2019 Week 43 Woensdag 23 oktober
van het vliegveld
Onder de rook
94 e jaargang
Door de nabijheid van het vliegveld hebben de inwoners van Gilze, Rijen, Hulten en Molenschot extreem veel geleden in de Tweede Wereldoorlog. Tientallen dodelijke slachtoffers, verwoeste huizen en gebouwen, wanhoop, angst, intens verdriet…. Nu, 75 jaar later, vieren we de bevrijding. Maar de herinneringen blijven. In deze tweewekelijkse rubriek kijken we met enkele inwoners terug naar oorlog en bevrijding. Hoe beleefden zij die als kind?
HUMANKIND FAMILIE BOOTCAMP WAS EEN SUCCES!
ONDER DE ROOK VAN HET VLIEGVELD
3
9
31 OKTOBER COOPERTEST BIJ SPIRIDON GILZE EN RIJEN
THE CHERRIES ON TOP 45 JAAR VAN DER VALK ‘MET GEEN PEN TE BESCHRIJVEN’ Wat schreven inwoners uit onze gemeente over de IN bevrijding in hun dagGILZE boeken? Een kleine greep hieruit:
Deze pagina is samengesteld door Heemkring Molenheide • Tekstredactie: Mariëlle van Hezewijk Fotoredactie: Piet Weterings • Opmaak: Weekblad Gilze en Rijen
Jan Boemaars
Jan Boemaars uit Rijen:
13
21
27 OKTOBER 1944 ARNOLD VERSTER UIT GILZE
28 oktober 1944 - De bevrijders in de Julianastraat in Rijen EMOTIONEEL En zo verstreken een kleine twee maanden in rust en vree! Tot enkele dagen voor kerstmis. Er is bedrijvigheid rond de tanks. Ze worden gestart en nagekeken. Een dag later staat de gang vol met ingekwartierde soldaten; twee ervan staan buiten op straat. M’n moeder loopt rond met een volle koffiepot en schenkt de kroezen van de soldaten vol. Maar de sfeer is gespannen! Het huilen staat ze nader dan het lachen. Het is een angstige sfeer en voor een manneke van goed vijf jaar voelt dat niet goed. Nu ik erover schrijf word ik nog emotioneel.
chocolade, kwamen even tot rust in een vredige wereld. Ze gingen weer vechten voor onze vrijheid. Voor zover ik heb gehoord en gelezen, is de hele divisie aan de Maas in de pan gehakt. Bedankt voor die twee mooie maanden en voor de vrijheid die jullie bevochten.“
‘Een plotselinge triomftoon weergalmde overal om half één: “De Tommy’s zijn er! De Polen zijn in Gilze!” En inderdaad reuzenkasten, zoals wij nog nooit zagen, rolden langs de Wagenstraat het dorp binnen; onvergetelijke ogenblikken! De mensen juichten en weenden. Eer het avond was trokken onafzienbare stoeten van allerlei zware autovoertuigen langs allerlei wegen Gilze binnen en deels direct al verder. Er werd chocolade uitgedeeld en wittebrood en massa’s sigaretten. Wij waren vrij! Wilhelmus van Nassau klonk door de straten. Overal hingen de vlaggen. De eerste dagen waren spontaan gevierde feestdagen!’
IN VOORBEREIDING OP HET BEVRIJDINGSCONCERT ‘Bedankt voor de vrijheid ZATERDAG A.S: EEN IMPRESSIE
Geen muzikale brug te ver die jullie bevochten’
Jan Boemaars (80) uit Rijen maakte de bevrijding als vijfjarige mee. In zijn kinderogen bracht die een hoop ‘bedrijvigheid’ en ‘drukte’ met zich mee. Tanks, inkwartiering, de Engelse soldaten die met hem speelden en tegelijkertijd het gevoel van ‘rust en vree’. Hij zette zijn verhaal kort op papier. Met de mooie herinneringen maar ook de emotionele…
“Op 28 oktober 1944 rolt de ene na de andere tank de Hoofdstraat in en wordt aan de kant geparkeerd. Dan is er een hoop bedrijvigheid, want de Engelse soldaten worden in verschillende huizen ingekwartierd. Op huisnummer 119 gooien ze negen plunjezakken naar boven. Op zolder maken ze een bivak.
