9789401415651

50 mooiste

DE van

dorpen

Infogids

50 mooiste

DE van

dorpen

www.lannoo.com Registreer je op onze website en we sturen je regelmatig een nieuwsbrief met informatie over nieuwe boeken en met interessante, exclusieve aanbiedingen.

Teksten

Fotografie Cartografie Omslag- en lay-outontwerp Omslagfoto’s Zetwerk

Robert Declerck (1-25), nagekeken door Patrick Cornillie en Eddy Vlyminck; Ward Van Loock (26-50) Johan De Meester (met aanvullingen van Ward Van Loock) Tatjana Matysik (wandelingen), Elke Feusels (fietstochten) Armée de Verre, Steven Theunis Johan De Meester Peter De Bock, Sint-Niklaas

Printed in China © Uitgeverij Lannoo nv, Tielt, 2014 © 2014 Toerisme Limburg – www.toerismelimburg.be © 2014 Toerisme Provincie Antwerpen – www.toerismeprovincieantwerpen.be of www.tpa.be © 2014 Toerisme Oost-Vlaanderen – www.tov.be © 2014 Toerisme Vlaams-Brabant – www.toerismevlaamsbrabant.be © 2014 Wes oer – www.wes oer.be D/2014/45/405 – NUR 501-502 ISBN: 978-94-014-1565-1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande schri¢elijke toestemming van de uitgever.

Wegwijs in 100 routes In deze box vind je 50 fiches met 100 boeiende excursies voor het hele gezin: de hel‚ wandelingen, de hel‚ fietstochten, evenwichtig verspreid over heel BelgiÍ. Om te beslissen waar je naartoe wilt, is er dit inspirerende infogidsje waarin 50 prachtige Belgische dorpen beschreven worden.

Dankzij de praktische overzichtskaarten met alle wandelingen (blz. - ) en alle fietstochten (blz. - ), en de schematische overzichten van alle tochten (blz. - , - ) kun je snel je keuze maken. Bij elke route wordt bovendien met symbolen aangegeven welke tochten haalbaar zijn voor jonge kinderen, op welke routes je van prachtige panorama’s kunt genieten of welke tochten eruit springen inzake natuurschoon) De  � tochten in Vlaanderen werden uitgestippeld door Robert Declerck.

Zijn collega Ward Van Loock zocht en vond de mooiste dorpen van WalloniÍ en tekende er eveneens  � routes uit.

Eerst lezen en dan eropuit trekken Dat is ons advies voor een optimaal gebruik van deze wandel- en fietsfiches.

Wie zich voor het vertrek degelijk informeert over de regio waar hij naartoe trekt om te wandelen- en/of fietsen, zal nog meer genieten van de omgeving.

De auteurs selecteerden op grond van hun ervaring  � – soms onbekende – parels van dorpen. Alle hebben ze hun authenticiteit gemeen, maar ook hun omgeving die ÊÊn grote uitnodiging is om te wandelen en te fietsen.

Om uit te maken welke fietstochten geschikt zijn voor het hele gezin – en dus ook kinderen – en welke wandelingen ook met een wandelwagen haalbaar zijn, raadpleeg je het beste de overzichtstabellen op blz. †�-†† en †‡-† .

En nu aan jou om een bestemming te kiezen, in dit boekje de achtergrondinfo over het dorp van jouw keuze na te lezen, de fiche uit het pak te lichten en de informatie over de gekozen route(s) door te nemen.

Voor elk wat wils, en nog meer In het rijke aanbod van deze box zal elke wandelaar of fietser zijn gading vinden. Van het bierdorp Watou in de Westhoek naar het jeneverdorp Ragnies in de Henegouwse Condroz; van het waterrijke Watervliet (Krekengebied) naar het kurkdroge Heide-Kalmthout; van het gele Mullem (Vlaamse Ardennen) naar het zandsteenbeige MÊlin (Brabants Haspengouw) of van het bijna-Nederlandse Baarle-Hertog naar het bijnaFranse Torgny.‌ je vindt beslist een route die bij jou (en je gezin) past.

Bovendien hoe™ de verkenning van het dorp van jouw keuze zich niet te beperken tot wat er in de fiets- en/of wandeltocht is beschreven; voor elke regio worden er extra tips meegegeven en websites vermeld zodat je de wijde omgeving nog verder kunt ontdekken!

