2019 Week 35 Woensdag 28 augustus
van het vliegveld
Onder de rook
94 e jaargang
Door de nabijheid van het vliegveld hebben de inwoners van Gilze, Rijen, Hulten en Molenschot extreem veel geleden in de Tweede Wereldoorlog. Tientallen dodelijke slachtoffers, verwoeste huizen en gebouwen, wanhoop, angst, intens verdriet…. Nu, 75 jaar later, vieren we de bevrijding. Maar de herinneringen blijven. In deze tweewekelijkse rubriek kijken we met enkele inwoners terug naar oorlog en bevrijding. Hoe beleefden zij die als kind?
OUDSTE ONDERNEMERS VAN DE GEMEENTE VIEREN 35 JARIG BESTAAN
NIEUWE CORRESPONDENT MARLENE LUNTER STELT ZICH VOOR
FEESTELIJKE OPENING 100-JARIGE ST.JOZEFSCHOOL
ONDER DE ROOK VAN HET VLIEGVELD
3
5
8
13
Deze pagina is samengesteld door Heemkring Molenheid Fotoredactie: Piet Weterings • Opmaak:
Wim van Wezel uit Gilze
Wim van Wezel uit Gilze:
EEN CLUB, DRIE VRIJWILLIGERS, DRIE LINTJES
‘In de kerk stonden zeven kisten’
Zondagochtend, 8.35 uur. In en om The Lodge aan de Alphensebaan is het een drukte van belang. Drie grote families, van de allerkleinsten tot de oudsten, zijn er samen gekomen omdat een lid van elke familie die dag in het zonnetje wordt gezet. Begroetingen en opmerkingen als ‘O, dat is er één van Kees’ vliegen over en weer. Om 8.55 uur komen Lian Thielen, Jan Voermans en Frie Klijs zelf binnen, verbaasd over iedereen die er aanwezig is. Ze zijn weggerukt van alle bezigheden die ze sinds de vroege uurtjes op het terrein van de Aangespannen Dag uitvoeren.
Burgemeester Jan Boelhouwer beklimt het podium en zingt lof over de Aangespannen Dag, die dit jaar het 25-jarig bestaan viert. Het evenement is inmiddels uitgegroeid tot een begrip en trekt veel deelnemers en toeschouwers van over de grens. Zoals elke organisatie kampen ze met problemen om voldoende vrijwilligers te vinden. In de hoogtijdagen waren het er 200, nu moeten ze de klus klaren met zo’n 130 mannen en vrouwen. ‘Drie van die vrijwilligers nodig ik graag uit op het podium,’ zegt onze burgemeester onder het toeziend oog van de allerjongsten uit de gemeente die dicht op het podium staan en het spektakel met open mond aanschouwen. Onuitputtelijk veel activiteiten Lian Thielen, Jan Voermans en Frie Klijs, alle drie in het beige shirt van de Aangespannen Dag, stommelen bedeesd het trapje op. Het is
meteen duidelijk dat ze liever wat omhanden hebben dan vol in de schijnwerpers staan. De lijst van activiteiten die zij voor de Dag uitvoeren ijkt onuitputtelijk. Lian Thielen staat zelfs bekend als de ‘moeder van de Aangespannen Dag’. Als secretaris, penningmeester en bedenker van nieuwe elementen is zij een belangrijke spil binnen de organisatie. Een van haar grote talenten is de persoonlijke aandacht die ze voor eenieder heeft, wat ze ter plaatse demonstreert door een kind dat ook weleens op het podium wil op de arm te nemen. De twee heren zijn net als Lian al vijfentwintig jaar vrijwilliger bij de Dag. Jan Voermans is vicevoorzitter en regelt alle benodigdheden. Hij en Frie Klijs sturen de vrijwilligers aan, houden zich met de sponsoring bezig en steken de handen ver uit de mouwen bij het op- en afbouwen van het terrein. Beiden waren ook vrijwilliger bij Ponyclub Wilhelmina. Frie gaf er les aan de kinderen. Jan zorgde voor het transport naar wedstrij-
Belangrijk voor gemeente en regio In een gesprek met de Wethouder Sandra Diepstraten en project-
manager Fons Meijer licht eerstgenoemde de uitkomsten van de planstudie toe: “Een aantrekkelijke stationsomgeving is van belang voor de dorpskern Rijen, de gemeente en de regio. In 2013 stelde
Vraag ‘t gratis aan de notaris
wie ik bijzonder wil bedanken is Wil, zij is mijn rechter- en mijn linkerhand. Zij denkt aan alles.’ Als laatste noemt ze haar man, de voorzitter van de Aangespannen Dag, die haar van vroeg tot laat stimuleert. Jan Voermans vertelt dat je ‘alleen niks bereikt, maar met vrijwilligers wordt het een klein kunstje.’
