Uitagenda Utrecht mei 2021

i s! at gr

MEI 2021

61

UNDERGROUND

45 jaar ACU MUZIEK, THEATER, FILM, EXPO’S, HORECA, LIFESTYLE

EN MEER...

Vrijheid!

STRIJDERS IN DE STAD

EXPOSITIE | PROGRAMMA | ONLINE EXPERIENCE LEVEND LABORATORIUM VOOR DE PUBLIEKE RUIMTE

30 APRIL T/M 29 AUGUSTUS

GRAFISCH ONTWERP: TAKEADETOUR.EU

OFFICE XXCD

RAUMUTRECHT.NL

© Fiep Amsterdam bv; Fiep Westendorp Ilustrations

Haal een keitoffe tas op in de bieb en knutsel zelf!

Ste

eng

oed

en h biblio

appy

thee k

utrec

eb oek

ston

ht.nl/

meiv

es

akan tie

en

v

je d in

n e in

o

e d m

b e i b

Verborgen parels.

Utrecht kent tal van kleine culturele instellingen die je vast niet allemaal kent.

Laat je verrassen en kijk eens op Ontdek-Utrecht.nl/verborgenparels

Een snel recept voor een avondje uit.

Snelle bami met Chinese wokgroente en komijn in 15 minuten op tafel.

Zo bent u op tijd voor de voorstelling.

Zelf maken?

Kijk op ah.nl/allerhande Een fijne voorstelling!

Albert Heijn Utrecht

DEZE MAAND

Mei 2021 — UITagenda

5

Inhoud WAT GAAN WE DOEN?

10

Van punk tot pop noir

9

Ze was al lekker bezig als muzikant, en dankzij Wie is de mol? kreeg ze meer naamsbekendheid. Pop noir-zangeres Lakshmi over zelfvertrouwen, optreden in je huiskamer en haar woonplaats Utrecht.

© Mike Pasarella

De Tijdmachine: Space '86

Lakshmi, pagina 10

36

Coverfotografie Annelien Nijland

O

Stadslandschap In hoeverre wordt ons gedrag gestuurd door de inrichting van straten en pleinen? Ontdek het in RAUM der Lusten, een interactief onderzoek naar de invloed van de openbare ruimte.

Met moestuinen, een liefelijk duinlandschap en een maagdarmkanaal als bar.

ACTIEF f het nu om de avondklok, de smeltende ijskappen, institutioneel racisme of het complot rond zogenaamd eetrijpe avocado’s gaat: er wordt heel wat afgedemonstreerd in de wereld. Ook in onze stad gaan mensen de barricaden op om te strijden voor het issue dat hen raakt. In deze UITagenda vertellen drie activisten, prachtig in beeld gebracht door Annelien Nijland, over het vuur dat in hen brandt.

Van oudsher activistisch is ook ACU, het Utrechtse politiek-culturele centrum, al 45 jaar gevestigd aan de Voorstraat. Begonnen als ontmoetingsplek voor de lokale kraakbeweging is ACU uitgegroeid tot alternatief poppodium met een grote maatschappelijke betrokkenheid. Over de geschiedenis en het jubileum lees je meer in deze editie.

Verder in dit nummer veel aandacht voor kunst, zowel in de galeries als de open lucht, en voor het bijzondere festival RAUM der Lusten. In drie verschillende landschappen, gecreëerd op het Berlijnplein, kun je onderzoeken of je je anders gedraagt in een bepaalde omgeving. Met performances en interactieve kunstwerken word je losgeweekt van je normale manier van doen. Zoals het kunst betaamt, dus.

Je even losweken doet ook de pop noir van Lakshmi: dromerig met een duister randje. In het interview in deze UITagenda vertelt de in Utrecht woonachtige singer-songwriter over muziek maken in coronatijd. En dan hebben we nog interviews met de Utrechtse schrijfster Else Boer, theatermaakster Marte Boneschansker en DJ St. Paul, filmtips voor thuis, kidsactiviteiten, shop- en afhaalideeën en meer. De UITagenda moeilijk te vullen in deze tijden waarin zo weinig kan en mag? Niets blijkt minder waar.

14

20 5x urban jungle

In verzet Ze gaan de barricaden op en zijn niet bang hun stem te laten horen. Drie Utrechtse activisten over hun strijd tegen onrecht.

28

Ommetje next level

42 Kids: Jackie en Oopjen

Dichte tentoonstellingsruimtes en een collectieve wandelmanie. Eén plus één is twee, dachten de mensen van EXtuin. Door kunstwerken in Utrechtse voortuinen te plaatsen, geven ze ons dagelijkse ommetje een nieuwe dimensie.

45 De Agenda

51 De stad uit: Den Treek

Het Utrechtse cultuuraanbod in mei op overzichtelijke wijze gepresenteerd. Van dag tot dag.

6

UITagenda — Mei 2021

IN UTRECHT

Tips hips &

UITagenda DEZE MAAND 38 ‘FUCK DAT HOSSELEN. DRAAIEN!’

happenings

DJ St. Paul

9

Mei

DE TIJDMACHINE Space '86

10 LAKSHMI Over huiskamerconcerten, Wie is de mol? en je veilig voelen op het podium

DEZE MAAND IN UTRECHT

13 DAAN BOOM Schaamt zich voor zijn vakantievideo

14 RAUM DER LUSTEN Interactief festival op het Berlijnplein

18 BEDGEHEIMEN Een audioperformance over mannelijke intimiteit

20 ACTIE! Utrechters op de barricaden

25 HET GEBOUW Teugelhof

26 FILM 5 tips voor je thuisbios

28 TUINKUNST Wandelen langs sculpturen

30 45 JAAR ACU Krakersspreekuur, dansavonden en een genderneutraal toilet

33 NEW IN TOWN Vegan restaurant Kasvio

34 ELSE BOER Debuutroman over een toxische meidenvriendschap Urban jungle

41 STADSBESTUIVERS De buurtcongiërge van Utrecht-Oost

42 KIDS 5x gaan

44 EXPO

© Annelien Nijland

36 5X

Kunst in coronatijd

45 DE AGENDA 50 Adressen & colofon

#BLM

51 DE STAD UIT

De hashtag #BlackLivesMatter ging viral, Instagram stond vol met zwarte vierkantjes en pleinen vulden zich met mensen die hun vuisten in de lucht staken.

Voorjaar 2020 laaide de strijd op tegen politiegeweld en racisme. In het Mediacollege 1 jaar na #BLM kijkt activist Naomie Pieter terug op de rol die media speelden bij de opkomst van de BlackLivesMatter-beweging en bij andere protestbewegingen uit heden en verleden, aan de hand van het rijke archief van Beeld en Geluid.

Tips voor buiten Utrecht

Protestbeweging

26 mei, online via de Bibliotheek bibliotheekutrecht.nl

Mei 2021 — UITagenda

BOEKENTIP

n ©A

WEEKSLUITING

Pop-up op Rotsoord

Onder het motto ‘Feed your fire’ koken Janneke en Anne Marije van het Eéndags­ restaurant elke vrijdag een vegetarisch diner met biologische producten. Hartige taarten, verse soepen, frisse salades, zelfgemaakte limoncello... Wat is een betere manier om je week af te sluiten? De gerechten worden bij je thuisbezorgd in aardewerk en glazen potten, of je kunt ze zelf ophalen bij de gezellige keuken van Janneke en Anne Marije op Rotsoord. Neem dan meteen even een kijkje in hun weggeefwinkel, waar je gratis spullen kunt halen en brengen. eendagsrestaurant.nl

© Marc Buitenhuis

ge

Tim van den Hoed is eigenaar en oprichter van De Utrechtse li ek Boekenbar aan de de J on g e Westerkade. Elke maand tipt hij een bijzonder boek.

Deze keer Kim Jiyoung, geboren in 1982 door Cho Nam-joo.

MÁXIMAPARK

Online dansfilms

Deze opmerkelijke roman verscheen in 2016 in Zuid-Korea en vertelt het verhaal van de dertigjarige vrouw Kim Jiyoung. Haar hele leven wordt getekend door één gegeven: een vrouw is ondergeschikt aan, en dus minder waard dan, een man. Dit leidt uiteindelijk tot een psychose waarin zij zich voordoet als vrouwen (zowel levend als overleden) die dicht bij haar staan.

Vanaf het eerste hoofdstuk voel je een band met Kim Jiyoung.

Misschien omdat je in haar iemand herkent die je goed kent – of misschien herken je jezelf er wel in. Dit is een belangrijk boek met een heldere boodschap.