Inhoud Wegwijs in routes

Overzichtskaart van de wandelingen

-

Overzicht wandelingen

-

Overzichtskaart van de fietstochten

-

Overzicht fietstochten

-

DE DORPEN 01 Watou

20

Landschap en poëzie hand in hand

02 Stuivekenskerke

22

Waar naamloze helden naar de oorlog trokken

03 De Haan

24

Belle-époqueparel aan de Belgische kust

04 Lissewege

26

Al sinds de middeleeuwen een oase van rust

05 Oostkerke

28

Tussen dijken, kanalen en polders

06 Watervliet

30

Overstroomd land werd welvarend polderdorp

07 Deurle

32

Kunstenaarsdorp in de oksel van de Leie

08 Roborst

34

Zwalmdorp met een toe£e waterkers

09 Mullem

36

Een kasteeldorp vol warme kleuren

10 Kwaremont

38

Een heuveldorp voor wielergoden en muzen

11 Bazel

40

Prentkaartdorp aan de rand van het Waasland

12 Sint-Amands

42

Van vissersdorp tot Scheldeparel

13 Heide-Kalmthout

44

Dorp van echte en andere helden

14 Baarle-Hertog

46

Enclavedorp met kleurrijk smokkelverleden

15 Kasterlee

48

Kempendorp van molens en kabouters

16 Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek

50

Het dorp van kapitein Zeppos

17 Gaasbeek Pajots dorp met een majestueus kasteel

52

18 Hakendover

54

Waar dertien wel een voorspoedig getal is

19 Zichem

56

De Witte zou er zich nog altijd thuis voelen

20 Aldeneik

58

De wieg van Maaseik

21 Oud-Rekem

60

Een dorp met stadsallures

22 Ku ekoven

62

Door boomgaarden ingelijst

23 Gors-Opleeuw

64

Indrukwekkende gebouwen rond de dorpspomp

24 Kanne

66

Op, tussen en dankzij de mergel

25 Sint-Martens-Voeren

68

Voor fijnproevers, letterlijk en figuurlijk

26 Aubechies

70

Herinneringen aan de Gallo-Romeinen en de prehistorie

27 Ragnies

72

Jeneverdorp tussen zeeën van tarwe en bieten

28 Lompret

74

Geborgen in de armen van de Eau Blanche

29 Fagnolle

76

Ingeslapen dorp met een groots verleden

30 Vierves-sur-Viroin

78

Parel van de Calestienne

31 Soulme

80

Een onooglijk dorpje in de Naamse Fagne

32 Sosoye

82

Kalksteenparel van de Molignée

33 Falaën

84

Pronken met een monumentale kasteelhoeve

34 Mélin

86

Mélin en Gobertange in één adem

35 Crupet

88

Een bijna-Ardens dorp in de Condroz

36 Thon-Samson

90

Blauwe steen van het zuiverste gehalte

37 Mozet

92

Adellijk dorp in de Naamse Condroz

38 Celles

94

Hadelinusdorp verscholen in het Lessedal

39 Sohier

96

Straatdorp op een steenworp van de Ardennen

40 LaforĂŞt

98

Dorp van tabak en leisteen aan de Semois

41 Warnant-Dreye

100

HĂŠt dorp van de vierkantshoeven

42 Chardeneux

102

Twijfelen tussen Condroz en Famenne

43 Chassepierre

104

Het laatste Gaumedorp vóór het Ardense woud

44 Torgny

106

Het hart van de Belgische Provence

45 Ny

108

Een symfonie van water en kalksteen

46 WĂŠris

110

Het grootste megalietenpark van BelgiĂŤ

47 DeignĂŠ

112

Een bloemendorp in de vallei van de chantoirs

48 Olne & Soiron

114

Tweelingbroertjes in het Land van Herve

49 Nobressart

116

Een Lotharingse parel in het Land van Aarlen

50 Clermont-sur-Berwinne Pastorale in het Land van Herve

118

Legenda Bos

1

Rivier

Kapel

Vijver

Abdij

Autosnelweg

Kruis

Hoofdweg

Kerkhof

Verharde weg (asfalt, beton) toegankelijk voor alle voertuigen

Voetbalveld

Elementair verharde weg

Camping

Onverharde weg, pad (GR)

