Uitagenda Utrecht juni 2021

62

INTERVIEW

i s! at gr

JUNI 2021

Het punkgevoel van Spinvis MUZIEK, THEATER, FILM, EXPO’S, RESTAURANTS, LIFESTYLE

EN MEER...

die zomer!

Laat maar komen,

Luister naar Utrecht UITcast de podcast over al het moois dat de stad aan kunst en cultuur te bieden heeft.

Te vinden in je favoriete podcast-app en op uitagendautrecht.nl/podcast

De deuren zijn weer open!

Uitreiking Nederlandse Thrillerprijzen livestream vanuit bieb Neude

Geniet in juni van dat ongrijpbare dat je alleen live ervaart. Wij ontvangen je met open armen (en gepaste afstand). Welkom terug!

Voor de laatste keer dit seizoen spreken Oscar Kocken en Patrick Nederkoorn met verrassende gasten tijdens hun talkshow Zzzzzzzondag! Thuis op de buis, live vanuit restaurant Zindering | 6 juni Salomonsoordeel is een intense voorstelling van TG Ilay over de Nederlandse asielprocedure en speelt zich af in de hal van de Bibliotheek op de Neude | 30 juni t/m 11 juli Twee weken lang staat festival De BuitenSpelen op het grasveld voor ons gebouw. Beleef sport, spel food en theater in een prachtige open lucht arena | 3 t/m 20 juli Kunstenaars uit Zuid-Afrika en Nederland geven hun visie op het koloniale verleden in poëzie, dans en beeldende kunst tijdens een theatrale wandeling door Utrecht | 23 t/m 27 jun Start kaartverkoop seizoen 2021/2022 Met knallende optredens schreeuwen de Nederlandse theaters op 18 juni 20.00 uur van de daken dat de deuren weer open zijn! En starten wij die dag om 10.00 uur de verkoop van de voorstellingen die in september en oktober a.s. in de schouwburg staan.

kijk online op

mee

5 ju

ni

zaterdag 5 juni 13.30 - 14.40 uur bibliotheekutrecht.nl/thrillerprijzen

Startschot Spannende Boekenweek

Welkom terug!

Onze deuren zijn weer open!

Reserveer je kaarten via ssbu.nl 18 juni start de kaartverkoop voor de voorstellingen van september en oktober

DEZE MAAND

Juni 2021 — UITagenda

5

Inhoud WAT GAAN WE DOEN?

18 10

Ouwe punker

Film: Helmut Newton

© Merel Zwarts

De boer op in Leidsche Rijn, zie pag. 14

34

Coverfotografie Nadine van den Berg

W

21

Fashion/trashion Dat de mode-industrie een van de vervuilendste ter wereld is, mag inmiddels bekend zijn.

Gelukkig ontstaan er overal nieuwe initiatieven die zich sterk maken voor recycling en upcycling van materialen. Ook in Utrecht klinkt de roep om ‘slow fashion’ steeds luider.

VINEX-VIBE e zouden eens wat vaker de oversteek naar de linkeroever van het Amsterdam-­ Rijnkanaal moeten maken. Leidsche Rijn is een Vinex vol verrassingen op het gebied van groen, geschiedenis, architectuur en cultuur. In dit nummer van UITagenda nemen we je mee op een wandeling langs het erfgoed en de nieuwbouw aan het water van de Leidsche Rijn. Ook maakten we een fietstocht door de wijk en leerden we van alles over oude boerenskills die hier dankzij een kunstenaars­ collectief levend worden gehouden.

Fietsen doen we deze maand ook langs bijzondere duurzame gebouwen op de Dag van de Architectuur, zoals je kunt lezen in deze editie. En langs de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie – vanuit de binnenstad zit je in no time in de natuur, tussen de historische verdedigingswerken. Al kan het natuurlijk best zo zijn dat je de afgelopen tijd wel genoeg natuur hebt gezien, genoeg hebt gewandeld en gefietst, en een moord doet voor wat stedelijke kunst en cultuur. Het goede nieuws: de sector gaat weer voorzichtig van het slot. Daar zijn we op de redactie natuurlijk ook ontzettend blij mee – dat de agenda zich weer langzaamaan vult en al die creatieve Utrechtse makers na meer dan een jaar eindelijk weer een podium krijgen.

Net als iedereen hopen we vurig dat de positieve trend doorzet, dat we naar het theater, de concertzaal en het museum mogen en weer mooie dingen kunnen zien. In het echt, live en van dichtbij, om het optimaal te beleven. Minister de Jonge kan nog zo hard roepen dat we net zo goed ‘een dvd’tje op kunnen zetten’, maar de ware liefhebber weet wel beter.

We kennen hem als singer-songwriter uit Nieuwegein, maar ooit was Erik de Jong, ofwel Spinvis, drummer in een Utrechtse punkband.

En dus is hij dé man om een compilatiealbum met lokale punknummers te maken en er zelf vier nog eens dunnetjes over te doen.

Wandelen langs de Leidsche Rijn

32

Aanstormend theatertalent Juan Zyad timmert flink aan de weg als acteur en rapper. Onlangs kreeg hij de DOX Award, een prijs voor jonge performers. Spannend en een beetje gevaarlijk, wordt hij genoemd. ‘Ik ben inderdaad wel streetwise.’

38

Vollukstaal

40 Muziek: Emil Landman

Leer, boochie, aorepel. Het zijn slechts drie van de vijfentwintig essentiële woorden van ’t Uteregse Leesplankie, onlangs gelanceerd door de ambassadeur van de Uteregse vollukstaol Koos Marsman en kunstenaar Fedor van Rossem.

45 De Agenda

42 5x groen bouwen

Het Utrechtse cultuuraanbod in juni op overzichtelijke wijze gepresenteerd. Van dag tot dag.

6

UITagenda — Juni 2021

UITagenda DEZE MAAND 10 ‘DE DRUMMER MOET HET HUIS BEWAKEN’ Erik de Jong/Spinvis

09 DAAN BOOM Krijgt een preek van zijn buurmeisjes

IN UTRECHT

Tips hips &

Juni

happenings

10 INTERVIEW Spinvis over Utreg Punx

13 DE TIJDMACHINE

DEZE MAAND IN UTRECHT

Oudegracht 1960

14 DE BOER OP Travelling Farm Museum of Forgotten skills

17 PODCAST 35 jaar EKKO

18 FILM 4x zien

20 STADSBESTUIVERS De Weggeefwinkel aan de 2e Daalsedijk

21 DUURZAME MODE Van fashion naar trashion

24 FIETSEN Ode aan de Hollandse Waterlinies

26 HKU EXPOSURE Drie kunststudenten over hun afstudeerwerk

29 NEW IN TOWN Café Wout

30 KIDS 5x gaan

32 ACTEUR JUAN ZYAN Selfmade & streetwise

34 WANDELEN Langs de rivier de Leidsche Rijn

37 HET GEBOUW Het Zwarte Huis aan de Lange Nieuwstraat

38 ’T LEESPLANKIE © Tess Fluit

Plat praten kun je leren

39 THEATER Future for the Past

40 EMIL LANDMAN De Utrechtse singer-songwriter over zijn nieuwe album

42 5X Groen bouwen

44 EXPO 3x beeldende kunst

45 DE AGENDA 50 Adressen en Colofon 51 DE STAD UIT Tips voor buiten Utrecht

IN DE ZON

Bier & bbq

Eetbar Kantien is verhuisd naar de Veilinghavenkade, waar het gerechten met lokale producten en veel groenten blijft serveren, en z’n selectie Duitse wijnen heeft uitgebreid met (natuur)wijnen van eigen bodem.

Het restaurant op de Ravellaan blijft ook bestaan, maar dan als De Bierkantine. Behalve voor een enorme selectie bieren en een groot terras kun je hier terecht voor hamburgers, ribs en vega-bites van de barbecue én een collectie retro-arcadegames. welkominkantien.nl debierkantine.com

Juni 2021 — UITagenda

BOEKENTIP

ng ©A

Tim van den Hoed is eigenaar en oprichter van De Utrechtse li ek Boekenbar aan de de J on g e Westerkade. Elke maand tipt hij een bijzonder boek. Deze keer De Aardappeleters van Joost Engelberts, Joris Vermeer & Bas Zwartepoorte.

e

GROEN MUZIKAAL

Jungle-soundscapes

Het Utrechtse Dekoor Close Harmony zet een unieke ervaring neer tussen de planten van de Botanische Tuinen. Dit jaar helaas niet live, maar met een audiowandeling op je smart­ phone. Volg de route met je koptelefoon op en luister naar zang, spoken word, jungle-soundscapes en andere audiofragmenten. Als de coronamaatregelen het toestaan geeft Dekoor op 13 juni ook een concert in TivoliVredenburg.

tot 22 juni, Botanische Tuinen dekoor.nl

IN STILTE

Leesfeest

Zin om je weer eens te laten meeslepen door een goed verhaal en helemaal in een boek op te gaan?

Het valt nog niet mee om daar de rust voor te vinden in deze jachtige tijden, dus zet de historische Jacobikerk de deuren open voor een Silent Reading Party. Je kiest een zaterdagmiddag, neemt je favoriete boek mee en nestelt je voor anderhalf uur onder de monumentale gewelven. Na afloop is er een borrel waar je leeservaringen kunt uitwisselen met anderen.

Ook kun je je uitgelezen boek ruilen voor een nieuw exemplaar op de boekenruiltafel.

19 juni, 31 juli, 21 augustus en 25 september, Jacobikerk viajacobi.nl

STRAATTIP

Samen reisden programmamaker en oud- restauranteigenaar Joris Vermeer, documentairemaker Bas Zwartepoorte en regisseur Joost Engelberts de wereld over, op zoek naar de oorsprong van de beroemdste gerechten. Wellicht ken je de televisieserie De Aardappeleters, uitgezonden door de NTR. Nu is er het gelijknamige boek, mét recepten. Met prachtige beelden en verhalen is dit boek meer dan een ver­ zameling recepten, het vertelt ook over de cultuur waarin een gerecht het is ontstaan. Zo illustreert de spaghetti bolognese perfect hoe eigenwijs, gepassioneerd en dwingend Italianen kunnen zijn.

De directrice van de Kamer van Koophandel in Bologna legt uit: ‘De echte bolognese eet je met tagliatelle. En je mag niet zomaar een sliertje tagliatelle gebruiken.’ Ze haalt een houten blokje tevoorschijn. In haar hand heeft ze de officiële maat van de lengte en dikte van een tagliate­ llesliert. In goud. Dit rijke kookboek staat vol met dit soort bijzondere verhalen. Eet smakelijk! deutrechtseboekenbar.nl

WARHAMMER games-workshop.com/ Warhammer-Utrecht

Fabian Ercan klimaatbioloog ‘Ik heb een groot hart voor spellenzaken. Als je hardcore spelletjesfanaten wil zien, kun je je hart ophalen bij de Warhammer-miniaturenwinkel in de Zakkendragersteeg. Daar zitten altijd mensen te spelen, hele toernooien soms, of bordstukken te verven. Dit is geen zaak om monopoly te kopen, maar je kunt hier wel een mooie Warhammer-basisset halen voor je nerdy neefje of nichtje.’

7

UITagenda — Juni 2021

IN UTRECHT

Juni

FILOSOFISCH

Scherp de geest

Plant & dans

Dansen tussen de platen: wie wil dat nou niet? De Stadstuin en stadsoase STECK organiseren deze maand samen de Plantenrave, een groen feestje in het Werkspoorkwartier. Hoe werkt het? Je zoekt een plant uit in de webshop, trekt je leukste kleren aan, springt op de fiets naar de Werkspoorkathedraal en beweegt je al ravend richting je aankoop die daar voor je klaar staat. Geen groene vingers?

Geen probleem: alle planten komen met duidelijke verzorgingstips.

Urban bikes Lust For Rust

Zo veel mogelijk kleur in de stad brengen, dat wil Luc Stolk bereiken met Lust For Rust. ‘Lopend door Utrecht zie ik regelmatig een verloederde racefiets staan. Als ik daarnaar kijk, wil ik zowel die fiets als het stadsbeeld mooier maken. Het metaal van oude fietsen is in veel gevallen nog hartstikke goed, ze hebben vaak grappige details en als ik ze verder opknap met nieuwe onderdelen kan de eigenaar er weer tijden mee vooruit.’

Een kleurrijke poedercoating is Lucs puntje op de i. In welke kleur, dat bepaal je als klant zelf. Bij Lust For Rust vind je kant-en-klare fietsen, maar ook exemplaren die je naar eigen smaak kunt customizen. Luc zoekt dan een frame dat bij jouw lengte past, waarna je kunt kiezen uit 180 kleuren en witte, bruine of crèmekleurige banden. ‘De banden zijn wat smaller dan die van stadsfietsen.

Daarom zijn ze vooral geschikt voor mensen die een snelle fiets zoeken, maar die wel wat uniekers en duurzamers willen dan de gemiddelde fiets van een willekeurige groothandel.’ Geregeld ziet Luc Lust For Rust-bikes door de stad crossen. ‘Ik vind dat echt ontzettend vet. Mensen gaan doorgaans heel netjes met hun nieuwe fiets om, ik denk omdat ze ’m grotendeels zelf ontworpen hebben. Laatst zag ik een meisje voorbijrijden met de door haar uitgekozen paarse fiets, en aan de heldere kleur zag ik gelijk dat ze hem goed onderhoudt. Dat felle paars op een grijze dag, daar word ik vrolijk van.’

13 juni, Academiegebouw sg.uu.nl

instagram.com/lust.for.rust lust-for-rust.com

11 juni, Werkspoorkathedraal

plantenrave.nl

Volg ons op social media!

Facebook facebook.com/ uitagendautrecht Twitter @uitagenda030 Instagram @uitagenda030

Fotografie Unsplash

RAVEN

Made in Utrecht

Verandert Netflix ons in passieve nihilisten? Is er een objectieve waarheid?

En hoe wordt schoonheid geleefd en beleefd? De Utrechtse Dag van de Filosofie daagt je uit om jezelf, anderen en de wereld om je heen kritisch te bevragen. Met een host en een kleine groep mensen ga je op een tour langs drie programma­ onderdelen. Wie je te zien krijgt, weet je niet, maar wel dat het topfilosofen zijn en dat je het pand wijzer verlaat dan toen je binnenkwam. Een tipje van de sluier: botanisch filosoof Norbert Peeters (LEI) maakte een podcast over de filosofie van het wandelen die je kunt luisteren terwijl je een route loopt langs de mooiste verborgen plekken van Utrecht.

Tekst Wieneke van Koppen

8

COLUMN

Juni 2021 — UITagenda

Door Daan Boom

Balkonscènes

Fotografie Jelmer de Haas

‘BEN JE OOK AL VERLIEFD OP HÁÁR?’ WILDE DE TWEELING WETEN’

Daan Boom is programmamaker, muzikant en komiek en woont in Utrecht. Hij is presentator van Streetlab en speelt in de Tante Joke Karaoke Band.

Vanaf mijn achterbalkon kijk ik op antenneschotels, garageboxen, meeuwen en een pleintje. Op dat pleintje spelen vaak kinderen. Zoals mijn buur­meisjes, een tweeling van 8 jaar, met wie ik altijd kletspraatjes maak. Ze hebben vaak hetzelfde aan, dragen dezelfde lange vlecht in hun donkere haar en rijden allebei op een roze fiets. Daar doen ze trucjes op waarvan ze vinden dat ik die per se moet zien.

‘Meneer, kijk eens wat ik kan!’ Waarop zo’n lullig moment volgt van het omhoogtrekken van het voorwieltje. ‘Wow, wat knap!’ roep ik dan, terwijl ik zelf pas echt leipe wheelies kan trekken.

De tweeling is niet echt braaf. Hun voetbal gaat zo ongeveer elk uur over een van de schuttingen, ze gooien stenen op het dak van de garages en steken zo af en toe nog weleens een middelvingertje naar me op. Geef ik aan dat ik daar niet van gediend ben, dan noemen ze me ineens weer een ‘lieve meneer’.

Of ze laten zien hoe je een ‘Turkse middelvinger’ opsteekt: een vuist die je door je andere hand laat glijden. Dat hebben ze geleerd op het schoolplein.

Soms zing ik een liedje voor ze met mijn karaokebox. ‘Oyalele’ van K3 bijvoorbeeld. Tot groot verdriet van mijn buren, maar tot vreugde van de meisjes, want dan hebben ze weer een goede reden om me uit te lachen.

Wat ze óók doen, behalve me uitlachen, is me in de gaten houden. Zo vroegen ze laatst kritisch waarom er vuilniszakken op mijn balkon staan.

Maar nóg nieuwsgieriger zijn ze als het om mijn datingleven gaat. Ze weten precies wie er zoal bij me langskomen en als het meisje in kwestie zich op het balkon begeeft, wordt ze aan een vragenvuur onderworpen. ‘Wie ben jij?’ ‘Zijn jullie verliefd?’ Zo maakte ze kennis met een vriendin van mij, door hun al snel omgedoopt tot de ‘prinsessenmevrouw’. Maar toen er op een dag een andere vrouw in mijn huis was, raakte de tweeling in de war.

Ik werd ter verantwoording geroepen. ‘Meneer, kom eens,’ wenkten ze me. Ik kon niet dichterbij komen dan ik al was, want ik stond tenslotte op mijn balkon. Maar wat ze denk ik bedoelden, was: kunnen wij jou eens even onder zes ogen spreken? Ze klonken nogal verontwaardigd. ‘Wie is dat?’ vroegen ze, wijzend naar mijn date, die zich op dat moment in mijn woonkamer bevond. ‘Een vriendin van me,’ antwoordde ik, maar het voelde alsof ik werd betrapt.

‘Ben je ook al verliefd op háár?’ hervatte de tweeling haar kruisverhoor. Ik maakte me er met een smoes vanaf, maar het kwaad was al geschied. De vriendin had het gesprek binnen woordelijk kunnen volgen, en haar conclusie getrokken: die Daan hield er een slettenbestaan op na. Onze avond eindigde weinig succesvol.

