• Goede toekomstperspectieven voor de vasteplantenteelt
• Biodiversiteit in Scandinavië
• Toekomstbestendig telen in de boomkwekerijsector: essentieel voor mens, milieu en markt
• Van traditionele teelt naar data-gedreven innovatie
• Kwekers moeten sortiment aanpassen aan klimaatverandering
• Waarom de machinekamer het verschil gaat maken
COLOFON: Deze KwekersBode is een samenwerking van Uitgeverij de Bode en GrootGroenPlus | Verspreiding: Gemeenten Etten-Leur, Rucphen en Zundert | Oplage: 40.600 exemplaren + 18.000 digitale adressen van vakbeursrelaties GrootGroenPlus | Acquisitie: John van Aert en Kim Sterkman | Layout en opmaak: Jan Bastiaenen | Aan de teksten van GrootGroenPlus werkten mee: de teamleden van GGP.News
Tekst: vakbeurs GrootGroenPlus
GOEDE TOEKOMSTPERSPECTIEVEN VOOR DE VASTEPLANTENTEELT
Nederland heeft een sterke positie in de teelt van vaste planten, mede dankzij de vruchtbare bodem, geavanceerde kweektechnieken en een goed georganiseerde handelsinfrastructuur. De sector draagt bij aan de sierteelt, die een belangrijk onderdeel vormt van de Nederlandse landbouwexport.
Vaste planten vormen de basis van de tuin
De Nederlandse vasteplantenteelt is een belangrijke sector binnen de boomkwekerij, die zich richt op het kweken van kruidachtige planten die elk jaar opnieuw tot bloei komen. Deze planten worden gebruikt in tuinen en zijn ook een onmisbaar onderdeel van het openbaar groen. De Nederlandse vasteplantenteelt kenmerkt zich onder meer door de grote diversiteit; er worden veel verschillende soorten vaste planten gekweekt, waaronder veel inheemse soorten. De Nederlandse vaste planten staan bovendien bekend om hun kwaliteit en gezondheid. En de ontwikkelingen staan niet stil: Kwekers zijn bezig met het ontwikkelen van nieuwe rassen en teeltmethoden. En ook in deze sector is er een groeiende aandacht voor duurzame teeltmethoden en zijn biologische kwekerijen in opkomst.
Internationale positie
Een groot deel van de Nederlandse vaste planten wordt geëxporteerd. Duitsland is een grote afnemer van Nederlandse sierteeltproducten, evenals het Verenigd Koninkrijk en België. België en Frankrijk zijn zowel producenten als importeurs. De Nederlandse exportpositie is de afgelopen jaren licht verzwakt, vooral in kernlanden zoals het Verenigd Koninkrijk
en Frankrijk. De export naar de VS wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder strengere fytosanitaire eisen, transportkosten en concurrentie van lokale kwekers. Daarnaast spelen geopolitieke spanningen en duurzaamheidseisen een rol in de handelsdynamiek.
Kansen en bedreigingen
De vasteplantenteelt kent diverse kansen, zoals de groeiende vraag naar duurzame en inheemse plantensoorten. Daarnaast biedt technologische innovatie mogelijkheden om de productie te optimaliseren en de exportpositie te versterken. Er zijn echter ook bedreigingen. Denk aan de gevolgen van strengere regelgeving, in Nederland zelf maar ook richting buitenland. Denk aan fytosanitaire controles bij export naar het Verenigd Koninkrijk die zorgen voor hogere kosten en onzekerheid. Daarnaast spelen klimaatverandering en extreme weersomstandigheden een rol, waardoor de beschikbaarheid van uitgangsmateriaal kan afnemen. De Nederlandse vasteplantenteelt is en blijft een belangrijke speler in de internationale markt. Ondanks bovengenoemde uitdagingen heeft
deze sector zeker kansen voor verdere groei. Innovatie is daarbij belangrijk, evenals strategische aanpassingen en investeringen.
Promotie voor de vaste planten Belangrijk voor de afzet is een goede promotie. Tal van vaste plantenkwekers zetten zich daarvoor collectief in met de promotieorganisatie Perennial Power. Dit initiatief focust zich op de promotie van vaste planten richting de consument. Door middel van gerichte
campagnes, inspirerende content en samenwerking met kwekers en tuincentra, vergroot Perennial Power de bekendheid en populariteit van vaste planten bij consumenten. Ze organiseren promotieactiviteiten zoals online campagnes en persmateriaal voor vakbladen en influencers. Hiermee stimuleren ze duurzaam tuinieren en laten ze zien hoe veelzijdig, kleurrijk en onderhoudsvriendelijk vaste planten zijn. Dankzij hun inzet krijgen vaste planten een prominentere plek in tuinen én harten van tuinliefhebbers. Inmiddels zijn al 70 vasteplantenkwekers bij Perennial Power aangesloten. Vasteplantenkwekers die zich bij deze organisatie willen aansluiten kunnen contact opnemen met info@perennialpower.nl.
Vaste Plantenkwekerij Het Eyssel is gespecialiseerd in teelt voor de aanlegmarkt
Vaste Plantenkwekerij Het Eyssel heeft zich gespecialiseerd in het kweken van een hoogwaardig aanlegproduct. Het assortiment omvat inmiddels meer dan 1200 soorten en een jaarlijkse productie van 1,6 miljoen planten. De kwekerij bestaat op dit moment inmiddels uit 5 hectare containerveld verdeeld over 2 locaties, de hoofdlocatie in Meerle en een nevenlocatie in Meer.
Naast vaste planten worden ook grassen, varens, kruiden en bodembedekkers geteeld. Het bedrijf bedient een breed scala aan afnemers: hoveniers, groenvoorzieners en gemeenten, groothandel en exporteurs en ook tuincentra en E-commerce bedrijven. “Doordat wij de mooie combinatie hebben van twee bedrijven - Vaste Plantenkwekerij Het Eyssel en Handelskwekerij Het Eyssel kunnen we de kracht van een gespecialiseerde
Vaste Plantenkwekerij Het Eyssel. Foto: GGP2024
Koen Kauffmann en Wim Freier van Plantenkwekerij Plantsoen
kwekerij met de flexibiliteit en service van een handelskwekerij combineren”, zegt eigenaar Maurice van Meel.
“Ook Het Eyssel wil zo duurzaam mogelijk produceren”, zegt Maurice “En uiteraard zijn wij MPS-ECAS gecertificeerd. Zeker in de veranderende klimaatomstandigheden kijken we goed welke soorten we in welke periode oppotten.” Het Eyssel is aangesloten bij MPS en is ook lid van de promotieorganisatie Perennial Powers.
Plantenkwekerij Plantsoenvan onderhoud en aanleg naar vasteplantenteelt
Plantsoen uit Hamont-Hachel (B) werd in 2021 door de eigenaren Koen Kauffmann en Wim Freier opgericht als een onderneming voor tuinonderhoud en -aanleg. Toen niet veel later de mogelijkheid ontstond om een bestaande vasteplantenkwekerij over te nemen, werd niet geaarzeld en werd de focus 100% gelegd op kweken. De plantenkwekerij is gespecialiseerd in vaste planten, siergrassen en varens. Er wordt hoofdzakelijk geleverd
aan tuincentra, collega kwekers en groothandelaren in de EU. Plantsoen heeft twee vestigingen met in totaal 7000 m² glazen serres, 2000 m² tunnelserres en schaduwfaciliteiten. Ook ligt er een groot containerveld van 3,5 hectare dat nog verder zal worden uitgebreid, wat ook een uitbreiding van het sortiment zal inhouden.
De KwekersBode sprak met Wim Freier en vroeg hem: “Hoe maakt u ecologisch, organisch en biodivers op uw kwekerij waar?” Freier: “Momenteel zetten we sterk in op biostimulanten om de chemie op de kwekerij te beperken. Daarnaast zijn we ook aan het testen om veenreductie toe te passen in onze oppotsamenstelling. Recup regenwater wordt ingezet en haagkanten worden standaard voorzien bij de aanleg van containervelden en de aanplant van moederbedden.” Hoe ziet Wim Freier de huidige situatie van de vasteplantenteelt? “Wij blijven positief ingesteld”, zegt Freier. Desondanks blijven de macro-economische omstandigheden en pieken in klimaat iets om waakzaam over te blijven. De droogte was voor veel kwekerijen een
probleem. Freier: “De watergift is op onze containervelden goed onder controle. Gelukkig hebben wij de afgelopen weken geen last van de droogte gehad.” In de nabije toekomst verwacht
Wim Freier nog meer inzet op eigen stekproductie en de moederplanten door hiervoor een aparte afdeling te voorzien.
De Gijzel Vasteplanten, strategisch gelegen in Midden-Brabant
In 2024 zette Koen Schuurmans uit Helvoirt een gedurfde stap: hij verruilde zijn werk in de boomkwekerijsector voor een geheel eigen onderneming in vaste planten. En die keuze blijkt meer dan vruchtbaar. Op maar 29-jarige leeftijd runt hij nu een kleinschalige maar snelgroeiende kwekerij, gespecialiseerd in de teelt van vaste planten in potmaat P9.
Koen is geen onbekende in het vak. Met ervaring als teeltmedewerker én op de inkoopafdeling binnen de boomkwekerijsector wist hij precies waar kansen lagen. De ligging van zijn kwekerij in Helvoirt - midden in Noord-Brabant - speelt daarbij een sleutelrol. “Het is een gebied waar relatief weinig kwekers van vaste planten zijn,” vertelt Koen. “Maar het wordt wél druk bezocht door afnemers die op zoek zijn naar diverse boomkwekerijproducten. Die kunnen nu eenvoudig ook even bij mij langs voor een mooi assortiment vaste planten.” Dat slimme inzicht werpt snel zijn vruchten af. Al in het eerste seizoen wist Koen maar liefst 300.000 P9-planten op te zetten én af te zetten. Momenteel is hij bezig met het opplanten van nog eens 650.000 planten, waarmee hij zijn klanten straks een nog breder sortiment kan bieden. Zijn kwekerij telt inmiddels 1,2 hectare containerveld die in de loop van tijd volledig benut gaan worden. De focus ligt op soorten die breed inzetbaar zijn in het openbaar groen. “Ik zet in op een sortiment van zo’n 350 soorten,” legt hij uit. “Dat geeft mijn klanten keuze, en tegelijkertijd houd ik het beheersbaar qua productie.” En die productie doet
Koen grotendeels zelf. Met hulp van een aantal uitzendkrachten en gemotiveerde scholieren weet hij indrukwekkende aantallen neer te zetten. Zijn doelstelling voor 2025? Een jaarproductie van 650.000 vaste planten in P9. Een ambitieus plan - maar gezien de vliegende start van zijn kwekerij, is het vooral een kwestie van tijd voordat ook dat doel realiteit wordt. We keken samen met Koen ook nog even naar de toekomst: “De nadruk ligt nu op een optimale benutting van het bestaande containerveld en het leveren van goede kwaliteit planten én service,” zegt hij. “Van daaruit kijk ik verder naar mogelijkheden voor uitbreiding.” Klimaatverandering en droogte maken water een steeds kostbaardere hulpbron. Daar speelt Koen proactief op in. “Dit jaar hebben we voorzieningen aangelegd voor wateropvang, en die hebben we bewust groter aangepakt dan wat op basis van de huidige regelgeving nodig was.”
Ondanks strengere regelgeving en veranderend klimaat ziet Koen de toekomst van de sector met vertrouwen tegemoet. “Vaste planten zijn sterk en passen goed in hedendaagse groene plannen. Er is steeds meer vraag naar biodiversiteit, onderhoudsarme beplanting en daar sluiten vaste planten goed op aan. Zeker in openbaar groen zie ik nog volop groeikansen.”
