Middelburgse bode 03 01 2018 by Uitgeverij de Bode

M ID D E L B U RG S E E N V E E R SE

3 janu a ri 2 0 1 8 W EEK 1

WE E T WAT E R GE B E URT

O P L AG E M I D D E L B URG E N V E E R E : 32. 600 TOTA LE O P L AG E : 4 8 0 . 0 00

 www.i nter n et bo de.n l

 0118 - 617 661

 Pos t b u s 2 2 , 4 8 8 0 A A Zu n d e r t  Ke ize r s tra at 3 A, 4 4 6 1 A N Goes

Tevredenheid over verloop van de jaarwisseling

Barre editie van Tankloop

» Lees verder op pagina 3

» Lees verder op pagina 5

» Nieuwjaarsduik op strand Noordduine

Domburgers en toeristen beginnen het jaar fris

DOMBURG - Het is wel eens kouder geweest op 1 januari, maar een pretje was de nieuwjaarsduik met het slechte weer ook dit keer niet. Tientallen Zeeuwen en toeristen mensen doken maandag op het strand Noordduine in Domburg de zee in. De nieuwjaarsduik in Domburg bestaat sinds 2008. Overal in Zeeland zijn mensen het jaar fris begonnen met een duik in het water. FOTO GOOF SANGSTER

» Vijf Middelburgse gemeenteraadsfracties stellen vragen

Zorgen over opvang mensen met psychische problemen MIDDELBURG - De Middelburgse gemeenteraadsfracties van SP, LPM, CU, D66 en GroenLinks zijn bezorgd over de beschikbaarheid van tijdelijke opvang voor mensen met psychische problemen. De vijf stellen het college van burgemeester en wethouders hierover schriftelijke vragen. DOOR BRITTA JANSSEN ‘Het is noodzakelijk dat er op Walcheren tijdelijke opvang is voor mensen met psychische problemen’, schrijven de fracties in hun vragen. Ze willen weten of het college dit standpunt deelt.

De vijf dienen de vragen in naar aanleiding van een bericht van ZAAP. Deze actiegroep maakt zich sinds de sluiting van de PAAZ-afdeling van het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis (ADRZ) in Vlissingen twee jaar geleden zorgen over de hulp aan mensen met psychische problemen. Noodkreet ZAAP ijvert al twee jaar voor een logeervoorziening op Walcheren. ‘Een stuurgroep met onder meer Emergis en het ADRZ is al meer dan twee jaar aan het onderhandelen over hoe alles met psychiaters, bedden en geld geregeld moet worden. Dit vinden wij een aanfluiting’, laat Jos

Houtzager, één van de oprichters van ZAAP, weten. ‘Weet het college van de noodkreet van ZAAP?’, vragen de vijf fracties. Sneller Volgens ZAAP wil zorgorganisatie Zeeuwse Gronden graag een logeervoorziening laten bouwen in Middelburg.

‘Weten b&w van noodkreet Zaap?’ De actiegroep Zaap vindt dat het overleg over de logeervoorziening met de gemeente Middelburg te

langzaam gaat. De vragenstellers schrijven het verstandig te vinden dat de gesprekken met Zeeuwse Gronden én Zaap in een sneller tempo worden gevoerd. Zelf ‘Wat heeft het college van burgemeester en wethouders dit jaar (2017, redactie) zelf gedaan om voor elkaar te krijgen dat deze zorg voor mensen met psychische problemen geregeld is?’, schrijven de gemeenteraadsleden Petroesjka Sterk (SP), Wim Steketee (Lokale Partij Middelburg), Willemien Treurniet (CU), Ad van de Kreeke (D66) en Leny van de Heuvel (GroenLinks) in de vragen aan b&w. l

Even niet bang zijn omdat mama als een monster tegen je praat Zieke kinderen voelen zich beter als hun ouders dichtbij zijn. Daarom zijn er de Ronald McDonald Huizen. Dan is zo’n lekkere knuffel van papa of mama nooit ver weg.

www.kinderfonds.nl

Een ziek kind kan niet zonder zijn ouders

Winterfeest in Koudekerke KOUDEKERKE - De Ondernemersvereniging Koudekerke houdt zaterdag 13 januari weer een Winterfeest. Dit keer is het dorpsfeest warm en overdekt in een tent op het Dorpsplein in Koudekerke. In de grote verwarmde tent kunnen bezoekers vanaf 16.00 uur genieten van live muziek, eten, drinken en gezelligheid. De Ondernemersvereniging Koudekerke houdt het jaarlijkse feest voor de derde keer. De eerdere edities leverden telkens een gezellig samenzijn op in het Veerse dorp. l

Domburg krijgt weer glazen huis DOMBURG - In 2017 moesten de vrijwilligers vanwege organisatorische redenen verstek laten gaan, maar dit jaar is er weer een glazen huis voor de goededoelenactie Serious Request in de gemeente Veere. Dat heeft Hans Burgs van de organisatie bekendgemaakt. Het huis staat eind dit jaar in Domburg. “Wat we exact gaan doen, in welke vorm en met wie, melden we de komende maanden”, laat Burgs weten. In 2017 stond er voor het eerst in jaren geen glazen huis in Veere. In 2016 was het te vinden in Koudekerke. l

pagina 2

Elk uur

AFWASAUTOMAAT

overlijden wereldwijd acht kinderen aan tuberculose

CG4A04V9

ENERGIEKLASSE A+ • VOLLEDIG GEÏNTEGREERD • AQUASTOP® MET GARANTIE • GRATIS MONTAGE • BIJ ONS

Help mee! Ga naar: www.stoptbc.nl

€549.-

Oude Zandweg 24a 4361 SK Westkapelle 0118 572 427 info@aangeenbrugelectro.nl www.aangeenbrugelectro.nl www.datrepareerikzelfwel.nl WITGOED REPARATIE EN VERKOOP DOOR HEEL ZEELAND!

VITAMINEHOEK ‘DE KRAGGE’ aardappelen, groenten, fruit, salades en vers gesneden groenten

Gesneden boerenkool �� 250 gram € 0.79 Hutspot �� 400 gram € 0.79 Stoofschotel ( bami- nasigroente ) �� 250 gram € 0.79 Spruitjes �� 400 gram € 0.79 Selderijsalade �� 100 gram € 0.79 Bananen ��1 kilo € 1.49 Mineola’s �� 5 stuks € 1.49 Perssinaasappels �� 20 stuks € 2.50

Stuc en Spack-spuitwerk

ESPA MIDDELBURG vanaf € 5,00

Tel. 06-24332841

Geldig van 03-01 t/m 09-01-2018

info@espa-middelburg.nl

inkoop verkoop Tweedehands

Sieraden Goud & Zilver

Korte Geere 9 Middelburg 50 meter vanaf Plein 1940 Tel. 0118 - 616 404

Openingstijden ma t/m za: 10.00 - 17.00 uur zondag gesloten Kom gerust eens vrijblijvend bij ons langs met de sieraden die u niet meer draagt en doe uw voordeel met de hoge goudprijs!

Rapenburgweg 18a - Meliskerke - Tel� 0118-561642

RUIL OUD VOOR NIEUW Toe aan een nieuwe lamp RUIL EEN OUDE LAMP IN VR. 5 JAN. START DE INRUIL ACTIE tot €

50,- terug voor de oude lamp

(alle oude verlichting komt in aanmerking)

koop zuinig-koop duurzaam

ruime keuze in led verlichting de nieuwste trends en mooie design (veel aanbiedingen en extra voordeel)

Weekaanbiedingen! Schouderkarbonades 500 gram Slavinken per stuk Gegrilde spareribs 500 gram Cranberrygehakt 100 gram Beenham uit eigen keuken 100 gram Boerenpaté uit eigen keuken 100 gram Vleessalade uit eigen keuken 150 gram

Nu € 3.95 Nu € 1.20 Nu € 5.95 Nu € 1.29 Nu € 1.79 Nu € 1.45 Nu € 1.59

Boeren brandnetelkaas 500 gram

Nu € 5.90

De beste wensen voor het nieuwe jaar!

MARKIES VERLICHTING WALSTRAAT 39 VLISSINGEN GEOPEND OP VRIJDAG EN ZATERDAG (andere dagen gesloten)

Aanbiedingen zijn geldig van woensdag 3 t/m dinsdag 9 januari. Prijswijzigingen en drukfouten voorbehouden.

Middelburgse en Veerse Bode

pagina 3

» Politie in Zeeland moet ‘slechts’ veertien arrestaties verrichten tijdens traditioneel onrustige nacht

Tevredenheid over verloop van jaarwisseling MIDDELBURG - De mensen van de Veiligheidsregio Zeeland, het openbaar ministerie en de politie zijn zeer tevreden over het verloop van de jaarwisseling. Het feest is rustig verlopen. Een goede voorbereiding, de geoliede samenwerking tussen de verschillende dienstverlenende instanties en het goede gedrag van de inwoners zorgde ervoor dat er DOOR MARIELJA TEN BRUGGENCATE Net als andere jaren is er maanden aan voorbereiding vooraf gegaan aan de viering van Oud en Nieuw. De Zeeuwse gemeenten werken in die voorbereiding nauw samen met de hulpdiensten, wijkwerkers en het openbaar ministerie. Ieder jaar wordt de aanpak verbeterd op basis van de ervaringen van het jaar daarvoor. Dit jaar verliep de jaarwisseling rustig, in tegenstelling tot de editie daarvoor. Toen was er in Zaamslag een gaslek en braken er tegelijkertijd rellen uit in de Bloemenbuurt in Vlissingen. Er waren grote vernielingen, mensen werden bedreigd en geslagen en de politie aangevallen door agressieve jongeren. Districtschef Ronald Weydema van de politie in Zeeland vertelde maandag welke voorzorgsmaatregelen er naar aanleiding van die van gebeurtenissen zijn genomen. “In Vlissingen zijn enkele brandgangen afgesloten om beter grip te kunnen houden op het gebied. Er gold tevens een samenscholingsverbod. Zes personen die een belangrijke rol speelden bij de incidenten van vorig

jaar hebben dit jaar een meldplicht gekregen op het politiebureau in Middelburg en er zijn waarschuwingsbrieven verstuurd aan degenen van wie we vermoedden dat zij wel eens voor problemen zouden kunnen zorgen. Het is fijn om te kunnen concluderen dat er geluisterd is door die personen.” Bijzonder Dat er van deze waarschuwingsbrieven zijn verzonden is op zich niet bijzonder. “Dat gebeurt in meer gemeenten”, aldus Harald Bergmann, burgemeester van de gemeente Middelburg en voorzitter van de Veiligheidsregio Zeeland. In het Zeeuws-Vlaamse Westdorpe werd een man aangehouden voor het ‘organiseren’ van een privé vuurwerkshow. Het deels illegale vuurwerk werd in beslag genomen en door de explosieve opruimingsdienst tot ontploffing gebracht. Ziekenhuis Van de veertien arrestaties waren er zeven gerelateerd aan het oud-ennieuw-feest. Het ging om het niet opvolgen van een bevel, mishandelingen en bedreigingen. Voor zover bekend zijn er geen grote

