2021 Week 30 Vrijdag 30 juli
NR. 5801
116 e jaargang ROB VAN GINNKEN LANDBOUW DOET VEEL AAN STIKSTOFREDUCTIE
ZOMER VAN BAARLE MET MUZIEKTALENT ERIC BOEREN
50 JAAR HENK LAURIJSEN AUTOMONTEUR EN VAKMAN
BLOEMTJE VOOR VERDIENSTELIJKE BLOEDGEVERS
5
9
11
14
VAN LANDLOPERS TOT WERELDERFGOED
Wortel-Kolonie eindelijk op Unesco-lijst Niet genoeg geld op zak voor een brood? Dat volstond vroeger soms om je als landloper naar ’Wortel’ te sturen. Samen met drie andere Koloniën van Weldadigheid in Nederland is Wortel-Kolonie in de gemeente Hoogstraten voortaan werelderfgoed. Wortel-Kolonie is het eerste door mensen aangelegde ’cultuurlandschap’ in België dat erkend is door de Unesco. ”We mogen trots zijn om naast de Grand Canyon of de Chinese Muur te staan,” zegt Philippe De Backer van Kempens Landschap. En hij was niet de enige die de loftrompet blies over de plaats die ‘Wortel-kolonie’ op de werelderfgoedlijst heeft verworven DOOR FRANS TUIJTELAARS België kreeg het voorbije weekend prachtige prestigieuze Unesco-prijzen toegekend. Eerst was er de erkenning van Spa als werelderfgoed, samen met tien andere Europese kuuroorden en daarna kwam er, twee dagen later, kwam ook Wortel-Kolonie samen met drie Nederlandse ’Koloniën van Weldadigheid’: Veenhuizen, Willemsoord en Wilhelmina-oord in de provincie Drenthe op de prestigieuze Unesco-lijst. De ’Koloniën’ waren sociale landbouwprojecten voor armen, maar ook landlopers werden er gedwongen tewerkgesteld. De Unesco heeft ze nu erkend als getuigen van een uitzonderlijk, ingrijpend en grootschalig sociaal experiment van armoedebestrijding, door binnenlandse landbouwkoloniën in te
bpost PB- PP
BELGIE(N) - BELGIQUE
Koloniën van Weldadigheid: Lange rechte dreven voor rust in het hoofd en overzicht voor de bewakers...
richten in afgelegen gebieden. Door mensen gemaakt landschap Na de Europa Nostra Grand Prix Award in 2014, de Sustainable Tourisme Award in 2018, de European Landscape Award Alliance in 2019 en het Europees Erfgoedlabel in 2020, schiet Wortel-Kolonie nu de hoofdvogel af: een plekje op de werelderfgoedlijst van Unesco. Vlaams minister van onroerend erfgoed Matthias Diependaele (NVA) was verheugd: ”Samenwerkingen en een gedeelde visie hebben gezorgd voor een prachtig stuk erfgoed dat voortaan ook wereldwijd erkenning geniet.”
Het Unesco-werelderfgoedlabel is prestigieus, maar er hangt geen geld aan vast. Minister Diependaele: ”Er is natuurlijk de grote uitstraling, net als ons ander werelderfgoed zoals Brugge, de begijnhoven of de belforten. Daar kan je mee uitpakken, dat genereert toerisme en dus ook economie.” Matthias Diependaele noemde Wortel-Kolonie ”een toonbeeld van de integratie tussen natuur en cultuur.” Het is inderdaad het eerste cultuurlandschap in België dat erkend is door de Unesco. Een geometrische mozaïek van lange, strakke dreven, afgewisseld met landbouwgebied en vennen, allemaal aangelegd en onderhouden
door de vroegere inwoners. Merkwaardig stukje geschiedenis De Koloniën van Weldadigheid vertellen een merkwaardig stukje geschiedenis uit de tijd, tussen 1815 en 1830, dat België deel uitmaakte van Nederland. De Nederlandse generaal Johannes van den Bosch wilde na terugkeer uit Nederlands-Indië ook in eigen land ’koloniseren’. Hij startte een idealistisch maatschappelijk experiment om de armoede te bestrijden, maar tegelijk ook om mensen aan de rand van de samenleving, zoals landlopers of bedelaars, ”in de pas te laten lopen”. Vanaf 1818 werden op enorme
Opening 53e Wielerzesdaagse: een mix van vertrouwd en nieuw! Het podium staat op een andere plek, net als het erepodium en de vlaggenmasten. De burgemeesters van Baarle (Nassau en Hertog) zijn hetzelfde, net als speaker Luc van der Werf. De indeling voor de groepen en plekken op het plein zijn anders, de leiding in de rode t-shirts grotendeels hetzelfde, net als de vrolijk wapperende vlaggetjes die over het plein gespannen zijn. Dat is kort samengevat de 53e Wielerzesdaagse… veel is vertrouwd, sommige dingen zijn anders. Maar het plezier in gezellig samen fietsen, de spanning vooraf, het strijden om de beste score bij de spelletjes, dat is gelukkig gebleven.