Toekomstige lintjesdragers MEER OVER 1940-1945 WETEN? Na de fotosessie zegt Frie Klijs, Meer lezen over de Tweede Wereldoorlog in onze gemeente? Hee • De geallieerden rukken verder op en bevrijden Marseille en Toulon; heel veel informatie voorhanden. In de tijdmachine, de beeldbank • Uit de kluis van een distributiekantoor in Utrecht die haalt het zichzelf verzet geen prater noemt met onder andere de herinneringsfietsroute. Ze zijn allemaal te be 48.000 bonkaarten en 280.000 rantsoenbonnen weg; En dan is er ook nog onze wiki, die u via www.wikimiddenbrabant • In Gilze en Rijen gaat een keer of vier het luchtalarm af; het front en die snel vindt volschiet, dat het komt dichterbij. u alle informatie over de activiteiten die nu rond de bevrijdin een complete verrassing is. ‘We zagen wel dat er zoveel mensen naar de Lodge gingen en vroegen ons af wat daar aan de hand was. En toen moesten we er ineens zelf Jan Voermans, Lian Thielen en Frie Klijs, organisatoren van de Aangespannen naartoe.’ Dag, tonen trots hun koninklijke onderscheiding. (Foto: Jacomijn Dijkers) Als ze zich los hebben gemaakt van alle felicitaties, reppen ze den en was verantwoordelijk voor oorverdovend applaus barst los, een klein speldje ‘voor als u de zich terug naar het wedstrijdterhet clubgebouw en het terrein. op het podium worden traantjes grote eens af wilt doen.’ rein zo’n anderhalve kilometer weggepinkt. ‘Vergis u niet,’ wendt Lian Thielen is niet alleen goed verderop waar de wedstrijden in Lintjes de burgemeester zich tot ons, het in organiseren, ze is ook welbe- volle gang zijn. Deze dag zal voor ‘Een fantastisch trio,’ benadrukt gewone volk, ‘dit is heel bijzonder. spraakt. Met tranen in haar stem hen toch heel anders zijn dan de de burgemeester. ‘Ik heb de eer Ik heb het nog niet eerder meege- zegt ze dat het lintje niet alleen 24 voorafgaande keren. Intussen om u te vertellen dat het zijne Ma- maakt dat drie vrijwilligers van de- voor haarzelf is. Ze memoreert genieten de familieleden ervan eljesteit de Koning heeft behaagd zelfde organisatie op één dag een dat haar kinderen hun schoolva- kaar weer eens terug te zien. De u alle drie de Koninklijke On- lintje kregen.’ Hij speldt de nieuwe kanties altijd opofferden voor de allerkleinsten rennen nog steeds derscheiding Lid in de Orde van leden de grote onderscheiding Dag en dat haar schoonzoon alle rond, onder hen misschien een Oranje-Nassau uit te reiken.’ Een op. Er hoort een oorkonde bij en computerproblemen oplost. ‘En toekomstig lintjesdrager. 28 AUGUSTUS 2019 → 1944
WAT GEBEURDE ER PRECIES 75 JAAR GELEDEN?
Nieuw raadsvoorstel verbetering spoorzone
DOOR: CHRISTIAAN STARINK
De puinho
www.dktnotarissen.nl
ONDERZOEKEN NAAR HAALBAARHEID EN INPASBAARHEID AFGEROND
De plannen om de spoorzone in Rijen te verbeteren zijn duurzaam en veilig. Dat blijkt uit de onderzoeken die onlangs zijn afgerond. Werd eerder nog gesproken over de variant van de auto-te-gast tunnel; naar aanleiding van de onderzoeken heet dat nu ‘onderdoorgang’. Deze onderdoorgang vervangt de overgang Julianastraat-Stationsstraat en krijgt een doorrijdhoogte van 3.50 meter, zodat de brandweer er bij een uitruk gebruik van kan maken. Het middenperron en het derde wachtspoor verdwijnen. Daarvoor in de plaats komt aan iedere zijde van het spoor een perron, die vanuit de tunnel bereikbaar is. Met dit voorstel vraagt het college de gemeenteraad om opdracht te geven de plannen verder voor te bereiden.