In het vervolg houd ik mijn dates verre van het balkon.

9

10

MUZIEK

UITagenda — Juni 2021

Fuck it en HET PUNKGEVOEL VAN SPINVIS

gáán

Vier decennia geleden was Utrecht een stad van hanenkammen, tweedehands legerkistjes en snoeiharde muziek.

Erik de Jong, alias Spinvis, zat destijds in een punkband, en maakte nu een verzamelalbum met lokale klassiekers.

‘Het punkgevoel is niet dood.’

Tekst Machiel Coehorst

E

ind jaren 70 raakte Utrecht in de ban van de punkmuziek. Op de podia van Eigen Wijs, ACU, RASA en HE33 zorgden bands als Noxious, Lullabies, Coïtus Int. en Rakketax voor de nodige oproer. In een van de eerste Utrechtse punkbands, The Duds, drumde – jawel – de toen 17-jarige Erik de Jong, later bekend als Spinvis. Voor Record Store Day maakte hij een compilatie met nummers van legendarische Utrechtse punkbands. Ook coverde hij vier Utrechtse punknummers.

Een compilatie met Utrechtse punk was er nog niet?

‘Er zijn wel een paar verzamelalbums, maar volgens de kenners zijn die niet compleet.

Utrecht was de eerste stad in Nederland waar punk voet aan de grond kreeg. Veel generaties van nu kennen die periode niet, dus het was interessant om daar iets mee te doen. Wat mij persoonlijk betreft: Ik ben in

een punkband begonnen, dus punk maakt een belangrijk onderdeel uit van mijn muzikale geschiedenis. En ik mag mij op de borst kloppen, want ik heb in een van de eerste punkbands van Utrecht gespeeld: Blitzkrieg, later The Duds genaamd.’

Was het lastig om al die obscure nummers van bijna een halve eeuw geleden te verzamelen?

‘Veel punkbands zijn nooit in de studio geweest en hebben alleen een demo op cassette. Dus dat was nog best een zoektocht. Gelukkig kreeg ik hulp van Jeroen ‘Buffel’ Meijerink, een beroemdheid in de Utrechtse muziekscene die bij veel Utrechtse bands roadie en/of geluidstechnicus geweest, ook bij Spinvis. De aangewezen persoon dus om als een detective demo’s en plaatjes op te sporen.’

Hoe kijk jij terug op je punkperiode?

‘Ik heb er leuke herinneringen aan. Die punkbands waren geen van alle avondvullend, wat niet zo vreemd is als je bedenkt dat de meeste nummers hooguit twee minuten duurden. Dus gingen we met drie of vier bands samen op pad om ergens in het land een minifestival te verzorgen. Vaak was er dan één muziekinstallatie waar we allemaal op speelden. Ik was vooral geïnteresseerd in de muzikale verandering. Als 16-jarige luisterde ik naar progrock of symfonische rock: heel ingewikkelde muziek, gemaakt door onbereikbare halfgoden. En opeens was daar de punk. Die was veel eenvoudiger en kon je zelf spelen. Je ging op een podium staan en er was nog publiek ook. Voor een beginnende muzikant als ik was dat iets gigantisch. Die periode is heel belangrijk geweest voor mij.’

Juni 2021 — UITagenda

ALS 17-JARIGE DRUMDE ERIK DE JONG, LATER BEKEND ALS SPINVIS, IN DE UTRECHTSE PUNKBAND THE DUDS

Interview

11

UITagenda — Juni 2021

MUZIEK

Was je als punker ook politiek georiënteerd?

‘Punk was geen homogene groep, het was een vergaarbak van allerlei stijlen. Je had de politieke punk, links of rechts georiënteerd, de pretpunk, de kunstacademiepunk. Het gemeenschappelijke gevoel was: er staat iets te gebeuren. Daarin vonden we elkaar. Bij de anarchie van de punk voelde ik me minder thuis. Tijdens optredens van Noxious, de gevaarlijkste band van toen, vonden regelmatig vechtpartijen plaats. De zanger is omgekomen bij een steekincident, dat zegt eigenlijk wel genoeg. Maar het is niet zo dat al het politieke in die tijd aan me voorbijging, hoor. Ik was ook actief bij het kraken van het NV-huis, het latere Tivoli.’

Lullabies noemde zichzelf ‘de slechtste band van Utrecht’. Veel muzikale bagage is er toch ook niet vereist om punk te kunnen spelen?

‘Het is een cliché, maar het klopt wel. 1, 2, 3 en gáán. Die energie moet er zijn. Maar als je iets te zeggen hebt, kán het ook met weinig middelen.

Muziek gaat om zeggingskracht, en dat had een band als Lullabies zeker.

Noxious beschikte dan weer over heel goede muzikanten, hun liedjes zaten slim in elkaar. En Coïtus Int. heeft een legendarische elpee opgenomen waar nog steeds wereldwijd over wordt gesproken. In de VS en Engeland is er zelfs een re-issue geweest. Toen ik al die Utrechtse punkbands terugluisterde, was ik verbaasd over de kwaliteit.’

Tegenwoordig maak je natuurlijk heel andere muziek. Hoe punk ben je nog?

‘Het belangrijkste in de punk is: do it yourself.

Geef het niet uit handen. Dat betekent: zelf spelen, zelf opnemen, zelf hoesjes maken, zelf posters maken, en ja, zelf interviews doen, haha.

Dat hoort allemaal bij de attitude. Jij maakt het, het is jouw ding, en wat iemand anders ervan vindt: fuck it! Dat is de aard van het beestje, en dat zit er bij mij nog steeds in. Het punkgevoel is niet dood.’

Kijk je met enige weemoed terug op die tijd?

‘Nee, wel met veel plezier. In die tijd is alles voor mij begonnen: daar ligt de kiem van wat ik later zou gaan doen. Het mooiste vond ik dat alles nieuw was, je kon alles voor de eerste keer doen.

Ik heb toen ook veel geleerd. Als drummer zat ik achter een muur in een veilig huisje, maar ik was wel de machine van de band. Als het ritme in punk niet klopt, dondert alles in elkaar. De zanger en gitarist kunnen feestvieren, de drummer moet het huis bewaken. Maar uiteindelijk had ik ook liever voor op het podium gestaan, hoor, daar gebeurde het toch allemaal.’

‘HET BELANGRIJKSTE WAS: DO IT YOURSELF. ZELF SPELEN, ZELF OPNEMEN, ZELF HOESJES EN POSTERS MAKEN’

Je coverde zelf vier punknummers onder de titel Fuck the originals. Een knipoog naar toen?

‘Ja. Muzikaal zijn het heel andere nummers geworden, met uitzondering van één remix.

De teksten heb ik niet veranderd. Ik denk dat ik die nummers integer heb vertaald naar hoe ik er nu over denk. Het is heel wonderlijk om bijna een halve eeuw later iets te doen met muziek uit die tijd. Ik voelde me weer verbonden met Erikje van 45 jaar geleden.’

Fotografie Rein Kooyman

12

Het album Utreg Punx is gecompileerd door Spinvis, Jeroen ‘Buffel’ Meijerink, Robbert Bleys en Jeroen Vedder (Plato Utrecht).

Het verschijnt op 21 juni, ter ere van Record Store Day 2021 en bevat Utrechtse punk uit de periode 1978 tot 1982. Bonus is een EP met vier covers door Spinvis zelf. recordstoreday.nl 7696.nl

In de Utrecht UITcast praten we verder met Spinvis. Te beluisteren vanaf 11 juni via je favoriete podcast-app.

THROWBACK

Juni 2021 — UITagenda

13

In de tijdmachine Elke maand een oude foto uit Het Utrechts Archief

Fotografie L.J. Hofland

1960 OUDEGRACHT Nu we eindelijk weer mogen, hoef je als Utrechtse horeca-uitbater nauwelijks nog reclame te maken voor je tafeltjes en stoelen in de zon. In 1960 werd er wél moeite gedaan om mensen naar het terras te krijgen. Zoals door deze jongen op de waterfiets, die promotie maakt voor ’n koel glas op het terras van Domzicht aan de Oudegracht.

14

UITagenda — Juni 2021

REPORTAGE

De

Fotografie Merel Zwarts

boer op Moeilijk je voor te stellen dat Leidsche Rijn ooit een uitgestrekt landbouwgebied was. Waar nu moderne woningen en winkelcentra staan, werd ooit groente verbouwd, fruit geteeld en kaas gemaakt. Om dat verleden levend te houden, is er het Travelling Farm Museum of Forgotten Skills. UITagenda ging mee op tour.

Tekst Nynke van Spiegel

Juni 2021 — UITagenda

Travelling Farm Museum

A

ls je 25 jaar geleden aan de westkant Utrecht uit fietste, kwam je terecht tussen de weilanden met boerderijen, fruitbomen en kassen met gewassen.

Die weilanden zijn inmiddels volgebouwd.

Meer dan 92.000 mensen vonden er een plek om te leven en te wonen, en de nieuwbouwwijken Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern hebben de boerderijen en tuinderijen grotendeels opgeslokt.

Met het verdwijnen van traditionele boerenbedrijven als Hof ter Weyde en Boerderij de Hoef ging niet alleen een groot deel van de lokale voedseltoevoer verloren, maar ook een periode uit de landbouwgeschiedenis. Om daar iets aan te veranderen doet collectief The Outsiders, samen met Casco Art Institute, onderzoek naar deze oude boerderijen en naar de vaardigheden die samen met hen in de vergetelheid zijn geraakt. Naar skills als het kweken van appelrassen of touw en manden maken van hennep en wilgentenen. Dat doen The Outsiders onder meer met tours door de wijk, waarbij ze de bestaande boeren een podium geven en de herinneringen aan de vroegere agrarische sector van Utrecht op een levendige manier opfrissen.

BOERDERIJBAKFIETS

Dus fietsen we op een zaterdagmiddag achter een bakfiets in een vorm van een boerderij. We zijn vertrokken vanaf het depot van The Outsiders, dat onderdak heeft in winkelcentrum Terwijde. Tussen supermarkt, koffiebar en sleutelspeciaalzaak bevindt zich nog de oude boerderij Hof ter Weyde. Na een lang en rijk verleden, toen het monumentale gebouw nog tot een groot landgoed met kasteel behoorde, staat het er nu verloren en werkeloos bij.

Met de bouw van Leidsche Rijn is de waarde van agricultuur weggegooid, had Outsider-lid en kunstenaar Asia Koma­ rova voor vertrek verteld. ‘De relatie met ons voedselsysteem is verdwenen en daarmee is ook veel bewustzijn verloren gegaan. Terwijl we circulair en duurzaam moeten gaan produceren en consumeren, weten we vaak niet meer waar ons eten vandaan komt en hoe het groeit.’

Al sinds 2013 is Leidsche Rijn Asia’s werkveld. Met The Outsiders legt ze er verbinding tussen bewoners en verzamelt ze kennis over voedsel, bijvoorbeeld door samen gemeenschappelijke moestuinen aan te leggen. Zo probeert het collectief nieuw leven te blazen in de overblijfselen van het rijke landbouwverleden van de Vinex-wijk. Grote inspiratiebron is de beweging van de commons: burgers die het heft in handen nemen om wereldwijd een betere samenleving te creëren. Samen met bewoners, betrokkenen en kunstenaars willen The Outsiders onderzoeken en creëren. Het bakfietsmuseum is het ideale middel om verhalen en ideeën uit de wijk op te halen. In de bak liggen zaden van groenten die hier ooit groeiden, boekjes over

15

16

REPORTAGE

UITagenda — Juni 2021

KIPPENBOEREN, KAASMAKERS, BIERBROUWERS: ZE WORDEN ALLEMAAL OP DE KAART GEZET de geschiedenis van de wijk en plantjes om uit te wisselen. Het zijn kleine conversatiestarters om bezoekers te laten vertellen over hun relatie met de wijk. De Outsider-kunstenaars maken die verhalen dan weer tastbaar. Zo ontwierpen ze een grote kaart met daarop alle locaties in de wijk waar je zonder tussenkomst van een supermarkt producten kunt kopen. Kippenboeren, kaas­makers, bierbrouwers; ze krijgen allemaal een plek op de plattegrond.

INDUSTRIEEL ERFGOED

De bakfiets waarmee we op pad zijn, is bekleed met spiegels, waarin je de omgeving letterlijk aan je voorbij ziet trekken.

Hij wordt bestuurd door Outsider Leonardo de Siqueira, in een knalgele overall en geflankeerd door mede-Outsider en kunstenaar Merel Zwarts. Uit de bak klinkt de soundtrack van onze tour: elektronische muziek gecomponeerd met de geluiden van koeien en vogels, het ritme van de heipalen en het gelach van spelende kinderen – de geluiden van vroeger, heden en toekomst. In de bak bevindt zich het piepkleine Travelling Farm Museum of Forgotten Skills.

We fietsen in colonne vlak langs het Máximapark. Leonardo manoeuvreert de bakfiets behendig over drempels, achterlangs de Montessorischool een open terrein op. Daar openbaart zich een stukje grond waar historie en toekomst samenkomen. Wie de blik omhoog richt, ziet twee oude, uit bakstenen opgetrokken fabriekspijpen staan. Dit industriële erfgoed had ooit als functie om de rook af te voeren van kolen die werden gestookt ter verwarming van de kassen. Nog steeds staat er een oude houten kas, waar begin vorige eeuw druiven werden gekweekt.

Die gingen per boot naar Zeist – waar de welgestelde inwoners ze konden betalen.

Behalve de hoge schoorstenen zijn op het terrein nu ook moestuintjes voor de buurt te vinden.

BLOEIENDE APPELBOMEN

Bij de kas komt de imker en tevens buurvrouw aangefietst om voor haar bijen te zorgen. Het land waarop we staan behoorde tot de tuinderijen van haar familie. Asia pakt haar podcastappara-

tuur om haar te vragen naar vroeger, voordat die hoge flat en grote school hier stonden. Met het documenteren van dit soort oude verhalen hopen The Outsiders de wijk een nieuwe identiteit te geven. ‘Want,’ zegt Merel Zwarts, ‘het vroegere Leidsche Rijn wordt vooral geassocieerd de met Romeinen die hier hun forten bouwden. Dat is een historische identiteit met eigen museum, Castellum Hoge Woerd. Maar over de boeren hoor je niets. Ze worden vergeten, terwijl ze een even belangrijke plek innamen in de geschiedenis van dit gebied. Die geschiedenis brengen wij met ons museum en deze tours weer onder de aandacht.’

Leonardo parkeert ondertussen de bakfiets onder de bloeiende appelbomen en opent het dak. De familie die aan het werk is in de tuin, komt nieuwsgierig dichterbij. Ze beginnen een gesprek over de tuin. Het museum is geopend.

De hele zomer kun je met The Outsiders op gratis tour door Leidsche Rijn en krijg je verhalen te horen over de geschiedenis en toekomst van dit voormalige landbouwgebied. tfmdepot.nl

LUISTEREN

Juni 2021 — UITagenda

Podcast

Podcastpresentatoren Alfred van Luttikhuizen en Margriet Colenbrander

35 JAAR EKKO

Fotografie Melanie Marsman, Merel Brouns

Visies & anekdotes

EKKO bestaat 35 jaar. Uitgebreid feesten kan (nog) niet, maar terugblikken en vooruitkijken wel. In de podcastserie Het poppodium van de toekomst praten twaalf gasten uit de muziekindustrie over de ontwikkeling van Nederlandse podia en wat er moet gebeuren om ze levensvatbaar te houden. Toekomstvisies van o.a. Johan Gijsen (Le Guess Who?), Veronique de Leon (Club WAS.), Sytse Wils (TivoliVredenburg), Marlies Timmermans (EKKO) en Annelotte de Graaf (Amber Arcades) worden afgewisseld met persoonlijke verhalen en anekdotes.

Bijvoorbeeld over die bezoeker van EKKO, die zich uitkleedde bij de garderobe en de avond van zijn leven had. De podcast wordt gepresenteerd door Alfred van Luttikhuizen (ex-John Coffey, V2 Records) en Margriet Colenbrander (o.a. Into The Great Wide Open, Eurosonic Noorderslag). waaris.ekko.nl

17

18

THUISBIOS

UITagenda — Juni 2021

PROVOCEREND

Mannelijke blik

Helmut Newton was een van de beruchtste fotografen van de 20e eeuw.

Voor een onverwachts fotomomentje, zo wil het verhaal, lagen er standaard wat boeien, kettingen en touwen in de achterbak van zijn auto. De documentaire Helmut Newton: The Bad and the Beautiful vertelt het verhaal achter zijn iconische foto’s en wisselt archiefbeelden af met interviews met de topmodellen die ooit voor Newtons lens stonden.

Het onderzoeken van vrouwelijke vormen werd zijn signatuur en maakte hem beroemd tot op de dag van vandaag. Maar zijn provocerende portretten roepen ook vragen op: zette hij vrouwen neer als krachtige subjecten, of vooral als geseksualiseerd lustobject van zijn mannelijke blik? picl.nl

zien Met onlineplatform Picl organiseer je je filmavond thuis. Je kunt er je ticket betalen aan je eigen favoriete filmhuis. Deze vier films worden aangeboden door Hoogt on Tour.

Juni 2021 — UITagenda

Film

DIAMANTMIJN

Zonder oordeel

Miranda van Gelder, curator Hoogt on Tour, over Desert Paradise: ‘We volgen de inwoners van een stadje midden in de Namibische woestijn. De nabijgelegen diamantmijn raakt uitgeput en daarom moet de belangrijkste werkgever in de omgeving een groot deel van de medewerkers ontslaan. De grote vraag is nu wat de inwoners gaan doen: vertrekken ze of gaan ze zichzelf opnieuw uitvinden? Desert Paradise is een documentaire die het adembenemende landschap en haar inwoners hun eigen verhaal laat vertellen. Observerend en zonder oordeel te vellen, waardoor de vraag al snel rijst: wat zou jij zelf doen?’ picl.nl

SCHONE SCHIJN

Op zwart zaad

Wat gaat er schuil achter de schijn van welstand en rijkdom?