De KwekersBode is uiteraard benieuwd naar de reden voor het bedrijf om aan GrootGroenPlus te gaan deelnemen. Koen Schuurmans: “Vorig jaar was GrootGroenPlus voor mij een waardevolle introductie om mezelf voor te stellen aan potentiële klanten. Het evenement heeft mij geholpen om verschillende connecties te leggen, wat een goede basis vormde om het seizoen te starten. In de aanloop naar dit jaar heb ik ook meerdere klanten bezocht om een beter beeld te krijgen van hun werkwijze en specifieke wensen. Toch merk ik dat het efficiënt en waardevol is om op korte tijd zowel nieuwe als bestaande contacten te ontmoeten. GrootGroenPlus biedt daarvoor het ideale platform.”
Koen Schuurmans van De Gijzel Vasteplanten
Tekst: vakbeurs GrootGroenPlus
BIODIVERSITEIT IN SCANDINAVIË
In Scandinavische landen speelt de teelt van bomen, struiken, coniferen, vaste planten en rozenstruiken een cruciale rol in het behoud van natuurlijke landschappen en biodiversiteit. De regio staat bekend om haar unieke balans tussen koude winters en milde zomers, waardoor inheemse plantensoorten zich hebben aangepast aan uitdagende omstandigheden. Dankzij eeuwenoude tradities in bosbeheer en tuinbouw blijven kwekers experimenteren met nieuwe teeltmethoden.
De impact van klimaatverandering
Desondanks vormt klimaatverandering een groeiende bedreiging. Extremere weersomstandigheden, zoals onverwachte vorst en hevige regenbuien, zorgen voor stress bij de flora. Bovendien neemt de kans op invasieve soorten toe, wat de gezondheid en diversiteit van inheemse planten negatief beïnvloedt. Tegelijkertijd bieden warmere temperaturen mogelijkheden voor het introduceren van nieuwe, aangepaste soorten. Wetenschappelijke projecten en natuurbeschermingsinitiatieven spelen een essentiële rol bij het monitoren en ondersteunen van de teelt. Innovatieve technieken zoals gecontroleerde irrigatiesystemen, verminderde pesticidenregimes en het ontwikkelen van klimaatrobuuste rassen worden ingezet om de negatieve effecten van een veranderend klimaat tegen te gaan. Door samenwerkingen tussen overheden, kennisinstellingen en de agrarische sector ontstaat er een dynamisch adaptatieproces. Zo kan de Scandinavische teeltsector haar rijke groene erfgoed behouden en zelfs verrijken, ondanks de toenemende uitdagingen van klimaatverandering.
Scandinavië als afzetmarkt Scandinavische landen vormen een uiterst belangrijke afzetmarkt voor boomkwekerijproducten. Deze landen investeren ook intensief in duurzame stadsplanning, recreatieve landschappen en ecologisch verantwoord beheer. Ze stellen hoge eisen aan de kwaliteit,
duurzaamheid en klimaatbestendigheid van de geleverde planten, omdat zij vaak te maken hebben met extreme weersomstandigheden. Dit dwingt exporteurs om uitsluitend hoogwaardige, klimaatrobuuste rassen aan te bieden die optimaal bestand zijn tegen de lange, koude winters en wisselvallige zomers. Naast een stabiele afzetmarkt, stimuleren de Scandinavische landen innovatie in productontwikkeling en ecologisch verantwoorde teeltmethoden. Deze continue vraag naar geavanceerde oplossingen zorgt voor een constante investeringsstroom in onderzoek en ontwikkeling binnen de boomkwekerijsector.
Kortom, de Scandinavische markt fungeert als een strategische motor voor de export van boomkwekerijproducten, waarbij hun kritische marktbehoeften de sector dwingen tot voortdurende verbetering en aanpassing aan zowel ecologische als economische ontwikkelingen.
Zweden
Zweden is geen groot land, als het gaat om de boomkwekerijsector. De importwaarde in 2023 was ongeveer 50 miljoen euro, de exportwaarde zo’n 6 miljoen euro. “De sector is klein in Zweden met weinig spelers. Velen zijn verdwenen. Maar we zijn een belangrijke bedrijfstak die een grote invloed heeft op het dagelijks leven van mensen en bijvoorbeeld op de mogelijkheid om het klimaat in steden te verbeteren. Klimaaten milieukwesties interesseren veel jonge mensen; misschien kunnen we ze via die weg bereiken”, zegt Peter Welin. Hij is voorzitter van de tuinbouwafdeling van de Landbouwfederatie met een focus op boomkwekerijproducten en runt ook een van de grootste plantenkwekerijen van Zweden, Essunga Plantskola. Zweden is een lang en smal land, bijna 1600 kilometer lang. Tegenwoordig is het land verdeeld in 7-8 plantenzones, van 1 in het zuiden tot 7 in het uiterste noorden. De variatie in temperatuur en klimaat is aanzienlijk, maar met de wereldwijde klimaatverandering is het een uitdaging om te voorspellen wat we kunnen verwachten. Dit is ook een veelbesproken onderwerp binnen de kwekerijsector.
Peter Welin: “We weten niet of de verschillen in het land groter of kleiner zullen worden, maar we weten ook niet hoe het klimaat in landen die plantmateriaal voor ons produceren eruit zal zien en of planten die daar zijn gekweekt hier bruikbaar zullen zijn. We zullen de plantenkeuzes voor het klimaat moeten heroverwegen en er lopen momenteel veel onderzoeksprojecten over dit onderwerp”. Om de gestelde doelen op het gebied van klimaat en duurzaamheid te integreren, moet de kwekerijsector volgens Peter Welin beter samenwerken met landschapsarchitec-
ten, planners en projectmanagers. “Het is een voorwaarde om dit zo goed mogelijk te laten verlopen. Bij het ontwikkelen van plantmateriaal is een vooruitziende blik nodig.”
De Deense tuinplantensector is kleinschalig maar hoogwaardig De tuinplantensector in Denemarken is een niche binnen de bredere efficiënte en duurzame landbouwsector. Helaas zijn ook hier de exacte cijfers over de productiewaarde van tuinplanten beperkt. De landbouwsector is goed voor ongeveer 22% van de Deense goederenexport (inclusief dieren, zuivel en graan). Binnen deze sector spelen sierplanten en tuinbouwproducten een bescheiden maar stabiele groeiende rol, mede dankzij de toenemende vraag naar duurzame en lokaal geproduceerde planten. Volgens officiële cijfers bedraagt de export van tuinplanten 2,2 miljard DKK. Tuinplanten worden voornamelijk geëxporteerd naar buurlanden zoals Duitsland en Zweden, terwijl de import voornamelijk afkomstig is uit Nederland, dat een belangrijke leverancier is van jonge planten en zaden.
Denemarken profileert zich als koploper in duurzame tuinbouw met een sterke focus op biologische, klimaatbestendige planten. Door innovatie, samenwerking en circulaire productiemethoden speelt het land in op klimaatverandering en internationale concurrentie. Deense telers investeren in robuuste plantensoorten, waterbesparing en hernieuwbare energie. Ook is Denemarken wereldwijd de grootste exporteur van kerstbomen, met ruim 10 miljoen stuks per jaar. Ondanks zijn beperkte grootte, heeft Denemarken grote groene ambities.
De teelt van bomen, struiken en vaste planten in Noorwegen
De Noorse teelt van bomen, struiken en vaste planten is bescheiden van omvang - met naar schatting 40 kwekerijenmaar ontwikkelt zich gestaag. De export blijft beperkt door strenge EU-regelgeving sinds Noorwegen als ‘derde land’ wordt beschouwd, terwijl import vooral uit Nederland, Denemarken en Duitsland komt. “Er wordt niet veel geëxporteerd vanuit Noorwegen, voornamelijk geïmporteerd uit de EU,” zegt Maria Fall van de Noorse tuinbouwvereniging. Kansen liggen in de groeiende vraag naar inheemse planten met lokaal vermeerderingsmateriaal. Toch is dit complex: “De markt wil dat het materiaal uit specifieke regio’s komt, maar ‘specifiek’ is vaak allesbehalve specifiek,” aldus Fall. De sector wordt daarnaast geconfronteerd met uitdagingen zoals klimaatverandering en het toenemend
Kwekerij Sven Myrvold in Noorwegen. Foto: Dag Eivind Gangas
Kwekerij Essunga Plantskola in Zweden
verbod op uitheemse soorten.
Toch is er ook trots: de plantgezondheid in Noorwegen wordt als een van de beste ter wereld beschouwd. “We zijn blij met een streng fytosanitair regime,” benadrukt Fall. Telers werken met milieuvriendelijke methoden, beperken invasieve soorten en volgen strikte importregels om ziekten en plagen te voorkomen.
Een belangrijke stap richting duurzaamheid is de oprichting van Plantinor SA, een coöperatie waarin telers afspraken maken over productie en distributie. “Wij zijn ervan overtuigd dat dit de weg vooruit is,” zegt Fall. “Export is goed voor de economie, maar als het om duurzaamheid gaat, moet het doel zijn om het grootste deel van wat je produceert in je eigen land te verkopen.”
De Noorse boom- en plantensector combineert kwaliteit, samenwerking en milieubewustzijn en ziet daarin de sleutel tot een toekomstbestendige groei.
Uitdagingen in Finland
In Finland zijn ongeveer 60 kwekerijen actief met een totale oppervlakte van 271 hectare. De meeste kwekerijen produceren meerdere plantgroepen, zoals fruitplanten, struiken en bomen. De geschatte productiewaarde ligt rond de 40 miljoen euro, goed voor zo’n 500 manjaren aan werkgelegenheid. Volgens Hanna Tajakka, directeur van de Finse kwekersorganisatie Taimistoviljelijät, is de situatie relatief stabiel, “maar de sector heeft de afgelopen jaren te maken gehad met uitdagingen zoals een daling in woningbouw en minder infrastructuurprojecten, al zijn er nu tekenen van herstel.”
De sector bestaat vooral uit kleine familiebedrijven. Bedrijfsovernames blijven lastig: “In het beste geval worden er 1-2 nieuwe bedrijven per jaar opgericht,” aldus Tajakka. Tegelijkertijd is er een groeiend tekort aan jonge werknemers. De kwekersvereniging probeert jongeren te interesseren met voorlichtingsprojecten en schoolbezoeken:
“We willen studenten aanmoedigen om een carrière in de kwekerijproductie te overwegen.” Een opvallende trend is de toenemende vraag naar inheemse planten, vooral vanuit de publieke sector. Deze verschuiving speelt in op thema’s als biodiversiteit, natuurgebaseerde oplossingen en het voorkomen van invasieve soorten. “De publieke opinie verschuift naar meer natuurlijke tuinierpraktijken, waardoor ook hobbytuinders meer belangstelling tonen voor inheemse planten,” zegt Tajakka. Toch is de overgang uitdagend, onder andere vanwege het gebrek aan geschikt zaad en het opzetten van voldoende productiecapaciteit.
Een ander knelpunt is de classificatie van sommige gekweekte planten als invasieve soorten. “Boomkwekerijen krijgen deze informatie vaak pas laat, waardoor ze planten die al in productie zijn niet meer mogen verkopen. Dat leidt tot verlies van investeringen en extra kosten voor verwijdering,” waarschuwt Tajakka. De sector zoekt daarom naar betere samenwerking met autoriteiten voor een meer voorspelbare en werkbare uitfasering.
De Finse kwekerijsector staat dus op een kruispunt van stabiliteit en vernieuwing, waarbij duurzaamheid, inheemse soorten en arbeidsverjonging centrale thema’s vormen voor de toekomst.