En een voorbeeld van de kracht van fictie. deutrechtseboekenbar.nl

Jaarlijks organiseert Cultuur19 het evenement Zin­ gende Beelden: zeven dansvoorstellingen bij de zeven imposante beelden in het Máximapark. Door corona gedwongen bestaat Zingende Beelden 2021 uit zeven dansfilms die de kunstwerken in het volle licht zetten, gemaakt door een mix van professionele gezelschappen en lokale, beginnende dansers. Te zien zijn Illusionary Rockaz Company, SHIFFT|Jasper van Luijk, Serióós, Nina van der Zouwen, Dans Atelier 42 en DC 1|| high, Amadeus Lyceum en De Dansers en KLUB19 o.l.v. Sanne van Woudenberg. Beleef deze dansfilms in het park via QR en/of online via Zingendebeelden.nl. cultuur19.nl zingendebeelden.nl

Sanne Heil contentspecialist ‘In tijden waarin je nergens heen kunt, is Kazerij Stalenhoef in de Twijnstraat een welkom uitje. Je kunt hier van alles proeven. De boerenzachtbelegen is de nummer 1 van mijn vriend en mij. Hiervan eten we wel een kilo per week, haha.

Als we een spelletjesavond hebben, ga ik er ook altijd heen voor iets lekkers. Binnenkort verhuizen we naar de andere kant van de stad. Dat wordt fietsen!’

STRAATTIP

KAZERIJ STALENHOEF kazerij.nl

7

IN UTRECHT

UITagenda — Mei 2021

ONTMOETINGEN

Made in Utrecht

Mei

Sieraden op maat Judigje Edelsmid

Op thuisvakantie

Hoeveel oude telefoons heb je nodig voor twee gouden ringen? Zeker vierhonderd, aldus Judigje.

De Utrechtse edelsmid werkt altijd met gerecycled goud en maakte zo ook een set trouwringen van het goud uit telefoons. ‘Het aanstaande bruidspaar zamelde ze zelf in, waarna het goud gewonnen werd bij een recyclebedrijf en ik het kon smeden.’ Voor andere sieraden gebruikt ze ongedragen of geërfde sieraden die klanten meebrengen, of ingekocht, gerecycled goud.

Judigje: ‘Goud wordt gedolven in mijnen aan de andere kant van de wereld. Dat is uitputtend voor de natuur en gebeurt bovendien vaak onder slechte arbeidsomstandigheden. Er is ook fairtrade goud, dat niet door kinderhanden of voor een te lage prijs gewonnen is, maar dat gebruik ik ook niet. Want dichtbij is er genoeg goud beschikbaar, vaak zelfs in je eigen nachtkastje.’

Judigje en collega Anouk werken in hun atelier met het gerecyclede goud zowel aan een vaste sieradenlijn als in opdracht, bijvoorbeeld voor verlovingen, trouwerijen en geboortes. Maar ze ontwerpen ook gedenksieraden. ‘Mooie dingen maken met mijn handen, dat is wat ik het liefste doe. Het persoonlijke maakt dit werk bijzonder, we zitten dicht op het leven van mensen. Mijn doel als goudsmid is dat het sieraad echt past bij de persoon voor wie ik het maak. Daarvoor is het natuurlijk belangrijk dat mijn stijl aansluit bij die van degene die het gaat dragen. Een liefhebber van strak of geometrisch kan beter naar een smid gaan die daarin gespecialiseerd is. Wat wij maken is meer een mix van boho, chic en vintage. Wel klassiek, maar ook met veel details.’

De wereld rondreizen zonder dat je de stad of zelfs je woonkamer verlaat; zeker in tijden van corona klinkt dat als een ideale oplossing. Met het Utrechtse reisbureau BAPAHO (Backpack Holland) kun je dichtbij op vakantie en toch kennismaken met allerlei culturen.

Bijvoorbeeld met de Wereldwandeling, een tocht van 7 km door de binnenstad waarbij je meer te weten komt over verschillende religies, tradities en rituelen. Met een backpack vol reisgadgets ga je op pad, je leert jezelf voorstellen in een andere taal en ontmoet andere Utrechters. Ook leuk: de Wereldreisbox van Bapahao: een spel voor thuis waarmee je aan de hand van exotische producten ‘op reis’ gaat naar zestien bestemmingen. bapaho.nl

OMMETJE

Volg ons op social media!

Facebook facebook.com/ uitagendautrecht Twitter @uitagenda030 Instagram @uitagenda030

Goed nieuws voor wie na maanden van gesloten musea wel weer eens z’n kunsthonger wil stillen: de ZIMIHC Kunstroute in Wittevrouwen. Meer dan 25 kunstenaars tonen hun werk op plekken in de wijk, te beginnen bij het theater in de Bouwstraat. Maak een alledaags ommetje tot een bijzondere belevenis en download de route via de izi.TRAVEL-app of bekijk ’m op de site van ZIMIHC. Deelnemend kunstenaars zijn o.a. Yingyi Wu, Twinkel Achterberg, Kaat Suringa, Maikel Baas, Chrijs Weijers en Jessica Magnin. t/m 17 mei, Wittevrouwen zimihc.nl izitravel.nl

Tekst Wieneke van Koppen

Kunst kijken

instagram.com/judigje_edelsmid judigje.nl

Fotografie Samuel Wagner, Marc Buitenhuis, Annelien Nijland

© Samuel Wagner

8

THROWBACK

Mei 2021 — UITagenda

9

In de tijdmachine Elke maand een oude foto uit Het Utrechts Archief

1986

DOMTOREN

Een afbeelding van een Saturnusraket op ware grootte, bevestigd aan een flank van de Dom. Het is mei, 35 jaar geleden, en de organisatie achter Space ’86 doet er alles aan om het publiek naar dit ruimtevaart­ evenement te krijgen. De manifestatie vindt plaats in de Jaarbeurs, ter ere van het 350-jarige bestaan van de Universiteit Utrecht. Te zien zijn onder meer modellen van de maanlander, een maanwagentje en een heuse Apollocapsule. Toch trekt Space ’86 een stuk minder bezoekers dan verwacht en gehoopt. Daar kan zelfs die enorme blikvanger aan de Domtoren niets aan veranderen.

10

MUZIEK

UITagenda — Mei 2021

Lakshmi

Mei 2021 — UITagenda

‘Op het

podium voel ik me

veilig’ Met haar betoverende pop noir bestormde Lakshmi de afgelopen jaren poppodia in heel Nederland. Optredens geeft ze nu vanuit haar huiskamer, in afwachting van het moment dat ze weer kan toeren. ‘Normaal gesproken sta ik na een show nog anderhalf uur met fans te lullen.’

Tekst Kim van der Meulen

I

n februari zou ze voor het eerst in TivoliVreden­ burg staan, in de stad waar ze sinds twee jaar woont. Maar ja, corona. Haar nieuwe voorstel­ ling Huidhonger heeft ze misschien vier keer gespeeld. ‘Superzuur natuurlijk,’ zegt Lakshmi Swami Persaud vanuit haar huiskamer via Zoom.

‘Maar ik ben er alweer overheen. Het is wat het is.

En dóór.’

Hoe kom je deze tijd door?

‘Ik heb echt mazzel gehad met Wie is de mol?, dat was een lichtpuntje. Balen dat ik er in aflevering vier al uit moest, maar goed, het was tenminste niet in aflevering één, haha. Ook ben ik weer aan mijn nieuwe album aan het schrijven. Dat wilde ik vorig jaar al uitgeven, maar nu ik niet kan toeren, heb ik dat uitgesteld. Ik dacht: ik ga er gewoon opnieuw mee aan de slag, het kan nog beter. Het schrijven gaat wel wat moeilijker, want ik

schrijf het fijnste als ik heel druk ben en maak nu bijna niets mee, maar het lukt wel. En ik heb een onlineplat­ form opgericht, waar ik livestreams doe en contact heb met fans. Dat miste ik heel erg; normaal gesproken sta ik na een show nog anderhalf uur bij de merchandise met iedereen te lullen.’

Kun je inspiratie voor nummers ook uit jezelf halen?

Je noemde je eerste twee platen ‘therapie-EP’s’.

‘Zeker, muziek schrijven is voor mij altijd een vorm van therapie. Zo kanaliseer ik mijn gedachten. Ik probeer nu ook helemaal in onderwerpen te duiken die me interesseren, zoals dromen en slapeloosheid. Daar ben ik nu heel nerdy alles over aan het lezen, over hoe dat werkt in je onderbewuste. Soms slaap ik ineens wekenlang verschrikkelijk slecht. Door te onderzoe­ ken wat ik ermee kan in mijn teksten en muziek, maak ik er iets positiefs van.’

11

UITagenda — Mei 2021

MUZIEK

De eerste single van je nieuwe album, Lullaby, is ook persoonlijk.

‘Ja, dat heb ik geschreven in een tijd waarin ik mezelf erg in bochten wrong, mezelf misschien zelfs een beetje vergat, om gezien te worden door een bepaald persoon. Ik paste zelfs mijn ademhaling aan aan die persoon. Waarom voel ik me afhankelijk van de goed­ keuring van één iemand? Daar gaat het over. Wel spannend om dat verhaal naar buiten te brengen: ik heb geen moeite om te praten op het podium, maar in de media zoiets persoonlijks vertellen is toch wat anders. Ik ben altijd veel te eerlijk, haha.’

‘IK HOU VAN KLASSIEK, MAAR HAAL OOK INSPIRATIE UIT HARDCORE PUNK’

Je muziek klinkt een tikkie duister, jij bent heel opgewekt. In hoeverre ben jij je muziek?