Molen

Verkeersvrij

Watermolen Kasteel

Wandel- of fietsroute

Hoeve

Spoorweg met station

Museum

Spoorweg met overweg

Watertoren

Oude spoorweg

STRAAT 1 1. STRAATNAAM 2. STRAATNAAM 3. STRAATNAAM

Parking

Richting

Ziekenhuis

Straatnaam

Infokantoor

Verwijzing straatnaam

Trappen Picnickplaats Bezienswaardig Gebouw

Steile beklimming / afdaling

E40 N456

Café / Horeca

Wegnummering autosnelweg

Brouwerij

Wegnummering N-weg

Zendmast

Brug autosnelweg

Uitkijkpunt

Brug hoofdweg

Golfterrein

Brug lokale weg

Park / Boom

Brug elementair verharde weg

Sluis

Brug onverharde weg Brug spoorweg TUNNEL

Referentiepunt Kerk

Kanaal

< Stad

Richting

Tunnel spoorweg Landsgrens

Bezienswaardigheid 73

B E LG I Ë LIMBURG

DE HAAN

Knooppunt Land Provincie Hoofdgemeente

Gemeentegrens

Bazel

Provinciegrens

Korsele Gehucht

Deelgemeente

Overzichtskaart wandelingen

NOORDZEE MER DU NORD

3

4

Damse Vaart

BRUGGE

5

Oostende

Ka Brug naal ge-G ent

12

E40

9

e

ld e

L ei

Sche

10

ld

Aalst

A12

8 16

Sc

he

Kortrijk

GENT e

t aar Lov

E403

r

11

7

WEST-VLAANDEREN

1

Sint-Niklaas

OOST-VLAANDEREN

2

I Jz e

6

Le op ol dk an aa l

Tournai (Doornik)

17

E19

Nivelles (Nijvel)

26 HENEGOUWEN

E42

26 Aubechies

2 Stuivekenskerke

27 Ragnies

3 De Haan

28 Lompret

4 Lissewege

29 Fagnolle

5 Oostkerke

30 Vierves

6 Watervliet

31 Soulme

7 Deurle

32 Sosoye

8 Roborst

33 Falaën

9 Mullem

34 Mélin

10 Kwaremont

35 Crupet

11 Bazel

36 Thon - Samson

12 Sint-Amands

37 Mozet

13 Heide-Kalmthout

38 Celles

14 Baarle-Hertog

39 Sohier

15 Kasterlee

40 Laforet

16 Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek 41 Warnant 17 Gaasbeek

42 Chardeneux

18 Hakendover

43 Chassepierre

19 Zichem

44 Torgny

20 Aldeneik

45 Ny

21 Oud-Rekem

46 Wéris

22 Kuttekoven

47 Deigné

23 Gors-Opleeuw

48 Soiron

24 Kanne

49 Nobressart

25 Sint-Martens-Voeren

50 Clermont-sur-Berwinne

MONS (BERGEN) b

re

1 Watou

Sam

27

28

NEDERLAND

Turnhout

ANTWERPEN

15 empisch K

ANTWERPEN

l

Kanaa

r t ka

n aa

l LIMBURG

Mechelen D ij

E19

rt idZu svaa m lle

Albe

Wi

19

le

DUITSLAND 21

LEUVEN BRUSSEL

E40

20

HASSELT

VLAAMS-BRABANT

22

18

23

24

Tongeren

34

25

WAVRE (WAVER)

50

WAALS-BRABANT

41 Me

us

e

E411 E42

LIÈGE (LUIK) 48

45

46 E25

38

Marche-en-Famenne

s se

Le

31

th e

Dinant

NAMEN

30

LUXEMBURG

ta l

ie nt

ale

e

occ

39

O ur the or

E411

O urt h e

29

42

35

n

32 33

LUIK

O

ide

Charleroi

36

ur

37

Verviers

47

NAMUR (NAMEN) Meuse

2

14 13

GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG

40

49

43 S e m oi

FRANKRIJK

ARLON (AARLEN) 44

0 KM •

• 40 KM

Overzicht wandelingen Dorp 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

Wandeling

Watou Stuivekenskerke De Haan Lissewege Oostkerke Watervliet Deurle Roborst Mullem Kwaremont

