DE ERFENIS VAN BLINDE MINEKE IN DE LEEST Pagina
3
Weekblad
Jaargang 2 - Week 17 donderdag 24 april 2014
MATTHÄUS PASSION HEUSDEN KRIJGT HOOG BEZOEK
JU-JITSU TEAM GROSSIERT IN MEDAILLES OP NK
Pagina
Pagina
Waalwijk 9
U vindt de officiële gemeenteberichten op pagina 12 t/m 14.
21
HUIS-AAN-HUIS IN WAALWIJK • SPRANG-CAPELLE • WASPIK • DRUNEN • ELSHOUT • (OUD) HEUSDEN • HERPT • DOEVEREN • HEDIKHUIZEN • HEESBEEN
Molukkers in Waalwijk: “50 jaren van herdenking”
schiedenis, wat het bestuur in kaart brengt tijdens de expositie vol foto's. Thema's die je terugziet zijn sport, cultuur, school, werk, de woonwijken en de latere ontwikkelingen. “Jongeren van nu weten te weinig over de Molukse kwestie en de band van ons met Waalwijk,” weten de twee bestuursleden. “Iedere geïnteresseerde raden we aan vanaf 9 mei te komen kijken in het gemeentehuis.” Op de dag zelf zal rond 15.00 uur burgemeester Kleijngeld de opening verrichten, in aanwezigheid van iedereen die het Molukse hoofdstuk een warm hart toedraagt. In juni volgt er nog een voetbaltoernooi bij RWB en in september een culturele dag in De Leest. Een gedenkboek is in de maak. Info: www.molukkersinwaalwijk.nl.
Ad Roza Fysiotherapie - 0416-560867 Lijsterbesstraat 2 - Waalwijk
in West- en Midden-Brabant
Alle recreatietips uit de regio van het voorjaar! 1
in West- en Midden-Bra
Uit en Thuis is een uitgave van BTC, Tilburg, Uitgeverij EM. de in samenwerking met Jong Baarle-Nassa Regio-VVV West- en u Midden Brabant
Nassaudag Breda
Fantastyval
Sinds 2013 is 'Stichting 50 jaar Molukkers in Waalwijk' actief, om in 2014 groots uit te pakken met diverse festiviteiten. Waalwijk kent een cultuurrijke Molukse gemeenschap, verweven door de stad. Met een foto-expositie in het gemeentehuis, vanaf vrijdag 9 mei, wil het bestuur en haar voltallige achterban juist ook de niet-Molukse bevolking bereiken. Door Maarten Liebregts
DE MOLUKSE KWESTIE IN HET KORT Op basis van de vertellingen van bestuursleden Usman Santi en Dadé Tehupelasury gaan we even terug in de tijd. Het is na de Tweede Wereldoorlog, een periode dat het antikoloniale tijdperk intreedt. Ook voor Nederland. Indonesië roept de onafhankelijkheid uit en verlangt soevereiniteit. Nederland wil daarentegen eerst zelf rust en orde herstellen op de eilanden. Het maakt gebruik van KNIL-militairen, voor een groot deel bestaand uit Molukse soldaten, die volgens de bronnen altijd loyaliteit hebben getoond aan Holland. Forse militaire ingrijpen volgen, de politionele acties van 1947 en 1948/1949 zijn een bloederig feit. Vaak worden de Molukse soldaten als eerste naar het front gestuurd, gevolgd door een Nederlands team. Hoewel de acties Nederland helpen om een stevigere voet op Indonesië te krijgen, zwicht de overheid onder internationale druk in 1949. Deze daad heeft gevolgen voor de veiligheid van Nederlanders aldaar en Molukkers, die zij aan zij vochten tegen de Indonesische troepen, denkt men. Na de onafhankelijkheid ontstaat er een federatie van deelstaten, waar Oost-Indonesië (met de Molukken) er een van is. In 1950 heffen veel deelstaten zich op en sluiten aan bij de Indonesische Republiek, waardoor het Moluks gebied als enige overblijft. Gevreesd wordt voor overheersing door de regering van
Jakarta. Diverse Molukse politici, waaronder Soumokil, willen per se dat de deelstaat behouden blijft, inclusief haar eigen legereenheden, voormalige KNIL-militairen. Het Indonesische leger lukt het uiteindelijk om voet op de oostelijke eilanden te zetten. Molukse politieke activisten dwingen aan op een onafhankelijk Moluks gebied. In april 1950 wordt de RMS geproclameerd. Molukse KNIL-eenheden steunen de eigen republiek. Indonesië laat het er niet bij zitten en voert een aanval uit. De Molukkers staan in hun hemd. Nederland verleent geen steun of hulp. Een langdurig (gewapend) conflict volgt.