De basis voor een goede teelt is een gezonde bodem en gezond uitgangsmateriaal bij Liwardi
Quick Hedging
Liwardi Quick Hedging uit Nispen vindt zijn afnemers tot in Scandinavië aan toe. Wat trekt zijn afnemers aan in het bedrijf? De KwekerBode sprak met Wouter Veraart. “De basis voor een goede teelt is een gezonde bodem en gezond uitgangsmateriaal. Bij ons wordt het grootste deel van het plantgoed in eigen beheer vermeerderd en opgekweekt. Het plantgoed wordt vervolgens 2 tot 4 jaar in de volle grond uitgeplant. Gedurende deze periode worden de planten
regelmatig gesnoeid en ondergefreesd.” Door bodemmetingen toe te passen, kunnen ze locatie specifiek bemesten. Dit houdt het organische gehalte en het bodemleven in stand. Teeltwerkzaamheden zoals ondersteken, bemesten en schoffelen worden uitgevoerd door GPS-gestuurde machines die in overleg met de machinebouwer voor Liwardi zijn ontwikkeld. Dit maakt milieuvriendelijk en efficiënt werken onder goede arbeidsomstandigheden mogelijk. Liwardi-planten kunnen worden gepot in containers van 5 tot 30 liter. Deze containers zijn 100% recyclebaar en koolstofvrij. De potgrond die hiervoor wordt gebruikt, is speciaal voor het bedrijf samengesteld. Deze bevat startfosfaat voor een snelle wortelvorming en voldoende voedingsstoffen om de planten de eerste 5-6 maanden in goede conditie te houden. De meeste planten worden met kluit geleverd. Dit kan op verschillende manieren: met de hand in jute of acryl, de grotere planten (vanaf 200 cm) kunnen ook in kartonnen dozen worden geleverd. Het leveren in deze kartonnen dozen heeft verschillende voordelen: er is minder personeel nodig voor het uitgraven, wat zorgt voor kortere levertijden. Planten kunnen met de doos worden geplant, omdat de doos volledig afbreekbaar is - zelfs de gebruikte lijm is op basis van zetmeel en ook volledig afbreekbaar. De doos breekt binnen 10 dagen af in de grond en laat geen afval of resten achter. De span is zelfs iets groter dan bij ronde/handmatige netten, wat resulteert in een nog betere hergroei. De doos is voorzien van handige handvatten voor eenvoudiger hanteren tijdens het planten. Door de vlakke onderkant van de doos staan de planten mooi recht in de plantgleuf.
Wat betreft de handel op Scandinavië ziet Wouter Veraart niet veel verandering: ”Als ik kijk naar de klanten die jaarrond bestellingen doen, zie ik niet echt een groei of afname, Het assortiment dat daar heen gaat is vrij smal in verband met de winterhardheid.”
De Bloemenkampen is gespecialiseerd in grote potmaten Oprichter Arnold van den Berg had als kind al groene vingers. Hij kweekte allerlei planten in de achtertuin van zijn vader. In 1991 richt hij samen met zijn neef kwekerij De Bloemenkampen op, genoemd naar het natuurgebied waar de kwekerij is opgericht. De Bloemenkampen levert eerst aan de Nederlandse markt, maar na 2000 - als Van den Berg alleen verder gaat - richt het bedrijf zich ook op export. Het specialiseren naar coniferen in grote potten (vanaf 5 liter) was de volgende stap. Met die specialisatie komt De Bloemenkampen tegemoet aan wensen van de klant. Niet iedereen heeft immers het geduld de planten zelf (verder) te laten groeien. De verhuizing naar een grotere locatie in Nunspeet in 2013 betekende de volledige overstap van vollegrondsteelt naar pottenteelt.
De Bloemenkampen focust vooral op kwaliteit; de ambitie is niet de grootste kwekerij van Europa te worden, maar de beste. Dat blijkt onder meer uit het gebruik van goede en moderne materialen en een opgeruimde werkplek. Daarnaast focust het bedrijf zich op duurzaamheid; door hun medewerkers enthousiast te maken en te houden voor het vak, maar ook bijvoorbeeld door MPS-certificering.
De Bloemenkampen wil zo duurzaam mogelijk werken zegt Herco van den Berg. “We blijven daar voortdurend mee schakelen in meerdere opzichten: milieu, personeel, wet- en regelgeving, machines enz. Wij hebben een kwalitatief uitstekend en breed sortiment te bieden, ook voor de Scandinavische markt. In deze landen kan het natuurlijk ook erg koud zijn, dus er gaan vooral winterharde soorten heen. Eigenlijk gaan bij ons van klein, C5, tot en met grote solitairen naar deze landen. Er blijft in deze landen een stijgende vraag naar coniferen en heesters. Op dit moment is de platworm wel een groot item waar ze heel alert op zijn en dit zorgt bij verschillende bedrijven al voor enige problemen.”
“De Scandinavische cultuur past goed bij de Nederlandse cultuur, dit geldt zowel voor plant als mens. We zullen de contacten met Scandinavië moeten uitbouwen. Laten we daar tijdens GGP 2025 extra op inzetten.”
Namens Vakbeurs GrootGroenPlus: Frans van Wanrooij, secretaris
De Bloemenkampen
Kwekerij in Finland. Foto: Hanna Tajakka
Voordelen van een lidmaatschap bij Treeport Zundert:
• Praktijkgericht
• Sterk netwerk
• Treeportcafés
• Tuinavonden
(0)76
• Deelnemer bij innovatiekringen
• Aansluiting bij CEMP
• Instandhouding bufferzone 7 En... er is meer!
GESPECIALISEERD IN:
HEESTERS IN VOLLE GROND PLANTGOED PRUNUS LAUROCERASUS IN VOLLE GROND EN P.9
50.000 m3 geconditioneerde koelcellen staan voor u klaar. BCT Treehub Cold Store faciliteert veilig en vakkundig de opslag van uw goederen voor lange of korte termijn, gekoeld of ongekoeld.
Uw agrarisch adviseur.
Diepgeworteld in de regio.
De beste agro adviseurs droegen ooit een overall. Daarom bundelen bij Van Oers agro-specialisten uit verschillende disciplines hun kennis, om u van het beste advies te voorzien. Praktisch, deskundig en altijd dichtbij. Team Agro helpt u ondernemen met voorsprong: kansen benutten vanuit een solide financiële basis. Met advies dat verder kijkt dan vandaag.
Vanuit Van Oers als geheel combineren we jarenlange ervaring met actuele inzichten. Zo ontdekt u wat er mogelijk is en hoe u koploper blijft in een veranderend speelveld. Voor startende én ervaren ondernemers. Voor bedrijven die geworteld zijn in de regio, of de grenzen voorbij durven kijken.
076 502 57 00 / info@vanoers.nl
Onderneem met voorsprong VANOERS.NL
www.vraaghetgewoon.nl
Pinxteren Mechanisatie Service
Oude Heistraat 26, 4885 LG Achtmaal +31 (0)6 25 24 53 26
DUTCH.GREEN ROOF Adres Kwekerij / Postadres: Oude Stationsweg 8 7451 ME Holten Nederland
T +31 548 363 679 M +31 630 858 199 E info@dutchgreenroof.nl I www.dutchgreenroof.nl
WAT KUNNEN WIJ VOOR U BETEKENEN?
SEDUMMATTEN
SEDUMPLUGGEN
SEDUMSPRUITEN
MAATWERK
SUBSTRATEN
DRAINAGEMATTEN
DAKRANDPROFIELEN
GROENE GEVELS
ADVIES OVER GROENE DAKEN
Ons assortiment bestaat uit half- en hoogstam zoals
Magnolia’s, Acer platanoides, Viburnums, Albizia, Cercis, Ginkgo’s, Liquidambars, Prunus laurocerasus en nog verschillende soorten cultivars.
Wij leveren zowel volle grond zoals kluit en blote wortel naar mogelijkheden per soort.
Ook leveren we potgekweekte planten onder het concept Sense of Nature.
TOEKOMSTBESTENDIG TELEN IN DE BOOMKWEKERIJSECTOR: ESSENTIEEL
VOOR MENS, MILIEU EN MARKT
De boomkwekerijsector in Nederland staat niet stil. Steeds meer kwekers zetten in op toekomstbestendig telen: een manier van produceren die niet alleen economisch rendabel is, maar ook rekening houdt met milieu, biodiversiteit en veranderende klimaatomstandigheden. Deze aanpak is cruciaal, want de sector staat voor grote uitdagingen. Denk aan strengere milieuregels, afnemende beschikbaarheid van gewasbeschermingsmiddelen en een veranderend klimaat met extremere weersomstandigheden.
Toekomstbestendig telen betekent onder meer het inzetten op bodemgezondheid, waterbesparing, geïntegreerde gewasbescherming en het verminderen van CO2-uitstoot. Innovaties zoals precisielandbouw, biologische bestrijdingsmiddelen en duurzame energiebronnen winnen aan terrein. Kwekers investeren bovendien in soorten die beter bestand zijn tegen droogte, ziekten en plagen, zodat ze minder afhankelijk zijn van chemische middelen.
Het belang hiervan reikt verder dan de sector zelf. Toekomstbestendig geteelde bomen en planten dragen bij aan
een gezonde leefomgeving, stedelijke vergroening en klimaatadaptatie. Ze verbeteren de luchtkwaliteit, zorgen voor verkoeling in steden en helpen bij het vasthouden van water tijdens hevige regenval.
Toekomstbestendigheid draait niet alleen om ecologie, maar ook om mensen. De sector kampt met een krappe arbeidsmarkt en vergrijzing. Dat maakt het aantrekkelijker maken van het vak, betere arbeidsomstandigheden en scholing cruciaal.
De boomkwekerijsector bewijst dat duurzaamheid en kwaliteit hand in hand
kunnen gaan. Door nu te investeren in duurzame teeltmethoden, bouwt de sector aan een weerbare toekomst én versterkt zij haar positie op de internationale markt. Toekomstbestendig telen is een noodzaak en om toekomstbestendig te blijven, zal de sector moeten blijven investeren in kennis, samenwerking en innovatie. Het is tijd dat dit bewustzijn breed wordt gedragen, binnen én buiten de sector. Een belangrijke sleutel ligt in het versterken van de keten: van kweker tot eindklant. Alleen door samen te werken aan duurzame oplossingen kan de sector zijn sterke internationale positie behouden én bijdragen aan een groenere leefomgeving. Op de vakbeurs GrootGroenPlus, die van 1 t/m 3 oktober in de gemeente Zundert wordt gehouden, wordt aan dit onderwerp veel aandacht besteed. De KwekersBode nam alvast een kijkje bij enkele deelnemers.
Streng Growers - Groeien met visie en verantwoordelijkheid
In het hart van het boomteeltgebied Boskoop vind je Streng Growers - een moderne kwekerij waar vakmanschap, duurzaamheid en toekomstvisie samenkomen.
Rabobank stimuleert duurzaamheid
Rabobank, partner van GrootGroenPlus, is en voelt zich nauw betrokken bij de boomkwekerijsector, als adviseur en financier. Hoe zien zij de ontwikkelingen van deze sector op het gebied van duurzaamheid en toekomstbestendigheid? De KwekersBode sprak hierover met René Dekkers, Accountmanager Food & Agri bij Food & Agriteam Kring Zuidwest-Nederland. “Toekomstbestendig zijn is van het grootste belang voor de bedrijven. Het gaat verder dan duurzaamheid,” zegt René Dekkers. “Hoe functioneer je als bedrijf binnen de kaders die worden gesteld door de maatschappij en door wet- en regelgeving. We zien dat het overgrote deel van de kwekers hun best doet om aan al die wensen te voldoen en we zien ook dat de toeleveranciers er mee aan de slag zijn. Het kan altijd beter, maar er worden echt grote stappen gezet. We
kan worden gerealiseerd. Het is jammer dat
Er wordt een breed assortiment geteeld aan klimplanten, fruitplanten, tuinplanten en er worden jaarrond kwalitatieve producten geleverd aan tuincentra en ander retailvormen, groothandel en groenvoorzieners.
