9789089653314

,QKRXG 9RRUZRRUG

,V GLW KHUNHQEDDU" GDQ LV GLW ERHN YRRU MRX

,QOHLGLQJ

ȱ ǰȱ£ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǵȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǵȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ

ūų ŬŪ Ŭŭ Ŭŭ ŬŮ

:DDURP FRPSOH[H YUDDJVWXNNHQ RP HHQ DQGHUH DDQSDN YUDJHQ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

ȱ ȱ ȱ ȱ ǵȱ

ŬŲ ŭů ŭŲ

(U LV HHQ QLHXZH YRUP YDQ OHLGHUVFKDS QRGLJ

¡ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǵȱ ȱ ȱ ȱǯǯǯȱ

ȱ ȱ ǵȱ

ŮŬ Ůŭ Ůů ůŪ ůŰ ůŲ

'H URO YDQ GH SURFHVEHJHOHLGHU

ȱ ȱ ȱ ǵȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

Űū űŪ

,Q EHZHJLQJ NRPHQ KRH VWDUW MH KHW SURFHV"

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¢ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

űŰ Ųŭ Ųű ųŭ

+HW SURFHVRQWZHUS GH WH RUJDQLVHUHQ DFWLYLWHLWHQ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

ųŰ ūŪŭ ūŪŰ

+HW ZHUNDWHOLHU DOV YOLHJZLHO

ȱ ȱ ȱ ǵȱ Ůȱ ȱ ȱ ȱ ȱŮȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Ȃ ȱ

ūūŬ ūūű ūūų ūŬŮ ūŬų

:HUNDWHOLHUV EHJHOHLGHQ SUDFWLFH ZKDW \RX SUHDFK

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ DZȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Ƿȱ Ĵ ȱ ȱ ȱ ȱ

ūŮŮ ūŮű ūůŪ ūůů ūůű

'H ]ZHUP EOLMIW LQ EHZHJLQJ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱȁ £ Ȃȱ

ȱ ȱ ǵȱ ȱ ȱ ǵȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ǵȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǵȱ

ūŰŪ ūŰŬ ūŰű ūŰŲ ūűŪ ūűŬ

-D PDDU

,QVSLUDWLHEURQQHQ %HGDQNW $DQEHYHOLQJHQ

9RRUZRRUG

Wie weleens voor een zeer complex vraagstuk heeft gestaan ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ǰȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǵȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ£ ȱ DZȱ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ·· ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱȮȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ te nemen, levert wel een stoer imago op, maar zelden de £ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ǯ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ě ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ȱ ȱ

ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ en het onderhoud van het spoorwegennet, heeft wel een ingewikkeld vraagstuk, maar nog geen complex ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȁ Ȃȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ meeste Nederlanders niet veel interesseren hoe. Hooguit £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ rechtvaardigen stap.

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ£ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ geconfronteerd met felle reacties. De zaak politiseert en ȱ ȱ ȱ Ȭȱ ȱ ȱ ȱ direct toe, in plaats van dat de door haar aangedragen

ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ alleen maar reageren en is het gesprek verengd tot een ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ doorgaat. Was het niet veel krachtiger geweest als de minister had gesteld dat er weliswaar een gedegen rapport ligt, maar dat daarmee in haar ogen het vraagstuk niet is ǵȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ stoppen met leven zonder dat ze aan de criteria van de ȱ ȱ ǵȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ wie dat vraagstuk (h)erkent en wie met haar wil meepraten ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ£ ȱ£ ȱ ȱ Ĵ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ǰȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ gedragen antwoord gehad, in plaats van een verengde ȱ ȱ ȱ Ȭ ȱ£ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Ĵ ȱ ȱ£ ȱ ȱ onheuse argumenten kwamen. Weg draagvlak en weg gezag.