NAAR NEDERLAND De Molukse KNIL-militairen komen na lang beraad (en na tijdelijk te zijn ondergebracht in de Koninklijke Landmacht) naar Nederland, om gedemobiliseerd te worden. De kampementen in Indonesië blijken immers niet veilig genoeg. Er is ook geen garantie dat de Indonesische overheid de Molukkers met rust laat. Het verblijf in Nederland is in eerste instantie van tijdelijke aard. Een hartelijke ontvangst in Nederland volgt niet bepaald. De KNIL-soldaten krijgen hun ontslag: demilitarisatie. Wederom voelen de Molukkers zich alleen. Geen baan, in een vreemd land met een compleet gezin. Wat nu? De term 'verraad' valt. Tijdelijke woonoorden zijn onder andere kamp Vught en kamp Wyldemerk in Friesland (en nog tientallen meer). Want Nederland wil de Molukkers bij elkaar houden en niet in gewone huizen
Uitreiking erepenning op 25 november 1986 door Koningin Beatrix in de Ridderzaal aan mevrouw Behuku Nam Radja uit Waalwijk. onderbrengen. Er is al woningnood genoeg. Bovendien zakken de Molukkers in hun inkomsten. Van 40 gulden soldij naar 3 gulden zakgeld en kledingbonnen. Behoorlijk onaanvaardbaar, is de mening in de Hollandse kampementen. Een sfeer van kwaad bloed en ontevredenheid is het gevolg.
WAALWIJK De Nederlandse staat krijgt in de gaten dat het tijdelijke karakter van de Molukse aanwezigheid meer een permanente vorm heeft gekregen, wat leidt tot de zelfzorgregeling rond 1956. Na jaren van omzwervingen en concentratie belandt een gedeelte van de Molukse gemeenschap in Waalwijk, waar werkgelegenheid is in de schoenindustrie. Opvallend is dat zowel christelijke Molukkers als islamitische Molukkers hier komen te wonen. Het is 1964 als Waalwijk de nieuwe groep bewoners krijgt. In Besoyen in en rond de Doelenstraat, in Baardwijk in de Van Lovenlaan en de Boekelaerstraat. De 2e generatie Molukkers groeit hier op. Volgens Santi en Tehupelasury wordt deze generatie een stuk mondiger, beïnvloed door ouders, die nog altijd heimwee hebben en het ideaal van
Weervisserijtocht
Prominente gebeurtenissen in de 50 jaren Molukkers in Waalwijk (en die een plaats krijgen in de foto-expositie) zijn natuurlijk de uitreiking van de Rietkerkpenning aan de 1e generatie Molukkers als erkenning voor diens bewezen diensten en het overeenkomen van het convenant over woningtoewijzing tussen de gemeente Waalwijk, de woningbouwvereniging en de Molukse gemeenschap, als afspraak om de Molukse woonwijken in de toekomst in stand te houden.
DE FOTO'S EN VERHALEN BLIJVEN Inmiddels is de Molukse gemeenschap geen expliciete minderheid meer. In Waalwijk is nog slechts een tiental 1e generatie Molukkers in leven. Nog steeds ieder, met een eigen verhaal vol beleving, heimwee en/of acceptatie. De Molukkers vormen een onderdeel van gemeente Waalwijk. Een belangrijk stukje ge-
Jaargang 8 - Nummer
www.vvvbrabantse
wal.nl
EEN SPETTEREND DAGJE UIT!
15% korting
op entree rk waters peelpa Splesj
Waterspeelpark Splesj op Molecaten Park Bosbad Hoeven Oude Antwerpsepo stbaan 81b Hoeven
(tussen Breda en Roosendaal)
www.molecaten.nl/splesj
Normaal entree € 15,- p.p. De korting geldt niet i.c.m. andere kortingen. Max. 4 personen per bon.
1
23 april t/m 6 juli 2014
Inhoud
Agenda 23 april t/m 6 juli door heel de krant
Breda Jazz Festival
Wouwse Plantage. Fantastyval is dit jaar gebaseerd op Alice in Wonderland. Zo kunnen kinderen tegen het bekende Kaartenleger vechten of meedoen aan een kostuumwedstrijd met audiëntie bij de Rode Koningin. Kom ook naar Alice in Horrorland , leer Futterwacken of vier het Onvaderdagfeest. Muziekgroepen uit binnen- en buitenland brengen Keltische en Iers/Schotse muziek, er zijn modeshows, lezingen, roofvogelshows en een fantasy markt.
