe bankkaart gebruiken en ik merkte dat de nieuwe bankkaart ook niet werkt. Kan u mij laten weten wat ik nu moet doen?

fh o

opslaan

Tips voor een goede aanspreking • Begin de aanspreking met een

.

• Bij voorkeur spreek je de ontvanger aan met zijn niet bij naam kent, kan je Beste

pr oe

• Schrijf bij voorkeur geen

/

schrijft, wees dan consequent en schrijf dan ook een komma na de

les 4 – Een klacht formuleren

schrijven.

na de aanspreking. Als je wel een komma

a Verbeter de aanspreking van Yaro’s bericht.

28

. Als je de persoon

.

opslaan Tips voor een vlot leesbare tekst • Varieer in zinslengte. Dat wil zeggen wissel

en

zinnen af.  Je kan een zin langer maken door een als …) of een

(en, omdat, toen, wanneer,

te gebruiken.

• Varieer in zinsbouw. Dat wil zeggen begin niet elke zin met het

IN

.

 Begin met een bijzin of met een tijdsaanduiding (vandaag, vorige week …).

in woordkeuze. Dat wil zeggen gebruik niet altijd dezelfde woorden

(bijvoorbeeld:

).

 Je kan een

N

•

(ander woord, maar met dezelfde betekenis)

gebruiken of een

VA

(die, deze, dit, dat, hij, het, zij …).

• Verdeel je tekst in alinea’s. Laat tussen elke  Maak groepjes van

die bij elkaar horen. Gebruik de IMS-structuur: , een

en een

©

een

een witruimte. .

of d

st

uk

b Verbeter de tekst van Yaro’s bericht.

fh o

opslaan

Tips voor een goede afsluiting • Gebruik een formele slotformule zoals:

.

• Begin de slotformule met een

pr oe

• Schrijf bij voorkeur geen

. op het einde van de slotformule.

• Doe dit enkel als je dat na de

ook gedaan hebt.

• Schrijf je volledige voornaam en achternaam (ook met

• Noteer eventueel nog belangrijke contactgegevens zoals een

). of

.

c Verbeter de afsluiting van Yaro’s bericht.

les 4 – Een klacht formuleren

29

Sharifa doet haar best om een formele e-mail te schrijven naar de klachtendienst van de NMBS. Ze heeft moeite met de werkwoorden. Ze weet niet meer waar ze vorige keer haar rijksregisternummer vond. En ze is niet zeker of ze alle onderdelen van de formele e-mail gebruikt heeft.

IN

2

©

Van: sharifa_ifis@gmail.com Aan: verlorenvoorwerpen@nmbs.be Onderwerp: formulier verloren voorwerpen

(nemen). ik de trein van Brussel-Noord naar Mechelen.

Toen ik in Mechelen

(afstappen), ben ik mijn smartphone

st

(vergeten).

Ik

uk

Beste mijnheer/mevrouw Op 20 oktober

(denken) er nog aan toen ik op het perron

en ik

of d

maar de trein was alweer Ik

VA

N

a Benoem de delen van de e-mail.

Kies uit: slot, ontvanger, midden, inleiding, afzender, slotformule, onderwerp, aanspreking, naam. b Vul de werkwoorden in. Gebruik de OVT (onvoltooid verleden tijd) of het VD (voltooid deelwoord). c Vul haar rijksregisternummer in.

(staan),

(vertrekken).

(kijken) op jullie website wat ik

(moeten) doen

(vinden) daar een formulier om verloren voorwerpen aan

te geven. Ik heb dat formulier meteen (versturen).

fh o

(invullen) en

We zijn nu drie weken later en ik heb nog niets

(vernemen). Ik

pr oe

heb opnieuw jullie website (raadplegen) en daar (lezen) ik dat jullie mij up-to-date zouden houden van de zoektocht. Er staat

(indienen) krijg je van ons ‘7 dagen nadat je jouw aanvraag hebt een e-mail met de stand van zaken. Dit herhalen we na 20 dagen.’ (ontvangen). Kan u eens

Ik heb van jullie nog geen enkele mail

nakijken wat er met mijn vraag

(gebeuren) is? Ik

(invullen) op het formulier mijn rijksregisternummer Misschien helpt dat om mijn vraag terug te vinden.

Alvast bedankt voor uw antwoord.

Met vriendelijke groeten Sharifa Ifis

30

les 4 – Een klacht formuleren

(07.09.24-123.45).

N

IN

3

a Schrijf nu zelf een klachtenmail. b Kies uit: Je leerkracht had verkeerd geteld bij het verbeteren van je toets. Je moest vijf punten extra krijgen. Hij/ zij zou de punten aanpassen in het puntenboek, maar dat is nog niet gebeurd.

Je hebt een tweedehands smartphone gekocht, maar hij kan geen verbinding maken met het internet.

Je hebt met bpost een pakketje verstuurd naar je oma, maar dat is na twee weken nog steeds niet aangekomen.

Je hebt online een T-shirt besteld, maar dat is in de foute maat geleverd.

Je had een small gevraagd en je hebt een medium ontvangen.

Wat moet je doen?

ORIËNTEREN

VA

OPDRACHT KLACHTENMAIL SCHRIJVEN

Wanneer moet het klaar zijn?

Hoe indienen?

of d

st

uk

©

Schrijf hier je kladversie.

pr oe

fh o

VOORBEREIDEN

UITVOEREN

Aan de slag.

REFLECTEREN

Geef je kladversie eerst door aan 3 klasgenoten om te verbeteren.

Stuur pas daarna je definitieve versie door naar je leerkracht.

les 4 – Een klacht formuleren

31

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen:

Hier ben ik al heel goed in:

Een klachtenmail schrijven rekening houdend met: onderwerp

schrijfstijl tekststructuur spelling werkwoordspelling

pr oe

fh o

of d

st

uk

©

VA

afsluiting

32

les 4 – Een klacht formuleren

N

IN

aanspreking

0

EEN T EL EFO O N G E SPR EK

a Beluister de telefoongesprekken op diddit.

IN

5

•••

of d

4 vind-ik-leuks

st

uk

©

VA

N

yaro

fh o

Sarah: Coole gast! @Yaro Ilias: Hé, was je met mij aan het telefoneren? @Yaro

nu

pr oe

b Vul de communicatietabel in.

Telefoongesprek 1

Telefoongesprek 2

verbaal / non-verbaal formeel / informeel

verbaal / non-verbaal formeel / informeel

ZENDER BOODSCHAP ONTVANGER HOE?

MIDDEL DOEL

les 5 – EEN Telefoongesprek

33

uk

©

VA

N

IN

Telefoongesprek 1: F: Goedemorgen.

Y: Ben ik bij Fitnessclub Triceps?

F: Ja, daar spreekt u mee.

Y: Goedemorgen, u spreekt met Yaro Engels.

F: Waarmee kan ik u helpen?

Y: Ik ben gisteren komen fitnessen en vandaag vond ik mijn jas niet meer. Nu vroeg ik mij af of ik die gisteren in de kleedkamer heb laten liggen.

F: Uw pas? Bedoelt u uw identiteitskaart of uw fitnesskaart?

Y: Nee, ik zei mijn jas.

F: Ah, uw jas. Ik heb nog niets gehoord over een achtergebleven jas. Maar ik zal het navragen.

Y: Dat is heel vriendelijk.

F: Kan u een korte beschrijving geven? Hoe ziet de jas eruit?

Y: Een gewone zwarte leren vest met een ritssluiting.

F: Mag ik uw telefoonnummer zodat ik u kan terugbellen?

Y: Ja, dat is 0477 56 25 87.

F: Ik heb genoteerd 0477 56 25 89.

Y: Het laatste cijfer is een 7, geen 9.

F: Oké, 0477 56 25 87 dus. Ik kijk het na en laat u iets weten.

pr oe

fh o

of d

st

Telefoongesprek 2: S: Goedemorgen, Bernardusschool met Hanat.

M: Goedemorgen, ik zal er straks niet zijn want ik moet met mijn dochtertje naar de dokter.

S: Waar zal u niet zijn?

M: Ik had een afspraak met een leerkracht.

S: En weet u met welke leerkracht?

M: Nee. S: Wie bent u eigenlijk?

M: Ik ben de mama van Ilias Rahou.

S: Ja, nu weet ik het. U hebt een afspraak met mevrouw Prinsen om 14 u. over het begeleidingsplan van Ilias. Dan zullen we een nieuwe afspraak maken.

M: Ik kan morgen in de voormiddag en overmorgen in de namiddag.

S: Morgen kan ook voor mevrouw Prinsen. Om 10 u.?

M: Ja, dat is goed. Morgen om 10 u. dus. Dat is genoteerd. Ik zal er zijn.

S: Tot morgen. Nog een prettige dag verder.

M: Voor u hetzelfde. Tot morgen.

34

les 5 – EEN Telefoongesprek

1

a Beluister of lees de gesprekken een tweede keer. b Noteer wat de zenders goed doen in de linkerkolom. c Noteer wat ze niet goed doen in de rechterkolom.

-

uk

©

VA

N

+

IN

Telefoongesprek 1

Telefoongesprek 2 -

fh o

of d

st

+

pr oe

opslaan

CHECKLIST TELEFOONGESPREK Er zijn een aantal aandachtspunten voor een goed telefoongesprek.

• Zorg dat het gesprek goed

• Ontvanger en zender

.

goed.

• Hun taalgebruik is

aan de situatie.

• Ten slotte nemen ze allebei

.

3

afspraken en/of telefoonnummers.

2

• Ze

elkaar en

1

• Ze

is.

les 5 – EEN Telefoongesprek

35

2

a Schrijf zelf een telefoongesprek uit. b Presenteer het in de klas.

OPDRACHT TELEFOONGESPREK Wat moet je doen?

VA

st

uk

©

Werk een kladversie uit:

N

Kies uit een van deze situaties: een afspraak bij de tandarts maken een schoolboek bestellen bij de boekenwinkel een afspraak bij de dokter annuleren een boek van de bib verlengen …

IN

ORIËNTEREN

pr oe

fh o

of d

VOORBEREIDEN

36

UITVOEREN

Presenteer je gesprek

REFLECTEREN

Evalueer drie gesprekken van je klasgenoten op de vorige pagina.

les 5 – EEN Telefoongesprek

Zo kan ik groeien:

Hier ben ik al heel goed in:

Dit moet ik kunnen: Een telefoongesprek voeren rekening houdend met: begroeting

IN

voorstelling articulatie gepast taalgebruik

VA

pr oe

fh o

of d

st

uk

©

afscheid

N

herhaling afspraken

en nummers

les 5 – EEN Telefoongesprek

37

0

EEN VO I C EM A I L

a Beluister het voicemailbericht op diddit.

IN

6

3

of d

st

uk

©

VA

N

NCV

fh o

#Les11 #voicemail #sporten @Laïs

pr oe

b Vul de communicatietabel in. voicemailbericht

ZENDER BOODSCHAP ONTVANGER HOE?

MIDDEL DOEL

38

les 6 – EEN Voicemail

verbaal / non-verbaal formeel / informeel

•••

©

VA

N

IN

1

a Luister naar de drie voicemailberichten op diddit. b Noteer in de tabel wat goed is en wat niet goed is.

Voicemail Bernardusschool

Voicemail Gemeentedienst Mechelen

pr oe

fh o

of d

st

Dokter Taamouti

uk

Voicemail

Goed

Goed

Goed

Niet goed

Niet goed

Niet goed

les 6 – EEN Voicemail

39

IN

2

a Lees deze brief.

Klant nummer 920271-01-97 00

N

Ilias Rahou Vredestraat 17 2500 Lier

VA

Oostende, 08-09-2021 Oostende, 08-09-2021 Beste abonnee Je Buzzy Pazz nadert het einde van zijn geldigheidsperiode. Als je je Buzzy Pazz wilt verlengen van 16-12-21 tot en met 15-12-22, kan dit als volgt: - je betaalt met onderstaand overschrijvingsformulier. Na ontvangst van je betaling sturen wij je binnen de zeven werkdagen een nieuwe Buzzy Pazz op.

- je toont deze brief in een Lijnwinkel en betaalt contant. Je krijgt je nieuwe Buzzy Pazz meteen mee.

©

Als de geldigheidsperiode niet klopt, moet je nog niet betalen. Geef ons een seintje en wij passen het meteen aan. Je betaalt pas na de aanpassing.

Voor meer informatie kan je ons contacteren op het nummer 059 345 000. Om je snel te kunnen helpen, hebben wij je klantnummer nodig. Je vindt dit op je Buzzy Pazz en bovenaan deze brief.