+RH ULFKW MH HHQ ]ZHUP"

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ leiderschap dan eenvoudig een keuze te maken. Je weet dan ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ£ ȱ £ ȱȮȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱȮȱ ȱ de slag gaan om dat vraagstuk aan te pakken. ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ toenmalig wethouder de opdracht gaf om voor een visie ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱŰůŪŪȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ·· ȱ ȱ£ DZȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ Ĵ ȱ ȱ tot een gedragen visie te komen. Ik wilde de vele mensen ȱ ȱ ȱ Ĵ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ DZȱ ǰȱ ǰȱ ǰȱ ǰȱ º ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ Iedereen vond er wat van en iedereen deed wel iets in het

ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱŬŪŪůȱ tot een gedragen visie waaraan vele organisaties en mensen ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱŬŪūůǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ dynamiek gekregen en ook zonder de initiatiefnemer ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ

ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Dzȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ het vraagt leiderschap om met anderen in gesprek te gaan ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ǯȱ ȱ ȱ ȱ Burgemeester Bodegraven-Reeuwijk

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¢ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ǵȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

,V GLW KHUNHQEDDU"

%HQ MH ZHWKRXGHU" ȁ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ naar de volgende inspraakavond. We ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ stad en dat moet worden opgelost. ȱ ȱ ȱ ȱ een goed plan voor geschreven, samen ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ terugkoppeling veel commentaar.

Vanavond is het een kwestie van ĵ Ĵ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ en daarna hopen op niet te veel £ ȱǯǯǯȂ

%HQ MH GLUHFWHXU YDQ HHQ ]RUJRUJDQLVDWLH" ‘Ik werk alleen maar met zeer ȱ ȱ ȱ ȱ organisatie. Die willen niets liever dan ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ niet alleen. Huisartsen, specialisten, ǰȱ £ ȱ ǯǯǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ º ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ met al die andere hulpverleners dan ȱ£ ȱ ȱ º ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ondertussen met lede ogen aan hoe de verzekeraars ons tegen elkaar uit ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ º ȱ ǯȂ

%HQ MH EHOHLGVPHGHZHUNHU YDQ HHQ JHPHHQWH"

:HUN MH ELM HHQ VQHOJURHLHQG LQWHUQHWEHGULMI

ȁ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ Ĵ ȱ £ ȱ toeristen uit de gehele wereld £ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ£ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ǰȱ ȱ £ Ĵ ȱ ȱ ǰȱ · ǰȱ ǭ Ȃ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ¡ ȱ ȱ musea. Voor de ontsluiting en verdere ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ Ģ ȱ ȱ £ ȱ ǰȱ ȱ ǰȱ ȱ recreatieschap en het waterschap. Ik £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱǯǯǯȂ

‘Door de snelle groei van de afgelopen ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ van lage kosten en hoge omzet. ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ het formeren van nieuwe afdelingen. ȱ£ Ĵ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ iedereen weet nu precies wat van ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ functioneringsgesprekken ingevoerd. ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ£ Ĵ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱĚ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ wel in zaten. Ik wil weer terug naar ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ǰȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȂȱ

+HE MH HHQ YHUYRHUVEHGULMI" ȁ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ mindervaliden. Tegenwoordig moet ik ȱ ȱ ǯȱ ȱ Ĵ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱűůȱ ě ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ moet ik keihard snoeien in de kosten.

De mensen die ik vervoer, worden ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ Ĝ º ȱ ȱ ȱ werken, met alle gevolgen van dien. We £ Ĵ ȱ ȱ ȱ ȱ ¢ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȂ

%HQ MH NZDUWLHUPDNHU"

:HUN MH ELM GH SURYLQFLH"

ȁ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Ȭ ¢ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¢ ȱ ȱ ǰȱ ȱ echte stappen worden er niet gezet. In ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Ě ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ het met heel veel inzet, creativiteit en energie voor elkaar gekregen om een plan van aanpak “door alle organisaties ȱ Ȅǯȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱǯǯǯȱ ě ǯȂ

ȁ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ingeschakeld voor de ontwikkeling van de nieuwe visie. Deze architecten £ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ al gauw met een inspirerende visie. ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ gesproken en op gereageerd. Toch ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ·· ȱ ȱ ȱ komen. Elke keer is er wel weer een gemeente die naar iets nieuws zoekt ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ zich realiseert dat dit een goed plan is, ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȂ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ

+RH ULFKW MH HHQ ]ZHUP"

GDQ LV GLW ERHN YRRU MRX

,QOHLGLQJ Bij de aanpak van vrijwel alle moderne vraagstukken heb je te maken met Ĵ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ǰȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ £ ǰȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ǰȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ě ȱ knopendoorhakker eens en voor al een einde maakt aan de ǰȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ Ê ǯȱ ȱ ȱ ǰȱ£ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ Ě ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ǰȱ £ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ Ȃ ȱ ȱ

ǰȱ ȱ ȱ ȱ º ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ontmoeten en met elkaar het gesprek aan te gaan over hoe

£ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ door iemand die zegt hoe het moet of dwingend de weg ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ Iemand die de controle durft los te laten om ruimte te geven aan het oeroude zelforganiserende vermogen van mensen.

Die weet dat de stagnatie van complexe processen alleen ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ Ģ ȱ ǰȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ º ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǯ Ȃ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ DZȱȁ ȱ ȱ ȱ Ȃǰȱȁ ȱ ȱ ȱ ȱ Ȃǰȱȁ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Ȃǰȱȁ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ Ȃǰȱȁ ȱ£ ȱ

+RH ULFKW MH HHQ ]ZHUP"

ȱ ȱ£ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱǯǯǯȂȱ £ ȱ enzovoort.

ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ£ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ě ȱ dat duurzame veranderingen in een complexe context niet ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǰȱ ȱ£ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ Ê ǯȱ ȱ ě ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ě ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ě ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ met een missie en een visie, die richting geven aan het ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ £ ȱ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱȮȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱȮȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ºȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ £ ȱ leiders echt niet uit. Als het maar warmer is dan hier ...

=RYHHO SDUWLMHQ ]RYHHO EHODQJHQ

ȱ ȱ ǰȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ¡ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ plannen, afspraken, voorschriften of protocollen die in hun ȱ ȱ ȱ ȱ· ȱ ě ȱ£ ǰȱ maar zonder dat er van onderlinge samenhang sprake is. ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Dzȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ě ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ iedereen ook naar verlangt.

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ¡ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ DZȱȁ ȱ ȱ ȱ ȱ ǵȂ

Een jarenzeventigwijk binnen tien jaar van het gas af Om te voldoen aan de afspraken uit het klimaatakkoord, heeft een gemeenteraad vastgesteld dat een

,QOHLGLQJ

jarenzeventigwijk in de gemeente binnen tien jaar ‘van het aardgas af moet’. Daaraan is veel overleg voorafgegaan met allerlei betrokken partijen, waaronder de bewoners van deze wijk. Om dit plan voor elkaar te krijgen, zijn veel maatregelen nodig. Huizen moeten worden geĂŻsoleerd, verwarmingssystemen aangepast. Het raakt mensen OHWWHUOLMN HQ Ä&#x;JXXUOLMN LQ KXQ GLUHFWH OHHIZHUHOG RRN YRRU het koken moeten ze van het aardgas af en overstappen RS HOHNWULVFK NRNHQ RI LQGXFWLHNRNHQ 7HJHOLMNHUWLMG NRPHQ HU VWHHGV PHHU ]RQQHSDQHOHQ HQ HOHNWULVFKH DXWRĹ‚V +HW HOHNWULFLWHLWVQHW UDDNW RYHUEHODVW Naast de bewoners, huurders en eigenaren hebben enkele tientallen organisaties een rol bij de aanpak.

1HWEHKHHUGHUV OHYHUDQFLHUV YDQ JDV HQ ZDUPWH installateurs van warmtesystemen, bouwbedrijven om te LVROHUHQ ZRQLQJERXZFRUSRUDWLHV HQ]RYRRUW 1DWLRQDOH wet- en regelgeving bepalen in hoge mate hun speelruimte.