Wat is de kracht van het bedrijf? We vroegen het eigenaar Ronald Streng. “Onze kracht? Een sterk seizoensaanbod én een duidelijke koers naar visueel aantrekkelijke planten die direct aanspreken in het schap en in de tuin.”
Het hele jaar door relevant “Bij Streng Growers draait alles om continuïteit en kwaliteit,” zegt Ronald. “Wij leveren jaarrond een breed pakket planten dat meebeweegt met het seizoen én met de consumentenvraag. In de wintermaanden leveren we onder andere
moeten echter wel realistisch blijven. Dit is niet iets wat binnen een paar maanden kan worden gerealiseerd. Het is jammer dat in discussies, en dat geldt ook voor de media, de emotie vaak de overhand heeft boven de ratio. De consument wil steeds meer een schoon product, maar is diezelfde consument dan ook bereid om dat plekje op die appel of een onvolkomenheid aan de plant te accepteren? Alles heeft een kostenfactor en die wordt onvermijdelijk in de prijs doorberekend.” Dekkers noemt de gang van zaken bij de coöperatieve vereniging Treeport als een goed voorbeeld. ”Treeport is heel actief op dit gebied, ze zijn gefocust op waterkwaliteit en op het realiseren van zo weinig mogelijk uitspoeling van chemische middelen. Er is oog voor de problematiek en men pakt het aan, niet de
hakken in het zand zetten, maar constructief bezig zijn.”
Rabobank hecht groot belang aan duurzaamheid
Rabobank hecht groot belang aan duurzaamheid en toekomstbestendigheid van de bedrijven en stimuleert dit ook. René Dekkers noemt als voorbeeld de rentekorting (duurzaamheidskorting) en de MKB-duurzaamheidsbijdrage bij een financieringsaanvraag. “De beoordeling van de mate waarop het bedrijf werkt aan duurzaamheid en toekomstbestendigheid is in belangrijke mate bepalend bij de beoordeling van de financieringsaanvraag. Als de rentabiliteit onder druk staat en er wordt getwijfeld aan het streven naar duurzaamheid en toekomstbestendigheid, dan maar liever niet.”
René Dekkers
Boomkwekerij Streng Growers
Streng Actie XXL
Gaultheria ‘Big Berry’ en Picea, ook in decoratieve uitvoeringen die perfect aansluiten bij de kerstperiode. Dit segment is in ontwikkeling en vormt een belangrijke groeirichting voor de komende jaren. Daarnaast zetten we steeds meer in op visuele tuinplanten - soorten met directe sierwaarde, een krachtige uitstraling en duidelijke meerwaarde voor de consument. Planten die opvallen én overtuigen.”
Van familiebedrijf naar modern groeibedrijf Streng Growers is in 1978 ontstaan vanuit de passie van Nico en Jolanda Streng, die startten met vollegrondsproducten. In de jaren ’90 maakten zij de overstap naar containerteelt, met een focus op klimplanten en fruitgewassen. Met de toetreding van zoon Ronald Streng in 2009 begon een nieuwe fase van groei. In 2019 was er een uitbreiding en veranderde de naam: Streng Growers B.V. was geboren - klaar voor de toekomst. Klaar voor de toekomst, dat betekent toch ook gericht op duurzaamheid en toekomstbestendigheid? “Verantwoord telen is bij ons vanzelfsprekend,” is hierop de reactie van Ronald. “Duurzaamheid is geen los thema, maar zit verweven in onze bedrijfsvoering. Wij zijn gecertificeerd volgens MPS-A, MPS-GAP, GRASP, SKAL en - voor onze eetbare producten - ook GGN. Daarmee voldoen we aan strenge eisen voor veiligheid, traceerbaarheid en milieuzorg.” Wat betekent dat in de praktijk? Ronald: ”We kweken grotendeels vanuit eigen stekmateriaal en gebruiken biologische gewasbescherming en natuurlijke vijanden. Daarnaast houden we het bedrijf schoon, geordend en hygiënisch en gebruiken we gerecyclede potten en etiketten. Bovendien werken we met een gesloten watersysteem zonder lozing op het oppervlaktewater en zonnepanelen op het dak voorzien ons grotendeels van eigen energie.”
“Om toekomstbestendig te zijn moeten we blijven bewegen en blijven verbeteren,” zegt Ronald. “Bij Streng Growers staan we nooit stil. We zoeken constant naar manieren om onze teelten te
optimaliseren - of het nu gaat om weerbaarheid, uitstraling of logistieke efficiëntie. We volgen ontwikkelingen op de voet, experimenteren met duurzame substraten en kijken voortdurend naar hoe we onze planten sterker én aantrekkelijker kunnen maken. Met onze inzet voor kwaliteit, duurzaamheid en visuele presentatie bouwen we aan een toekomstbestendig bedrijf en aan planten die méér zijn dan groen: ze vertellen een verhaal van vakmanschap, zorg en liefde voor het vak.”
EXPERT CENTRE LIVE, de plek waar innovatie en duurzaamheid samenkomen Ook bij de ‘toeleveranciers’ van de sector speelt van alles op het gebied van duurzaamheid. Ook daar wordt ingespeeld op de maatschappelijke behoefte om zo duurzaam en toekomstbestendig mogelijk te telen. Wij vroegen aan Marcel Hubers, Technical Manager Ornamentals & Garden Europe & Sustainability bij Syngenta om de visie van zijn bedrijf. Hubers: “Binnen Syngenta maken wij bewust de meest duurzame keuzes. Het is een integraal onderdeel van alles wat we doen. Het maakt ons bewust van onze verantwoordelijkheden en is de kracht achter onze visies. Ons doel is om (onder meer) de ecologische voetafdruk van de land- en tuinbouw te verkleinen, gewassen te beschermen zonder impact voor mens, milieu en omgeving en om CO2 uitstoot in landen tuinbouw te verminderen.” Hubers legt uit dat de ambitie van Syngenta is samengevat in 4 duurzaamheidspijlers. “De eerste is innovatie versnellen, voor telers en omgeving. De focus ligt daarbij op Biologicals, ICM oplossingen en digitale oplossingen. De tweede pijler onder ons duurzaamheidsbeleid is de impact verminderen van bijvoorbeeld klimaatverandering en verstedelijking.
De derde pijler is ondersteuning door middel van educatie, best practices, trainingen en stewardship programma’s. De vierde pijler is dan het komen tot meer complete oplossingen: commerciële partnerships, stewardship programma’s met diverse partners uit de sector.”
Zorn Boomkwekerijen, fruitbomen uit het boomkwekerijgebied van Pinneberg
De KwekersBode nam ook een kijkje over de oostgrens bij een nieuwe deelnemer aan GrootGroenPlus. Zorn
Boomkwekerijen uit Tangstedt, in het belangrijke boomkwekerijgebied rond Pinneberg, werd in 1981 in Tangstedt opgericht door Wiebke en Werner Zorn en in 2017 verhuisde het bedrijf naar een nieuwe locatie in Tangstedt. Hier zijn nu ruime hallen en terreinen beschikbaar. Vanaf het begin lag de focus op bessenfruit. Dit assortiment werd voortdurend verder ontwikkeld, zodat nu ook wilde vruchten, pit- en steenvruchten en enkele bijzonderheden zoals vijgen en rabarber in de beste kwaliteit kunnen worden aangeboden.
Betere sierheesters in tuincentrumkwaliteit maken het assortiment compleet “Onze vermeerdering gebeurt voornamelijk in eigen beheer door middel van stekken, afleggen, ooglijden en enten”, zegt eigenaar Andreas Zorn.
“Onze struiken worden zowel in containers als in volle grond geteeld. Bij de productie hechten we veel waarde aan de beste kwaliteit. Bijzonder is ons zeer brede assortiment fruit, dat wordt aangevuld met sierheesters en solitaire planten.” Tuincentra zijn belangrijke afnemers van de boomkwekerij. Andreas Zorn: “Wij bieden onze tuincentrumklanten een breed assortiment fruitbomen, met de nadruk op pit- en steenvruchten, bessen en wilde vruchten. Het fruitassortiment wordt aangevuld met bijzonderheden zoals vijgen, rabarber, kiwi’s, kornoelje, pecannoten en nog veel meer.” Daarnaast is er een uitgebreid assortiment sierheesters, waarbij vooral sierkersen en sierappels het vermelden waard zijn. Hier worden sterke kwaliteiten aangeboden in containers van 5-7,5-10 liter, met als hoogtepunt 80 cm hoge sierstammen. Andreas Zorn: “Onze planten zijn ook erg in trek als uitgangsmateriaal voor solitaire aanplant. Door consequente voorkweek in de volle grond en regelmatige snoei bereiken we een constante hoge kwaliteit. Bij de teelt en verwerking van elke afzonderlijke plant hechten we veel waarde aan vakmanschap. Door een gesloten waterkringloop, zuinig en gericht water geven, teelt in turfarme substraten en duurzaam gebruik van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen produceren we bewust duurzaam.” “We kijken optimistisch naar de toekomst”, zegt Andreas Zorn. “Planten zijn de oplossing voor enkele van de grote problemen van onze tijd. Klimaatverandering, fijnstof en het welzijnseffect zullen de vraag naar planten in de toekomst doen toenemen.”
“Toekomstbestendig gaat zoveel verder dan duurzaam zijn. Als sector werken we hier hard aan. Laten we het platform vakbeurs GGP wederom gebruiken om onze gedachten en inzichten hierover uit te wisselen. En vooral hoe we bewustwording van het belang ervan kunnen bereiken.”
TTS INNOVEERT MET TOTAALOPLOSSING VOOR PLANTENTEELT
Rob Tolenaars, eigenaar van het in Rijsbergen gevestigde Tolenaars Transplanting Services (TTS), presenteert met trots de nieuwste stap in de groei van zijn onderneming: Total Transplant Solutions. Deze uitbreiding van het oorspronkelijke bedrijf markeert een verschuiving van enkel het produceren van geautomatiseerde plantmachines naar het leveren van een compleet teeltsysteem: van zaadje tot het uitplanten in het veld.
DOOR ADDO SPRANGERS
“Klanten vroegen niet alleen om plantmachines, maar ook om bakjes, trays, pluggen, zaaioplossingen en transportmiddelen,” vertelt Rob Tolenaars. “Daar zijn wij op ingesprongen door een allesomvattend concept
te ontwikkelen.” Onder de naam
Total Transplant Solutions biedt TTS nu een samenhangend pakket van agri-pluggen, speciale airtrays, transportbins en plantmachines, dat volledig op elkaar aansluit. Tolenaars credo is: ‘Als je wilt automatiseren, dan moet je standaardiseren!’ En dit standaardpakket bieden wij.”
Dankzij slimme technieken zoals lucht- en waterkamertjes en zogeheten Air pruning - waarbij wortels in de plug blijven en niet doorgroeien in het worteldoek - resulteert dit in sterkere planten. Bovendien zorgen de trays voor hogere plantdichtheid. “Met een 30 millimeter plug kunnen we 900 planten per vierkante meter kwijt, terwijl dat er vroeger maar 600 waren,” stelt Tolenaars. “Dat betekent lagere kosten per vierkante meter en optimaal gebruik van ruimtes.”
