Inhoudsopgave de kinesitherapeutische behandeling van hand en pols

De kinesitherapeutische behandeling van hand en polsletsels.book Page 3 Friday, September 18, 2009 9:34 AM

Inhoud Woord vooraf

11

Algemene Inleiding

13

DEEL 1 BASISPRINCIPES ANATOMIE, WONDHELING EN KLINISCH ONDERZOEK VAN DE HAND

15

Inleiding Algemene wondhelingsprincipes Basisprincipes van normale wondheling De ontstekingsfase De fibroblastische fase of proliferatiefase De maturatie- of remodelleringsfase

17 18 18 18 19 19

1

Huid en fascia 1 Descriptieve en functionele anatomie 1.1 De huid 1.2 De fascia 2 Specifieke wondhelingsprincipes 3 Het litteken 4 Het klinisch onderzoek 4.1 De inspectie 4.2 De palpatie 4.3 Het functieonderzoek 4.4 Evaluatie met instrumenten

23 24 24 25 26 27 28 28 29 29 29

2

Bot en gewricht 1 Descriptieve en functionele anatomie 2 Specifieke wondhelingsprincipes 3 Artrokinematica 3.1 Basisprincipes 3.2 De pols 3.2.1 De art. radioulnaris distalis 3.2.2 De art. radiocarpea 3.2.3 De art. mediocarpea 3.2.4 De artt. intercarpales en de art. ossis pisiformis 3.2.5 De mobiliteit 3.3 De hand 3.3.1 De artt. carpometacarpales II-V (CMC) 3.3.2 De artt. metacarpophalangeae I-V (MCP) 3.3.3 De artt. interphalangeae I-V 3.4 De duim 3.4.1 De art. carpometacarpalis I

31 32 32 33 33 34 35 36 39 41 41 42 42 42 43 44 44

De kinesitherapeutische behandeling van hand en polsletsels.book Page 4 Friday, September 18, 2009 9:34 AM

4

De kinesitherapeutische behandeling van hand- en polsletsels 3.5 4 4.1 4.2 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.4 4.5

Belastingsoverdracht ter hoogte van de pols Het klinisch onderzoek De inspectie De palpatie Het manueeltherapeutisch onderzoek Basisprincipes Het eindgevoel De pols en de hand Specifieke test: de grindingtest Evaluatie met instrumenten

45 46 46 46 46 46 47 48 49 49

3

Specifieke handmusculatuur 1 Descriptieve en functionele anatomie 1.1 Het retinaculum flexorum 1.2 Het retinaculum extensorum 1.3 Het kanaal van Guyon 1.4 De pulleys 1.5 De peesscheden 1.6 Beschrijving van specifieke flexorpezen in de vingers 1.7 Beschrijving van specifieke extensorpezen in de vingers 1.8 Specifieke functies van de intrinsieke handmusculatuur 2 De zones van de hand 2.1 De flexoren 2.2 De extensoren 3 Specifieke wondhelingsprincipes 3.1 Voeding 3.2 Heling 4 Het klinisch onderzoek 4.1 De inspectie 4.2 De palpatie 4.3 Het functieonderzoek 4.3.1 Het actievebewegingsonderzoek 4.4 Specifieke tests 4.4.1 De test van Finkelstein 4.4.2 Het teken van Froment 4.5 Evaluatie met instrumenten

51 52 52 52 54 54 55 56 56 58 60 60 61 62 62 63 64 64 64 64 64 71 71 71 72

4

Ligamenten van de handwortel, het triangulaire cartilagineuze complex en de volaire platen 1 Descriptieve en functionele anatomie 1.1 De extrinsieke ligamenten 1.2 De intrinsieke ligamenten 1.3 Het triangulaire fibrocartilagineuze complex (TFCC) 1.4 De volaire plaat

75 76 76 77 79 80

De kinesitherapeutische behandeling van hand en polsletsels.book Page 5 Friday, September 18, 2009 9:34 AM

Inhoud 2 3 3.1 3.2 3.3 3.3.1 3.4 3.4.1 3.4.2 3.4.3 3.4.4 3.4.5 3.4.6

5 Specifieke wondhelingsprincipes Het klinisch onderzoek De inspectie De palpatie Het functieonderzoek Het passievebewegingsonderzoek Specifieke tests De test van Watson De sheartest De lichtmantest De reagantest of de lunotriquetrale ballottementtest De Piano Key Test De stanleytest of de pseudostabiliteitstest