Voor ’n manneke van vijf jaar geeft dat een hoop drukte. In de huiskamer worden losse stoelen bijgezet, om meer zitplaatsen te krijgen.
TREINTJE SPELEN Ik herinner me nog dat ze knutselden en liedjes zongen. Met de stoelen treintje speelden, de soldaten vastgebonden met hun lange sjaals. Soms ook was het boodschappen doen en wandelen achter op het kuipterrein van de looierij. Maar ’t mooiste was wel het meewandelen naar de gaarkeuken, die in de molen een plek gevonden had. Daar gingen de soldaten in hun gamellen hun rantsoen halen en thuis, op Hoofdstraat 119, werd het eten verdeeld en opgegeten.
BOEK OVER OORLOG EN BEVRIJDING Met deze laatste zin is Jan Boemaars meteen ook de naamgever van het nieuwe boek van de heemkring ‘Bedankt voor de vrijheid die Het nieuwe jullie bevochten’, met boek van de daarin zo’n veertig heemkring met verhalen van en over verhalen van inwoners van onze inwoners over gemeente. Ook zijn oorlog en verhaal ‘Razzia!’ hebbevrijding ben we in deze uitgave opgenomen. Het boek is verkrijgbaar bij Novy in Gilze en Bruna in Rijen.
was een lange zoektocht naar VOOR ONZE VRIJHEID Na de koffie klimmen ze een voor een op de tanks. Nadat de plunjezakken keyboardspeler annex pianist, omlaag gegooid zijn en in de tanks zijn verdwenen, geeft iemand het startsein. maar op de valreep istankhet gelukt. De ene na de andere verdwijnt Dongen en in een mum van tijd zijn ze uit het zicht verdwenen.vleugel Deze Een zwarte richting glimmende jonge mannen, waar we samen liedjes mee zongen en die ons verwenden met vult een groot deel van het podium. Tweeënhalve tel rust en de opmaat van de Andrew Sisters medley start in. Geen tijd om nog een praatje met mijn buurman te maken.
28 OKTOBER 1944 DRIES NOIJ UIT RIJEN
‘Het zal zoo rond ’n uur of tien geweest zijn, toen wij in de richting van het spooreind het Wilhelmus hoorden zingen. Indrukwekkend klonk dat. Dat zijn daar vermoedelijk de eerste tanks geweest. Toch zingen ze volgens ons wel ’n beetje vroeg want rondom ons vallen de granaten nog. Af en toe gaan we ‘ns buiten kijken. Het is ook reuze vliegweer vandaag. Verschillende jagers doorkruisen het luchtruim, angst hebben wij daar op ’t oogenblik niet zoo voor, want er is geen Duitsch voertuig op de weg te bekennen.’ (…) ‘Om ongeveer twee uur staan wij buiten, en hooren het geratel van tanks over de grote weg, en in de verte weer ’n gejuich en gejubel van jewelste. Onze buurt raakt ook in ’n opgewonden stemming. Bij de molen komen de eerste tanks aanrollen, de langverwachte bevrijders zijn nu vlakbij. Het gevoel en de blijdschap die wij op dat moment ondervinden, is met geen pen te beschrijven. Hier vlak voor de deur stopt een tank, verschillende andere rijden door. Wij zwaaien en roepen, ze zwaaien terug. Maar nog niet zoo hard, want we liggen nog steeds in de vuurlinie.’
Vraag ‘t gratis aan de notaris Iedere donderdag van 16.00 tot 17.00 uur 1e & 3e donderdag in De Schakel Gilze 2e & 4e donderdag op ons kantoor te Rijen Mary Zeldenrustlaan 30 Rijen VOOR ALLE SPREEKUREN VAN ONZE KANTOREN:
www.dktnotarissen.nl
TILBURG | RIJEN | REESHOF | UDENHOUT
Bron: ‘In de greep van de meedogenloze – Gilze en Rijen in oorlogsdagboeken’. Dit is een eerder verschenen heemkringuitgave met de oorlogsdagboeken van Arnold Verster, Dries Noij, Piet Pijnenburg en Govert Aarts. Het boek is verkrijgbaar bij Heemkring Molenheide.