Hergebruik en hervullen van de Airtrays
Agri-pluggen
Eén van de meest innovatieve producten zijn de Agri-pluggen: een samengeperste plug omhuld met biologisch afbreekbaar
papier. Deze pluggen kunnen gemaakt worden van verschillende substraatmengsels, waarbij klanten hun eigen grondstoffen mogen aanleveren. “Wij zeggen niet wat de klant moet veranderen, maar passen ons, daar waar mogelijk, aan” aldus Rob Tolenaars. “Wil de klant werken met een eigen mengsel? Dan persen wij dat mengsel in een papieren hulsje. Deze Agri-plug productie doen wij in eigen beheer op dit moment is dit nog in Rijsbergen.”
Hard Plastic Airtrays voor meermalig gebruik
De Agri-pluggen worden gecombineerd met zogeheten Airtrays, een technologie overgewaaid uit de Verenigde Staten.
Duurzaamheid speelt een grote rol in de bedrijfsfilosofie van TTS. Herbruikbare trays van hard plastic maken deel uit van een circulaire aanpak. TTS biedt ook, tegen een vergoeding, een Tray wasservice aan. Hierbij kunnen de gebruikte trays schoongemaakt en hervuld worden met de pluggen.
Van Rijsbergse grond
juni 2025
“Dat is niet alleen milieuvriendelijk, maar uiteindelijk ook goedkoper,” aldus Tolenaars. “En met de circulaire economie steeds nadrukkelijker op de agenda, is dit een logische stap.”
In- /externe transportoplossingen
Hij vervolgt: “De meermalige Airtrays kunnen worden opgestapeld op euro pallets na het wassen en vullen. Voor de logistiek in de kas of trayveld, hebben we een teelttransport frame ter beschikking. Voor het transport naar het land hebben wij speciale transportboxen. Deze boxen kunnen tot wel 9.000 planten vervoeren in één keer.”
Stapsgewijs
Een bijzonder kenmerk van deze totaaloplossing is dat deze modulair is opgebouwd. Alles is los te koop, te leasen of te huur en in fases uit te breiden. Zo kunnen klanten stap voor
stap automatiseren. “Veel kwekers kiezen ervoor om klein te beginnen, met bijvoorbeeld alleen de trays of pluggen, en later de rest aan te vullen,” legt Tolenaars uit. “Zo wordt het ook financieel haalbaar, zonder hoge startinvesteringen om toch te kunnen automatiseren.”
Schaalvergroting
Voor de opslag en plugproductie heeft
Tolenaars inmiddels een extra locatie aangekocht en zal in 2026 in gebruik genomen worden. De schaalvergroting is volgens Tolenaars noodzakelijk om aan de groeiende binnen- en buitenlandse vraag te kunnen voldoen. Inlandse boomkwekers, plantenkwekers, bloemenkwekers, groentetelers en ook buitenlandse klanten - denk aan kerstbomen- en paprikaproducenten in de Verenigde Staten - maken inmiddels gebruik van het modulaire systeem (www.dutchmantreefarms.com).
Samenwerking met Telermaat Transplant Solutions biedt TTS nu een samenhangend pakket van
Totaaloplossing
Tolenaars Transplanting Services (TTS)
Watermanseweg 1A 4891 SZ Rijsbergen
Tel: +31 6 2432 2585 www.tts-transplanter.com
dat volledig op elkaar aansluit. In samenwerking met Telermaat, die zich richt op promotie, verkoop en advisering van trays en bijbehorende diensten binnen de boomkwekerijsector, wordt deze totaaloplossing breder beschikbaar en nog beter afgestemd op de praktijk. Tolenaars credo is: ‘Als je wilt automatiseren, dan moet je standaardiseren!’ En dit standaardpakket bieden wij.”
Met Total Transplant Solutions zet TTS een gedurfde stap vooruit. Een stap waarbij innovatie, automatisering en klantgerichtheid samenkomen in een totaaloplossing, die de moderne teeltpraktijk efficiënter, duurzamer én makkelijker maakt.
Wat kunnen wij concreet aanbieden?
• Verkoop/lease/verhuur van:
• Automatische plantmachines
• Hard plastic Airtrays
• Agri-pluggen
• Zaaien
• Tray transportmiddelen
• Tray wassen
• Op- en overslag
Tekst: vakbeurs GrootGroenPlus
VAN TRADITIONELE TEELT NAAR
DATA-GEDREVEN INNOVATIE:
Mabo Boomkwekerijen toont hoe technologie de boomkwekerijsector transformeert
De boomkwekerijsector bevindt zich midden in een digitale revolutie. Waar vroeger ervaring en vakmanschap de belangrijkste pijlers waren, nemen data en technologie nu een steeds prominentere rol in. Precisielandbouw, met behulp van sensoren, drones en geavanceerde software, maakt het mogelijk om per boom of perceel nauwkeurige beslissingen te nemen over irrigatie, bemesting en gewasbescherming. Deze ontwikkelingen beloven niet alleen een hogere efficiëntie, maar ook een duurzamere teelt. De KwekersBode besloot erin te duiken: wat wordt er momenteel ontwikkeld op het gebied van precisielandbouw en waar zien we al het een en ander in de praktijk?
Onderzoeksprogramma
Precisielandbouw 4.0
Wageningen University & Research (WUR) speelt een leidende rol in de ontwikkeling van precisielandbouw binnen de boomkwekerijsector.
Hun onderzoeksprogramma
‘Precisielandbouw 4.0’ richt zich op het integreren van geavanceerde technologieën zoals GPS, sensoren en drones om gewasbeheer te optimaliseren. Hierdoor kunnen kwekers op plantniveau beslissingen nemen, wat leidt tot efficiënter gebruik van hulpbronnen en duurzamere teeltpraktijken.
WUR-expert Corné Kempenaar:
“Precisielandbouw biedt de mogelijkheid om met minder middelen meer te produceren, wat essentieel is voor een duurzame toekomst van de landbouw.” Door het combineren van traditionele kennis met moderne technologie kunnen kwekers beter inspelen op de specifieke behoeften van hun gewassen en de bodemgesteldheid van hun percelen. WUR’s onderzoek benadrukt dat het gebruik van precisietechnieken, zoals bodemscans en sensoren, niet alleen de efficiëntie verhoogt, maar ook bijdraagt aan de duurzaamheid van de teelt. Door nauwkeurige data-analyse kunnen kwekers gerichte acties ondernemen, zoals het aanpassen van irrigatieschema’s of het tijdig detecteren van ziektes, wat leidt tot een gezondere en productievere teelt. De samenwerking tussen kennisinstellingen zoals WUR en bedrijven zoals Syngenta illustreert de kracht van integratie van wetenschap en praktijk. Door gezamenlijk te investeren in onderzoek en technologie kunnen zij de boomkwekerijsector helpen om efficiënter, duurzamer en toekomstbestendiger te worden.
INTERRA® Scan als hulpmiddel voor teelt in volle grond Maurice Kok, crop advisor bij Syngenta Crop Protection, is met name erg te spreken over de INTERRA® Scan als
essentieel hulpmiddel voor telers in de sierteelt en boomkwekerij. Deze geavanceerde bodemscantechnologie biedt diepgaande inzichten in de bodemgesteldheid, waaronder parameters zoals pH, organische stof, nutriënten en waterhoudend vermogen. Met meer dan 800 meetpunten per hectare helpt de scan kwekers om variaties binnen hun percelen nauwkeurig in kaart te brengen. Kok legt uit: “Met de INTERRA® Scan kun je nauwkeurig de variatie van de bodem in kaart brengen, zoals macro-/ micro-nutriënten, organische stof en beschikbaar water. Hierdoor krijg je alle gegevens die nodig zijn om op lange termijn de gezondheid van de bodem te optimaliseren.”
Door deze gedetailleerde bodemdata kunnen telers gerichte maatregelen nemen, zoals het variabel toepassen van bemesting en het selecteren van geschikte boomsoorten voor specifieke bodemomstandigheden. Dit leidt niet alleen tot een efficiënter gebruik van middelen, maar ook tot een duurzamere en gezondere teeltpraktijk.
Log & Solve dashboard voor substraat
Waar INTERRA® Scan zich richt op de bodemanalyse, focust Log & Solve zich op substraat. Log & Solve, oorspronkelijk ontwikkeld door Klasmann-Deilmann en sinds november 2024 in handen van 30MHz uit Rotterdam, heeft zich gevestigd als een toonaangevend digitaal platform
voor teeltregistratie en gewasbeheer. Log & Solve biedt kwekers een uitgebreid dashboard waarop diverse teeltgegevens worden verzameld en geanalyseerd. Van sensormetingen tot lab-analyses en teelthandelingen; het platform stelt gebruikers in staat om hun teeltprocessen nauwkeurig te monitoren en bij te sturen. Deze datagedreven aanpak leidt tot efficiëntere en duurzamere teeltmethoden.
Gerard Flinterman, die het Log & Solve-team leidt, benadrukt hoe belangrijk dit is: “In de afgelopen periode is duidelijk geworden dat leveringszekerheid de belangrijkste waarde is voor telers en kwekers. Dat betekent betrouwbaar, op tijd en van de juiste kwaliteit. Aan de hand van het teeltregistratieprogramma kunnen de gebruikers hun teelt nog meer sturen op leveringszekerheid.”
Praktijkvoorbeeld:
Mabo Boomkwekerijen en data-gedreven teelt Mabo Boomkwekerijen, gevestigd in Randwijk, is een pionier op het gebied van precisielandbouw. Onder leiding van Niels Mauritz, die samen met zijn vader het bedrijf runt, wordt technologie ingezet om de bodemgezondheid te monitoren en te verbeteren.
Niels Mauritz benadrukt het belang van bodemscans om inzicht te krijgen in de samenstelling van de bodem. Hoewel traditionele kennis waardevol blijft, dienen de data ter onderbouwing van het gevoel van de kweker. “Mijn gevoel onderbouwd met data,” vat hij samen. Mabo Boomkwekerijen maakt gebruik van sensoren, zoals die van Aquafeed, om de zuigspanning van de bodem te meten. Deze gegevens worden gebruikt om taakkaarten op te stellen voor het uitrijden van compost en stalmest, wat een nauwkeurige en efficiënte bemesting mogelijk maakt.
“Je moet even vooruit plannen,” merkt Niels op, aangezien de verwerking van scans enkele weken duurt.
Een concreet voorbeeld van deze aanpak is het variabel toedienen van compost op basis van de gescande bodemdata. In gebieden met een laag organisch stofgehalte werd meer compost toegepast om de bodemkwaliteit te verbeteren.
“We hebben maar 20 ton gestrooid per hectare. Waar organisch stofgehalte laag
was, hebben we best wel een serieuze variatie aangebracht,” vertelt Sven van Kalkeren, werkzaam in opdracht van Niels Mauritz bij Mabo Boomkwekerijen.
Daarnaast worden de bodemkaarten gebruikt om te bepalen welke boomsoorten het beste op specifieke delen van het perceel kunnen worden geplant, rekening houdend met factoren zoals bodemzwaarte en vochtigheid. Hoewel de inzet van drones en geavanceerde sensoren potentie biedt, erkent Niels dat de diversiteit aan boomsoorten binnen hun kwekerij het lastig maakt om volledig data-gedreven te werken.
“Als je 150 soorten hebt, moet je dus 150 sensoren hebben om alles specifiek aan te kunnen sturen met data,” legt Niels uit. Desondanks voorziet hij dat de rol van data en technologie in de toekomst zal toenemen, met als doel een gezondere en duurzamere teelt te realiseren.
Sven van Kalkeren ziet een groeiende rol voor precisielandbouw in de toekomst, vooral gezien de steeds striktere mestwetgeving en de noodzaak om efficiënter met hulpbronnen om te gaan.
“De grond is de basis, zeg ik altijd. Dus daar moet je voor die vijf jaar die een teeltperiode duurt, en dat kan dus, wat mee doen,” benadrukt hij. “Daar heb je gewoon precisielandbouw nodig. En de mogelijkheden worden steeds beter”.
