Hfd 3 Ontharen

3. Ontharen

Haarsoorten

Vellushaar bestaat uit zachte, ongepigmenteerde donsharen. Bij kinderen vinden we het op het gehele lichaam behalve op de behaarde hoofdhuid, oogharen en wenkbrauwen. Terminaalhaar is het sterke, gepigmenteerde haar dat we vinden op de behaarde hoofdhuid, wimpers en wenkbrauwen. Bij volwassenen ook in de schaamstreek en onder de oksels en bij mannen meestal ook op armen en benen. In de puberteit verandert het vellushaar, onder invloed van hormonen, in terminaalhaar. Hoe het haarpatroon zich precies ontwikkelt is afhankelijk van het geslacht, de etnische groep en erfelijke factoren.

Groeifasen

De groeifasen van het haar: • De anagene fase: de groeifase. Vanuit de matrix groeit de haar tot hij zijn maximale levensduur en lengte heeft bereikt. Deze fase kan van zes weken tot maanden en zelfs jaren duren. Ook vormt zich pigment in deze haar. Hoe lang de haar wordt, is afhankelijk van erfelijke factoren. Als de haar zijn maximale lengte heeft bereikt gaat hij over in de volgende fase. • De katagene fase: de rustfase. Hierin komt de haar los uit de matrix.

De haar groeit nu niet meer. Deze fase duurt enkele dagen. • De telogene fase: de afstotingsfase, de haar valt uit.

Depileren en epileren

• Depileren is het verwijderen van alleen de schacht van de haren tot op het huidoppervlak. Bijvoorbeeld door scheren. • Epileren is het verwijderen van de gehele haar met schacht en wortel, dus van onder het huidoppervlak.

Tijdelijke verwijdering

Bij sommige van de volgende mechanische methoden van depilatie of epilatie wordt de groeicyclus van de haar niet verstoord, bij andere wel. Afhankelijk daarvan is er een snelle teruggroei en stoppelvorming, of is er een kans op wegblijven van de haren. Bij de volgende methoden van epilatie wordt de matrix in meer of mindere mate beschadigd, maar onvoldoende om er zeker van te zijn dat de haargroei zich niet herstelt.

De zekerheid kan vergroot worden door toepassing van haargroeiremmende middelen, direct na de epilatie.

Mechanische epilatiemethoden

• Pincet. De katagene en telogene haren worden eenvoudig verwijderd. De anagene haren breken soms af maar laten meestal met wortel en al los. Of de haar is afgebroken of met wortel en al uitgetrokken, kan met een microscoop bekeken worden. • Automatisch pincet. Het effect daarvan komt overeen met de gewone pincet. De trek op de haren is regelmatiger, maar er bestaat een gerede kans dat meerdere haren tegelijk gepakt worden en het geklik kan hinderlijk zijn voor de cliënt. • Hars. Met de haargroei mee opbrengen en tegen de haargroei in aftrekken. De huid van te voren ontvetten en in verband met eventueel toegebrachte wondjes goed nabehandelen. Er zijn momenteel veel verschillende harsmaterialen in de handel. De hard wordende soorten kunnen in een keer verwijderd worden, de zachtblijvende soorten worden verwijderd met behulp van een celstofstrip. • Was. De procedure is dezelfde als bij harsen.

Mechanische depilatiemethoden

Bij de volgende methoden is het vrijwel zeker dat de haren terug zullen komen. • Scheren: het met één of meerdere scherpe messen afsnijden van de haren zo dicht mogelijk bij het huidoppervlak. • Knippen: met een schaar (twee messen) afsnijden van het haar, zo dicht mogelijk bij het huidoppervlak. Door de dikte van de schaar is dat altijd verder dan bij scheren. • Schuren: met een schuurschijfje of een schuursteentje de haren afschuren tot op de huid. Beschadiging van de huid is hierbij moeilijk te voorkomen.

Chemische depilatiemethode

• Crèmebehandeling: de haren worden ‘opgelost’ met een chemische stof, een keratolyticum (hoornstofoplosser). Ook de huid wordt hierbij aangetast, dus een grondige nazorg is noodzakelijk.

Definitieve verwijdering

Definitieve ontharing kan alleen langs elektrische weg. 1. Met behulp van Diathermie, (galvanische) wisselstroom (elektrische cauterisatie). Langs de haar wordt een ongeïsoleerde naald ingebracht, die is aangesloten aan de negatieve pool van het apparaat.

Door de ionenwerking wordt loog gevormd aan de haarwortel, die na enige tijd de kiem vernietigt. Een langdurige en pijnlijke methode, die weinig meer toegepast wordt. 2. Met behulp van hoogfrequente wisselstroom (diathermische methode).