Opluchting en
Van Andrew Sisters Koor en deel orkest. (Foto: Marcella v.d. Heijde) blijdschap tot het Dorp 27 oktober 1944 – ‘De Polen zijn in Gilze!’ Mei 1945 – bevrijdingsfeest in Gilze Terwijl er muzikaal nog wat ge- enigszins aan Wim Sonneveld nummer Ciribiribin al speelde Bevrijdingsfeest officieel gevierd zocht wordt naar elkaar en het doet denken, maar dan met een tijdens de echte bevrijdingsfeesPas toen heel Nederland bevrijd was, vierde onze gemeente op maandag 14 ritme komen de dames die de betere stem. Even rust voor mij en ten, 75 jaar geleden. Muziek emomei 1945 haar officiële bevrijdingsfeest. Met om 7.00 uur reveille blazen door Harmonie Sint Cecilia; The Andrew Sisters. (foto: Cor de-- Kok) Andrew Sisters gaan doen her- mijn collega euphoniumspeler, tioneert en verbindt dus meteen om 8.30 uur een heilige mis op het kerkhof met herdenking oorlogsslachtoffers; leven al zingend en dansend maar op het puntje van de stoel een bruggetje (niet te ver) naar om 10.30 uur een receptie in het gemeentehuis. Met een zanghulde door de schoolgaande jeugd: Wilhelmus; Wij willen Holland houden; Wij lebinnen. Even afslaan, pas op de om in te vallen, mocht de stem Benny Goodman die een klarinet Zaterdag 26 oktober is het zover. ’s Middags en avonds ven vrij;’s Waar de blanke top der vinduinen; om 13.30 uur een optocht met versierde wagens, paarden, fietsen, autopeds, groepen, personen; plaats en de zanginstallatie uit- in Rijen het begeven. liet swingen als geen ander. Een den twee concerten plaats op de vliegbasis voor deafzonderlijke bevolking Mei 1945 – bevrijdingsfeest om 16.00 uur kinderspelen; om 20.00 uurKoninklijke een concert door de Rijensche Harmonie en zangvereniproberen. Dit is wonderbaarlijk uitdaging voor de klarinettisvan de gemeente Gilze en Rijen. Het orkest van de MEER OVER 1940-1945 WETEN? ging ‘Zang na Arbeid’; Meer lezen over de Tweede Wereldoorlog in onze gemeente? Heemkring Molenheide heeft ook digitaal om 21.30 uur een groot kampvuur in de tuin van Mej. Mol; voor mekaar snel en het nummer tengroep waartussen een jonge Luchtmacht vult de ene helft op hun bekende-- swingende manier heel veel informatie voorhanden. In de tijdmachine,Trompetsolo de beeldbank en op de speciale Tweede Wereldoorlog-website een muzikale wandeling na het kampvuur door de Rijensche Harmonie met onder andere de herinneringsfietsroute. Ze zijn allemaal te bereiken via www.heemkringmolenheide.nl. Ook de geallieerden werden bij de feestelijkheden uitgenodigd. Het wasopnieuw En dan is ergestart, ook nog onze wiki, die u mét via www.wikimiddenbrabant kuntme bereiken. www.75jaarvrijheidgilzerijen.nl wordt nu Het was alOpeerder opgevallen vrouw de swingende uithalen maar de andere helft gaat net zo swingend vorm gegeven worden ‘de opgeschoten jeugd’ uitdrukkelijk verboden om lichtkogels af te steken. vindt u alle informatie over de activiteiten die nu rond de bevrijding in onze gemeente plaatsvinden. door een gelegenheidskoor en orkest met solisten uit onze eigen zang. Wow, dit klinkt goed, ziet er dat een trompet wel goed kan mag vertolken bij afwezigheid van woonplaats. En die willen niet onder doen voor die profs, dus er prima uit het en maakt het num- klinken in de Schakel, maar nu de echte solist. Zoals meerdere moet hard gewerkt worden. De muzikale leiding is in handen van mer af. Het swingt als een trein die hoor ik het eens van een ander. muzikanten is ze door een FaceRobin Jansen van Galen uit Rijen, niet toevallig ook dirigent van ook naar