2020 Week 30 Vrijdag 24 juli
NR. 5748
115 e jaargang HERMAN JANSSEN, NIEUWE VOORZITTER AMALIA VAN SOLMS
DE 49 ACHTEN VAN THEO VAN DER WESTERLAKEN
HET ‘MEISJE VAN DE SLIJTERIJ’ GAAT MET PENSIOEN
TOT EN MET 31 JULI VIRTUELE CHAAMLOOP
3
7
11
17
SNELLERE NATUURWINST DAN VERWACHT
Minister Zuhal Demir, minister van Omgeving, bezocht ruilverkaveling Zondereigen
Bij één van de bezochte poelen werd een fuik leeggemaakt. En dat was de moeite. Ook de zoon van de minister bleek hiervoor erg geïnteresseerd.
De waterloop het Merkske, tevens de grens tussen Vlaanderen en Nederland, is de ruggengraat van het ruilverkavelingsproject van Zondereigen. Na een jarenlange voorbereiding, die al in 1988 begon, werd in het voorjaar van 2012 begonnen met de grootschalige herverkavelings- en inrichtingsmaatregelen die nu stilaan hun vruchten afwerpen. Mede dankzij de ruilverkaveling kreeg de landbouw in de streek nieuwe kansen en ontstond een aaneengesloten en grensoverschrijdend natuurgebied met een oppervlakte van 1000 hectare. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir kwam woensdagmorgen 22 juli voor een werkbezoek naar Zondereigen en sprak met enkele landschapsbouwers en -beheerders van de Vlaamse Landmaatschappij en het Agentschap voor Natuur en Bos. Ook de provincie Antwerpen en de Nederlandse collega’s van Staatsbosbeheer en het Waterschap Brabantse Delta waren aanwezig. Ook waren burgemeester De Bont, algemeen directeur Jan Vervoort en schepen Jeroen van den Bogaert van de gemeente Baarle-Hertog aanwezig. Wethouder Hans van Tilborg vertegenwoordigde de gemeente Baarle-Nassau. DOOR FRANS TUIJTELAARS Het was aan algemeen directeur Jan Vervoort om de aanwezigen te informeren over geschiedenis van de ruilverkaveling Zondereigen. Hij en met hem de huidige directeur Toon Denys van de Vlaamse Landbouwmaatschappij waren de enigen onder de aanwezigen die het hele traject hadden meegemaakt. Het was al in 1988 toen de eerste gesprekken over het opzetten van een onderzoek naar het nut van deze ruilverkaveling werden gevoerd. In 2002 ging in Baarle-Hertog de uitvoering van de ruilverkaveling Zondereigen van start, waarbij een landschap voorop werd gesteld met ruimte voor toekomstgerichte landbouw, meer kwaliteitsvolle natuur en een betere waterhuishouding. Landbouwpercelen werden herschikt en gegroepeerd rond de bedrijfszetels, knelpunten in de afwate-
ring werden weggewerkt, langs de waterlopen kreeg natuur alle kansen en het gebied werd toeristisch ontsloten via de inrichting van wandelpaden, met markante trekpleisters zoals de ‘Dodendraad’, de voormalige motte van de Vossenberg, de Witte Kei. Het project is het resultaat van samenwerking over bestuursniveaus heen, binnen de Vlaamse administraties, met landbouwverenigingen, erfgoedverenigingen en met eigenaars en gebruikers. Ook met de Nederlandse partners zoals Staatsbosbeheer en het Waterschap Brabantse Delta werd nauw samengewerkt. Minister Demir: ”Door de kennis van de verschillende partners op het terrein te bundelen en hun sterktes maximaal uit te spelen worden hier in Zondereigen prachtige resultaten geboekt. Zo wordt de lokale voedselproductie verzekerd en de korte keten gesti-
Samen met burgemeester De Bont luisterde de minister naar de uitleg over de magie van de ingezaaide bloemen- en korenveldjes.