‘Heel erg. Zonder die muziek zou ik niet per se een vro­ lijk persoon zijn, denk ik. Ik ben niet altijd heel blij en open geweest; als kind was ik heel verlegen. Muziek was mijn safe space. Daardoor heb ik zelfvertrouwen gekre­ gen, en vertrouwen in anderen en de wereld. Ik wist toen nog niet hoe, maar ik wist wel dát ik dit moest doen. Al was het een megatraject om hier te komen, hoor. Voor mijn gevoel ging het heel traag.’

Traag? In je tweede studiejaar stond je in de finale van de Grote Prijs van Nederland.

‘Dat ging wel snel, ja, dat klopt. Maar mijn persoonlijke ontwikkeling verliep traag. Ik had in die tijd paniek­ aanvallen op het podium omdat ik nog niet goed wist wie ik was. Daar blufte ik mezelf doorheen. Ik heb lang de tijd genomen om te zoeken: waar sta ik, wie ben ik, wat wil ik? Wil ik op festivals knallen of ook een verhaal vertellen in het theater? Nu weet ik: ik wil het allebei, en dat mag. Het klinkt onlogisch, met zoveel ogen op je gericht, maar op het podium voel ik me fijn en veilig.

Een beetje onaanraakbaar.’

Maakte je op de Herman Brood Academie al pop noir?

‘In het begin niet, toen zat ik in punkbandjes en was het alleen maar: hard, hard, hard. Pas toen ik ging schrijven op de piano ging het meer de kant op waar ik nu ben.

Dat kan ook echt hard zijn, maar dan meer gelaagd. Ik heb van kleins af aan klassieke muziek geluisterd, omdat ik op ballet zat, maar haal ook inspiratie uit hardcore punk. Waar ik ook naar luister, het moet wel ergens over gaan, en er moet emotie in zitten. Ik kan niet naar een dancehitje luisteren als de basis geen mooi liedje is.’

Je woont sinds twee jaar in Utrecht. Wat bracht je hier?

‘Ik vond Utrecht in mijn studietijd al een ontzettend fijne stad. Mijn broer woont er en ik ken er wat mensen – maar ook weer niet zoveel dat ik constant in de verleiding kom om eropuit te gaan. Het voelt echt als mijn stad.’

Welke dromen heb je?

‘Ooit in Ziggo Dome staan lijkt me heel vet. En met buitenlandse artiesten en producers werken, en wat meer over de grens gaan. Daar waren we al voorzichtig mee bezig voordat corona kwam. Vooral België vind ik interessant, daar is de muziekscene wat alternatiever.

En ik hoop dat elk nieuw album steeds weer wat beter wordt, dat ik daar elke keer weer trots op kan zijn.’

lakshmimusic.com Fotografie Kim Balster

12

COLUMN

Mei 2021 — UITagenda

Door Daan Boom

Jeugddetentie

Fotografie Jelmer de Haas

DE GASTVROUW DEELDE ONS MEDE DAT WE NA TIENEN ONZE MUIL MOESTEN HOUDEN

Daan Boom is programmamaker, muzikant en komiek en woont in Utrecht. Hij is presentator van Streetlab en speelt in de Tante Joke Karaoke Band.

Ik zag het gezicht van de gastvrouw vertrekken toen ze zag wat haar erf op kwam gereden. Die komen de boel slopen en herrie maken, moet ze gedacht hebben. Ik was een weekendje weg met twee vrinden, Tobias en Jasper. Na heel het internet te hebben afge­ struind op zoek naar een leuk vakantiehuisje, vonden we iets in Zeeland. Het zag er prima uit: er was aan­ dacht besteed aan de inrichting en het had een tuin, die uitkeek op een container. Dat laatste stond dan weer niet op de foto’s, maar ach, wij waren al lang blij dat we er even uit waren.

Alles aan de Zeeuwse gastvrouw straalde uit dat ze geen zin had om ons rond te leiden. Ze deed vriende­ lijk omdat het moest, maar de communicatie was stug. ‘Ik verwacht dat jullie stil zijn,’ waarschuwde ze.

‘Jullie hebben buren. Dus geen muziek buiten op het terras.’ Als drie brave jongetjes stonden we te knikken. Onze megaspeaker inclusief microfoon en gitaar had de vrouw nog niet eens gezien.

Toen ze weg was, ontstak Tobias in een tirade.

‘Het hele idee aan vakantie is toch vrijheid?’ riep hij.

‘Het lijkt hier wel jeugddetentie!’ Al filmend en onder luid gelach hoorden Jasper en ik hem aan. Tobias ging verder: ‘… wordt ons eventjes vermanend mede­ gedeeld dat we na tienen onze muil moeten houden.

Wat moet ik dan na tienen? Mijn mond gaan houden op de bank? Verhuur geen huisjes als je een hekel hebt aan mensen!’ De ontvangst zat hem zo hoog dat hij ‘uitchecken’ als enige oplossing zag.

Dat uitchecken deden we niet, maar ik vond de tirade van Tobias zo grappig dat ik besloot hem aan onze vakantievideo toe te voegen en te posten op Instagram. We zaten in een achteraf gelegen Zeeuws gehucht, hoe groot was de kans dat die vrouw ’m te zien kreeg? We dachten er verder niet meer aan, maakten die avond vrienden met de buren en gedroegen ons tamelijk netjes. De megaspeaker, microfoon en gitaar werden wel gebruikt, maar op een bescheiden volume.

De volgende dag werd er aangeklopt: de dochter van de gastvrouw. Die kwam min of meer haar excu­ ses aanbieden voor de manier waarop haar moeder ons ‘welkom’ had geheten. Het was niet de bedoeling geweest om ons bij voorbaat al een standje te geven, maar ze hadden veel nare ervaringen gehad met groepen jongeren. Ze zei niet letterlijk dat ze onze video op Instagram had gezien, maar uit haar woor­ den konden we opmaken dat dat wel zo was. Die hadden we even niet zien aankomen.

Dat de gastvrouw naar de video van onze tirade had zitten kijken, bracht ons het schaamrood op de kaken. Om het goed te maken kochten we een bosje bloemen dat we haar aanboden bij het afscheid. Dat vond ze geweldig. Dus al met al staan we nu quitte.

De Zeeuwse vakantievideo’s zijn nog te bekijken op mijn IGTV.

13

14

UITagenda — Mei 2021

EXPO

Pizza’s in het paradijs

RAUM tovert het Berlijnplein in Leidsche Rijn om in een stadslab vol kunstwerken en programma’s die ons gedrag in de publieke ruimte onderzoeken. Nodigt een vredig duinlandschap de bezoeker uit tot het bakken van pizza’s?

Tekst Nynke van Spiegel

RAUM der Lusten

Mei 2021 — UITagenda

W

e hebben dit jaar meer dan ooit gebruikgemaakt van de parken, de wandelpaden langs de Singel en de pleinen in de stad. Zeker nu ons leven aan zoveel regeltjes gebonden is, zijn dit de ideale plekken om onze vrije tijd door te brengen en vrienden te ontmoeten, maar ook om te werken en sporten.

Stadsgeografen en -ontwikkelaars noemen deze plekken in vakjargon de ‘publieke ruimte’. Het zijn simpelweg alle plekken die voor iedereen toegankelijk zijn in de buitenruimte. Al blijft de discussie of ze wel echt voor iedereen bereikbaar zijn, want probeer maar eens met een rolstoel de Neude op te rijden, of als vrouw een plek te vinden waar je rustig kunt plassen.

Fotografie Juri Hiensch, Igor Roelofsen, Twycer.nl

HUISKAMER OF SPEELPLEK ‘De publieke ruimte is een plek waar je elkaar kunt ontmoeten en uit je bubbel stappen,’ zegt Tom Loois, programmamaker en curator bij RAUM. ‘Kijk maar naar de parken, waar allemaal verschillende mensen samenkomen.

Daar leen je een kurkentrekker van iemand die je anders misschien nooit zou tegenkomen. Het is de plek waar je je kunt verhouden tot en verbinden met andere stadsbewoners.’

Hoewel de publieke ruimte dus in principe voor iedereen is bedoeld, voelt de een zich er net meer thuis of veiliger dan de ander. En iedereen doet er iets anders: hangjongeren gebruiken haar als huiskamer, fietsers als openbare stalling, gezinnen als speelplek.

Hoe die openbare ruimte wordt gebruikt, wordt voor een groot deel bepaald door de manier waarop ze is ingericht. Het verband tussen die twee is het onderwerp van de expositie RAUM der Lusten, gecureerd in samenwerking met ZUS architecten. Wat gebeurt er met ons gedrag op een plek als die heel spannend of bijzonder is ingericht?