Lang niet iedereen in dit netwerk wil hetzelfde en al zeker niet in hetzelfde tempo. Sommige eigenaren en huurders KHEEHQ JHHQ EH]ZDDU WHJHQ HHQ FROOHFWLHI ZDUPWHV\VWHHP DQGHUH KHEEHQ QHW HHQ QLHXZH FY NHWHO JHĂĽQVWDOOHHUG RI JUXZHQ YDQ NRNHQ RS HOHNWULFLWHLW :HHU DQGHUHQ ]LHQ GH XUJHQWLH QRJ QLHW 9HHO SDUWLFXOLHUH KXLVHLJHQDUHQ hebben geen geld om de noodzakelijke aanpassingen GRRU WH YRHUHQ 'H ZRQLQJERXZFRUSRUDWLH KHHIW QHW KDDU meerjarenrenovatieprogramma vastgesteld en daarvoor +RH ULFKW MH HHQ ]ZHUP"

goedkeuring gekregen van de formeel toetsende organen.

Volgens dat programma is deze wijk pas over tien jaar aan GH EHXUW 'H JDVOHYHUDQFLHU KHHIW QHW JURWH LQYHVWHULQJHQ gedaan die hij wil terugverdienen.

Er moet iets gebeuren om de wijk binnen tien jaar van het DDUGJDV DI WH NULMJHQ PDDU KRH" (HQ SURMHFWOHLGHU DDQZLM]HQ GLH KLHUYRRU HHQ UHVXOWDDWYHUSOLFKWLQJ DDQJDDW LV HHQ VFKLMQRSORVVLQJ :DQW ZDW NDQ GLH ELM DOOH EHWURNNHQ PHQVHQ HQ SDUWLMHQ DIGZLQJHQ" 9ULMZHO LHGHUHHQ RQGHUVFKULMIW GH noodzaak om alles uit de kast te halen om de CO2-uitstoot QDDU EHQHGHQ WH NULMJHQ $OOHHQ LV HU JHHQ DFXWH QRRG]DDN LQ de zin van een levensbedreigende situatie, waarin iedereen HON LQJULMSHQ GDW GDDUDDQ HHQ HLQGH PDDNW DFFHSWHHUW ,Q zo’n situatie is er altijd een roep om regie. Maar wat betekent dat? Hoe pak je een dergelijke opgave in een dergelijke FRPSOH[H VLWXDWLH HIIHFWLHI DDQ ZDQQHHU QLHPDQG DOOHHQ GH YHUDQWZRRUGHOLMNKHLG GUDDJW" :DQQHHU QLHPDQG LQ ]LMQ HHQWMH YROGRHQGH PDFKW KHHIW RP GH RSORVVLQJ GRRU WH GUXNNHQ" :HON OHLGHUVFKDS ]HW MH GDQ LQ"

'H ]ZHUP LQ EHZHJLQJ EUHQJHQ Â’Â?ČąÂ‹Â˜ÂŽÂ”ČąÂ•ÂŠÂŠÂ?ČąÂ“ÂŽČąÂŁÂ’ÂŽÂ—ČąÂ‘Â˜ÂŽČąÂ“ÂŽČąÂ&#x;›ŠŠÂ?ÂœÂ?ž””Ž—ȹ’—ȹŽŽ—ȹÂ?Ž›Â?Ž•’“”Žȹ ÂŒÂ˜Â–Â™Â•ÂŽÂĄÂŽČąÂœÂ’Â?žŠÂ?’ŽȹŠŠ—ȹ”ž—Â?ȹ™Š””Ž—ǯȹ ÂŽČąÂ˜Â—Â?Â?Ž”Â?ȹ ŠÂ?ČąÂ“ÂŽČąÂŠÂ•ÂœČą ‹ŽœÂ?žž›Â?Ž›ǰȹ–Š—ŠÂ?ÂŽÂ›ČąÂ˜Â?ȹŠ—Â?Ž›Žȹ’—’Â?’ŠÂ?Â’ÂŽÂ?—Ž–Ž›ȹ”ž—Â?ČąÂ?Â˜ÂŽÂ—Čą

ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ£ ȱ ȱ ȱ£ Ĵ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ£ ǰȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ £ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ en uit te leggen, maar dat het vaak lastig voelt om hem in ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ě ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ £ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ě ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱproductieve ontmoetingen te

DZȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ǰȱ £ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ȱ £ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱǻ Ǽ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ wat hen (onder)scheidt.

