Folder MacroScoop graad 2

Natuurwetenschappen dubbele finaliteit

ONDERZOEKEND LEREN STAAT CENTRAAL BOEIENDE ONDERZOEKSVRAGEN DIE AANSLUITEN OP DE LEEFWERELD VAN DE LEERLING OPTIMALISEREN VAN LEERRENDEMENT MET SPIRAALSGEWIJZE AANPAK DUIDELIJKE LEERLIJN NAAR ZELFSTANDIG LEREN, ONDERZOEKEN EN SAMENVATTEN STERKE STRUCTUUR EN ONDERSTEUNING VAN DE LEERLING

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 1

10/02/2021 19:10

OP ONDERZOEK IN DE NATUURWETENSCHAPPEN Wat is MacroScoop?

MacroScoop is de nieuwe reeks natuurwetenschappen in de tweede graad voor de dubbele finaliteit. Het is de opvolger van Elementair en Natuurwetenschappen-T en bouwt verder op de leerlijn van MacroScoop in de A-stroom.

De reeks zet sterk in op onderzoekend leren, steeds vanuit een herkenbare invalshoek voor de leerling.

Er is een duidelijke structuur en opbouw met doelgerichte werkvormen. Dit wordt ondersteund door een uitgebreid aanbod aan (visueel) materiaal zoals labovideo’s, sprekende foto’s en tekeningen, ontdekplaten, adaptieve online oefeningen …

Om de leerlingen extra te ondersteunen in hun leerproces biedt MacroScoop je woordenlijsten, differentiatiemateriaal, een vademecum, een duidelijke leerlijn in het stap voor stap zelfstandig leerstof verwerken … Bovendien biedt MacroScoop in de methode zelf een volwaardige oplossing om tegemoet te komen aan alle STEM-doelen.

Wil je de laatste update zien van het materiaal voor natuurwetenschappen?

Ga naar vanin.be/macroscoop

Voor wie is MacroScoop?

MacroScoop biedt leerwerkboeken aan voor het vak natuurwetenschappen in de dubbele finaliteit met 3 graadsuren in graad 2. Jij kan als school kiezen hoe je deze uren over de graad verdeelt. MacroScoop biedt een volledig aanbod leerwerkboeken op maat van de uurverdeling natuurwetenschappen die jouw school kiest.

1 uur

2 uur

3

3

Jaar 3

1 UUR

4

2 UUR

4

Jaar 4

1 UUR

2

2 UUR

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 2

10/02/2021 19:10

EEN DUIDELIJKE STRUCTUUR VOOR JE LEERLINGEN Een leerwerkboek bestaat uit verschillende thema’s. Elk thema volgt dezelfde structuur en bundelt verschillende hoofdstukken, zodat het verband tussen deze hoofdstukken voor de leerlingen ook gemakkelijk duidelijk wordt.

In de thema’s van MacroScoop volgen de leerlingen steeds hetzelfde overzichtelijke traject om zich via onderzoekend leren de kennis en vaardigheden stap voor stap eigen te maken. We bieden voldoende ruimte voor verwondering en herkenning, maar er is ook voldoende aandacht voorzien voor oefeningen, zowel in de uitgave als op het onlineleerplatform diddit.

We verhogen het leerrendement in MacroScoop door spiraalsgewijs leren toe te passen. Bepaalde leerstof komt meermaals aan de orde en wordt telkens wat meer verdiept. Dit heeft als voordeel dat de leerlingen leerstof verschillende keren krijgen aangeboden, in een relevante context. We bevorderen hierbij hun leerproces en zorgen dat ze de leerstof echt onder de knie krijgen.

THEMAPAGINA

ATOOMMODEL © 2021 – www.atomium.be – SOFAM

proton

elektron

neutron

1 MOLECULEN, ATOMEN EN ELEMENTEN

De eerste pagina van een thema biedt steeds een duidelijk overzicht van wat de leerlingen mogen verwachten van een thema. Het grote titelblad met kleurrijke en inspirerende afbeeldingen licht een tipje van de sluier op en betrekt de leerlingen meer bij het onderwerp.

Inspirerende afbeeldingen die je leerlingen benieuwd maken naar het thema.

2 HOE HET OOIT BEGON 3 ATOOMBOUW

Duidelijk overzicht van de hoofdstukken binnen het thema.

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 3

3

10/02/2021 19:10

WOW-PAGINA

Verwondering is een belangrijke motor om verschijnselen op een wetenschappelijke manier te introduceren, beschrijven en verklaren. De WOW-pagina toont de relevantie van het thema aan.

Ze verwondert en activeert de leerling met opmerkelijke artikels of unieke filmpjes.

We bekijken met de leerlingen wat ze al weten over dit thema om voorkennis te activeren en kijken vooruit naar wat de leerlingen zullen en willen leren in het thema.