Om dat te onderzoeken bouwt RAUM z’n terrein op het Berlijnplein om tot drie verschillende landschappen, met als centrale vraag hoe die ieder op zich het gedrag van de bezoeker beïnvloeden. De landschappen zijn gebaseerd op het beroemde 15de-eeuwse drieluik Tuin der lusten van Jheronimus Bosch, en krijgen dan ook de namen Hel, Wereld en Paradijs. ‘Het totaal wordt een bonte verzameling van kunstwerken, performances en attributen, op zo’n bijzondere manier vormgegeven dat je even wordt losgeweekt van de normale manier van doen,’ vertelt Tom.’ Zo kunnen situaties ontstaan waarin je vreemde ontmoetingen hebt of anders reageert dan je gewend bent, waarin je gaat nadenken over jezelf en je relatie tot anderen. In feite wordt de expositie een

Maarten Baas, Homo Opinio

‘DE LANDSCHAPPEN WEKEN JE EVEN LOS VAN DE NORMALE MANIER VAN DOEN’

15

16

EXPO

UITagenda — Mei 2021

Willem de Haan, Unconscious Performance

DE BAR RECTUM IS EEN SCULPTUUR VAN HET SPIJSVERTERINGSKANAAL

Atelier van Lieshout, Bar Rectum

groot levend lab, een landschap waarin we onderzoeken wat we willen met de publieke ruimte, en hoe we daarin met elkaar omgaan.’

ZWART ZAND Een landschap met als naam de Hel, wat moeten we ons daarbij voorstellen? Tom: ‘Denk aan een plek waar je snel doorheen wilt, een dystopisch gebied, gevuld met zwart zand. Vergelijkbaar met een ongezellige doorgangsplaats zoals je die ook in de stad hebt. Wat gebeurt daar met bezoekers?

Gaan ze massaal op hun telefoon zitten en hebben ze vervolgens geen oog meer voor elkaar? Sluiten ze zich op een andere manier af voor wat er om hen heen gebeurt?’

In dit landschap vind je onder meer het werk Homo Opinio van Maarten Baas, dat gaat over het onophoudelijke zenden van een eigen mening. Tom: ‘In een wereld van massacommunicatie en voortdurende informa-

tiestromen is het de vraag of mensen zichzelf én de ander nog wel horen. Laat staan naar elkaar luisteren.’ Eveneens in de Hel bevindt zich het werk Perishable Goods van Andrea Hasler. Met dit beeld van een homp vlees, dat als een Chanel-handtas is voorzien van een gouden ketting, zet de kunstenaar kanttekeningen bij de consumptiemaatschappij. Al even plastisch vormgegeven is de bekende Bar Rectum van Atelier van Lieshout, een sculptuur die het menselijke spijsverteringskanaal voorstelt, van de tong via het maag-darmkanaal naar de anus. Een prima plek om even een drankje te drinken.

HOOFDROL IN EEN FILMSCRIPT In het volgende landschap, de Wereld, zal het er vredig aan toe gaan, denkt Tom. ‘Collectief Common Ground legt hier een moestuin aan waarin iedereen welkom is om mee te werken: tuinieren zorgt voor verbinding.

Gaan mensen uit zichzelf meedoen? Dat gaan we hier bekijken.’ In de Wereld stuiten bezoekers bovendien op de foto’s van Melissa Schriek, waarop mensen zich in vervreemdende posities in de openbare ruimte bevinden. En het Paradijs ten slotte wordt een duinlandschap om fijn in te recreëren, met onder meer een openbare pizzaoven. Tom: ‘Ik ben benieuwd of Utrechters op den duur met hun pizzadeeg, picknickkleedje en drankjes naar de plek komen om te gaan bakken.’

In de verschillende landschappen worden

Mei 2021 — UITagenda

Melissa Schriek, The Wait

bezoekers middels kunst onderworpen aan gedragsonderzoek. Zo ook in de Unconscious Performance van beeldend kunstenaar Willem de Haan, dat bestaat uit een billboard met een soort filmscript erop. ‘Op het script staat de situatie beschreven zoals die ter plekke is,’ legt Tom uit. ‘Bijvoorbeeld: “Twee mensen wandelen over het pad, verdiept in een gesprek.” Iedere twee weken verschijnt er een nieuw script, afhankelijk van wat zich daadwerkelijk op de plek heeft afgespeeld.

Zonder het te weten kun je als bezoeker dus een hoofdpersoon zijn in het nieuwe script en je eigen gedrag teruglezen. Maar wat de kunstenaar wil onderzoeken, is of bezoekers zich in de realiteit ook weer door het script laten beïnvloeden.’

ONTSNAPPEN AAN DE HEL Dan is er nog de Urban Playwalk-app van game- en ervaringsontwerpers Lilly Higgins en Bruno Setola, die je uitdaagt om je op een andere, verrassende manier te gedragen. Met

'GA LIGGEN ALS JE IETS BLAUWS ZIET'

opdrachten als: ‘Ga liggen als je iets blauws ziet’ wordt een speels element toegevoegd aan de dynamiek in het landschap waar je op dat moment verblijft. Het evenement helemaal online beleven kan ook. Dankzij een virtuele game-experience, ontworpen in samenwerking met het Utrechts ontwerpbureau Kummer & Herrman, kun je rondlopen in de expositie. Je vindt er informatie over de werken en de kunstenaars, en grappige, onverwachte dingen. Zo kun je via een deurtje ontsnappen aan de Hel, om vervolgens in het Paradijs een bal over te gooien met een andere bezoeker.

Voor RAUM blijft de publieke ruimte ook in de toekomst een belangrijk onderzoeksveld, aldus directeur Donica Buisman. ‘De stad verdicht en we gaan met steeds meer mensen op minder vierkante meters wonen. De noodzaak voor meer, betere en toegankelijkere openbare ruimtes neemt daarmee alleen maar toe. In dit coronatijdperk zie je het belang van voldoende en goed ontworpen publieke ruimtes nog sterker.’ De Ruimtelijke Strategie Utrecht 2040, waarin aandacht is voor een leefbare omgeving met groen en water, onderstreept dat belang, vervolgt Donica. ‘Maar wij vragen ons wel af of de manier waarop de openbare ruimte tot nu toe is ontworpen ook toekomst-proof is. En of de wensen van alle verschillende inwoners van de stad daarin goed meegenomen worden.’

Melissa Schriek, The Tired Girl

Melissa Schriek, The Bend

RAUM der Lusten vindt t/m 28 augustus plaats op het Berlijnplein raumutrecht.nl

17

18

UITagenda — Mei 2021

BEDGEHEIMEN

SPRING festival

‘Neuken na je zestigste is eigenlijk een

taboe’

Liggend in een speciaal bed luisteren naar verhalen over bondage, polyamorie en extase. In de audioperformance Bloos de mannen, te zien tijdens festival SPRING, word je ondergedompeld in mannelijke ontboezemingen over seks en intimiteit. Een gespek met theatermaakster Marte Boneschansker.

Tekst Sarah-Mie Luyckx

Noem eens een voorbeeld.

‘Je kunt onder meer luisteren naar het verhaal van een 62-jarige BDSM’er: een man die in een slaaf-meesteresverhouding aan bondage en sadomasochisme doet. Maar ook naar iemand van in de vijftig die in extase raakt door op te gaan in de feestende massa van het Braziliaanse carnaval. De verschillende bedden zijn afgestemd op het verhaal dat je beluistert. Zo kom je in het geval van de BDSM’er vastgebonden op je buik te liggen, zodat je je helemaal moet overgeven. En het “Braziliaanse” bed zit zo in elkaar dat daarin je heupen kunnen swingen. Dat gebeurt niet machinaal; er zijn vier spelers die het in beweging brengen. Ook is voor elk bed speciale muziek gecomponeerd, die past bij de betreffende stem. Je wordt dus helemaal ondergedompeld in het verhaal – een heel fysieke ervaring.’

Fotografie Martin Sweers, Josh Wool

Waarom heb je daarvoor gekozen?

‘Wanneer we een podcast beluisteren, doen we dat vaak tijdens de afwas of het fietsen.

Maar als je je helemaal moet overleveren aan een audioperformance kom je er beter in.

Het is een gesamtkunstwerk, waarbij de inhoud en vorm op elkaar aansluiten. De spelers kunnen bijvoorbeeld heel sensueel met een veertje over je arm kietelen. Ook is er een bed waarin je wordt geknuffeld. Uiteraard coronaproof. Dat gebeurt van achteren, en tussen de speler en bezoeker zit een laag plastic en stof.’

Vanwaar het thema intimiteit?

‘Het gaat om veel meer dan seks. Zo interviewde ik een man die een sterke verbinding met zijn lichaam ervoer door een flink stuk rood vlees te eten. En een ander kreeg dat door met zijn blote borst op de vloer van de huiskamer te gaan liggen.

Maar over het algemeen zitten we erg in ons hoofd; vinden we het moeilijk om contact te maken met ons lijf. Mijn voorstelling doet je dat dus cadeau! In het bed van de 71-jarige

Dat zou je niet zo snel verwachten van een 71-jarige…

‘Intimiteit wordt nog altijd sterk gekoppeld aan jong en sexy. Neuken na je zestigste is eigenlijk een taboe. Daarom laat ik de geïnterviewden bewust niet zien. We plaatsen iemand snel in een hokje op grond van zijn uiterlijk. Maar aan die polyamorist hoor je echt niet dat hij een pensionado is. Bij BLOOS de vrouwen, – de voorloper van deze nieuwe voorstelling, reageerde ik bewust niet als iemand na afloop bijvoorbeeld zei: “Die vrouw is vast heel dik.” Want het gaat niet om hoe je eruitziet, maar om wat je voelt.’