ZEVEN KISTEN IN DE KERK “Wat volgde was een daverende klap en een ontzettend grote brand. Door de kerosine, de munitie en de bommen die ontploften. De vuurzee sloeg over naar Hotel De Kronen, tegenover. Zes van mijn familieleden zijn omgekomen. Opa, oma, drie ooms en één tante. Mijn vader, Jan van Wezel, sliep op de bovenverdieping en is door de luchtdruk met bed en al op straat terechtgekomen. Hij heeft de ramp als enige van het gezin overleefd. Hij werd naar het ziekenhuis in Tilburg gebracht. Behalve mijn zes familieleden is later ook Jan Vermeulen, de herbergier van De Kronen, overleden aan zijn verwondingen. En een zus van hem die het zag gebeuren, overleed aan een hartaanval. Dus op 7 september stonden in de kerk zeven kisten. Ons familiegraf, hier op het kerkhof, is er nog steeds. Daar gaan we elke zaterdag naar toe. Nu nog….”
een oorlogsschade van 290 toegekend. Maar die kreeg je kreeg meteen ambtenare die zeiden dat je zo’n zelfde Zelf heeft Wim van Wezel (73) uit Gilze “Begin september 1940 was het nieumoest neerzetten. De Krone we vliegveld Gilze-Rijen klaar,” weet de Tweede Wereldoorlog niet meegeer binnen twee jaar weer. V Wim van Wezel. “Op 4 september maakt. Maar de impact ervan is voor eerst een bedrijf op te zette landden er vanwege de slag om Engezijn familie en in zijn jeugd heel groot jong gezin te onderhouden. land een groot aantal Duitse bommengeweest. Op 4 september 1940 sloeg bleven daar achterheen zitt werpers. Die werden afgetankt met het noodlot toe en overleefde zijn vaandere schadebedragen kre kerosine, voorzien van de nodige munider als enige uit het gezin Van Wezel alleen schadebrieven, waar tie, mitrailleurs en bommen en de vliegtuigramp in de Nieuwstraat. en ander kon aantonen. De cedure heeft bijna twaalf ja Pas toen werd er werkelijk t Iedere donderdag van 16.00 tot 17.00 uurovergegaan. En al die tijd m POOT UITGEDRAAID Bij het onderwerp begrafenis, krijgt het jonge gezin geld lenen bij d e e in De Schakel Gilze 1 & 3 donderdaggesprek familie. Van directe buren e een kritische toon. “Pastoor denons Noortkantoor en koster Hermens te Rijen kregen ze de eerste hulp. In 2e & 4e donderdagVanop kwamen er allemaal oudere hebben die helemaal geregeld. WaarMary Zeldenrustlaan 30 Rijen bij ons thuis, wat ik heel vre schijnlijk met de beste bedoelingen, Ome Bart, een oudere vrijg maar wat ik ze nu nog kwalijk neem, Aarts, mevrouw Timmerma is dat ze met één pennenstreek al ke Timmermans, die aardap de overledenen voor 50 gulden per kwam schillen. Van alle kan persoon weldoener van hetKANTOREN: gasthuis VOOR ALLE SPREEKUREN VAN ONZE dat jonge gezin gesteund. M hebben gemaakt en voor 50 gulden van de ambtenarenkant, da per persoon weldoener van de kerk. ze eerder tegenwerking van Mijn vader betaalde 600 gulden plus nog de eeuwigdurende missen! Als je TILBURG | RIJEN | REESHOF | UDENHOUT ‘LAAT PA MET RUST’ dan weet dat de oorlogsvergoeding op “Mijn vader is een sombere 2900 gulden uitkwam….. Bovendien ge man geworden. Voor het was dat na even allemaal niet meer van negen kinderen dat hij aantoonbaar. Pastoor Van den Noort hij er eigenlijk niet. Wij wer kwam te overlijden, deken Van der Het schilderij met de overleden familieleden maar gewaarschuwd ‘laat p Made werd naar St. Michielsgestel De enige keer dat ik hem ec gedeporteerd en toen die terugkwam neel heb gezien, was toen h was het schriftje met de administratie binnen een paar dagen, een verdwenen. Mijn vader heeft ze dat dochters verloor. Toen was heel kwalijk genomen. Ook omdat ze ken en heb ik hem zien huil deden alsof ze van niks meer wisten. moeder was precies het teg Kijk, al betekent zo’n weldoenerschap gestelde. Zij compenseerde in mijn beleving helemaal niks, in die de kinderen. Ze was heel in tijd was dat ontzettend belangrijk voor Vader heeft twintig jaar lan de zielenrust van de mensen. Maar beerd om zijn kolenhandel