Trinidad door boemelt Er wordt een Tribute to Harry book oproep van Robin vanuit Vlijt en Eendracht. De correspondent speelt mee in het orkest. en zelfs Duitsland aandoet. Moet James opgezet, die werkelijk ie- het oosten van het land naar kunnen na 75 jaar. Vanaf het bal- dereen kippenvel bezorgd, zo Gilze en Rijen gelokt om mee te DOOR: TON DE BRUYN nieorkest. Identiek aan het Lucht- kon maakt Cor de Kok de foto’s. mooi gespeeld. Het net binnen spelen. Geheel belangeloos reist machtorkest: we spelen immers Hij was toch al in de Schakel voor gekomen organisatiecomité met ze voor iedere repetitie in ons Repetitie in de Schakel straks ook op hun installatie en in de fotogroep. De Sisters verdwij- Bert Wagemakers in hun midden dorp twee uur lang van en naar Met de bariton op de rug per fiets dezelfde opstelling. nen en de solist van ‘het Dorp’ wordt er zowaar stil van. Com- huis. Was dat overigens met onze naar de Schakel. Na enkele repeti- Als verbindende schakel de rit- verschijnt. Bij de instrumentale pleet met een mooie cadens en bevrijders ook niet het geval? Die ties in Rijen weer eens een thuis- mesectie, het slagwerk, bassen versie is het mijn eigen bariton- jazzimprovisatie. Geslaagd Cum kwamen ook van heinde en verre. wedstrijd. Intussen thuis stevig en een combo van contrabas, gi- solo, maar nu wordt het vertolkt Louder. Even moet ik denken aan Een ding is zeker: muziek verbroegerepeteerd op allerlei passages taar en eindelijk …de piano. Het door een geweldige zanger die mijn vader die met zijn band het dert. Na een paar maten, weet je die er nog niet helemaal in zaten. al niet meer waar iedereen vanSnelle nootjes in Pomp and Cirdaan komt. cumstance en soms onleesbare muziek van Benny Goodman met In the Mood o.a. het bekende Sing, Sing, Sing Bijpraten in de pauze met een met voortdurende toonsoort wisdrankje van de organisatie in de selingen. Soms een kruis te veel of hand. Daar doet iedereen het een mol te weinig: dat kan beter… voor, autochtoon of allochtoon. De muziek hebben we maanden En verder gaat het met Glen Milgeleden al toe gemaild gekregen, ler. Toch een marsgedeelte met evenals de geluidsopnamen. Op American Patrol maar uiteraard woensdagavond komen we elook het bekende In the Mood en kaar weer tegen in de grote zaal. Moonlight Serenade. En weer een De stoelen staan al opgesteld. hoofdrol voor de trompet bij het Een bijzondere opstelling: aan volgende nummer Satchmo! van de ene kant zit een complete big(Hello, Dolly) Louis Armstrong. band in de traditionele opstelling The Saints marcheren binnen in en aan de andere kant het harmothe Wonderful World en meer van Vanaf het balkon. (Foto: Cor de Kok) Eindelijk bevrijd! Al ging dat niet zonder slag of stoot. De Duitser s boden heftige tegenstand en lieten een spoor van vernielingen achter. Maar op 27 en 28 oktobe r 1944 wisten de Engelsen en de Polen Gilze, Rijen, Hulten en Molens chot te bereiken. Opluchting en blijdsc hap alom. Iedereen had hier zo lang naar uitgekeken! Onze gemee nte kon samen met de geallie erden haar bevrijdingsfeesten vieren. Met op het netvlies de verwoe ste straten en pleinen en met in het achterhoofd alle doden en gewonden die de oorlog gekost had.
editie 2
ak kans Puzzel mee en ma zen! ij pr e ig op pracht
len
Horsten Meube
Relaxfauteuil
.................... ..................... ......................
t.w.v. e 1.200,-
Oog & Blik
t.w.v. e 295,-
n Centrum
Linberg Carava
........................... ............................ .............................