Met vriendelijke groeten Dienst Abonnementen De Lijn

uk

We wensen je nog veel reisplezier met je Buzzy Pazz.

st

OPGELET NIEUW REKENINGNUMMER

pr oe

fh o

of d

De Lijn - Dienst Abonnementen Nieuwpoortsesteenweg 110, 8400 Oostende Tel.: 059 345 000

40

les 6 – EEN Voicemail

BIC : BBRUBEBB IBAN : BE95 3751 1173 2258

b Vul de communicatietabel in. brief ZENDER

ONTVANGER verbaal / non-verbaal formeel / informeel

N

HOE?

IN

BOODSCHAP

MIDDEL

VA

DOEL

©

c Schrijf het voicemailbericht uit dat jij zou inspreken. Vergeet je klantnummer niet te vermelden!

pr oe

fh o

of d

st

uk

Je belt naar De Lijn om te zeggen dat de geldigheidsperiode niet klopt. Je wilt je nieuwe Buzzy Pazz laten lopen van 1 januari tot 31 december.

les 6 – EEN Voicemail

41

pr oe

fh o

of d

st

uk

©

VA

N

IN

3

Het gaat niet goed met Nabila. Emma toont haar de website van TEJO, therapie voor jongeren. Nabila wil er wel contact mee opnemen, maar durft niet.

42

les 6 – EEN Voicemail

Schrijf het voicemailbericht uit dat jij zou inspreken. Vergeet je telefoonnummer en de naam van Nabila niet te vermelden.

st of d

4

a Lees dit bericht.

uk

©

VA

N

IN

Emma belt om een afspraak te maken voor Nabila. Ze wil de eerste keer meegaan om haar te steunen. Ze willen graag een afspraak op woensdagnamiddag.

pr oe

fh o

Beste Sara Reyniers, tandarts Vercammen verwacht u morgen om 10.30u voor een controle van uw gebit. Gelieve ons te verwittigen als de afspraak niet kan doorgaan.

les 6 – EEN Voicemail

43

b Vul de communicatietabel in.

SMS ZENDER

ONTVANGER verbaal / non-verbaal formeel / informeel

N

HOE?

IN

BOODSCHAP

MIDDEL

VA

DOEL

©

c Schrijf het voicemailbericht uit dat jij zou inspreken. Vergeet je naam en telefoonnummer niet te vermelden.

pr oe

fh o

of d

st

uk

Je kunt morgen niet komen op de afspraak want je bent een hele dag op schooluitstap.

Vraag om terug te bellen voor een nieuwe afspraak.

opslaan

• • •

44

Zorg dat je een voicemailbericht altijd duidelijk inspreekt.

Start met een begroeting en stel jezelf voor.

Geef alle informatie op een vriendelijke en beleefde manier. Eis niets, maar vraag om iets te doen. Voor je afscheid neemt, geef je het best ook je telefoonnummer (je nummer verschijnt niet altijd automatisch bij de persoon die je probeert te bereiken).

les 6 – EEN Voicemail

5

a b c d

Kies het beste voicemailbericht uit opdracht 2, 3 en 4.

Spreek dit in via de recorderfunctie van je smartphone.

Na je voicemailbericht vertel je waarom je dat bericht het beste vond.

Stuur het audiobestand naar je leerkracht.

IN

OPDRACHT VOICEMAIL INSPREKEN Wat moet je doen?

ORIËNTEREN

Wanneer moet het klaar zijn?

N

Hoe indienen?

VA

Evalueer je drie uitgeschreven berichten aan de hand van de checklist en kies het beste bericht.

©

checklist voicemail

Buzzy Pazz -/+

TEJO -/+

tandarts -/+

Spreek duidelijk, vermijd achtergrondlawaai.

Begroet en neem afscheid.

uk

VOORBEREIDEN

Stel jezelf voor.

st

Wees vriendelijk en beleefd (zeg alstublieft en dank u wel, vraag i.p.v. te bevelen).

of d

Geef alle info die nodig is.

Herhaal je telefoonnummer.

Aan de slag!

Spreek je bericht in.

REFLECTEREN

Vertel waarom je dat bericht gekozen hebt.

fh o

UITVOEREN

pr oe

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen:

Hier ben ik al heel goed in:

Een voicemail inspreken rekening houdend met: verstaanbaarheid begroeting en afscheid mezelf voorstellen vriendelijk en beleefd zijn alle info geven telefoonnummer herhalen

les 6 – EEN Voicemail

45

7

YARO: Was een leuk feestje gisteren!

SHARIFA: Ja en super lekkere spaghetti!

N

ILIAS: Je moet dat recept eens geven.

SHARIFA: Ik ook!!!

ILIAS: Zet het in de groep.

uk

©

ILIAS: Ingrediënten 500 g linzen 3 rode uien 4 selderstengels 3 wortelen 2 tenen knoflook olijfolie tijm laurier rozemarijn 70 g tomatenpuree 3 deciliter tomatenpassata 800 g tomaten in blokjes 3 deciliter rode wijn peper zout Provençaalse kruiden harissa 400 g pasta 50 g Parmezaanse kaas Bereiding Laat de linzen weken in water. Pel de uien en snijd ze in stukken. Was de selder en snijd ook in stukken. Schil de wortelen. Kneus en pel de knoflook. Hak de uien, selder, wortelen en knoflook heel fijn. Verwarm een flinke scheut olijfolie in een grote kookpot. Stoof er de fijngesnipperde groenten in aan. Kruid met tijm, rozemarijn en laurier. Verwarm de oven voor tot 150 °C. Giet de linzen af en doe ze bij de groenten in de kookpot. Doe de tomatenpuree bij de groenten en laat even meebakken. Bevochtig de groenten en linzen met rode wijn. Laat een beetje inkoken zodat de alcohol verdampt. Doe de passata en tomatenblokjes bij de saus. Kruid met peper, zout, Provençaalse kruiden en een toef harissa. Zet een deksel op de kookpot en laat de saus 1 uur garen in de voorverwarmde oven.

Breng water met zout aan de kook. Kook de pasta in ongeveer 8 minuten al dente (of volgens de aanwijzingen op de verpakking). Haal de saus uit de oven. Serveer de pasta met de saus. Rasp er een beetje Parmezaan over.

pr oe

fh o

of d

st

YARO: JA wil ik ook wel.

VA

IN

0

I N S T RU C T I E S G E V EN

46

YARO: Thanks!

YARO: Hey, Laïs, Sorry maar daar begrijp ik niets van.

les 7 – Instructies geven

LAÏS: Done!

LAÏS: Ik zal het op mail zetten, dat zal wat overzichtelijker zijn en dan kan je het afdrukken.

1

Help Laïs om het recept op een overzichtelijke manier op papier te zetten.

Je vindt de tekst op diddit.

a Markeer nu in het recept de werkwoorden. In welke vorm staan de werkwoorden?

VA

2

N

IN

Bewerk de tekst op één A4. Breng structuur aan door volgende elementen toe te voegen: een kop of titel tussenkoppen opsommingstekens alinea’s signaalwoorden die de volgorde aangeven een afbeelding

opslaan

Als je instructies geeft, gebruik je de imperatief van het werkwoord.

In het Frans is dat

wijs.

©

We noemen dat ook de bevelende of

uk

, in het Engels

taal

Nederlands

De stam (of ik-vorm)

st

Uitleg

.

Frans

Engels

Je-vorm (zonder ‘je’) Infinitief Vous-vorm (beleefd: u) zonder ‘to’ Nous-vorm (laten wij)

of d

Voorbeeld werkwoord: luisteren, écouter, to listen Eigen voorbeeld

De imperatief van het werkwoord ‘zijn’ is speciaal in het Nederlands en in het Frans.

pr oe

fh o

Sois ...

Soyez ...

Soyons ...

b Op diddit vind je ook een recept in het Frans (Tartiflette) en in het Engels (scrambled eggs). Markeer ook daar de werkwoorden in de imperatief.

c Vul de imperatief in.

1 (antwoorden) 2 (verbinden)

3 (zijn) 4 (indienen)

5 (deleten) 6 (laden)

met een correcte zin. de juiste antwoorden met elkaar. altijd beleefd tegen de leerkracht. je taken op tijd

.

de overbodige woorden. de batterij op. les 7 – Instructies geven

47

7 (laten)

de computer aanstaan.

8 (printen) 9 (uploaden)

een document.

10 (opstarten)

de computer

.

a Maak nu zelf een gebruiksaanwijzing of instructiefiche. Je fiche heeft de grootte van een A4 en bevat zelfgeschreven tekst en eigen foto's of tekeningen.

Vervolgens presenteer jij je instructie in de klas of je neemt een DIY-video op en toont die aan de klas.

IN

2

het document.

VA

N

Kies uit: een lekke band herstellen, een das knopen, foto’s bewerken, make-up aanbrengen, haar stijlen, iemand reanimeren, een origamifiguurtje maken, je kleren wassen, de tafel dekken volgens de regels van de etiquette, een hippe dans uitvoeren …

Opdracht instructie

Wanneer moet het klaar zijn?

Kies een onderwerp:

Verzamel je materiaal.

Aan de slag!

st

UITVOEREN

©

VOORBEREIDEN

Wat moet je doen?

uk

ORIËNTEREN

of d

Stel zelf een checklist op.

Wanneer is de instructie op papier geslaagd, volgens jou?

Noteer vier aandachtspunten.

fh o

REFLECTEREN

pr oe

Wanneer is de mondelinge instructie geslaagd, volgens jou?

Noteer vier aandachtspunten.

48

les 7 – Instructies geven

IN N VA

Hier ben ik al heel goed in:

Dit moet ik kunnen:

©

Zo kan ik groeien:

uk

Instructies geven rekening houdend met:

werkwoord in de imperatief

st

duidelijke structuur in de tekst duidelijke mondelinge uitleg

pr oe

fh o

of d

enthousiaste uitleg

les 7 – Instructies geven

49

a Lees deze uitnodiging.

©

VA

N

0

EEN U I T N O D I G I N G

IN

8

fh o

of d

st

uk

16 jaar! Feestje!

Zaterdag 10 november 20u Vredestraat 101 in Lier.

Laat effe weten als je komt.

Ilias

pr oe

b Vul de communicatietabel in. uitnodiging

ZENDER BOODSCHAP ONTVANGER HOE?

MIDDEL DOEL

50

les 8 – EEN Uitnodiging

verbaal / non-verbaal

formeel / informeel

Op een uitnodiging mag geen informatie ontbreken. Deze checklist helpt je om je uitnodiging op te stellen.

- WIE?

Geel

- WAT?

Roze

- WAAR?

Groen

- WANNEER?

Blauw

©

Grijs

Eigen uitnodiging

uk

EVENTUEEL: - WAAROM? - HOE INSCHRIJVEN? - PROGRAMMA - PRIJS? - CADEAUTIP

st

a Bekijk de volgende uitnodigingen. b Markeer elk onderdeel van de checklist in de bijbehorende kleur.

Gebruik de kleuren uit de tweede kolom van de checklist. c Noteer bij elke uitnodiging welk deel van de checklist ontbreekt.

of d

2

Kleur

IN

CHECKLIST UITNODIGING

N

tip

VA

1

Bekijk in de eerste kolom alle onderdelen van een uitnodiging.

pr oe

fh o

Uitnodiging 1

WIJ TROUWEN!

U bent van harte uitgenodigd om mee ons huwelijk te komen vieren op zaterdag 20 juli 2022.

11u: gemeentehuis, Grote Markt 1, 2500 Lier 19u: avondfeest in feestzaal Noorderlicht, Oude Baan 55, 2500 Lier Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen op 0485 62 58 94 Cadeautip: wij sparen voor een eigen huisje: BE05 6652 6485 95

Wat ontbreekt? les 8 – EEN Uitnodiging

51

Uitnodiging 2 Van: tomsevenants@skynet.be Aan: undisclosed recipients Onderwerp: uitnodiging

U bent van harte uitgenodigd op woensdag 3 juni 2022 om 19u30 in de vergaderzaal van de Bernardusschool, Olijfboomstraat in Mechelen.

VA

N

Op de agenda staat: 1. Goedkeuren verslag vorige vergadering 2. Bespreken schoolreglement 2022-2023 3. Opstellen vergaderkalender

IN

Geachte collega’s

Gelieve me te verwittigen indien u niet aanwezig kunt zijn.

Uitnodiging 3

st

Wat ontbreekt?

uk

Tom Sevenants Directeur tomsevenants@skynet.be

©

Vriendelijke groeten

fh o

of d

Jeugdhuis ’t Kelderke Scheldestraat 60 2060 ANTWERPEN

20 maart 2018

Sharifa Ifis Zonnebloemstraat 32 2000 ANTWERPEN

Aan alle vrijwilligers van ’t Kelderke

pr oe

Om jullie te bedanken voor jullie vrijwillige inzet voor ons jeugdhuis nodigen we jullie allemaal uit op onze jaarlijkse verwendag op zaterdag 25 april. We huren die dag een bus en gaan met z’n allen naar Bobbejaanland. Het vertrek is voorzien om 9u ’s morgens aan ’t Kelderke en om 19u ’s avonds zijn we terug. Deelname is gratis, maar inschrijven is wel verplicht. Stuur een mail naar Jo Verdikt voor 10 april.