Dat is het thema van de Italiaanse film Gli Indifferenti, losjes gebaseerd op het gelijknamige boek van de Italiaanse schrijver Alberto Moravia uit 1929. Het verhaal is verplaatst naar het hedendaagse Italië, waar de kersverse weduwe Mary niet alleen de dood van haar man moet zien te verwerken, maar opeens ook op zwart zaad blijkt te zitten. En dan blijkt die schijn flinterdun te zijn...

Een gebrek aan moraal en overdaad aan jaloezie ontwricht het gezin van Mary en haar bijna volwassen kinderen Michele en Carla. picl.nl

VERLATEN VROUW

Wanhoop & design

The Human Voice is een korte film van Pedro Almodóvar, gebaseerd op het beroemde toneelstuk La voix humaine van Jean Cocteau. Een vrouw (Tilda Swinton) belt met de man die haar verlaten heeft en maakt ons deelgenoot van haar wanhoop, rusteloosheid en sarcasme. In een theatrale omgeving, met aandacht voor detail, schitterend design en felle kleuren, zien we hoe haar wereld in elkaar stort – eerst figuurlijk, daarna letterlijk. De film wordt afgesloten met een Q&A met Swinton en Almodóvar. picl.nl

19

20 UITagenda — Juni 2021

VERBINDERS Tekst Sarah-Mie Luyckx Fotografie Juri Hiensch

D

at het leven ook verrassend simpel kan zijn, bewijst de Weggeefwinkel aan de 2e Daalsedijk. Wat daar aan afgedankte goederen en etenswaren wordt binnengebracht, mag iedereen gratis meenemen. ‘Jong, oud, arm en rijk,’ somt Tulay Coskun – een van de acht vrijwilligers – op.

‘De enige voorwaarde is dat je er blij van wordt. En als iemand met drie propvolle tassen het pand verlaat, is dat ook prima.

Dan zal die persoon het vast nodig hebben.’

De ‘geldvrije oase’ – ooit opgericht door krakers als reactie op de wegwerpeconomie – geeft de voorkeur aan mensen boven administratie. Maar wie vermoedt dat het er daarom een zootje ongeregeld is, zit er hartstikke naast. In de voordeligste nering van de stad, open op woensdag- en zaterdagmiddag, hangen vrolijke vlaggetjes boven de kasten, waarin alle spullen keurig

Stadsbestuivers

WIE ZIJN DE MENSEN DIE ZICH INZETTEN VOOR MEER VERBINDING IN DE STAD?

soort bij soort liggen. En kun je je verbazen over wat er in dit land van overvloed zoal wordt afgedankt. Door de coronacrisis is het aanbod alleen maar toegenomen, vertelt Tulay. Koningsdag is immers al twee keer niet doorgegaan, en er zijn geen rommelmarkten.

Ze heeft wat je noemt een opgeruimd karakter. Als iemand blij is met een vondst, is zij ook blij. En zat er niks voor je bij die dag, dan knoopt ze graag een praatje aan.

Al is het maar 5 minuten; het kan toch net even het verschil maken in een maatschappij met zoveel mensen die het gevoel hebben overtollig te zijn. ‘Door jou ga ik met positieve energie naar huis,’ kreeg ze laatst van een klant te horen.

Over energie gesproken: officieel draait Tulay – moeder van drie en schoonmaakster – twee diensten per week, maar elke

dag komt ze even kijken hoe het kleurrijk beschilderde pand erbij staat. Want eigenlijk is de Weggeefwinkel altijd een beetje open. Rechts van de voordeur hangt het Klinikastje, voor wie geen geld heeft voor hygiënische producten, zoals tampons en mondkapjes. Ook staat buiten de Solidariteitskoelkast, waarin buurtbewoners ongebruikte producten en maaltijden achterlaten.

En wie meer wil inslaan, kan op de woensdag en zaterdag terecht. Dan worden lange tafels voor het pand gezet met restanten van de Voedselbank, waar je wél moet kunnen aan­ tonen dat je het keihard nodig hebt.

weggeefwinkelutrecht.nl

Alles te geef

TREND

Duurzame mode

Vingers omhoog wie het afgelopen jaar, gedreven door opruimwoede en een lege agenda, de kledingkast heeft opgeruimd. Maar wat doe je met die zakken vol oude kleding?

Ofwel: hoe draag je bij aan een duurzamere modeketen?

Tekst Nynke van Spiegel

Van

fashion trashion Fotografie Istock

naar

Juni 2021 — UITagenda

21

22

TREND

UITagenda — Juni 2021

B ‘VAN DE VOORRADEN IN DE MODE WORDT 30 PROCENT NOOIT GEDRAGEN’

Wat is wat?

Bij hergebruik wordt kleding in haar oorspronkelijke vorm opnieuw gebruikt. Denk aan tweedehands of kledingruil.

Upcyclen betekent dat oude kledingstukken worden omgevormd tot iets nieuws.

Bijvoorbeeld een shirt gemaakt van drie andere shirts of een stoelbekleding van oude denim.

Bij recyclen wordt kleding uit elkaar gehaald of vervezeld om te verwerken tot bijvoorbeeld nieuw garen of vilt waarmee nieuwe producten als dekens, vulmateriaal of zelfs papier worden gemaakt.

Vintage is de term die wordt gebruikt voor kleding die ouder is dan twintig jaar.

ij de Emmaus in Haarzuilens komt er wekelijks een paar duizend kilo textiel binnen. Die is verzameld in de omgeving of wordt gebracht door particulieren. In het sorteercentrum, gesitueerd naast de oude varkensstal van Kasteel de Haar, staan balen opgestapeld die elk zo’n 180 kilo kleding bevatten. De bijvangst van een week sorteren, vertelt medewerker Jan Degenaar. ‘Sorteren gaat behoorlijk streng: als de kraag vies is, hangen we het kledingstuk niet in de winkel. Wij kunnen niet wassen, dus komt het op de hoop restkleding. Van die restkleding worden balen gemaakt. Sommige daarvan kunnen worden doorverkocht, bijvoorbeeld in kilo-sales of op markten in Afrika, waar mensen iets minder kritisch zijn op vlekjes en gaten.

Andere restkleding wordt door Emmaus gescheiden op grondstof om door te verkopen aan bedrijven die recyclen of vernietigen. ‘Dat kost ons een hoop extra werk,’ aldus Degenaar. ‘Bovendien is recyclen duurder dan hergebruik, maar we willen verantwoord omgaan met alles wat wij aangeleverd krijgen. Daarom splitsen we stukken uit, van gebreid materiaal tot denim. Machines kunnen dat uit elkaar trekken en met die garen kunnen weer nieuwe producten gemaakt worden.’

Toch heeft Degenaar het liefst dat kleding weer gedragen wordt – dat is het duurzaamst. De herdraagbare stukken hangt Emmaus in zijn eigen winkel op het terrein of in de winkel in de binnenstad van Utrecht.

Met het verdiende geld financieren ze hun eigen project – onderdak bieden aan mensen die het tijdelijk lastig hebben – of hulpprojecten in het buitenland.

TRUI BLIJFT TRUI Wereldwijd wordt er vier keer meer kleding geproduceerd dan tien jaar geleden. En door de slechte kwaliteit is de levenscyclus van kledingstukken steeds korter. Fast fashion is de term die in dit kader dan ook vaak valt.

Volgens onderzoek kopen we gemiddeld 64 kledingstukken per jaar en doen we 40 stuks weer van de hand. En hoewel kleding ruilen en lenen wint aan populariteit, gooien we ook nog steeds veel weg. Vooral kapotte kle-

ding belandt nog (te) vaak in de vuilnisbak – en dus in de vervuilende verbrandingsoven.

Een oplossing voor dit probleem is het verzamelpunt waar je oud textiel kunt inleveren. Ook kapotte kleding, want die kan nog gerecycled worden tot poetsdoek of grondstof. Met z’n inzamelpunten in Utrecht haalde Leger des Heils ReShare in 2020 alleen al 927.527 kilo op. ‘Die kleding gaat naar de sorteercentra van waaruit onder meer onze eigen tweedehands- en vintage kledingwinkels worden bevoorraad,’ vertelt Thamar Keuning van ReShare. ‘Een ander deel gebruiken we voor noodhulp of gaat naar afnemers die het weer doorverkopen.

We zetten in op hoogwaardig gebruik, liefst in de originele vorm, dus een trui blijft een trui. En als het materiaal echt niet herbruikbaar is, wordt het vermaakt tot iets anders.

Bijvoorbeeld door het te vervezelen om er dekens van te maken.’ Helaas blijft er dan nog altijd textiel over dat niet gerecycled kan worden omdat het is samengesteld uit verschillende en synthetische stoffen en van slechte kwaliteit is. Dit belandt dan alsnog in de verbrandingsoven.

VILTEN TASSEN Ook doet ReShare aan kleinschalige projecten waarbij oude kleding niet wordt gerecycled, maar geupcycled. ‘Zo laten we van kapotte jeans kookschorten maken,’ vertelt Thamar. ‘En we werken komende zomer mee aan de Recovery Studio van modeontwerper Sjaak Hullekes. Daar kun je bijvoorbeeld je dure overhemd met scheur doneren dat zij dan repareren, upcyclen en doorverkopen.’

Een Utrechts bedrijf dat alleen gebruikmaakt van gerecycled materiaal is i-did.

Oprichtster Mireille Geijssen: ‘In het begin werkten we in het atelier met overschotten van modelabels waar we slow fashion van maakten – unieke kledingstukken. Van de voorraden in de mode is 30 procent namelijk nooit gedragen. Maar niet alles is geschikt voor hergebruik en je moet altijd van iets groots iets kleins maken. Dus dat was beperkend. Toen kwamen we op gerecycled vilt.

Pure stromen, bijvoorbeeld 100 procent katoen, kun je door machines laten scheiden om er nieuw garen van te maken. Maar juist

Juni 2021 — UITagenda

OOK KAPOTTE KLEDING KAN NOG GERECYCLED WORDEN, TOT POETSDOEK OF GRONDSTOF

de onderstroom, waarin bijvoorbeeld polyester en katoen gemixt is, haal je met mechanische recycling niet uit elkaar. Wat wel kan: het materiaal uiteenrukken tot vezelniveau, er bindmiddel bijgooien en er een spinvlies onderleggen. Haalt het vervolgens door een straat apparaten en je hebt gerecycled vilt.’

Met 4000 kilo textiel kom je aan 13.000 vierkante meter vilt, aldus Mireille. Daar kun je 30.000 tassen van maken. Verder maakt i-did manden, opbergmappen, laptop- en telefoonhoesjes en heeft het bedrijf een speciale woonaccessoireslijn voor IKEA ontwikkeld. Voor kleding is het verkregen vilt (nog) niet geschikt, omdat het vrij ruw is. Het vervezelen en vervilten gebeurt nu nog bij partners, maar dit jaar opent i-did een eigen fabriek in Den Haag. Mireille: ‘Daar kunnen we zelf – onder één dak – van afgeschreven textiel een designproduct maken.’

LAAT HET REPAREREN Omdat de tweedehandsmarkt verzadigd raakt, verliezen inzamelbedrijven een bron van inkomsten. En hoewel er steeds meer gerecycled kan worden, is er nog veel geld nodig voor ontwikkeling van technieken om bijvoorbeeld blends, kleding bestaande uit meerdere materialen, te recyclen. Willen we naar een circulaire modeketen – de ambitie van de overheid voor 2050 – dan is er dus nog een behoorlijke weg af te leggen.

Wil je zelf iets doen tegen fast fashion, dan zijn er een paar dingen om op te letten. Als een kledingstuk kapot is, gooi het dan niet weg, maar laat het repareren. Shop tweedehands – in Utrecht zijn veel leuke vintage winkels met een goed gesorteerd assortiment te vinden. Zorg ook dat je kledingstuk uit zo veel mogelijk dezelfde grondstof bestaat, zodat het makkelijk te recyclen is als grondstof voor nieuwe producten. En als je toch echt iets nieuws wilt kopen, let dan op de kwaliteit. Zo doe je lekker lang met je aanschaf en kun je, als je erop uitgekeken bent, iemand anders er blij mee maken.

Kledingketting Nog een duurzame manier om de inhoud van je kledingkast te vernieuwen is de kettingkledingruil. Je hebt al kleding­ kettingen in veel Nederlandse steden, en in diverse wijken van Utrecht. Daar rouleren een of meerdere tassen met kleding van adres naar adres. Zodra er een tas bij je wordt gebracht, heb je drie dagen de tijd om te ‘shoppen’. Haal eruit waar je blij van wordt en stop erin wat je niet meer draagt. Vervolgens breng je de tas naar het volgende adres. Contact over de tassen vindt plaats via een WhatsAppgroep. kledingkettingruil.nl

23

24

ERFGOED

UITagenda — Juni 2021

& fietsen

Forten

De Nieuwe Hollandse Waterlinie is het grootste rijksmonument van Nederland. Verspreid rond Utrecht vind je de sporen van dit gigantische verdedigingswerk. Deze maand kun je op een speciale fietstocht langs robuuste bunkers in weelderig groen.

V

erscholen in het landschap liggen de sluizen, bunkers en forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. Samen vormen ze de Hollandse Waterlinies, die ooit het westen van Nederland beschermden. In tijden van oorlog konden grote stukken land onder water worden gezet, terwijl de forten de doorgangspaden bewaakten.

Lange tijd mocht het linielandschap niet worden bebouwd. Daardoor ontstond een open landschap van natuur, akkers en weilanden, met rust, ruimte, historische verdedigingswerken en bijzondere flora en fauna.

Een prachtig gebied voor een fietstocht dus.

Rond Utrecht is de Nieuwe Hollandse Waterlinie nog volop zichtbaar. Op korte afstand van elkaar liggen verschillende objecten die je per fiets kunt ontdekken. Fort aan de Klop, Fort Maarsseveen, Tienhoven-sluis, De Lunetten, Fort bij Vechten en Fort bij Rijnauwen: het zijn maar een paar van de bouwwerken die vanuit de binnenstad vrij snel te bereiken zijn. Omdat het gebied om Utrecht lastig onder water te zetten was, werden er maar liefst zestien forten gerealiseerd. Ze liggen in halve cirkels ten noorden, zuiden en oosten van de stad.

OOK VOOR DE RACEFIETS

TIJDENS DE FIETSTOCHT MAAK JE KENNIS MET EEN ERFGOED VAN WERELDFORMAAT

Dit jaar brengt Nederland een Ode aan het Landschap middels verhalen en activiteiten.

Een ode aan de Hollandse Waterlinies hoort daar natuurlijk ook bij. Onderdeel daarvan is de Hollandse Waterlinies Fietstour, die je laat kennismaken met een erfgoed van wereldformaat. Op zaterdag 19 juni zijn er georganiseerde tochten van 40 km en van 60 km, die allebei beginnen en eindigen bij Fort Lunet I. Onderweg krijg je rondleidingen, vertelt een boswachter je over de flora en fauna op en rond de forten en drink je een kopje koffie. Op 20 juni zijn er speciale tochten voor racefietsers van 100, 200 en 300 km, waarvan de kortste in Utrecht begint.

Juni 2021 — UITagenda

Waterlinie

ODE AAN DE HOLLANDSE WATERLINIES De Hollandse Waterlinies Fietstour i.h.k.v. de Ode aan de Hollandse Waterlinies vindt plaats op 19 en 20 juni. Voor meer informatie en deelname kijk op hollandsewaterliniesfietstour.nl

Voor meer activiteiten kijk op odeaandehollandsewaterlinies.nl

25

26 UITagenda — Juni 2021

KUNST

Met je werk

de wereld in De afstudeerders aan de HKU zijn niet voor een gat te vangen. Omdat de coronamaatregelen dit jaar geen grote eindtentoonstellingen toelaten, hebben de kunstenaars andere manieren bedacht om hun examenwerk met de wereld te delen. Drie studenten over hun project voor HKU Exposure 2021.

HKU Exposure

Juni 2021 — UITagenda

27

Tekst en fotografie Wieneke van Koppen

‘SPELEN OP GEVOEL, DAT VIND IK HEEL BELANGRIJK. MUZIEK IS LISTENING ART’

Delaney Nelom, student Jazz & Pop, omschrijft zijn afstudeerwerk als een urban combinatie van hiphop, r&b, jazz en gospel.

Voor zijn eindproject verdiepte Delaney zich in live arrangements. Tijdens optredens passen bands hun nummers vaak een beetje aan om hun fans te verrassen. Op dezelfde manier maken spelers in de studio nieuwe arrangementen op bekende muziekstukken, en daar gaan ze soms heel ver in. ‘Ik zocht dit soort stukken vaak op. De creativiteit en de onverwachte wendingen die artiesten in een stuk brengen, dat vind ik heel gaaf. Het is verfrissend als een nummer dat je goed kent zich ontwikkelt. Zelf verzamelde ik a-capella-tracks van Ne-Yo, Ariana Grande, Busta Rhymes en Rihanna en daar maak ik arrangementen op.

De muziek selecteerde ik op intuïtie of op een bepaalde manier van zingen of rappen die ik interessant vind. Onder de bestaande a-capella-­tracks zet ik bestaande akkoorden, ik voeg nieuwe instrumenten toe en bouw dat steeds verder uit.’

Hij begon in zijn eentje met een keyboard in de studio. Bij de repetitie zijn andere muzikanten vervolgens de instrumenten gaan bespelen. Delaney geeft hun zijn ideeën mee, maar pint hen daar niet op vast. ‘Het zijn gospelmuzikanten die ik ken van jamsessies en het podium Bourbon Street Amsterdam.

Ze spelen ook veel in grote kerken in Amsterdam-Zuidoost. Die gasten werken onder meer met Frenna, Jonna Fraser, Akwasi en Kenny B en zijn het gewend om uit te pakken met grote evenementen. Dat is hun second nature. Ze spelen veel op gevoel en ik vind dat heel belangrijk. Muziek is listening art.’

