Mavo & ik - didactisch concept

WOORD VOORAF

Het leerwerkboek Mavo & ik is gebaseerd op het leerplan Mavo voor de eerste graad B-stroom. In het leerplan en dus ook in dit leerwerkboek wordt gestreefd naar een integratie van de vormingscomponenten: sociale, maatschappelijke, economische vorming en historische beeldvorming. Deze vormingscomponenten zijn duidelijk verweven doorheen de drie thema’s.

Het leerwerkboek is ook gekleurd door de verschillende wegwijzers die binnen het Katholiek Onderwijs Vlaanderen de school, de leerkrachten en de leerlingen een weg tonen om hun pedagogische idealen te realiseren.

1

Wegwijzers •

Gastvrijheid zorgt ervoor dat het leerplan de voorbode is van een verdraagzame en meer gastvrije wereld. Dat vind je onder meer terug in thema B, hoofdstuk 1 en 2 rond diversiteit (‘Hoe ga je respectvol om met anderen in een diverse samenleving?’ en ‘Hoe kun je je inzetten voor anderen in een diverse samenleving?’).

•

Uniciteit in verbondenheid focust op het moeilijke evenwicht tussen de waardering voor de uniciteit van elke leerling en de verbondenheid met de klas, de school en de samenleving. Dat komt onder andere uitvoerig aan bod in thema B, hoofdstuk 1 en 2 en thema C, hoofdstuk 3. Om er bovendien voor te zorgen dat in een klas vanuit meerdere invalshoeken wordt gewerkt en de diversiteit van de maatschappij in de klas wordt gebracht, werken we met verschillende spilfiguren met steeds een andere gezinssituatie en een andere achtergrond. Dat doen we in een variatie aan werkvormen (bv. stripverhalen en animatiefilmpjes).

•

Kwetsbaarheid en belofte: omdat jonge mensen kwetsbaar en onvolkomen zijn, is groei en ontwikkeling essentieel. Daarom richten we onze focus op een growth mindset. Identiteitsvorming krijgt ruim aandacht in een eigen thema.

Vanuit het leerplan wordt bovendien ook aandacht gevraagd voor een veilig klasklimaat door onder andere te werken met gesimuleerde situaties. Ook daar spelen onze spilfiguren een belangrijke rol.

•

Duurzaamheid is een wegwijzer die in meerdere hoofdstukken terugkomt. Inhoudelijk gaat het om duurzaam omgaan met technologie en een duurzame levensstijl.

•

Rechtvaardigheid prikkelt de leerlingen om na te denken hoe ze in hun eigen wereld en in de samenleving kunnen werken aan een rechtvaardiger bestaan. Thema's als onverdraagzaamheid en pesten worden onder de loep genomen. Door het bestuderen van kinder- en mensenrechten proberen we de leerlingen duidelijk te maken op welke manier je in de wereld voor rechtvaardigheid kunt zorgen.

•

Verbeelding en generositeit doen een wind van vrijheid waaien door de leerplannen. In alle leerplannen voor de nieuwe generatie is de vrijheid van de school, van de leerkracht en finaal de vrijheid van de leerlingen het grootst te realiseren goed.

PAPER PACK - WOORD VOORAF | 1

MikS_didactisch concept_v2.indd 1

Mavo & ik

3/04/20 08:00

2

Rubrieken Het leerplan maatschappelijke vorming is opgebouwd uit drie inhoudelijke rubrieken. De krachtlijnen en in het bijzonder de eerste krachtlijn (persoonsvorming), lopen als een rode draad doorheen de inhoudelijke rubrieken.

In dit leerwerkboek hebben we die drie inhoudelijke rubrieken verwerkt in drie thema’s: THEMA A: IK ALS PERSOON Doelen die de leerlingen inzicht bieden in wie ze zijn als persoon, zijn: • het lichamelijk, mentaal en sociaal welbevinden, • de gevoelens, de gedachten, het gedrag en de gevolgen voor zichzelf, • een gezonde levensstijl, • de keuzes die jongeren maken op het vlak van gezondheid, budget, mediagebruik, betaalmiddelen.

THEMA B: IK EN MIJN RELATIE MET ANDEREN Doelen die de leerlingen inzicht bieden in hun relatie met anderen, zijn: • identiteit – diversiteit, • samenwerking – sociale vaardigheden, • de beïnvloeding van de jongere als consument, • het gezinsbudget.

THEMA C: IK EN MIJN RELATIE TOT DE WERELD Doelen en inhouden die de leerlingen inzicht geven in de wijze waarop de samenleving functioneert en hen vaardiger maakt in de participatie aan onze samenleving, zijn: • de werking van ondernemingen/organisaties en hun maatschappelijke rol, • de rol van de overheid, • het belang van mensen- en kinderrechten, • de benadering van duurzaamheidskwesties.