We hopen op mooi weer en een voltallige opkomst.

Vriendelijke groeten Erik Evers en Jo Verdikt

Wat ontbreekt?

52

les 8 – EEN Uitnodiging

Uitnodiging 4

OPENDEURDAG DANSSCHOOL MOVE-IT

10 DECEMBER VAN 10U TOT 16U

uk

Wat ontbreekt? a Lees onderstaande zinnen. b Markeer de fout in elke zin. c Noteer daarna de juiste zin.

st

3

MEER INFO OP ONZE WEBSITE WWW.MOVE-IT.BE

©

OM 14U: DANSWEDSTRIJD SO YOU THINK YOU CAN DANCE.

VA

N

IN

DOORLOPEND DANSVOORSTELLINGEN VAN AL ONZE GROEPEN, DANSWORKSHOPS & CAFETARIA.

of d

1 U bent van hartelijk uitgenodigd op ons trouwfeest.

2 Iedereen is welkom op de opendeurdag van de Bernardusschool, Olijfboomstraat 5, Mechelen 2800.

fh o

3 Voor meer informatie kunt u onze website contacteren.

pr oe

4 Voor meer informatie kunt u de directeur raadplegen op het nummer 03 236 58 65.

5 Je kunt meer informeren op het nummer 03 236 58 65.

6 Donderdag 9 mei zal er in de grote zaal een dansvoorstelling plaatskrijgen.

7 Op 21 december bevindt zich een barbecue in de Chirolokalen.

les 8 – EEN Uitnodiging

53

8 De zaal bevindt je in Deurne.

9 De fuif begint vanaf 20u tot en met 01u.

10 De zaal wordt geopend om 18u. en eindigt om 3u.

IN

11 Er zal drank en hapjes aanwezig zijn.

N

12 Gelieven uw aanwezigheid te bevestigen vóór 20 april.

VA

13 Een toegangskaart kost 5 EURO.

©

14 Waar: Feestzaal Albatros, Oude Steenweg 102, 8900 Ieper.

Yaro, Sara en Emma ontwierpen een affiche voor de schoolfuif.

Vergelijk de affiches. Noteer voor elke affiche een positief en een negatief punt in de tabel.

st

4

uk

fh o

of d

SCHOOLFUIF

SCHOOLFUIF 13 MAART VAN 19 U TOT 23 U Turnzaal Bernardusschool olijfboomstraat 5 | Mechelen

GRATIS INKOM

pr oe

13 maart gratis inkom

Yaro

54

les 8 – EEN Uitnodiging

Sara

Emma

positief

negatief

Affiche 1 Yaro

IN

Affiche 2 Sara

VA

5

N

Affiche 3 Emma

a Maak nu zelf een uitnodiging. b Gebruik het gratis ontwerpprogramma www.canva.com. Een handleiding vind je op diddit.

pr oe

fh o

of d

st

uk

©

Kies uit: opendeurdag op school, talentenshow op school, toneelvoorstelling van je klas, voetbaltoernooi van je club, dansvoorstelling van je dansschool, een vergadering van de leerlingenraad, je eigen trouwfeest, je overgrootmoeder die 100 jaar wordt, een rommelmarkt in jouw straat, de barbecue van de jeugdbeweging ...

les 8 – EEN Uitnodiging

55

OPDRACHT UITNODIGING ORIËNTEREN

Ik kies voor Klaar tegen

N

IN

Kies je middel: affiche, kaart, post op sociale media, brief, e-mail Maak hier een kladversie.

Aan de slag!

Laat je uitnodiging door drie klasgenoten nakijken.

Checklist uitnodiging: alle nodige info geen schrijffouten correcte woordkeuze tekstvorm aangepast aan middel mooie lay-out passende afbeelding(en)

fh o

pr oe

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen: Een uitnodiging maken rekening houdend met: alle nodige info geen schrijffouten correcte woordkeuze tekstvorm aangepast

aan middel mooie lay-out passende afbeelding(en)

56

les 8 – EEN Uitnodiging

1

1

REFLECTEREN

1

of d

st

UITVOEREN

uk

©

VA

VOORBEREIDEN

Hier ben ik al heel goed in:

0

HET BOUWPL AN VAN EEN BRIEF

a Neem een brief mee die je onlangs thuis in je brievenbus hebt gekregen.

IN

9

uk

©

VA

N

Laïs

of d

st

#brieven #lachen @Ilias @Sharifa

••• 7u

b Vul de communicatietabel in.

BRIEF

fh o

ZENDER

BOODSCHAP

pr oe

ONTVANGER HOE?

verbaal / non-verbaal

formeel / informeel

MIDDEL DOEL

opslaan Een formele brief bestaat uit enkele vaste elementen die in een bepaalde volgorde staan. Dit noemen we

van een brief.

les 9 – HET Bouwplan van een brief

57

1

a Bekijk je meegebrachte brief. b Zoek alle elementen van het bouwplan. c Vul het bouwplan in.

Bouwplan van een brief

IN

ZENDER ONTVANGER

N

DATUM PLAATS REFERENTIE

VA

ONDERWERP aanspreking Aantal alinea’s:

©

BOODSCHAP IN ALINEA’S

HANDTEKENING

pr oe

fh o

of d

st

VOOR- EN ACHTERNAAM FUNCTIE

uk

SLOTFORMULE

58

les 9 – HET Bouwplan van een brief

2

a Bekijk onderstaande onderdelen van een brief. b Plaats ze in de juiste volgorde.

BRUSSEL, 11 februari 2021

IN

Familie Diallo Regenboogstraat 51 1050 BRUSSEL Met vriendelijke groeten

N

Coördinator Move-it Linda Van Hout

©

VA

Deze zomer gaat onze dansschool Move-it deelnemen aan een internationale danswedstrijd in Berlijn. De wedstrijd zal plaatsvinden op 20 augustus.

Omdat Berlijn natuurlijk niet bij de deur is, willen we er meteen een leuke reis van maken. We vertrekken op 18 augustus met het vliegtuig en komen op 22 augustus terug.

Beste leden en ouders

of d

st

uk

Waar gaan we logeren? Hoeveel kost de reis? Wat staat er verder nog op het programma? Wat moet je meenemen? Het antwoord op deze en vele andere vragen komen jullie te weten op de infoavond over onze reis naar Berlijn. Deze infoavond vindt plaats op 20 februari om 20u in onze dansschool.

fh o

Wij hopen al onze leden en hun ouders daar te mogen verwelkomen. Geef ons een seintje als je die avond belet bent. Dan sturen we je alle informatie per post op.

pr oe

Dansschool Move-it Goedendagstraat 5 1050 BRUSSEL www.move-it.be

3

Infoavond Berlijn

Je krijgt twaalf onderdelen van drie verschillende brieven van je leerkracht.

Maak er weer drie aparte brieven van.

Elke brief bevat vier delen: - gegevens zender en ontvanger - datum, plaats, referenties, onderwerp - aanspreking, boodschap in alinea's - slotformule, handtekening, naam en functie les 9 – HET Bouwplan van een brief

59

IN N VA © uk st of d fh o

pr oe 60

les 9 – HET Bouwplan van een brief

IN N VA © uk st of d fh o

pr oe

les 9 – HET Bouwplan van een brief

61

IN N VA © uk st of d fh o

pr oe 62

les 9 – HET Bouwplan van een brief

4

Je krijgt een brief van een klasgenoot of van de leerkracht.

Benoem alle onderdelen van de brief. Dat doe je door de volgende onderdelen op de juiste plaats over te schrijven.

IN

Kies uit: alinea (inleiding), naam van de zender, gegevens van de zender, datum waarop de brief geschreven werd, functie van de zender, alinea (midden), aanspreking, plaats waar de brief geschreven werd, onderwerp van de brief, (plaats voor) handtekening, alinea (slot), gegevens van de ontvanger, referenties (klantennummer of dossiernummer of factuurnummer), slotformule.

N

OPDRACHT BOUWPLAN VAN EEN BRIEF

ORIËNTEREN

VA

Wat moet je doen?

Wanneer moet het klaar zijn?

Hoe indienen?

Lees de brief aandachtig en doorstreep in de lijst alle onderdelen die je al meteen kan plaatsen.

UITVOEREN

Aan de slag!

Schrijf de onderdelen netjes over op de brief.

De onderdelen die ontbreken noteer je op de achterkant van de brief.

REFLECTEREN

Hoeveel van de 14 onderdelen heb je juist kunnen benoemen? . / 14

of d

st

uk

©

VOORBEREIDEN

pr oe

fh o

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen:

Hier ben ik al heel goed in:

Het bouwplan van een brief benoemen rekening houdend met:

gegevens zender gegevens ontvanger plaats en datum referenties onderwerp aanspreking tekst in alinea’s slotformule handtekening naam en functie zender

les 9 – HET Bouwplan van een brief

63

10

Vul de informatie over jouw gemeente in.

IN

0

EEN B R I EF S C H R I J V EN

N

Mijn gemeente:

VA

Naam van mijn burgemeester:

uk

©

Adres van mijn burgemeester:

fh o

of d

st

ENQUÊTE VRAAG 1 Wat zou jij willen veranderen in jouw gemeente? mooiere straten meer groen in het straatbeeld leukere pleinen een nieuw park betere sportinfrastructuur beter openbaar vervoer betere wegen meer activiteiten voor jongeren beter onderwijs meer concerten, optredens, festivals

pr oe

VRAAG 2 Hoe zou jij dat aanpakken? Doe hier een concreet voorstel om jouw gemeente beter te maken.

64

les 10 – Een brief schrijven

1

a Lees de volgende brief. b Vul aan met u of uw.

IN

Sara Reyniers en Nabila Nahimi Vollemaanstraat 12 2800 MECHELEN

Burgemeester Winters Grote Markt 1 2800 MECHELEN MECHELEN, 2 maart 2022

N

Geachte burgemeester Winters Wij zijn Sara en Nabila, twee inwoners van leuker te maken.

stad, Mechelen. Wij wonen in de

graag enkele voorstellen doen om onze straat

©

Vollemaanstraat en wij zouden

VA

Een leuke straat!

Zou

uk

In onze straat staan heel veel oude huizen (gebouwd voor de Eerste Wereldoorlog). het niet leuk vinden als we de gevels in allemaal verschillende kleuren zouden daarvan? Wij zouden alvast beginnen met ons eigen huis.

st

schilderen? Wat denkt

We zijn met ons idee rondgegaan in de straat en we hebben al 65 handtekeningen

of d

verzameld. Zie bijlage.

Onze Turkse buurman is wel oud, maar hij kan ons Spaanse buurmeisje vragen om in zijn plaats te schilderen. Sommige mensen in onze straat hebben weinig geld (een Mercedes zie je hier niet staan). Zou

misschien de verf kunnen betalen?

fh o

We kunnen ook bekende schilderijen op de gevels schilderen zoals Compositie van Piet Mondriaan. Bekijkt

de bijlage maar.

Met Pasen hebben we 2 weken vrij (paasvakantie) dus dan hebben

pr oe

we tijd. Wat vindt

van ons voorstel? Vindt

goed idee van ons? Laat het ons gauw weten. Als komen we graag even langs op

dit een wilt,

kantoor om ons voorstel te

bespreken.

Hoogachtend Sara Reyniers en Nabila Nahimi

les 10 – Een brief schrijven

65

opslaan INFORMEEL

FORMEEL

JOU =

voornaamwoord

JOUW =

voornaamwoord

Schrijf UW met een W als je het kunt vervangen door

2

met een

Schrijf JOUW met een W als je het kunt vervangen door

.

Markeer de juiste schrijfwijze.

• Dit vond ik op jou/jouw kamer.

• Ik zal aanwezig zijn op u/uw trouwdag.

uk

• Dit cadeau kocht ik voor jou/jouw.

©

• Zijn die paarden in die schuur van jou/jouw?

• Ik hou niet meer van jou/jouw.

st

of d

• Die spullen zijn van jou/jouw.

• U/uw das is verkeerd geknoopt.

pr oe

fh o

• Ik dank u/uw voor u/uw begrip.

66

les 10 – Een brief schrijven

met een

VA

• Ik vind u/uw tuin prachtig aangelegd, mevrouw.

• Zijn dat u/uw spullen?

voornaamwoord .