Tevreden gezichten bij Harald Bergmann, Ronald Weydema en Marco van Leeuwen. FOTO MARIELJA TEN BRUGGENCATE

ongelukken met vuurwerk gebeurd. Het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis (ADRZ) in Goes meldde maandag dat er drie mensen op oudjaarsdag zijn behandeld voor verwondingen door vuurwerk en drie tijdens de jaarwisseling. Het ging om een man van 22 jaar met een pijnlijke pols, twee kinderen en twee mannen (van 50 en 31 jaar) met oogletsel en een 21-jarige man die brandwonden in zijn gezicht

had. Verder werd er op de spoedeisende hulp in Goes iemand behandeld, omdat hij veel te veel had gedronken. Evalueren Wel zijn er in aanloop naar de jaarwisseling tientallen kilo’s illegaal vuurwerk in beslag genomen. Er waren onder meer arrestaties in Oost-Souburg, Middelburg en Vlissingen. Het ging vaak om mensen

die hun vuurwerk hadden besteld op internet en het via de post thuis hadden laten bezorgen. Ook Marco van Leeuwen, gebiedsofficier van het openbaar ministerie, keek maandag met een goed gevoel terug op de festiviteiten. “Deze week evalueren we de nacht uitgebreid, maar er heerst nu in ieder geval een grote tevredenheid over hoe het verlopen is.”l

» Veerse Groene Innovatieprijs 2017 voor Maatschap Treur in Meliskerke

‘Gezondere gewassen uit sterke bodem’ MELISKERKE - De gemeente Veere kende twee weken geleden de Groene Innovatieprijs 2017 toe aan Maatschap Treur uit Meliskerke. “Het is voor mij een uitdaging om mijn bedrijfsvoering aan te passen aan natuurlijke processen”, vertelt Harmen Treur van het boerenbedrijf.

dan een ander, maar ik vraag me af of ik nu per se een voorbeeld ben voor duurzame agrarische ontwikkelingen in de regio.” Toch staat het buiten kijf dat zijn manier van werken duurzaam en vooruitstrevend is. Treur gebruikt geen kunstmest of bestrijdingsmiddelen en hij heeft altijd veel interesse in de bodem gehad, vooral in het leven wat zich daarin allemaal afspeelt. “Ik ben gelovig en ik geloof dat God alles geschapen heeft en dat Hij dat ook onderhoudt. Hij geeft ons daarin echter ook onze verantwoordelijkheid”, aldus de 34-jarige boer. “Vanuit die gedachte is het is voor mij een uitdaging om mijn bedrijfsvoering aan te passen aan natuurlijke processen.” Biodiversiteit Treur komt uit een boerengeslacht, maar hij is de eerste uit de familie die een biologische aanpak in zijn bedrijf doorvoert. “In de loop van de jaren ontwikkel je toch je eigen visie”, zo zegt hij zelf.

‘Het gonst hier ‘s zomers van de hommels’

Harmen Treur heeft tienduizend euro gewonnen voor zijn Maatschap Treur.

DOOR JAN-KEES DE MEESTER Wethouder Jaap Melse van Veere overhandigde Treur in het gemeentehuis in Domburg de cheque van 10.000 euro die bij de Groene Innovatieprijs hoort. Maatschap Treur was

een van de vijftien genomineerde Veerse ondernemingen die zich het afgelopen jaar onderscheidden op het gebied van duurzaamheid. Aanstekelijk Volgens de gemeente Veere werkt

de kennis en het enthousiasme van melkveehouder Treur aanstekelijk op andere boeren in de omgeving. Zij zouden zelfs zijn voorbeeld overnemen. De nuchtere Harmen Treur is daar zelf wat bescheidener over: “Er wordt wel gekeken wat ik anders doe

De basis van een duurzaam agrarisch bedrijf is volgens Treur een gevarieerder plantenbestand: “Door verschillende grassoorten, klavers en kruiden ontstaat er ook ondergronds een grotere biodiversiteit. Iedere plant geeft via zijn wortels namelijk bepaalde stoffen af aan de bodem

en dat beïnvloedt het leven daar in grote mate. Hoe gevarieerder dus het plantenbestand, hoe gevarieerder het bodemleven. Een sterke bodem levert uiteindelijk ook weer een gezonder gewas op.” Hommels Een ander positief gevolg van een gevarieerder plantenbestand is veel meer CO2-vastlegging door de plantenwortels. “Die CO2-opslag in organische stof wordt bovendien duurzamer opgeslagen doordat de verschillende planten wortelen over een bredere bodemlaag. Dat in tegenstelling tot het gebruikelijke Engelse raaigras, dat wortelt maar 10 tot 15 centimeter diep. Een dikkere laag organische stof zorgt voor meer bodemleven en een betere waterhuishouding. Bloeiende klavers en kruiden hebben trouwens nog meer voordelen: als je hier ‘s zomers door het weiland loopt, gonst het vaak van de hommels en andere insecten.” Onderbelicht Treur vindt dat de relatie tussen bodem, voeding en gezondheid van zowel dieren als mensen vaak onderbelicht blijft. “Omdat boeren vooral worden afgerekend op hoeveelheid, is er weinig oog voor bijvoorbeeld een gezonde mineralensamenstelling.” Op de vraag wat het maatschap met het prijzengeld gaat doen, heeft Treur geen kant-en-klaar antwoord. “Daar heb ik me nog niet zo mee bezig gehouden”, zegt hij glimlachend. l

pagina 4 WWW.HOBBYKAS.NL

Showterrein met 36 kassen EmBrEgtS KASSEN gors 70 Hoeven 0165-502506

RadiateuR stuk? auto, tractor, motor, schip… Teunis bellen!

MODERNE & S R A A J E PERZISCHE D N I E Schoon genoeg TAPIJTEN

E L SA

van vuil tapijt?

Eerste hulp bij solliciteren?

• • • • •

Vacatures bij jou in de buurt Zoek en vind lokale vacatures

AANBIED INGEN & HOGE KO Bel voor gratis RTadvies INGen

zaterdag

januari

voorheen ChemDry Brooymans

Bergen op Zoom Goes 0800 - 4477999 (gratis) 0164-245005 0113-229020

r decembe 15 en 22 ondag koopz

U R P O

G N I IM

Koopavond

Profiteer nu!

prijsopgave.

Slabbekoorn

Dé tapijten meubelreinigers www.chemdryslabbekoorn.nl slabbekoorn@chemdry.nl

Middelburg Roosendaal Roosendaal Goes 0118-639623 0165-529955

-3 0

In de spotlights!

RESTANTEN UITVERKOOP

Moderne & Perzische

TAPIJTEN

KORTINGEN tot 70% Al bijna 40 jaar uw vertrouwde adres, ook voor reiniging en reparatie van al uw tapijten

OP = OP

- 20%

Voordeel!

www.vangilsdewit.nl BERGEN OP ZOOM, Bosstraat 24 (t) (0164) 24 22 16 Laden-Lossen voor de zaak

P Garage: “Achter de grote markt”

Help Alzheimer overwinnen. Dan hoeft niemand zichzelf te verliezen.

1 op de 5 mensen krijgt dementie, waarvan Alzheimer de meest voorkomende vorm is. www.alzheimer-nederland.nl zolang voorraad strekt - zetfouten voorbehouden

Maak gratis een professioneel CV

vrijdag

Voor particulieren en bedrijven Snel droog en langer schoon Vuilafstotende behandeling Specialist in moeilijke vlekken Speciale behandeling voor Berbers, Perzen etc.

Ook voor meubelreiniging

Maak gratis een zoekproﬁel aan

Ontvang vacatures die jij zoekt!

EN BERBERS

donderdag

chem-Dry Droger, schoner, gezonder

0113-216261

OP = OP

Weekactie Mossel

Geldig van vrijdag 5 tot donderdag 11 januari

-3

Voor0de%el! SPA AR VOOR GR AT PRODU IS C TEN

OP = OP

ACTIE 2 kilo super mosselen 1 fles witte wijn Kortingbon 10% t.b.v. volgende aankoop, samen:

Diverse showroommo dellen in de uitverkoop!

-20%

10,-

ONBEPERKT

Mosselen eten MOSSELEN MET STOKBROOD Kom gezellig onbeperkt mosselen met stokbrood eten.

+ A-MERKEN + NIEUW IN DOOS

10,-

+ VOLLEDIGE GARANTIE + DUMPPRIJZEN

p.p. p .p.

-30% A ATE RD

d Palingbroo E LK E Z

VROUWENPOLDER (STORMVLOEDKERING ) FAELWEG 1 TELEFOON 0111-653451 WWW.PROEFZEELAND.NL

,70 1 stuk s 4 9 5

2 vo o r

AMUNDSENWEG 47, GOES T (0113) 21 97 70 WWW.PELMAKEUKENS.NL

Middelburgse en Veerse Bode

pagina 5

Doorzakken in Dijkzicht MIDDELBURG - In ‘Kroegpraat’ tekenen Rob van Hese en Edwin Mijnsbergen wekelijks de horecageschiedenis van Middelburg en Veere: een kroegbaas die met de noorderzon is vertrokken, ontroerende liefdesverhalen en vanzelfsprekend de sterke verhalen.

Eugene de Kok

Geen nieuwe kansen Sta me toe nog een paar regels terug te blikken op het afgelopen jaar. 2017 was natuurlijk vooral het jaar van de MeToo-discussie. Het Amerikaanse Time verkoos twee weken geleden niet voor niets klokkenluiders Isabel Pascual, Adama Iwu, Susan Fowler, actrice Ashley Judd en zangeres Taylor Swift samen tot persoon van het jaar. Zij waren volgens Time de boegbeelden van de discussie over seksueel misbruik, die overal ter wereld werd losbarstte. De reputaties van acteur Kevin Spacey, filmproducent Harvey Weinstein en die ontzettend vreemde cowboy-senator uit Alabama vielen snoeihard aan diggelen, omdat ze in het verleden vrouwen (en mannen) seksueel hebben misbruikt. In dat licht kijk ik soms met verbazing naar Nederland. Op de laatste zaterdag van het jaar las ik het meest vreemde interview van 2017. Na twee jaar stilzwijgen maakte Camiel Eurlings zijn excuses voor de mishandeling van zijn ex-vriendin, al formuleerde hij deze zo misselijkmakend omslachtig dat het net zo goed geen excuses kunnen zijn. “Er zijn grenzen aan wat je over je privéleven op straat kunt en wilt leggen. Ik heb daarbij de publieke impact onderschat. Dat spijt me oprecht, vooral voor mijn ex-vriendin”, zegt hij in de NRC. Ik begrijp deze zinnen niet. Volgens mij zegt hij namelijk alleen dat hij het jammer vindt dat alles zo breed is uitgemeten. Eurlings heeft het verderop ook nog over een ‘wederzijds handgemeen’, alsof dat zijn actie goed maakt. Iemand van de atletencommissie van NOC*NSF reageerde zaterdagmiddag dat de excuses een goede eerste stap waren. Nee! Het spijt de als KLM-topman totaal mislukte Eurlings niet dat hij zijn vriendin sloeg, het spijt hem dat zijn baantjes bij NOC*NSF en het Internationaal Olympisch Comité (IOC) daardoor op de tocht staan. Eurlings is veel te ijdel om zichzelf als dader te zien. Een nieuw jaar, nieuwe kansen, zeggen ze, maar hopelijk niet voor Eurlings. Hij moet eerst met het schaamrood op zijn kaken vertrekken bij NOC*NSF en IOC, daarna leren wat oprecht betekent en dan daadwerkelijk oprecht zijn spijt betuigen. Pas daarna kan hij wellicht ergens anders aan de slag. Hij moet blij zijn dat hij niet in Amerika woont.