Het werk zal in de vorm van een korte documentairefilm te zien zijn op de site van HKU Exposure, vertelt Delaney. ‘De eerste vijf tot tien minuten neem ik je mee in het maakproces van de muziek. Daarna zie en hoor je mijn bewerkte nummers. Ik hoop dat het mensen inspireert als ze horen dat bekende stukken niet altijd zo hoeven te klinken als ze gewend zijn.’

28 UITagenda — Juni 2021

KUNST

‘ALS WE KLAAR ZIJN MET DEMONSTREREN, KAN DE PROTESTMACHINE HET OVERNEMEN’

‘IK WIL DE BEZOEKER ALS EEN KIND OM ZICH HEEN LATEN KIJKEN’ Student Interactive Performance Design Robin Krijgsman maakte een theaterstuk om je in onder te dompelen, op basis van een socialistisch manifest.

Robin verdiepte zich in het marxisme en schreef een socialistisch manifest over hoe kunst zich moet presenteren. Hij zet hij zich af tegen elitarisme in de kunstwereld en de afstand tussen publiek en kunstenaars. Zijn afstudeeronderzoek maakte hij volgens de eisen van zijn eigen manifest. De belangrijkste is dat kunst vrij toegankelijk moet zijn, dus regelde hij een bakfiets en nodigt hij mensen uit om bij hem in te stappen. Vervolgens geeft hij hun een VR-bril. Robin: ‘Alles wat je door de bril ziet, zie je vanuit het perspectief van een kind. Kinderen kijken nog met verwondering, er zijn geen limieten aan hun verbeelding. Ik wil mensen stimuleren om weer zo naar de wereld te kijken.’

Terwijl je als bezoeker voelt en hoort dat je door de stad rijdt, zie je een minimalistische animatie van de omgeving. ‘Op bepaalde plekken staan we stil en daar zie je beelden van het verleden van die plek. Die heb ik gevonden in de goudmijnen van het Utrechts Archief. Daarna bekijk je met een 360-graden camera hoe de plek nu is en vraag ik je om die vanuit je verbeelding met een VR-controller in te kleuren en zo je ideale plek te creëren. Zie het als een positieve kans om de wereld beter vorm te geven.’

Als bezoeker kun je mee met een van de fysieke ritten, maar als die volgeboekt zijn, kun je de beelden ook digitaal zien op de site van HKU Exposure.

Isabela Verhagen studeert Fashion Design aan HKU. Haar afstudeerwerk, The Collective Imagination, is zowel online te zien als in de etalage van Kilo Kilo aan de Oudegracht.

‘Ik ben ik me er natuurlijk van bewust dat mode een van de vervuilendste industrieën is die er bestaan. Dat kan me moedeloos maken. Ik doe weleens mee aan klimaatprotesten in de hoop om zo verandering teweeg te brengen, maar na afloop gaat iedereen toch gewoon weer door met z’n leven, en met consumeren. We stappen gewoon weer een kledingwinkel in en ontkennen het probleem van onze aarde daarmee compleet. Heel frustrerend.’

Isabela’s afstudeerwerk bestaat dan ook uit vijf bewegende ‘protestmachines’ van tweedehands meccano en infuusstandaarden, die zijn aangekleed met handgeweven jasjes van biokatoen. ‘In de kleding heb ik de gevolgen van de klimaatcrisis verbeeld: afstervende koraal, bosbranden, smeltende ijskappen, uitdroging. Doordat ze in beweging worden gebracht door de machines, vormen ze een voortdurend protest. Zo representeren ze de demonstrerende mens. Als die na een klimaatmars weer naar school of werk gaat, kunnen de machines het overnemen.’ Terwijl de jasjes van Isabela hun werk doen, klinken op de achtergrond leuzen als ‘Time is running out’.

De installatie staat nu in de etalage van Kilo Kilo. Een goed gekozen plek, want in het volle zicht van de constante rij van tienermeisjes die fast fashion willen kopen bij de kledingketen ernaast. ‘Het project heet Collective Imagination, omdat ik hoop dat mensen erover in gesprek gaan. Maar ik heb het zo gemaakt dat het in eerste instantie aantrekkelijk is om naar te kijken. Ook bij degene die dit kunstzinnige protest niet direct begrijpt, zal het uiteindelijk misschien een zaadje planten.’

Van 23 t/m 26 juni presenteren zo’n achthonderd studenten van HKU hun afstudeerproject online en/of in de stad. Voor een overzicht van alle werken ga naar exposure.hku.nl

CAFÉ WOUT

Juni 2021 — UITagenda

New in town

COMFORT FOOD

Met binnentuin

Culinaire comfort food. Dat is de term waarmee café Wout z’n gerechten omschrijft. Van Boeuf Bourguignon en geroosterde aardpeer tot ravioli en panzanella: het menu klinkt inderdaad als een streling voor de tong en de ziel. Ook de locatie is weldadig: de creatieve broedplaats LOU Oudenoord, op de plek waar voorheen café Karibu zat.

Binnen kun je genieten van de kunst die gemaakt is door mensen van LOU, en ook op het terras in de binnentuin is het heerlijk toeven.

Fotografie Nadine van den Berg

wout.online

29

30 UITagenda — Juni 2021

TIPS JR.

Tekst Wieneke van Koppen

KAMPVUUR

Zelf koken & bakken

Bij de buiteneditie van de KookKeet op de Vrijstaat leren kinderen wat ze zelf allemaal kunnen bakken, koken en grillen in de open lucht. Met een heksenketel op open vuur maken ze lekkernijen voor een bijeenkomst van HKU-studenten. En het geleerde kunnen ze later natuurlijk ook in eigen tuin in praktijk brengen.

8-12 jaar, t/m 25 juni, De Vrijstaat devrijstaat.nl

Negen maanden na de Grote Ramp, waarbij iedereen verplicht binnen moest blijven, kan Ooievaarscentrale Eiber & Co het werk niet aan. Stork, een gepensioneerde ooievaar, wordt gevraagd een handje te helpen bij het leveren van een lief meisje met een grappig neusje. Het in Utrecht gemaakte coronaprentenboek Stork van Koos Meinderts en Annette Fienieg gaat over die gepensioneerde ooievaar, die tijdens het vliegen vergeet bij wie hij de baby moest bezorgen. Hij vliegt het ene na het andere huis af: heeft u misschien een baby besteld?

Het boek is onder andere te krijgen bij de Utrechtse Kinderboekwinkel. vanaf 4 jaar

HEEFT U MISSCHIEN EEN BABY BESTELD?

gaan

Treinen & ufo’s

De Utereg Centraal-wandeling van Ludens start onder het imposante Bollendak op het stationsplein en voert je langs plekken als de singel, de ufo op het Prorail-gebouw en de treinwagon op het Westplein.

Extra leuk aan deze wandeling zijn de weetjes en speurvragen die je kunt delen met kinderen van verschillende leeftijden. De wandeling duurt zo’n 1,5 tot 2 uur. Voor wie dat te lang is: vanaf elk punt op de route kun je in 2 minuten weer onder het Bollendak staan.

Handig! ludens.nl/downloadwandeling

AUDIOTOUR

Op fossielenjacht

Wist je dat er fossielen te vinden zijn in de Utrechtse binnenstad? Onderzoeker Jelle Reumer vertelt er alles over in de audiotour van het Universiteitsmuseum. Tijdens een speurtocht van 2,5 km leidt hij je rond, geeft hij informatie over te ontdekken fossielen en kun je je hersenen laten kraken over quizvragen. En wie die allemaal juist beantwoord heeft, verdient een speciale Fossielenjacht-oorkonde. Behalve een audiotour is er ook een geschreven variant van de tocht.

8-14 jaar, Universiteitsmuseum online umu.nl

Fotografie Jess Pinkham Illustraties Jochem Coenen

OOIEVAAR

Coronaprentenboek

5×

STADSWANDELEN

Juni 2021 — UITagenda

Kids

REMAKE

Magischrealistisch Van jongs af aan fantaseerde filmmaker Benh Zeitlin en zijn zus Eliza over Wendy uit Peter Pan. Samen besloten ze het bekende verhaal vanuit haar perspectief te vertellen. In hun moderne, magisch-realistische remake van de Disneyklassieker vliegen Wendy en haar broertjes met de mysterieuze Peter Pan naar een vulkanisch eiland, waar de natuur wordt bestuurd door de verbeelding van kinderen.

De film wordt o.a. door ’t Hoogt on Tour aan­ geboden op Picl. vanaf 12 jaar picl.nl

31

32

UITagenda — Juni 2021

INTERVIEW

Selfmade &streetwise

Fotografie Benning & Gladkova, Julian Meiwald

ACTEUR JUAN ZYAD

Toen Juan Zyad begon met acteren, moest hij nog opzoeken wat een monoloog was. Maar inmiddels is zijn ster in het theater rijzende, en ook als rapper timmert hij aan de weg. Onlangs won hij de DOX Award, een stimuleringsprijs voor jong talent.

Tekst Pam van der Veen

Juni 2021 — UITagenda

Theater

N

adat hij van de toneelacademie was gestuurd, voelde hij zich mislukt. Met acteren zou het vast niet meer lukken, dacht Juan Zyad. Hij zou nooit goed genoeg zijn. Gelukkig was er de muziek, waarin hij als rapper zijn passie kwijt kon. En na een auditie bij het Utrechtse talentontwikkelings- en productieplatform DOX kwam zijn acteurscarrière alsnog van de grond. En hoe. Hij speelde in voorstellingen als 100%WAAR, Quake, Bloedlink en Recht en in producties van hiphop-theatercollectief DIEHELEDING, waarvoor hij ook de lyrics schreef. Voor zijn werk ontving hij onlangs de DOX Award, een jaarlijkse stimuleringsprijs die jonge performers in de spotlights zet.

Maar dat is nog niet eens het beste dat hem deze dagen is overkomen. Het allermooiste is de komst van zijn dochter Nuayla, geboren op 17 mei.

Als we de kersverse vader spreken, staat hij op het punt haar aan te geven bij de burgerlijke stand in zijn woonplaats Zeist. ‘Het is een rollercoasterweek,’ zegt de 26-jarige Juan, ‘maar ik ben supergelukkig.’

ren?” “Ik kan rappen,” zei ik. Ik voelde me er meteen thuis. DOX is de perfecte plek als je selfmade bent, graag met je lijf werkt en een combinatie van dans, muziek en theater wil maken.’

GEEN LIEVERDJE En nu sleepte hij dus de DOX Award in de wacht. Een beloning voor zijn harde werk, noemt hij het. Het juryrapport staat vol superlatieven: Juan wordt omschreven als veelzijdig, natuurtalent, podiumbeest, authentiek, messcherp. Maar ook als spannend en een beetje gevaarlijk. Weet hij waar dat vandaan komt? Hij lacht: ‘Vanbinnen ben ik een heel lieve en zorgzame jongen.

Maar het klopt wel dat ik streetwise ben. Mijn ouders zijn al vroeg gescheiden, mijn moeder zorgde voor mijn broertje en mij en het was altijd lastig met geld. Doordat mijn vader uit beeld verdween, had ik geen goed mannelijk voorbeeld en moest ik het maar zo’n beetje zelf uitzoeken. Toen heb ik verkeerde keuzes gemaakt.

Ik ging dealen en hing rond met vrienden die dat ook deden. Ik was geen lieverdje in die tijd. Maar ik heb er veel van geleerd, bijvoorbeeld dat dit niet was wat ik wilde.’

Gelukkig had Juan ook mensen om zich heen die hem de goede kant opduwden. Zoals een bevriende regisseur die zei dat hij beter iets met zijn creatieve talent kon gaan doen. Een advies dat hij gelukkig ter harte nam, al kan hij zijn straatervaring ook goed gebruiken in het theater. ‘Doordat ik ben opgegroeid in een harde wereld, gaat het spelen van die fellere personages me makkelijk af. Dat ligt toch vrij dicht bij me. In zo’n rol neem ik mee wat ik heb gezien en meegemaakt in mijn eigen leven.’

Hij heeft zin om straks eindelijk weer het podium op te gaan. Deze zomer is hij te zien in Dashboard, een voorstelling op locatie van DIEHELEDING, DOX en Theater Utrecht. Maar eerst gaat hij zich focussen op zijn dochter en zijn gezin. ‘Mijn vriendin is danser en heeft ook bij DOX gezeten. We hebben samen een DOX-baby gemaakt. En nu gaan we met z’n drieën op een mooie nieuwe journey.’

‘DOORDAT IK BEN OPGEGROEID IN EEN HARDE WERELD, GAAT HET SPELEN VAN FELLE ROLLEN ME GOED AF’

TELEURSTELLING Als kind vond hij het al leuk om typetjes na te doen en mensen aan het lachen te maken. Maar dat acteur ook iets was dat je beroepsmatig kon worden, daar stond hij niet zo bij stil. Tot hij na de middelbare school over de mbo artiestenopleiding hoorde. ‘Om daar toegelaten te worden, moest je een monoloog houden,’ vertelt Juan.

‘Ik wist niet eens wat dat was, een monoloog. Dat moest ik opzoeken. Maar ik werd aangenomen, en zo is de reis begonnen.’

Een gedroomde volgende stap was de Toneelschool Maastricht, maar ondanks zijn succesvolle auditie haalde hij zijn propedeuse niet. Een grote teleurstelling na een jaar keihard werken. ‘Ik had moeite met de studie, kon niet helemaal landen en had te weinig connectie met klasgenoten en docenten. Later zijn twee docenten trouwens nog ontslagen wegens machtsmisbruik. Van hun gedrag heb ik destijds ook last gehad.’

Juan ging in de horeca werken en schreef zich in bij castingbureaus, maar zonder connecties was het moeilijk binnenkomen in het wereldje. ‘Een struggle,’ zo omschrijft hij die periode. Maar hiphop bleef hij maken, samen met zijn vrienden en broer. En die muzikaliteit kwam hem goed van pas toen hij in 2019 auditie deed bij DOX. ‘Ze vroegen: “Kun je ook nog wat anders dan acte-

Voor de voorstellingen van DOX en DIEHELEDING zie wijzijndox.nl en dieheleding.nl

33

34 UITagenda — Juni 2021

REPORTAGE

Wandelen

Rijksmuntgebouw

Lopen

langsde

Dafne Schippersbrug

Van Utrecht Centraal naar station Terwijde loopt een waterrijke wandelroute van zo’n 9 km. De leidraad: het gekanaliseerde riviertje Leidsche Rijn. Ooit een belangrijke transportader, nu een kans om lekker uit te waaien en te genieten van boten, bruggen en boerderijen. En van de Vinex-vibe, natuurlijk.

Leidsche E Rijn

Tekst Sarah-Mie Luyckx

igenlijk is het nog een tikkie te vroeg om deze wandeling op het Smakkelaarsveld 1 te beginnen. Het gebied aan de noordkant van het station is momenteel één grote bouwput. Als alles volgens plan verloopt, is het veld volgend jaar omgedoopt tot Smakkelaarspark met drie woongebouwen in het groen, waarlangs later ook weer de Leidsche Rijn zal stromen.

Juni 2021 — UITagenda

Fotografie Juri Hiensch, Jurjen Drenth, D.C. Goosen/Het Utrechts Archief

Castellum Hoge Woerd

Niets herinnert dan meer aan de chaotische fietsenzee van de laatste decennia, waar menigeen vloekend naar zijn rijwiel heeft gezocht. En dat de plek tot eind 19de eeuw een binnenhaven was, is ook vrij moeilijk voorstelbaar. Het zogeheten Leidsche Veer van destijds was een belangrijk aankomst- en vertrekpunt voor de handel over de Leidsche Rijn ofwel Leidsche Vaart, die liep tot aan Leiden. De naam Smakkelaarsveld verwijst naar de zakkendragers die zich in de haven in het zweet werkten. Tenminste, als er voldoende emplooi was. Daarom smakkelden (dobbelden) de mannen om de schaarse klussen.

EXCENTRIEKE JONKHEER

We lopen onder het spoor door naar het Westplein. Over een jaar of twee stroomt ook daar weer de Leidsche Rijn. Nu zie je hem pas bij de Leidseweg, nadat je het plein bent overgestoken. Dit stukje van de rivier de Oude Rijn werd in de 17de eeuw gekanaliseerd, ofwel rechtgetrokken en uitgediept om het beter bevaarbaar te maken. Als je op de rechter­oever loopt, doorkruis je Molenerf De Ster, dat nog herinnert aan alle industriële bedrijvigheid die hier ooit plaatsvond. Vergeet vooral niet even de varkens Bella en Beer te begroeten.

Molenerf De Ster

Ter hoogte van het neoclassicistische Rijksmuntgebouw 2 bereiken we een van de mooiste plekken van de stad.

Waar de Leidsche Rijn en het Merwedekanaal elkaar kussen slaan we na de brug rechts af, en vervolgens links af park Oog in Al 3 in.

Ooit was dit een onderdeel van een van de buitens ofwel landgoederen die aan de Leidsche Rijn werden gesticht. In 1664 streek de excentrieke jonkheer Everard Meijster – bijgenaamd de Dolle Jonker – hier neer om goed zicht te kunnen hebben op de uitbreidingsplannen van de stad. Vandaar de naam Oog in Al.

Ho ge Weid e

SCHEPEN & SCHAPEN

Rechts van het park ligt de naar de jonker vernoemde laan, die leidt naar de Dafne Schippersbrug 4 over het Amsterdam-Rijnkanaal.

Aan de overkant gaan we op de boulevard in zuidelijke richting naar de voormalige gemeente Vleuten-De Meern. Deze werd door Utrecht opgeslokt om de giga Vinex-locatie Leidsche Rijn – die door de gelijknamige waterweg wordt doorsneden – mogelijk te maken. Op zonnige dagen is het lekker

ALS JE DE RUIS VAN DE SNELWEG EVEN NIET MEETELT, BEVIND JE JE HIER IN EEN IDYLLISCHE DORPSE WERELD

35

36 UITagenda — Juni 2021

REPORTAGE

10

1

Park Voorn

8 4

9

7

3

2

6

uitwaaien en vrachtschepen kijken op de Verthorenkade langs het kanaal.