Benieuwd hoe ansjovis wordt gevangen? Ga dan op 24 mei, 8 juni, 19 juni, 2 juli of 11 juli mee met een boottocht vanuit Bergen op Zoom naar de weervisserij. U combineert uw bezoek o.l.v. een gids met een rondvaart over de Oosterschelde.
een onafhankelijke republiek nastreven. Wat rest zijn de woelige jaren '70, met treinkapingen, protesten en luid verzet als resultaten. De overtuiging dat de Molukkers ooit nog terugkeren leeft voort in de acties van de 2e generatie, met alle (fysieke) gevolgen van dien.
Editie Tilburg
Met het huwelijk van de 11-jarige Bredase Johanna van Polanen met de Duitse Engelbrech t van Nassau in 1403, kwam een begin aan de Nederland se Nassauhistorie. Tijdens de jaarlijkse Nassaudag op tweede Pinksterdag (tevens Kastelendag) viert Breda zijn rijke Nassauverleden. Dit jaar op 9 juni een bijzonder lustrumpro gramma met Blyde Incomste (een groots theatraal spektakel waarbij ca. 200 acteurs en figuranten de ‘Incomste’ van Johanna en Engelbrecht naspelen), bezoek een vloot met 25 van historische van de Willem Alexanderb vaartuigen en opening rug. Op het Kasteel Breda, in de Grote van Kerk en bij Kasteel Bouvigne her- schouwspe leven oude tijden en in het Valkenberg l wordt de list met het turfschip nagewordt een speeld. stadspicknick geserveerd De historische vloot . Tijdens een indrukwekk ligt tot 12 juni in de end ase Haven. Bredwww.bredanassaust ad.nl
Fantasierijke wezens bevolken op 14 en 15 juni het landgoed
1e generatie Molukse dames in het kader van 60 jaar Molukkers in Nederland in Balade, maart 2012. (foto: Dick Sars)
bant
3
Van Gogh Leeft
3
Midzomernachtfeest
Dancefestival ‘Never
Dorst
7
Grow Up’
7
Prijs voorverkoop: vanaf € 13,50, kinderen 6 t/m 12 jaar € 6,00. www.fantastyval.co m
Happen, Trappen, Afsta
Fietsen én lekker eten? Kom dan Happen Trappen Afstappen, een leuke fietstocht inclusief een driegangendiner op drie verschillende locaties.
MeiMarkt in Tilburg
ppen
U kunt kiezen uit de Noordroute (vanuit Oosterhou t, richting de Biesbosch) en de Zuidroute (vvanuit Oosterhout door en rondom de Boswachterij Dorst). Tijdstip naar keuze en reserveren is niet nodig. www.vvvoosterhou t.nl
Adriaan van Bergen
9
Spektakel
9
geef op
20.21.22 www.brandwondenstichting.nl
Deze week bij Uw Weekblad! De volgende uitgave verschijnt op 2 juli
Ramen - Deuren - Serres - Zonwering - Lichtstraten - Overkappingen
NU GRATIS EXTRA’S!
tijdelijk
6% BT op monta
W
ge
Afstandbediening t.w.v. max. € 169,-
Bestel nu uw exclusieve zonnescherm Overtuig uzelf en laat u vrijblijvend adviseren bij u thuis of in een van de showrooms.
Den Bosch
Waalwijk
Orthen 24-26 (073) 644 64 03
Cartografenweg 14 (0416) 33 12 10
www.bohaco.nl
goed bekeken ‘n klasse beter
PWA-school Sprang-Capelle
Alle leerlingen uit groep 7 behalen verkeersdiploma
www.maasduinenzorg.nl
EEN SLAGERIJ VOL CULINAIRE INSPIRATIE
Op Koningsdag geopend van 08.00 tot 20.00 uur en zondag van 10.00 tot 17.00 uur. Zie de achterpagina voor de aanbiedingen.
HOFLEVERANCIER VOOR KONINGSDAG Na een aantal maanden hard werken en oefenen zijn álle leerlingen van groep 7 van de Prins Willem-Alexanderschool
te Sprang-Capelle in één keer geslaagd voor hun schriftelijk en praktijkexamen verkeer.
KOM LANGS IN ONZE WINKEL VOL LEKKERS. VLEES(WAREN) - TRAITEUR - SCHOTELS - GOURMET Iedere week verrassende aanbiedingen:
WWW.SLAGERIJVANROESSEL.NL