SLACHTOFFERHULP OP ALLE TERREINEN
GEZELLIGE PUINZOOI VAN ZOLDERTEJATER
Van Rijckevorselstraat 53 Breda T: 085-4866214
CONTANTE INKOOP VAN OUD PAPIER
Oosterhout Voor particulieren op zaterdag van 07.00-12.00 uur
ä Pagina 5
ä Pagina 21
Koopvaardijweg 5D - 4906 CV Oosterhout +31(0)76 572 82 92
WWW.GOUDEMANSGEVELPRODUKTEN.NL
Weekblad
Jaargang 19 - Week 19 woensdag 10 mei 2017
Ze kwamen in uniform en bleven in overall
Heeft u onze
Puzzelkrant gemist?
Michal Salewicz was amper 18 toen hij zijn moeder voor het laatst zag. Op zijn identiteitsbewijs uit 1939 staat een vergeeld zwart-wit pasfotootje van een jongen die in de camera kijkt alsof er een kogel uit zou komen. Die dreiging kwam later. Michal is net onder dienst, als de Duitsers op 1 september 1939 zijn land binnenvallen. Het Poolse leger vecht terug, maar er is geen houden aan. De Duitsers en de Russen hadden in het geheim al afgesproken, dat ze Polen zouden verdelen. En de Ariërs uit het westen plegen de overval met een gigantische overmacht. Michal gaat er vandoor. Via Roemenië, Joegoslavië en Griekenland komt hij in Frankrijk terecht. Als de Duitse oorlogsmachine ook Frankrijk binnenrolt, gaat hij naar Schotland. Daar krijgt generaal Stanislaw Maczek in 1942 de leiding over een nieuw op te bouwen Poolse legermacht die aan de kant van de Geallieerden zal worden ingezet, de 1e Poolse Pantserdivisie. Twee dagen na de Duitse inval verklaarden Engeland en Frankrijk Duitsland de oorlog, maar meer dan strooibiljetten boven Duits grondgebied wierpen de Engelse vliegtuigen niet af. De Duitse bevolking werd opgeroepen een eind te maken aan de oorlog. Toen er verder niets gebeurde, liet Stalin op 17 september zijn troepen Polen binnenvallen. Daarmee was voor de jonge Michal de terugkeer naar zijn vaderland bekeken. De Poolse pantserdivisie bereidt zich in Schotland voor op de invasie. De divisie bestaat uit 16.000 Polen die overal vandaan komen. Het doel van de Poolse onderneming is voor iedereen duidelijk: uiteindelijk het vaderland bevrijden. En zo wordt elke pontonbrug die de genie bouwt, vernoemd naar een Poolse stad
en werd de afstand tot die stad in kilometers aangegeven. In augustus 1944 gaan de Polen in Normandië aan land. De Pantserdivisie speelt een sleutelrol in de opmars door Normandië. Via een tangbeweging van Amerikanen en Britten komt een grote Duitse legermacht ingeklemd en probeert via Falaise (zo’n 30 kilometer onder Caen) te ontsnappen. Daar proberen de Polen deze zogenaamde ‘zak van Falaise’ af te sluiten. Een groot deel van het Duitse Zevende Leger wordt vernietigd. Michal rukt met de Poolse divisie op naar het noorden. Richting België en Nederland. Via Baarle-Nassau komen ze Nederland binnen. In het tv-verslag van journalist Koen van Groesen (2004) “Mijn Poolse Opa” vertelt de bejaarde, maar krasse Michal hoe ze in alle
of bent u deze kwijt? Prijspuzzelkrant
Editie 2
t Weekblad Oosterhou Weekblad ’t Carillon t Weekblad De Langstraa Weekblad Dongen
IN DEZE UITGAVE sudoku’s
woordzoekers zweedse puzzels
kruiswoordpuzzels kinderpuzzels en doorlopers
Bel en win! 0909-2026262 * € 0,45 per gesprek,
Dit is een uitgave
Vandaar ook dat het eigenlijk redelijk zinloos is om daar tijdens een dodenherdenking zoveel woorden en liederen aan te spenderen. Dankzij/ondanks internet weet zelfs de zevenjarige wat er allemaal te doen is op de wereld. Die kijken de burgemeester aan met een blik van ‘joh, onder wel-
ke tegel leef jij?’. VOGELS Enfin, dat we in dit land in redelijke vrede leven valt te gedenken, ook dat er een heleboel mensen hun leven voor gegeven hebben. Maar het blijft veel mooier en heel wat indrukwekkender om
plus gebruikelijke
van uitgeverij EM.
BEWAARNUMMER Meedoen kan tot 28 mei 2017
belkosten
de Jong
Ga naar www.uitgeverijemdejong.nl of scan de QR code om de pdf te downloaden
Meedoen kan tot 28 mei
gebieden die ze bevrijdden als helden binnengehaald werden. Met name aan belangstelling van meisjes ontbrak het ze niet. “In elk stadje een schatje,” lacht Wadecs vader. Als de winter in 1944 invalt, zijn Breda en Oosterhout bevrijd, maar stagneert de opmars. De Poolse soldaten worden in het bevrijde gedeelte ingekwartierd. Michal ontmoet
in de groentezaak De Kort aan de Zandheuvel Dina Jansen, de zus van de eigenares van de groentezaak. Na de winter trokken de Polen verder. Zij hebben Wilhelmshaven in Noord-Duitsland ingenomen als de oorlog eindigt. Michal keert met een bos bloemen naar Oosterhout terug en op 22 mei 1946 trouwt hij met Dina. Ze krijgen vijf kinderen.