Met kapelletjes en klimmetjes onderweg Langs de IJzer naar de Viconiakleipu en Bossen, duinen en unieke villaatjes Rustige tocht tussen Zwankendamme en Ter Doest Door een waterrijke natuur naar Damme Met zijn voeten in het krekengebied Met kunst in de hoofdrol Van de waterkersplukster naar het Romeinse Velzeke Adembenemend panorama vanaf een natuurlijk balkon Uitkijkend over de Vlaamse Ardennen Langs het mooiste overstromingsgebied van de Schelde 11 Bazel en een oude scheepswerf 12 Sint-Amands Schipper mag ik overvaren… van Sint-Amands naar Mariekerke 13 Heide-Kalmthout Sporen naar de natuur 14 Baarle-Hertog Met één been in Vlaanderen 15 Kasterlee Wandelen door een heerlijk Kempisch molendorp 16 Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek Langs beekjes en door een trits gehuchten 17 Gaasbeek Langs de zachte rondingen van het Pajo enland 18 Hakendover Tussen legende en technologie 19 Zichem Langs de Demer naar Scherpenheuvel 20 Aldeneik Op zoek naar de oorsprong van Maaseik 21 Oud-Rekem Dorpswandeling tussen akkers en boomgaarden Naar de beemden van Wellen en 22 Ku ekoven de historische dorpskern van Ulbeek Waar kastelen en hoeves zich tussen 23 Gors-Opleeuw de boomgaarden schuilhouden 24 Kanne Mergelwandeling aan weerszijden van de taalgrens 25 Sint-Martens-Voeren Van de ene Voerparel naar de andere 26 Aubechies De archeologen achterna 27 Ragnies Een tocht langs vier imposante hoevecomplexen 28 Lompret Met de Eau Blanche in de hoofdrol 29 Fagnolle

Panoramawandeling van de Grand Tienne naar de Calestienne

30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

De Viroin, scheidingslijn tussen Fagne en Thiérache Wandeling door de oeverbossen van de Hermeton Langs een unieke kalkgrashelling en twee abdijen Naar een arendsnest aan de Molignée Naar het beroemde gehucht, Gobertange Veilig genesteld op een Condruzische heuvelflank Gevarieerde heuvelwandeling rond de dorpskern Rijke akkers, rijke boerderijen Herinneringen aan het Ardennenoffensief Klimmen naar Ardense hoogten Wandeling tussen twee Semoismeanders Een tweelingdorp in Luiks Haspengouw Van tarwe op het veld naar koeien in de wei De Semois van hoog tot laag Heuvel op, heuvel af tussen Torgny en Lamorteau Twijfelen tussen Famenne en Ardennen Tocht in het teken van megalieten Langs zingende beekjes Koeien tellen in de heuvels rond de Bolabeek Naar een hooggelegen plateau en een verlaten trambedding Langs kruisen, kapellen en kastelen

Vierves-sur-Viroin Soulme Sosoye Falaën Mélin Crupet Thon-Samson Mozet Celles Sohier Laforet Warnant-Dreye Chardeneux Chassepierre Torngy Ny Wéris Deigné Olne & Soiron Nobressart Clermont-sur-Berwinne

Pa n no G ( H ram atuu Id k i n esc h jo n g a a l b v G aw rlie eaa de ikt e) k aar oo es ¦ lv i r an ds rw vo in vo ho ch Le e o de gr ag o r d e o r n d i k t ng aa l i n b be o r en re te e rs d g n n s

Mo

Startplaats

ei l

ijk

he

Watouplein Sint-Pieterskerk Tramstation van De Haan Onze-Lieve-Vrouw-Bezoekingskerk Sint-Kwintenskerk Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk Sint-Aldegondiskerk Sint-Denijskerk Mullemplein Sint-Amanduskerk

12 8,4 10 8,4 8,6 9,6 5 9,2 6,8 5,2

1à2 1 1 1 1 1à2 1à2 1 1 1à2

✔

Sint-Pieterskerk

8,2

1

✔

Sint-Amandskerk Heide Statie Toeristenbureau van Baarle Markt Onze-Lieve-Vrouwekerk Arconateplein Goddelijke Zaligmakerkerk Markt Sint-Annakerk Onder de Linden