De WOW-pagina kan je volledig naar je eigen hand zetten. Je kan er voor kiezen om deze stap zelfstandig te laten voorbereiden.

Wat weet ik al over dit

thema?

Leuk en boeiend beelden tekstmateriaal om de leerlingen te verwonderen en activeren.

1

2

3

Wat wil ik nog te weten

© Imageselect

ere opties op

and Ontdek deze en nog

4

4

.

komen?

Met het extra materiaal op diddit kun je de WOWpagina helemaal naar je hand zetten.

ATOOMMODEL

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 4

10/02/2021 19:10

HOOFDSTUKKEN 2 HOE HET OOIT BEGON MODELLEN PASSEN ZICH AAN

Het kerndeel van elk thema bestaat uit hoofdstukken waarin de leerlingen zich de leerstof en vaardigheden eigen maken.

Ze gaan zelf ontdekken, op onderzoek, experimenteren, creatief denken … aan de hand van allerlei opdrachten die ook ruimte laten voor differentiatie. Elk hoofdstuk is samengesteld uit boeiende onderzoeksvragen, stellingen of uitdagingen waar je in de klas mee aan de slag gaat.

Na het afronden van de opdrachten en onderzoeken worden alle theorie en begrippen duidelijk verankerd in een rood kenniskader.

We verwijzen hier steeds naar oefeningen die je bijkomend kan maken om de kennis nog beter vast te zetten.

Om maximaal aan differentiatie te doen, hanteert MacroScoop een sporenbeleid. Dit wordt aangegeven in de handleiding. Binnen eenzelfde inhoud of opdracht reiken we soms alternatieven aan.

2

lling tot modellen uit het modellen. Die zijn, in tegenste Wetenschappers werken ook met happelijk onderzoek. dagelijks leven, gebaseerd op wetensc selen voorgesteld en modellen kunnen bepaalde verschijn a Aan de hand van wetenschappelijke waterstofgas en zuurstofgas e van water bijvoorbeeld wordt er verklaard worden. Tijdens de elektrolys lijk aantonen. gemakke dat je kun model een gevormd. Met

Fig. 2.5

op basis van beschikbare veranderden door de eeuwen heen Ook die wetenschappelijke modellen kennis. op wat wij vandaag de gedrukt stempel hun bijvoorbeeld Een hele reeks wetenschappers hebben ‘wetenschappelijke methode’ noemen. afd aan het wordt er, door nieuwe inzichten, bijgescha dag Elke af. niet steeds nog De methode is echter nten. De methode zal nooit en en het uitvoeren van experime systeem van onderzoeksvragen, hypothes af zijn.

Zo ging het ook met de opbouw van onderzoek en verfijning.

c

3

het atoommodel. Dat model is het

resultaat van vele jaren

van het je een ontdekplaat over de evolutie Via het onlinelesmateriaal vind aan de van wetenschappers die een inzicht atoommodel en een opsomming antwoord te de ontdekplaat aandachtig om er Bestude en. toevoegd opbouw vragen. ande kunnen geven op de ondersta Deze QR-code kan enkel met een

tablet gescand worden. Je kunt de ontdekplaat ook bekijken op XXX.

3D

We kunnen talloze voorbeelden aanhalen van modellen die aangepast werden naarmate men meer over het onderwerp te weten kwam. a

In de autosector bijvoorbeeld ondervond men dat het brandstofverbruik sterk verminderd kon worden door het ‘model’ meer te stroomlijnen stroomlijnen.

b

In de jaren 80 was de mode heel kleurrijk en ‘oversized’, in 2020 daarentegen moesten de modellen zich op een heel andere manier aanpassen.

c

Zoek zelf nog een voorbeeld van modellen (of prototypen prototypen) die aangepast worden om te voldoen aan nieuwe noden.

Fig. 2.1

Fig. 2.2

Fig. 2.3

Fig. 2.4

2 HOE HET OOIT BEGON

9

De onderzoeken volgen de natuurwetenschappelijke methode. We werken hier verder met de stappen en iconen uit onze wetenschapsuitgaves van de 1e graad (WONDER en MacroScoop).

+

+

b

1

vier elementen

vuur

lucht

aarde

water

oudheid

J. Dalton

1807

J. J. Thomson

E. Rutherford

1897

1911

ONTDEKPLAAT ATOOMMODEL

N. Bohr

Moeilijke woorden en inhoudelijke termen zijn onderlijnd met een stippellijn en kunnen de leerlingen terugvinden in de woordenlijst achteraan het thema.

In het boek kun je regelmatig QR-codes terugvinden die je leerlingen makkelijke toegang geven tot extra ondersteunend materiaal zoals video’s.

1913

Fig. 2.6

a

10

in de klassieke oudheid.