Een geïsoleerde naald, die alleen aan de punt vrij is, wordt langs de haarschacht tot in de haarkiem geleid. De stroom verbrandt daar de haarkiem. 3. Met de Blend-methode, hier wordt gebruik gemaakt van wisselstroom en gelijkstroom. Een ongeïsoleerde, enigszins tapse naald wordt langs de haar ingebracht en daar wordt een hoogfrequente wisselstroom op gezet. Direct daarna wordt een galvanische stroom toegevoerd. De hitte versnelt het galvanische proces, waardoor het effect groter is en de behandeling minder pijnlijk. 4. De Flash- of lasermethode. Door middel van een geconcentreerde lichtbundel wordt de haarpapil vernietigd. Hiervoor is pigment noodzakelijk. Deze methode is bijna pijnloos en zeer effectief.

Voor en nabehandelingen

• De huid moet schoon, en zover mogelijk bacterievrij zijn. De plaats, die onthaard gaat worden, dient goed gereinigd te zijn en daarna gedesinfecteerd. Bij elektrische epilatie mag geen alcohol gebruikt worden in verband met brandgevaar. • De plaats, die onthaard gaat worden, moet vetvrij zijn. Bij hars of wasontharing is dat nodig om een goede grip op de haren te verkrijgen. • Elke ontharing is een stress voor de huid, die daarna dus gekalmeerd moet worden met bijvoorbeeld azuleen olie, anijsolie of pepermuntolie. Ook gebruik van het HF-apparaat (hoogfrequentie) kan hier goede resultaten opleveren. • Een geëpileerde huid heeft kleine wondjes opgelopen. Een vochtige huid trekt gemakkelijk micro-organismen aan. Na de epilatie moet de huid dus goed gedroogd worden. 70% alcohol kan hier wel gebruikt worden, de alcohol neemt vocht op en desinfecteert tegelijkertijd. • Na elke epilatie kan een haargroeiremmend product worden opgebracht en voorzichtig ingemasseerd. Dit belemmert de hormonen en enzymen, die een rol spelen bij de hergroei.

Samenstelling en werking

• Hars is een wondvocht van bepaalde bomen, dat hardt aan de lucht.

Ontharingshars is meestal colofonium. Het wordt gesmolten en bij een aanvaardbare temperatuur opgebracht met de haargroeirichting

mee. Daarna aftrekken tegen de haargroeirichting in, direct aan de hars of aan een strook linnen of celstof die in de hars is gedrukt. • Was dient sterk kleverig te zijn en goed grip te bieden. Bijenwas alleen is te zwak en wordt versterkt met een beetje hars. De van de bladen van een palm verkregen carnaubawas leent zich er toe zonder toevoegingen. Omdat de was kan brokkelen, wordt die toch veelal gemengd met bijenwas. • Ontharingscrèmes bevatten sterk basische stoffen, die de hoornsubstantie aantasten en oplossen. Dat doen ze ook met de huid, zodat een goede nazorg vereist is. • Huidkalmerende producten zijn bijvoorbeeld goudsbloemolie (calendula), kamille (azuleen en bisabolol), jojoba-olie, avocado-olie en amandelolie. Voor het gelaat doet ook Sint Janskruidolie (hypericine) goed werk. • Haargroeiremmende producten werken in op de androgene hormonen en enzymen, die de haargroei stimuleren. Het zijn vaak ‘antienzymen’ en etherische oliën, die antagonistisch op de androgenen inwerken. Zij moeten direct na de epilatie worden aangebracht, zolang de gemaakte wondjes nog open zijn. De resultaten kunnen erg uiteenlopen zowel wat het herhalen van de behandeling als wat de groeiremming betreft.

Wat moet je weten?

1. Wat is het verschil tussen velushaar en terminaalhaar? 2. Welke zijn de groeifasen van een haar? 3. Wat is de voorbehandeling als een huid gaat harsen? 4. Wat is het verschil tussen epileren en depileren? 5. Waarom breng je na het harsen een huidkalmerend product aan? 6. Wat is de juiste richting van het uittrekken van de haren bij epileren? 7. Waarop berust de werking van chemische depilatie? 8. Wat is het verschil tussen Diathermie en Blend? 9. Waarop berust de werking van de Flash methode? 10. Wat zijn haargroeiremmende middelen?

Meerkeuzevragen 11.Bij chemische ontharing maakt men gebruik van

a. crème. b. hars c. pincet.

12.Met behulp van ontharingshars verwijdert men

a. de haarpapil en de haarwortel. b. de haarschacht en de haarfollikel. c. de haarschacht en de haarwortel.

13.Elektrische ontharing is gericht op het vernietigen van

a. de haarfollikel. b. de haarschacht. c. de haarwortel.

14.Bij mechanische epilatie maak je gebruik van

a. crème of schuurplaatjes. b. hars of was. c. pincet of crème.

15.Bij de haargroei is de katagene fase ten opzichte van de anagene fase in het algemeen

a. gelijk. b. korter. c. langer.

66