Was er veel verschil tussen de vrouwen en mannen die je sprak?

‘Het viel op dat de mannen minder goed over intimiteit konden praten. Dat is niet zo gek.

In onze cultuur is mannen veelal aangeleerd dat ze moeten doordenderen. Maar gelukkig zie je bij de jongere generaties dat dat aan het veranderen is. En ook het ideaal van jong, wit én dun gaat langzaam maar zeker op de schop. Naast theater maken, werk ik als curve-model. Begin 2020 stond ik op de cover van de Nederlandse Elle, waarbij níét expliciet werd vermeld dat ik een curve ben. Een paar jaar eerder was dat beslist wel gebeurt.’

Hoe was het om met het theatervak bezig te zijn in coronatijd?

‘Ik heb mijn concept niet hoeven aanpassen: ik maakte al een-op-eenervaringstheater.

Daarbij is het onderwerp intimiteit door de pandemie nog relevanter geworden. Mensen hebben last van eenzaamheid en huidhonger.

Dus hopelijk gaat SPRING door. Maar waarom niet, als we ook naar de kapper mogen?’

ke

polyamorist – die vier verschillende relaties heeft en seksueel superactief is – is het de bedoeling dat je een yoga-achtige powerpose doet die bij mannen het testosterongehalte omhoogbrengt. Zo hoop ik dat het gevoel doorsijpelt van de polyamorist, die ontzettend geniet van zijn verhoudingen.’

ns

Wat krijgt het publiek tijdens BLOOS de mannen voorgeschoteld?

‘De bezoeker komt in de buitenlucht in een van de negen bedden – of eigenlijk cocons – te liggen en luistert dan een halfuur naar een man die ik geïnterviewd heb over het onderwerp intimiteit. Het afgelopen jaar voerde ik samen met mijn assistent Vincent Brons zo’n 25 van deze gesprekken met “echte” mannen – geen acteurs – die qua leeftijd, culturele achtergrond en seksuele voorkeur totaal verschillend zijn. Daaruit hebben we vervolgens een selectie gemaakt. Elk “decennium” is vertegenwoordigd: een tiener, twintiger tot en met een man die in de negentig is. Daarbij hebben we gelet op welk verhaal ons raakte, want dat gebeurt dan waarschijnlijk ook bij het publiek.’

r

Mei 2021 — UITagenda

Ma

r te

B

e on

sc

ha

BLOOS de mannen, 22-24 mei, De Lik (voormalige gevangenis Wolvenplein).

Daarna gaat de performance op tournee.

Voor de actuele speellijst zie: marteboneschansker.com

SPRING Performing Arts Festival, 20-29 mei, Stadsschouwburg Utrecht, Theater Kikker, De Lik, Locomotiefstraat 8, Het Huis Utrecht en Fotodok. Naast het liveprogramma is er SPRING@home: interactieve thuisvoorstellingen die per post, telefoon en diverse online media naar de bezoeker toe komen. springutrecht.nl

19

20 UITagenda — Mei 2021

Op de

ACTIVISTEN

barricaden Mensen zeggen weleens: “Wat jij doet is een druppel op een gloeiende plaat.”

Met dat cynische kan ik niets.’ Een klimaat-, gender- en Black Lives Matteractivist over hun strijd tegen onrecht.

Tekst Rianne van der Molen Fotografie Annelien Nijland

Portretten

Mei 2021 — UITagenda

Anneke Wensing strijdt als lid van de actie­ groep Code Rood tegen de fossiele industrie en zet zich in voor het behoud van Utrechts bos via Amelisweerd Niet Geasfalteerd.

‘In 2006 zag ik de film An Inconvenient Truth van Al Gore. Dat was mijn eerste wake-upcall. In die tijd werkte ik voor AMREF Flying Doctors, ik deed projecten in ontwikkelingslanden om daar de gezondheidszorg te verbeteren. Mooi en belangrijk werk, maar ondertussen vloog ik iedere maand de wereld over.

Mijn ecologische voetafdruk was enorm.

In de landen waar ik werkte, zag ik bovendien hoe het klimaat daar verontrustend veranderde. Zo schrok ik van de enorme droogte in het Keniaanse Turkana. Vijf jaar geleden stopte ik met vliegen. Actief worden voelde als een logische vervolgstap. Want als we doorgaan met het milieu zo te vervuilen, roeien we alles en iedereen uit.

Mijn eerste ongehoorzame actie was met Code Rood. Met een aantal mensen hebben we in 2017 de kolenhaven in Amsterdam bezet. Om aandacht te vragen voor het vervuilende van die industrie – al weet ik dat iets wat eenmaal bestaat, zo’n kolenhaven, echt niet zomaar gesloten zal worden. Maar als we door zo’n actie een bepaalde awareness creëren, is dat ook belangrijk.

De situatie rond Amelisweerd is totaal anders. We kunnen de verbreding van de A27 voorkomen als we met genoeg mensen protesteren, daar geloof ik heilig in. Anno 2021 willen ze weer een stuk bos kappen; zelfs bomen die in 1982 – bij het aanleggen van de weg door Amelisweerd – geplant zijn als compensatiebos. Als ik daaraan denk, kan ik echt kwaad worden. Dus help ik met het organiseren van demonstraties, maar ook bij het geven van klimworkshops. Want als het nodig is, ga ik straks met zo veel mogelijk anderen de boom in.

Er zijn weleens mensen die kritisch reageren op wat ik doe.

“Wat jij doet is een druppel op een gloeiende plaat,” zeggen ze dan. Met dat cynische kan ik niets. Natuurlijk moet er bij overheden meer veranderen. Maar hoe meer mensen in actie komen, des te groter de kans dat bedrijven en overheden luisteren. Dat de klimaatbeweging blijft groeien en dat er steeds meer over het onderwerp gesproken wordt, geeft mij hoop voor de toekomst.’

‘VIJF JAAR GELEDEN STOPTE IK MET VLIEGEN. ACTIEF WORDEN WAS EEN LOGISCHE VERVOLGSTAP’

ikgadeboomin.org

21

22

UITagenda — Mei 2021

‘IK REALISEERDE ME HOE WEINIG IK VAN MEZELF IN BOEKEN HERKEN’ Sayonara Stutgard is mede-oprichter van de Utrechtse feministische uitgeverij Chaos, dat ‘de andere stem’ in de liter­a­ tuur wil laten horen.

‘Mijn moeder zei al vroeg tegen me: “Weet dat jij als zwarte vrouw tien keer zo hard moet werken als een witte man om ergens te komen.” Een nogal heftige boodschap, die ik als kind nog niet helemaal begreep.

Voor Het Parool schreef ik een stuk over het gebrek aan diversiteit in het boekenaanbod. Waar is de actuele literatuur van gekleurde vrouwen van mijn leeftijd, vroeg ik me af in het artikel. En toen snapte ik opeens die opmerking van mijn moeder, want op sociale media

ACTIVISTEN

kreeg ik bijval, maar ook veel kritiek. Volgens sommigen klopte er niets van wat ik zei, het was gedram en mijn beweringen waren belachelijk. Dat vond ik heel lastig.

Want ik geloof hartstochtelijk in mijn strijd om andere stemmen te laten horen.

Ik heb altijd veel van lezen gehouden.

Tijdens mijn pre-master jeugdliteratuur ging ik vrijwilligerswerk doen bij boekhandel Savannah Bay. Daar groeide mijn kennis over de literatuur. Zo realiseerde ik me hoe weinig ik van mezelf in boeken herken. Ook op literaire evenementen voelde ik me vaak alleen. Meestal was ik de enige vrouw van kleur. Dat moest veranderen.

Bij Chaos brengen we uit wat we zelf mooi vinden. Alle manuscripten zijn welkom, zo lang ze maar intelligent, scherp en/of grappig zijn. Maar we presenteren onszelf natuurlijk wel als jonge feministische uitgeverij, dus krijgen we sneller werk binnen van vrouwen en non-binaire schrijvers tussen de 20 en 30 jaar oud. Dat moedigen we aan, want het is goed voor de samenleving als het boekenaanbod steeds diverser wordt.

Hoe meer verhalen we van elkaar gaan lezen, des te makkelijker we onszelf in de ander kunnen verplaatsen. Gelukkig is er sinds de oprichting van Chaos veel veranderd. Uitgeverijen zijn zich bewuster geworden van het diversiteitsvraagstuk en brengen meer verschillende boeken van uiteenlopende auteurs uit.

Als activist moet je soms schreeuwen.

Letterlijk, tijdens een demonstratie of door een stuk te publiceren. Maar minstens zo vaak ben ik juist achter de schermen bezig. Want door gesprekken aan te gaan met zo veel mogelijk mensen, kun je uiteindelijk echt iets veranderen.