Via gemaal de Aanvoerder 5 lopen we onder het Rhijnoordviaduct door. Als je de ruis van de snelweg even niet meetelt, bevind je je hier opeens in een idyllische dorpse wereld.

Langs de Rijksstraatweg zie je de Leidsche Rijn weer stromen, mooie oude boerderijtjes liggen en aan de overzijde ligt Park Voorn 6 met z’n vredig grazende schapen. Het park hoort bij het fraaie witte herenhuis ter hoogte van de Stadsdambrug.

Steek de brug over en ga verder op de Zandweg, tot je aan de overzijde de firma J&B Grijpers ziet liggen. Sla hier rechts het fietspad in.

Dit is Langerak: de allereerste woonwijk van Leidsche Rijn, waar alweer zo’n 23 jaar geleden de pioniers neerstreken. Ook diehard-fans van de historische binnenstad zullen inzien dat de wijk met smaak in elkaar is gezet. Het is er ruimtelijk, behoorlijk groen, en de architectuur opvallend gevarieerd.

SCHOMMELEN

Na de Langerakbaan te zijn overgestoken lopen we nog even rechtdoor tot de Groenedijk 7 , achter de speelplaats. Een authentiek landschap vind je hier, met een aan beide kanten met knotwilgen afgebiesde weg en mooie oude optrekjes. We slaan hier links af voor Park Hoge Weide 8 , dat zijn naam eer aan doet met een paar ferme groene bulten, een prima panorama en een toffe schommellocatie.

le

ij kb

aal de Aanvoerd er gem

Jongerenontmo

et i ng sp

5

G r o e n e di j k

Dan is het nog een stevig stuk over de Groenedijk, waar her en der de oorspronkelijk landelijke huizen zijn vermengd met nieuwbouw. We kunnen rechts het Johanniterpad in, of nog een paar honderd meter rechtdoor voor Castellum Hoge Woerd 9 . Het archeologiemuseum heeft de contouren van het Romeinse fort dat hier 2000 jaar geleden stond. Topattractie is het eeuwenoude houten schip dat 3 kilometer verderop werd gevonden. Ook is er een stadsboerderij en café.

Via het Johanniterpad wandelen we door Parkwijk. Ter hoogte van het nog wat kale park Groot Zandveld gaan we linksaf de Pauwoogvlinder in, we steken ’t Zand over en slaan rechts af naar het fietspad evenwijdig aan deze weg. Dat leidt naar station Terwijde 10 , waar je de trein naar CS terug kunt nemen.

LANDELIJKE HUIZEN ZIJN VERMENGD MET NIEUWBOUW

37

UITagenda — Juni 2021

Tekst Martine Bakker

het

gebouw ZWARTE HUIS

Architectuur

Utrecht staat vol met bijzondere gebouwen waar je regelmatig langsfietst, maar zeker niet alles van weet. Zoals Het Zwarte Huis aan de Lange Nieuwstraat, dat er precies zo uitziet als de naam doet vermoeden.

H

et Zwarte Huis op de hoek van de Lange Nieuwstraat en Vrouwjuttenstraat dankt zijn naam aan de gevel van zwarte baksteen en het hoge puntdak. Een prototype huis, zoals kinderen het tekenen. Het gekke is alleen dat de gevel in dit geval niet doorloopt tot de begane grond. Daar zijn de buitenmuren van glas, wat het vervreemdende effect heeft dat Het Zwarte Huis lijkt te zweven. Wel sluit de begane grond goed aan op de stad, omdat er net als op straat zichtbaar iets gaande is: achter het glas zit het bureau van de architect, Jan Bakers.

Er is nog meer anders dan het lijkt. Het gaat namelijk niet alleen om een zwart huis, maar ook om een witgekleurd blok, dat eraan vastzit. Samen vormen zij een complex met naast het architectenbureau ook een vergaderzaaltje, zes appartementen en halfverdiepte parkeerplaatsen.

De appartementen steken de Vrouwjuttenstraat in, maar hun voordeuren liggen beschermd aan de achterzijde, waar ze op de eerste verdieping uitkomen op een brede

galerij van hout. Een beetje zoals de hofjes aan de stegen in de binnenstad, maar dan opgetild.

Voor Het Zwarte Huis zijn ongebruikelijk lange, handgemaakte stenen gebruikt voor een verfijnde en doorleefde look en feel. Ook daardoor voegt het zich naadloos in de straat, waar veel verschillende, vooral oude huizen staan. Pas op het tweede gezicht zie je dat de ramen heel anders zijn dan die in de omgeving: twee smalle, verticale stroken en een uitstekend vierkant, als een aquarium.

Jan Bakers heeft het complex in 2009 in eigen beheer gerealiseerd op een reeds lang braakliggende kavel. Hij puzzelde eindeloos op allerlei details, want het moest precies goed worden. Een constructie met overstekken van beton maakte het ‘zweefeffect’ mogelijk. ‘Een idiote onderneming,’ aldus de architect zelf, maar wel een onderneming die maakt dat Het Zwarte Huis ‘als een schoolvoorbeeld voor een binnenstedelijke invulling’ in 2011 werd genomineerd voor de Rietveldprijs.

Fotografie Merel Brouns

DOOR DE BUITENMUREN VAN GLAS LIJKT HET ZWARTE HUIS TE ZWEVEN

38 UITagenda — Juni 2021

INTERVIEW

Plat Uteregs

Tekst Albert Wiglema

Het Utrechtse aap-noot-mies bestond nog niet, maar nu krijgt de stad eindelijk haar eigen leesplank.

Met tekeningen van Fedor van Rossem, die samen met stadsgids Koos Marsman ’t Uteregse Lees­ plankie maakte.

Hoeveel mensen in de stad spreken Utrechts?

Fedor: ‘Ik schat zo’n 10 tot 15 procent.’

Koos: ‘Utrechts spreken ze alleen nog in de volksbuurten als Wijk C, De Zeven Steegjes, Sterrenwijk, Ondiep en Betonbuurt, waar ik laatst weer dat mooie zachte, platte Utrechts hoorde. In Nieuwegein, IJsselstein, tot in Spakenburg hebben ze hun eigen vormen van Utrechts.’ Fedor: ‘In Breukelen zijn er al Amsterdamse invloeden te horen.

Dan wordt een ei een ai.’

Zijn er BU’ers die de liefde voor het Utrechts uitdragen? Hiphoppers met Utrechtse teksten? Wesley Sneijder?

Koos: ‘Wesley is niet een lopende reclamezuil voor het Utrechts. Maar als hij weer een tijdje in het Ondiep is, spreekt hij het al snel als vanouds. Vroeger had je een vlogger, Samantha. Zij maakte nog hardere grappen dan de Utrechtse cabaretier Tineke Schouten. Verder zijn er niet echt vaandeldragers. Iemand die plat Utrechts spreekt, wordt toch gezien als een beetje een dom, komisch figuur.’

Bestaat Utrechts nog over vijftig jaar?

Koos: ‘Jawel, het zal niet helemaal uitsterven. Maar de Utrechtse volkstaal is wel in ontwikkeling. Vroeger was een paard een peerd, nu een paord. Uterech schrijf je volgens de regels met ch. Maar jaren geleden hing er op de Bunnikside in stadion Galgenwaard een spandoek met “Utereg”, omdat ze niet genoeg verf hadden voor een h achter de c.

Nu schrijft iedereen Utereg.’ Fedor: ‘Utrechts wordt wel zeldzamer. De volkswijken veryuppen en er wordt minder op straat geleefd en Utrechts gepraat.

Dat vinden we jammer.’

Utrechts heeft een slecht imago?

Fedor: ‘Als je plat praat, word je niet helemaal serieus genomen.’ Koos: ‘Soms probeer ik netjes te praten. Maar als ik moe ben of te veel gedronken heb, klink ik vanzelf heel lijzig.’

Waar hebben jullie het geleerd?

Koos: ‘Ik ben geboren in het Ondiep en getogen in de Betonbuurt, ik ben ermee opgegroeid. Mijn moeder zei: “Wij praten geen plat Utrechts, dat doen die asocialen daar verderop in de straat.” Zij sprak het zelf als geen ander, maar schaamde zich ervoor. Ik heb nog logo­pedie gehad om het af te leren.’ Fedor: ‘Ik leerde het op straat en bij de Stadsomroep, waar ik sketches in het Utrechts maakte.’

Is er al een Utrechts woordenboek?

Koos: ‘Ja, De vollekstaol van de stad Uterech van wijlen Bernard Martens van Vliet, 25 jaar geleden voor het eerst uitgegeven. Hij heeft woorden verzameld uit gesprekken met Utrechters die vroeger in Wijk C woonden. Dat boek is voor mij de Utrechtse Dikke van Dale. Handig, want ik schrijf elke twee weken een column in het Utrechts voor het Stadsblad.’

Er staan 25 ‘essentiële woorden’ op de leesplank. Hoe ging die selectie?

Fedor: ‘Eerst zochten we naar belangrijke, moderne woorden die in het Utrechts ontstaan zijn. We vonden er maar een: huchie – verkeersdrempel.’ Koos: ‘Het zijn woorden geworden die wij belangrijk vinden, zoals dâkhaos en jochie. En woorden die lekker klinken, zoals paordever-

schut of arrech. En we hebben er echte Utrechters opgezet, zoals Anton Geesink en Sylvia Kristel.’ Fedor: ‘Maar we hebben ook Trijn van de Leemput. Zij kwam in de Tachtigjarige Oorlog in opstand tegen de Spanjaarden en heeft eigenhandig kasteel Vredenburg gesloopt.’

Zijn er woorden gesneuveld?

Fedor: ‘Bal, met een tekening van een corps­bal die over een reling aan de Oudegracht staat te kotsen, heeft het niet ge­haald. En ik had Knijn met een tekening van nijntje. Maar dan krijg je geheid gedon­der over de auteursrechten.’

Wat is jullie favoriete woord?

Fedor: ‘Leer. Dat is een ladder, maar een heel ander woord dan je zou verwachten in het Utrechts. En het is ook mijn favoriet omdat in de tekeningen die ik maak heel vaak leertsjies voorkomen.’ Koos: ‘Mesissessebroek, het woord dat mijn moeder altijd gebruikte voor manchesterbroek, zo’n broek van corduroy. Het is een eerbetoon aan mijn moeder. Aan wie ik te danken heb dat ik nooit Utrechts mocht spreken, maar er nu ambassadeur voor ben.’

2 juni, livestream (in plat Uteregs). bibliotheek-utrecht.nl ’t Leesplankie plus boek zijn te bestellen via koosmarsman@gmail.com, VVV Utrecht en utrecht-winkel.nl In de Utrecht UITcast praten we verder met Fedor en Koos. Te beluisteren via je favoriete podcast-app.

INTERACTIEF

Juni 2021 — UITagenda

39

Bijschrift

OP LOCATIE

Fotografie Shortfilms

Actueel & kritisch

Een reis door de tijd naar het koloniale verleden. Dat is Future for the Past, een interactieve wandeling en locatievoorstelling in één.

Kunstenaars uit Zuid-Afrika en Nederland geven hun visie op dit actuele onderwerp in zang, poëzie, dans, beeldende kunst en theater. Live optredens worden afgewisseld met 360 graden audio en video die je op een tablet kunt volgen. Je komt langs verschillende historische locaties en krijgt inzicht in hoe onze koloniale geschiedenis doorwerkt in het heden en ons beeld voor de toekomst.

23 t/m 27 juni, Stadsschouwburg

ssbu.nl

© Naam Naam

Theater

40 UITagenda — Juni 2021

INTERVIEW

Tekst Machiel Coehorst

SINGER-SONGWRITER EMIL LANDMAN:

‘Doe mij maar een

deadline’ Optreden zat er niet in dit jaar, maar een nieuw album kwam er wel. Een gesprek met Emil Landman over inspiratiereizen, optreden in metrostations en groente uit de moestuin.

D

e Utrechtse muzikant Emil Landman staat bekend als singer-songwriter, maar op zijn nieuwe album February kiest hij voor elektronische pop met beats en een stemvervormer.

Voor de fans van zijn eerdere ingetogen, radiovriendelijke popliedjes is deze transformatie vast even wennen.

‘Maar,’ zegt Emil, ‘mijn oude werk verdwijnt niet hè, dat blijft gewoon bestaan. Ik vind ook dat je niet te veel rekening moet houden met de wensen van het publiek. Je moet gewoon maken wat je wil maken en ruimte geven aan wat er zou kunnen ont­staan.

Dit was wat ik nu wilde maken. Het is niet zo dat ik bewust voor een koers­ wijziging heb gekozen.’

Na een jaar door de VS getoerd te hebben, toog hij in 2019 naar New York voor inspiratie. ‘Het was februari, en heel koud. Op de eerste dag heb ik een fiets gekocht en ben ik, met een sjaal om en handschoenen aan, door de stad gaan rijden. Ik heb me erin ondergedompeld en ben ook veel naar concerten geweest van bevriende bands.

Zoals Benny Sings, een toffe band uit Nederland.’

HEB JE ZELF OOK IN NEW YORK OPGETREDEN? ‘Ja, ik heb er een gitaar gekocht en ben daarmee van hot naar her gegaan. Dat is voor mij part of the journey: met helemaal niks aankomen en kijken wat er ontstaat. In New York zijn veel initiatieven voor muzikanten, zoals shows zonder locatie. Dan word je pas een dag van tevoren verteld waar je moet optreden. En dus speelde ik in huiskamers, een whiskydestilleerderij, een kerk en een winkel voor seks­ speeltjes. Hartstikke tof allemaal.

Tijdens een optreden kwam er iemand naar me toe die vroeg van wie het nummer was dat ik net gespeeld had.

“Van mij,” zei ik. “Dat meen je niet!” zei hij. “Daar luister ik al jaren naar op Spotify!” Hoe toevallig is dat: iemand die mij niet kent, maar mijn liedje, Our Bodies, wel!’

JE SPEELDE OOK IN METRO­ STATIONS. ‘Ik had geen enkele ervaring als straat­ muzikant, maar dacht: als ik in New York ben, moet ik dat wel gedaan hebben. Het was confronterend, je voelt je best klein in zo’n voorbijlopende

‘IK SPEELDE IN HUISKAMERS, EEN KERK EN EEN WINKEL VOOR SEKSSPEELTJES’

Juni 2021 — UITagenda

Muziek

menigte die alleen maar met zichzelf bezig is. Niemand kijkt naar je om.

Al was er wel een jongen die terugliep en mij geld gaf. Hij vond mijn stem tof, zei hij. Het was mijn doel niet om geld te verdienen, maar dat was wel erg leuk.’

HOE HELPT EEN BUITENLANDSE TRIP JOU BIJ HET SCHRIJVEN VAN MUZIEK? ‘Reizen inspireren mij. Er gebeuren altijd dingen met je als je in nieuwe situaties terechtkomt. Voor mij is het een goede manier om open te staan voor creativiteit. En dus zoek ik dat op. Op reis kies je er misschien net iets sneller voor om een bepaald steegje in te gaan. Het is niet de snelste weg naar huis, maar je doet het toch. En je weet nooit wat er dan gebeurt. Misschien ga ik ook nog weleens gewoon nummers maken in Utrecht, maar aan de andere kant: het is voor mij iets te vrijblijvend om een album in Nederland te schrijven. Dan heb ik jaren de tijd, en ik heb die deadline nodig om lekker te kunnen werken. Het heeft iets spannends: lukt het om in die drie maanden in het buitenland een album te schrijven? Als ik terugkom van een reis, moet ik genoeg liedjes hebben voor een plaat. Dat geeft een prettige werkdruk.’

EN NU KUN JE NIET REIZEN EN NIET OPTREDEN...

‘Een time-out is niet zo verkeerd. Wat ik wel mis: met vrienden samen muziek beleven bij een liveconcert in EKKO. Daar heb ik echt zin in. EKKO voelt een beetje als thuisbasis voor mij: ik heb er veel opgetreden en een albumrelease gedaan.

Voor mij is het ook een fijne plek om andere bands te zien. Omdat dat nu niet kan, ben ik een nieuwe hobby begonnen: een moestuin. Een rustige plek waar ik naartoe kan, lekker met mijn handen bezig ben en een beetje met de aarde kan spelen. Daar verbouw ik allerlei groente en fruit. Binnenkort ga ik een kas plaatsen voor een kleine hete peperplantage. Hopelijk betekent dit lekkere sambal aan het einde van het jaar!’

41

UITagenda — Juni 2021

ARCHITECTUUR Tekst Martine Bakker

groen

bouwen In Utrecht zijn veel duurzame gebouwen en parken te vinden.

Fiets bijvoorbeeld eens langs deze vijf projecten: stuk voor stuk mooie voorbeelden van de toekomst van het bouwen.

st

er

Griftpark d

am

st

ra

at

1 w

eg

g

2

se

O.Z.

el

si n

Wit

NECTAR

o u wen

Drift

DIERVRIENDELIJK

si

2 Kr

omm

e

acht

Na Mal ie

5

euweg

gr

Biltstraa

Ni

Vreden burg

el

t

Zocher park

Neude

weg

ng

n

tense

si

Park Lepelenburg

Ni eu we gr

Oud

ac

ijn

ach

ar

ht

th

egr

Ca

t

es

in

ge

l Tw

ijnstra at

Cat ha

r

ij

ge

Vleu

t

4

Oude

In het park op de kap van de A2 mag de natuur haar gang gaan, alleen distels worden weggehaald. DS Landschapsarchitecten, die in 2010 het ontwerp maakten, zetten zich in voor architectuur waaraan niet alleen mensen iets hebben. Door het weelderige en soms ruige groen kunnen beestjes zich veilig verplaatsen in het Willem-Alexanderpark. En zij vinden er voedsel: er staan bessenstruiken en jaarrond bloeien er nectarrijke planten. Het ‘mensenpad’ ligt hoog en biedt een mooi uitzicht. Met het oog op de dieren ontbreken lantaarnpalen. Een bezoek aan het Willem-Alexanderpark maakt deel uit van de Dag van de Architectuur-fietstour van Aorta (zie kader).

