9789089897404

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 1

06-02-17 15:34

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 2

06-02-17 15:34

Jack Botermans en Wim van Grinsven

Het avontuur tegemoet in de jaren ’50 en ’60

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 3

06-02-17 15:35

Š 2011 Uitgeverij TERRA Terra maakt deel uit van TerraLannoo bv Postbus 97 3990 DB Houten, Nederland info@terralannoo.nl www.terralannoo.nl Samenstelling, vormgeving, fotografie voorwerpen en beeldredactie: Jack Botermans, Amsterdam Research: Jack Botermans en Wim van Grinsven Tekst: Wim van Grinsven, Tekstbron, Maastricht Advertenties: Wijnand Veenendaal, www.grootmoederstijd.nl Foto’s: pag. 8, 11 l+o+omslag, 12, 24 r, 29, 32, 40, 46 l, 47, 48, 69 l, 73 b, 75, 76 l+r, 87, 91 m+r+ omslag, Spaarnestad photo, Haarlem. (m= midden, o= onder, r= rechts, l= links) Pag. 96: Informatie verzamelaars ISBN 978 90 8989 740 4 NUR 450, 370 Tweede druk 2017 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

OPMERKING De auteurs, de medewerkers en de uitgevers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid uit welke hoofde ook, voor enig gevolg dat direct of indirect voortvloeit uit de in deze uitgave vermelde gegevens.

De samenstellers hebben alles ondernomen om de rechthebbenden van de afbeeldingen te achterhalen. Zij die desondanks toch menen recht te kunnen laten gelden op een afbeelding kunnen contact opnemen met de uitgever.

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 4

06-02-17 15:36

INHOUD

Inhoud

Reis door de tijd

6

Een jaar lang sparen

9

Niets vergeten?

11

Over de grens

12

Vreemd geld

14

Het buitenland trekt

19

Moord en doodslag op de achterbank 24 Dagje Parijs

27

Daar sta je dan...

28

Wachten op de wegenwacht

30

De uren vliegen voorbij

32

De tent opzetten

35

N(i)et zo lekker als thuis

41

Weer of geen weer

47

Een organische maaltijd

48

Dagje Brussel

51

Vakantiemode

53

Bermtoerisme

55

Allemaal beestjes

56

Het is niet onopgemerkt gebleven

59

Dit beleefden wij

60

Zonder pa en ma op vakantie!

65

Een dagje naar het strand

67

Het zonnebad

70

Wij gaan met de caravan

72

Het is hier lekker warm en zonnig!

78

Dagje Madurodam

80

De paden op‌

82

Een dagje dierentuin

84

Bergwandelingen

87

Zo kom je verder

88

Fietsen en brommen

91

Dagje bussen of sporen

92

Omzien in verwondering

94

Bedankt allemaal

96

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 5

06-02-17 15:36

Inleiding

REIS DOOR DE TIJD Alles was anders als we met onze ouders op vakantie gingen.

Er mocht van alles wat thuis niet mocht. Elke avond op tijd weer in je warme slaapzak proberen de slaap te vatten na een dag vol avonturen en met op de achtergrond de stemmen van de volwassenen die voor de tent zachtjes zaten te praten terwijl ze af en toe een slok namen van een glas goedkope rode wijn, of een lauw pilsje. Stiekem zette je heel zacht de kleine transistorradio aan, waarvoor je zo lang gespaard had, en luisterde je hoe mensen die je niet kon verstaan liedjes aankondigden die je niet kende. ’s Morgens bakte je in alle vroegte de tent uit – als het tenminste niet weer een van die verregende vakanties was waarin je twee keer per dag nieuwe kleren aan moest. Achteraf bezien waren ze allemaal even leuk. Het maakte absoluut niets uit of je bij je oom op het erf kampeerde of in een hotel in een ver buitenland zat. Of de zon scheen of dat het hagelde. Het waren de vakanties van je jeugd. Eropuit met pa en ma en je broers en zussen.

Sommige herinneringen zijn universeel, andere individueel. Dit boek herbergt beide categorieën. Het enige wat je daarvoor hoeft te doen is bladeren en je gedachten de vrije loop laten.

Wij wensen je veel kijk- en leesplezier – en een goede reis.

Jack Botermans en Wim van Grinsven

6

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 6

06-02-17 15:36

Warme herinneringen

Het maakte allemaal niet zo veel uit, toen je nog jong was. Op de fiets naar de boerderij van je oom en tante waar je een weekje mocht logeren was net zo avontuurlijk en spannend als met de camper naar Zuid-ItaliĂŤ. Weg was weg. En voorlopig kwam je niet terug.

7

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 7

06-02-17 15:37

Kan het wel?

8

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 8

06-02-17 15:37

Vakantiegeld

EEN JAAR LANG SPAREN Ha heerlijk, vakantie. Daar waren onze ouders aan toe.