Het heftige beeld dat mijn moeder vroeger schetste, wordt steeds iets minder waar. Dat ik nu een stem ben in dit debat, maakt haar ongelooflijk trots.’

Sayonara Stutgard is ook Ambassadeur van de Vrijheid voor het Bevrijdings­ festival op 5 mei bevrijdingsfestivalutrecht.nl uitgeverijchaos.nl

Mei 2021 — UITagenda

23

24

UITagenda — Mei 2021

Leroy Lucas is voorzitter van Keti Koti Utrecht en een van de drijvende krachten achter de Black Lives Matter-demonstratie in Utrecht.

‘Natuurlijk riepen ze weleens “zwarte piet” naar me of werd ik op straat uitgescholden vanwege mijn huidskleur. Maar dat kan ik makkelijk van me afschudden, dat zijn gekken. De echte pijn zit voor mij in het sluimerende onderhuidse racisme.

Neem het advies dat ik in groep 8 kreeg.

Twee jaar daarvoor was ik vanuit Curaçao naar Nederland vertrokken. Mijn Nederlands was nog niet goed genoeg en daarom moest ik volgens de meester naar een school voor kinderen met eer- en opvoedingsproblemen.

Terwijl ik verder allemaal goede cijfers had!

Dat soort momenten heeft me ergens gevormd, al was ik lange tijd niet bezig met het thema. Tot ik in 2011 op televisie zag hoe Jerry Afriyie werd gearresteerd. Hij stond in stilte op straat en had enkel een T-shirt aan met de tekst: ‘Zwarte Piet is racisme’. Dat was het moment waarop ik dacht: dit klopt niet. Blijkbaar geldt de vrijheid van meningsuiting niet voor iedereen in Nederland.

Via Keti Koti, het feest waarmee de afschaffing van de slavernij wordt herdacht, en bijvoorbeeld het BLM-protest op het Jaarbeursplein wil ik aandacht vragen voor dat sluimerende racisme. Ik demonstreer, maar voer ook gesprekken met beleidsmakers en politici. Om steeds aan te stippen dat dit een chronisch probleem is. Kinderen van kleur worden ook nu nog vaker laag ingeschaald.

Als ik dan vervolgens hoor dat ze geen zwarte mensen kunnen vinden voor topposities, is dat niet zo gek. Met het laagste niveau onderwijs kom je echt niet aan die top. Op basis van je huidskleur gezien worden als minder slim, doet pijn.

In veel aspecten van de samenleving zit racisme, al is het lang niet altijd zo duidelijk als bijvoorbeeld bij de dood van George Floyd. Wat daar gebeurde was zo onrechtvaardig. Tegelijk heeft deze verschrikkelijke gebeurtenis een positieve wereldwijde beweging doen ontstaan. Via demonstraties en gesprekken met beleidsmakers blijven wij in Utrecht aandacht vragen voor dit thema. Ik kan zelf van alles willen, maar alleen met een collectief kun je iets bereiken.

Natuurlijk zijn er soms momenten dat het mij niet snel genoeg gaat, maar ik heb nooit getwijfeld over mijn activisme. Dat Zwarte Piet in Utrecht sinds 2018 niet meer welkom is, laat zien dat dit land stappen maakt. Ik wil erop vertrouwen dat het beter wordt.’

Leroy Lucas is ook Ambassadeur van de Vrijheid voor het Bevrijdingsfestival op 5 mei bevrijdingsfestivalutrecht.nl

ACTIVISTEN

‘OP BASIS VAN JE HUIDSKLEUR GEZIEN WORDEN ALS MINDER SLIM, DOET PIJN’

TEUGELHOF

Mei 2021 — UITagenda

25

Tekst Martine Bakker

het

gebouw Teugelhof toen

Architectuur

Teugelhof nu

Utrecht staat vol met bijzondere gebouwen waar je regelmatig langsfietst, maar zeker niet alles van weet. Zoals de kneuterige jongerenhuisvesting uit 1974 in de Teugelhof, tussen de Springweg en de Strosteeg.

De woonsituatie in de oude wijken moest beter, vond men, en de kleine Teugelhof is hiervan het eerste tastbare resultaat.

Dat de 25 woningen er nu al bijna vijftig jaar staan, is te zien aan het weelderige groen. Daarachter liggen terrasachtige portiekjes verstopt. De gevels bestaan uit een lichtbruine baksteen.

Brede banen die een fractie uitsteken houden de architectuur levendig, samen met de verspringende gevellijn, de afgeschuinde daken en de vlakken met geschilderde planken onder de ramen en naast de voordeuren. Eerst was alle hout overigens bruin gelakt, zoals het de seventies betaamt. In de plantenbakken – omkaderd met bielzen – stonden toen nog keurige, bloeiende plantjes.

Tegenwoordig zou op een stuk grond als dit waarschijnlijk zijn gekozen voor dure herenhuizen.

Maar zoiets kwam in die tijd niet eens ter sprake, want de binnenstad wás op veel plaatsen een gribus. Het Springhavergebied gold zelfs als een van de meest verpauperde plekken: een deel van de huizen was er onbewoonbaar verklaard.

Gedwongen door woningnood bleven veel oorspronkelijke bewoners er toch wonen, en krakers en kunstenaars namen de leeggekomen pandjes, scholen en fabriekjes in. De jongeren in de nieuwbouw voelden zich daartussen wel thuis.

DAT HET COMPLEX ER AL ZO'N HALVE EEUW STAAT, IS TE ZIEN AAN HET WEELDERIGE GROEN

Fotografie J.P. van Alff, D.C. Goossen/HUA

B

ij de woningen aan de Teugelhof naast Café Springhaver bekruipt je hetzelfde gevoel als voorheen in Muziekcentrum Vredenburg: de wereld lijkt een slag gekrompen.

Nu was Herman Hertzberger, de architect van het Muziekcentrum nogal klein van stuk. Maar dat ging bepaald niet op voor Aart Oosting, de architect van deze 25 woningen. Hij was juist erg groot. De popperige maat heeft dan ook niks te maken met de lengte van de architect, maar sluit aan op de stegenstructuur en kleine schaal van de binnenstad.

Het was in 1974 bijzonder dat er speciaal voor jongeren werd gebouwd, maar nog bijzonderder dat dit op deze plek gebeurde. Het luidde een tijdperk in waarin het woonbeleid uitgesproken sociaal was. Voor die tijd werd de binnenstad door politici en beleidsmakers nog gezien als een priegelige ouwe gribus die moest plaatsmaken voor kantoren, wegen en parkeergarages. Het idee was om de Springweg te verbreden voor autoverkeer, maar dat ging niet door dankzij het protest van bewoners en de nieuwe partijen die in 1970 in de gemeenteraad kwamen. Bovendien werd de woningnood begin jaren 70 serieus genomen. Zo kwam er een speciale nota van het miniserie van VROM, om de bouw van woningen als die in de Teugelhof te subsidiëren.

26 UITagenda — Mei 2021

THUISBIOS

RAUW

Leven van Jezus

Na Pier Paolo Pasolini (Il Vangelo secondo Matteo, 1964) en Mel Gibson (The Passion of the Christ, 2004) is nu ook de Zwitserse regisseur Milo Rau naar het Italiaanse Matera gereisd om daar het leven van Christus te verfilmen.

Maar in The New Gospel van Rau is Jezus niet zozeer een religieuze voor­ man als wel de (zwarte) aanvoerder die opkomt voor een gemeenschap van uitgebuite arbeiders. ‘Milo Rau combineert in deze hybride film de rauw­ heid van de sociale strijd voor waardige arbeidsomstandigheden van migranten met het gestileerde passieverhaal over de laatste dagen van Jezus. Een nieuwe, interessante insteek van een oud verhaal,’ aldus Miranda van Gelder, curator van Hoogt on Tour picl.nl

Film

5×

zien

Een fijne filmavond thuis: die regel je met Picl. Op dit onlineplatform zie je goeie nieuwe releases die normaal gesproken in de bios draaien. En je betaalt je kaartje aan jouw lokale filmhuis naar keuze. Deze 5 films zijn uitgebracht door Hoogt on Tour.

MACHTSMISBRUIK

Beklemmend drama

Als assistent van een succesvolle magnaat in de entertainment­ wereld van New York maakt Jane lange dagen die gevuld zijn met routineklusjes. De grote baas schit­ tert door afwezigheid, maar zijn autoriteit en explosieve willekeur zijn constant voelbaar. Solidariteit onder haar collega’s is onderhevig aan opportunisme en concurren­ tiestrijd. The Assistant speelt zich af tijdens één kantoordag, waarop zowel Jane als de kijker zicht krijgt op de omvang van het machtsmis­ bruik, seksisme en de angstcultuur op de werkvloer. Voor dit beklem­ mende drama, waarin de dader nooit in beeld verschijnt, heeft de regisseur veel onderzoek gedaan naar Harvey Weinstein. picl.nl

Mei 2021 — UITagenda

RENOVEREN

Vader-zoondrama

In Made in Italy reist de Londense kunstenaar Robert met de van hem vervreemde zoon Jack af naar Italië. Samen hebben ze het huis van hun echtgenote en moeder geërfd.