met onze ogen van 2019 denken wij petroleumhandel voort te z toch, wat is dat belachelijk om iemand een gegeven moment ging h op zo’n moment zo’n poot uit te draainiet meer. Toen is hij in loon en.” gegaan en zijn we naar de V verhuisd. En achteraf gezien DE ECHTE RAMP redding geweest. Hij kreeg “En daar sta je dan als 24-jarige jongetrekking bij het mobilisatiec man. Je bent je familie kwijt, je huis, Baarle-Nassau. Hij kwam to je bedrijf, je bezittingen. Mijn opa had een vast inkomen, z’n kinde een vervoersbedrijf/kolenhandel en goed terechtgekomen vond een wagenmakerij en mijn vader had zelf een schildersbedrijf met een aantal toen ging hij allerlei hobby’ nen, met kruiden, met voge knechten. Dat was allemaal weg.” soort dingen.” “De echte ramp is pas begonnen na De puinhopen na de ramp van 4 september 1940 “Dat hij in zijn jonge jaren a het ongeluk zelf. Op papier werd er
‘Zonder vrijwilligers bereik je niks’ DOOR MARLENE LUNTER
’s avonds rond een uur of tien vertrokken ze richting Engeland. De achtste volgeladen bommenwerper die opsteeg, een Heinkel 111, kon niet voldoende hoogte krijgen. In een poging om naar het vliegveld terug te keren, is hij in het huis van mijn familie aan de Nieuwstraat gevlogen.”
de gemeenteraad de toekomstvisie spoorzone vast en ging hij een grote uitdaging aan. Een verbeterde stationsomgeving maakt het voor gezinnen aantrekkelijk om in onze gemeente te wonen en te forensen. Dankzij de onderdoorgang kunnen inwoners altijd ongehinderd van de ene naar de andere kant van het spoor. De onderdoorgang versterkt de verbinding tussen het bedrijventerrein en het winkelhart van Rijen. Door de aanpak van de stationsomgeving creëren we nieuwe economische kansen voor de ondernemers aan beide zijdes van het spoor. Bijvoorbeeld voor ondernemers op bedrijvenpark Haansberg, een van de grootste
bedrijventerreinen in de regio. 25% van de werkgelegenheid in onze gemeente is gevestigd op dit bedrijvenpark.” Onderdoorgang ipv auto-te-gast tunnel Na het uitspreken van een voorkeur voor een variant met een auto-te-gast-tunnel in juli vorig jaar, richtte een verkeerskundig onderzoek zich op de veiligheid van de onderdoorgang en gaf advies over de inrichting van de onderdoorgang en de toeleidende straten. De verkeerscommissie en SWOV concluderen dat de Julianastraat-Stationsstraat inclusief de onderdoorgang het veiligst als woonstraat en niet als fietsstraat wordt ingericht. Dit wordt vooral ingegeven door de hoeveelheid gemotoriseerd verkeer. De verwachting is dat in 2030 zo’n 3400 motorvoertuigen gebruik maken van de tunnel (4900 motorvoertuigen nu) tegenover 700 fietsers (evenveel als nu). Het college neemt dat advies over. Daarom spreekt de Wethouder niet meer van een auto-te-gast-tunnel, maar van een onderdoorgang. Ontwerp en inpassing Het afgelopen jaar is gewerkt aan een inpassingsonderzoek Noord (Stationsstraat) en Zuidoost (Julianastraat en Parallelweg), een technische uitwerking van de plannen door ProRail en een stedenbouwkundige visie.
Wethouder Sandra Diepstraten ziet veel kansen op verbetering, maar beseft dat het grote impact heeft op de directe omgeving. (Foto: Frank Hermens)
Vervolg op pagina 5
erenigingen
in de Regio
EERSTE VERENIGINGSKRANT EEN FEIT
Wat ga jij in je vrije tijd doen?
Al een hele tijd hebben we het over de Verenigingskrant. Deze week is hij er dan eindelijk! En hoe. Massaal hebben jullie gehoor gegeven aan de oproep om jullie vereniging, belangengroep en/of stichting te presenteren en te promoten. Dit heeft geleid tot een prachtige bijlage die we deze week vol trots presenteren. Rest er natuurlijk nog maar één vraag: Wat ga jij in je vrije tijd doen?
DE CHINESE MUUR
Chinees Specialiteiten Restaurant
SURINAAMS BUFFET Op vrijdag 30 augustus 2019 vanaf 17:30 uur
€21.75 P.P. Reserveren gewenst Rijksweg 112 • 5121 RC Rijen • tel. 0161-227508 www.chinesemuurrijen.nl