3

tev r

We e r d

n e sin

l

ng

el

aa

m

b

hofvancartesius.nl

ch

ie

A

te

ga

al

Langs het spoor achter de Cartesiusweg staat sinds 2018 een hofje met werkplekken voor creatieven, dat sindsdien gestaag groeide. Vrijwel alle bouwmaterialen zijn hergebruikt; zo functioneren oude spijkerbroeken als isolatiemateriaal. De 10 procent nieuwe materialen zijn demontabel. In de werkruimtes zitten bedrijfjes, maar als geheel functioneert het Hof van Cartesius als een proeftuin voor circulair en duurzaam bouwen. Zo sponsorde fabrikant Aklima een nieuw, traag en daarmee duurzaam vloerverwarmingssysteem. De betrokken ontwerpbureaus zijn Flux en RHAW. Mede-initiatiefnemers Charlotte en Bianca Ernst dragen hun ervaringen en idealen inmiddels professioneel uit met hun bedrijf Cistain.

al

M

PROEFTUIN

ch

1

CIRCULAIR

ra

42

st

ra

at Bu

rg

.

Juni 2021 — UITagenda

43

4

BIJENKAST

BIOLOGISCHE KANTINE Tien jaar geleden opende in Papendorp een duurzaam bedrijfsverzamelgebouw. Creative Valley ziet er spectaculair uit, als een kunstige stapeling van blokken.

Architect Casper Schuuring (MONK) wilde geen mono­ functioneel kantoor ontwerpen, maar een gebouw dat de onderlinge connecties tussen de huurders zou stimuleren en faciliteren, ‘als in een ecosysteem’. Een prominente brede trap verbindt alle ruimtes, en voor vergaderen, klantcontact en brainstormen worden zaaltjes gedeeld. Dat bespaart 30 procent aan ruimte, en scheelt daarmee ook in huur en energiegebruik.

Energie wordt opgewekt met zonnepanelen, er is een biologische kantine en op het terrein staan bijenkasten. creativevalley.nl

3

WOONPROJECT

SEDUM & REGENWATER

Het eerste grote ecologische woonproject van Utrecht, Het Groene Dak, ligt in Voordorp, aan de Simon Bolivarstraat. Sinds 1993 staan hier 66 milieuvriendelijke woningen rond een gedeelde binnentuin. Er wonen groepen, alleenstaanden en gezinnen, zowel in koop- als in huurhuizen, zodat inkomen geen issue is. Het gemeen­ schapsgebouwtje, dat in de tuin staat, heeft een groen dak. Tegenwoor­ dig groeit sedum zelfs al op bushokjes, maar begin jaren 90 was dit zeer ongebruikelijk. En dat de toiletten in een aantal woningen worden doorgespoeld met regenwater was destijds nog vreemder. Ontwerper BEAR Architecten was een voorloper. groenedak.nl

5

KASPLANTJES

n

ECO-PAVILJOEN

Re

ig

er

st

ra

at

In The Green House aan de Croeselaan kun je terecht voor een drankje of iets te eten en er zijn drie vergaderzaal­ tjes. Aan dit strakke high-tech-eco-paviljoen uit 2018 is alles, maar dan ook alles duurzaam: van materi­ aal, meubilair en energiegebruik tot menu en per­ soneelsbeleid. Het lijkt op het eerste gezicht gewoon het zoveelste flitsende bouwvolume.

Maar wie beter kijkt, ziet op de verdieping een kas vol plantjes en herkent misschien de rook­ W i l h e l m i n a glazen gevelplaten; die komen van het pand park ernaast – het multifunctionele rijkskantoor, voorheen militaire kazerne. The Green House is demontabel, wat niet alleen duurzaam, maar ook handig is, want het staat hier slechts tijdelijk. Het ontwerp voor het paviljoen en de verbouwde kazerne is van cepezed architecten. Beide gebouwen maken deel uit van de Dag van de Architectuur-stads­ wandeling van Architectuurcentrum Aorta (zie kader). thegreenhouserestaurant.nl

Dag van de Architectuur Thema van de landelijke Dag van de Architectuur 2021 is Architectuur/ Klimaat. Enthousiaste ontwerpers en experts nemen je – al dan niet virtueel – mee langs bijzondere gebouwen, groene oases en ontwikkelgebieden. Het Utrechtse architectuurcentrum Aorta organiseert wandel- en fietstochten met vlogs en podcasts vol achtergrondinfo langs projecten die nog niet zijn gebouwd of opgeleverd.

Als de coronamaatregelen het toestaan, kun je ook op tour met een gids. Houd de website in de gaten.

18-19 juni, diverse locaties

aorta.nu

44 UITagenda — Juni 2021

KUNST

LANDSCHAP

Kwetsbaar leven

De landschappen van Lou Vos zijn niet ter herleiden tot een bepaald gebied, of gebonden aan een tijd of seizoen. Haar met olieverf geschilderde vlakken geven fragmenten weer van een van landschappelijke ruimte, of puur van een impressie daarvan. De kwetsbaarheid van de natuur, en van het leven in het algemeen spelen daarin een rol. De expositie Fragments of a landscape bij KuuB toont een serie van 106 doeken, bij elkaar gebracht tot installatie.

Daarnaast worden ook grote doeken van Lou Vos getoond. vanaf 11 juni, kunstruimte KuuB kunstruimtekuub.nl

EXPO@HOME

Kunst in de flat Tekst Marjolein Sponselee Mitchel Breed heeft in de tien jaar dat hij als kunstenaar werkt een heel eigen en dynamische praktijk opgebouwd. Als kunstenaar herneemt en kopieert hij regelmatig zijn eigen thema’s, hij schildert met olieverf, maar werkt ook met prints en transfertechnieken. Breeds werk vindt zijn weg naar verzamelaars niet alleen via verkoop, maar ook via zijn eigen kunstuitleensysteem. Daarnaast organiseert hij verschillende projecten en samenwerkingen waarin uitwisseling van belang is. Met Glitch Project Space presenteert hij sinds oktober in zijn eigen flat in Overvecht het project An Act of Becoming, een collage-expositie die hij vergelijkt met een hiphopalbum – met eigen werk, samples en gastbijdragen van bevriende kunstenaars. Zo onderzoekt Breed de mogelijkheid om zich als kunstenaar te verbinden met de directe omgeving.

Bereik je een nieuw publiek door in je eigen flat te exposeren? In juni komt Galerie Sanaa met een gelijknamige tentoonstelling van Mitchel Breed.

MOMENTEN

Schepper worden

Home. An act of becoming. Mitchel Breed, ft. Peter van der Horst, Emma van der Put en Joyce Vlaming. glitchprojectspace.org vanaf 5 juni, galerie Sanaa

LUCY tipt!

galeriesanaa.nl

Fotografie Joyce Vlaming

Expo

> LUCY is nieuwsgierig naar het verhaal achter de kunst. Jij ook? Kijk voor meer tips en achtergrondverhalen op

lucyindelucht.nl

Deze rubriek is mede tot stand gekomen dankzij Art Utrecht. artutrecht.com

Drie jonge kunstenaars, Daan Russcher, Nathalie van der Straten-Folkersma en Geertje Brandenburg, tonen de grenzen van fotografie in het visuele tijdperk. Gefascineerd door onopgemerkte momenten gebruiken ze het medium om hun omgeving vast te leggen, te meten, te begrijpen en te verklaren, en zelf schepper te worden van een eigen realiteit.

De drie makers zijn winnaar van het Keep an Eye Photography Stipendia 2020, uitgereikt op de HKU. Met die financiële bijdrage hebben zij het afgelopen jaar hun onderzoeksprojecten kunnen ontwikkelen. De tentoonstelling Remnants of a Moment in Kunstliefde is daarvan het resultaat. vanaf 5 juni, Kunstliefde kunstliefde.nl

Juni 2021 — UITagenda

Juni

De Agenda TUINGENOT

Stadsparadijsjes

Eindelijk eens die mooie tuinen bezoeken waar je normaal gesproken niet in mag. Tijdens de Open Tuinendag heb je toegang tot de groene oases en bijzondere tuinarchitectuur die verborgen zijn achter de gevels en poorten van de historische binnenstad. Zoals de imposante tuinen van Zuylenspiegel, de ommuurde tuin op de Oude Kamp en de intieme stadstuin achter Pausdam, maar ook de tuin van sociëteit De Vereeniging aan de Mariaplaats, van Gasthuis Leeuwenbergh en de Doopsgezinde kerk en twee tuinen aan de Lange Lauwerstraat.

Om de dag zo veilig mogelijk te laten verlopen en de bezoekers te spreiden, zijn er drie wandelroutes uitgezet en mag er steeds een beperkt aantal mensen tegelijk naar binnen. De dag is te bezoeken op vertoon van een passepartout, verkrijgbaar bij de VVV Utrecht: infovvv@utrechtmarketing.nl 26 juni, diverse locaties

© Anne Hamers

opentuinendagutrecht.nl

45

46 UITagenda — Juni 2021

AGENDA

6 zondag

Juni

DOORLOPENDE ACTIVITEITEN UTRECHT UITCAST > [doorlopend] Uitagenda Utrecht presenteert Utrecht Uitcast, een podcast over al het moois dat Utrecht aan kunst en cultuur te bieden heeft. uitagendautrecht.nl/podcast CURIOUS EARS > [doorlopend] In deze Engelstalige podcastserie speciaal gemaakt voor Gaudeamus geven musici uit verschillende culturen een hoogstpersoonlijke introductie op de muziek waar zij verliefd op zijn.

gaudeamus.nl/podcast

2 woensdag CABARET WERFTHEATER > Baadt het niet, dan schaadt het niet [19.30 & 21.30] Nieuwe voorstelling van Piepschuim.

LITERATUUR THUIS > Presentatie ‘t Uteregse Leesplankie [17.00] Op woensdag 2 juni bestaat Utrecht 899 jaar en daarom besteedt de bieb deze aandacht voor onze volkstaal (vollukstaal) én een eigen leesplankje.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK ACU > LIFE [20.30] Britse punkband.

DIVERSEN THUIS > Online quiz 'Sla je slag!' [19.30] Salon van Weleer presenteert deze online geschiedenisquiz.

DIVERSEN STADSSCHOUWBURG UTRECHT > Voorronde Kunstbende Utrecht [nntb] Tijdens deze voorronde zullen de deelnemers vanuit de gehele provincie laten zien waar ze de laatste maanden aan gewerkt hebben.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Eric Vloeimans &

Frank Woeste Quartet - Pocket Rhapsody [16.00] Sunday Afternoon Jazz met Woeste's album Pocket Rhapsody, uitgevoerd met Julien Herne en Stéphane Galland.

TIVOLIVREDENBURG > De Tour van 80 [20.00] Een ode aan wielerheld Joop Zoetemelk.

DE UTRECHTSE MUZIEKSCHOOL > DUMStad [nntb] De wekelijkse muzikale huiskamer van Utrecht. Een plek vol muzikale verrassingen, die werelden verbindt en ogen en oren laat open gaan.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Zon op zondag [13.0017.00] Bij helder weer kun je op zondag op Sonnenborgh de ster bestuderen die het dichtst bij de aarde staat: de zon.

7 maandag

CABARET WERFTHEATER > Baadt het niet, dan schaadt het niet [19.30 & 21.30] Zie wo 2.

KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > USConcert (ovb) [nntb] Een nieuwe wereld. Invulling nntb.

Zie usconcert.nl voor meer info.

LEZINGEN THUIS > Radicalisering in coronatijd [20.00] De coronacrisis laat zien dat beleid tot radicalisering kan leiden. Wie zijn deze mensen die de overheid wantrouwen? Met o.a. sociaal psycholoog prof. Kees van den Bos.

4 vrijdag

8 dinsdag

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE NIJVERHEID > Rats on Rafts [20.30] Post-punk uit Rotterdam.

EKKO > Josbros + SiNNiWAVi [20.30] Hiphop van Utrechtse bodem.

SHOW TIVOLIVREDENBURG > De Grote Meindert Talma Voetbalshow [20.30] Voetbalshow met de Friese muzikant en schrijver Meindert Talma.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [20.00] Elke vrijdagavond (volwassenen en 12+) en zaterdagavond (6-12 jaar) kun je door de telescopen op Sonnenborgh naar de sterren kijken en beleef je een spannende, interactieve (kinder)lezing over de maan of over de sterren.

KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Boris Giltburg [20.00] De Israëlische pianist speelt hij Etudes Tableaux van Rachmaninov en Liszt's Transcendental Etudes.

3 donderdag

5 zaterdag CABARET WERFTHEATER > Allemaal of Niemand [19.30 & 21.30] Tweede avondvullende voorstelling van Lonneke Dort.

LITERATUUR THUIS > Uitreiking Nederlandse Thrillerprijzen [13.30] Kijk live mee naar de spannendste prijsuitreiking van het jaar, live vanuit Bibliotheek Neude. De uitreiking vormt het startschot voor ‘De week van het spannende boek’.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > The Kik [17.00 & 21.00] De voltallige band speelt een bloemlezing uit hun volledige oeuvre in (semi-)akoestische opstelling.

TIVOLIVREDENBURG > 3JS: Heroes of Music Unplugged [19.15 & 21.00] Akoestische show van het Volendamse folkpop-drietal.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [19.30] Zie vr 4.

10 donderdag CABARET WERFTHEATER > Leven2 [20.30] Een persoonlijke kleinkunst voorstelling door de vierkoppige band EVA. KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Pronkstukken - Amadeus Lyceum [19.30] De bovenbouwleerlingen van het Amadeus Lyceum brengen samen hun eigen compositie ten gehore.

11 vrijdag KLASSIEKE MUZIEK PIETERSKERK > 15 jaar Vocaal Ensemble MUSA [20.15] MUSA zingt de grote dubbelkorige mis van Frank Martin uit 1926, herinnerend aan het gregoriaans en de muziek van Ravel.

THUIS > Mahlers Rückert-Lieder [20.15] Concert door het Radio Filharmonisch Orkest met mezzosopraan Sophie Harmsen.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE HELLING > Anamanaguchi [20.15] Hyperactieve nintendocore rockband.

WERFTHEATER > De fanfare van Honger en Dorst [20.30] Sinds 2017 toert dit uit de hand gelopen trio (van 8 muzikanten) met veel succes langs kleine theaters. Afgelopen keer in het Werftheater met Leonard Cohen.

Nu naast liederen van Cohen ook die van Paul Simon, Wannes van de Velde en vele anderen.

TIVOLIVREDENBURG > Vunzige Deuntjes: Bizzey [19.00 & 21.00] Op vrijdag 11 juni kan je aan een tafel en/of op comfy seats viben met de gladde tunes van Bizzey en de dj's van Vunzige Deuntjes.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [20.00] Zie vr 4.

12 zaterdag KLASSIEKE MUZIEK DOMKERK > Zaterdagmiddag Muziek:

Louis Vierne (1870-19317) [15.30] Domorganist Jan Hage speelt Symphonie nr.

6 van Vierne.

TIVOLIVREDENBURG > Calefax [18.30 & 21.00] Klassieke ensemble met een popmentaliteit wat inmiddels al 35 bestaat.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Crash Test Dummies [20.30] Canadese band die het 25-jarig bestaan van hun album God Shuffled His Feet viert.

WERFTHEATER > De fanfare van Honger en Dorst [20.30] Zie vr 11.

TIVOLIVREDENBURG > De Bonanza [21.00] Rob Stenders en zijn sidekick Caroline Brouwer draaien niet alleen op de radio wat je wilt horen, dat doen ze ook tijdens deze Bonanza show.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [19.30] Zie vr 4.

13 zondag DIVERSEN THUIS > Online quiz 'Sla je slag!' [19.30] Zie zo 6.

LEZINGEN ACADEMIEGEBOUW > Utrechtse Dag van de Filosofie [10.00-19.00] Een dag vol gesprekken, lezingen en filosofische wandelingen. Filosofeer mee en verbreed je blik op de wereld om je heen.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Philip Catherine, Paulo Morello & Sven Faller [20.15] Gypsy jazz, Franse chansons, jazzstandards en subtiele americana.

DE UTRECHTSE MUZIEKSCHOOL > DUMStad [nntb] Zie zo 6.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Zon op zondag [13.0017.00] Zie zo 6.

14 maandag KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Van Swieten Society:

De Keuze van Baron van Swieten [20.00] Met een toepasselijk, divers programma eert de Van Swieten Society de kleurrijke naamgever.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Foreigner [19.45] Amerikaanse rockband die een flink aantal klassiekers op hun naam staan heeft staan.

16 woensdag POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > The Felice Brothers [20.15] Melancholieke americana waarin Bob Dylan en The Band nadrukkelijk doorklinkt.

17 donderdag KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Marion Dumeige [20.30] Intieme solo-opera van Franse sopraan.

THEATER WERFTHEATER > Misschien wisten zij alles [19.30 & 21.30] Zichzelf begeleidend op piano en saxofoon smeedt Floor Wittink verhalen van Toon Tellegen en muziek van onder meer Schubert, Bach en Ravel samen tot een uniek vertelconcert.

18 vrijdag KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Pronkstukken International School Utrecht [19.00] De bovenbouwleerlingen van Internationale

School Utrecht brengen samen hun eigen compositie ten gehore.

THUIS > Livestream: Beethoven - Missa Solemnis [20.15] Slotconcert AVROTROS Vrijdagconcert met Radio Filharmonisch Orkest, Groot Omroepkoor en Nationaal Kinderkoor.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK WERFTHEATER > The Unknown Known [20.30] Alt-rock trio van zanger/gitarist Joop Nolles, Ernst Cline (bass/soundeffects/ zang) en Jan Westveen (drums/percussie/ zang). Denk aan Hallo Venray meets The Pixies.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [20.00] Zie vr 4.