Data en technologie in de boomkwekerij: hét toekomstbeeld?
De integratie van data en technologie in de boomkwekerij is geen tijdelijke trend, maar een blijvende ontwikkeling.
Betekent dit dat er straks alleen nog maar ruimte is voor precisielandbouw?
Waarschijnlijk niet.
duurzamere sector. Tegelijkertijd is het
Kwekers die zich openstellen voor innovatie en bereid zijn te investeren in kennis en middelen, kunnen in het voordeel zijn als het gaat om uitdagingen van de toekomst. Door een slimme combinatie van traditionele expertise en moderne technologie kunnen zij hun bedrijf versterken en bijdragen aan een duurzamere sector. Tegelijkertijd is het natuurlijk niet de enige manier. Deze integratie van technologie in de boomkwekerijsector toont vooral aan dat innovatie en duurzaamheid hand in hand kunnen gaan. Mabo Boomkwekerijen is een voorbeeld van hoe traditionele kennis gecombineerd met moderne technologie kan leiden tot een toekomstbestendige en efficiënte teelt.
“De snelheid waarmee de precisieboomteelt zich nu ontwikkelt, zorgt dat de voorlopers in de markt de gehele sector snel vooruithelpen. We zien dat ook terug in het deelnemersveld van GrootGroenPlus.”
Foto’s: Mabo Boomkwekerijen
Op dinsdag 26 augustus 2025 presenteren Belgische sierteelt- en boomkwekerijbedrijven, samen met toeleveranciers, hun nieuwste producten tijdens de najaarseditie van Florall.
De vakbeurs richt zich op een internationaal professioneel publiek en biedt een volledig overzicht van het Vlaamse najaarsaanbod. Florall staat bekend om zijn toegankelijke formule: centraal gelegen, goed bereikbaar en met ruime parking aan de beurshal. Zo kunnen bezoekers in één dag efficiënt en overzichtelijk kennismaken met het actuele aanbod.
Florall Awards
Traditiegetrouw worden ook de FLORALL AWARDS uitgereikt. Een professionele jury bekroont de meest vernieuwende inzendingen met een gouden, zilveren of bronzen award - of het nu gaat om een nieuwe plantvariëteit, een sterk verkoopconcept of een opvallende presentatievorm.
Registratie verplicht voor gratis toegang De toegang is gratis, maar enkel bedoeld voor professionele bezoekers uit de sierteeltsector. Registreer vooraf via www.florall.be om vlot toegang te krijgen tot de beurs.
Gratis catalogus, met overzicht van het volledige assortiment. Dinsdag 26.08.2025
Gratis toegang voor professionelen, registreer online via www. orall.be.
PLANTEN
PLANTEN TELEN ROOIEN FOLIE
Boomkwekerij het Slagmoer is een kwekerij gespecialiseerd in het kweken van een breed assortiment sierheesters en heideplanten in pot Op 9 ha containerveld e en kassen verdeeld over 2 loccaties in Wernhouut en Zundert
Boomkwekerij het Slagmoer is een kwekerij gespecialiseerd in het kweken van een breed assortiment sierheesters en heideplanten in pot. Op 9 ha containerveld en kassen verdeeld over 2 locaties in Wernhout en Zundert.
Boomkwekerij het Slagmoer is een kwekerij gespecialiseerd in het kweken van een breed assortiment sierheesters en heideplanten in pot Op 9 ha containerveld e en kassen verdeeld over 2 locaties in Wernhout en Zundert
Wij zijn op zoek naar:
Wij zijn op zoek naar:
Wij zijn op zoek naar:
Loods/administratief medewerk(st)er (16-38uur)
Loods/administratief medewerk(st)er (16-38uur)
De werkzaamheden bestaan uit:
Loods/administratief medewerk(st)er (16-38uur)
De werkzaamheden bestaan uit:
- Het verzendklaar maken van orders
Boomkwekerij
“HET SLAGMOER” v.o.f. POT- EN CONTAINERCULTUUR
Kwekerij medewerk(st)er (16-38 uur)
Kwekerij medewerk(st)er
(16-38 uur)
- Het verzendklaar maken van orders
De werkzaamheden bestaan uit:
- Orders voorzien van de juiste labels en verzendlijsten
- Het verzendklaar maken van orders
- Orders voorzien van de juiste labels en verzendlijsten
- Het up to date houden van de voorraad en actuele productfoto’s
- Orders voorzien van de juiste labels en verzendlijsten
- Het up to date houden van de voorraad en actuele productfoto’s
- Het helpen laden en lossen van vrachtwagens met heftruck
- Het helpen laden en lossen van vrachtwagens met heftruck
Kwekerij
De werkzaamheden bestaan uit:
- Het up to date houden van de voorraad en actuele productfoto’s
- Bereid om in de rustige maanden bij te springen bij teelt technische werkzaamheden.
Wij bieden:
- Het helpen laden en lossen van vrachtwagens met heftruck
- Bereid om in de rustige maanden bij te springen bij teelt technische werkzaamheden.
- Bereid om in de rustige maanden bij te springen bij teelt technische werkzaamheden.
- Een eigen werkplek op ons kantoor
Wij bieden:
Wij bieden:
- Uitzicht op een vast dienstverband
- Een eigen werkplek op ons kantoor
- Een eigen werkplek op ons kantoor
- Salaris conform CAO open teelten
- Uitzicht op een vast dienstverband
- Een familiebedrijf met een vast team van 8-10 medewerkers
Wij vragen:
- Uitzicht op een vast dienstverband
- Salaris conform CAO open teelten
- Salaris conform CAO open teelten
- Een familiebedrijf met een vast team van 8-10 medewerkers
- Een familiebedrijf met een vast team van 8-10 medewerkers
- Zowel zelfstandig als in teamverband kunnen werken
Wij vragen:
Wij vragen:
- Zowel zelfstandig als in teamverband kunnen werken
- Zowel zelfstandig als in teamverband kunnen werken
Heb je interesse om ons team te komen versterken? Stuur je sollicitatie met cv naar: info@@hetslagmoer nl
Of bel Nick Doomen: 06-11264665
Stuur je sollicitatie met cv naar: info@hetslagmoer.nl
Heb je interesse om ons team te komen versterken? Stuur je sollicitatie met cv naar: info@hetslagmoer nl
Of bel Nick Doomen: 06-11264665
Of bel Nick Doomen: 06-1
medewerk(st)er (16-38 uur)
De werkzaamheden bestaan uit:
- Het oppotten, vermeerderen en verzorgen van onze gewassen
- Het oppotten, vermeerderen en verzorgen van onze gewassen
De werkzaamheden bestaan uit:
- Sorteren en verzendklaar maken van bestellingen
- Sorteren en verzendklaar maken van bestellingen
- Het oppotten, vermeerderen en verzorgen van onze gewassen
- Alle voorkomende werkzaamheden op de kwekerij
- Alle voorkomende werkzaamheden op de kwekerij
Wij bieden:
- Sorteren en verzendklaar maken van bestellingen
Wij bieden:
- Alle voorkomende werkzaamheden op de kwekerij
- Afwisselend werk, zowel in de frisse buitenlucht als in onze kassen
- Afwisselend werk, zowel in de frisse buitenlucht als in onze kassen
Wij bieden:
- Uitzicht op een vast dienstverband
- Uitzicht op een vast dienstverband
- Afwisselend werk, zowel in de frisse buitenlucht als in onze kassen
- Salaris conform CAO open teelten
- Salaris conform CAO open teelten
- Uitzicht op een vast dienstverband
- Een familiebedrijf met een vast team van 8-10 medewerkers
- Een familiebedrijf met een vast team van 8-10 medewerkers
- Salaris conform CAO open teelten
Wij vragen:
Wij vragen: - Zowel zelfstandig als in teamverband kunnen werken
- Een familiebedrijf met een vast team van 8-10 medewerkers
Wij vragen:
- Zowel zelfstandig als in teamverband kunnen werken
- Zowel zelfstandig als in teamverband kunnen werken
Heb je interesse om ons team te komen versterken?
WORD ONZE VERZEKERINGS ADVISEUR AGRARISCH
Ontdek de energie van teamwork
Solliciteer en maak kennis met ons!
luyten.nl/werkenbij
Nieuwe generatie aan het roer: Wernhoutse boomkwekerij krijgt naam De Weimer
WERNHOUT - Per 1 juli komt Boomkwekerij Leenaerts-Halters & Zn. officieel in handen van Corné Leenaerts en zijn vrouw Cindy. Daarmee zetten zij een volgende generatie voort in het familiebedrijf dat gevestigd is in de buurtschap De Weimer. Niet toevallig wordt dit ook de nieuwe naam van de kwekerij: Boomkwekerij De Weimer.
DOOR ADDO SPRANGERS
“De naamsverandering onderstreept de nieuwe fase waarin we als bedrijf stappen,” legt Corné Leenaerts uit. Zijn ouders stappen na decennialange inzet uit het bedrijf; Corné stond echter al jaren aan het roer van de dagelijkse bedrijfsvoering. “Voor ons voelt de overname meer als een formele stap: de koers blijft vertrouwd, met nadruk op verbreding en professionalisering. Daar hebben we voorgaande jaren al op ingezet.”
De kwekerij combineert vollegrondsteeltmet onder andere zaailingen en stekken op contractbasis - met circa twee hectare pot- en containerteelt. Belangrijke producten zijn onder meer hortensia’s en sierheesters en rozen, waarvan een groot deel bestemd is voor de aanlegmarkt en tuincentra. “Onze klanten bevinden zich in Nederland, België en deels Duitsland,” vertelt Corné. “België is inmiddels bijna een thuismarkt geworden.”
Een opvallend aspect van deze overname is de samenwerking van Corné met zijn vrouw Cindy. “Ze is twee jaar geleden ingestapt vanuit een heel andere sector. Samen ondernemen voelt krachtig en maakt ons als bedrijf hechter.” Voor het personeel verandert er weinig: het volledige team blijft aan boord. De overname markeert zo een soepele generatiewissel met oog voor continuïteit én toekomst.
Boomkwekerij De Weimer Grote Heistraat 22c, 4884 JC Wernhout tel. 06-13847291
Tekst: vakbeurs GrootGroenPlus
KWEKERS MOETEN SORTIMENT AANPASSEN AAN KLIMAATVERANDERING
Kweken doe je niet alleen voor vandaag en morgen; een goede kweker is nu al bezig met de toekomst. Klimaatverandering, veranderende consumentenvraag en strengere regelgeving bepalen welke boomsoorten toekomstbestendig zijn. Welke soorten zullen floreren en welke zullen verdwijnen? Welke boomsoorten gaan de komende 20 jaar domineren? Hoe kunnen kwekers zich voorbereiden op de veranderende markt?