IN

UW =

voornaamwoord

N

U=

3

De schuingedrukte woorden in de brief beginnen met een hoofdletter.

Noteer ze op de juiste plaats in onderstaande tabel.

opslaan HOOFDLETTERS

IN

Begin van een zin Namen van personen

N

Plaatsnamen (landen, steden, straten …)

Titels (films, boeken, kunstwerken …)

©

Namen van belangrijke gebeurtenissen

VA

Afleidingen van plaatsnamen (zoals volkeren, talen)

Merknamen

Markeer de letters die een hoofdletter moeten krijgen.

of d

4

st

uk

Feestdagen Opgelet: afleidingen van feestdagen niet

• in belgië zijn veel mensen die andere talen spreken.

• er zijn veel mensen die engels kunnen praten.

fh o

• met hemelvaart gaan wij altijd met de familie jansen eten.

• ik gooide mijn eastpak rugzak uit het raam.

pr oe

• in de zomer wil ik op vakantie naar griekenland.

• de tweede wereldoorlog was verschrikkelijk.

• 's ochtends douche ik altijd.

• elke maandag hebben we les van mevrouw devries.

• in juli en augustus blijf ik niet in brussel.

• keek jij vroeger ook naar kabouter plop op ketnet?

les 10 – Een brief schrijven

67

5

Schrijf nu zelf een brief aan je burgemeester.

Wat zou jij hem/haar willen vragen of zeggen?

Opdracht BRIEF SCHRIJVEN Wat moet je doen?

Wanneer moet het klaar zijn?

IN

ORIËNTEREN

Mijn vraag of voorstel: Kernwoorden:

N

VOORBEREIDEN

Aan de slag!

REFLECTEREN

Checklist: gegevens zender gegevens ontvanger plaats + datum onderwerp aanspreking zonder leesteken boodschap in alinea’s opgedeeld slotformule zonder leesteken (plaats voor) handtekening voornaam en achternaam met hoofdletters spellingscorrector gebruikt? u/uw nagekeken? hoofdletters nagekeken? aantal zinnen: aantal volledig juiste zinnen: tip:

fh o

of d

st

uk

©

VA

UITVOEREN

pr oe

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen: Een brief schrijven rekening houdend met: volgorde van het bouwplan correcte adresgegevens plaats, datum, onderwerp juiste aanspreking en slotformule tekst in alinea’s juist gebruik van u/uw juist gebruik van hoofdletters

68

les 10 – Een brief schrijven

Hier ben ik al heel goed in:

11

IN

Mevrouw Prinsen geeft de leerlingen enkele hulpmiddelen om een tekst zonder fouten te schrijven.

Sarah: Wow!

© •••

nu

st

6 vind-ik-leuks

uk

Wij verkoopen onze huis. Hij is pas verbouwt. De achterste want is helemaal van glas. Daardoor komt er veel ligt binnen. Het huis teelt 4 slaapkamers en 2 badkamers.

Er is ook een grootte tuin.

VA

N

0

H U L PM I D D EL EN

of d

• Hoeveel fouten staan er in deze tekst • Hoeveel fouten duidt de spellingscorrector in Word aan?

• Welke?

fh o

We bekijken de tekst zin per zin.

Wij verkoopen onze huis.

1

pr oe

a Typ het woord verkoopen in Word. b Klik rechts op het woord. c Beantwoord de vragen.

• Welke suggesties geeft de spellingscorrector?

• Welke is juist?

• Waarom duidt de spellingscorrector de andere fouten niet aan?

d Surf naar www.vlaanderen.be/taaladvies. e Zoek het verschil op tussen ons en onze door ons / onze in te vullen in het zoekvak. les 11 – Hulpmiddelen

69

opslaan Het bezittelijk voornaamwoord ons krijgt de vorm onze als het bij een meervoudig woord staat. , onze

• onze boek

, onze huiz

Bij een enkelvoudig •

, onze

boek,

, onze jongen

-woord is huis,

(= de-woorden) (= meervoud)

de correcte vorm.

IN

• onze

meisje (= het-woorden)

N

f Verbeter nu heel de zin.

Hij is pas verbouwt.

opslaan

• Zij verwijst naar een

woord (m).

woord (vr).

woord (o).

st

• Het verwijst naar een

.

uk

• Hij verwijst naar een

©

Hij is een verwijswoord en verwijst naar het woord Dit weet je over verwijswoorden:

VA

2

-woord of een

a Zoek het geslacht van het woord huis op op www.vandale.be.

Wat is het geslacht van het woord huis?

of d

b Van Dale is een (online) woordenboek. Welke man maakte van het schrijven van het Nederlandse woordenboek zijn levenswerk?

fh o

Zoek zijn naam op bij ‘Over Van Dale’.

c Toen hij stierf in 1972 was het woordenboek nog niet klaar. Tot welke letter was

pr oe

hij geraakt?

d Je twijfelt tussen verbouwd, verbouwt, verbouwdt. De spellingscorrector kan alleen zeggen dat verbouwdt niet bestaat.

Surf naar www.woordenlijst.org en geef de twee mogelijkheden in.

Je ziet heel de vervoeging van het werkwoord Het getypte woord staat telkens gemarkeerd. verbouwt is de

verbouwd is het

e Wie zijn de auteurs of makers van deze website?

70

les 11 – Hulpmiddelen

.

f Verbeter nu heel de zin.

De achterste want is helemaal van glas.

3

IN

Je twijfelt tussen want en wand. Opnieuw gaat de spellingscorrector je niet helpen.

De twee woorden bestaan. a Zoek beide betekenissen op op www.vandale.be.

N

b Noteer ze hieronder.

Want:

Wand:

VA

c Verbeter nu heel de zin.

uk

Daardoor komt er veel ligt binnen.

4

©

Je twijfelt tussen ligt en licht. De spellingscorrector helpt je niet. a Zoek de twee schrijfwijzen op op www.vandale.be.

Ligt komt van het

st

liggen. Van Dale geeft tussen haakjes de

tijd en het

Licht is een

of d

deelwoord.

. Van Dale geeft tussen haakjes het

, het

en het

.

b Verbeter nu heel de zin.

fh o

Het huis teelt 4 slaapkamers en 2 badkamers.

5

pr oe

Je twijfelt tussen teelt en telt. a Zoek de twee schrijfwijzen op op www.vandale.be.

Van Dale leert je dat teelt van het werkwoord

komt

(teelde, heeft geteeld).

Het woord betekent:

Van Dale leert je ook dat telt van het werkwoord (

. komt

).

b Verbeter nu heel de zin.

les 11 – Hulpmiddelen

71

Er is ook een grootte tuin.

6

Je twijfelt tussen groote, grote en grootte. De spellingscorrector zegt je dat

IN

, niet bestaat. a Zoek het verschil tussen de twee andere opties op op www.vlaanderen.be/ taaladvies.

grootte / grote Grootte is een zelfstandig naamwoord, zoals .

bijvoeglijk naamwoord • de

. van de foto

• een model op ware

huis

• bikini's in

st

maten

of d

Taaladvies.net Grote / grootte

van

uk

• het

van / met de

©

• een draagbare oplader ter een bankkaart

,

is de verbogen vorm van het

VA

en

,

N

Home > G > grootte / grote

Onder de uitleg zie je een link naar een andere website met taaladvies: www.taaladvies.net.

fh o

b Klik even door en lees de uitleg.

pr oe

c Duid aan welke website de duidelijkste uitleg geeft.

www.vlaanderen.be/taaladvies

www.taaladvies.net d Zoek van de twee websites de makers of auteur op.

• www.vlaanderen.be/taaladvies:

• www.taaladvies.net:

e Zoek via de website wat meer informatie over de Nederlandse Taalunie.

72

les 11 – Hulpmiddelen

f Waarom hebben www.woordenlijst.org en www.taaladvies.net geen .be op het einde van hun domeinnaam?

N

IN

Verbind het laatste deel van een domeinnaam (= extensie) met zijn betekenis. .int • .nl • .com • • landcodes .org • • internationale organisaties .it • • commerciële websites .net • • non-profitorganisaties .be • .uk •

VA

g

h Verbeter nu heel de zin.

©

7

a Los de tien vragen op.

st

uk

b Kruis aan in de tabel welk hulpmiddel je gebruikt hebt.

Let op! Het is alles of niets. Er zijn maar twee scores: 0/10 of 10/10.

meisje, fabriek, school, stad?

1 Wat is het lidwoord: 2 Wat is het meervoud van villa?

of d

3 Geef de twee verkleinwoorden van bloem:

En van tante? en

.

4 De verleden tijd enkelvoud en het voltooid deelwoord van uploaden zijn:

en

.

5 De verleden tijd meervoud en het voltooid deelwoord van deleten zijn:

fh o

en

.

6 De betekenis van emigreren is

.

7 De twee betekenissen van een coach zijn:

pr oe

-

-

8 Wat is juist? stagiair, stagaire, stagair, stageair 9 Wat is juist? onmiddelijk, onmidellijk, onmidelijk, onmiddellijk, onmiddelleik 10 Wat is juist? electriciteitscentrale, elektriciteitscentraale, elektriciteitscentrale, elektriciteitcentrale

les 11 – Hulpmiddelen

73

spellingscorrector

vandale

woordenlijst

vlaanderen. be/ taaladvies

taaladvies. net

1 2

IN

3 4 5

N

6 7

VA

8 9

Je krijgt van je leerkracht een nieuwe toets ‘Alles of niets’.

uk

8

©

10

Opdracht HULPMIDDELEN

Wanneer moet het klaar zijn?

Hoe indienen?

of d

ORIËNTEREN

st

Wat moet je doen?

Hoe gaat de leerkracht je punten geven?

Noteer hier alle hulpmiddelen die je kan gebruiken voor de toets.

fh o

VOORBEREIDEN

pr oe

UITVOEREN

REFLECTEREN

Aan de slag!

Los de toets op.

Hoeveel antwoorden wist ik uit mezelf?

Hoeveel antwoorden moest ik sowieso opzoeken?

Hoeveel antwoorden heb ik opgezocht om 100 % zeker te zijn?

Deze hulpmiddelen kende ik al: Deze hulpmiddelen heb ik nu voor het eerst gebruikt: Deze hulpmiddelen ga ik in de toekomst zeker nog gebruiken:

74

les 11 – Hulpmiddelen

Zo kan ik groeien:

Hier ben ik al heel goed in:

Dit moet ik kunnen: Een tekst zonder fouten schrijven met behulp van: de spellingscorrector

www.woordenlijst.org

pr oe

fh o

of d

st

uk

©

VA

www.taaladvies.net

N

www.vlaanderen.be/ taaladvies.be

IN

www.vandale.be

les 11 – Hulpmiddelen

75

12

UAntwerpen: Pesterijen op school gaan online vaak verder

IN

a Lees het artikel over cyberpesten.

N

0

WO O R D S T R AT EG I EËN

©

VA

Volgens Wegge is cyberpesten voor het slachtoffer erg stresserend en problematisch. "De slachtoffers voelen zich nergens meer veilig omdat ze via hun computer of smartphone door dezelfde leerlingen worden belaagd als op school."

uk

Motivatie Er blijkt bovendien een verband tussen digitaal pesten en het sociale leven op school. Slachtoffers van cyberpesten hebben minder vrienden, terwijl daders juist meer vrienden hebben, klinkt het. "Dit kan voor hen een belangrijke motivatie zijn om dit soort pestgedrag te stellen", verklaart Wegge.

of d

st

Cyberpesten, via gsm of het internet, vindt in de helft van de gevallen plaats tussen leerlingen van dezelfde school.

Van deze slachtoffers worden zowat zeven op de tien zowel offline als online door dezelfde persoon getreiterd. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Antwerpen.

pr oe

fh o

In het kader van zijn doctoraatsonderzoek ondervroeg Denis Wegge 1.458 tweedejaarsscholieren. Hij bracht daarbij letterlijk in beeld wie wie pest. Zo gaf 14,3 procent van de ondervraagden aan recentelijk het slachtoffer te zijn geweest van cyber-pestgedrag. In 49,7 procent van de gevallen gaat het om leerlingen van dezelfde school en van hen meldt 69 procent dat offline pestgedrag zich ook online door dezelfde persoon voortzet.

Cyberpesten gebeurt voornamelijk via sociale media of sms. Het gaat vooral om grove privéberichten, negatieve commentaren op foto's of publieke berichten of het uitsluiten van iemand als vriend.

Bron: hln.be

76

les 12 – WoordSTRATEGIEËN

Uit het onderzoek blijkt verder dat sommige leerlingen elkaar ook wederzijds cyberpesten, wat er volgens Wegge op wijst dat jongeren soms op een verkeerde manier omgaan met online pestgedrag.