80 81 81 81 81 81 81 81 82 82 83 83 83

5

Bezenuwing 1 Descriptieve en functionele anatomie 1.1 De motorische bezenuwing 1.1.1 De n. medianus 1.1.2 De n. radialis 1.1.3 De n. ulnaris 1.2 De sensorische bezenuwing 2 Specifieke wondhelingsprincipes 3 Het klinisch onderzoek 3.1 De inspectie 3.2 Specifieke tests 3.2.1 Neurodynamische tests 3.2.2 De test van Phalen 3.3 Evaluatie met instrumenten 3.3.1 Functioneel 3.3.2 Analytisch

85 86 86 86 86 86 87 88 89 89 90 90 91 92 92 93

6

Bevloeiing 1 Descriptieve en functionele anatomie 2 Specifieke wondhelingsprincipes 3 Het klinisch onderzoek 3.1 De inspectie 3.2 De palpatie 3.3 Specifieke tests 3.3.1 De test van Allen 3.3.2 De capillairehervullingstest 3.4 Evaluatie met instrumenten

99 100 101 103 103 103 103 103 104 104

De kinesitherapeutische behandeling van hand en polsletsels.book Page 6 Friday, September 18, 2009 9:34 AM

6

De kinesitherapeutische behandeling van hand- en polsletsels

DEEL 2 OEFENTHERAPIE BIJ HAND- EN POLSLETSELS

1

2

105

Inleiding

107

Letsels aan huid en fascia 1 Huidletsels ter hoogte van de hand 1.1 Probleemstelling: verbrande hand 1.2 Oefentherapie 1.2.1 Actieve en actief geassisteerde mobilisaties 1.2.2 Passieve mobilisaties 1.2.3 Trainen van spierkracht en functionaliteit 1.3 Aanvullende technieken 1.3.1 Het positioneren en het gebruik van spalken 1.3.2 Littekenzorg 1.4 Casus: verbrande hand 1.4.1 Fase 1: ontstekingsfase (van dag 1 tot 5 dagen na de huidtransplantatie) 1.4.2 Fase 2: proliferatiefase (1 week na de huidtransplantatie) 1.4.3 Fase 3: remodelleringsfase (vanaf 4 Ă 6 weken tot 1,5 jaar na de verbranding) 1.5 Andere aandoeningen 2 Letsels ter hoogte van de fascia 2.1 Probleemstelling: syndroom van Dupuytren 2.2 Oefentherapie 2.2.1 Conservatieve behandeling 2.2.2 Postoperatieve behandeling 2.3 Aanvullende technieken 2.3.1 Littekenzorg 2.3.2 Spalken 2.3.3 Druk- en siliconentherapie 2.4 Casus: dermatofasciotomie bij het syndroom van Dupuytren 2.4.1 Fase 1: ontstekingsfase (dag 1 tot 5 na de operatie) 2.4.2 Fase 2: proliferatiefase (dag 7 tot 4 weken na de operatie) 2.4.3 Fase 3: remodelleringsfase (na week 4 na de operatie)

109 110 110 111 111 113 114 114 114 115 118

Beenderige letsels aan hand en pols 1 Probleemstelling 1.1 Distale radiusfractuur 1.1.1 Collesfractuur 1.1.2 Smithfractuur 1.2 Fractuur van het os scaphoideum 1.2.1 Onverplaatste fracturen 1.2.2 Verplaatste fracturen 1.3 Fracturen van de metacarpalen 1.3.1 Fractuur van de basis 1.3.2 Fractuur van de schacht

133 134 134 134 138 138 138 139 139 140 140

119 120 121 123 123 123 124 124 125 127 127 127 128 129 129 130 130

De kinesitherapeutische behandeling van hand en polsletsels.book Page 7 Friday, September 18, 2009 9:34 AM

Inhoud 1.3.3 1.4 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 3 4 5 5.1 5.2 5.3 6 6.1 6.2 6.3 3

7 Fractuur van het caput Fracturen van de falangen Oefentherapie Hoogstand van de hand IJsapplicatie Passieve mobilisatie Actieve mobilisatie Herstellen van het musculaire evenwicht Weerstandsoefeningen Complicaties Aanvullende technieken Casus: distale radiusfractuur Fase 1: ontstekingsfase en initiĂŤle proliferatiefase (week 1-5) Fase 2: latere proliferatiefase (week 5-6) Fase 3: remodelleringsfase (vanaf 6 weken) Casus: boksersfractuur Fase 1: ontstekingsfase en initiĂŤle proliferatiefase (week 0-3) Fase 2: latere proliferatiefase (week 3-6) Fase 3: remodelleringsfase (vanaf week 7)