Kruiswoordpuzzel De oplossing van de puzzel van week 51 was Oleander. l

Colofon Kantoor regio Zeeland Keizerstraat 3a, 4461 AN Goes Tel. 0118 617 661

Café Dijkzicht in 1967 met Rinus van Hoepen in het deurgat. FOTO BEELDBANK ZEELAND ZEEUWSE BIBLIOTHEEK

DOOR ROB VAN HESE Op zaterdag 13 juni 1953 opent Rinus van Hoepen café Dijkzicht aan het Vlissings Wagenplein 14 in Middelburg. Een dag eerder staat deze advertentie in de krant: ‘Heropening van het café v.h. Paris Beleefd aanbevelend, M.C. van Hoepen. Vlissings Wagenplein 14 Middelburg’. Het pand is eigendom van de Dommelsche Bierbrouwerij v/h W.C. Snieders. Die brouwerij zal later nog een belangrijke rol in het verhaal spelen. Rinus heeft op enig moment verlof A aangevraagd voor het perceel aan het Vlissings Wagenplein. Burgemeester en wethouders van Middelburg geven twee jaar later aan dat Pieter Leen-

dert Amperse op 24 oktober 1955, wonende te Goes, domicilie kiezende te Middelburg, Vlissings Wagenplein 14, een verlof A heeft aangevraagd voor de benedenlocaliteit van het perceel Vlissings Wagenplein 14. Rinus blijft huurder van het pand. Wellicht is Amperse slechts een zetbaas. Weer een paar jaar later, in 1959, staat in de krant dat burgemeester en wethouders bekend maken dat ‘door L.A. Koole, wonende te Middelburg een verlof A is aangevraagd voor het perceel Vlissings Wagenplein no. 14’. Ook nu blijft Rinus huurder van het pand en is Koole ook maar een zetbaas. Op 16 mei 1966 verschijnt volgend artikel in de PZC: “Café moet

verdwijnen voor aanleg van brug over kanaal. Voor de aanleg van een tweede brug over het kanaal door Walcheren is het noodzakelijk dat het pand Vlissings Wagenplein 14 te Middelburg wordt aangekocht. Met de eigenares van het café met bovenwoning is overeenstemming bereikt. De verwerving van het pand is van belang voor de realisering van de ter plaatsen voorgenomen sanering die nauw samenhangt met de aanleg van de brug.” Wij schrijven 1967, een jaar later dus. Ik vind een foto van café Dijkzicht op de Beeldbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek. Rinus staat pontificaal in het deurgat en ook dwaalt er een verdwaalde klant rond. Rinus moet uitkijken naar wat anders. Naar een andere kroeg. De Dommelsche Bierbrouwerij v/h W.C. Snieders verkoopt het pand in december 1968 voor 55.430 gulden aan de gemeente. De verkoopwaarde ligt slechts op 18.000 gulden, maar de brouwerij weet er nog heel wat extra kosten uit te slepen. Rinus begint in maart 1969 met de Postkoets aan de Lange Noordstraat in Middelburg. Men snakt in deze koude dagen vaak naar een kop snert. Dan kon je bij Rinus en Corrie terecht. Doorzakken in Dijkzicht is echter weer een ander verhaal. Meer lezen? Zie www.middelburgdronk.nl en www.veeredronk.nl.

Ook gelezen op NU.NL?

Barre editie van Tankloop

WESTKAPELLE - 580 dappere mannen en vrouwen zijn op oudjaarsdag aan de start verschenen van de Tankloop in Westkapelle, ondanks de plensbuien en de harde wind. Middelburger Erwin Harmes bleek het beste met de barre weersomstandigheden te kunnen omgaan. Hij kwam na twintig kilometer als eerste over de streep. Bij de vrouwen was Marlies Kort de sterkste op de langste afstand. Deelnemers die wat minder diep wilden gaan, konden ook kiezen voor een rondje van vijf of tien kilometerl Aan de tankloop is eerder besteed op www.internetbode.nl en NU.nl. Weekblad de Bode werkt samen met de landelijke nieuwsorganisatie. Hoofdkantoor Molenstraat 17a-1, 4881 CP Zundert Postbus 22, 4880 AA Zundert Tel. 076 599 8111 Middelburgse Bode M_burgse Bode

Redactie Britta Janssen, Eugène de Kok Correspondenten Marielja ten Bruggencate-de Geus Acquisitie Lennert Steketee Druk Drukkerij Vorsselmans Bezorgklachten 076 599 8111

Sluittijden Advertenties maandag 13.00 uur. Verenigingsnieuws en lezersfoto’s vrijdag 12.00 uur. Weekendverslagen maandag 11.00 uur. Aanleveren via: www.internetbode.nl

Uitgeverij de Bode b.v. behoudt zich ten aanzien van de inhoud van deze uitgave en/ of website zowel het auteursrecht voor, conform artikel 15 lid 1 sub 4 van de Auteurswet, als het databankrecht.

» Eigen Stijl Uitvaartzorg: persoonlijk en eerlijk

‘Duidelijkheid geeft ruimte voor rouw’ KOUDEKERKE - Bianca Tange gooide na het overlijden van haar moeder en schoonouders het roer om en zegde haar baan als manager in de kinderopvang op. Na het doorlopen van de opleiding tot uitvaartverzorger en een aantal stages is haar bedrijf ‘Eigen Stijl Uitvaartzorg’ op 1 januari 2018 gestart. Bianca onderscheidt zich van collega-uitvaartondernemers door alle kosten transparant door te voeren en deze bewust laag te houden. DOOR JESSICA ROVERS “Toen mijn schoonvader begin 2017 overleed, ging op de begrafenis zo’n beetje alles fout, wat fout kon gaan”, vertelt Bianca Tange. “Dat was erg jammer en onnodig. Een mooie uitvaart is zo waardevol en het draagt bij aan de rouwverwerking. Ik vind het mooi dat je als uitvaartverzorger heel kort, maar heel intensief betrokken bent bij mensen. Ik wil graag degene zijn die hen ondersteunt en de praktische zaken op zich neemt.” Voldoening Bianca vindt het belangrijk niet te profiteren van mensen die net een dierbare verloren hebben. “Mensen zijn dan heel kwetsbaar

en ik wil hen door duidelijk te zijn over de kosten alle ruimte geven om te rouwen. Ik werk op basis van een vast starttarief en verdien niet op de producten en diensten die ik inkoop. Daarnaast bereken ik geen toeslag voor werk buiten kantooruren of in het weekend.” Wat haar betreft is er sprake van een wisselwerking met de klant. “De emoties van de familie zijn vaak heftig en iedereen wil gehoord en gezien worden. Ik wil daarin een rol spelen en haal daar zelf ook weer voldoening uit. Het is heel bijzonder als mensen mijn aanwezigheid als steun hebben

‘Details maken het verschil’

ervaren en je iets hebt gedaan wat betekenisvol is. Ik vind het prettig om dienstbaar te zijn en ik wil ik mij helemaal aanpassen aan de wensen van de nabestaanden.” Vooruit denken Doorlopend contact met de nabestaanden vindt Bianca erg belangrijk. “Het is niet gebruikelijk dat er na het eerste gesprek over de uitvaart tussentijds veel contact

Bianca Tange van Eigen Stijl Uitvaartzorg.

Eigen Stijl Uitvaartzorg is. Ik wil dat wel. Door mensen op verschillende momenten te benaderen kom ik erachter of de plannen zoals die vastgelegd zijn nog gewijzigd moeten worden of niet. Op de dag voor de uitvaart spreek ik alles nog een keer extra door met de betrokkenen. Het is heel prettig als alles duidelijk is, want anders kan het allemaal zo op de nabestaanden afkomen. Voor de eerste confrontatie met de kist bijvoorbeeld, neem ik altijd wat extra tijd. Het zijn de kleine details die het verschil kunnen maken.”

Discussie Bianca wil haar bedrijf op verschillende manieren in de markt zetten, zoals door middel van een eigen Facebook-bedrijfspagina. Zij geeft aan dat hier ook volop ruimte is om te discussiëren. “Ik wil weten hoe mensen denken over uitvaartzorg en welke vragen er bij hen leven. Ik nodig mensen bovendien uit om vooruit te denken. Ik ga graag met hen in gesprek over een afscheid dat misschien nog lang niet aan de orde is.” l

Adres: Boisotstraat 30 Koudekerke Telefoonnummer: 06 18478910 Website: www.eigenstijluitvaartzorg.nl

‘Foto’s moet je niet voor jezelf houden’