Volgens de wetenschapper kunnen scholen hun elektronische leeromgevingen inzetten om positief online gedrag te promoten, bijvoorbeeld door respect en behulpzaamheid aan te moedigen.

Jongeren moeten verder "beter leren reageren op online pestgedrag, bijvoorbeeld door er over te praten of door ernstige gevallen te rapporteren". Een online meldpunt op school kan daarbij drempelverlagend werken, klinkt het ten slotte.

b Vul de communicatietabel in.

Krantenartikel ZENDER

ONTVANGER verbaal / non-verbaal

formeel / informeel

N

HOE?

IN

BOODSCHAP

MIDDEL

VA

DOEL

Er staan in dit artikel heel wat moeilijke woorden die je misschien niet begrijpt.

©

opslaan

Een eerste manier om de betekenis van een woord te achterhalen is

st

Schrijf de woorden die in het roze gemarkeerd zijn over in de linkerkolom.

Lees de zinnen voor en na het woord. Leid de betekenis daaruit af.

Noteer in je eigen woorden de betekenis van het woord in de rechterkolom.

Noteer daaronder de uitleg volgens de leerkracht.

of d

1

a b c d

uk

afleiden uit de : door de zinnen ervoor en erna te lezen kun je de betekenis toch afleiden.

pr oe

fh o

Afgeleid uit de context

les 12 – WoordSTRATEGIEËN

77

opslaan Een tweede manier om de betekenis van een woord te achterhalen is

a Lees de geel gemarkeerde woorden. Enkele ervan zijn samengestelde woorden. b Noteer onder elk deel van het woord de betekenis of een synoniem.

N

2

IN

afleiden van het zelf: Je kent • een deel van het woord; • een woord dat erop lijkt; • een gelijkaardig woord in een andere taal.

VA

Kies uit: naar beneden gaand – 2de middelbaar – studenten – erger dan plagen – internet – opstapje / verhoging – iets gaan zeggen – een aangeduide plek – studeer – plaats – via elektronica zoals computer, laptop, smartphone pesten

st

tweedejaars

uk

©

cyber

punt

drempel

verlagend

fh o

of d

meld

pr oe

elektronische

78

scholieren

les 12 – WoordSTRATEGIEËN

leer

omgeving

4

Ik ben niet gemotiveerd om iets te doen.

promoten

een goed rapport

een promotie in de supermarkt

probleem

rapporteren

motivatie

IN

problematisch gedrag op school

een promoteam maakt reclame voor iets een motief voor een moord

N

problematisch

Ik moet aan mijn stagebegeleider rapporteren.

VA

3

De andere geel gemarkeerde woorden uit de tekst staan in de tabel hieronder. a Zoek per woord twee andere woorden of betekenissen die erop lijken. b Markeer ze in dezelfde kleur. Maak zo vier sets van drie.

Door deze oefeningen heb je al een idee wat de woorden willen zeggen.

Noteer in de linkerkolom het juiste geel gemarkeerde woord uit de tekst.

©

Afgeleid van het woord zelf

uk

verslag uitbrengen van iets pesten via het internet

st

waarom je iets doet

of d

Een website die de leerlingen van een school kunnen gebruiken voor hun studies. Ze kunnen er leerkrachten of leerlingen contacteren, studiemateriaal vinden, taken indienen …

pr oe

fh o

iets dat een probleem is Een opstapje naar beneden halen. Figuurlijk: ervoor zorgen dat iets gemakkelijker wordt. aanmoedigen een plek waar je iets kunt gaan zeggen leerlingen van het 2de middelbaar

les 12 – WoordSTRATEGIEËN

79

opslaan Een derde manier om de betekenis van een woord te achterhalen is opzoeken: Zoek op in een

a Zoek de blauw gemarkeerde woorden op in een woordenboek of op www.vandale.be. b Noteer de woorden en hun betekenis op de juiste plaats in de tabel.

Zo laat je zien dat je de betekenis ook echt begrijpt.

IN

5

of op

woord

Betekenis volgens woordenboek of www.vandale.be

betekenis

VA

grondwoord of infinitief

N

Opgezocht in woordenboek of op www.vandale.be

Krantenartikel

fh o

ZENDER

BOODSCHAP

pr oe

ONTVANGER HOE?

verbaal / non-verbaal

MIDDEL DOEL

80

een groot onderzoek aan de universiteit om de titel doctor te behalen pas gebeurd, onlangs

a Lees het artikel over oververmoeidheid op de volgende pagina. b Vul de communicatietabel in.

of d

6

st

uk

©

gepest

les 12 – WoordSTRATEGIEËN

formeel / informeel

Oververmoeidheid dreigt door chatten en sms’en in slaapkamer

of d

st

IN

N

uk

©

Slaapgebrek kan overgevoeligheid voor stress veroorzaken, verminderde weerstand en gedrags- en concentratieproblemen. Net dingen die je tijdens de examens kan missen als kiespijn.

“Tieners hebben tegenwoordig vier tot vijf toestellen op hun slaapkamer: een tablet, een gsm, een laptop, een radio, een tv”, zegt neuroloog Ilse De Volder van het UZ Antwerpen. “Onlangs nog zag ik reclame ‘over hoe zalig het wel is om op je slaapkamer tv te kunnen kijken en ook te kunnen sms’en, chatten en gamen’.

Dat is dus níet zalig, het kan ernstige slaapproblemen en oververmoeidheid ver-oorzaken.”

gezonde overgang van waak naar slaap.

Momenteel onderzoeken we nog of de lichtsterkte van de tablets ook invloed heeft op de slaapkwaliteit.”

Tieners hebben ongeveer negen tot tien uur slaap nodig. Pas vanaf hun achttiende hebben ze genoeg aan acht uur.

“Het slaapritueel is erg belangrijk”, benadrukt professor De Volder. “Dat ze hun smartphone nodig hebben als wekker is flauwekul, want een gewone wekker is niet duur. Dus: ban die tablet en gsm uit je kamer en zeg ergens in de woonkamer online slaapwel aan al je chatvrienden. Als slapen niet lukt, drink een kop thee of haal een frisse neus. En focus je niet op de klok.”

VA

Twee op de drie tieners liggen ’s avonds laat in bed te sms’en of te chatten.

Hoewel jongeren snel kunnen switchen tussen studeren en chatten, verstoort dat onlineverkeer de nachtrust. Junk sleep, zoals dat heet, kan leiden tot oververmoeidheid. En dat met de examens voor de deur.

pr oe

fh o

Emotioneel “Dit heeft te maken met conditionering.

Je bed associeer je met de plek waar je slaapt, maar als tieners elke avond tot diep in de nacht in hun bed met hun smartphone of tablet bezig zijn, verliezen ze die conditionering. Hun bed wordt in plaats van een rustplaats een plek waar ze actief en emotioneel zijn: ze kijken tv, luisteren muziek, babbelen of troosten een vriendin. De activatie van de hersenen, zowel cognitief – ze moeten aandachtig zijn -, als emotioneel – ze moeten betrokken zijn -, verstoort een

Telescoping Tieners chatten niet alleen voor het slapen-gaan, ook tijdens het studeren blijven gsm en tablet constant in de aanslag. “Dat klopt, jongeren kunnen zeer snel telescoping of switchen tussen tv, tablet, chat en hun wiskundeboek bijvoorbeeld”, zegt Kristof D’Hanens van jeugdorganisatie Mediaraven.

“Ze doen dat beter dan volwassenen omdat sms en chat voor hen een vorm van samenzijn en contact zijn. tijdens het studeren wordt er dan ook voornamelijk gechat over de leerstof, over moeilijkheden of ze moedigen elkaar aan. Volwassenen zien sms veel meer als iets om concreet af te spreken, voor jongeren – die met hun abonnement onbeperkt kunnen chatten – is het een manier om contact te houden of samen te studeren.”

Bron: Gazet van Antwerpen, Karin Vanheusden

les 12 – WoordSTRATEGIEËN

81

©

switchen

fh o

focus

pr oe

onbeperkt

82

st

of d

associeer

uk

neuroloog

conditionering

les 12 – WoordSTRATEGIEËN

IN

VA

N

oververmoeidheid

Opgezocht in woordenboek of www.vandale.be

Woord + verklaring

Afgeleid van het woord zelf

Afgeleid uit context

c De geel gemarkeerde woorden staan hieronder in de tabel.

Noteer de verklaring eronder. Zet een kruis hoe je achter de verklaring gekomen bent.

7

a Kies één van de twee artikels uit deze les. b Lees het artikel heel aandachtig. c Vul de samenvatting in.

Artikel 1

Cyberpesten via

of

IN

UAntwerpen: Pesterijen op school gaan online vaak verder :

50 % tussen leerlingen van 70 % van de slachtoffers wordt zowel

N

als

door de dezelfde persoon gepest.

Doctoraatsonderzoek bij 14,3 % was onlangs

van

Cyberpesten via

.

of

:

• grove privéberichten

©

VA

tweedejaarsscholieren.

•

uk

• •

Slachtoffers voelen zich nergens meer

of

st

Reden: via hun

leerlingen belaagd

. worden ze door dezelfde

of d

.

Sociale leven op school: • slachtoffers 

fh o

• daders 

vrienden vrienden

Oplossing:

Scholen 

inzetten om

te promoten.

pr oe

Bijvoorbeeld:

en

aanmoedigen.

Jongeren  beter leren reageren op Bijvoorbeeld: er over een

+ ernstige gevallen

via

.

les 12 – WoordSTRATEGIEËN

83

Artikel 2

Oververmoeidheid dreigt door chatten en sms’en in slaapkamer 2/3 tieners chatten en sms’en in bed tot :  overgevoeligheid voor stress

IN

   concentratieproblemen

op slaapkamer tiener: •

•

•

•

VA

•

N

Tegenwoordig

Conditionering: normaal: bed = slapen en rust en

Tieners hebben ongeveer

pr oe

fh o

of d

Tieners chatten ook tijdens het

84

les 12 – WoordSTRATEGIEËN

naar

slaap nodig.

st

Oplossing: tablet en gsm uit

van

uk

Actieve hersenen verstoren een

zijn

©

tieners: bed =

= vorm van

en

.

8

Je krijgt van je leerkracht een tekst met moeilijke woorden. Probeer de juiste betekenis van de woorden te achterhalen door de drie woordstrategieën die je zojuist geleerd hebt toe te passen.

OPDRACHT WOORDSTRATEGIEËN

ORIËNTEREN

IN

Wat moet je doen?

Wanneer moet het klaar zijn?

Hoe indienen?

1

VA

VOORBEREIDEN

N

Noteer hier nog even de drie woordstrategieën: 2 3 Aan de slag!

REFLECTEREN

Noteer bij elke strategie hierboven, hoe vaak je die gebruikt hebt.

Zo kan ik groeien:

uk

©

UITVOEREN

Hier ben ik al heel goed in:

Dit moet ik kunnen:

st

De betekenis van woorden achterhalen door:

of d

af te leiden uit de context af te leiden van het woord zelf

pr oe

fh o

op te zoeken

les 12 – WoordSTRATEGIEËN

85

0

F EL I C I T ER EN, W EN SEN EN CO N D O L ER EN Sara doet stage op de personeelsafdeling van een groot bedrijf. Ze wordt met dit briefje naar de bloemenwinkel gestuurd voor drie boeketten.

N

• Huwelijk Yasmina en Roan • Overlijden partner Saskia

IN

13

VA

• Sydney = ziek.

een originele tekst gevonden op het internet

pr oe

fh o

of d

st

een standaardformule

uk

©

Welke wensen kan ze op de kaartjes schrijven?

Schrijf voor elke gelegenheid drie versies: een standaardformule, een originele tekst en een persoonlijke, zelfbedachte tekst.

86

les 13 – Feliciteren, wensen en condoleren

een persoonlijke tekst (zelf bedacht)

1

a Luister naar het dictee. b Schrijf de wensen zo goed mogelijk op.

Gelukwensen: 1 2

IN

3 4

5

N

Deelneming: 1

VA

2

©

3

Beterschap: 2 3 Nieuwjaarswensen:

of d

1

st

uk

1

2

3

fh o

pr oe

2

a Verwissel je dictee met dat van een klasgenoot. b Bekijk de juiste antwoorden en verbeter het dictee. c Kruis het soort fouten aan dat je klasgenoot maakte.

hoofdletters

leestekens

verenkelen / verdubbelen

ij/ei

doffe ‘e’ > ig / lijk

c / s / g / ch /sch

-ieuw -eeuw

d of t

u/uw

en/ een

les 13 – Feliciteren, wensen en condoleren

87

4

Bedenk een mooie, creatieve tekst voor een pensionering, een verjaardag en een geboorte. Elke tekst bevat minstens 20 woorden.