Het hijsen van de vlaggen elke ochtend, hier door wethouder, toermiss en schepen, onder toeziend oog van burgemeester de Hoon en 300 kinderen.
DOOR JEANNY WOUTERS Maandag 26 juli om 09.15 uur was de opening gepland. Ander tijdstip, kinderen opgedeeld in twee shifts, (pupillen en junioren starten om 09.15 uur en senioren en super senioren om 10.45 uur) maar bij elke shift was een eigen ceremonie, waren burgemeesters, wethouder en schepen aanwezig de eerste dag. Lees verder op pagina 3
stukken arme grond zeven Koloniën van Weldadigheid gesticht: vijf in Nederland, twee in de Antwerpse Kempen: Wortel-Kolonie en Merksplas. De inwoners moesten het land bewerken om voor de eigen boterham te zorgen. Ze kregen een onderkomen in kleine boerderijtjes. Wortel-Kolonie was eerst zo’n ’vrije kolonie’, tot de Belgische staat het geheel in 1870 opkocht en er een ’onvrije kolonie’ van maakte. Landlopers en bedelaars – enkel mannen – werden er gedwongen aan het werk gezet. Wie genoeg geld had verdiend kon weer vertrekken. Maar voor velen werd Wortel een permanent verblijf. Pas in 1993 werd de landloperij in België afgeschaft. Zorg dat je genoeg geld op zak hebt voor een brood In Wortel is er ook een begraaf-
plaats voor vroegere bewoners: eenvoudige witte kruisen in een open plek in het bos, soms met een naam, soms anoniem. Philippe De Backer van Kempens Landschap vertelt dat er ook sprake is van een zekere tragiek: ”Mensen werden opgepakt omdat ze arm waren en naar hier gestuurd om te moeten werken. Mijn moeder zei altijd: Philippe, zorg dat je genoeg geld op zak hebt voor een brood. Want dat was de norm voor armoede.” De kaarsrechte dreven en het perspectief in het landschap zijn historisch te verklaren: de helderheid zou de landlopers rust in het hoofd bieden, maar op die manier konden hun bewakers hen ook te allen tijde in de gaten houden. Nog meer Belgische parels op de Unescolijst? Wortel-Kolonie is de 15e Belgische inschrijving op de Unesco-lijst. Enkele jaren geleden was al een poging ondernomen om alle zeven Koloniën samen te laten erkennen, maar dat mislukte. Het dossier werd ingekrompen tot vier plekken waar de geschiedenis het best leesbaar is, een daarvan is Wortel. Drie andere Koloniën, Merksplas in België en Frederiksoord en Ommerschans in Nederland, zijn er nu niet bij. “Maar voor Merksplas, dat vlak naast Wortel-Kolonie ligt, en waar ook een gevangenis is gevestigd, zou de deur wel op een kier staan om ooit ook werelderfgoed te worden”, zo klinkt het uit de mond van ras-optimisten.
BEZORGER(S) GEVRAAGD Wij zoeken enthousiaste
BEZORGERS Wij zoeken
enthousiaste
voor Ons Weekblad in BaarleNassau/Hertog
BEZORGERS voor Ons Weekblad in Chaam
HEY! ee? Doe je m il! ma n e Stuur e
MEER INFORMATIE? Bel dan naar 013-5075540 of mail naar onsweekblad@emdejong.nl Vanaf 13 jaar, dus óók 55-plussers. Gezonde bijverdienste!