De basis voor de chemie werd al gelegd

Hoe dacht men toen over de

samenstelling van alle materie?

ATOOMMODEL

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 5

5

10/02/2021 19:10

ONDERSTEUNING VIA KADERS EN ICONEN In de hoofdstukken vinden jouw leerlingen bijkomende ondersteuning aan de hand van een aantal kaders en iconen. We geven je graag een overzicht.

Kenniskader

Na elk onderdeel van een hoofdstuk worden de theorie en de begrippen duidelijk en kernachtig geformuleerd in een apart rood kenniskader. De rode kleur markeert telkens de belangrijke kennis in het boek. In een kenniskader verwijzen we steeds door naar oefeningen van test jezelf die je bijkomend kan maken om de kennis nog beter vast te zetten.

Interessant om weten-kader

Dit kader biedt een klein blokje informatie voor leerlingen die meer uitgedaagd mogen worden.

Je kan het inzetten als differentiatie en om meer context te bieden bij het onderwerp.

QR-code en iconen

Via QR-codes ontsluiten we in MacroScoop belangrijk ondersteunend materiaal. zoals bijvoorbeeld video’s. Leerlingen kunnen snel en efficiënt het materiaal opzoeken en bekijken. Ander ondersteunend materiaal voor de leerling vermelden we vaak in de marge van het boek aan de hand van de iconen die verwijzen naar beeldfragmenten, online lesmateriaal of ontdekplaten. Je kan dit materiaal gemakkelijk opzoeken in het onlineleerplatform diddit via de computer of via je gsm.

NIEUW!

3D-icoon

In MacroScoop bieden we verschillende keren 3D-beelden aan. Waar het echt een meerwaarde is voor de leerlingen om een beeld in 3D te bekijken, kun je dit icoon terugvinden. De leerlingen kunnen de pagina scannen en zo op een heel nieuwe manier natuurwetenschappen ervaren.

3D

Iconen natuurwetenschappelijke methode

In het leerwerkboek zijn verschillende onderzoeken verwerkt volgens de natuurwetenschappelijke methode. We werken hier verder met de stappen en iconen uit onze wetenschapsuitgaves van de 1e graad (WONDER en MacroScoop).

6

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 6

10/02/2021 19:10

AHA-PAGINA: SYNTHESE De kennis uit de verschillende hoofdstukken komt samen in de themasynthese. We bieden drie verschillende soorten syntheses (mindmap, schema en woordelijke samenvatting) aan waarvan er één versie in de uitgave staat. De alternatieve versies vinden de leerlingen online. In MacroScoop 3 en 4 is een duidelijke leerlijn verwerkt om leerlingen te laten groeien naar zelf syntheses te maken.

Zo zorgen we dat leerlingen hun manier van samenvatten en leren leren verder ontwikkelen.

Schem a

evolutie van het atoommodel

twee of meer atomen

BOUW VAN HET ATOO

! a Ah

M

elementaire deeltjes

Aha!

SAMENVATTING

Z

A = aantal protonen + aantal neutronen

atoom is neutraal nen aantal protonen = aantal elektro

Moleculen, atomen en elementen

1

Materie kan opgebouwd zijn uit verschillende

atoomsoorten of elementen.

Elke molecule is opgebouwd uit

Onder invloed van een elektrische stroom kan

Dat is de

.

water gesplitst worden in zuurstofgas en waterstofga

s.

van water.

Hoe het ooit begon

2

Een atoommodel is het resultaat van vele jaren

Het atoommodel van

onderzoek en verfijning.

is het resultaat van de bevindingen van verschillen

wetenschappers die hun steentje hebben bijgedragen

Het model bestaat uit concentrische cirkels rond Daardoor wordt duidelijk dat de elektronen niet 3

willekeurig in de elektronenmantel verspreid

zijn.

Atoombouw Een atoom wordt voorgesteld met een Dat symbool is afgeleid van de Latijnse benaming

22

de

om het atoommodel te ontwikkelen.

de kern die de energieniveaus voorstellen.

. van het atoom.

Het wordt voorgesteld met één of twee letters.

De eerste letter wordt altijd geschreven als een gedrukte hoofdletter, de tweede letter wordt klein geschreven .

ATOOMMODEL

Elk atoom is opgebouwd uit drie elementaire – – –

Een atoom is elektronen.

Het

Stapsgewijze leerlijn om te leren samenvatten.

deeltjes:

: positief geladen deeltjes die zich in de kern bevinden : negatief geladen deeltjes die zich in de elektronen : neutrale deeltjes die zich ook in de kern bevinden

(symbool: p+).

mantel bevinden (e–).

(n0).

. Dat wil zeggen dat het aantal protonen altijd

gelijk is aan het aantal

in een atoom wordt ook het

genoemd. Het wordt voorgesteld als ‘Z ’.