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ º ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ£ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ wenkend toekomstperspectief, hun common ground, met ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ energie en motivatie datgene te doen wat in hun vermogen ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ǰȱ ǰȱ ǰȱ ǰȱ ǰȱ ǰȱ ǰȱ º ȱ ȱ º ȱ£ ǯ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ǰȱ£ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱȮȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ hadden gedacht en verwacht. ,QOHLGLQJ

ȱ £ ȱ ȱ ȱ ǵȱ £ Ƿȱ ȱ ȱ ¡ ȱ £ ȱ£ ȱ ȱ ǯȱ Noch in reizen naar de Sahara om als team terug te ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ę ȱ ¡ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ de nieuwste managementhypes achterna te rennen.

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ oeroude zelforganiserende vermogen van mensen om ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ Ĵ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ǰȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǯ

ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ǰȱ ȱ £ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ º ȱ ȱ ȱ £ ǰȱ ǰȱ ǰȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ Ĵ ǰȱ £ ȱ£ ȱ£ ȱ Ȭ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ versnellingsagenda en actieplannen voelen en is het voor hen vanzelfsprekend om zich hier gemotiveerd en met ȱ ȱ ȱ ȱ£ Ĵ ǯ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ om horizontaal en verticaal met elkaar samen te werken ȱ ȱ ȱ ȱ ȱǻ ȱ ȱ ȱ ǷǼȱ £ ȱ +RH ULFKW MH HHQ ]ZHUP"

ǰȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ě ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱȮȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ £ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ǰȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ě ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ £ ȱ ȱ ǯ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ £ Ĵ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ǵȱ ȱ ȱ ȱ ǯ

9RRU ZLH LV GLW ERHN" ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱ productieve ontmoetingen te organiseren, die ruimte º ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ǯȱ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ǰȱ waarin productief wordt samengewerkt aan duurzame, ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ º ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ǯ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ě ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ proces.

Ook onze vakgenoten, de professionals die zich managementconsultant, facilitator, procesbegeleider, organisatieadviseur of hoe dan ook noemen en die voor zichzelf een rol zien weggelegd in de aanpak van complexe ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ǰȱ ě ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ

ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Ȭ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ě ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ

9RRU ZLH LV GLW ERHN QLHW EHVWHPG" ȱ ȱ·· ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱǻ ǰȱ ǰȱ Ǽȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱǻ ¡ Ǽȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ£ Ĵ ȱ ȱ ȱȁ Ȃȱ ȱ ȱ het nut en de noodzaak van dat geweldige visionaire idee te overtuigen. Die menen dat het hun taak is om mensen £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ complexe situaties. ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ǰȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ de helicopterview, het overzicht dat de anderen missen. ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ te overtuigen. En dat het vervolgens hun taak is om de mensen te motiveren, te stimuleren, te verleiden of te ,QOHLGLQJ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Ĝ ¢ ǰȱ ȱȁ ȱ ȱ Ȃǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Ȭ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ¢ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ Ě ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ º ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ dat de kracht van het rationele argument of de macht van het individuele leiderschap alleen voldoende is om mensen en systemen zich duurzaam in de gewenste richting te laten ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱǯǯǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ǯ +RH ULFKW MH HHQ ]ZHUP"

£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱȮȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ complexe vraagstukken eens vanuit een ander perspectief ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ DZȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ě ȱ ȱ ȱǯǯǯ

'H RS]HW YDQ GLW ERHN ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ van mensen, werkt aan complexe vraagstukken. Het laat £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ º ȱ ȱ ȱ ȱ te organiseren.

ȱŬȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¢ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ DZȱ ǰȱ ǰȱ ¡ȱ ȱ ǯȱ ȱ ¢ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ě ȱ£ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱȁ ¡ Ȃȱ ǯȱ ȱ die zich afspelen in een omgeving waarin sprake is van

verwarring over de toekomst, doordat er een groot aantal ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ £ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ nieuwe ontwikkelingen voordoen die om een antwoord vragen. Het gaat om situaties waarin niemand de macht ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ ȱ ȱŭȱ ȱ ȱ ȱųȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ě ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ productieve ontmoetingen. ȱ ȱŭȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ȱ vraagstuk aanpakt, een andere houding, ander gedrag en een andere opstelling van de initiatiefnemer vraagt. In ȱŮȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ǯ ȱ ȱůȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ

ȱŰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǵ Een of meer werkateliers vormen het scharnierpunt in elk ǯȱ ȱ ȱűȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱŲȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ succes wordt. ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ųȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ǯ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ .

,QOHLGLQJ

:DDURP FRPSOH[H YUDDJVWXNNHQ RP HHQ DQGHUH DDQSDN YUDJHQ

ȱ ȱ ǰȱ ȱǻ ȬǼ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱǻ£ ȱ £ ǰȱ ȱ ǰȱ ǰȱ ȱ ǰȱ ǰȱ ¢ Ǽǰȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ£ ȱ ǯȱ ȱ £ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱę º ǰȱ ȱ ¢ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱǻ Ǽȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ en op elkaar inwerkten. Dan had een van de betrokkenen waarschijnlijk ook eerder ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ soortgelijke grote consequenties. ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ £ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ Ĵ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ een samenwerkingsvraagstuk tussen verschillende ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ

£ ǯȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ£ ȱ ȱ ǯȱ ȱ

spelers handelen vanuit hun eigen perspectief, hun eigen ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯ

ȱ ¡ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ º ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ een geordende wereld, waarin oorzaak en gevolg goed ȱ ȱ ȱ º ȱ ȱ ȱ ȱ£ ǰȱ ȱ ȱ £ ȱ ¡ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ǵȱ

9HUVFKLOOHQGH VRRUWHQ YUDDJVWXNNHQ ȱ ¢ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ Ê ȱ ȱ ȱ ¢ ę ȱ ȱ ȱ ȱ ȱǻŬŪŪűǼȱ ȱ ȱ ȱ ȱ vraagstukken: simpele, ingewikkelde, complexe en ǯȱ ȱę ȱŬǯūȱ ȱ ȱ ȱ ǯ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ǰȱ ȱ ȱ wisselende teams, doelen die van plek en omvang veranderen, met scheidsrechters die elkaar in de weg lopen, ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ waarin het niet eenvoudig is om elkaar ergens op de middenstip terug te vinden. +RH ULFKW MH HHQ ]ZHUP"

6LPSHOH YUDDJVWXNNHQ Simpele vraagstukken spelen in een geordende wereld, ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ £ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ȱ

ȱŬǯūȱ ¢ ę ȱ DZȱ ǰȱ ǰȱ ȱ ȱ ¡ǵ

:DDURP FRPSOH[H YUDDJVWXNNHQ RP HHQ DQGHUH DDQSDN YUDJHQ

ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ discussie. Het is de wereld van de routines, van het volgen ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ǰȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ Ĵ ȱ ȱ er aan de hand is en zelfstandig tot oplossingen te komen.

Wanneer leidinggevenden nieuwe ontwikkelingen missen of er te laat op reageren, ligt het risico van chaos ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ zelfgenoegzaamheid als gevolg van langdurig succes kan tot ȱ ǯȱ ȱ Ĵ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ º ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ Ȭ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ¡ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ

+RH ULFKW MH HHQ ]ZHUP"

,QJHZLNNHOGH YUDDJVWXNNHQ ȱ ȱ ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ȱ oftewel geordende wereld af. Het verschil met simpele vraagstukken is dat voor de oplossing van ingewikkelde ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ȱ ǰȱ is niet iedereen in staat deze te zien. Voor de oplossing van ȱ ȱ£ ȱ ȱ ȱ ¡ ȱ DZȱ voor de analyse, voor de diagnose en om een keuze uit alle ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȁ ȱ ȂDZȱ ȱ ȱ ȱ ȱ £ ȱ ǵ ǻ Ǽ ȱ ȱ ȱ ȱ ingewikkelde vraagstukken. Het vertalen van het vraagstuk ȱ ȱǻ Ǽ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ º ȱ ǯ

ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ is ook hier een risico, wat in dit geval eerder voor experts