10,7 13 12,5 9,8 11,3 7 9 10 5 5,6

1à2 1 1à2 1 1 1 1à2 1à2 1à2 1à2

✔

Taverne De Klee

17

3

Dorpspomp, Martinusstraat

9

1

7,5 9 7 7,5 7

1à2 1 1 1 2

10

2

8,1 7,5 5 +5 8,5 7,1 6,4 6,2 6,8 10,4 8,3 7,3 8 8,1 1,4 + 5 7,7 9 7,1 6 7,3 9,5 7,8

3 2 2 2 1 1 2 1 2 2 2 1 1 1 2 2 1 2 2 3 1

Statieplein Sint-Martinuskerk Saint-Gérykerk Saint-Martinkerk Saint-Nicolaskerk Kerk van Saint Martin & Saint Jacques-de-Compostelle Saints Rufin & Valèrekerk Sainte-Colombekerk Brug over de Molignée Kasteelhoeve van Falaën Kerk Notre-Dame de la Visitation Saint-Martinkerk Saint-Remykerk Saint-Lambertkerk Saint-Hadelinkerk Saint-Lambertkerk Saint-Pierrekerk Saint-Remykerk Saint-Martinkerk Saint-Martinkerk Saint-Martinkerk Kerk Notre-Dame de l'Assomption Parking achter de Sainte-Walburgekerk Deigné kerk Sint-Rochuskerk van Soiron Saint-Jean-Baptistekerk Kerk Saint-Jacques le Majeur

Moeilijkheidsgraad: 1 = Gemakkelijke tocht, haalbaar voor het hele gezin 2 = Tocht voor de sportieve wandelaar 3 = Moeilijk parcours, voor de geoefende wandelaar

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔ ✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔ ✔ ✔

✔ ✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔ ✔ ✔ ✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔ ✔ ✔ ✔ ✔

✔

✔

✔ ✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

Overzichtskaart fietstochten NOORDZEE NOORDZEE MER DU NORD MER DU NORD 3

3 BRUGGE

Oostende Oostende

Ka Brug nKaaaln aa Bgreu-G ggeen-Gt l ent

E40 E40

9

e Leie L ei

9

10 10

16

8

Tournai (Doornik) Tournai (Doornik) 26 26

A12 A12

Aalst

8

Sc

e ld

Sch

1617 17

E19 E19

HENEGOUWEN HENEGOUWEN

Nivelles Nivelles(Nijvel) (Nijvel)

MONS (BERGEN)

27 Ragnies 27 Ragnies

3 Haan De Haan 3 De 4 Lissewege 4 Lissewege

28 Lompret 28 Lompret

5 Oostkerke 5 Oostkerke 6 Watervliet 6 Watervliet 7 Deurle 7 Deurle 8 Roborst 8 Roborst

9 Mullem 9 Mullem 10 Kwaremont 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

29 Fagnolle 29 Fagnolle 30 Vierves 30 Vierves

25 Sint-Martens-Voeren

Sam

m b Sa

b

2727

31 Soulme 31 Soulme 32 Sosoye 32 Sosoye 33 Falaën 33 Falaën 34 34 Mélin

Mélin 35 Crupet 35 Crupet Kwaremont 11 Bazel 36 Thon 36 Thon - Samson Bazel 37 Mozet 12 Sint-Amands 37 Mozet Sint-Amands 13 Heide - Kalmthout 38 Celles 38 Celles Heide-Kalmthout 14 Baarle-Hertog 39 Sohier 39 Sohier Baarle-Hertog 15 Kasterlee 40 Laforêt 40 Laforet Kasterlee 16 Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek 41 Warnant-Dreye Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek 41 Warnant 42 Chardeneux 17 Gaasbeek 42 Chardeneux Gaasbeek 18 Hakendover 43 Chassepierre 43 Chassepierre Hakendover 19 Zichem 44 Torgny 44 Torgny Zichem 20 Aldeneik 45 Ny 45 Ny Aldeneik 21 Oud-Rekem 46 Wéris 46 Wéris Oud-Rekem 47 Deigné 22 Kuttekoven 47 Deigné Kuttekoven 48 Olne & Soiron 23 Gors-Opleeuw