MIDDELBURG - De kunstmanifestatie Façade in Middelburg zit erop. Edwin Mijnsbergen heeft in samenwerking met fotograaf Ton Stanowicki vijftien portretten gemaakt van Middelburgers rondom de centrale vraag van de manifestatie: Kan een mens eigenlijk wel zonder façade? Weekblad de Bode publiceert deze de komende weken in samenwerking met CBK Zeeland. Deze week is Jaap Wolterbeek aan de beurt. DOOR EDWIN MIJNSBERGEN Dankzij sociale media worden er meer foto’s en films gedeeld dan ooit, maar het werk van professionals zie je op al die online platformen veel minder, omdat die doorgaans waken over het auteursrecht dat op hun werk berust. De gepensioneerde filmmaker en fotograaf Jaap Wolterbeek (74) is daar niet zo mee bezig. Hij vindt het vooral belangrijk dat

iedereen kan blijven genieten van zijn werk. Een groot deel van zijn collectie is beschikbaar via de Beeldbank Zeeland en wordt tot op de dag va vandaag volop gedeeld op Facebook en andere websites. Daardoor kennen ook jongere mensen het werk van Jaap nog steeds. Een afspraak met Jaap Wolterbeek! Eindelijk komt het er eens van. Zijn werk bewonder ik al jaren, en deel ik met veel plezier op lokale

en regionale websites. Maar de mens Jaap bleef voor mij altijd een beetje mysterieus. Ik sprak regelmatig óver hem, maar nog nooit mét hem. Zijn gezicht ken ik alleen van een paar foto’s waar hij zelf op staat. Als ik hem een bericht stuur met de vraag of hij voelt voor een gesprek stemt hij direct in. We spreken af bij café Le Penseur aan de Varkensmarkt in Middelburg, waar op dat moment een expositie van hem is te zien. Ondanks het feit dat we elkaar nog niet kennen hoeven we niet lang te zoeken naar woorden. Als ik vraag waarom Jaap zo relaxed omgaat met het hergebruik van zijn beelden krijg ik het antwoord meteen, en leer ik tien minuten van alles over deze man. “Foto’s moet je toch niet voor jezelf houden? Als je je werk bewaart achter slot en grendel ziet niemand het! Daar heb ik toch niet al die jaren met een camera voor rondgelopen? Dat is een reden waarom ik mijn werk heb overgedragen aan de Zeeuwse Bibliotheek maar dat deed ik ook omdat ik weet dat alles daar duurzaam wordt opgeslagen. Daar is het veilig. Een fotograaf verandert, maar een goede archivaris niet. Wat ik daarmee bedoel? Denk eens aan kunstschilders die vroeger soms hun eigen doeken overschilderden. Dat wil je toch niet? En moet je je voorstellen: ik heb thuis een dekenkist vol filmmateriaal dat nu niet meer kan worden afgespeeld. Ook unieke Walcherse beelden. De technologie verandert snel, formaten verouderen in hoog tempo. En het reproduceren van oud materiaal is ook al niet zo eenvoudig. Je kunt je werk maar beter veiligstellen, redden wat er te redden valt.”

Zeeman Pas dan dringt het tot me door dat Jaap veel meer heeft gemaakt dan die tienduizenden foto’s waar ik van weet. Hij is van huis uit een filmmaker. Jaap vertelt dat hij als jongen graag zeeman wilde worden maar door ziekte niet naar de zeevaartschool kon. In plaats daarvan doorliep hij toen de kunstacademie, met film als hoofdvak. Na zijn studie leverde dat meteen opdrachten op. Na twee jaar gewerkt te hebben op de Universiteit Utrecht (het opzetten audiovisuele hulpmiddelen voor de colleges anatomie) keert Jaap weer terug naar Zeeland, omdat hier de kerncentrale Borssele toen werd gebouwd. Als hij dat zegt kijk ik hem verbaasd aan. “Dat is voor veel mensen toch juist een reden om ergens weg te blijven?” “Niet voor mij. De PZEM betaalde mij dik om een documentaire te maken over de bouw.” Monumentenjaar Als Jaap een paar films opsomt die nu nog onbruikbaar bij hem thuis liggen opgeslagen, frons ik. Een film over het samenvoegen van de gemeenten op Walcheren, een documentaire over het monumentenjaar met teksten van vadertje Cats. Het is teveel om op te noemen. Als ik informeer of alles al goed in kaart is gebracht schudt Jaap met zijn hoofd. “Daar ben ik nu een beetje mee bezig.” Het klinkt zorgwekkend, vind ik, maar veel tijd om er lang over na te denken krijg ik niet. Jaap vertelt prachtige verhalen. Hoe hij als freelancer werkte voor het AD en later werd weggekocht door Telegraaf. Hoe hij af en toe mooie primeurs wegkaapte voor de neus voor zijn ‘concurrenten’ van de PZC. Wat dat voor soort foto’s waren? Nou, bijvoor-

beeld van een schip vol gevangenen dat lag aangemeerd bij Neeltje Jans. Als ik naar hem luister krijg ik meteen zin om nog een afspraak met hem te maken, alleen maar om al die avonturen van ooit eens rustig te kunnen beluisteren. Wat heeft deze man veel gezien en gedaan. En wat is het interessant om te horen hoeveel arbeidsintensiever het beroep vroeger was. Om alles op tijd bij de kranten of de televisie te krijgen reed Jaap duizenden kilometers tussen Zeeland en de Randstad. Het was in die tijd nogal een gedoe om je werk bij de lezers en kijkers in de huiskamer te krijgen. “En moet je nu zien: ik zoek even in mijn archief, plaats het beeld op Facebook en heel de wereld kan het bekijken. Buitengewoon!” Echtgenote Jaap doet het nu een stuk rustiger aan en werkt niet meer voor opdrachtgevers. Maar hij is nog steeds veel bezig met zijn werk én met dat van anderen. Het verhaal waar Jaap mee afsluit illustreert dat goed. Hij vertelt dat zijn vrouw Sarina hem achttien jaar lang vergezelde tijdens zijn werk als fotojournalist en zelf ook vaak foto’s maakte. Ze keek als het ware over zijn schouders mee, door haar eigen lens. Volgens Jaap wist zij sommige situaties beter in een beeld te vangen dan hij, omdat zij onbevangen te werk kon gaan terwijl hij zich moest concentreren op de opdracht, dingen wilde regelen. “En weet je wat nu zo leuk is? Vanaf 15 december hangen háár foto’s in Le Penseur.” Jaap deelt dus niet alleen zijn eigen werk, maar ook dat van een ander. Daar kun je alleen maar waardering voor hebben. l

Thermo Fysische Methode (TFM) is een bewezen succes

De actieve manier naar een ideaal streefgewicht, figuurcorrectie én conditie MIDDELBURG - De Thermo Fysische Methode (TFM) is al dertig jaar een bewezen succes. Niet alleen om af te vallen, maar ook voor het bestrijden van onder meer cellulitis en oververmoeidheid. De actieve therapie in de TFM-cabine verbetert de conditie, stofwisseling en bloeddruk en biedt verlichting bij fibromyalgie, reumatische klachten en gewrichtsklachten. DOOR ELLEN DE VRIEND

Bij een normale vorm van sporten gaan deelnemers pas na twintig tot dertig minuten vet verbranden. Ook worden afvalstoffen beter afgevoerd. Het resultaat van de intensieve oefeningen is na een sessie of tien al snel een verbeterde conditie en een kledingmaatje minder. In de bekende probleemzones gaat het veelal om centimeters verschil.

De Thermo Fysische Methode is een bewegingstherapie die oorspronkelijk uit Zwitserland komt en gebaseerd is op algemeen aanvaarde principes uit de sportgeneeskunde, fysiotherapie en voedingsleer. Liggend TFM bestaat uit bewegen in een voorverwarmde infrarood cabine. Deelnemers voeren liggend een actief, doelgericht en medisch verantwoord trainingsprogramma uit, waardoor rug en gewrichten worden ontzien. Er zijn verschillende schema’s met zorgvuldig samengestelde oefeningen, die opbouwend worden uitgevoerd. Tijdens de oefeningen kan gebruik worden gemaakt van hand- en voetgewichtjes en weerstandselastieken. De professionele coach maakt een maatwerk oefenprogramma voor iedere cliënt, dat wordt afgestemd op leeftijd, conditie, gewicht, gezondheid en de eigen wensen. Vanzelfsprekend wordt ook rekening gehouden met eventuele bewegingsbeperkingen. De TFM-methode is uitermate geschikt voor mensen met rug-, gewrichts- en reumatische klachten, artrose, overgewicht, een hoge bloeddruk en fibromyalgie. Hekel aan sporten De TFM-methode is doelmatig voor zowel beginners als gevorderden. De cabines zijn bij uitstek geschikt voor mannen én vrouwen die niet naar een sportschool willen en mensen die zelfs een hekel hebben aan sporten. De cabine, waarin de oefeningen liggend worden uitgevoerd, wordt verwarmd tot circa 38 graden door infraroodlampen. Na de training blijft de warmte van de infraroodlampen nog zes tot acht uur aanwezig in het lichaam waardoor de spieren soepel blijven en u vrijwel nooit spierpijn heeft. Na uitvoering van de bewegingssessie gaat de calorieverbranding nog een poos door via het zogenoemde afterburn-effect. De warme infraroodstraling werkt diep in op de spieren, stimuleert een snellere bloedcirculatie en activeert daardoor de afbraak van vetreserves al direct.

Beloften waar Op het gebied van afslanken wordt veel beloofd: de TFM-methode maakt het ook waar. Universiteiten in Nederland en België hebben de methode uitvoerig onderzocht en de onderzoekers van beide universiteiten waren onder de indruk van de resultaten. De juiste TFM-coach houdt een gratis en vrijblijvende intake over de doelen en wensen van de deelnemers en geeft een persoonsgebonden advies op maat.

EFFECTEN TFM-METHODE:

• Conditieverbetering • Afslanken • Figuurcorrectie • Strakkere huid • Bestrijdt cellulitis (sinaasappelhuid) • Spierversteviging • Verbeterde stofwisseling • Verbeterde bloedcirculatie • Verbetering van het afweersysteem • Vermindering stress en vermoeidheid • Verbetering van het figuur • Verlichting van reumatische- en gewrichtsklachten

en k n a l s f a m o Als het ... t a a g n e g e w e en b Als het om Afslanken en Bewegen gaat…

0118 – Maak

–

n en ke nk a l s f a n m o a l t s e f h Allss het o m a A .... att.. a ga n e g a e w e g b GRATIS proefles TFM-methode of Vacushaper n n e e en beweg

afspra– aPowerSlim – Slinc. – Figuurcorrectie Vacushaper Maak nu een

Lymfedrainage –

Als het om Afslanken en Bewegen gaat… Als het om Afslanken en Bewegen gaat… 436528 | info@slimandbeautiful.nl | gerust een afspraak voor een GRATIS rek! sp ge take S in prek! ATIIS s R e G g n e k ee ta or in vo afspra– ak Vacushaper GRAT – Lymfedrainage – PowerSlim een– Figuurcorrectie aak nu een voo–r Slinc.