OPDRACHT WENSKAARTJE Wat moet je doen?

N

ORIËNTEREN

VA

Wanneer moet het klaar zijn?

uk

©

tekst pensionering:

st

tekst verjaardag:

of d

VOORBEREIDEN

pr oe

fh o

tekst geboorte:

88

les 13 – Feliciteren, wensen en condoleren

IN

3

a Maak extra spellingsoefeningen op diddit. b Had je (bijna) alles juist? Maak dan op diddit het dictee voor gevorderden.

UITVOEREN

Schrijf de teksten netjes over op de kaartjes die je van je leerkracht krijgt.

Schrijf op elke enveloppe een correct adres.

• Wie wint de prijs voor het mooiste handschrift?

REFLECTEREN

N

• Wie wint de prijs ‘zonder fouten’?

IN

Bekijk de teksten van je klasgenoten.

• Wie wint de prijs voor de mooiste tekst?

VA

• Wie wint de prijs voor de mooiste kaart?

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen:

Hier ben ik al heel goed in:

©

Een wens formuleren rekening houdend met:

uk

passende woorden juiste spelling

st

originele tekst

of d

duidelijk en regelmatig handschrift originele tekst

pr oe

fh o

correct adres

les 13 – Feliciteren, wensen en condoleren

89

14

Sharifa doet stage in een ziekenhuis. Ze organiseert een infoavond voor toekomstige ouders die hun bevalling in het ziekenhuis plannen.

Vul de bedankingen aan.

IN

0

B EDA N K EN

VA

N

Van: sharifaifis@azzena.net Aan: undisclosed recipients Onderwerp: infoavond: bevallen in AZ Zena Beste ouders in spe

©

Voor de geboorte van uw eerste kindje hebt u gekozen voor de goede zorgen van ons ziekenhuis AZ Zena. Wij willen u alvast bedanken

in onze instelling.

st

uk

Om u zo goed mogelijk voor te bereiden op de bevalling organiseert onze kraamafdeling een infoavond. Daar krijgt u alle nodige info over de bevalling en het verblijf in ons ziekenhuis.

De infoavond gaat door op woensdag 26 maart van 20 u. tot 21.30 u. op de kraamafdeling (4de verdieping). Gelieve op tijd te zijn, want we sluiten de hoofdingang om 20 u.

of d

Wij vernemen graag of jullie al dan niet aanwezig zullen zijn.

Alvast bedankt

pr oe

fh o

Sharifa Ifis Administratief medewerker AZ Zena

90

26/03 19.50 u. Dario Beste mevr.

Ifis, onze excuses.

We geraken er pas om 20.10 u. Hopelijk kunnen we dan nog binnen.

Mvg Dario en Aya

les 14 – Bedanken

26/03 19.50 u. Sharifa Bedankt

Ik zal om 20.10 u. aan de deur staan.

.

AZ Zena, goedemorgen, met Sharifa.

IN

Goedemorgen, u spreekt met Sam Drossaert. Mijn vriendin en ik komen graag naar de infoavond, maar die datum past niet. Ik wou eens horen of jullie in de nabije toekomst een nieuwe infoavond plannen.

Ik vraag even na wanneer de volgende infoavond gepland is.

Hebt u een ogenblik? Ik zet u even in wacht.

N

2 minuten later …

VA

Bedankt . We organiseren de infoavond om de twee maanden. De volgende is op woensdag 24 mei.

Dat moet wel lukken, denk ik. Bedankt

©

.

uk

Graag gedaan. Nog een prettige dag verder.

fh o

of d

st

Voor u ook. Dag.

Goedenavond allemaal. Bedankt . Ik stel u voor aan

pr oe

Annamaria Amari, verloskundige op onze kraamafdeling. Zij zal jullie vanavond alle info geven over de bevalling en het verblijf in ons ziekenhuis.

1 uur later …

Bedankt

. We gaan hier afronden. Wie graag nog iets

blijft drinken en wil napraten, kan dat doen hiernaast in de cafetaria.

2 maanden later…

les 14 – Bedanken

91

Van: sharifaifis@azzena.net Aan: undisclosed recipients Onderwerp: uitstel infoavond AZ Zena

IN

Beste ouders in spe U hebt zich ingeschreven voor de infoavond op de kraamafdeling van AZ Zena. Helaas moet ik u melden dat de verloskundige die u alle informatie zou geven, ziek is. De infoavond wordt verzet naar volgende week woensdag 31 mei. en hopelijk tot volgende week.

N

Alvast bedankt Met vriendelijke groeten

VA

Sharifa Ifis Administratief medewerker AZ Zena

opslaan

pr oe

fh o

Bedankt voor + zelfstandig naamwoord

Bedankt voor uw snelle antwoord.

92

Bedankt dat + bijzin

Bedankt om te helpen.

Bedankt dat je me komt helpen.

of d

1

Vul de tabel in.

Bedankt om te + infinitief

st

Bedankt voor + zelfstandig naamwoord Bedankt voor uw hulp.

uk

©

BEDANKEN Een bedanking kan je op drie manieren formuleren.

les 14 – Bedanken

Bedankt om te + infinitief

Bedankt dat + bijzin Bedankt dat u aanwezig was.

Bedankt dat je naar mij wilde luisteren.

Bedankt om mee op te kuisen.

N

Tip: in een bijzin staat het werkwoord of de werkwoordgroep achteraan.

©

Wie wil jij bedanken? En waarvoor? a Ontwerp drie bedankkaartjes. Gebruik de kunst van het handletteren. b Maak één bedankkaartje per bedankformule.

Bedankt voor + zelfstandig naamwoord Bedankt om te + infinitief Bedankt dat + bijzin

of d

st

uk

2

Tip: check op www. woordenlijst.org als je twijfelt over de schrijfwijze van de infinitief.

VA

Tip: je schrijft ‘uw’ of ‘jouw’ met een ‘w’ als je het kan vervangen door ‘mijn’ met een ‘n’.

IN

Bedankt dat je belde.

pr oe

fh o

bedankt voor het oppassen

bedankt

om te L u i s tere n

Bedankt

dat jij er altijijd bent voor m

les 14 – Bedanken

93

OPDRACHT BEDANKKAARTJES ONTWERPEN Wat moet je doen?

ORIËNTEREN Wanneer moet het klaar zijn?

IN

Noteer hier de teksten en de namen voor wie de kaartjes bedoeld zijn.

N

1 Bedankt voor + zelfstandig naamwoord

VA

2 Bedankt om te + infinitief

Aan de slag!

Maak er iets moois van.

of d

UITVOEREN

st

uk

3 Bedankt dat + bijzin

©

VOORBEREIDEN

Bekijk alle kaartjes. Noteer hier jouw persoonlijke top 3:

REFLECTEREN

1

2

fh o

3

pr oe

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen: Iemand bedanken rekening houdend met: juiste woordkeuze juiste zinsconstructie juiste spelling creatieve uitwerking duidelijk en regelmatig handschrift

94

les 14 – Bedanken

Hier ben ik al heel goed in:

Ilias doet stage op een immokantoor. Hij moet heel wat mails sturen en beantwoorden. Hij kan maar niet beslissen welke formulering de beste is. a Lees de tips van zijn stagementor. b Markeer de beste optie.

IN

0

MAILETIQUET TE

N

15

VA

opslaan

of d

st

uk

• Informatie Anderlecht • Uw vraag aan ons immokantoor • Geachte mijnheer Andy De Jong • Telefoontje • Info appartement Parklaan Anderlecht • Info • Dringend • Informatie over het appartement in de Parklaan in Anderlecht

©

HET ONDERWERP VAN DE MAIL • Het onderwerp moet kort zeggen waarover de e-mail gaat.

• Gebruik maximum 4 kernwoorden.

• Probeer zo specifiek mogelijk te zijn.

<Dit opmaken op een computerscherm: NCV3_Les15_computerscherm_ SS_1721982661> Om die twee tekstjes in een computer scherm te plaatsen neemt dit heel wat ruimte in beslag.

Omdat het beeld van de computers telkens heel groot moet staan om de tekst erin te krijgen op die grote. Sowieso zou er nog een pagina bijkomen. de beeldjes kunnen wel naast de tekst geplaatst worden zo heb je geen verschuivingen.

opslaan

pr oe

fh o

DE AANSPREKING IN JE MAIL • ‘Geachte’ is te formeel.

• Als je de naam van de ontvanger kent, moet je de naam schrijven.

Als je de naam niet kent, gebruik je ‘Beste meneer/ mevrouw’ of een algemenere aanspreking zoals ‘Beste klant’. Gebruik liever niet alleen ‘Beste’.

• De voornaam is bij een eerste contact te informeel.

Als je vaker met dezelfde persoon mailt en hem/haar ook persoonlijk ontmoet, kan je hem/haar eventueel ook aanspreken met de voornaam.

• Geachte mijnheer Andy De Jong • Beste meneer De Jong • Beste Andy • Beste • Dag meneer De Jong • Andy • Hallo Andy • Hallo les 15 – Mailetiquette

95

opslaan

IN

DE EERSTE ZIN De eerste zin is de inleiding: vertel waarom je deze mail stuurt.

Maak een volledige zin: gebruik dus minstens een onderwerp en een persoonsvorm.

Maak je zin ook niet te lang. Kom meteen to the point. Gebruik niet meer woorden dan nodig.

Gebruik geen ouderwetse woorden, die klinken te formeel.

Gebruik positieve woorden zoals ‘graag’ en ‘hartelijk dank’.

opslaan

uk

©

VA

N

• Hier de info over het appartement in Anderlecht.

• Graag reageer ik op uw vraag om informatie over het appartement in de Parklaan in Anderlecht.

• Zoals u telefonisch verzocht had, zou ik u de gevraagde informatie over het appartement in de Parklaan in Anderlecht bezorgen.

• Naar aanleiding van uw telefonische contactopname met ons kantoor en uw verzoek om meer informatie over het appartement in de Parklaan in Anderlecht, zend ik u met genoegen de infobrochure in bijlage.

• Hartelijk dank voor uw interesse in het appartement in de Parklaan in Anderlecht. Hierbij stuur ik u meer informatie.

• Naar aanleiding van ons telefonisch gesprek neem ik contact met u op om u meer informatie te verschaffen over het appartement in de Parklaan in Anderlecht.

fh o

of d

st

DE SLOTZIN Sluit af met positieve woorden zoals ‘ik kijk ernaar uit’ of ‘ik help u graag’.

Maak geen te lange zinnen. Gebruik concrete en actieve taal zoals ‘neem contact op’, ‘wij helpen u graag’.

Gebruik geen ouderwetse woorden zoals ‘wenden’, ‘tekenen’, ‘verblijf ik’ …

Gebruik ‘je’ en ‘u’ niet door elkaar. Het kan zijn dat je na een tijdje merkt dat de klant liever met ‘je’ aangesproken wil worden. Dan kan dat. Maar wees in eenzelfde bericht consequent.

Gebruik ‘ik’ en ‘wij’ niet door elkaar. Beslis op voorhand of je een bericht stuurt uit eigen naam (ik) of uit naam van het kantoor (wij).

pr oe

• Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en zie uw reactie met belangstelling tegemoet.

• Ik kijk uit naar uw reactie. Als u verder nog vragen hebt, dan hoor ik het graag.

• Voor eventueel nader gewenste inlichtingen kunt u zich wenden tot ons kantoor.

• Hebt u nog vragen? Neem gerust contact met mij op. Wij helpen u graag.

• Bel of mail voor meer info.

• Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben en zien uw reactie met belangstelling tegemoet.

opslaan BIJLAGE VERGETEN Wees kort, maar blijf formeel.

TIP: Voeg eerst je bijlage toe. Schrijf daarna pas je bericht.

96

les 15 – Mailetiquette

c Schrijf hier de volledige e-mail van Ilias over.

N

Van: ilias@immoklaro.be Aan: andydejong@gmail.com

IN

• SORRY!!!!

• Oeps … bijlage vergeten ;) • Ik vergat de bijlage. Mijn excuses.

• Doordat ik zo enthousiast was om u te antwoorden, ben ik vergeten om de bijlage mee te sturen. Hier vindt u de gevraagde informatie.

• En dan hier ... De bijlage!

• Sorry, te snel verstuurd ... Nu met bijlage …

Ilias krijgt al snel antwoord. a Lees de e-mail van de klant. b Vul de reactie van Ilias aan.

fh o

1

of d

st

uk

©

VA

Onderwerp:

pr oe

Van: andydejong@gmail.com Aan: ilias@immoklaro.be Onderwerp: Re: info appartement Parklaan Anderlecht Beste meneer Rahou Bedankt voor de informatie. Ik ben erg geïnteresseerd.