Tot hun teleurstelling treffen ze de eens zo schitterende villa compleet verwaarloosd aan. Wanneer de renovaties niet volgens plan verlopen doet dat de toch al gespannen relatie tussen vader en zoon weinig goed. Maar terwijl Robert en Jack het huis in oude glorie herstellen, werken de vader en zoon ook aan hun relatie. picl.nl

ABSURDISTISCH

Bejaarde spion

Fotografie Philippe Antonello Rojovid Films

Een stijlvolle combinatie van een klassieke Hollywood-detective en een observerende documentaire, zo kun je The Mole Agent omschrijven. Met veel absurdistische humor vertelt de film het verhaal van Sergio, een Chileense spion, die wordt ingehuurd om te infiltreren in een bejaardentehuis. Hij moet onderzoeken of de bewoners daar wel goed worden behandeld. Maar Sergio is 83, geen 007, en heeft moeite met hedendaagse tech­ nologieën en spionagetechnieken. Terwijl hij informatie verzamelt, beseft hij dat de dreigende waarheid onder de oppervlakte niet is wat men vermoedde. picl.nl

MOEMINS

Onconventioneel

Tove Jansson (1914-2001) was een Zweedstalige Finse auteur, kunste­ naar en illustrator van onder andere kinderboeken en stripverhalen.

Ze werd wereldberoemd door haar kinderboeken en leidde een oncon­ ventioneel leven. Terwijl ze zich ontworstelt aan de huisje-boompjebeestje­verwachtingen die de maatschappij haar oplegt en verliefd wordt op theatermaker Vivica Bandler, verwerft ze steeds meer faam met haar creatie van Moemins, nijlpaardachtige trolletjes. Tove is de officiële Oscarinzending van Finland en brak daar afgelopen jaar de box office-records als best bezochte Zweedstalige film van de afgelopen veertig jaar. picl.nl

‘BEST BEZOCHTE ZWEEDSTALIGE FILM VAN DE AFGELOPEN VEERTIG JAAR’

27

28 UITagenda — Mei 2021

EXPO

Froukje van de Weg, Old truths and new beginnings, Prins Hendriklaan

Bijschrift

Kunst tussen de

EXtuin

klimop

Ook tentoonstellingsruimtes EXbunker en EXboot zagen de museumsluiting met lede ogen aan. Maar ze kwamen snel in actie en lanceerden EXtuin. Sindsdien vullen tuinen in de hele stad zich met nieuw werk van opkomende kunstenaars.

Tekst Wieneke van Koppen

‘W

e bieden graag toegankelijke expositieruimte aan talent dat net of nog net niet binnen is bij galerieën,’ vertelt initiatiefnemer Daan Bramer. ‘Naast liefhebbers willen we juist ook het publiek dat normaal geen exposities

bezoekt met kunst in aanraking brengen.

Met EXbunker in het Wilhelminapark gaat dat heel goed: twee derde van de bezoekers komt spontaan binnenlopen. Toen de museumdeuren sloten, waren we bezorgd: wat betekende dit voor de ontwikkeling van aanstormende kunstenaars? Door ze openluchtkunst te laten maken, hebben ze gelukkig weer de mogelijkheid om nieuw werk te maken en coronaproof te exposeren. En voor het bereiken van publiek is dit ook perfect.

Wie loopt er tegenwoordig geen rondjes door de stad?’ En zo is EXtuin het jongste (openlucht)zusje van EXbunker en EXboot geworden.

VRIJE BLIK Het proces van aanvragen in januari dit jaar tot de lancering van het eerste kunstwerk in

Mei 2021 — UITagenda

29

‘KUNSTENAARS KUNNEN ZO NIEUW WERK MAKEN EN CORONAPROOF EXPOSEREN’ Made by Ed, De vrije vogel, Schoolstraat, Vleuten

februari ging razendsnel, volgens Daans EX-collega Esther van Diepen. ‘Meer dan vijftig tuineigenaren uit heel Utrecht en veel talentvolle kunstenaars meldden zich. De kunstcommissie boog zich over de vraag welke makers bij welke tuinen zouden passen. Een begeleider nodigde tuineigenaar en kunstenaar uit voor een gesprek, waarna het werk binnen twee weken geplaatst moest worden.’ Haast was geboden, vanwege de lockdown die een onduidelijke periode zou duren. Maar de makers kregen naast gezonde tijdsdruk ook alle vrijheid. Esther: ‘We waarderen het als hun werk opvalt als kunst en als het reageert op de ruimte. Tuineigenaren gaven de kunstenaars eigenlijk allemaal een vrijbrief. Zij vonden hun vrije blik alleen maar leuk.’

Door de hele stad staan nu kunstwerken die zich van elkaar onderscheiden in hun vormen, kleuren en materialen, van weefsculptuur en audiovisueel werk tot hout en keramiek. Zo maakte Zsa Zsa Tuffy een scultptuur van aardewerk in een tuin aan de Veeartsenijstraat. Ze betrekt de omgeving door die te weerspiegelen in haar Solitude Spots, een rij grote, zwartgeverfde potten met water erin. In het gladde wateroppervlak zie je de lucht en de bomen gereflecteerd.

Dorothé Arts, Knooppunt, Tjalkstraat

Marie-Line Kercret, (On)gelijkheid, R.A. Kartinistraat

Hannah Goedhart, Binary, Meentweg, De Meern

Zsa Zsa Tuffy, Solitude Spot, Veeartsenijstraat

Fotografie Luc Geusens

HEMA-WORST Het werk (On)gelijkheid in de R.A. Kartini­ straat is ook zeer de moeite waard. Kunstenaar Marie-Line Kercret maakte het nadat ze het verhaal over de Javaanse feministe Raden Adjeng Kartini gelezen had. Kartini ging naar school tot haar twaalfde, waarna haar vader haar opsloot in voorbereiding op het huwelijk. Maar ondanks haar isolement, dat duurde van 1891 tot 1903, liet ze zich niet kleinkrijgen. Ze las boeken en onderhield overzeese briefwisselingen over vrouwenrechten. Geïnspireerd door dit verhaal bracht Marie-Line Kercret een afwijkend, dubbel raamkozijn aan op de gevel van een huis. Ramen zijn er letterlijk en figuurlijk om

je horizon te verbreden, maar dat gold niet voor Kartini. Zo is ook dit kunstwerk alleen van buiten te openen.

‘De werken worden steeds beter opgemerkt door het publiek,’ vertelt Esther. ‘Laatst zag ik ’s avonds mensen staan praten bij het verlichte werk van Annebel Vernooij op de Muntkade. De een betoogde lyrisch hoe vet het was, terwijl de ander bedenkelijk keek.

“Persoonlijk kan ik hier dus helemaal niks mee,” zei hij.’ Daan kan dat wel waarderen.

‘Als alle voorbijgangers het mooi vinden, heb je een soort HEMA-worst gemaakt die bij iedereen in de smaak valt. We doen het juist voor die verschillende reacties.’

Op de site van EXbunker vind je een routekaart met alle kunstwerken die een of meerdere maanden te zien zijn. exbunker.nl/extuin

30 UITagenda — Mei 2021

45 jaar ACU

JUBILEUM

Mei 2021 — UITagenda

Voordeur BOVENKOP

van de

underground Voormalig autobedrijf en kraakcafé ACU bestaat 45 jaar.

Het politiek-cultureel centrum annex alternatief poppodium aan de Voorstraat vaart al die jaren een eigen koers. Zonder subsidies en volledig drijvend op de inzet van vrijwilligers.

‘Als anarchistisch collectief doen we alles samen.’

Tekst Machiel Coehorst

O

oit was het terrein waar ACU nu huist gewijde grond. Lang voordat krakers er huisvesting vonden, in de middeleeuwen om precies te zijn, woonde er een kanunnik (katholiek geestelijke), die verbonden was aan de nabijgelegen Janskerk.

Begin 17de eeuw maakte een kleinzoon van de beroemde schilder Jan van Scorel twee woningen van het pand: een aan het Janskerkhof en een aan de Voorstraat.

Rond 1920 wordt in het pand aan de Voorstraat een garagebedrijf gevestigd, dat de naam A.C.U. (Auto Centrale Utrecht) krijgt.

Na sluiting van de zaak staat het pand zo’n tien jaar leeg, en in 1976 wordt het gekraakt.

De krakers treffen er nog spullen aan van de mensen die tien jaar eerder halsoverkop zijn vertrokken, na een vete met de huiseigenaar.

Legendarische feesten

De showroom van de garage wordt omgebouwd tot bar en expositieruimte. In de

jaren 80 groeit ACU uit tot het middelpunt van de Utrechtse kraakbeweging. Er is woningnood, en vanuit hier worden kraakacties in heel Utrecht gecoördineerd.

Ook zijn er (punk)concerten, dansavonden, jamsessies en informatieavonden. Legendarisch zijn de feesten op Koninginnedag en nieuwjaarsdag.

