TONPRATERS WEER IN TRAINING
DINSDAG 15 JANUARI: UNDER THE SKIN
ZONNEBLOEM BEDANKT GELDEN VÛR HELDEN
WINDSURFERS VAREN HET NIEUWE JAAR BINNEN
ä Pagina 5
ä Pagina 9
ä Pagina 13
ä Pagina 19
Goirles Belang
Jaargang 64 - Week 2 woensdag 9 januari 2019
Uitgave van Uitgeverij Em. de Jong in samenwerking met Adviesbureau Fons Smits. Weekblad voor de gemeente Goirle.
ONDER JAGERS EN KRIJGERS
Frans Leeuwenberg bij de Xavante Indianen nen, weinig mais, veel heggen als erfscheiding, kleine sloten, waterpoeltjes om te vissen, verborgen vennen in het niet-toegankelijke bos, afgeschermd door jachtopzieners. Het was een levendige, Bourgondisch aandoende sfeer met veel dorpsvermaak, geklets buiten op straat en in de cafeetjes, waar alleen de mannen zich vermaakten met biljarten en geouwehoer aan de tafeltjes. Zo leerde ik van jongs af aan om met andere culturen en klassen om te gaan.”
s Frans Leeuwenberg (r) en de oude man (l) met de bril is zijn maat Seremãdi, Frans Leeuwenberg (1951) is in Goirle geboren en getogen. Zijn levensweg bracht hem naar de binnenlanden van Brazilië waar hij sinds 1990 werkt met en voor de Xavante Indianen. Nu heeft hij een boek geschreven over deze Indianen. De opbrengst van de verkoop van dat boek wordt geheel besteed aan de bescherming van het reservaat waarin de Indianen wonen. De situatie is alarmerend, zeker nu Bolsonaro (door Frans omschreven als ‘die tropische Trump’) aan de macht is gekomen. De Xavante zijn als jagers erg afhankelijk van hun leefgebied dat echter stap voor stap kleiner wordt als gevolg van de grootschalige ontbossing (houtkap) en de oprukkende landbouw. Daarnaast zijn er nog de goudzoekers en wildstropers die het leefgebied van de Xavante verstoren. door: Norbert de Vries OPGROEIEN IN GOIRLE Frans vertelt over zijn jeugd: “Mijn vader was Barend Leeuwenberg, een echt ouderwetse dorpsarts; traditioneel en conservatief, volledig toegewijd
aan zijn patiënten, dag en nacht bereikbaar, vaak ook nog in de weekenden, het leek wel op de sfeer van de oude streekromans. Ik stam uit een traditioneel katholiek gezin. Van de elf kinderen was ik de jongste, als enige in Brabant geboren. Mijn broers
en zussen waren allemaal in Alkmaar geboren.” Hij beschrijft zijn jeugd in prachtige beelden. Over het landschap zegt hij: “Vanaf mijn jeugd was ik altijd geïnteresseerd in het buitengebeuren: de velden, akkers, bossen, vennen en de prachtige, mystieke heidevelden. Vooral heel vroeg in de ochtend was het op de heide prachtig met de laag hangende nevel en de diepe baltszang van de prehistorische korhoenders. In die tijd was het Brabantse landschap nog schilderachtig met zijn roodbonte vee en scharrelvarkens rondom de boerderijen. Er waren nog veel kleine percelen, grasveldjes en akkers met verschillende gra-
MET FRAAI UITGEDOSTE KONINGEN
Driekoningen zingen 2019 Op zondag 6 januari jl. vond opnieuw de viering van Driekoningen in Goirle plaats, georganiseerd door de Heemkundekring De Vyer Heertganghen. Vanaf 16.30 uur speelde Accordeonorkest Fortissimo stemmige kerstliederen en Driekoningen liederen bij de kerstboom in de foyer van CC. Jan van Besouw. Intussen kwamen verschillende groepen kinderen zich inschrijven voor het Driekoningen zingen. Er meldden zich 6 groepen kinderen aan. Helaas iets minder
s Tijdens de lampionnenoptocht.