Vader werkte zes dagen per week voor een paar gulden en was blij met die twee, drie weken per jaar vrijaf. Vanaf de jaren vijftig gingen we ook echt van huis; ergens in Nederland (‘vierhonderd kilometer boven Parijs’) of al met de auto naar het buitenland.

Een rib uit ons lijf was de vakantie hoe dan ook. Net als die andere moderne verworvenheden – zoals de wasmachine, de centrale verwarming en de auto – kostte het een vermogen.

Het vakantiegeld dat bijna iedereen al kreeg in de jaren ’50 was geen vetpot en werd vaak gebruikt om schulden mee af te

Wijzelf deden ook ons best om een paar van onze karige zakcenten over te houden voor de vakantie. Helaas was het vlees meestal zwak als we in het snoepwinkeltje ons gretig oog op de uitgestalde lekkernijen lieten vallen.

lossen of duurdere aanschaffen te bekostigen. Dus zat er maar één ding op: vroeg beginnen met sparen. Onze ouders creëerden een vakantiepotje, en van de inhoud daarvan hing het af hoe ver Bruin ons dat jaar zou trekken.

9

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 9

06-02-17 15:37

10

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 10

06-02-17 15:37

Bepakt en bezakt op weg

NIETS VERGETEN? Langzamerhand ging bijna iedereen in de zomervakantie minstens een week, of twee, drie op avontuur. De eindbestemming was voor veel gezinnen niet veel verder dan twintig kilometer verderop, waar een eenvoudige tent op een boerenerf werd neergezet. Anderen koppelden de caravan aan de trekhaak en navigeerden door de Alpenpassen naar het diepe zuiden. Hoe en waar je ook ging, een groot avontuur was het.

Dat begon al met inpakken. Dat was een klus die groot ruimtelijk inzicht vereiste en dan ook tot het vaderlijk domein behoorde. Moeder pakte de koffers, tassen en dozen en vader stouwde ze in de krappe bagageruimte. Daartoe rekende hij ook de beenruimte van de achterbank. Onze eigen spulletjes zaten in een rugzakje of tas. Een zakmes, spiegeltje, potlood en papier om onderweg alle kentekens te noteren.

Veel hadden we nog niet nodig om ons te amuseren.

Je kreeg het idee dat je ging emigreren, of op z’n minst verhuizen.

Het inpakken was een operatie die met militaire precisie werd uitgevoerd en de nodige stress veroorzaakte. Een echo daarvan weerklonk als op de plaats van bestemming bleek wat we toch nog vergeten waren.

11

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 11

06-02-17 15:37

Papieren bitte?

OVER DE GRENS We hadden nog ontzag voor autoriteiten. Die gingen vaak gekleed in uniform. Aan de grens ervoer je hoe klein en onbeduidend je eigenlijk was. Je vader, die man van stavast, dat onwrikbare hoofd van het gezin, kende je niet terug, zo timide als hij het bundeltje paspoorten overhandigde en in zijn zondagse Duits of Frans de douaniers deemoedig naar de mond praatte. Logisch wel, want wat keken die mensen streng en doordringend. Natuurlijk hadden we niets aan te geven, maar stel je voor dat je alles daar ter plekke uit moest pakken.

En dan weer moest zien in te pakken.

Hier aan de grens begon het avontuur, daar was geen twijfel over mogelijk. Achter de slagboom opende zich een wondere wereld en we konden niet wachten om hem te ontdekken.

Als de beambte de paspoorten weer door het raampje naar binnen stak en moeder ze weer onder in haar handtas stopte terwijl vader voorzichtig gas gaf en wegreed, was het tijd voor een sigaretje. Even ademhalen.

12

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 12

06-02-17 15:38

Nichts anzugeben?

De paspoorten hiernaast zijn vals. Een postzegel in plaats van een echte belastingzegel. Toch werd met beide paspoorten de halve wereld afgereisd.

13

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 13

06-02-17 15:38

Hoeveel is dat in guldens?

VREEMD GELD In de week voor de vakantiereis zou worden aanvaard gingen pa en ma naar de bank om te wisselen. In het buitenland hadden ze vreemd geld met gekke namen, eigenaardige bankbiljetten en onnavolgbare wisselkoersen. Van Duitse marken en Engelse ponden werd je niet vrolijk, maar Franse francs en Italiaanse lires, daar voelde je je gauw de koning te rijk mee.

Verwarrend was het wel en de eerste vakantieweek was je bij elke aankoop aan het omrekenen. Kost dat nu een kwartje of een knaak? Een rekenfout zat in een klein hoekje en voor je het wist betaalde je een klein kapitaal voor iets waarvan je dacht dat het een koopje was.

Boven: Oost-Duits geld. In Oost-Duitsland kwamen we nooit. Maar och, dat was pas vreemd.

Op de foto met... de Schot die daarvoor speciaal op de parkeerplaats stond.

14

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 14

06-02-17 15:39

Lopende kopregel

15

met pa en ma op vakantie - origineel.indd 15

06-02-17 15:39