M k – Slinc. – Figuurcorrectie – Lymfedrainage – afsperra– aPowerSlim Vacushap Maak nu een

n e l l a v Af

0118 – 436528 | info@slimandbeautiful.nl | beautiful.nl | limand | info@s 436528een – gerust 0118 Maak afspraak voor een GRATIS Maak gerust een afspraak voor een GRATIS

d in g

gelei Bezoek de open dagen opoovrijdag jke be 11 en i l n ers nder p O zaterdag 12 maart van 10.00-14.00 uur

intakegespre IS T A R G n e e r k voo

n e l l n a e v l f l 0118-436528 A a v Bezoek de open dagen op vrijdag 11 en f ACTIE: 10% AKORTING* n op vrijdag 11 en Bezoek de open dage

in g geleid g jke bbeegeleidin i l n o o s er perrsoonlijke Ondvan zaterdag 12 maart r pe10.00-14.00 uur e d n O t van 10.00-14.00 uur zaterdag 12 maar 0118-436528 36528 0118-4

• • • • • •

Vacushaper QB Lipo II figuurcorrectie Powerslim BBWrap Compressietherapie Lymfedrainage

• Vacushaper • •QB Lipo II figuurcorrectie Vacushaper • •Powerslim QB Lipo II figuurcorrectie • •BBWrap Powerslim • •Compressietherapie BBWrap • •Lymfedrainage Compressietherapie

Figuurcorrectie | Lymfedrainage | Arosha

t/m 31 januari body wrap*Geldig body treatment store2018 k! espre g e k body wrap body treatment store ta in IS T www.slimandbeautiful.nl A R k voor een G

www.slimandbeautiful.nl afspra– aPowerSlim Vacushaper – Slinc. – 6 Figuurcorrectie – Lymfedrainage Voltaweg Middelburg | 0118 -–43 65 28 | info@slimandbeautiful.nl beautiful.nl Maak nu een Voltaweg 6 Middelburg | 0118 - 43www.s 65 28 limand | info@slimandbeautiful.nl

• Lymfedrainage

| 0118 - 43 65 28 | info@slimandbeautiful.nl

Voltaweg 6 Middelburg www.slimandbeautiful.nl www.slimandbeautiful.nl l 0118 – 436528 | info@slimandbeautiful.nl | eautiful.n

Maak gerust een afspraak voor een GRATIS

www.slimandb

pagina 8

» Grootste kudde ooit trekt door straten

Schapen dwars door de stad

De kudde in de straten van Middelburg. FOTO KALJOUW LANDSCHAPSBEHEER

MIDDELBURG - Het is misschien al een vertrouwd gezicht, maar het zorgt nog altijd voor veel bekijks. Dinsdag 2 januari gingen ruim 520 schapen naar hun stal aan het Laurens Stommespad in Middelburg. De nieuwjaarswandeling is inmiddels een traditie. VAN ONZE REDACTIE Afgelopen dinsdag gingen ruim 520 schapen naar de stal. Deze schapen zijn door het jaar heen verdeeld over drie kuddes en grazen tussen Middelburg en Gapinge. De herders van Kaljouw Landschapsbeheer waren nog nooit met zo’n grote kudde door de stra-

ten van Middelburg getrokken. De herders en schapen verzamelden zich dinsdagochtend bij de kaasboerderij Schellach en liepen vandaar via de Prooijenseweg, het tunneltje onder de N57, langs de sportvelden naar de Brigdamseweg. Daarna pakten ze stukken van

de Noordweg, President Rooseveltlaan, de Laan der Verenigde Naties en Europalaan mee om aan het Laurens Stommespad te eindigen. De schapen blijven tot april op stal. Meer informatie is te vinden op www.kaljouwlandschapsbeheer.nl l

» Middelburg Winterstad nog anderhalve week ‘open’

Nog even genieten van Middelburg Winterstad MIDDELBURG - De feestdagen zijn voorbij, maar Middelburg Winterstad zorgt nog tot en met zondag 14 januari voor sfeer en activiteiten in het centrum van de Zeeuwse hoofdstad.

Schaatstijd Gasten in de winterhut op de Markt zijn onder meer Kyen (9) en Chloé (9). Ze hebben even een schaatspauze ingelast om te genieten van een wafel met slagroom. Omdat Kyen vorig jaar gevallen is heeft hij twee vrijkaartjes gekregen van de schaatsbaan. Daarom besloot hij zijn vriendinnetje Chloé, met wie hij een

Expositie in Kasteel Westhove: Stayokay Domburg geeft Zeeuwse kunstenaars de gelegenheid te exposeren in hun unieke locatie, Kasteel Westhove, Duinvlietweg 8, Oostkapelle. Schilderijen van Ron Kalle uit Middelburg zullen dit jaar in het kasteel te bezichtigen zijn. Zijn olieverfschilderijen werkt hij op figuratieve wijze uit in heldere kleuren en duidelijke lijnen. Vaak mensfiguren in een alledaagse situatie. De geschilderde situaties komen tot leven door zijn gevoel voor compositie, techniek en kleurgebruik. Openingstijden (onder voorbehoud): Van 15 december tot 7 januari elke dag geopend van 10.00-17.00u. Meer info over openingstijden: (0118-581254, domburg@stayokay.com. Tentoonstelling ‘Antoine Mes 90’: De Zeeuwse beeldend kunstenaar Antoine Mes werd in september 90 jaar. Deze mijlpaal viert Museum Veere met een grote overzichtstentoonstelling: ‘Antoine Mes 90’. Zijn werk is doortrokken van Zeeland en Zeeland doortrokken van zijn werk. Tal van scholen, ziekenhuizen en andere openbare gebouwen zijn door hem voorzien van reliëfs, wandschilderingen, glas- in-loodramen en andere vormen van monumentale kunst. In de tentoonstelling zijn voornamelijk de abstracte Zeeuwse landschapsschilderijen te zien die Mes vanaf jaren ‘90 schilderde. Wie deze schilderijen heeft gezien, kan de ruime polders van Zeeland niet meer ervaren zonder die te associëren met deze composities. Tot en met eind maart is Museum Veere geopend op zaterdag, zondag en in schoolvakanties van 13.00 tot 17.00 uur. Expositie ‘Stil en Bewogen’: Expositie in Boerderijgalerie de Osseberg van Lydia Coolen (sieraden in zilver www.collectiefwit.nl); Astrid Gertrud (schilderijen www. AstridGertrud.nl); Klaske Jasperse (textielobjecten); Frans Kegels (beelden in brons, glas en cortenstaal www.franskegels.com); Jean-Pierre

Roose (keramiek); Wim Stok (schilderijen www.wimstok.exto.nl). Expositie t/m zaterdag 16 december. Expositie sierraden Mieke Meijer: In atelier “Zeeuws Genieten” te Koudekerke is er t/m 10 december een leuke expositie te bewonderen van handgemaakte kettingen van Mieke Meijer uit Vlissingen. Mieke maakt al heel wat jaartjes kettingen. Aanvankelijk alleen voor zichzelf, maar later ook voor anderen. Naast de sierraden zijn er ook schilderijen van Lutske Strating uit Middelburg en keramiek van Liesbeth Mullemeister uit Koudekerke te bewonderen. Het atelier is geopend op vrijdag en zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur en is gelegen aan de Middelburgsestraat 40 te Koudekerke. Tentoonstelling Romeinse kust en landschappen: Twee nieuwe tentoonstellingen in het Zeeuws Museum in Middelburg: Romeinse kust, het land van Nehalennia en Landschappen, Jos de Putter. Tevens vindt de jaarlijkse Zeeuws Genootschapsdag plaats. Het museum opent gratis zijn deuren en er zijn vanaf 13.30 uur allerlei activiteiten voor jong en oud. Expositie is t/m 6 mei. Toolboxes and Territories: CBK Zeeland toont van zondag 3 december t/m vrijdag 5 januari werk van Margré Steensma en Tijl Orlando Frijns. In deze duotentoonstelling wordt recent installatief en sculpturaal werk getoond dat thema’s aansnijdt als de inrichting van een plek en territorium afbakening. Op woensdagavond 20 december om 20.00 uur vindt een kunstenaarsgesprek plaats met Margré Steensma en Tijl Orlando Frijns onder leiding van Nico Out; redacteur beeldende kunst voor onder andere de PZC, organisator van kunstprojecten en moderator van het Filosofisch Café Middelburg. Op deze avond zal tevens de publicatie van de tentoonstelling Toolboxes and Territories worden gepresenteerd. l

The End of Fear on tour MIDDELBURG - Vanaf 1 februari gaat de documentaire “The End of Fear” touren door het land. slag op het werk door een bezoeker in Deze film gaat over de krankzinnige 1986 werd gevolgd door een controgeschiedenis van het schilderij Who’s versiële restauratie en rechtszaak. Afraid of Red, Yellow and Blue III Uiteindelijk blijft de million dollar (1966-67) van Barnett Newman. Deze question in de lucht hangen: zien documentaire van Barbara Visser we een origineel kunstwerk of een wordt verteld vanuit de kunstekopie? naar, de kunsthater, de media en de museumdirecteur. Zelden riep het De documentaire wordt bij u in de kunstwerk zoveel vragen op en lokte buurt vertoont op 2, 4 en 7 februari in het zoveel emoties uit. De zware aanCinema Middelburg. l

DOOR ANGELA HOOGESTEGER Middelburg Winterstad - met de ijsbaan als middelpunt - trekt vele bezoekers. Mensen uit Zeeland, maar ook van ver buiten de provincie. Een familie uit Assen vertelt te genieten van het totaalplaatje. Ze zijn voor de eerste keer in Middelburg. Vooral de schaatsbaan spreekt hen aan. Er bezoeken ook veel toeristen uit Frankrijk en Duitsland Middelburg Winterstad, vertelt Victor van organisator Vita Event. Hij is al voor de zevende keer werkzaam tijdens dit evenement. Een hoogtepunt zijn volgens Victor de curlingwedstrijden waarbij teams strijden om een felbegeerde beker en de titel Middelburgs curlingkampioen.