Graag had ik een afspraak gemaakt om het appartement in de Parklaan in Anderlecht te bezichtigen. Ik kan volgende week maandag, dinsdag en woensdag vanaf 14 u.

Laat u mij zo snel mogelijk weten of dat kan?

Met vriendelijke groet A. De Jong

les 15 – Mailetiquette

97

Van: ilias@immoklaro.be Aan: andydejong@gmail.com Onderwerp: Re: info appartement Parklaan Anderlecht Beste bevalt.

IN

Ik ben blij te horen dat het appartement Ik kan u een afspraak geven voor een bezichtiging Kan u nog even bevestigen of dit voor

dinsdag om 15 u.

N

past?

VA

Ilias Rahou

c Welke slotgroeten adviseert Team taaladvies in volgende situaties?

Zoek op www.vlaanderen.be/taaladvies.

©

uk

Bij een informele e-mail

pr oe

fh o

of d

st

Bij de meeste zakelijke e-mails

Bij een officiële brief, na slecht nieuws of bij een verstoorde relatie

98

les 15 – Mailetiquette

Liever niet, wegens slordig en respectloos

2

Tijdens de vakantie zal Ilias een week afwezig zijn. Zijn mentor vraagt hem om een out-of-office-bericht op te stellen dat automatisch verstuurd wordt tijdens zijn afwezigheid.

Vul de ontbrekende woorden in. / mijnheer . Ik ben

Bedankt voor uw Voor

van 10 tot 15 april.

kan u mijn collega, Ruben Davids,

op ruben@immoklaro.be of u kan ons kantoor

N

op 020 128 56 99.

Met

VA

Rahou

©

Immo Klaro Frambozenstraat 140 1800 Vilvoorde

Je krijgt van je leerkracht twee e-mails. Antwoord telkens met een gepaste mail.

uk

3

IN

Beste

st

OPDRACHT E-MAILS BEANTWOORDEN Wat moet je doen?

of d

ORIËNTEREN

Wanneer moet het klaar zijn?

Oefen door de e-mails van Ilias te herlezen en uit je hoofd opnieuw op te schrijven.

UITVOEREN

Aan de slag!

REFLECTEREN

Lees de verschillende e-mails van je klasgenoten. Geef elke e-mail een tip (Hoe kan het beter?) en een top (Wat is heel goed?).

pr oe

fh o

VOORBEREIDEN

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen:

Hier ben ik al heel goed in:

Een mail beantwoorden rekening houdend met: onderwerp aanspreking aangepast taalgebruik slotzin

les 15 – Mailetiquette

99

16

K L AC H T EN B E A N T WO O R D EN

N

?

VA

Dag meneer, kan ik u

IN

Yaro doet stage in een fietsenzaak. Af en toe loopt er iets mis en komen er klachten van klanten. a Vul de ontbrekende woorden in. b Noteer de nummers 1 tot 5 van het stappenplan.

0

©

Goedemorgen! Gisteren is mijn dochter de fietshelm komen ophalen die ik besteld had. Maar toen ze ermee thuiskwam, zag ik dat het een roze was en ik had een zwarte besteld.

Oei, ik zie het. Dat is inderdaad niet de helm die u besteld hebt.

uk

kijk even na wat er is . zie het al. Uw helm ligt hier nog. besef nu dat ik de verkeerde heb meegegeven aan uw dochter. heb haar verwisseld met een meisje dat een roze helm had besteld. daarvoor.

of d

Hier is de uwe.

st

Ik Ik Ik Ik

fh o

Veel

ermee.

.

pr oe

Tot

Bedankt, kan gebeuren.

Dag.

opslaan

EEN KLACHT BEANTWOORDEN: STAPPENPLAN 1 Erken de klacht. Laat merken dat je de klacht begrepen hebt en/of dat het voor de klant vervelend is.

2 Geef/ zoek een verklaring of een oorzaak.

3 Bied je excuses aan.

4 Zorg voor een oplossing.

5 Sluit positief af.

c Markeer in het stappenplan per stap het belangrijkste woord.

100

les 16 – Klachten beantwoorden

1

a Vul de ontbrekende woorden in. b Noteer de nummers 1 tot 5 van het stappenplan bij het telefoongesprek.

Beno, goedemiddag.

IN

Goedemiddag meneer, u spreekt met Kaan Karkayas. Ik had mijn fiets binnengebracht om de ketting te laten maken. Vanmorgen heb ik mijn fiets opgehaald, maar ik was nog niet thuis of de ketting was alweer gebroken.

Oei, dat is wel heel

. Dan is de reparatie

daarvan de

N

duidelijk niet goed gedaan. Ik vraag even na bij mijn collega wat Ik kom zo dadelijk bij u terug. …

?

VA

kan zijn. Blijft u even aan de

uk

©

Bedankt voor het . Mijn collega begrijpt er ook niets van. Hij zegt dat hij er een nieuwe ketting opgelegd heeft.

Maar we zoeken het graag voor u uit. Alvast onze excuses voor het

Oké, ik kom eraan..

Tot zo.

a Vul de zinnen in de e-mail van Yaro aan. b Noteer de nummers 1 tot 5 van het stappenplan in de vakjes.

fh o

2

of d

Tot zo.

st

. Als u de fiets terug binnenbrengt dan lossen we het zo snel mogelijk op.

Van: annamariadossantos@gmail.com Aan: info@fietsenbeno.be Onderwerp: levering fiets

pr oe

Beste mijnheer/ mevrouw Enkele weken geleden bestelde ik bij u een nieuwe fiets. Die zou normaal vorige week geleverd worden. Vorige week kreeg ik een bericht dat de levering met een week uitgesteld werd en vandaag krijg ik te horen dat de levertermijn nog eens verlengd wordt met twee weken.

Ik vertrek volgende week echter op fietsvakantie en heb de fiets echt wel nodig.

Ik verneem graag van u een snelle oplossing!

Vriendelijke groeten A. Dos Santos

les 16 – Klachten beantwoorden

101

Van: info@fietsenbeno.be Aan: annamariadossantos@gmail.com Onderwerp: Re: levering fiets

Er is een probleem in de fabriek, waardoor uw fiets nog niet gebruiksklaar is.

IN

Beste mevrouw Dos Santos

N

Als u dat goed vindt, kan u een van onze tweedehandsfietsen lenen voor uw fietsvakantie.

VA

Met vriendelijke groeten Yaro Engels Stagiair Fietsenwinkel Beno

Je doet stage in een boekenwinkel, elektronicawinkel of sportwinkel en krijgt een klacht. a Je reageert op een klacht van een klant, telefonisch of in de winkel. b Je speelt per twee de dialoog als rollenspel.

uk

©

3

Wat moet je doen?

Wanneer moet het klaar zijn?

of d

ORIËNTEREN

st

OPDRACHT KLACHT BEANTWOORDEN

pr oe

fh o

Schrijf hier de dialoog uit.

Noteer de nummers van het stappenplan bij je antwoord.

VOORBEREIDEN

102

les 16 – Klachten beantwoorden

IN N VA © uk st of d

fh o

UITVOEREN

pr oe

REFLECTEREN

Aan de slag!

Haal de acteur in jou naar boven.

Beoordeel de rollenspelen van je klasgenoten volgens volgende checklists: 1 Checklist tweegesprek (p. xx) 2 Checklist telefoongesprek (p. xx) 3 Stappenplan: een klacht beantwoorden (p. xx)

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen:

Hier ben ik al heel goed in:

Een klacht beantwoorden rekening houdend met: het stappenplan de criteria voor een goed tweegesprek de criteria voor een goed telefoongesprek

les 16 – Klachten beantwoorden

103

17

Aan Danny van de afdeling onderzoek en ontwikkeling

N

Nabila doet stage in een groot bedrijf. Ze moet heel wat telefoons aannemen en boodschappen doorgeven.

Ze probeert alles zo goed mogelijk te noteren.

Maar alles voluit schrijven, gaat veel te traag.

0

IN

EEN B O O D S C H A P D O O RG E V EN

VA

Mevrouw Van Genechten heeft gebeld. Zij had met u een afspraak aanstaande

donderdag. Ze heeft een auto-ongeluk gehad. Nu is haar auto in de garage en kan ze er donderdag niet geraken. Ze vraagt om de afspraak te verzetten. Ze kan volgende week

©

op maandag in de voormiddag, op dinsdag in de namiddag, woensdag kan ze tussen 11 uur en

uk

14 uur. Donderdag kan ze heel de dag en vrijdag kan ze niet. Ze vraagt om haar zo spoedig mogelijk op te bellen om een nieuwe afspraak te maken. Indien mogelijk nog

of d

Nabila

st

voor het weekend. Haar telefoonnummer is 015 365 24 78.

pr oe

fh o

a Maak haar tekst zo kort mogelijk.

104

les 17 – Een boodschap doorgeven

opslaan

z.s.m.

di.

asap

wo.

tss.

do.

u.

vr.

p.

za.

mevr.

zo.

mr.

vm.

evt.

nm.

N

ma.

©

VA

z.o.z.

IN

AFKORTINGEN Om een boodschap snel te noteren kan je best afkortingen gebruiken.

Veelgebruikte afkortingen

a.s.

av.

h.d.

uk

a.d. v.d.

tel.

st

v.h. v.e.

of d

vr.

nr.

enz. afd.

nt.

fh o

Afkortingen met symbolen

pr oe

symbool

naam

°

bolletje

+

kruis

±

plusminus

&

en-teken of ampersand

@

apenstaartje

*

sterretje of asterix

!!

uitroeptekens

??

vraagtekens



pijl

betekenis

les 17 – Een boodschap doorgeven

105

Zelfgemaakte afkortingen terugbellen onderzoek ontwikkeling

IN

afspraak weekend garage

VA

N

heeft gebeld

a Beluister enkele voicemailberichten die jullie hebben ingesproken in les 6. b Noteer de belangrijkste gegevens op de post-its.

pr oe

1

fh o

of d

st

uk

©

b Noteer nu de boodschap van Nabila op één post-it. c Gebruik zoveel mogelijk afkortingen.

c Geef de post-its door aan een klasgenoot en laat die jouw boodschap ontcijferen.

106

les 17 – Een boodschap doorgeven

of d

st

uk

©

VA

N

IN

2

Om aan de telefoon namen te spellen, wordt vaak het spellingsalfabet gebruikt.

Hieronder vind je een lijstje met de namen. a Spel enkele namen met behulp van het spellingsalfabet. b Je klasgenoot luistert en noteert de naam op een apart blad. c Daarna wissel je de rollen om. Je klasgenoot spelt en jij noteert.

fh o

NAVO-spellingsalfabet

pr oe

LETTER

WOORD

LETTER

WOORD

LETTER

WOORD

A

Alfa

J

Juliett

S

Sierra

B

Bravo

K

Kilo

T

Tango

C

Charlie

L

Lima

U

Uniform

D

Delta

M

Mike

V

Victor

E

Echo

N

November

W

Whiskey

F

Foxtrot

O

Oscar

X

X-ray

G

Golf

P

Papa

Y

Yankee

H

Hotel

Q

Quebec

Z

Zulu

I

India

R

Romeo

les 17 – Een boodschap doorgeven

107

a Beluister de twee telefoongesprekken op diddit. b Noteer kort alle info op een telefoonmemo. Zorg ervoor dat alles duidelijk is voor de ontvanger. De eerste memo vul je in in je werkboek. De laatste vul je in op een formulier dat je van je leerkracht krijgt.

3

TELEFOONMEMO

IN

Bestemd voor Naam beller

N

Datum Tijdstip

of d

Ingevuld door

st

e-mail:

©

telefoon:

uk

Contact opnemen via

VA

Boodschap

pr oe

fh o

Zo kan ik groeien:

108

Dit moet ik kunnen:

Een telefonische boodschap doorgeven rekening houdend met:

noteren belangrijkste gegevens juiste schrijfwijze naam/ e-mail

les 17 – Een boodschap doorgeven

gebruik afkortingen

Hier ben ik al heel goed in:

0

A RG U M EN T EN V ER WO O R D EN

Emma doet stage op het secretariaat van een school. De directeur wil enkele nieuwe regels invoeren en daar heeft hij goede argumenten voor.

st

uk

©

VA

N

Eerst stelt hij de aanpassing van het schoolreglement voor via een powerpointpresentatie op de personeelsvergadering.

Daarna informeert hij per bief de leerlingen en hun ouders.

IN

18

of d

Nieuwe regels:

2. Lessen 1 uur later

1. Geen afval op school: enkel herbruikbare verpakkingen toegelaten

pr oe

fh o

1. Geen afval op school

les 18 – Argumenten verwoorden

109

Argumenten leerlingen milieubewust

IN

veel zwerfvuil op de speelplaats

N

overvolle afvalcontainers = dure ophaalkost

uk

©

VA

2. Lessen starten één uur later Nieuwe schooluren: 9.15 u. tot 17.15 u.

st

Argumenten

of d

Veel leerlingen komen te laat.