20

ATOOMMODEL

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 7

7

10/02/2021 19:10

AHA-PAGINA: CHECKLIST Vervolgens duiden de leerlingen in de checklist aan in hoeverre ze de leerstof en competenties onder de knie hebben. We hebben niet alleen aandacht voor begripskennis en de onderzoeksvaardigheden, maar ook voor de sociale en communicatieve vaardigheden.

De leerlingen kunnen de checklist ook online invullen, in het portfolio op diddit.

Wanneer leerlingen deze zelfevaluatie in hun online portfolio voor een thema of hoofdstuk hebben ingevuld, kan je dit nakijken. Als leerkracht kan je de zelfevaluatie eventueel nog bijsturen. Op basis daarvan stelt diddit voor een specifiek aantal leerdoelen een remediëringsopdracht voor.

Scan de QRcode en bekijk het filmpje over het online portfolio

CHECKLIST helemaal begrepen

Wat ken/kan ik?

hier kan ik nog groeien

pg.

Ik kan uitleggen dat een molecule opgebouwd is uit atomen.

Ik kan het verband tussen een atoomsoort en een element uitleggen.

Ik kan uitleggen dat je via een elektrolyse kunt achterhalen uit welke atoomsoorten een molecule is opgebouwd.

Ik weet dat een elektrolyse een stofomzetting is.

Ik begrijp dat een atoommodel het resultaat is van vele jaren onderzoek door verschillende wetenschappers.

Ik kan uitleggen wat materie is.

Ik begrijp dat een atoom opgebouwd is uit drie elementaire deeltjes: protonen, neutronen en elektronen.

Ik kan de kenmerken van de elementaire deeltjes formuleren.

Ik kan de samenstelling van de atoomkern noteren.

Ik kan het begrip symbool uitleggen.

De leerdoelen komen mooi overeen met de eindtermen en leerplandoelen. In de handleiding werken we dit tot in detail voor je uit.

Ik ken de symbolen van de eerste achttien elementen.

Met het symbool kan ik de naam van het element achterhalen.

Ik ken de betekenis van het begrip atoomnummer.

Ik begrijp dat het massagetal de som is van de protonen en de neutronen.

Ik kan de samenstelling van de atoomkern achterhalen uit het atoomnummer en het massagetal.

Je kunt deze checklist ook op

invullen bij je Portfolio.

In het boek verwijzen we ook naar het online portfolio in diddit.

24

8

ATOOMMODEL

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 8

10/02/2021 19:11

TEST JEZELF

In dit onderdeel kan de leerling verder oefenen op de leerstof. De oefeningen beslaan een brede waaier aan werkvormen. Naast de oefeningen op papier kunnen de leerlingen ook online via diddit verder oefenen op hun eigen niveau.

Op diddit kun je nog meer online oefenreeksen vinden. Deze adaptieve oefeningen worden automatisch moeilijker of makkelijker volgens het niveau van de leerling. Zo zijn de leerlingen écht aan het leren, op hun eigen niveau en ritme. Bovendien krijgen de leerlingen in diddit automatisch feedback bij een fout antwoord en kun jij hen moeiteloos opvolgen en persoonlijk coachen.

Scan de QRcode en bekijk het filmpje over online oefenen

TEST JEZELF 1

2

Je ziet op de tekening een verzameling van allerlei zuivere stoffen.

–

Hoeveel verschillende zuivere stoffen zijn er voorgesteld?

–

Met welke term kun je het geheel van de moleculen beschrijven?

–

Hoeveel moleculen zijn opgebouwd uit één atoomsoort? Geef een woordje uitleg.

–

Hoeveel atomen zijn er in totaal afgebeeld?

Bekijk de deeltjesmodellen van moleculen in de tabel. Vul de zin bij het model aan. molecule

voorstelling

stikstofgas In één

stikstofgas zitten

twee

stikstof aan

elkaar gebonden. koolstofdioxide In één zit één twee

Verschillende werkvormen.

gebonden aan .

methaan In zitten vier gebonden aan één

.

TEST JEZELF

25

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 9

9

10/02/2021 19:11

WOORDENLIJST

WOORDENLIJST

Moeilijke woorden zijn in het boek onderlijnd met een stippellijn en worden verzameld in de woordenlijst achteraan in het boek. Hij bevat zowel vakspecifieke woorden als moeilijke woorden uit de Nederlandse taal; telkens wordt verwezen naar het hoofdstuk waarin het begrip voorkomt.

Naast de term en de definitie is er ook ruimte om het woord in eigen woorden te omschrijven en zelf woorden toe te voegen.

Thema Atoommodel hoofdstuk

definitie

term

3

archeoloog

Een archeoloog is iemand die de wetenschappelijke studie archeologie heeft voltooid.