19 zaterdag DIVERSEN JACOBIKERK > Silent Reading Party [16.00] Duik in een boek onder de gewelven van de Jacobikerk.

DIVERSE LOCATIES > Hollandse Waterlinies Fietstour [div. tijden] Op zaterdag 19 en zondag 20 juni vindt de Hollandse Waterlinies Fietstour plaats. Fiets op zaterdag mee met een van de recreatieve fietstochten vanuit Utrecht of ga op zondag van start aan de racefietstocht.

KLASSIEKE MUZIEK DOMKERK > Zaterdagmiddag Muziek:

Francis Poulenc (1899-1963) [15.30] Domorganist Jan Hage en solisten spelen muziek van Poulenc.

PIETERSKERK > AMEZA [20.15] De Ars Musica Ensemblezang Academie (AMEZA) is een opleidingstraject van Ars Musica.

De verst gevorderde groep brengt een bloemlezing aan composities.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Personal Trainer [19.30] Verrassend indiecollectief. In samenwerking met EKKO. WERFTHEATER > The Unknown Known [20.30] Zie vr 18.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [19.30] Zie vr 4.

THEATER THEATER KIKKER > Waldeinsamkeit & Rainbow [14.30, 16.00, 19.30 & 21.00] Twee korte miniatuurvoorstellingen van theatermaker en beeldend kunstenaar Benjamin Verdonck.

20 zondag DIVERSEN THUIS > Online quiz 'Sla je slag!' [19.30] Zie zo 6.

DIVERSE LOCATIES > Hollandse Waterlinies Fietstour [div. tijden] Zie za 19.

KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Nederlands Philharmonisch Orkest [14.15] Met The Planets van componist Holst en een celloconcert van Elgar.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE UTRECHTSE MUZIEKSCHOOL > DUMStad [nntb] Zie zo 6.

RONDLEIDINGEN MUSEUM SPEELKLOK > Vaderdag rondleiding [10.00-17.00] Op Vaderdag zet Museum Speelklok alle vaders extra in het zonnetje. In Museumcafé Klok krijgen de vaders een hartverwarmende kop koffie of thee gratis wanneer ze samen met hun zoon of dochter naar het museum komen.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Zon op zondag [13.0017.00] Zie zo 6.

THEATER THEATER KIKKER > Waldeinsamkeit & Rainbow [14.30, 16.00, 19.30 & 21.00] Zie za 19.

Juni 2021 — UITagenda

22 dinsdag LEZINGEN THUIS > De trekvogel als vliegende spion [20.00] Trekvogelecoloog dr. Eva Kok onderzoekt de routes van trekvogels als de kanoet. Verandert hun gedrag door de veranderende natuur?

23 woensdag CABARET WERFTHEATER > AKF Sonneveldprijs: Halve finalistentour [19.00 & 21.30] Na drie intensieve en spannende selectierondes presenteert het Amsterdams Kleinkunst Festival de zes halve finalisten van de AKF Sonneveldprijs 2020.

KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Amsterdam Sinfonietta & Fazil Say [20.15] De Turkse pianist en componist Fazil Say leidt het publiek in een geleidelijk tempo naar zijn persoonlijke klapstuk van de avond.

24 donderdag CABARET WERFTHEATER > AKF Sonneveldprijs: Halve finalistentour [19.00 & 21.30] Zie wo 23.

25 vrijdag KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Anton Mecht Spronk [20.30] Cello speler en winnaar van de Dutch Classical Talent Tour.

PIETERSKERK > Aurora [19.00 & 20.20] Een programma met mystieke klanken uit noordelijke landen door Olga Vocal Ensemble.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE HELLING > TRI poloski [23.00] Hardbass uit Rusland.

WERFTHEATER > Coba Bevrijdt [19.30 & 21.30] Liedjesprogramma bij de viering van 75 jaar Bevrijding van Nederland in 2020; swingende jazz, nostalgie en prachtige nummers vol melancholie.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [20.00] Zie vr 4.

KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Hannes Minnaar [13.30] Met werk van o.a. Schubert, Liszt en Ravel.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Bongeziwe Mabandla [20.30] Vindingrijke afrofolkmuziek.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE UTRECHTSE MUZIEKSCHOOL > DUMStad [nntb] Zie zo 6.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Zon op zondag [13.0017.00] Zie zo 6.

28 maandag POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE HELLING > The Ocean [19.00] Postrock avond met headliner The Ocean en pg.Lost, Hypno5e en Svalbard.

29 dinsdag LEZINGEN THUIS > Over de aanpassingskracht van planten [20.00] Hoe nemen planten hun omgeving waar? Plantfysioloog dr. Charlotte Gommers onderzoekt het aanpassingsvermogen van planten.

27 zondag DIVERSEN JAARBEURS > Tour d'Utrecht [7.30] De 7e editie van de Tour d'Utrecht. Je kunt dit jaar kiezen uit vier afstanden: 75, 110, 150 en 200 km.

DIVERSEN THUIS > Online quiz 'Sla je slag!' [19.30] Zie zo 6.

KIDS PODIUM HOGE WOERD > De KattenKeet van Kato [15.00] Deze familievoorstelling is een spannende thriller met een urban vibe, waarin dubbelspel gespeeld wordt door de mysterieuze kattenkop Katja.

12 zaterdag KIDS PODIUM HOGE WOERD > De KattenKeet van Kato [15.00] Zie vr 11.

13 zondag KIDS PODIUM HOGE WOERD > De KattenKeet van

Kato [15.00] Zie vr 11.

19 zaterdag CABARET PODIUM HOGE WOERD > Een avond met mij [19.00] Ronald Snijders staat dit seizoen tien jaar in het theater en dat viert hij met zijn vijfde show.

Kids

Alle evenementen zijn onder voorbehoud. Check uitagendautrecht.nl voor actuele informatie.

verschillende fossielen die gewoon in de binnenstad te vinden zijn.

MUSEUM HOGE WOERD > Schip De Meern 1 (7+) [elke vr, za, & zo 10.00-17.00] Speur rondom het schip en krijg een bijzonder inkijkje in het leven aan boord van een binnenvaartschip.

MUSEUM SPEELKLOK > Een muzikaal verjaardagsfeestje [di t/m zo 10.00-17.00] Kom met al je vriendjes en vriendinnetjes je verjaardag in Museum Speelklok vieren.

MUSEUM SPEELKLOK > Muzikale Kinderrondleiding [elke wo, za & zo] Tijdens de Muzikale Kinderrondleiding hebben de rondleiders van Museum Speelklok alle aandacht voor de jongste bezoekers.

MUSEUM SPEELKLOK > Muzikale Tour [di t/m zo 10.00-17.00] Leer alles over zelfspelende muziekinstrumenten.

NIJNTJE MUSEUM > nijntje museum [di t/m zo 10.00-17.00] Het nijntje museum is de wereld in het klein. In tien themaruimten ontdekken peuters en kleuters stap voor stap de wereld om hen heen.

6 zondag KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Cellostorm (7+) [14.00] Een theatraal familieconcert voor iedereen vanaf 7 jaar.

Leidsche Rijn

26 zaterdag KLASSIEKE MUZIEK DOMKERK > Zaterdagmiddag Muziek: Marcel Dupré [15.30] Domcantorij o.l.v.

Remco de Graas met Psalm 130 van Marcel Dupré.

PIETERSKERK > Cantare [20.15] Ensemble Illustre presenteert een Renaissanceprogramma met misdelen van onder meer Josquin dez Prez en leen reeks lichte vrolijke liederen.

TIVOLIVREDENBURG > Dominic Seldis - Music, Maestro! [20.15] De energieke Brit Seldis brengt samen met zijn orkest een show vol humoristische persoonlijke verhalen, verbluffende videobeelden en prachtige muziek.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK MUSEUM SPEELKLOK > Mark My Wor(l)ds [20.00] Museum Speelklok in Utrecht zal een aantal avonden in het teken staan van de concert serie met fluitist Mark Lotz die verschillende artiesten uitnodigt.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK WERFTHEATER > Coba Bevrijdt [19.30 & 21.30] Zie vr 25.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [19.30] Zie vr 4.

11 vrijdag

30 woensdag CABARET WERFTHEATER > Fantoomgeluk [20.30] Een fout-nostalgische cabarettrip door Janneke Jager. Ook op 1 juli.

47

DOORLOPENDE ACTIVITEITEN BERLIJNPLEIN > RAUM der Lusten [dagelijkst t/m 29 aug] Stadslab RAUM in Utrecht presenteert samen met architectenbureau ZUS een openluchtexpositie met o.a. (nieuw) werk van bekende beeldend kunstenaars als Maarten Baas, Atelier Van Lieshout en Andrea Hasler en werk van opkomende makers.

DE VRIJSTAAT > De Vrijstaat KunstAcademie [elke za 10.00-17.00] Maak kennis met verschillende kunstvormen, materialen en technieken, ideeën en kunstenaars.

DE VRIJSTAAT > Flower Bomb - creatieve werkplaats (6+) [elke zo 12.00-17.00] Op zoek naar creatief gezinsuitje voor de zondagmiddag? Kom naar Flower Bomb.

Kunstenaar Jolanda Schouten neemt je mee op ontdekkingstocht door de Tuin en in de kunstwerkplaatsen ga je zelf aan de slag.

MUSEUM HOGE WOERD > Audiotour

langs museumschatten [elke vr, za & zo 10.00-17.00] Wandel op je gemak langs alle museumschatten die Museum Hoge Woerd rijk is.

MUSEUM HOGE WOERD > Schip De Meern 1 (7+) [elke vr, za & zo 10.00-17.00] Speur rondom het schip en krijg een bijzonder inkijkje in het leven aan boord van een binnenvaartschip.

DOORLOPENDE ACTIVITEITEN BOTANISCHE TUINEN > Kinderroute

Fluitenkruid [dagelijks 10.00-16.00] Jaarthemaspeurtocht waarin je kan luisteren naar de muziek van het sap dat door de bomen stroomt of zelf een takkenherrie kan maken.

DE VRIJSTAAT > De Vrijstaat KunstAcademie [elke za 10.00-12.30] Maak kennis met verschillende kunstvormen, materialen en technieken, ideeën en kunstenaars.

DE VRIJSTAAT > Flower Bomb - creatieve werkplaats (6+) [elke zo 12.00-17.00] Op zoek naar creatief gezinsuitje voor de zondagmiddag? Kom naar Flower Bomb.

Kunstenaar Jolanda Schouten neemt je mee op ontdekkingstocht door de Tuin en in de kunstwerkplaatsen ga je zelf aan de slag.

DIVERSE LOCATIES > Fossielenspeurtocht [dagelijks, doorlopend] Ga samen met het Universiteitsmuseum op fossielenspeurtocht in Utrecht. Onderzoeker Jelle Reumer neemt je mee in een tocht langs

THEATER PODIUM HOGE WOERD > De KattenKeet van Kato [15.00] Deze familievoorstelling is een spannende thriller met een urban vibe, waarin dubbelspel gespeeld wordt door de mysterieuze kattenkop Katja.

12 zaterdag THEATER PODIUM HOGE WOERD > De KattenKeet van Kato [15.00] Zie vr 11.

13 zondag

LEZINGEN PARNASSOS CULTUURCENTRUM >

MuseumJeugdUniversiteit College [nntb] Vier verschillende wetenschappers vertellen wat zij onderzoeken. Van het gebit van dieren en verhalen over wonderen, tot hoe je woonplek invloed heeft op wie je bent.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Liedjes met wortels II (5+) [14.00] Componist en luitist Jan

advertentie

Volksuniversiteit Theatervoorstelling Tuintheater

Première op vrijdag 11 juni om 17.00 uur en om 19.00 uur Kaartjes bestellen via de website

4 vrijdag CABARET PODIUM HOGE WOERD > In het beste geval [19.00 & 21.00] Voorstelling door Johan Goossens.

11 vrijdag

www.volksuniversiteitutrecht.nl

48 UITagenda — Juni 2021

Debatten & lezingen

AGENDA

Van Outryve maakte een selectie uit het kolossale liedjesarchief van de Amerikaanse etnomusicoloog Alan Lomax.

THEATER PODIUM HOGE WOERD > De KattenKeet van Kato [15.00] Zie vr 11.

IN UTRECHT VINDEN HET HELE JAAR DOOR VEEL DEBATTEN EN LEZINGEN PLAATS. UITAGENDA UTRECHT ZET ER EEN AANTAL VOOR JE OP EEN RIJ. BURGERLIJKE ONGEHOORZAAMHEID 5 juni > RAUM Berlijnplein We bevinden ons in een ongekende klimaat- en ecologische crisis. Maar elke crisis geeft de mogelijkheid tot verandering en het is aan ons hier echte acties aan te verbinden. Deze dag draait om het leren van elkaars betrokkenheid en het inspireren middels interactieve en creatieve sessies. Samen met andere deelnemers ga je een micromilieuactivistenbeweging vormen.

Je gaat praten over burgerlijke ongehoorzaamheid en waarom dit belangrijk is, en onderzoeken hoe jij je je stem kunt laten horen. De workshop is onderdeel van RAUM der Lusten, een expositie, programma en virtuele experience over de publieke ruimte. raumutrecht.nl RADICALISERING IN CORONATIJD 7 juni > TivoliVredenburg/ livestream Volgens de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid dragen de coronamaatregelen bij aan de ontwikkeling van radicaal gedachtegoed. Een aanzienlijke groep mensen wantrouwt de overheid en trekt wetenschappelijke kennis in twijfel. Wie zijn ze? En vormen ze inderdaad een gevaar voor de nationale veiligheid? Met historicus prof. dr. Beatrice de Graaf, sociaal psycholoog prof. dr.

Kees van den Bos (UU) en Operationeel Expert Wijkagent Rogier Donk. sg.uu.nl tivolivredenburg.nl

DE TREKVOGEL ALS VLIEGENDE SPION 22 juni > Botanische Tuinen/ livestream Jaarlijks leggen ze meer dan 5000 kilometer af zonder te stoppen voor eten of een slaappauze.

Trekvogelecoloog dr. Eva Kok (NIOZ) volgt de routes van trekvogels als de kanoet. Dat leert haar niet alleen iets over het gedrag van de vogels. Ze zijn ook vliegende spionnen die doorgeven hoe natuurgebieden ver weg veranderen. In samenwerking met Botanische Tuinen Utrecht. sg.uu.nl

Kijk voor meer debatten op debatagenda.nl

Film

BIBLIOTHEEK NEUDE 2 T/M 6 JUNI > IFFR x Hoogt [div. tijden] International Film Festival Rotterdam (IFFR) is het grootste filmfestival van Nederland en komt ook dit jaar naar Utrecht. Hoogt on Tour maakt ruimte voor deze bijzondere films van zowel opkomende als gevestigde filmmakers van over de hele wereld.

HOOGT ON TOUR Kijk voor wijzigingen en het actuele programma op hoogt.nl en voor het online programma op picl.nl.

LOUIS HARTLOOPER COMPLEX & SPRINGHAVER Kijk voor het actuele programma op hartlooper.nl en springhaver.nl.

Musea & Exposities

BAK, BASIS VOOR ACTUELE KUNST T/M 1 AUG > Fragments of Repair [wo t/m zo 13.00-19.00] Een meerdelig project van BAK in samenwerking met kunstenaar Kader Attia en dekoloniaal forum La Colonie, Parijs.

BERLIJNPLEIN T/M 29 AUG > RAUM der Lusten [dagelijks] Stadslab RAUM in Utrecht presenteert samen met architectenbureau ZUS een openluchtexpositie met o.a. (nieuw) werk van bekende beeldend kunstenaars als Maarten Baas, Atelier Van Lieshout en Andrea Hasler en werk van opkomende makers.

BOTANISCHE TUINEN T/M 22 JUN > Audiotour Dekoor Close Harmony [dagelijks] Langs een vooraf uitgezette wandelroute in de Botanische Tuinen kun je met behulp van je telefoon luisteren naar opgenomen zang, spoken word en andere audiofragmenten op je koptelefoon.

T/M 30 NOV > Jaarthema: 'Takkenherrie en bladmuziek' [dagelijks] Tijdens het jaarthema kom je van alles te weten over de relatie tussen planten en muziek.

T/M 30 NOV > Tropisch Vlinderfestival [dagelijks] Zodra de Tropische Kassen open mogen, is iedereen van harte welkom om te komen genieten van de prachtige tropische vlinders in de Vlinderkas.

CENTRAAL MUSEUM T/M 15 AUG > Voices of Fashion [di t/m zo 11.00-17.00] Tentoonstelling die ingaat op de witte blik waarmee decennialang mode is

gepresenteerd, gedragen en verzameld.

T/M 4 JUL > Natalia Ossef [di t/m zo 11.0017.00] In deze tentoonstelling toont Natalia Ossef (1983) werken waarin de veerkracht en de kwetsbaarheid van het individu in het landschap de hoofdrol speelt.

DOORLOPEND > Vaste collectie [di t/m zo 11.00-17.00] Het Centraal Museum heeft een ruime vaste collectie die doorlopend te bezichtigen is.

DOORLOPEND > Online rondleiding De ommuurde stad [dagelijks] De tentoonstelling de ommuurde stad vertelt de geschiedenis van de stadsverdediging van Utrecht van 1122 tot 1830 waarin de singels uiteraard een belangrijke rol hebben gespeeld.

DOMPLEIN DOORLOPEND > Free Walking Tour Utrecht Gedurende een wandeltocht van twee uur vertellen de gidsen over de geschiedenis, ontdek je verborgen plekken en krijg je extra tips over wat er nog meer te doen valt in deze mooi stad.

DOORLOPEND > Utrecht Photo Challenge Verken Utrecht op een ludieke manier: gewapend met een kaart en een polaroidcamera, verdien je punten door modelfoto's te recreëren.