Het klimaat verandert en dat gaat sneller dan we misschien denken. Wat gaat dat betekenen voor het sortiment dat we nu aan bomen telen en planten? De KwekersBode legde haar oor te luisteren bij dendroloog Jaap Smit, groene curator van Trompenburg Tuinen & Arboretum in Rotterdam. “Ja, ons klimaat verandert echt in snel tempo”, zegt Smit. “Als je de KNMI-statistieken van de laatste 30 jaar erbij neemt, zie je hoe hard het is gegaan. En dat heeft de nodige gevolgen. Als we naar het stedelijk groen kijken, dan planten we nu bomen aan voor een periode van 60-70 jaar. Als we rekening houden met die snelle klimaatverandering en de toenemende ‘urban heat’, dan kunnen we grof gezegd constateren dat we van een zeeklimaat hard op weg zijn naar een landklimaat, met hete droge zomers en natte winters. Dat betekent dus ook dat de winterhardheidsgrenzen opschuiven. Dat houdt in dat bepaalde boomsoorten die hier inheems zijn, hun langste tijd hebben gehad, zeker in stedelijk gebied. Ik zou degenen die zich bezighouden met het kiezen van het sortiment voor de beplanting in stedelijk gebied en langs wegen willen adviseren om de blik te verruimen. Kies klimaatbestendig en kies uit de wel 1000 verschillende soorten die in ons land worden gekweekt. Wageningen University & Research (WUR) schat zelfs dat 40% van de inheemse flora voor het eind van deze eeuw uitgestorven zal zijn. Denk daarbij dus ook aan bijvoorbeeld populaire inheemse soorten als beuk, eik, lijsterbes en berk.”
is niet handig. In wezen is er dan niets veranderd, de
Dat betekent dat dit niet alleen consequenties heeft voor de aanleg, maar net zo goed voor de kwekers. Jaap Smit: “Ook de kwekers van laanen parkbomen en ook van bos- en haagplantsoen zullen hun sortiment moeten gaan aanpassen en het is echt hoog tijd om daar mee aan de slag te gaan. De herkomst zal bepalend worden. Dus jonge plantjes van hier naar Oost-Europa sturen om ze daar te laten opkweken en dan weer terug te halen is niet handig. In wezen is er dan niets veranderd, de herkomst blijft nog altijd van hier. Het sortiment zal gericht moeten zijn op het doel waarvoor het gebruikt wordt; mooi is niet meer
sortiment zal gericht moeten
bepalend. De gemeenten gaan planten voor een periode van tien jaar in plaats van de halve eeuw van vroeger. Er komt een groeiende behoefte aan snelgroeiende bomen die leefbaarheid bieden; die bestand zijn tegen hitte, biodiversiteit bevorderen, die ertegen kunnen als de groeiplaatsen kleiner worden door alle kabels en leidingen die omwille van de energietransitie de grond in gaan én bomen die fijnstof opvangen. Warmte- en droogteresistente soorten zoals plataan, Hongaarse eik (Quercus frainetto), haagbeukbladige eik (Quercus cerris) en ceder (Cedrus atlantica) bieden perspectief. Ook soorten uit Zuid-Europa en Azië verdienen aandacht”, aldus Jaap Smit. Een gevarieerd, klimaat-robuust sortiment versterkt de biodiversiteit en vermindert risico’s. De juiste boom op de juiste plaats is essentieel voor het stads- en landschapsgroen van morgen.
Veel misverstanden over inheems en autochtoon
Marc Lodders, kweker van vele autochtone herkomsten, merkt dat in tal van artikelen de begrippen inheems en autochtoon verkeerd worden gebruikt. Inheems is niet automatisch autochtoon, terwijl Nederlands autochtoon wél altijd inheems is. Een goed voorbeeld is meidoorn. Die komt van nature hier voor en is dus
inheems, maar niet alle meidoorn is autochtoon. Veel zaden worden vanuit de Balkanlanden opgekweekt met een totaal ander klimaat dan wat we hier hebben. Deze planten zijn absoluut niet autochtoon en passen qua biodiversiteit en ecologie eigenlijk niet in ons klimaat, maar komen wel in de landschappen voor.
Boomkwekerij De Batterijen
Boomkwekerij De BatterijenKweken is een ambacht
Boomkwekerij De Batterijen, gevestigd in het mooie Ochten aan de rand van de Betuwe, is een allround groenbedrijf en kent vier takken: de boomkwekerij, het containerveld en het groencentrum met webshop, de cash-and-carry en het aanbod van het gehele traject van ontwerp tot begeleiding bij de aanleg. De kwekerij van in totaal 20 hectare is gevestigd op lichte rivierklei; de ideale plek voor de teelt van fruitbomen. De KwekersBode sprak met Alberto Stuurbrink, van De Batterijen. “Kweken is een ambacht,” zegt Alberto, “en dat ambachtelijke houden wij er graag in. De fruitbomen worden op de ouderwetse ambachtelijke wijze geoculeerd, gechipt en geënt. Het totale teeltproces van onderstam tot verkoopbare boom wordt door ons met zorg en aandacht begeleid.”
De kwekerij is gespecialiseerd in het kweken van inheemse appel-, peren-, pruimen- en kersenbomen en zachtfruit. Naast de moderne fruitrassen kweken ze veel oudhollandse fruitbomen.
In de Nederlandse Rassenlijst Bomen staan de opstanden die echt autochtoon zijn en die met certificaat geleverd kunnen worden. En zo heeft ieder land zijn eigen rassenlijst met het materiaal wat daar beschouwd wordt als autochtoon.
John de Lepper (L)
Jaap Smit
Enkele voorbeelden hiervan zijn de Brabantse Bellefleur, Karmijn de Sonnaville, Ingrid Marie, Kleipeer, Meikers en Eldense Blauwe. “Doordat we telkens op zoek zijn naar nieuwe, betere of nostalgische bomen en planten, volgen we de nieuwste trends en boomvormen op de voet”, zegt Alberto Stuurbrink. Door de klimatologisch ontwikkelingen zie je een verschuiving in het sortiment. Alberto: “Naast de vraag naar het bestaande sortiment, zie je een steeds grotere vraag naar mediterrane vruchtbomen en heesters zoals abrikoos, kaki planten, vijgen.” Alberto Stuurbrink constateert ook een toenemende vraag naar duurzaam geteelde planten. “We willen daar graag op inspelen, maar het gaat altijd om de bereidheid van de afnemers om er ook die hogere prijs voor te betalen.” De vraag naar herkomst speelt niet zo zeer bij de vruchtbomen, maar wordt wel gesteld door de afnemers van het bos- en haagplantsoen.
Boomkwekerij John de Lepper, sterk in bijzondere soorten Gelegen in de prachtige Brabantse Kempen, midden in één van de Acht Zaligheden, ligt Boomkwekerij John de Lepper, met een areaal van circa 15
hectare zandgrond. Het brede sortiment gaat van struiken en solitairen, van meerstammigen en vormbomen en Magnolia in boomvorm tot zware parkbomen, met nadruk op bijzondere soorten; met liefde en vakmanschap opgekweekt door John en Esther de Lepper en hun team. Architecten, hoveniers en groenvoorzieners door heel Europa vormen de doelgroep voor hun handelscontacten.
De KwekersBode vroeg John de Lepper om zijn mening over het kweken in de toekomst. “Door het sterk veranderende klimaat zullen we er rekening mee
moeten houden dat soorten die nu nog overal worden aangeplant, gaan verdwijnen. Bomen als Quercus, Tilia en Acer zullen vast wel in het sortiment blijven”, zegt John. “Maar het wordt tijd dat er ook naar andere soorten gekeken wordt, soorten die geschikt zijn voor de klimatologische omstandigheden die we hebben en nog gaan krijgen. De laatste 20 jaar zijn volgens het KNMI alle records van droog en nat gebroken, hadden we in 2024 een bijzonder nat jaar, nu is het al heel lang droog. Er is nauwelijks nog vorst. Al die omstandigheden maken dat bomen gevoeliger zijn voor ziekten en plagen. Dus we zullen bomen moeten produceren die daartegen bestand zijn. Een goed voorbeeld daarvan vind ik Nyssa sylvatica, de zwarte tupeloboom, die oorspronkelijk uit Noord-Amerika komt. Sterke en bewezen cultivars zijn onder andere Nyssa sylvatica ‘Autumn Burst’ en ‘Big Lady’. Zorgen voor een goede diversiteit is belangrijk.” Er is nog een punt dat hem zorgen baart: “De plantenkennis is aan het verdwijnen, niet alleen bij de afnemers, maar ook bij de aanbieders. Daar moet echt wat aan gebeuren. Tevens zie je het in de verschraling van het aanbod van veredelingen, zaad en stek en als je niet voldoende oppotmateriaal hebt, kun je niet voldoende produceren. Er is echt werk aan de winkel.”
Bogaert, familiebedrijf met lange traditie
Boomkwekerij Bogaert uit Balegem (B) is
een familiebedrijf met een lange traditie in het kweken van planten, bomen en struiken, die in een breed sortiment worden geleverd. Opgericht in 1967, door José Bogaert, het areaal bedroeg toen 15 ha. In 2001 is het bedrijf opgesplitst in Handelskwekerij Bogaert bv (exportimport) en Boomkwekerij Bogaert Koen. In 2016 kwam zoon Laurens in het bedrijf en in dat jaar werd ook boomkwekerij De Moor overgenomen. Op de kwekerij worden vooral jonge bomen in volle grond gekweekt (maten 6/8, 8/10, 10/12, 12/14 zijn de meest courante maten in het eigen aanbod) op een totaaloppervlakte van om en nabij de 70 hectare. Het sortiment bestaat vooral uit loofbomen, haagplanten, alsook fruitbomen. Om een wisselend aanbod te krijgen, wordt het gamma regelmatig aangevuld met niet-courante soorten. Behalve de kwekerij heeft het bedrijf ook een bloeiende groothandel.
De KwekersBode vroeg ook aan Koen Bogaert naar zijn visie op het kweken in de toekomst. “Welke bomen er de komende decennia gaan domineren?
Ik denk de bosbomen Alnus, Betula, Carpinus, Sorbus, Quercus, Tilia en nog wel enkele soorten.” Bogaert is van mening dat de Fagus het moeilijk zal krijgen. “Als u vraagt hoe nu in te spelen op de veranderende markt, dan denk ik dat we bij ons in België goed moeten kijken naar de natuurorganisaties”, zegt Koen Bogaert. “Wat zij vragen, daar geloven de mensen in en dat zijn vooral fruitbomen en bosbomen.”
Boomkwekerij Bogaert
Nyssa sylvatica ’Autumn Burst’
WAAROM DE MACHINEKAMER
HET VERSCHIL GAAT MAKEN
De strategische waarde van mechanisatie
De moderne boomkwekerij staat voor verschillende uitdagingen. De beschikbaarheid van arbeidskrachten neemt af, de kostendruk stijgt, en de eisen vanuit de afzetmarkt worden groter. Wie zijn bedrijf toekomstbestendig wil maken, moet zijn processen efficiënter organiseren. Mechanisatie speelt hierin een sleutelrol. De machinekamer, het geheel van verwerkings-, oppot- en transportlijnen, wordt steeds meer het hart van de kwekerij.
Mechanisatie maakt het mogelijk om een groot deel van het werk te automatiseren. Dit vraagt echter om een zorgvuldige afstemming van technologie en bedrijfsvoering. Hoe zorgt de kweker ervoor dat hij de regie blijft houden, ook wanneer machines een groter deel van het werk overnemen? Het antwoord ligt in het goed managen van de machines en het blijven afstemmen van de technologie op de specifieke behoeften van het bedrijf. Kwekers die hun machines zelf ontwikkelen, zoals bij Leuveld Boomkwekerijen, kunnen sneller inspelen op deze veranderingen en behouden zo de controle over hun processen.
Bij Leuveld wordt mechanisatie ingezet om de productieprocessen te verbeteren en de arbeidskosten te verlagen. Leuveld heeft een eigen mechanisatiebedrijf (KOBO), dat de kwekerij in staat stelt om machines te ontwikkelen die specifiek zijn afgestemd op hun eigen behoeften. Een voorbeeld hiervan is de knip- en steekrobot, die drie rijen planten tegelijkertijd kan knippen of rondsteken. De robot verlaagt de werkdruk en verhoogt de uniformiteit van de producten.