23 Gors-Opleeuw 24 Kanne 24 Kanne 25 Sint-Martens-Voeren

MONS (BERGEN) re

26 Aubechies 26 Aubechies

2 Stuivekenskerke 2 Stuivekenskerke

E42 E42

re

1 Watou 1 Watou

1111

12 12

ld Scheeld Sch Aalst

e e

7

ld e

Kortrijk Kortrijk

Sint-Niklaas Sint-Niklaas

GENT GENT

7

E403 E403

W E SWTE- VS TL -AVALNA DA ENRDEENR E N

1

6

OOST-VLAANDEREN OOST-VLAANDEREN

e

1

BRUGGE

2

r I J z e J z er I

6

Le op ol dk an aa l Le op ol dk an aa l

he

t aar Lov t aar Lov

2

Damse Damse Vaart 5 Vaart 4 5

4

48 Soiron 49 Nobressart 49 Nobressart 50 Clermont-sur-Berwinne 50 Clermont-sur-Berwinne

2828

14 13

NEDERLAND

Turnhout ANTWERPEN

15

ANTWERPEN

n aa

l

rt idZu svaa m lle

r t ka

Wi

Albe

ch Kempis l Kanaa LIMBURG

20

Mechelen D ij

E19

DUITSLAND

19

le

HASSELT

VLAAMS-BRABANT

21

LEUVEN

BRUSSEL

E40

18

22

23

Tongeren 24 25

34

WAVRE (WAVER)

LIÈGE (LUIK) 48

s eu

e

WAALSBRABANT

50

E42

41

E411

M

NAMUR (NAMEN)

LUIK

th e ur

O

45

se

Dinant

46 E25

38

Marche-en-Famenne

eu

31

42

35

M

NAMEN

47

36 37

Charleroi 32 33

O ur the or

se

L

es

n

LUXEMBURG

ta l

ale

e

occ

39

ie nt

ide

30 29

Verviers

Ourt h e

E411

GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG

40 49

43

FRANKRIJK

Se m oi s

ARLON (AARLEN) 44

0 KM •

• 40 KM

Overzicht fietstochten 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Dorp

Fietstocht

Watou Stuivekenskerke De Haan Lissewege Oostkerke Watervliet Deurle Roborst Mullem Kwaremont Bazel Sint-Amands Heide-Kalmthout Baarle-Hertog Kasterlee Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek Gaasbeek Hakendover Zichem Aldeneik Oud-Rekem Ku ekoven Gors-Opleeuw Kanne Sint-Martens-Voeren Aubechies Ragnies Lompret

Door het land van brouwers en dichters Fietsen tussen water: van de IJzervlakte naar de Frontzate Ontdekkingstocht door het Haanse hinterland Een groene tocht rond het 'wi e dorp' Dorpen zoeken tussen dijken, kanalen en polders Door geometrische polders op weg naar waterrijke dorpen Fietsen langs de mooiste Leieboorden Schilderachtige dorpen langs Zwalm en Molenbeek Door de typische meersen van de Scheldevallei Vlaamse-Ardennentocht met de Schelde in de hoofdrol Door de Vallei van de Drie Beken en langs het Fort van Haasdonk Drie mooie dorpen op een rij Militaire relicten en heerlijke natuur Over het Bels Lijntje naar de Antwerpse Kempen Kempense landschappen tussen Corsendonk en Schoonbroek Over Pajotse bulten naar mooie dorpjes Panoramatocht in de ‘achtertuin’ van een prachtig kasteel Via oude spoorwegen naar Zoutleeuw, en terug Langs de Demer en via Diest naar het Hageland Twee lussen in het Maasland Van het allermooiste dorp naar de mijnstreek, en terug Boomgaardentocht in Haspengouw Gebouwenpracht in een schi erend Haspengouws landschap Met de Geer en Jeker langs de taalgrens Fietsen door een beschermd gra¢enlandschap Een vlakke rit door het Parc naturel des Plaines de l’Escaut Ontdekkingstocht door de Thudinie De Henegouwse Fagne rond het Meer van Virelles