groepen dan vorig jaar. LAMPIONNENOPTOCHT Rond de klok van 17.00 uur begon de lampionnenoptocht van kinderen en volwassenen rond te trekken. De stoet trok in een lange sliert naar de Kerststal op het Kloosterplein, waar Driekoningen liederen werden gezongen. Daarna stak de optocht de Tilburgseweg over en trok verder door De Tuin, Tilburgseweg, Dwarsstraat, Koudepad en via de Fraterstuin terug naar CC Jan
van Besouw. Daar aangekomen werd heerlijke warme chocolademelk geschonken en werden eierkoeken uitgedeeld. ZINGEN VOOR DE JURY In de foyer, goed gevuld met ouders, opa’s en oma’s en andere belangstellenden, was het een gezellige drukte en er heerste een leuke sfeer. De kinderen zongen bij de kerststal enthousiast hun repertoire van Driekoningen liederen. Dit onder de bezielende presentatie van
(Foto: Goirlenet.nl)
MIDDELBARE SCHOOL “Toen ik 11 was ging ik naar Wernhoutsburg, een seminarie van de ‘heren Lazeristen’, een Franse orde uit het einde van de XIXe eeuw, gesticht door Vincente de Paolo. Daar volgde ik het zesde jaar van de lagere school. Daarna begon ik op het gymnasium. In die tijd was het in een groot gezin heel normaal, dat een deel van de opgroeiende kinderen naar een internaat ging. Dat was mede om het huisgezin beter te kunnen organiseren. Ik ben er vier jaar gebleven en beleefde er met de daar heersende kadaverdiscipline een verschrikkelijke tijd. Ik haatte alle paters. Pas veel later veranderde dat, toen ik ook missionarissen leerde kennen die hun focus richtten op de humanitaire aspecten en op het ondersteunen van sociale verbeteringen; voor deze paters was het bekeren niet de hoofdzaak. Van 1967 tot 1971 ploeterde ik voort op twee verschillende middelbare scholen en in 1972 begon ik mijn beroepsstudie als ecologisch analist in Amsterdam. Vanaf dat moment begon ik mijn ervaring op te bouwen op het gebied van wildbeheer en Heemvoorzitter Jan van Eijck. Drie meiden van jongerencentrum Mainframe en een lid van de Heemkundekring vormden de jury, voorgezeten door juryvoorzitter Joseph Wijdemans. De jury bepaalde de winnaars van de 1e, 2e en 3e prijs. Tijdens het juryoverleg vertelde Ted Deliën een mooi verhaal over het verdwaalde schaapje, waar de kinderen aandachtig naar luisterden. Winnaar van de 1e prijs is Casper Kolen geworden. De 2e prijs is gegaan naar de kinderen Simons. De 3e prijs werd gewonnen door kindergroep Biezen. Burgemeester Mark van Stappershoef onderstreepte in enkele woorden het belang van de traditie van Driekoningen vieren en Driekoningen zingen en reikte daarna aan elk van de drie winnaars een beker uit. Zij mochten daarnaast nog kiezen uit gezelschapsspellen, grote puzzels en andere prijzen. Ook alle andere kinderen die gezongen hadden, mochten een prijs uitzoeken. De twee kinderen die een boon in hun eierkoek hadden, konden eveneens een prijs uitkiezen. MOOIE TRADITIE De viering van Driekoningen en het Driekoningen zingen is een traditie die gelukkig nog steeds leeft en waard is om nog lang te koesteren. De Heemkundige Kring blijft zich dan ook inzetten om dit jaarlijkse evenement voort te zetten en op deze wijze een mooie traditie in ere te houden. Heemkundige Kring De Vyer Heertganghen, Mathieu van den Tillaart
natuurbescherming, waarmee ik later een groot deel van mijn leven zou gaan werken. Mijn speciale aandacht ging al snel uit naar het begrijpen van roofdieren en naar jachtbeheer.”
de baan bij het Faunabeheer op te geven en de ‘andere kant van de medaille’ te leren kennen in Brazilië. Het was een nieuw leven en tevens professioneel een volstrekt onbekend startpunt.
BRAZILIË “Tussen 1977 en 1986 werkte ik bij de Directie Faunabeheer van het Ministerie van Landbouw. Daar had ik een mooie baan en was er bezig met onderzoek, inventarisaties over jacht en planning, faunatellingen, veel praktijk en theorieën, en de politiek er omheen. Toen ontmoette ik mijn huidige vrouw Susana Lara
Met één zonnepaneel en een goede verrekijker als enige bezit en enkele woorden zoals ‘ja’, ‘nee’ en ‘koffie’ in het Portugees te spreken, emigreerde ik naar het uiterste zuiden van Brazilië, naar de plek genaamd Lagoa do Peixe om mijn vrouw Susana te helpen bij haar praktische werk voor haar thesis over trekkende wadvogels.
s De kaft van zijn boek. in Canada tijdens een conferentie over trekvogels (wadvogels) in Noord- en Zuid-Amerika. Dat was in 1982, in de maand van de Falklandoorlog. Daar sloeg de vlam in de pan tussen ons tweeen. Nadien kwamen we elkaar nog tegen in 1983 in Spanje en in 1984 in Peru en besloten we samen verder te gaan.
Zo woonden we een jaar in een piepklein vissersgehucht. Na die periode ben ik in 1988 een onderzoek begonnen naar het pampashert in het natuurreservaat van het Braziliaans Instituut voor Statistiek en Geografie/ IBGE. Dat was 1500 ha groot en lag in het Federale District, 15 km van de hoofdstad Brasília.
Na een verkenningsreis van mij medio 1985, besloot ik mijn goe-
Lees verder op pagina 3
s De winnaar van de 1e prijs Driekoningen zingen 2019. (Foto: Goirlenet.nl)
Workshop kaas maken. 2 februari, start om 10.30 uur. Vooraf aanmelden!
Fam. Vermeer Beeksedijk 16 5051 PS Goirle Tel. 013-5341858 Openingstijden: wo. 13.30 - 18.00 uur do. 13.30-18.00 uur Vrij 10.00 - 18.00 uur zaterdag 10.00 - 16.00 uur