DOMTOREN DOORLOPEND > Rondleidingen Domtoren [dagelijks] De hoogste kerktoren van Nederland is ruim 112 meter hoog en heeft een adembenemend uitzicht over de hele stad en de regio.

DOMUNDER DOORLOPEND > DOMunder 1.5 [di t/m zo] Dompel je onder in de 2000 jaar geschiedenis van het Domplein, Utrecht en Nederland.

GALERIE SANAA 5 JUN T/M 3 JUL > An Act of Becoming [wo t/m za 12.00-18.00] Tentoonstelling met werk van Mitchel Breed, Peter van der Horst, Emma van der Put en Joyce Vlaming.

Gilde Utrecht doorlopend > Rondleiding Gilde Utrecht Nog geen definitieve data bekend. Kijk voor een actueel overzicht op gildeutrecht.nl.

HET SPOORWEGMUSEUM T/M 5 SEP > Spoor van verbeelding Tentoonstelling over Nederlandse spoorwegaffiches van het begin tot heden.

HET UTRECHTS ARCHIEF DOORLOPEND > Podcastserie Expo Rampjaar [dagelijks] Het Utrechts Archief is een van de eerste archieven die een uitgebreide podcastserie maakt over eigen archiefstukken.

DOORLOPEND > Utrecht Begint Hier De Utrechtse geschiedenis komt tot leven in deze expo van Het Utrechts Archief.

HKU EXPOSURE ONLINE 23 T/M 26 JUNI > Exposure is het jaarlijkse eindexamenfestival van HKU.

Hét moment waarop het publiek het werk van zo’n achthonderd afstudeerders kan bewonderen en meebeleven. Tijdens deze online editie ontdek je het afstudeerwerk van een lichting die dingen in beweging zet, impact maakt op mens en maatschappij en oplossingen biedt voor actuele problemen.

Tijdens dit evenement staan we stil bij de nieuwe wegen die deze nieuwste generatie kunstenaars inslaat en hoe zij met veerkracht betekenis geven aan de wereld van vandaag en morgen. exposure.hku.nl MOVEMENT EXPOSED GALLERY SPACE T/M 26 JUN > Before it Stirs the Surface (op afspraak) Van 17 april tot en met 26 juni is de solotentoonstelling Before it Stirs the Surface van beeldend kunstenaar Natalia Ossef te zien bij Movement Exposed Gallery Space.

MUSEUM CATHARIJNECONVENT 25 JUN T/M 9 JAN 2022 > Maria Magdalena [di t/m vr 10.00-17.00, za & zo 11.00-17.00] Nog nooit is er een tentoonstelling gewijd aan deze fascinerende vrouw die al 2000 jaar blijft inspireren. Ga mee op ontdekkingstocht langs historische bronnen, indrukwekkende schilderijen, hedendaagse beeldende kunst en populaire cultuur.

DOORLOPEND > Vaste tentoonstelling [di t/m vr 10.00-17.00, za & zo 11.00-17.00] Museum Catharijneconvent heeft naast tijdelijke, ook vaste tentoonstellingen en exposities die doorlopend te bekijken zijn.

Met o.a. middeleeuwse meesterwerken en een fonkelende schatkamer.

MUSEUM HOGE WOERD DOORLOPEND > Audiotour langs museumschatten [vr, za & zo 10.0017.00] Wandel op je gemak langs alle museumschatten die Museum Hoge Woerd rijk is.

MUSEUM SPEELKLOK T/M 7 JAN 2022 > Straatbeeld: ontmoet de orgelbeelden [di t/m zo 10.00-17.00] In deze tentoonstelling maak je kennis met een enorme verscheidenheid aan orgelbeelden.

Hofdansers uit de pruikentijd, spannend geklede cheerleaders, exotisch geklede heren, plattelandsnostalgie, uitgaansmode uit de jaren 30 en nog heel veel meer.

DOORLOPEND > Muzikale Kinderrondleiding [wo, za & zo 14.00] Tijdens de Muzikale Kinderrondleiding hebben de rondleiders van het museum alle aandacht voor de jongste bezoekers.

DOORLOPEND > Muzikale Tour [di t/m zo 10.00-17.00] Leer alles over zelfspelende muziekinstrumenten.

NEDERLANDS VOLKSBUURTMUSEUM DOORLOPEND > Tussen brug en benenkluif, verhalen uit de Rode Brugbuurt [di t/m zo 11.00-17.00] Zodra het museum open mag, ontdek je in deze tentoonstelling het verhaal van de Rode Brugbuurt. Bewoners delen hun persoonlijke verhalen en herinneringen uit

advertentie advertentie

O

NT DE

K

D E R

sonnenborgh.nl

U I

M

T

E

Doe maar duurzaam SOCIAAL, FAIR EN GROEN IN DE MAAND JUNI PARTICIPATIE PIONIERS 29 juni > online en/of live Social Impact Night #7 gaat in op innovatieve initiatieven en methodieken om buurtparticipatie te bevorderen. Heb jij een passie voor buurtvernieuwing? Werk jij aan sociale cohesie in buurten? Dan is deze avond voor jou! impact030.nl EEN TUIN OM VAN TE SMULLEN 13 juni > online Deze online workshop biedt volop inspiratie om je omgeving op een eenvoudige manier lekker te vergroenen. utrechtnatuurlijk.nl

heden en verleden en laten zien hoe het is en was om te wonen, werken en leven in deze Utrechtse wijk.

DOORLOPEND > Je mag buiten blijven! [dagelijks] Het Utrechtse Volksbuurtmuseum trakteert haar voorbijgangers op een deel van de tentoonstelling, te zien vanaf de straat.

DOORLOPEND > Vaste tentoonstelling [di t/m zo 11.00-17.00] Verschillende tentoonstellingen over de geschiedenis van het dagelijks leven van de gewone man uit de volksbuurten in Nederland.

NIJNTJE MUSEUM DOORLOPEND > nijntje museum [di t/m zo 10.00-17.00] Het nijntje museum is de wereld in het klein. In tien themaruimten ontdekken peuters en kleuters stap voor stap de wereld om hen heen.

SALON VAN WELEER DOORLOPEND > Salon van Weleer [dagelijks] In de Salon van Weleer kan je de hele week terecht voor o.a. real live-games, historische wandelingen en een kleine bibliotheek.

UNIVERSITEITSMUSEUM UTRECHT DOORLOPEND > UMU on tour [dagelijks] Dit voorjaar organiseert het Universiteitsmuseum Utrecht weer leuke activiteiten en evenementen op verschillende locaties.

ZIMIHC T/M 7 JUN > ZIMIHC Kunstroute: De wijk in! [dagelijks] Nu het publiek even niet het theater in kan, maakt ZIMIHC van de buitenruimte een podium. Het publiek kuiert op haar gemak per kunstroute-app langs schilderijen, gedichten, composities of andere kunstwerken.

Festivals & Evenementen

Shop lokaal Dé online shop van Utrecht

met typisch Utregse souvenirs, originele cadeaus van lokale

VAKANTIEBEURS ONLINE - 4 JUN THUIS > Interactief online reisfestival met als motto 'Dream now, travel soon!'.

SIB KNOWLEDGE FESTIVAL 2021: ME VS. THEM - 19 JUN DIVERSE LOCATIES > Een symposium over individualisme en collectivisme op een lokaal, nationaal en internationaal niveau.

informatie

utrecht-winkel.nl Scan me

I NSPIRATIE VOOR GEVELTUINTJES 13 juni > online Bij een geveltuintje kun je aan van alles denken: van een bloembak met vaste planten tot een strookje groen langs je huis, met struiken en klimplanten. In deze online workshop leer je een geveltuintje aanleggen en onderhouden en de juiste planten kiezen. Je krijgt ook uitleg over de Utrechtse voorwaarden voor gevelgroen. utrechtnatuurlijk.nl

Kijk voor meer info op uitagendautrecht.nl

makers, routekaarten en

Alle evenementen zijn onder voorbehoud. Check uitagendautrecht.nl voor actuele informatie.

50 UITagenda — Juni 2021

Adressen Academiegebouw Domplein 29 sg.uu.nl ACU Voorstraat 71 acu.nl Anatomiegebouw Bekkerstraat 141 anatomiegebouw.nl BAK, basis voor actuele kunst utrecht Pauwstraat 13 A bakonline.org Beatrix Theater Jaarbeursplein stage-entertainment.nl Berlijnplein Berlijnplein 100 berlijnpleinutrecht.nl Bibliotheek Hoograven Smaragdplein 100 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Kanaleneiland Al-Masoedilaan 188 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Leidsche Rijn Centrum Brusselplein 2 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Neude Neude 11 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Overvecht Gloriantdreef 1 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Vleuterweide Burchtpoort 16 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Zuilen Zwanenvechtlaan 4 bibliotheekutrecht.nl Botanische Tuinen Budapestlaan 17 uu.nl/botanischetuinen Castellum Hoge Woerd Hoge Woerdplein 1 castellumhogewoerd.nl Centraal Museum Agnietenstraat 1 centraalmuseum.nl CultuurCampus Burchtpoort 5 cultuur19.nl dB's Studio CAB-Rondom 100 dbstudio.nl De Helling Helling 7 dehelling.nl De Kargadoor Oudegracht 36 kargadoor.nl De Nijverheid Nijverheidskade 15 denijverheid.com De Utrechtse Muziekschool Domplein 4 dums.nl De Vrijstaat Hof van Monaco 3 devrijstaat.nl Domkerk Domplein domkerk.nl Domtoren Domplein 9-10 domtoren.nl DOMunder Domplein 4 domunder.nl EKKO Bemuurde Weerd W.Z. 3 ekko.nl EXboot Nijverheidskade 15 exboot.nl

EXbunker Wilhelminapark 24a exbunker.nl FOTODOK Lange Nieuwstraat 7 fotodok.org Galerie Niek Waterbolk Schoutenstraat 10 Galerie Quintessens Nieuwegracht 53 galeriequintessens.nl Galerie Sanaa Jansdam 2 galeriesanaa.nl Geertekerk Geertekerkhof 23 utrecht.remonstranten.nl Gilde Utrecht (bezoekadres) Lange Smeestraat 7 gildeutrecht.nl Het Huis Utrecht Boorstraat 107 hethuisutrecht.nl Het Spoorwegmuseum Maliebaanstation spoorwegmuseum.nl Het Utrechts Archief Hamburgerstraat 28 hetutrechtsarchief.nl HKU Academiegalerie Minrebroederstraat 16 ag.hku.nl Hofman Café Janskerkhof 17A hofman-cafe.nl Impakt Headquarters Lange Nieuwstraat 4 impakt.nl Jaarbeurs Jaarbeursplein 6 jaarbeurs.nl Jacobikerk Sint Jacobsstraat 171 jacobikerk.nl Janskerk Janskerkhof janskerk-utrecht.nl Kasteel de Haar Kasteellaan 1 kasteeldehaar.nl Kindertheater de Toverknol Oudegracht 63 detoverknol.nl Kunstliefde Nobelstraat 12A kunstliefde.nl KuuB, Ruimte voor Kunst en Cultuur Pieterstraat 3 kunstruimtekuub.nl Leeuwenbergh Servaasbolwerk 1a leeuwenbergh.org Logman Nobelstraat 16 logman.gallery Louis Hartlooper Complex Tolsteegbrug 1 hartlooper.nl Metaal Kathedraal Rijksstraatweg 20 metaalkathedraal.nl Molen de Ster Molenpark 3 molendester.nu Movement Exposed Gallery Space Buurkerkhof 7 me-galleryspace.com Museum Catharijneconvent Lange Nieuwstraat 38 catharijneconvent.nl Museum Hoge Woerd Hoge Woerdplein 1 museumhogewoerd.nl Museum Speelklok Steenweg 6 museumspeelklok.nl

Nederlands Volksbuurtmuseum Waterstraat 27 volksbuurtmuseum.nl Nicolaïkerk Nicolaaskerkhof 8 nicolaiconcerten.nl nijntje museum Agnietenstraat 2 nijntjemuseum.nl Parnassos Cultuurcentrum Kruisstraat 201 uu.nl/parnassos Pieterskerk Pieterskerkhof 5 pieterskerkconcerten.nl Podium Hoge Woerd Hoge Woerdplein 1 podiumhogewoerd.nl Salon Saffier Boorstraat 107 salonsaffier.nl Salon van Weleer Oudegracht 290 ond salonvanweleer.nl Schiller Theater Place Royale Minrebroederstraat 11 schillertheater.nl Sint Willibrordkerk Minrebroederstraat 21 sintwillibrordkerk.nl Sonnenborgh Museum & Sterrenwacht Zonnenburg 2 sonnenborgh.nl Springhaver Springweg 50 springhaver.nl Stadsschouwburg Utrecht Lucasbolwerk 24 stadsschouwburg-utrecht.nl Theater De Paardenkathedraal Veeartsenijstraat 155 theaterutrecht.nl Theater Kikker Ganzenmarkt 14 theaterkikker.nl Theater Lombok Makassarstraat 84 theaterlombok.nl Theaterhuis de Berenkuil Biltstraat 166 deberenkuil.nl TivoliVredenburg Vredenburgkade 7 tivolivredenburg.nl Van Schijndelhuis Pieterskerkhof 8 martvanschijndel.nl Vechtclub XL Europalaan 2b vechtclubxl.nl Villa Concordia Concordiastraat 67a aluin.nl VVV Utrecht Domplein Domplein 9 bezoek-utrecht.nl Werftheater Oudegracht 58 werftheater.nl Werkspoorkathedraal Tractieweg 41 werkspoorkathedraal.nl ZIMIHC Theater Stefanus Braziliedreef 2 zimihc.nl ZIMIHC Theater Wittevrouwen Bouwstraat 55 zimihc.nl ZIMIHC Theater Zuilen Prinses Christinalaan 1 zimihc.nl

Colofon Hoofdredactie Pam van der Veen Redactie Ronald Besemer, Dieuwke de Boer Ontwerp Flowdesign.nl Vormgeving Merel Brouns, Rosa Mathijssen, Linda Sier, Saskia Janssen Eindredactie agenda Robert Ramkema Redactieadres Ganzenmarkt 1, 3512 GC Utrecht T 030 232 30 80 Medewerkers aan dit nummer Martine Bakker, Daan Boom, Machiel Coehorst, Tim van den Hoed (De Utrechtse Boekenbar), Juri Hiensch, Wieneke van Koppen, Sarah-Mie Luyckx, Nynke van Spiegel, Marjolein Sponselee, Margo Westerbeek, Albert Wiglema Agendagegevens Robert Ramkema Aanleveren (agenda)gegevens septembernummer 5 juli, oktobernummer 9 augustus redactie@uitagendautrecht.nl Adverteren Afdeling Sales, Carsten van Rossen 06 52 62 11 06 c.vanrossen@utrechtmarketing.nl Uitgever Utrecht Marketing Druk Pijper Media, Groningen Distributie Distributie verzorgd door Flyerman. Verkrijgbaar bij culturele instellingen, horeca en Albert Heijn.

Voor vragen over de distributie kan contact worden opgenomen met Flyerman via info@flyerman.nl of 06-45734138.

Uitagenda verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 35.000 exemplaren.

Redactie en uitgever streven naar volledige en juiste weergave van binnengekomen gegevens. Redactie noch uitgever kan aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foute vermeldingen. © 2021 Niets uit deze uitgave

mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Social Media Facebook: facebook.com/ uitagendautrecht Twitter: @uitagenda030 Instagram: @uitagenda030 Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door culturele en maatschappelijke organisaties en Gemeente Utrecht. > De Uitagenda van juli/augustus verschijnt in week 26.

DE STAD UIT

Juni 2021 — UITagenda

Scholeksters

&

schatkamers

Ook buiten Utrecht is van alles te doen.

Ga de stad uit en ontdek het zelf.

TURELUURS

Lekker polderen

Op een zonnige dag is het prachtig wandelen of fietsen door het open polderlandschap langs de Eem, een rivier die van Amersfoort naar het Eemmeer loopt. Je kunt er volop weidevogels spotten, van kieviten en grutto’s tot scholeksters en tureluurs. Een goede plek voor een pitstop is de Theetuin in Eemnes. Daar start ook een rondwandeling door de polder van 8 kilometer, of je kunt de zogeheten Klompenpadenwandelingen volgen, dwars door het boerenland. Let er wel op dat deze paden tot 15 juni nog deels dicht zijn vanwege het broedseizoen.

Meestal wordt er een alternatieve route aangegeven.

KUNSTROUTE

Fototografie Dieuwke de Boer

Avantgardeschilder

Samen met Piet Mondriaan en Jan Sluijters behoorde hij begin vorige eeuw tot de belangrijkste modernisten van Nederland: de Woerdense schilder Leo Gestel. Aanvankelijk werkte hij in een impressionistische stijl, maar ook avant-gardestromingen als het fauvisme, kubisme en expressionisme maakte hij zich meester.

In zijn geboortestad kun je een wandeling maken langs reproducties van zijn werk in de uitgestippelde Leo Gestel Promenade, verkrijgbaar bij VVV Woerden.

Ook kun je de IZI.travel-app downloaden om de route te lopen. beleefwoerden.com izi.travel

Op pad

MEDIAHISTORIE

Blik achter de schermen

Beeld en Geluid in Hilversum heeft veel te bieden: spectaculaire architectuur, een blik achter deuren die normaal voor publiek gesloten blijven en een enorme mediahistorische collectie. Momenteel is het museum gesloten voor de bouw van een nieuw en interactief mediamuseum, maar tijdens het Erfgoedfestival Gooi en Vecht 2021 is Beeld en Geluid elke vrijdag te bezoeken voor een rondleiding. Je wordt meegenomen langs de Wall of Fame en de verborgen symboliek van het bijzondere gebouw en langs de schatkamers met hun meer dan miljoen uur aan audiovisueel materiaal en interessante objecten uit de Nederlandse mediageschiedenis. t/m 12 september, Beeld en Geluid, Hilversum beeldengeluid.nl

51

EXPO SURE ONLINE 2021 23—26.06 exposure.hku.nl Bezoek de digitale graduation show op