Archeologie of oudheidkunde is de wetenschap die overblijfselen van oude culturen bestudeert.

1

atoom (het)

deeltjes waaruit een molecule is opgebouwd

2

atoommodel (het)

voorstelling van een atoom

3

atoomnummer (het)

Het atoomnummer duidt het aantal protonen in een atoomkern aan.

2

concentrische cirkels

cirkels met hetzelfde middelpunt

1

elektrolyse (de)

Elektrolyse is een chemische reactie waarbij een stof zich, onder invloed van een elektrische stroom, splitst in twee of meer

2, 3

elektron (het) negatief geladen deeltje dat zich in de elektronenmantel bevindt

1

element (het) atoomsoort

1

grondstof (de)

materiaal dat gebruikt wordt in een proces om iets te maken of te produceren

3

massagetal

de som van het aantal protonen en het aantal neutronen in de kern van een atoom

1

materie

Materie is alles wat een massa en een volume heeft.

1

molecule (de)

groepering van atomen

in je eigen woorden

stoffen.

28

WOORDENLIJST ATOOMMODEL

We maken een onderscheid tussen vakspecifieke woorden (in het vet) en andere moeilijke woorden.

2, 3

neutron (het)

neutraal deeltje dat in de kern van het atoom voorkomt

2

oversized

opzettelijk groter dan nodig

2, 3

proton (het)

positief geladen deeltje dat in de kern van het atoom voorkomt

2

prototype (het) eerste exemplaar van een nieuw product

2

stroomlijnen

2

voortschrijdend verder gaan; bijstellen onder invloed van nieuwe ontwikkelingen

2

α-stralen

iets een zodanige vorm geven dat de luchtweerstand beperkt wordt

een soort ioniserende straling

Ruimte voorzien om de moeilijke begrippen in de leerling zijn eigen woorden uit te leggen.

Extra plaats om zelf moeilijke woorden toe te voegen en de woordenlijst te personaliseren.

ATOOMMODEL WOORDENLIJST

10

29

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 10

10/02/2021 19:11

MACROSCOOP EN STEM Het letterwoord STEM staat voor ‘Science, Technology, Engineering & Mathematics’.

STEM-didactiek brengt leerlingen wetenschappelijke, technische en wiskundige inzichten, concepten en praktijken bij die zij kunnen gebruiken om complexe vragen en levensechte problemen op te lossen.

Als wiskunde, natuurwetenschappen en technologie samenhangend worden aangebracht met een eigen geïntegreerde didactiek, versterkt het ene vak het andere. Een goede begeleiding van de leerlingen is cruciaal om de leerdoelen te bereiken. De leraar staat hier voor een grote uitdaging. Met MacroScoop ondersteunen we je hierin met als doel jongeren enthousiast én STEM-bekwaam te maken.

We hanteren hierbij de volgende uitgangspunten: • inspelen op interesse en ervaringen, voortbouwend op wat leerlingen al weten, hen betrekken bij de toepassingen en het maatschappelijk/praktisch belang van de (toegepaste) natuurwetenschappen • vanaf de 2e graad spelen we specifiek in op bepaalde interesses, mogelijkheden en talenten van jouw leerlingen. Eventueel met het oog op een STEM-beroep.

Met de reeks MacroScoop werk je tweeledig aan de STEM-doelen: 1 met de uitgave: de STEM-doelen worden geïntegreerd behandeld.

2 online: uitgewerkte STEM-projecten.

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 11

11

10/02/2021 19:11

DIFFERENTIATIE OP MAAT Met de MacroScoop-reeks heb je heel wat extra troeven in handen om te differentiëren. We bieden mogelijkheden voor leerlingen die extra ondersteuning kunnen gebruiken, maar bieden ook materiaal voor leerlingen die een extra uitdaging kunnen gebruiken.We verhogen het leerrendement in MacroScoop door spiraalsgewijs leren toe te passen. Dit heeft als voordeel dat de leerlingen leerstof verschillende keren krijgen aangeboden, in een relevante context.

Oefen op maat

In het onderdeel ‘Test jezelf’ kan de leerling oefenen op de leerstof. De oefeningen beslaan een brede waaier aan werkvormen. MacroScoop biedt voldoende oefenmateriaal aan zodat je in de klas steeds kan differentiëren. Op diddit kunnen leerlingen de leerstof verder inoefenen en/of uitdiepen met online adaptieve oefeningen en opdrachten op hun eigen niveau. Jij kan hun resultaten op de voet volgen en persoonlijk coachen.

Ondersteuning via video

Om labo’s en experimenten te ondersteunen in je klas, biedt MacroScoop verschillende labovideo’s aan. Dat is handig als je in de les niet altijd zelf de ruimte hebt om een experiment uit te voeren of als een leerling een les heeft gemist.