IK EN MIJN RELATIE TOT DE WERELD

IK EN MIJN RELATIE MET ANDEREN

IK ALS PERSOON

Mavo & ik

2 | WOORD VOORAF - PAPER PACK

MikS_didactisch concept_v2.indd 2

3/04/20 08:00

3

Multidisciplinair werken Naast de leerplandoelen van het vak zelf is er aandacht voor de leerplandoelen van het gemeenschappelijk funderend leerplan en het gemeenschappelijk ICT-leerplan. In de tool LLinkid vind je per leerplandoel alle mogelijkheden tot multidisciplinair werken. De link naar de tool staat op diddit. Als school kun je dus bijkomende verbindingen met andere leerplannen leggen.

4

Taxonomie van Bloom en transversale eindtermen INHOUDELIJKE EINDTERMEN

VAKLEERPLAN

TRANSVERSALE EINDTERMEN

VAKLEERPLAN

FUNDEREND LEERPLAN

ICT-LEERPLAN

Bij de start van elk hoofdstuk voorzien we voor de leerkracht een overzicht van de bereikte leerplandoelen en eindtermen, inclusief het beheersingsniveau van Bloom, zowel voor de leerplannen maatschappelijke vorming als voor het ICT-leerplan en het funderend leerplan. Wanneer er in het overzicht bij een eindterm ‘BG’ staat, verwijst dat naar ‘basisgeletterdheid’. Dat betekent dat deze eindterm door elke individuele leerling op het einde van de graad behaald moet worden.

In Mavo & ik realiseren we dus verschillende transversale leerplandoelen uit het gemeenschappelijk ICTleerplan en het gemeenschappelijk funderend leerplan. Omdat uiteraard niet alle transversale leerplandoelen worden gerealiseerd, voorziet Uitgeverij VAN IN specifiek voor het gemeenschappelijk funderend leerplan online bijkomende ondersteuning voor de leerkracht om die transversale leerplandoelen te bereiken.

Op het onlineplatform vind je bij het onlinelesmateriaal verschillende oplossingen om met deze transversale leerplandoelen aan de slag te gaan. De basis van elke transversale oplossing is een fiche. Met die oplossingen kun je als leerkracht, vakgroep of leerkrachtenteam de eindtermen aanpakken die niet gekoppeld zijn aan een vak.

PAPER PACK - WOORD VOORAF | 3

MikS_didactisch concept_v2.indd 3

Mavo & ik

3/04/20 08:00

5

Structuur en opbouw De hoofdstukken zijn opgebouwd volgens de OVUR-methode.

• Elk hoofdstuk is ingedeeld in opdrachten. De kleur van een opdracht geeft aan welke stap binnen OVUR aan bod komt.

• Bij de laatste opdracht (reflecteren) gaan de leerlingen na in hoeverre ze een lesdoel bereikt hebben. Daar is het mogelijk om op diddit verder te oefenen. Elke leerling oefent er op maat. Ook sterke leerlingen worden er uitgedaagd.

O

riënteren

Een inleidende oefening over het onderwerp Een brainstormsessie Voorkennis activeren

V

oorbereiden

De noodzakelijke kennis en vaardigheden voor het U-gedeelte worden hier aangeleerd en aangereikt.

Werkvormen worden aangeleerd.

U

itvoeren

Pas wat je aangeleerd hebt toe op een nieuwe oefening of situatie.

R

eflecteren

Vraag feedback aan je klasgenoten.

Bespreek de samenwerking in groep.

Evalueer jezelf.

In een aantal thema's wordt de werkvorm 'CHATBOX' aangeboden die je de kans biedt om de leerlingen te laten oefenen om hun mening met argumenten te onderbouwen.

In de handleiding voorzien we voor jou als leerkracht didactische tips die helpen om de les stap voor stap aan te pakken.

6

Evaluatie We focussen op breed evalueren. Per thema bieden we twee aanpasbare evaluaties aan.

Groepswerk kan door middel van een aanpasbare verbetersleutel geëvalueerd worden.

Op het einde van elk thema biedt de reflectie-opdracht de leerlingen de kans om stil te staan bij het eigen functioneren.

Tussentijdse feedbackkadertjes bij grotere opdrachten bieden de kans om via gerichte feedback bij te sturen waar nodig.

Mavo & ik

4 |

WOORD VOORAF - PAPER PACK

MikS_didactisch concept_v2.indd 4

3/04/20 08:00