Tieners slapen graag uit.

pr oe

fh o

Leerkrachten moeten eigen kinderen naar school brengen.

Puberbrein komt ’s morgens traag op gang.

110

les 18 – Argumenten verwoorden

De directeur vraagt aan Emma om de powerpointpresentatie om te zetten in een brief.

Maar wat is het verschil tussen een powerpoint en een brief?

Vul de ontbrekende woorden in.

• Een powerpointpresentatie biedt ondersteuning aan een uiteenzetting. Je gebruikt

.

IN

en

• Een brief wordt door de gelezen zonder dat de erbij is en moet dus alle informatie op een duidelijke en overzichtelijke manier bevatten. .

N

Je gebruikt

opslaan

Emma probeert een aantal formuleringen. Vul de juiste signaalwoorden in.

st

1

uk

©

VA

SIGNAALWOORDEN Om de argumenten te verwoorden kan je gebruikmaken van signaalwoorden.

• Er zijn signaalwoorden die een oorzaak-gevolg aangeven: omdat, want, daarom, als, daardoor, hierdoor, met als gevolg …

• Er zijn signaalwoorden die een opsomming aangeven: ten eerste, ten tweede, ook, bovendien, verder, daarnaast, maar ook, ten slotte …

• Er zijn signaalwoorden die een tegenstelling aangeven: enerzijds, anderzijds, hoewel, daarentegen, daar tegenover staat …

of d

Beste ouders en leerlingen

Vanaf vandaag gelden er enkele nieuwe regels op onze school.

Graag geef ik u in deze brief wat meer informatie.

fh o

Regel 1 Er zijn vanaf nu enkel nog herbruikbare verpakkingen toegelaten.

pr oe

Er blijft te veel afval achter op school. mogen de leerlingen vanaf nu alleen nog maar herbruikbare verpakkingen mee naar school nemen.

OF De leerlingen mogen vanaf nu alleen nog maar herbruikbare verpakkingen meenemen, school achter.

OF

er blijft te veel afval op oorzaak-gevolg

er te veel afval op school achterblijft, mogen de leerlingen vanaf nu alleen nog maar herbruikbare verpakkingen meenemen.

OF de leerlingen alleen nog maar herbruikbare verpakkingen meenemen, zal er minder afval op school achterblijven. les 18 – Argumenten verwoorden

111

+

Regel 2 De school start voortaan om 9.15 u.

De school zal voortaan ook een uur later starten: om 9.15 u. i.p.v. om 8.15 u.

Deze beslissing heeft de school genomen om de volgende redenen: komen veel jongeren te laat op school,

IN

willen we door deze nieuwe regel onze leerlingen bewuster leren omgaan met het milieu.

opsomming

gang.

N

komt het puberbrein ’s morgens maar traag op slapen jongeren

graag

VA

uit en ervaren veel leerkrachten stress omdat ze ’s morgens hun eigen kinderen nog eerst naar school moeten brengen.

OF

houdt dit in dat de school ‘s avonds

uk

’s ochtends, een uur later zal eindigen.

©

komen we hiermee tegemoet aan de problemen

we hiermee tegemoetkomen aan de problemen dat de school ’s avonds een

of d

st

’s ochtends, uur later zal eindigen.

Ik hoop dat ik u hiermee voldoende geïnformeerd heb. Als u nog vragen of opmerkingen hebt over deze nieuwe regels, neem dan gerust contact op met de school.

fh o

Met vriendelijke groeten Elyas Zeroval Directeur Avanti

pr oe

a Vink aan wat jij van de regels vindt. b Formuleer telkens twee argumenten die je mening ondersteunen. c Gebruik signaalwoorden en markeer ze.

2

Ik vind de nieuwe regel over afval goed. slecht.

112

les 18 – Argumenten verwoorden

tegenstelling

a Kies twee regels die jij op school zou veranderen. b Kies een van de volgende opdrachten.

N

3

IN

Ik vind de nieuwe regel over de schooluren goed. slecht.

uk

©

VA

• Overtuig als voorzitter van de leerlingenraad de directeur en de leerkrachten met een petitie en begeleidende brief.

• Overtuig als voorzitter van de leerlingenraad de directeur en de leerkrachten met een powerpointpresentatie.

• Overtuig als directeur je leerkrachten op een personeelsvergadering met een powerpointpresentatie. Gebruik kernwoorden in je powerpoint, gebruik signaalwoorden in je uitleg.

• Informeer als directeur je leerlingen en ouders via een brief. Leg in de brief goed uit waarom je de nieuwe regels invoert. Gebruik signaalwoorden.

st

OPDRACHT ARGUMENTEN VERWOORDEN Wat moet je doen?

Wanneer moet het klaar zijn?

of d

ORIËNTEREN

Tussen welke opties mag je kiezen?

Wat is het verschil tussen de opties?

Denk eerst na over de inhoud. Welke twee regels wil jij op je school aanpassen?

Welke optie kies je? Waarom?

UITVOEREN

Aan de slag!

REFLECTEREN

Beoordeel de presentatie of de brieven van je klasgenoten. ………….. heeft zijn/ haar argumenten goed verwoord omdat …. ………….. heeft zijn/ haar argumenten goed verwoord omdat …. ………….. heeft zijn/ haar argumenten goed verwoord omdat ….

pr oe

fh o

VOORBEREIDEN

les 18 – Argumenten verwoorden

113

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen:

Hier ben ik al heel goed in:

Argumenten verwoorden rekening houdend met:

het bouwplan van een brief

pr oe

fh o

of d

st

uk

©

VA

een overtuigende powerpointpresentatie

N

juist gebruik van signaalwoorden

IN

afstemming boodschap – middel

114

les 18 – Argumenten verwoorden

a Lees deze tekst.

IN

0

U I T L EG G E V EN

Werkplekleren Van maandag 2 tot en met vrijdag 6 Maart

N

19

VA

gingen we in de carrefour op werkplekleren. We moesten ons

elke ochtend om 8u. aanmelden. Elke werkdag begonnen met een

©

briefing over de dagplanning en taakverdeling. Vervolgens

de werknemers.

uk

moesten we in groepjes van twee of drie meelopen met een van

Sharifa, Nabila, en ik volgde een hele week danny.

st

Danny was een vriendelijke man die ons veel uitleg gaf over het werk dat we moesten doen. We hebben vooral veel rekken

of d

gevult. Dan moesten we eerst in de magazijn een transpallet gaan halen. Vervolgens moesten we de dozen openen en de producten op hun plaats zetten. Een keertje hebben we geholpen

fh o

bij het opbouwen van een promotiestand met snoep en koekjes.

Dat vond ik heel leuk om te doen. Toen we klaar waren met

pr oe

het inrichten van onze stand, kwam er een oude vrouwtje naar ons en zei: Dat hebben jullie knap gedaan. Al was het een vermoeiende week, we hebben ons goed geamuseerd en het was een leerrijke ervaring.

Sara Reyniers

b Verbeter de tekst. Er staan tien fouten in. les 19 – Uitleg geven

115

Zet een kruisje bij de taalregels die je goed kent en juist kunt toepassen.

1

dt in de tegenwoordige tijd dubbele t of d bij verleden tijd d of t bij voltooid deelwoord u/uw en jou/jouw deze, die, dit, dat

IN

verwijswoorden persoonsvorm aanpassen aan het onderwerp hoofdletters

N

leestekens bijvoeglijk naamwoord met of zonder -e en of een

VA

het juiste lidwoord: de of het

bijzinnen met als, omdat, wanneer, terwijl ... (werkwoorden achteraan) apostrof ‘ trema ë

©

verenkelen en verdubbelen

uk

aanhalingstekens

a Je krijgt een taalregel die je aan de rest van de klas moet uitleggen. Bereid je les voor. b Maak een toets van tien oefeningen in Word. c Gebruik een webapplicatie zoals Kahoot of Quizlet om de regel in te oefenen. d Deel vervolgens de toets uit om te controleren of je klasgenoten het begrepen hebben.

of d

st

2

OPDRACHT UITLEG GEVEN

fh o

Wat moet je doen?

ORIËNTEREN

Welke taalregel ga jij uitleggen?

Wanneer moet jij je les geven?

Maak je voorbereiding op een apart blad.

UITVOEREN

Aan de slag!

REFLECTEREN

Checklist lesgeven: duidelijk te verstaan: goede uitspraak en luid genoeg spreektaal gebruikt; vloeiende opeenvolging van zinnen, goede zinsbouw, leest niet enkel af onderwerp voldoende gekend: weet waarover je spreekt, goed voorbereid didactisch materiaal (bordschema, powerpointpresentatie, oefeningen …) verduidelijkt uitleg

pr oe

VOORBEREIDEN

116

les 19 – Uitleg geven

of d

st

uk

©

VA

N

IN

Checklist luisterhouding: geluisterd naar anderen? geeft geen commentaar, lacht niet uit en houdt vragen tot op het einde? goed opgelet? je vraagt op het einde uitleg als je het niet begrijpt, je haalt goede punten op de toetsen?

Zo kan ik groeien:

Dit moet ik kunnen:

Hier ben ik al heel goed in:

pr oe

fh o

Uitleg geven over een taalregel rekening houdend met: verstaanbaarheid enthousiaste spreektaal kennis van de regel goed vormgegeven toets gebruik van een webapplicatie

les 19 – Uitleg geven

117

20

EEN V ERG A D ER I N G

IN

a Bekijk de foto.

0

3

Ilias

Yaro

Sharifa

Sara

Laïs

uk

©

VA

Nabila

N

NCV

#vergaderen #klasuitstap

••• nu

of d

st

Sharifa: Vergaderen voor de klasuitstap!

Sara: Ik ben benieuwd!

fh o

b De klas vergadert over een klasuitstap. Elke leerling heeft een idee uitgewerkt en stelt het voor aan de rest van de klas.

Wie oefent welke rol uit?

• gespreksleider: • verslaggever:

pr oe

• tijdsbewaker: • spreker: • luisteraars:

1

a b c d

Organiseer een uitstap voor je klas.

Zoek zelf alle informatie op (openingsuren, prijzen, vervoer …).

Kijk op de website van je gemeente: Breng een bezoek aan de dienst voor toerisme van je gemeente.

Adres:

118

les 20 – EEN VERGADERING

3 4

Presenteer je uitstap voor je klasgenoten tijdens de vergadering op deze datum:

Neem notities tijdens de vergadering. Gebruik daarvoor dit document.

IN

2

Schrijf een brief voor de leerlingen en hun ouders waarin alle informatie over de uitstap staat.

N

Verslag Datum:

VA

Aanwezig: Afwezig:

©

Verslaggever:

pr oe

fh o

of d

st

Verslag:

uk

Agenda:

Uitslag stemming:

les 20 – EEN VERGADERING

119

Opdrachten klasuitstap Wat moet je doen?

Wanneer is de vergadering?

ORIËNTEREN

IN

Wanneer is de uitstap?

Zender: Boodschap: Ontvanger: Hoe: verbaal / non-verbaal

formeel / informeel

Middel:

VA

Noteer hier al enkele ideeën: Zoek informatie op.

Aan de slag!

uk

UITVOEREN

©

VOORBEREIDEN

N

Doel:

of d

st

Evalueer jezelf hieronder.

Checklist brief: brief opgesteld volgens het bouwplan correcte zinsbouw en spelling goed georganiseerd, alle informatie gecheckt

pr oe

fh o

REFLECTEREN

Checklist mondelinge presentatie tijdens vergadering: goede uitspraak en luid genoeg vloeiende opeenvolging van zinnen, goede zinsbouw, leest niet enkel af weet waarover je spreekt, goed voorbereid? maakt contact met luisteraars, gebruikt handen en lichaam

120

Checklist luistervaardigheid tijdens vergadering: geeft geen commentaar, lacht niet uit, houdt vragen tot het einde laat ook non-verbaal merken dat je luistert Checklist verslag maken: alle rubrieken ingevuld per voorstel zijn de belangrijkste gegevens genoteerd (Wie? Wat? Prijs? Vervoer? …)

les 20 – EEN VERGADERING

Zo kan ik groeien:

Hier ben ik al heel goed in:

Dit moet ik kunnen: Een uitstap organiseren rekening houdend met: informatie opzoeken

presentatie voorstellen actief en respectvol luisteren

pr oe

fh o

of d

st

uk

©

VA

N

verslag maken

IN

brief opstellen

les 20 – EEN VERGADERING

121

pr oe

fh o

N

VA

©

uk

st

of d IN