Ontdekplaten en woordenlijsten

In MacroScoop bieden we op verschillende momenten in het boek extra ondersteuning aan met het vademecum, woordenlijsten, ontdekplaten … Op verschillende plaatsen in het boek bieden we essentieel ondersteunend materiaal aan via een directe link met QR-codes. Zo geven we de leerlingen de tools in handen om zelfstandig aan de slag te gaan.

Sporenbeleid

Om maximaal aan differentiatie te doen, hanteert MacroScoop een sporenbeleid. Dit wordt aangegeven in de handleiding. Binnen eenzelfde inhoud of opdracht reiken we soms extra alternatieven aan. Een leerling moet minstens één van de aangeboden sporen volgen om het basisdoel te bereiken.

Uitdaging

Heb je leerlingen die wat extra uitdaging en informatie kunnen verwerken? Dan kun je hen aan de slag laten gaan met de Interessant om weten-kaders en ontdekplaten. Je kan het inzetten als differentiatie en om meer context te bieden bij het onderwerp.

12

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 12

10/02/2021 19:11

UITGEBREIDE HANDLEIDING EN MATERIAAL VOOR DE LEERKRACHT DOELSTELLINGEN TAXONOMIE VAN BLOOM onthouden

begrijpen

toepassen

analyseren

evalueren

ET

creëren

Basisdoelen

WAT HEB JE NODIG? • •

Laptop, smartphone, tablet of pc om het onlinelesmateriaal te bekijken Ontdekplaat: Huidbedekking gewervelde dieren

Transversaal/ funderend

KathOndVla

BG . . – . – . – . – . . – . – . . BG . . – . – . – . – . – . – .

ICT

2 EEN ORGANISME VOELT ZICH GOED IN ZIJN VEL

2

1

BEGRIJPEN

Conceptueel , . , , , , , , 

GO! / OVSG / POV

. BG . . – . – . – . – . – . – .

2

Vanuit het basisonderwijs hebben de leerlingen een bepaalde voorkennis over gewervelde dieren. Zo weten ze dat die een inwendig skelet bezitten met een wervelkolom. Dit kan zeker een aanknopingspunt zijn om de les te starten. Je kunt eventueel met pen op de verschillende foto’s de plaats van de wervelkolom laten aanduiden. Je kunt dan na de oefening meedelen dat we de gewervelde dieren kunnen indelen in vijf klassen. Van elke klasse is een foto in de oefening verwerkt.

In deze toepassing willen we de leerlingen een verdiepende waarneming laten doen. In de vorige oefening hebben ze vastgesteld dat vissen en reptielen bedekt zijn met schubben. Nu willen we hier toch wel visualiseren dat vissen niet vervellen, maar dat hun schubben meegroeien met hun lichaam. Bij reptielen is dit anders. De schubben groeien niet mee en zijn ongevoelig; als het dier groeit, moeten ze vervellen.

Misschien is er wel een leerling die in zijn vijver kois heeft zwemmen. Die Japanse vissen kunnen tot 40 jaar oud worden.

Gewervelde dieren hebben hun eigen specifieke kenmerken.

organisme

huidbedekking x schubben veren haren naakt

klasse vogels vissen x reptielen amfibieën zoogdieren

Fig 2.1 hagedis

schubben veren haren x naakt

vogels vissen reptielen x amfibieën zoogdieren

schubben veren x haren naakt

vogels vissen reptielen amfibieën x zoogdieren

x schubben veren haren naakt

vogels x vissen reptielen amfibieën zoogdieren

schubben x veren haren naakt

x vogels vissen reptielen amfibieën zoogdieren

b

Fig. 2.2 groene kikker

Als extra uitdaging kun je vragen aan de leerling tot welke klasse de mens behoort. De bruine beer behoort dus tot dezelfde klasse als de mens.

Leerlingen kunnen dan nog voorbeelden opsommen die tot die klasse behoren.

Vaak denken ze dan aan hun huisdier: hond, kat, cavia, hamster, …

Fig. 2.6

Fig. 2.7

x jong oud

jong x oud

grote schubben x kleine schubben

x grote schubben kleine schubben

Als je de schubben (figuur 2.8) van een vis onder een microscoop bekijkt, dan zie je lijnen. Elk jaar komt er een lijn bij. Wat kun je hieruit besluiten?

Vink de juiste antwoorden aan. x Vissen behouden hun schubben.

Er groeien steeds meer schubben. x De schubben groeien met de vis mee.

Vissen krijgen ieder jaar nieuwe schubben.

De schubben veranderen van kleur.

Er zijn steeds minder schubben met het ouder worden.

Fig. 2.3 bruine beer

c

TOEPASSEN

Video

Vissen zijn aangepast om te leven in het water. Sommige vissen kunnen oud worden. Zo kan een karper tot 43 jaar oud worden. Op de onderstaande foto’s zie je een afbeelding van een jonge en van een oude karper.