Peesletsels aan hand en pols 1 Probleemstelling 2 Oefentherapie 2.1 Actief gecontroleerd bewegen 2.2 Vroegtijdig actief bewegen 2.3 Passief bewegen 2.4 Trainen 3 Aanvullende technieken 3.1 Het positioneren en het gebruik van spalken 3.2 Littekenzorg 4 Andere aandoeningen 5 Casus: sectie van de diepe en oppervlakkige flexorpees ter hoogte van zone II van de wijsvinger 5.1 Fase 1: ontstekingsfase en initiĂŤle proliferatiefase (week 1 tot en met 3) 5.2 Fase 2: latere proliferatiefase (week 4 tot en met 6) 5.3 Fase 3: remodelleringsfase (vanaf week 7) 6 Casus: een sectie van de centrale slip van de extensorpees ter hoogte van het PIP-gewricht van de vijfde vinger 6.1 Fase 1 en 2: ontstekingsfase en proliferatiefase (eerste zes weken) 6.2 Fase 3: remodelleringsfase (vanaf week 7)

141 141 141 141 142 142 143 143 143 144 145 145 145 146 146 147 147 148 148 149 150 151 151 152 153 153 154 154 155 155 156 156 157 159 160 161 161

De kinesitherapeutische behandeling van hand en polsletsels.book Page 8 Friday, September 18, 2009 9:34 AM

8 4

5

De kinesitherapeutische behandeling van hand- en polsletsels Ligamentaire letsels aan hand en pols 1 Carpale instabiliteit 1.1 Probleemstelling 1.2 Oefentherapie 1.2.1 Evaluatie 1.2.2 Operatief 1.2.3 Conservatief 1.2.4 Postoperatief 1.3 Casus: ligamentoplastiek 1.3.1 Fase 1 en 2: ontstekingsfase en proliferatiefase (de eerste zes weken) 1.3.2 Fase 3: remodelleringsfase (vanaf de zevende week) 2 Ulnaire pathologie: TFCC 2.1 Probleemstelling 2.2 Oefentherapie 2.2.1 Evaluatie 2.2.2 Operatief 2.2.3 Postoperatief 3 Radiale pathologie: skiduim 3.1 Probleemstelling 3.2 Behandeling 3.2.1 Evaluatie 3.2.2 Conservatief 3.2.3 Operatief 3.3 Casus: skiduim 3.3.1 Fase 1: onstekingsfase en initiĂŤle proliferatiefase (week 1 tot en met 3) 3.3.2 Fase 2: latere proliferatiefase (week 4 tot en met 6) 3.3.3 Fase 3: remodelleringsfase (vanaf de zevende week)

163 164 164 166 166 167 167 167 168

Zenuwletsels aan hand en pols 1 Probleemstelling 2 Oefentherapie 2.1 Passieve mobilisaties 2.2 Actieve mobilisaties 2.3 Trainen op spierkracht 2.4 Elektrostimulatie 2.5 Sensorische re-educatie 2.6 Desensibilisatie 3 Aanvullende technieken 3.1 Neurodynamica 3.2 Het gebruik van spalken 4 Casus: het carpaletunnelsyndroom 4.1 Fase 1: ontstekingsfase en initiĂŤle proliferatiefase (week 1) 4.2 Fase 2: latere proliferatiefase (week 2 tot en met week 3) 4.3 Fase 3: remodelleringsfase (vanaf week 4)

177 178 179 179 179 180 181 181 182 183 183 184 184 185 186 188

168 168 169 169 170 170 170 170 171 171 172 172 172 174 174 175 175 175

De kinesitherapeutische behandeling van hand en polsletsels.book Page 9 Friday, September 18, 2009 9:34 AM

Inhoud 5 5.1 5.2 5.3

9 Casus: traumatische nervusulnarissectie Fase 1: ontstekingsfase en initiĂŤle proliferatiefase (dag 1 tot 10 na de operatie) Fase 2: latere proliferatiefase (dag 11 tot 6 weken na de operatie) Fase 3: remodelleringsfase (na 6 weken na de operatie)

189 189 189 190

Appendix

193

Referenties

195

Lijst van figuren

202

Lijst van foto’s

203

Lijst van tabellen

205

De auteurs

206

Andere uitgaven kinesitherapie

208