Exposities

Kyen (9) en Chloé (9) hebben plezier op de schaatsbaan. FOTO ANGELA HOOGESTEGER

half jaartje verkering heeft, mee te vragen. “Het is heel gezellig en er zijn veel leuke kinderen”, aldus Kyen en Chloé. Na uitgerust te zijn, is het weer schaatstijd. Op de schaatsbaan zijn ook stiefzusjes Doris (12) en Julia (12) te vinden. Zij vinden het leuk om er samen op uit te gaan. Ze gaan vaker schaatsen en soms wat drinken in één van de blokhutten. “Het is supergezellig”, vinden Doris en Julia. De activiteiten van Middelburg

Winterstad lopen nog tot zondag 14 januari door. Zo wordt er gekampeerd op de ijsbaan, staat er een vrijdagmiddagborrel in Oostenrijkse sfeer op het programma en zijn er muziekoptredens, zoals van Copy Cat. Voor kinderen is er bijvoorbeeld ponyrijden en een knutselmiddag. Meer informatie Meer informatie staat op: www.middelburgwinterstad.nl. l

www.kinderfonds.nl

Een ziek kind kan niet zonder zijn ouders

pagina 9

Weekenddiensten

Bel bij spoed en levensbedreigende situaties altijd 112. Huisarts Huisartsenpost Zeeland, locatie Walcheren. Koudekerkseweg 86 in Vlissingen. Telefoon: 0900-1985. Meer: www.huisartsenpostzeeland.nl. Tandarts De dienstdoende tandartsen staan vermeld op www.tandartswalcheren.nl Apotheek Dienstapotheek Vlissingen/Middelburg. Dreesstraat 2a, Vlissingen. Telefoon: 0118-468707. Dierenarts Via het antwoordapparaat van uw eigen dierenarts hoort u wie er dienst heeft.

uitvaartverzorging Pieter-Johan Meerveld Kriekenhofstraat 38 • 4337KJ Middelburg • pj.meerveld@gmail.com Tel.: 0653993828 / 0644131638 / 0118640865

Openingstijden

Gemeente Middelburg: Kanaalweg 3 4330 LA Middelburg Tel: 14 0118 Maandag t/m Vrijdag 08.30 – 16.30 uur Gemeente Veere: Traverse 1 4357 ET Domburg Tel: (0118) 555 444 Maandag t/m Donderdag 09.00 – 17.00 uur Donderdag 17.00 – 20.00 uur ( alleen de balie) Vrijdag 9.00 – 12.00 uur

» Onderzoek naar hittestress in Zeeland is (voorlopig) afgerond

Zeeland is helemaal niet uitzonderlijk HEINKENSZAND - Zeeland is niet anders dan de Randstad. Dat is de belangrijkste conclusie die onderzoekers van de universiteit in Wageningen trekken naar aanleiding van hun onderzoek naar hittestress. “Het verkoelende effect van het water, waarop we eigenlijk rekenden, valt tegen.” DOOR EUGÈNE DE KOK De wetenschappers van Wageningen Environmental Research voerden het onderzoek uit in opdracht van de provincie en Waterschap Scheldestromen. Den Haag heeft er geld voor beschikbaar gesteld, omdat hittestress één van de zaken is die moeten worden aangepakt in het kader van de klimaatverandering. “Als het lang heel erg warm is, kan dat gevolgen hebben voor de gezondheid, de nachtrust en de productiviteit”, zei Ad Schenk vorig jaar bij de start van het onderzoek. De wethouder van de gemeente Borsele spreekt namens alle overheden in Zeeland. Voor het onderzoek zijn meetkastjes opgehangen in twee wijken in Middelburg en Vlissingen en in één buurt in Heinkenszand. Deze hebben tussen 1 april en 30 september tal van gegevens gemeten, zoals de temperatuur en luchtvochtigheid. Effect Waar vooraf werd gedacht dat het in Zeeland wel eens mee zou kunnen vallen in vergelijking met steden als Amsterdam en Rotterdam blijkt dat niet het geval. “Zeeland is niet uitzonderlijk”, aldus Schenk. “De gegevens komen overeen met die van een gewone wijk in Rotterdam. We merken hier wel wat effecten van het water, maar die ebben snel weg. Dat is eigenlijk jammer, omdat het beter zou zijn als we helemaal geen probleem zouden hebben.”

We maken er een gezellige mor-

DOMBURG - In 2018 weer een Glazen Huis in Domburg. Dit jaar was er geen glazen huis op Walcheren, maar volgend jaar is het na Oostkapelle (2x), Westkapelle, Domburg en Koudekerke, nogmaals de beurt aan Domburg. Dit heeft initiatiefnemer Hans Burgs bekendgemaakt op de speciaal georganiseerde actiedag voor Serious Request in Café Tramzicht in Domburg. De voorgaande edities hebben een half miljoen euro bijeengebracht voor Het Rode Kruis. Jaartje rust Om allerlei redenen kwam voor 2017 de organisatie niet rond en is er uiteindelijk door Hans Burgs besloten een jaartje rust in te bouwen. Burgs gaf destijds direct aan dat uitstel

Water heeft geen invloed op de temperaturen in Zeeland. FOTO DNA BEELDBANK/LAAT ZEELAND ZIEN

Uit het onderzoek is verder gebleken dat de temperaturen tussen de bebouwing hoger zijn dan in open gebieden, waar de wind meer vrij spel heeft. Zoals verwacht is ook duidelijk geworden dat groenere wijken, zoals die in Heinkenszand, koeler zijn dan versteende buurten in Middelburg en Vlissingen, waar minder schaduw is en dus minder verkoeling. Volgens Schenk denken alle betrokkenen na over hoe het verder moet. “We hebben nu slechts één zomer gemeten, die bovendien niet uitzonderlijk was. Misschien moeten we nog één of meer zomers meten, omdat dat het verhaal sterker zou maken. Daar moeten we dan wel

eerst geld voor vinden.” Hij hoopt dat de landelijke overheid ook wil bijdragen aan eventueel vervolgonderzoek. “Het is van groot belang om het goed in beeld te brengen.” Er komt in ieder geval een Zeeuwse klimaatatlas, zodat we ons hier niet meer moeten baseren op gegevens uit Rotterdam. Schenk zegt dat we voortaan sowieso rekening moet houden met de gevolgen van hittestress. “We moeten voor meer groen zorgen, zorgen dat er door wijken een briesje kan waaien en wellicht moeten we er zelfs aan denken om asfalt niet meer zwart, maar wit te maken. Dat weerkaatst immers de warmte.” l

Kerstvakantie Bijbelclub OOSTKAPELLE - Ben jij benieuwd naar het mooiste Cadeau? Kom dan 3 januari naar de Kerstvakantie Bijbelclub.

Zeeuws Glazen Huis 2018 in Domburg

gen van met knutselen, spelen, zingen, een Bijbelverhaal en samen eten. De vaders en moeders mogen om 11.45 een hapje met ons mee eten. Neem je vriendjes of vriendinne-

tjes maar gezellig mee. Woensdag 3 januari 10.00-12.45 voor alle kinderen van 4 t/m 12 jaar, Eben-Haëzerschool in Oostkapelle, Vlaamse Gaai 2. Nog vragen? Stuur dan een mailtje naar: vbc_oostkapelle@ hotmail.com l

geen afstel inhield en dat er reeds gesprekken plaatsvonden over een doorstart. Een aantal vorige organisatoren en direct betrokkenen mistten de specifieke en gemoedelijke sfeer van Serious Request. Zij hebben hierin met Hans Burgs een eerste stap gezet, met als gevolg volgend jaar een glazen huis in Domburg. Dennie van Goethem, eigenaar van Café Tramzicht in Domburg, stelt (wederom) zijn locatie beschikbaar voor het goede doel. Hoe, op welke manier en met wie het volgend jaar allemaal gaat plaatsvinden zal de komende maanden duidelijk en bekendgemaakt worden. Verwachting is dat ook deze editie een enorm succes zal worden, zeker ook met betrekking tot de saamhorigheid van alle Zeeuwen.l

35 Fietsers rijden stormachtige Oud jaar Bike Ride Middelburg MIDDELBURG - Bij de derde Oud Jaar Bike Ride Middelburg op 30 december kreeg het sociale aspect veel ruimte. De organisatoren van Zeelandfiets.nl wilden het wielerjaar weer fietsend afsluiten na de succesvolle BikeRides in 2015 en 2016. Ze presenteerden daarom een gevarieerd programma met aandacht voor fietsen in groepsverband, netwerken in sportsfeer en het goede doel. De 35 deelnemers gingen rond 10.00 uur op pad bij Cycle Hub aan de Stadsambachtsweg. Op de mountainbike, racefiets of sportfiets werkten de toerders de laatste kilometers af van 2017. De tochtleiding koos voor een gematigd tempo door het westen van Walcheren. De enthousiaste deelnemers konden zodoende op een aangename en sociale manier hun fietsjaar beëindigen. De route voerde over verharde wegen naar Veere, Vrouwenpolder, Oostkapelle, Serooskerke, Grijpskerke en Buttinge. Vanaf de start in Middelburg werd de groep begeleid door een volgauto maar er waren geen incidenten of pechgevallen onderweg. Het weerbeeld was redelijk op de voorlaatste dag van 2017. Onder een zwaar bewolkte lucht bleef het toch droog maar de toerders kregen richting kust wel te maken met een harde

wind. In de openingsfase werd nog een aardig gemiddelde bereikt maar na 10 km zakte het tempo fors door de stormachtige wind rond Oostkapelle, Serooskerke en Grijpskerke. De pedaleurs moesten toen een flinke inspanning leveren op de Walcherse wegen. Bij de meesten zal de winterconditie hierdoor zeker verbeteren richting voorjaars toertochten. Na een pittig traject van 1,5 uur werd de finish bereikt in de hoofdstad van Zeeland. De fietscomputers registreerden toen een afstand van 35 km. Bij de aankomst gingen de fietsers naar de indoorhal van Cycle Hub voor koffie en appelgebak. Er was volop gelegenheid om in een gezellige sfeer te netwerken in wielersfeer. De 3de Oudejaars Bike Ride Middelburg was weer Sportief, Sociaal & Gezellig voor de recreatieve fietser!l

pagina 10

» Ook mantelzorgers welkom bij ontmoetingsplek

Column Jan Zwemer

Tuinhuis voor mensen met dementie

Jaarlijksche springvloed

KOUDEKERKE - Volkstuinencomplex Levenslust, gelegen tussen Vlissingen en Koudekerke, heeft sinds september een Tuinhuis. Dit is een ontmoetingsplek voor mensen met beginnende dementie en hun mantelzorgers. DOOR STEPHAN KOOLE Het Tuinhuis van WVO Zorg is een plek om te wennen aan de dementie, maar ook ontmoetingen staan centraal. Samen ondernemen de bezoekers er veel activiteiten, want plezier beleven is het belangrijkste.

‘Er ontstaat zo een praatje’ “Het Tuinhuis is opgezet, zodat mensen met beginnend geheugenverlies zo lang mogelijk thuis kunnen wonen”, vertelt coördinator Mieke Potappel van WVO Zorg. Dementie komt steeds vaker voor, inmiddels bij één op de vijf mensen, aldus Potappel. “Daarom is het noodzakelijk om deze mensen en hun mantelzorgers emotionele en praktische verzorging te bieden. Levenslust is daarvoor de ideale locatie om tot rust te komen.” Naast een rustige omgeving zorgt Levenslust ook voor interactie tussen mensen, want bij de volkstuinen ontstaat al gauw een praatje. Activiteiten Mensen met beginnende dementie kunnen veel leren bij het Tuinhuis, maar ook hun mantelzorgers kunnen ervaringen uitwisselen. Potappel

noemt het een project dat zeker nodig is, omdat mensen te laat aan de bel trekken.