Duid in de tabel aan wat van toepassing is.

Gewervelde dieren zijn aangepast om te leven in hun biotoop door bijvoorbeeld hun huidbedekking.

Die is trouwens kenmerkend voor de grote groepen (klassen) die in de gewervelden voorkomen.

Duid de huidbedekking en de klasse aan voor de voorbeelden die hieronder in de tabel staan.

Ontdekplaat

Aar: ET . – LPD 



Vissen en reptielen zijn allebei bedekt met schubben, maar toch zijn er verschillen. a

Link met andere vakken

BG . . – . – . – . – . . – . – .

Het lijkt erop dat vissen en reptielen dezelfde huidbedekking hebben.

Waarom vervellen reptielen wel en vissen niet?

1

Procedureel , , , , , 

Fig. 2.8

Bekijk via het onlinelesmateriaal het filmpje over reptielen.

Waarom vervellen reptielen?

De schubben van een reptiel groeien niet mee met het lichaam. De oude huid wordt

Fig. 2.4 regenboogforel

vervangen door een nieuwe huid met grotere schubben.

Fig. 2.9

Fig. 2.5 fazanthaan

110

AANpASSING VAN ORGANISMEN AAN DE OMGEVING

2 EEn organismE voElt zich goEd in zijn vEl

111

122

123

Handleiding MacroScoop 2 als voorbeeld

Ingevuld leerwerkboek met didactische tips

Uiteraard zorgen we voor ingevulde antwoorden voor de hele uitgave. Die krijg je in een verkleinde weergave van het boek, met daar omheen allerlei didactische tips voor het verwerken van de opdrachten en experimenten.

Een helder overzicht van de leerplandoelstellingen

Je krijgt een overzicht van de leerplandoelen die in elk van de hoofdstukken zijn opgenomen en een duidelijk jaarplan, en in welke opdrachten binnen dat thema je ze realiseert. Daarnaast geven we ook aan welke leerplandoelen uit het Funderend leerplan en het ICT-leerplan je behaalt met de uitgave.

Extra visuele ondersteuning

We bieden heel wat extra visuele ondersteuning bij MacroScoop. Zo maken we labofilmpjes op maat

van de reeks. Daarnaast kun je ook aan de slag met de ontdekplaten, waar je leerlingen op een visuele manier met de leerstof werken. Ook de 3D-beelden in het leerwerkboek bieden je leerlingen extra visuele ondersteuning bij de leerstof.

De juiste tools om te evalueren

In dit vak staan vaardigheden en inzichten centraal. Dat vraagt om een andere manier van evalueren. Hoe biedt MacroScoop daar een antwoord op?

• Via zelfevaluatie aan de hand van de checklist kunnen leerlingen het eigen leerproces voortdurend bijsturen. Via de oefeningen van Test jezelf kunnen leerlingen hun verworven kennis toetsen in een reeks van opdrachten.

• Toetsen en taken: reeds voorbereid of zelf samen te stellen, online te maken of printbaar.

• Bewerkbare rubrics om vaardigheden te evalueren.

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 13

13

10/02/2021 19:11

MAXIMAAL DIGITAAL WERKEN MET DIDDIT

Voor de leerlingen • Digitaal e-book Een e-book is een digitaal boek voor de leerlingen, waarmee ze kunnen leren via hun laptop of tablet. Een leerling kan in het e-book zelf noteren, aantekeningen maken, zelf materiaal toevoegen ... Je kan als leerkracht vanuit je bordboek oplossingen voor leerlingen beschikbaar maken in hun e-book.

• Adaptieve online oefeningen Per hoofdstuk (en paragraaf) kan elke leerling adaptief oefenen op zijn/haar eigen niveau.

Iedere oefenreeks voegt steeds opnieuw vragen samen uit onze database, waardoor de leerling steeds nieuwe combinaties van opgaven krijgt.

Een oefenreeks combineert bovendien verschillende werkvormen. Elke oefenreeks bevat drie verschillende niveaus. Afhankelijk van hoe goed de oefeningen gaan, zal de leerling moeilijkere of makkelijkere

14

oefeningen aangeboden krijgen. Zo zijn leerlingen écht aan het leren, op hun eigen niveau en ritme.

• Extra lesmateriaal Filmpjes, foto’s, tekeningen, hyperlinks ...

De leerling heeft toegang tot heel wat extra lesmateriaal bij MacroScoop. Bovendien kun je via diddit ook lesmateriaal met je leerlingen delen, zoals correctiesleutels.

Ook de STEM-projecten kunnen jij en de leerlingen online vinden op diddit.