................................. ................................. .................................. ................................... . ................................... .. ................................... .. ................................... ... ................................... .... ................................... ..... ................................... ..... ................................... ...... ................................... ....... ...................................
ter ders Terrashea
En
+
.............................. .............................. ............................... ................................
ril
Red Bull zonneb
......................... .......................... ..........................
t.w.v. e 349,-
Spa One
angement 2x Weldaad arr personen voor twee t.w.v. e 198,-
ard › ‹ Giftc T.W.V. DE ZAAK �� G� � V�
ies Mode adv
0,E 25
bon & cadeau
rt De Zaak van Gee
Waardecheque
ies
inclusief mode adv t.w.v. e 250,-
Expert Oomen
stofzuiger Shark draadloze 0,t.w.v. e 30
ij Em. de Jong au of maak een ier en antwoordformul ie 2. t onderwerp edit
+
e Bakkerij ‘t Smosk
omslag in!
20% 20% KORTING
Vorige week verscheen de populaire Koninklijke herfstpuzzel bij Weekblad Gilze en Rijen. Op een omslag staan verschillende stukjes van advertenties. De bedoeling is om alle adverteerders waarvan een stukje staat afgebeeld op te zoeken en op te schrijven. Deelnemers maken met deze actie kans op mooie prijzen. Er wordt altijd veel op gereageerd op deze puzzel. Deze keer helemaal, want één van de
+
+
....................... ....................... ........................
Cruciaal puzzelstukje van Koninklijke Herfstpuzzel ontbreekt
+
................. .................. ................... ...................
Heprufzstzel
rt
2x Slagroomtaa
en voor 12 person
stukjes blijkt onvindbaar. Puzzelstukje 29, dat bij dit artikel is afgebeeld, ontbreekt namelijk.
KORTING
ZATERDAG OP ZONDAG
gaat de klok 1 uur terug
dat moois. Rond half elf sluiten we de avond af. We ontmoeten nog wat koorleden die elders in het gebouw hebben gerepeteerd. De koordirigente Marcella van der Heijde-Keijzer is tevreden. We gaan elkaar op zondag bij de volgende repetitie en doorloop ontmoeten. Dat betekent ook een ontmoeting met Vera Lynn en Land of Hope & Glory. Dan zullen we weer ruim vier uur onder de pannen zijn bij het Boerke in Rijen, nota bene op kermiszondag. Je moet er wat voor over hebben want met de Gilse kermis hadden we ook al repetitie tenslotte. Maar ze doen het graag, dat bevrijdingskoor en orkest. Alles om jullie, de bewoners van deze gemeente in de juiste Mood te brengen. Laat je zien en horen op zaterdag 26 oktober, ’s middags en ’s avonds. Haast je voor de allerlaatste kaarten bij Novy en Bruna. We’ll meet again!
Christiaan Starink van Weekblad Gilze en Rijen over het ontbrekende stukje: ‘Het is zeker geen stunt om iedereen extra lang in het weekblad te laten zoeken. We vinden het erg vervelend dat de bijbehorende advertentie niet in het Weekblad staat. Het antwoordformulier kan met nummer 29 leeg ingeleverd worden of men mag de ontbrekende adverteerder: ’Mode by Anneloes’ invullen. Ondanks de fout hopen we dat er weer veel mensen deelnemen aan de puzzelactie’.
15% korting *
op Rolgordijnen, Duette® Shades en Houten jaloezieën van Luxaflex®
20% 20% KORTING
OP ZONNESCHERMEN KORTING *
Vraag naar de voorwaarden in onze winkel
OP ZONNESCHERMEN VROMANS
Stadionstraat 13A1 Raadhuisplein 32, 5121 JZ Rijen, 0161 224 187 www.decokayvromans.nl (onder NAC P5)
+
.............. ............... ................ ................
De avond van de lange nacht!
STUKJE NUMMER 29 KRIJGT U CADEAU
Koninklyke
n
WINTERTIJD
Het ontbrekende stukje uit de puzzel.
Meedoen kan nog tot en met 31 oktober a.s.
Raadhuisplein 32, 5121 JZ Rijen, 0161 224 187 www.decokayvromans.nl