‘Niets moet, alles mag’ Bezoekers van het Tuinhuis kunnen er van alles leren. Zo brengen de eigenaren van de volkstuinen van complex Levenslust hen met plezier van alles bij over wat er groeit en bloeit in de tuin. Maar ook leren de bezoekers omgaan met dementie en

Lax zwanger van twee witpuntrifhaaitjes

worden zich meer bewust van deze ziekte. Er worden daarnaast verschillende activiteiten georganiseerd in het Tuinhuis. Daarbij is het uitgangspunt dat niks moet en alles mag. “De ervaringen van bezoekers zijn erg positief”, zegt Potappel. “Je merkt ook dat mensen elkaar opzoeken, ook buiten het Tuinhuis.”

en donderdag van 10.00 tot 16.00 uur. Begeleiding is aanwezig. Voor de lunch moeten bezoekers betalen, maar verder is de toegang gratis.

Vrij In het Tuinhuis is de sfeer ontspannen en gezellig. Het Tuinhuis is open voor belangstellenden op dinsdag

Meer informatie Kijk voor meer informatie over het Tuinhuis op www.wvozorg.nl. l

Korte berichten MIDDELBURG Vakantie Bijbelclub voor kinderen: In de kerstvakantie is het op vrijdag 5 januari weer Vakantie Bijbelclub. Alle kinderen van 4 t/m 12 jaar zijn welkom op deze gezellige morgen in de Herman Faukeliusschool (Kuipers Rietbergkwartier) in Middelburg. Aan de kinderen wordt een Bijbelvertelling verteld over het Kind Jezus. Er wordt een knutselactiviteit aangeboden, een buitenactiviteit gedaan en een maaltijd gebruikt. Tijd: 10.30-

NEELTJE JANS - De witpuntrifhaai Lax in het aquarium van Deltapark Neeltje Jans is zwanger. Dat hebben de dierenverzorgers tijdens een echo geconstateerd. Verzorger Britta de Wolff is dan ook maar wat blij. Het vrouwtje is zwanger van minstens twee pups. De Wolff en haar collega’s zagen haar de afgelopen weken steeds dikker worden en ze lag veel meer te rusten dan voorheen. Naar aanleiding van haar afwijkende gedrag schakelde het park de dierenarts in, die de echo maakte. De duur van een zwangerschap van witpuntrifhaaien is tien tot dertien maanden. Volgens het park is het een bijzondere gebeurtenis. “Wereldwijd zijn er slechts vier geboorten bekend van een witpuntrifhaai in aquaria.” l

Actiedag Serious Request Domburg succesvol DOMBURG - De actiedag ten behoeve van ‘Breng ze weer Samen’, de landelijke actie van Serious Request, heeft in Domburg € 2.713,06 opgeleverd. Een flink deel van deze opbrengst werd binnengebracht door de organisatie van Kerstmarkt Oostkapelle, namelijk € 1.106,50. Het overige geld haalden de oud-DJ’s op met het draaien van verzoeknummers en

de donatie van het winstdeel aan verkochte consumpties. De actiedag kwam langzaam op gang, maar mede door de belangeloze inzet van artiesten als Isabel Provoost, Woodworks, Superfly, De Hobbyisten, SOLOF met Band en Edwin Kaljouw werd het een succesvolle dag. Persoonlijke verhalen, als ook het thema van Serious Request, gaven het speciale tintje aan deze actiedag.l

Het Tuinhuis staat op het terrein van volkstuinencomplex Levenslust, aan de Vlissingsestraat tussen Vlissingen en Koudekerke.

13.00 uur. De toegang is gratis. Lezing: Op 10 januari organiseert The Theosophical Society een lezing over de kracht van mededogen in je leven. De lezing begint om 19.30 uur in de Zeeuwse Bibliotheek, Kousteensedijk 7. De zaal is open vanaf 19.30 uur en de lezing eindigt om circa 21.45 uur. Toegang vrij. Meer info: www. stichtingisis.org of bel 0118-643908/ 06 27234368. l

Babbelaarboek in de maak GOES - Schrijvers Martien Luteijn en Margot Verhaagen zijn voor het Zeeuws Babbelaar Boek op zoek naar oude, originele babbelaarblikjes van merken zoals Joosse, Van Melle, In den Soeten Inval en JB Diesch, de enige nog bestaande babbelaarmaker

in Zeeland. Ook zijn mensen met verhalen over het Zeeuwse snoepgoed of recepten meer dan welkom. Het boek moet eind april van dit jaar klaar zijn. Het Paard van Troje geeft het uit. Reacties kunnen naar info@ paardvantroje.nll

‘Nieuwjaarskaartjes’. Zo luidde het kopje van een artikel in de ‘Goessche Courant’ van 29 december 1888. De redactie besteedde aandacht aan ‘de jaarlijksche springvloed van naamen andere kaartjes, waarmede een goed deel der Nederlandsche burgerij zich belust of verplicht gevoelt, aan vrienden en begunstigers een Nieuwjaarsgroet te brengen’. Blijkbaar was het nog geen oude traditie, want de tekst vervolgt: ‘Van lieverlede is het gebruik daarvoor van de posterij zich te bedienen, vervaarlijk toegenomen’. Een onschuldige liefhebberij? Het ‘Sociaal Weekblad’, waaruit de redactie van de Goessenaar het bericht had overgenomen, vond van niet. Spoedeisende brieven – en destijds verliep alle zakelijke berichtgeving via de post – kon door de ‘groote massa’ nieuwjaarskaarten een dag te laat arriveren. Daardoor konden afzender dan wel geadresseerde dus gedupeerd geraken. Ook de postbeambten, die wel hulpkrachten in dienst hadden, ‘verwenschen die stapels drukwerken, die hen aan den arbeid houden … die hen soms dwingen den ganschen nacht aan het werk te blijven, en die hun vaak ook den vrijen Nieuwjaarsdag ontnemen.’ ‘Denk aan de postambtenaren,’ zo besloot het artikel, ‘en laat uw kaartjes thuis’. Immers, aan een ‘ernstige behoefte in het maatschappelijk verkeer’ voldeden de nieuwjaarskaarten beslist niet. Vermoedelijk doelde het ‘Sociaal Weekblad’ vooral op de gelegenheid die sinds 1886 bestond om voor tien cent op Oudjaar of op Nieuwjaarsdag een telegram van ten hoogste tien woorden te laten versturen via de post- en telegraafkantoren. Men kreeg dan geen mooie gedrukte kaarten met een afbeelding, maar op zo’n postkantoor ingevulde formulieren. Misschien was dat ook de achtergrond van de ingezonden brief die de Middelburgsche Courant in 1897 overnam uit de krant ‘Het Centrum’. De schrijver daarvan had het over ‘een kilkouden groet als modeartikel’ en pleitte voor afschaffing van het gebruik. Kon je niet beter een nieuwjaarswens in een krant laten zetten? Dat werd destijds inderdaad door velen gedaan, bijvoorbeeld door J. Giffard en vrouw van het ‘Stadskoffiehuis’ aan de Middelburgse Kanaalbrug, op nieuwjaarsdg 1889: ‘Leeft tevreden en voorspoedig, Altijd opgeruimd, blijmoedig. Steeds gelukkig en gezond. Op dit aardsche wereldrond. Wilt mij in Uw gunst gedenken, Mij nog lang Uw liefde schenken’. l

SEARCH. RESCUE. SAVE. 10.00 tot 15.00 uur Locatie: Rotterdam

EEN KIND LAAT JE NIET VERDRINKEN SMS SCHIP NAAR 4333 (doneer eenmalig € 3,-)

Middelburgse en Veerse Bode

KERKELIJK LEVEN MIDDELBURG Geref. Gemeente in Nederland Westerkerk - Armeniaans Schuitvlot 22, Middelburg. Erediensten om 9.30 en 18.00 uur. Christelijke Gereformeerde Kerk Gasthuiskerk - Lange Delft 94, Middelburg. Zondag 7 januari: 9.30u en 16.30u ds. J. van Langevelde, Zierikzee (Heilig Avondmaal) GKv Kruiskerk Klein Vlaanderen 75, Middelburg. Erediensten op zondag om 9.30 en 16.30u. Zondag 7 januari: 9.30u J.F.Harmanny-Hoek; 16.30u A.S. de Vries Gereformeerde Gemeente Ter Hoogekerk - W.Teellinckstraat 3, Middelburg. Erediensten op zondag om 9.30u, 14.00u, 18.30u. Gereformeerde Gemeente Zuiderkerk, Schoutstraat 1, Middelburg. Erediensten op zondag om 09.30 en 16.00u. Waalse Herv. Gem. (Eglise Wallonne) Engelse Kerk - Simpelhuisstraat 12, Middelburg. Eredienst eens in de 14 dagen op zondag om 10.45 of 16.30u. Zondag 7 januari: 10.45u Pr. Isabelle Detavernier. Organist: Albert Clement. Koorkerkgemeenschap (Vereniging van Vrijzinnig Protestanten & Remonstrantse Gemeente Midden Zeeland) Koorkerk, Koorkerkhof 2, Middelburg. Zondag 7 januari: 10.00u Rev Dirk van Leeuwen, Middelburg Wijkgemeente de Ontmoeting Ontmoetingskerk - Oosterscheldestraat 1, Middelburg. Zondag 7 januari: 9.00u en 10.45u ds. E. van den Ham, Zoetermeer; 17.30u ds. A.J. Post, Nieuw-Beijerland. Nieuwe Kerkgemeente Hoeksteen, Roozenburglaan 22, Middelburg. Eredienst op zondag 9.30u. Stiltecentrum donderdag t/m zaterdag 12.00 tot 14.00u. Hofpleinkerk, Hofplein 13, Middelburg, Eredienst op zondag 9.30u. Nieuwe Kerk, Onder en Toren 1, Middelburg. Eredienst op zondag 10.00u. Simpelhuis, Simpelhuisstraat 12. Iedere zondag, 19.00u Vesper. Zondag 7 januari Driekoningen: Hoeksteen 9.30u Ds. Marga Haas te Middelburg; Hofpleinkerk 9.30u Ds. Jacobine Scholte de Jong Jeugdkerk; Nieuwe Kerk 10.00u Ds. Johan Beijer Jeugdkerk. Baptistengemeente De Fontein Gebouw De Fontein - Kruitmolenlaan 70, Middelburg. Eredienst op zondag om 10.00u. Volle Evangelie Gemeente Sion In de Thomaskapel - Vrijlandstraat 98, Middelburg. Eredienst op zondag om 10.00u. Joodse Gemeente Zeeland Postbus 402, Middelburg. Erediensten op vrijdag en zaterdag. Informatie over tijden, tel. 651099. Doopsgezinde Gemeente Walcheren L. Noordstraat 62, Middelburg. Erediensten: zie aankondiging aan kerkgebouw. Zondag 7 januari: 16.00u ds. Leuny de Kam, Nieuwjaarsdienst Christengemeenschap Gem. Zeeland Gebouw: Lange Noordstraat 62 te Middelburg. Diensten vinden plaats op de zaterdagochtenden om de veertien dagen. Zie aankondiging aan kerkgebouw. Jehovah’s Getuigen Gem. Middelburg-Centrum Dauwendaelselaan 35, Middelburg. Openbare lezing op zaterdag om 18.30u. Gemeentebijbelstudie op dinsdag om 19.15u. Jehovah’s Getuigen Gem. Middelburg-Reyershove Dauwendaelselaan 35, Middelburg. Openbare lezing op zondag om 10.00u. Gemeentebijbelstudie op woensdag om 19.15u. Geredja Indjili Maluku - Moluks Evangelische Kerk Djemaat ‘Geredja Bethlehem’, Rijnstraat 40,