29 Fagnolle

De Naamse Fagne ten voeten uit

30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45

Op en neer, van de Calestienne naar de Thiérache Langs de Maas op verkenning in de Naamse Fagne Slingerend door de Marlagne, tussen Burnot en Molignée Van gele graanvelden naar groene valleien Fietsen door de graanschuur van België Hoog boven de Bocqrivier en de Crupetbeek Van de Maas naar het Condruzische plateau Over Condrozhoogten naar de Naamse Maasvallei Naar het kasteel van Vêves en de abdij van Chevetogne Verkenningstocht door de Famenne Langs de Semois en over een Ardense 'col' Door de groene Mehaignevallei in goudgeel Haspengouw Een snui·e Famenne in een gekruid Condrozmenu Tussen de hoge Ardennen en de Gaumse cuesta's Door Belgisch én Frans Lotharingen Niveaufietsen in het Land van Ourthe en Aisne Door het stroomgebied van Ourthe en Aisne naar Durbuy en Ho on Een lange omweg naar Banneux Hellingentocht in het zuiden van het Land van Herve Door het natuurpark van de A ertvallei Via het spoorwegpad van La Transhervienne naar Val-Dieu en Blégny

Vierves-sur-Viroin Soulme Sosoye Falaën Mélin Crupet Thon-Samson Mozet Celles Sohier Laforet Warnant-Dreye Chardeneux Chassepierre Torngy Ny

46 Wéris 47 Deigné 48 Olne & Soiron 49 Nobressart 50 Clermont-sur-Berwinne

Mo

Startplaats

Le

Watouplein Sint-Pieterskerk Tramstation van De Haan Onze-Lieve-Vrouw-Bezoekingskerk Sint-Kwintenskerk Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk Sint-Aldegondiskerk Sint-Denijskerk Mullemplein Sint-Amanduskerk Sint-Pieterskerk Sint-Amandskerk Heide Statie Toeristenbureau van Baarle Markt Onze-Lieve-Vrouwekerk Arconateplein Goddelijke Zaligmakerkerk Markt Sint-Annakerk Onder de Linden Taverne De Klee Dorpspomp, Martinusstraat Statieplein Sint-Martinuskerk Saint-Gérykerk Saint-Martinkerk Saint-Nicolaskerk Kerk van Saint Martin & Saint Jacques-de-Compostelle Saints Rufin & Valèrekerk Sainte-Colombekerk Brug over de Molignée Kasteelhoeve van Falaën Kerk Notre-Dame de la Visitation Saint-Martinkerk Saint-Remykerk Saint-Lambertkerk Saint-Hadelinkerk Saint-Lambertkerk Saint-Pierrekerk Saint-Remykerk Saint-Martinkerk Saint-Martinkerk Saint-Martinkerk Kerk Notre-Dame de l'Assomption Parking achter de SainteWalburgekerk Deigné kerk Sint-Rochuskerk van Soiron Saint-Jean-Baptistekerk Kerk Saint-Jacques le Majeur

ei l

ng

ijk

te

he

Pa na no ( jo H a tu I ram ng a l b u r de l ie a a aw e) aa ¦ lv id s ki n r v an e b oo o d gr de or e be r aa l re i ng rs d n

43,5 42,2 41,8 48,8 35,8 32,5 38,4 30,8 36 27 27 33,5 30,8 38 35,2 37,2 24,3 36,5 42,3 46,5 30 32,8 30 36,5 35,5 38 35 34

1 2 1 2 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 1 1 1 2 2 1 2 2

38

2

34 38 34 29 36 29 35 45 35 32 30 31 34 32 37 29

3 1 2 2 2 2 2 2 2 1 3 1 2 1 2 2

34

2

✔

32 29 29

2 3 2

✔ ✔

✔

38

2

✔

✔

Moeilijkheidsgraad: 1 = Gemakkelijke tocht, haalbaar voor het hele gezin 2 = Tocht voor de sportieve fietser 3 = Moeilijk parcours, voor de geoefende fietser

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔ ✔ ✔

✔ ✔

✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

✔

✔

✔

✔

✔ ✔

✔ ✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔ ✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔ ✔