Ronald Brand, Sales and Office Manager bij Leuveld, legt uit: “Waar voorheen drie mensen stonden te knippen en te snoeien, hoeft nu nog maar één persoon de machine te bedienen. Dit maakt het werk niet alleen efficiënter, maar zorgt er ook voor dat de kweker goed kan blijven afstemmen op de operationele eisen van zijn bedrijf.”
HETO: innovaties voor de kwekerijsector Naast Leuveld speelt HETO een belangrijke rol in de mechanisatie van de boomkwekerijsector.
HETO biedt ook afleverbufferbanden en gereviseerde buffersystemen, die het verplaatsen van potten vergemakkelijken en de logistieke processen in kwekerijen verbeteren. Deze machines zijn mobiel en kunnen op verschillende locaties binnen de kwekerij worden ingezet, wat de flexibiliteit vergroot. De regie blijft echter bij de kweker, die de machines moet afstemmen en monitoren om ervoor te zorgen dat ze op de juiste manier worden ingezet en de productiebehoeften blijven vervullen.
HETO biedt een breed scala aan machines die de efficiëntie in kwekerijen kunnen verhogen. De machines helpen niet alleen om de productiviteit te verhogen, maar bieden ook de mogelijkheid om processen te stroomlijnen, wat de werkdruk vermindert. Machines zoals de wijderzetvork en trayvullijn maken het oppotten en vullen van trays veel sneller. De wijderzetvork kan 800 tot 900 potten tegelijkertijd op gelijke afstand plaatsen, waardoor het oppotproces aanzienlijk wordt versneld. De trayvullijn biedt een efficiënte manier om trays met potgrond te vullen en stekgaten aan te brengen, waardoor handmatige arbeid grotendeels wordt geautomatiseerd. Deze innovaties verlichten de werkdruk, maar de vraag blijft: hoe houdt de kweker de regie over het proces, wanneer een groot deel van het werk door machines wordt uitgevoerd?
De menselijke kant: de (toekomstige) kweker als manager en planner Hoewel mechanisatie de fysieke werkdruk vermindert, blijft de menselijke factor essentieel. De moderne kweker moet de regie behouden door als manager en planner op te treden. Waar vroeger de nadruk lag op handarbeid, verschuift de focus nu naar het efficiënt beheren van machines en processen. Dit betekent dat de kweker steeds meer moet nadenken over hoe technologie kan worden ingezet om het bedrijf draaiende te houden en tegelijkertijd de kwaliteit en efficiëntie te waarborgen. Bij Leuveld Boomkwekerijen speelt de samenwerking tussen de technische afdeling en de kwekerijmedewerkers een belangrijke rol. Het bedrijf ontwikkelt zijn machines in nauwe samenwerking met de mensen die de machines daadwerkelijk gebruiken. Dit zorgt ervoor dat de technologie optimaal blijft aansluiten bij de dagelijkse werkzaamheden, zodat de kweker niet alleen kan profiteren van de efficiëntie, maar ook de controle behoudt over de kwaliteit en de uitkomsten van de productie.
Met de groeiende mechanisatie in de boomkwekerijsector komt de vraag op hoe de toekomstige kweker wordt voorbereid. De mbo-opleiding ‘Teelt en techniek: specialisatie boomkwekerij’ van Yuverta speelt in op deze ontwikkeling door studenten voor te bereiden op een meer strategische rol. De opleiding richt zich niet alleen op de technische aspecten van de teelt, gewasbescherming, logistiek, en verkoop. De nadruk ligt ook op algemene vakken zoals economie, ICT en loopbaanbegeleiding, wat de studenten een brede basis geeft voor hun toekomstige loopbaan.
Ruud van der Hulst, eigenaar van HETO Agrotechnics sinds 2017, over de wijderzetvork: ‘Als ze ’m gezien hebben, willen ze ‘m meteen meenemen’
Foto’s: Leuveld Boomkwekerijen
Daarnaast is er veel aandacht voor het gebruik van moderne machines en managementvaardigheden.
Claudia Chi, directeur van Yuverta Leven Lang Ontwikkelen (LLO), zegt hierover: “De opleiding start nu voor de vierde keer. Nieuw dit jaar is dat we de opleiding tot leidinggevende op niveau 4 aanbieden, wat belangrijk is voor het doorgroeiperspectief van medewerkers.”
Deze aanpak ondersteunt de kwekers in hun transitie naar een rol waarin ze niet alleen vaktechnisch onderlegd zijn, maar ook het beheer kunnen behouden over hun kwekerij in een steeds technischer wordende omgeving.
Vooruitkijken: investeringen voor de toekomst
De vraag die iedere kweker zichzelf stelt is: welke investeringen zijn nodig om de komende 5 tot 10 jaar bij te blijven? De vooruitgang in mechanisatie, zoals de knip- en steekrobot van Leuveld en de machines van HETO, laat zien dat het niet alleen gaat om de machines zelf, maar ook om hoe deze machines de werkprocessen kunnen verbeteren. Investeren in geavanceerde machines betekent investeren in een efficiënter en duurzamer bedrijf.
Leuveld heeft al verschillende machines ontwikkeld die nu niet alleen in hun eigen kwekerij worden gebruikt, maar ook aan andere kwekers worden geleverd. Dit maakt de kwekerij minder afhankelijk van externe leveranciers en helpt de sector vooruit.
HETO kijkt eveneens vooruit en blijft
werken aan nieuwe technologieën die de mechanisatie in de sector verder kunnen verbeteren. Hun machines zijn ontworpen om de productiviteit te verhogen en de werkomstandigheden te verbeteren, met oog voor duurzaamheid en efficiëntie.
Toch is het belangrijk dat de kweker de leiding houdt, zodat de technologie optimaal kan worden ingezet.
De stem van de kweker Veel kwekers hebben inmiddels door dat mechanisatie geen luxe meer is, maar een noodzakelijke stap om hun bedrijf toekomstbestendig te houden. In gesprekken met kwekers die al gebruikmaken van mechanisatie, zoals de machines van Leuveld en HETO, komt naar voren dat ze deze technologieën beschouwen als belangrijke hulpmiddelen voor een doelmatiger bedrijf. “De machines nemen niet het werk over, maar maken het werk wel makkelijker en efficiënter,” zegt een Zundertse kweker.
De sleutel tot succes ligt in het behouden van de regie. Kwekers moeten niet alleen vertrouwen op de technologie, maar er ook voor zorgen dat ze de controle behouden over de processen die essentieel zijn voor het succes van hun bedrijf.
“De jaarlijks in juni drukbezochte Techniekdag Boomteelt Zundert staat bekend om het tonen van innovaties en uitwisselen van kennis en ervaringen. Het gros van bezoekers en deelnemers is deelnemer aan GGP met hart voor groen en techniek!”
HETO Mechanische vork RVB
HETO Wijderzetvork half uitgezet
Tekst: Addo Sprangers
ADVERTORIAL
BUFFERSTROKEN OP BCT VERSTERKEN NATUUR EN ECONOMISCH RENDEMENT
In Zundert verrijst op het terrein van Business Centre Treeport (BCT) een innovatief proefveld dat boomkwekerijen op termijn een flinke stap richting duurzaamheid kan laten zetten. Het bufferstrokenproject - geïnitieerd door Treeport BCT Partners BV ROOTZ en mede uitgevoerd met een breed consortium - slaat drie vliegen in één klap: schoner water, meer biodiversiteit én economisch rendement voor kwekers. “We maken van een kostenpost een opbrengstenpost,” aldus Merijn Maas.
Laatstgenoemde is werkzaam voor VARTA. Dit bedrijf onderzoekt gewassen en agrarische reststromen op inhoudsstoffen en de toepassing van deze inhoudsstoffen, zoals gewasbeschermende werking, en behoort tot het consortium.
Bundeling initiatieven
Het bufferstrokenproject ontstond vanuit verschillende, deels losstaande initiatieven, zo maakt zijn werkgever Charl Goossens duidelijk. “Er was een opdracht van waterschap Brabantse Delta om de waterkwaliteit te verbeteren. Tegelijkertijd zochten wij vanuit ons bedrijf naar lokaal geteelde alternatieven voor vezels in veenvrije potgrond. En drie studenten van de HAS onderzochten, naar aanleiding van een eerder onderzoek naar bufferstroken in de Verenigde Staten, of bufferstroken in Nederland ook kunnen bijdragen aan schoner oppervlaktewater. Die drie sporen zijn bij elkaar gebracht op het BCT-terrein.”
Onderzoek
Bufferstroken zijn verplichte onbespoten en onbemeste zones langs percelen, die veel kwekers als een verliespost ervaren. Maar daar wil het bufferstrokenproject
verandering in brengen. Op een proefveld van een halve hectare staan teststroken met diverse boomsoorten, zoals wilg, populier en Miscanthus, in wisselende combinaties en in stroken van elk honderd vierkante meter. “We meten het grondwater vóór en na de stroken, vangen het afspoelwater op en analyseren de slootwaterkwaliteit,” legt Goossens uit. “Zo brengen we precies in beeld wat de zuiverende werking is van elke beplanting.” Ook de onderbegroeiing wordt meegenomen in het onderzoek: gewoon gras, klaver of bijvriendelijke kruidenmengsels komen langs. Niet alleen om afspoeling van nutriënten en pesticiden te voorkomen, maar ook om het bodemleven en insecten te versterken, en zo de biodiversiteit op en rond kwekerijen te verrijken.
Feiten
Het project wordt straks al fors uitgebreid: maar liefst zeven hectare aan nieuwe stroken komen erbij, verspreid over meer varianten. Tegelijk starten laboratoriumtesten in speciaal ingerichte onderzoeksbakken bij ROOTZ. “Daar controleren we per plant de zuiverende capaciteit, zonder invloeden van sloten
Multifunctionele bufferstrook: Vezelgewas
of externe regenval,” zegt Goossens. “Daarmee kunnen we theorie en praktijk straks naast elkaar leggen en hard maken wat werkt. Geen veronderstellingen, maar feiten.”
Opbrengstenpost
Belangrijk is ook de economische kant. Door vezels uit de bufferstroken te oogsten - voor bijvoorbeeld duurzame potgrond - kan de kweker direct een eerlijke opbrengst realiseren. “Nee, het levert misschien niet hetzelfde op als sierconiferen,” stelt Maas eerlijk, “maar de vezels leveren wel geld op. Het wordt geen natuurstrook die alleen maar geld kost. We maken van een kostenpost een opbrengstenpost. En ook voor de relatie met het waterschap is het aantrekkelijk, want een kweker die investeert in een functionele bufferstrook krijgt mogelijk straks meer ruimte en vertrouwen bij strengere regelgeving.”
Krachtenbundeling
Voor de uitvoering van het project hebben verschillende partijen hun krachten gebundeld. ROOTZ faciliteert ter plaatse de onderzoekslocaties en laboratoria.
“De hele keten zit aan tafel,” aldus Maas. “Van onderzoek en aanleg tot verwerking en afzet. Alleen zo kun je het echt laten werken.”
Advies
De onderzoeksresultaten worden over vier jaar gebundeld in een breed toepasbaar advies. Daarmee kunnen boomkwekers op andere bodemtypes dan Zundertse zandgrond - denk aan bijvoorbeeld veengronden - straks ook profiteren van de inzet van bufferstroken. En dat is nog niet alles, licht Merijn Maas een tipje van de sluier op: “We willen straks ook de zuiverende werking op PFAS gaan onderzoeken. Maar eerst richten we ons op wat nu nodig is: laten zien dat het werkt en dat het loont.” Met kennis, samenwerking en innovatieve aanpak slaat Treeport BCT Partners BV ROOTZ met dit project een duurzame weg in, die perspectief biedt voor de boomkweker van morgen.
Open Dag
Tijdens de Open Dag van ROOTZ op 18 september 2025 gaan de rondleidingen ook langs het bufferstrokenproject.