• Online portfolio met remediëringstraject Leerlingen vullen hun online portfolio in en bij de module Resultaten kun je als leerkracht hiervan een overzicht zien. Dan kun jij als leerkracht ook jouw evaluatie invullen. Aan de hand van jouw mening geeft diddit indien nodig een remediëringsopdracht. Jij kan zien welke oefenreeksen diddit selecteert en kiest om de oefenreeksen te accepteren of niet.

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 14

10/02/2021 19:11

Voor de leerkracht • Bordboek vol slimme functionaliteiten Een bordboek kan je eenvoudig personaliseren door eenvoudig aantekeningen en bestanden toe te voegen. Bovendien kun je makkelijk vanuit je bordboek oplossingen beschikbaar maken in het e-book van je leerlingen.

• Handleiding Op diddit kun je de handleiding met didactische tips en al het extra lesmateriaal eenvoudig vinden. Bij het lesmateriaal in diddit kun je per hoofdstuk eenvoudig de bijhorende handleiding, jaarplannen, filmpjes, ontdekplaten ... terugvinden. Bovendien kun je ook eigen lesmateriaal toevoegen in diddit én lesmateriaal snel delen met je leerlingen!

Ook de STEM-projecten kun je online terugvinden op diddit, als pdf-document of aanpasbaar als Worddocument. Bovendien heb je als leerkracht ook toegang tot de correctiesleutel.

• Opdrachten met leerpad maken Combineer lesmateriaal en oefeningen tot opdrachten met een gepersonaliseerd leerpad.

Volg je leerlingen op de voet op en stuur hen persoonlijke feedback.

• Evaluaties en online portfolio In de module ‘Evalueren’ vind je al het evaluatiemateriaal: taken, (online) toetsen, evaluatiefiches en het online portfolio.

• Resultaten In diddit zorgen we ervoor dat je jouw leerlingen op de voet kan volgen. Je kan in de module ‘Resultaten’ zien hoeveel een leerling online heeft geoefend, hoe goed zijn opdrachten gingen en zijn online evaluaties. Bovendien geef je gemakkelijk online feedback en kun je remediëring op maat samenstellen.

EENVOUDIG AAN DE SLAG • Makkelijke toegang voor leerlingen met de code uit hun boek • Met één code toegang voor het volledige lerarenteam • Opdrachten klaarzetten in een handomdraai • Koppeling met Smartschool, Schoolonline, WISA …

• Al je lesmateriaal op één plek: eenvoudig zoeken en delen • Leerlingen eenvoudig opvolgen: geef hen feedback en ondersteun hen met een persoonlijk oefentraject

NATUURWETENSCHAPPEN VOOR DE DUBBELE FINALITEIT

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 15

15

10/02/2021 19:11

Digitaal lesgeven op je school?

Start je als school met een digitaal project waar leerlingen één op één met een laptop, tablet of Chromebook aan de slag gaan?

Wil je volledig inzetten op blended learning, een optimale combinatie van digitaal leren en ondersteuning op papier? Of ga je volledig digitaal aan de slag?

Dan biedt MacroScoop een optimaal antwoord op jouw noden en werken we graag op maat van jouw school een voorstel uit. Neem contact op met onze digitale educatieve adviseur Ingrid Stes via ingrid.stes@vanin.be of 0496 12 95 07.

meer info of een presentatie op school?

We komen graag persoonlijk onze reeksen, handleidingen, boeken en digitaal lesmateriaal voorstellen op school. Contacteer je educatief adviseur voor een voorstelling op maat.

FREDERIK VAN DE VELDE 0477 88 29 91 frederik.vandevelde@vanin.be

DIANE SEGERS 0478 80 90 14 diane.segers@vanin.be

Antwerpen

Oost-Vlaanderen (postcodes 9100-9700)

(postcodes 2000, 2100, 2300, 2400, 2600 en 2900)

West-Vlaanderen (postcodes 8500-8700 en 8900)

JEAN-PIERRE DEKLERCK 0478 80 90 15 jean-pierre.deklerck@vanin.be

STIJN FORIER 0498 91 19 10 stijn.forier@vanin.be

Oost-Vlaanderen (postcodes 9000 en 9800-9900)

Limburg (postcodes 3500-3900)

West-Vlaanderen (postcodes 8000-8400 en 8800)

Vlaams-Brabant (postcodes 3000-3400)

TIM VERBERGT 0476 21 08 86 tim.verbergt@vanin.be Antwerpen (postcodes 2200, 2500 en 2800) Brussels Hoofdstedelijk Gewest (postcodes 1000-1200 en 1500-1900)

Uitgeverij VAN IN Nijverheidsstraat 92/5, 2160 Wommelgem

www.vanin.be

FOLDER MACROSCOOP_v06.indd 16

T 03 432 95 02, secundair.onderwijs@vanin.be

10/02/2021 19:11