pagina 11 Middelburg. City Alive Church Ravensteijnweg 1a, Middelburg. Aanvangstijd zondagdienst 10.00u. Tel. 06-50455693. info@cityalive.nl Pinkstergemeente Baarsjesstraat 42, Middelburg. Eredienst op zondag om 10.30u. Rooms Katholieke Kerk H.H. Petrus- en Pauluskerk - Lombardstraat 1, Middelburg. Erediensten op zondag om 10.00u, ‘s woensdags om 19.00u. Huize St. Willibrord, Bachtensteene 1: 2e, 3e, 4e, 5e zaterdag om 17.00u. Leger des Heils Korps Walcheren ‘t Zwin 1 (naast de brandweerkazerne), Middelburg. Samenkomst zondag 10.00u. Opening kledingwinkels informatie aan het gebouw. Volle Evangelie Gemeente WCM Worship Center Middelburg. U bent van harte welkom in onze wekelijkse samenkomsten op zondagen, aanvang 14.00u. Adres: gebouw van Het Leger des Heils, Het Zwin 1, 4335 XT, Middelburg. Oud-Katholiek Zeeland Zondag 7 januari: 10.30u eucharistieviering, Zuidsingel 70, Middelburg. Meer info: http:// zeeland.okkn.nl/ KERKELIJK LEVEN ARNEMUIDEN Hersteld Hervormde Kerk Van Cittersweg 2R, Arnemuiden. Erediensten op zondag om 10.00 en 17.00u. Geref. Gem. in Nederland Burg. Langebeekestraat 16, Arnemuiden. Eredienst op zondag om 09.30, 14.30 en 18.30u. Gereformeerde Kerk Kerklaan 4, Arnemuiden. Erediensten op zondag om 9.30u en om 19.00u Hervormde Gemeente Markt 10, Arnemuiden. Zondag 7 januari: 10.00u Ds. M. Klaassen; 16.30u Ds. C. van den Berg, Ouddorp KERKELIJK LEVEN NIEUW- EN SINT JOOSLAN Protestantse Gemeente Eben-Haëzerkerk aan het Kerkplein. Zondag 7 januari: 10.00u Ds. Dees-Hinten Nieuwland KERKELIJK LEVEN KLEVERSKERKE Protestantse Gemeente Dorpsstraat 25, Kleverskerke. Eredienst op zondag om 09.30u. Zondag 7 januari: 9.30u de heer C. Simons, Ritthem KERKELIJK LEVEN SINT LAURENS Gereformeerde Kerk Noordweg 372, Sint Laurens Hervormde Gemeente Van Cittersstraat 69, Sint Laurens. Zondag 7 januari: 10.00u Ds. G.J. Buunk.Samen Verder dienst in de Gereformeerde Kerk. KERKELIJK LEVEN VEERE Protestantse Gemeente Veere Kapellestraat 27, Veere. Erediensten iedere zondag 10.00u. KERKELIJK LEVEN WESTKAPELLE Vrije Evangelische Gem. Maranatha Koestraat 27, Westkapelle. Eredienst op zondag om 09.30u. Gereformeerde Gemeente Rookstraat 1, Westkapelle. Erediensten op zondag om 09.30u, 14.00u en 18.30u. Protestantse Gemeente Westkapelle Moria, Markt 67, Westkapelle. Zondag 7 januari: 9.30u dhr. F. van der Heijde KERKELIJK LEVEN AAGTEKERKE Gereformeerde Gemeente Prelaatweg 17, Aagtekerke. Erediensten op zondag om 09.30u, 14.30u en 19.00u. Protestantse Gemeente Dorpsplein 4, Aagtekerke. Zondag 7 januari: 10.00u Ds. A.C. den Hollander uit Oostkapelle, Gezamenlijke dienst met Domburg KERKELIJK LEVEN MELISKERKE Gereformeerde Gemeente Valkenburgstraat 25, Meliskerke. Erediensten op zondag om 9.30u en 14.30u (juni t/m aug ook 19.00u). KERKELIJK LEVEN OOSTKAPELLE Gereformeerde Gemeente Noordweg 34, Oostkapelle, 0118-592223. Erediensten op zondag zie: saronkerk.nl

Protestantse Gemeente Zionskerk, Duinweg 36a, Oostkapelle. Zondag 7 januari: 10.00u Ds. Ph.A. Beukenhorst, Nieuwjaarsdienst. KERKELIJK LEVEN VROUWENPOLDER Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt Schoolstraat 9, Vrouwenpolder. Zondag 7 januari: 9.30u ds H.J.J. Feenstra, Kampen; 14.30u ds B. Schaaij, Vrouwenpolder Protestantse Gemeente Pelgrimskerk. Fort den Haakweg 2, Vrouwenpolder. Zondag 7 januari: 10.00u pastor R. Fluit KERKELIJK LEVEN BIGGEKERKE/ MELISKERKE Prot. Gem. Biggekerke/Meliskerke Odulphuskerk, Torenstraat, Meliskerke. Dorpskerk, Kerkplein, Biggekerke. Erediensten op zondag om 10.00u. Zondag 7 januari: Odulphuskerk 10.00u ds.N.F.Vlaming, kindernevendienst, crèche KERKELIJK LEVEN GAPINGE Protestantse Gemeente Torenkerk, hoek Dorpsstraat/Schotsehoek KERKELIJK LEVEN KOUDEKERKE Protestantse Gemeente Michaëlskerk, Dorpsplein 1. Erediensten op zondag, in de zomer om 09.30u, in de winter om 10.00u. Zondag 7 januari: 10.00u ds.A.G.Los. KERKELIJK LEVEN SEROOSKERKE Protestantse Gemeente Petruskerk, Dominee van Wouwestraat 41, Serooskerke. Johanneskerk, Noordweg 1, Serooskerke. Eredienst op zondag om 10.00u in een der kerken. Zondag 7 januari: 10.00u Ds. P. van Oosten Petruskerk KERKELIJK LEVEN ZOUTELANDE Protestantse Gemeente Catharinakerk, Willibrordusplein 3, Zoutelande. Zondag 7 januari: 10.00u ds. G.J.Ruitenburg KERKELIJK LEVEN DOMBURG Protestantse Kerk Markt 8, Domburg. St. Willibrordkapel Bad-

huisweg 4, Domburg. Diensten zaterdag om 19.00 uur. KERKELIJK LEVEN GRIJPSKERKE Protestantse Gemeente Opstandingskerk, Jacob Catsstraat 7, Grijpskerke, tel. (0118) 591723. Michaëlskerk, Kerkring 26, Grijpskerke, tel. (0118) 592477. Eredienst op zondag om 10.00u, afwisselend in beide kerkgebouwen. Zondag 7 januari: 10.00u ds F. van Slooten, Michaëlskerk. KERKELIJK LEVEN VLISSINGEN Het Apostolisch Genootschap Rosenburglaan 310, Vlissingen. Eredienst op zondag: 09.30u. Pinkstergemeente Vrijdomweg 1, Vlissingen. Eredienst op zondag vanaf 15.00u. Tevens elke eerste dinsdag van de maand vanaf 19.00u. De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen Badhuisstraat 161, Vlissingen. Eredienst op zondag: Avondmaalsdienst 10.00-11.10u; Jeugdwerk 11.20-13.00u; Zondagsschool 11.20-12.00u; ZHV, Priesterschap, JM/JV 12.10-13.00u. Zuidpoort Christen Gemeente Samenkomsten zondagmorgen 10.30u. Go(o)d Times Centrum, Voltaweg 3, www. zuidpoort.nl Jehovah’s Getuigen, gem. Vlissingen Koninkrijkszaal van Jehovah’s getuigen, verlengde Bonedijkestraat 279. Doordeweekse vergadering: dinsdag 19.15u, woensdag 19.15u. Weekendvergadering: zaterdag 18.30u, zondag 10.00u. Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) Lannoystraat 2, Vlissingen. Zondag 7 januari: 9.30u ds. Seong; 16.30u ds.Seong. Gereformeerde gemeente Marnixkerk, Marnixplein 41, Vlissingen, www.marnixkerk.nl. Erediensten op zondag om 9.30 en 16.00u. Nieuw Apostolische Kerk Westerbaan 20, Vlissingen. Erediensten op zondag om 10.00u en op woensdag om 20.00u.

Volle Evangelie Gemeente Beréa Gildeweg 29, Vlissingen. U bent van harte welkom in de samenkomst, elke zondag om 10.00u. www.bereavlissingen.nl R.K. Onze Lieve Vrouwekerk Bij stadhuis. H. Maria Parochie, Singel 106, Vlissingen. Erediensten op zondag om 10u en op woensdag om 9u in de zijkapel aan de Brouwenaarstraat. Volle Evangelie Gemeente Filadelfia Dr. Stavermanstraat 61-63, Vlissingen. Eredienst: zondag 10.00u. Gebedsdienst: woensdag 19.00u. www.filadelfia-vlissingen.nl Evangelie Gemeente ‘De Blinkende Morgenster’ Papegaaienburg 1 (winkelcentrum papagaaienburg) Vlissingen. U bent van harte welkom in de samenkomst, elke zondag om 10.00u. Protestantse Gemeente Vlissingen Zondag 7 januari: 09.30u Sint Jacobskerk, ds. J.W. Steenbergen. KERKELIJK LEVEN OOST-SOUBURG Evangeliegemeente De Wijngaard Kanaalstraat 8, Oost-Souburg. Samenkomsten om 10.00u, zie www.de-wijngaard.nl Gereja Kristen Protestan Maluku Stemerdinglaan 123a, Oost-Souburg. Protestantse Gemeente Oost-Souburg KERKELIJK LEVEN WEST-SOUBURG Leger des Heils Walcheren Het Zwin 1 in Middelburg (naast de brandweerkazerne aan de Stromenweg). Diensten zondag 10.00u. Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten Adventkerk, Kerklaan 17-19, West-Souburg. Eredienst op zaterdag van 10.00-12.00u. KERKELIJK LEVEN RITTHEM Protestante Gemeente Ritthem Adres kerk: Dorpstraat 1. Postadres: Dorpsstraat 9, Ritthem. (Wijzigingen en/of aanvullingen via www. internetbode.nl - klikken op Aanleveren redactie). l