muleerd. Om nog maar te zwijgen over de enorme natuurwinsten die hier worden gerealiseerd door de creatie van een grensoverschrijdend natuurgebied van wel 1000 hectare groot. Dit project is een absolute win-win voor mens en natuur.” Gronden ruilen voor landbouw, natuur én recreatie Om een visie te realiseren waarbij naast toekomstgerichte landbouw ook plaats is voor natuur en andere openruimtefuncties konden via ruilverkaveling, als dat nodig is, gronden uit landbouwgebruik genomen worden en ingericht worden in functie van natuur. Dat gebeurde ook in de vallei van het Merkske en Markske. Ook aan de Nederlandse kant van de beek voerde men een ruilverkaveling uit. Dankzij grondruil ontstond zo een aaneengesloten, grensoverschrijdend natuurgebied van zo’n 1000 hectare, zich uitstrekkend van Wortel-Kolonie in het westen tot Weelde-Statie in het oosten. Verder heeft het ruilverkavelingsproject Zondereigen langs de Noordermark, een zijrivier van het Merkske, de nodige stapstenen aangelegd om de Natura2000-gebieden in Wortel-Kolonie en het Turnhouts Vennengebied met elkaar te verbinden. Naast grondruil werden ook natuurherstelwerken uitgevoerd in de vallei van Merkske en Markske, het Moer, aan het Bootjesven en het Strikkeven. De voornaamste werken bestonden uit het dempen van grachten en verwijderen van buisdrainages in functie van gewenste vernatting, het afgraven van de voedselrijke bouwvoor op voormalige landbouwgronden en het graven van poelen. Water wordt zo langer vastgehouden in het gebied. Door de aanleg van enkele rietmoerassen op de zijlopen van het Merkske en de Noordermark en de aanleg van plasbermen en oeverzones langs enkele waterlopen, ging er ook aandacht naar het verbeteren van de waterkwaliteit. Bart Hoeymans, de boswachter van het Agentschap Natuur en Bos is dagelijks aanwezig in het gebied en volgt de ontwikkeling van nabij op. “De eerste resultaten van de inrichtingswerken komen veel sneller dan verwacht, de voorma-
lige landbouwgronden herbergen nu zeldzame plantensoorten met klinkende namen als oeverkruid, knolsteenbreek of moeraswolfsklauw. En ook de dieren volgen, met de boomkikker en kamsalamander op kop. Maar ook de zeldzame geoorde fuut vindt er zijn broedplaats”, aldus de boswachter. Om landbouwgronden om te zetten naar natuurgebied was zorgvuldige planvorming en grondig overleg binnen de coördinatiecommissie van de ruilverkaveling en met alle betrokken actoren essentieel. Dat proces vroeg de nodige tijd. De eigenaars of bewerkers van de gronden werden daarvoor financieel gecompenseerd of ze kregen gelijkwaardige gronden in de plaats. Een multidisciplinair team Filip Debrabandere is projectleider voor de Vlaamse Landmaatschappij en stuurde een team van specialisten aan die dit project realiseerden. “Om een project van zo’n omvang (1.450 ha) tot een goed einde te brengen, heb je
gebied wel smaken, recreanten vinden vlot hun weg door het gebied, dankzij de aangelegde wandel- en fietspaden. Een recreatieve ontsluiting van dit gebied kan alleen maar bijdragen tot de leefbaarheid van het kleine dorp Zondereigen.”
bpost PB- PP
BELGIE(N) - BELGIQUE
Landschap met waardevolle natuur en toekomstgerichte landbouw Ondertussen wordt het een belangrijke opdracht om de natuur te beheren en te laten uitgroeien tot een robuust natuurgebied, dat voldoende gewapend is tegen mogelijke gevolgen van klimaatverandering. De rol van het Merkske is daarin heel groot. Omdat de beek de grens vormt met Nederland is ze nooit rechtgetrokken. Daardoor stroomt het water bij felle regenbuien minder snel af en wordt wateroverlast beperkt. Minister Demir sprak van een win/ win situatie voor de mensen en de natuur. “Vlaanderen telt heel wat mooie natuurgebieden. Sommige zijn van oudsher aanwezig, in andere gebieden hebben we zelf de pen in de hand gehad. De vallei van het Merkske, die door het ruilverkavelingsgebied Zondereigen slingert, is zo’n voorbeeld. Dankzij verschillende ingrepen heeft deze vallei alle troeven om uit te groeien tot een gebied met uitzonderlijke natuurwaarden. Het natuurgebied dat hier is ontstaan, heeft enorm veel potentieel en draagt Iook IJzersterk” 20 Jzersterk” 20 16 toe! 16 toe! bij in de strijd tegen droogte prettien pr et tige feestdagen ge feestdagenen en een een wateroverlast. De ruilverkaveling Wij Wij wensen u Zondereigen is een voorbeeld van wensen u een hedendaags ruilverkavelingsproject dat gezorgd heeft voor een veerkrachtig landschap, waardeZie pagina 12 volle natuur en toekomstgerichte landbouw”, aldus de minster.
Vacature
Meewerkend voorman
Natuurlijk werd men geïnformeerd over het succes van de boomkikker die enkele jaren terug van elders werd ‘overgeplaatst’ naar het gebied van het Merkske. Klein maar fijn… en zo maar met het blote oog te zien. (foto Vlaamse landmaatschappij)
een multidisciplinair team nodig, dat er echt zijn tanden in zet. Ecologen, archeologen, landbouweconomen, planontwerpers, onderhandelaars, herverkavelaars… het is een heel team van experts dat elke fase minutieus begeleidt. Vaak moeten ze alles uit de kast halen om voor iedereen aanvaardbare oplossingen te bedenken. In Zondereigen hebben we heel wat mensen moeten overtuigen. Gelukkig bewijzen de resultaten dat het de moeite waard was,” aldus de projectleider. Zo gunstig mogelijke oplossingen voor onze landbouwers Jan Vervoort, algemeen directeur Baarle-Hertog, begeleidde het project voor de gemeente. “We wilden een zo gunstig mogelijke oplossing voor onze landbouwers bereiken met dit project. Zij hebben nu ruilgronden gekregen die maximaal rond hun bedrijfszetel liggen en die landbouwers een grote rechtszekerheid bieden. Ook de bezoekers kunnen het
BEZORGER(S) GEVRAAGD Wij zoeken enthousiaste
BEZORGERS Wij zoeken
enthousiaste
voor Ons Weekblad in BaarleNassau/Hertog
BEZORGERS voor Ons Weekblad in Chaam
HEY! ee? Doe je m il! ma n e Stuur e
MEER INFORMATIE INFORMATIE? Bel dan naar 013-5075540 of mail naar onsweekblad@emdejong.nl Vanaf 13 jaar, dus óók 55-plussers. Gezonde bijverdienste!