Stilstaan en stilte bij dodenherdenking Mensen eisen vrijheid van meningsuiting als compensatie voor de vrijheid van denken waar ze zelden gebruik van maken. Dat zei de filosoof Kierkegaard ooit. Maar volmaakte vrijheid is onverenigbaar met beschaving. Daar moet je dan weer Einstein voor heten. Ach, zulke mooie woorden, net als gelijkheid. Iedereen weet dat het niet bestaat en politici en zakenlui maken handig gebruik van het woord. Vrede is ook al zo’n begrip. Het zal altijd en overal al wel zo gerotzooid hebben als nu, alleen wisten we het toen niet van elkaar. Maar volkomen vrede heeft er nooit geheerst op deze aardkloot.
Prijs-
daar in stilte bij stil te staan. Daar zijn twee minuten voor uit getrokken. En je mag al blij zijn als alleen vogels zich daar niet aan houden. Maar die mogen dat. Welke strijd, welke dictatuur, welke terreur ook, vogels staan daar boven. Vogels gedragen zich onbegrensd. De Oosterhoutse Nachtegalen, het Gemengd Zangkoor Oosterheide en de Koninklijke Muziekvereniging Harmonie Oosterhout toonden in hun keuze van tekst en muziek respect te hebben voor degenen die hun leven offerden voor onze vrijheid. De vrijheid om te zeggen en te schrijven wat we willen. Geen stilte, maar wel stilstaan bij de talloze slachtoffers die voorgoed het
zwijgen werd opgelegd. OEROEG Burgemeester Stefan Huisman sloot in zijn herdenkingsrede aan bij het thema van dit jaar: het doorvertellen van de verhalen. Al dan niet fictief. In de Nederlandse literatuur zijn er genoeg. Natuurlijk noemde de burgervader De Soldaat van Oranje, die zo merkte hij snedig op: “als musical al langer in Scheveningen speelde dan de oorlog geduurd had.” Iets wat wethouder Bert van den Kieboom van Geertruidenberg in zijn 4-meirede ook opgevallen was. Natuurlijk noemde hij het wereldberoemde Dagboek van Anne Frank. Maar vreemd genoeg ook Oeroeg. Bétje verbazend want de novelle handelt vooral over het uit elkaar groeien van Nederland en Nederlands-Indië. KLAKKELOOS Omdat de gemeentes een voorbeeldmodel krijgen toegezonden, was het niet verbazend dat wethouder Bert van den Kieboom van Geertruidenberg in zijn gemeente een nagenoeg gelijkluidende toespraak hield, inclusief Oeroeg. Lees verder op pagina 3
Een wrang gevoel voor de Poolse soldaten. Het ideaal dat ze in Schotland nog hadden om hun land te bevrijden, bleek een droombeeld. Hun vaderland was “bevrijd” door de Russen. Michal in de reportage van zijn kleinzoon: “De soldaten vechten, maar de diplomaten beslissen.” Bij het verdrag van Jalta in februari 1945 was Polen in feite verkwanseld aan Rusland. Als de Poolse soldaten terug wilden naar Polen, moesten ze een visum aanvragen. Omdat ze samen met de ‘kapitalisten’ gevochten hadden, beschouwde Stalin hen als collaborateurs. Terugkeer naar Polen zou zelfs deportatie naar Siberië kunnen betekenen. Geen wonder dat veel Polen besloten in Nederland te blijven. Voor Michal Salewicz betekende het dat hij zijn familie die hij in 1939 noodgedwongen verlaten had, pas in 1975 weer zou zien. Zijn ouders waren toen al overleden. Door alle geschuif met grenzen is zijn geboortedorp intussen een Oekraïns dorpje geworden. Een van de eigenaars van de Oosterhoutse Firma Starako (Stalen Ramen en Kozijnen) was een Pool die na de oorlog in Nederland was gebleven. Reden dat veel van zijn landgenoten in zijn bedrijf werkzaam waren.
Zuiderhout 19 • Oosterhout • 0162-455306 Wadec herinnert zich dat in de Pottenbakkersstraat veel voormalige Polen woonden. Het is niet eens zo lang geleden dat Michals zoon Wadec (71) zich ging interesseren voor de geschiedenis van zijn vader. Na diens overlijden in 2007 wilde hij alleen maar spullen van zijn vader uit de oorlog. Zijn medailles, baret, identiteitsbewijs en gek genoeg een schoolrapport dat vader Salewicz had meegenomen. Maar ook een ‘rapport’ van diens verblijf in Schotland. Over zijn oorlogsbelevenissen heeft hij nooit gesproken. Zoon Wadec heeft nu een koffer vol attributen die aan zijn vader herinneren. Met de koffer trekt hij langs scholen en vertelt over de oorlog waar zijn vader nooit over sprak. Hvdp ( foto´s Wim Vermeeren)
ZONWERING ZONWERING - ROLLUIKEN - ROLLUIKEN Overkappingen Overkappingen
KOZIJNEN & OVERKAPPING KOZIJNEN & OVERKAPPING
Zonweringen Zonweringen kunststof kunststof en aluminium en aluminium Kozijnen KozijnenKWALItEItsPRIJZEN schERPE schERPE KWALItEItsPRIJZEN Garagedeuren Garagedeuren
WWW.A5DEcO.NL WWW.A5DEcO.NL
DeRolluiken Boedingen DeRolluiken Boedingen 9A Oosterhout 9A Oosterhout T 0162-425777 T 0162-425777
Oosterhout’s eigen bierbrouwerij Bourgogne Kruis Brouwerij nodigt u uit op 19, 20, en 21 mei op de brouwerij; vrijdag vanaf 1700, zaterdag en zondag vanaf 13.00 uur. Activiteiten: • rondleiding • proeverij Locatie: op het terrein van Galvanitas, Wilhelminakanaal-Zuid 104 (voldoende parkeergelegenheid)