2.4 Wat kan de werking van het hormonale stelsel verstoren?

Diabetes of suikerziekte is een aandoening waarbij de homeostase van glucose verstoord is. Dat geeft aanleiding tot verhoogde bloedsuikerwaarden als gevolg van te weinig of geen insuline. Er zijn verschillende soorten diabetes waarvan diabetes type 1 en diabetes type 2 het meest voorkomen. Men schat het aantal suikerzieken in Vlaanderen op een half miljoen. 5 tot 10 % heeft diabetes type 1, de overige 90-95 % lijdt aan diabetes type 2. A Diabetes type 1 Deze vorm van suikerziekte begint meestal op jonge leeftijd. De aanleiding is de afbraak van de insulineproducerende β-cellen door ons eigen afweersysteem. Er wordt bijgevolg weinig tot geen insuline meer aangemaakt waardoor de cellen onvoldoende glucose opnemen. De cellen hebben echter energie nodig en sturen signalen naar de lever die op zijn beurt glucose aanmaakt. Daardoor stijgen de bloedsuikerwaarden nog meer, wat tot gevaarlijk hoge waarden kan leiden. Als je aan diabetes type 1 lijdt, moet je een glucosearm dieet volgen. Daarnaast moet je ook verschillende keren per dag insuline inspuiten om de gestegen bloedsuikerspiegel te normaliseren. Dat kan met een insulinepen. Wil je weten hoe zo’n insulinepen werkt? Scan dan de QR-code. Je kunt ook een insulinepomp gebruiken die altijd de juiste hoeveelheid insuline toedient om de bloedsuikerspiegel op peil te houden. Een insulinepomp heeft het voordeel dat er geen meerdere keren per dag een spuitje nodig is. Bovendien bootst een pomp veel beter de natuurlijke werking van de β-cellen na. Het is belangrijk om op basis van je maaltijden nauwkeurig te bepalen hoeveel insuline je moet inspuiten. Het gevaar bestaat dat bij te veel insuline de bloedsuikerspiegel zo sterk daalt dat je flauwvalt en zelfs in coma gaat. Daarom heeft een diabetespatiënt altijd een suikerrijke drank bij zich of bijvoorbeeld dextrose. B Diabetes type 2 Deze vorm van diabetes ontstaat meestal pas na je veertigste levensjaar. Daarom noemde men dit vroeger ook ouderdomsdiabetes. Mensen met diabetes type 2 produceren wel nog insuline, maar de doelwitcellen reageren er onvoldoende op. Diabetes type 2 is de laatste decennia onrustwekkend toegenomen in West-Europa en de Verenigde Staten en komt op steeds jongere leeftijd voor. Het heeft vooral te maken met ongezonde voedingsgewoonten en levensstijl. Te veel suiker en dierlijk vet eten en te weinig bewegen, hebben zwaarlijvigheid tot gevolg. Zwaarlijvigheid bevordert de ongevoeligheid van doelwitcellen voor insuline.

VIDEO INSULINEPEN©VAN IN 240 tHema 03 HoofDstuk 2

WEETJE Normaal gezien schommelt de bloedsuikerspiegel tussen 4 en 8 mmol/L. Omdat bij diabetespatiënten het regelsysteem dat zorgt voor de homeostase van de bloedsuikerspiegel erg verstoord is, moeten zij voortdurend hun bloedsuikerspiegel controleren. Dat kan met een bloedglucosemeter en bijbehorende teststrips. Je brengt een druppeltje bloed aan op een teststrip en na enige tijd verschijnt de bloedglucosewaarde op de bloedglucosemeter. Patiënten met diabetes type 1 gebruiken steeds meer een glucosesensor die in de bovenarm wordt geplaatst. Bij deze methode, Flash Glucose Monitoring of FGM, worden de bloedsuikerwaarden continu gemeten door de onderhuidse sensor. De suikerwaarden worden zichtbaar bij het ‘flashen’ van de sensor. Dat kan via een app op de smartphone of met een reader. Meer weten over diabetes? Ga naar www.diabetes.be/nl/leven-met-diabetes. OPDRACHT 36 Beantwoord de vragen. Zoek de antwoorden online op en in de tekst hierboven. 1 Wat zijn de symptomen van diabetes type 1? 2 Waarom zijn hoge bloedsuikerwaarden gevaarlijk? 3 Waarom moet insuline meerdere keren per dag worden ingespoten? 4 Hoe kan diabetes type 2 in vele gevallen zonder insuline worden behandeld? ©VAN IN OPDRACHT 37

Wil je nog andere aandoeningen van het hormonale stelsel ontdekken?

Voer dan Labo 13 bij het onlinelesmateriaal uit.