✔

✔

✔ ✔ ✔ ✔

✔

✔ ✔

✔ ✔ ✔

✔

✔

✔ ✔ ✔

✔

01

Watou

Landschap en poëzie hand in hand Tussen het Watouplein en de Kleine Markt priemt de toren van de robuuste Sint-Bavokerk loodrecht naar de hemel. Van overal in het licht golvende landschap rond Watou is die toren zichtbaar. Misschien kunnen we zijn alomtegenwoordige zichtbaarheid interpreteren als: daarboven is de echte hemel, maar hier rond mijn grondvesten, in dit mooiste dorp, ligt een stukje hemel op aarde. Weliswaar een hemel voor de lie¦ebbers van bier, gastronomie en poëzie, maar ook voor hen die schi erende landschappen weten te waarderen.

Strijk je neer op een van de terrasjes rond het Watouplein, dan heb je een uitstekend uitzicht op de Sint-Bavokerk, waarvan haar geschiedenis wortelt in het begin van de de eeuw. Het gebouw werd in de de eeuw verbouwd, waarbij gotische nieuwbouw deels het romaanse uitzicht verving. Ook in de ©de eeuw waren er nog verbouwingen; onder meer de toevoeging van een kruisgewelf. Behoorlijk wat kerkmeubilair in het opvallend heldere interieur dateert uit de ªde en ©de eeuw. Heel wat kunstwerken stammen uit dezelfde periode; er zijn er zelfs nog oudere bij.

De groeiende belangstelling voor poëzie doet het dorp in de zomermaanden echt opleven. De Poëziezomer van weleer is weliswaar vervangen door een

Kunstenfestival, maar ‘het woord’ blij daarbij belangrijk. Volgens de curatoren is het Kunstenfestival van Watou een ‘artistiek experiment op de snijlijn tussen taal en beeld’. Poëzie blij een belangrijke rol spelen, maar er is ook ruimte voor literatuur: beide worden geconfronteerd met beeldende kunst. Het mooiste dorp wordt er niet alleen nog mooier door, maar krijgt ook interessante artistieke inbreng. Natuurlijk plukt ook de lokale gastronomie de vruchten van het succes van het Kunstenfestival.

Het aantal horecazaken rond het Watouplein lijkt met de jaren almaar toe

In het centrum van Watou verdringen de gezellige terrassen mekaar.

Het beeld van ‘De Brouwer’ op de Kleine Markt krijgt wat schaduw van een tak hoppebellen. Hoppe en bier, twee streekproducten die van Watou een stukje hemel op aarde maken. te nemen. Chefs maken vandaag steeds meer gebruik van streekproducten: in Watou kun je dan niet om hop en bier heen. Jaren geleden zette Stefaan Couttenye, de chef van ’t Hommelhof, op bier gebaseerde gerechten op de kaart. Couttenye gebruikt bieren uit eigen dorp, maar ook andere Vlaamse bieren zoals Duvel, Kriek en Gusto Ruby Red van brouwerij De Koninck.

Proeven? ’t Hommelhof, Watouplein .

Eigen brouwsel Op twee plaatsen stroomt bier uit de brouwketels in Watou: bij Brouwerij

Van Eecke en bij Brouwerij Sint-Bernardus. Tot in ©©ª was hier ook Brouwerij De Bie actief, maar die verhuisde inmiddels naar Loker. Voorheen, tot in ©© , werden ook de Sixtus-bieren van de abdij van Westvleteren hier onder licentie gebrouwen, maar die brouwen de paters nu zelf.

Nog te ontdekken: met de hui§ar Na een wandeling of een fietstocht kan een hui§arrentocht een heel ontspannende en rustgevende manier zijn om de streek verder te ontdekken. Een hui¸ar boeken doe je het best per groep, maar als dat niet kan, is het interessant om te informeren of je kunt aansluiten bij andere hui¸arreizigers. In Watou kun je daarvoor op verschillende plaatsen terecht: → Deniere, Kapellestraat 19, Watou, tel. 057 38 82 50 → Leys Frederic, Gemenestraat 4, Watou, tel. 0494 13 68 30, frederic_leys@hotmail.com M E E R I N FO Dienst Toerisme, Stadhuis, Grote Markt 1, 8970 Poperinge, tel. 057 34 66 76, www.toerismepoperinge.be