In de oude garage vinden enkele ondernemers onderdak, onder wie een houtbewerker en een trommelmaker. ACU start met de verkoop van biologische producten. Begin jaren 90 volgt er een grondige opknapbeurt en krijgt het pand zijn huidige vorm. ACU is nu een gelegaliseerd en volledig zelfstandig poppodium/politiek cultureel centrum geworden, gerund door een collectief van vrijwilligers. Er komt een veganistisch eetcafé en elke woensdag is er yoga. ‘Iedereen is hier welkom. De enige vereiste is dat je een open mindset hebt,’ zegt medewerker Arie van der Ploeg.

31

32

UITagenda — Mei 2021

JUBILEUM

ACU 1943

Wat is er over van de krakersidealen van weleer?

‘We zien onszelf nog steeds als de voordeur van de Utrechtse alternatieve scene, al is dat met de jaren wel iets minder geworden. In de jaren 80 kwamen mensen op dinsdag naar ACU om connecties te maken met de kraakbeweging.

De hele scene zat hier dan. Er was een krakersspreekuur en er werden politieke discussieavonden georganiseerd. De krakerswereld is nu lang niet meer zo actief, en dat geldt niet alleen voor Utrecht.

Politieke avonden zijn er nog steeds in ACU, bijvoorbeeld over de vluchtelingenproblematiek en het klimaat, maar worden wel minder goed bezocht.’

Toch meldde ACU zich onlangs weer even aan het politieke front, met een liefdadigheidsactie.

‘Klopt. In coronatijd hebben we gratis maaltijden uitgedeeld aan daklozen en andere hulpbehoevenden. Dat begon heel klein, maar uiteindelijk is het een uit de kluiten gewassen organisatie geworden. In

totaal zijn er zo’n 18.000 maaltijden verstrekt. Op een gegeven moment waren onze vrijwilligers helemaal opgebrand, het was gewoon te veel werk. We hebben geprobeerd om de gemeente zover te krijgen deze taak van ons over te nemen. Vorig jaar zomer beloofde men met een concreet plan te komen, maar sindsdien hebben we niks meer gehoord. Daar zijn we erg boos over. Zelf hebben we er geen baat bij, maar het is een messteek in de rug van mensen die afhankelijk zijn van voedselhulp.’

Is zo’n voedselproject typerend voor de idealen van ACU? ‘Ja, we zijn een anarchistisch collectief en doen alles samen. Voor elkaar en voor de gemeenschap. Liever gaan we ten onder dan dat we de mensen niet helpen die dat nodig hebben. En dus wil ik nog een keer van de daken schreeuwen: gemeente doe iets!’

Wat is, naast die maatschappelijke betrokkenheid, het meest kenmerkende van ACU? ‘Openheid en tolerantie. Zo organiseren we veel voor de LHBT-gemeenschap en hebben we een genderneutraal toilet.

Veel mensen die hier voor het eerst komen, zeggen dat het voelt alsof ze er meteen al bij horen. Op een van onze queerfeesten kwam bijvoorbeeld een groepje jongens binnen die duidelijke niet gewend waren aan die scene. Dat zag je meteen. Maar binnen een uur stonden ze ook met hun T-shirt te zwaaien!’

ACU

199

5

Het is wel een beetje behelpen zeker, een jubileum vieren in coronatijd?

‘We hadden groots willen uitpakken, 45 jaar word je ten slotte maar één keer. Het was de bedoeling om minimaal een maand lang allerlei feesten te organiseren, maar dat ging helaas niet. Daarom hebben we in maart een weekend lang livestreams georganiseerd met een paar lokale bands en dj’s. En collega-poppodium EKKO had als verjaardagscadeau de band Bonglord voor ons geboekt en betaald. Die trad dus ook op tijdens de livestream. Al met al hebben we voor ons doen recordaantallen bereikt: de eerste avond keken er meer dan 300 mensen, terwijl er maar 125 man in de zaal passen.

Op een normale avond had hier een rij tot aan de Neude gestaan. Nou ja, als we weer open mogen, halen we het allemaal in!’’

acu.nl

Fotografie Pam van der Veen, HUA

Wat onderscheidt ACU van andere Utrechtse podia als EKKO en dB’s?

‘ACU is een cultureel centrum en programmeert niet alleen muziek. Er zijn ook politieke debatten, eetavonden en expo’s van lokale kunstenaars. We staan erg open voor de betrokkenheid, input en het organisatietalent van onze gasten, bijvoorbeeld als ze een idee hebben over een muzikaal of cultureel evenement.’

KASVIO

New in town

VEGAN

Fotografie Cee Bakker, Lian Jonkman

Eetervaring

Het was een lang gekoesterde droom: chef Mari Pitkänen, die eerder kookte bij restaurant Oproer, is haar eigen plek begonnen in Metaal Kathedraal in Leidsche Rijn. Kasvio, ‘herbarium’ in het Fins, is een plant-based restaurant, waar gewerkt wordt met biologische ingrediënten, kruiden uit de tuin van Metaal Kathedraal en seizoensgroenten van kleinschalige telers. Door de samenwerking met kunstenaars creëren Mari en haar team een bijzondere eetervaring, waarbij verbinding, de natuur en het behoud van onze planeet centraal staan. kasvio.nl

Mei 2021 — UITagenda

33

34 UITagenda — Mei 2021

INTERVIEW

Giftige

vriendschap De in Utrecht woonachtige schrijfster Else Boer debuteerde midden in coronatijd met een indringende roman over twee tienermeisjes. ‘Het intense van meidenvriendschappen heb ik altijd interessant gevonden.’

Tekst Rianne van der Molen

Knietje geven

Het intense van een meidenvriendschap is het uitgangspunt van Ik wacht hier. NRC noemde het boek een ‘gave debuutroman’ en de Volkskrant vond dat Else de clichés over het thema mooi wist te ontwijken. Tegen het bekende decor van een lome zomer, een suf baantje en geroddel in het dorp zorgt de schrijfster voor verrassende wendingen. Zoals het moment waarop de hoofdpersoon zich laat ontmaagden, zich op het laatste moment bedenkt en de jongen in kwestie een knietje geeft.

Het verhaal draait om de 17-jarige Erin, die vanuit Rotterdam verhuisd is naar de Veluwe.

Daar ontmoet ze Alice, met wie ze snel een innige vriendschap opbouwt. Dat er daarbij iets ernstig misgaat, wordt al meteen duidelijk op de eerste pagina: Erin zit in een gesloten jeugdinstelling.

Wat er precies gebeurd is, ontrafelt de schrijfster stukje bij beetje.

Het verhaal is niet autobiografisch, maar speelt zich wel af in een omgeving die Else goed kent.

‘Ik groeide op in het dorpje Voorthuizen. Daar was weinig te beleven, mijn vriendinnen en ik waren op elkaar aangewezen. Echt alles deden we samen. In die vriendschap keken we naar elkaar om te beslissen wie we zelf waren. Een van ons werd gezien als de sportieve, een ander als de slimme of de knappe. Ik was de boekennerd; dat werd in die periode mijn identiteit.

Het was een veilig groepje – we maakten weleens grappen over elkaar, maar het werd nooit echt gemeen. De relatie tussen Erin en Alice is veel complexer. Voor Erin is die vriendschap het belangrijkste wat ze heeft. Ze voelt zich bedreigd door iedereen die in de buurt van Alice komt.’

‘SCHRIJVER WORDEN, KON DAT WEL? DAT WAS TOCH GEEN ECHT BEROEP?’ Schaamte

Toch deelde Else destijds niet alles met haar vriendinnen. Haar wens om schrijver te worden hield ze stil. ‘Ergens schaamde ik me voor dat idee. Want kon dat wel? Schrijver zijn is toch niet echt een beroep? Dus koos ik voor een studie waarbij ik in ieder geval veel boeken mocht lezen. Het werd Nederlands. Dan kon ik ook docent worden.’ Ze wilde per se vanuit de Veluwe naar Utrecht verhuizen, omdat ze dat een mooie stad vond. ‘En het is hier net iets kleiner en vriendelijker dan in Amsterdam. Bovendien worden er op literatuurgebied – buiten corona om – veel mooie dingen georganiseerd.’ Na haar

Fotografie Bob Bronshoff

S

oms lijkt het nog een beetje onwerkelijk voor Else Boer. Haar recente debuut Ik wacht hier verscheen precies in de periode dat alle boekhandels dicht waren. ‘Ik weet dat de roman bestaat, maar op de een of andere manier voelt het toch surrealistisch. In andere tijden had ik waarschijnlijk een promotietour gedaan langs een aantal winkels en het boek daar zien liggen. Nu ben ik enkel bij Broese even kort en zonder publiek geïnterviewd. Dat is natuurlijk niet waar je op hoopt als debuterend schrijfster.’

Tegelijk wilde ze de lancering niet nóg eens uitstellen. ‘De laatste proef leverde ik vorig jaar aan het einde van de zomer in. Daarna ben je toch aan het wachten, ergens. Op een gegeven moment wilde ik gewoon dat het boek de wereld in zou gaan.’

Mei 2021 — UITagenda

Boeken

studie bleef ze hangen en inmiddels geeft ze Nederlands op het Amadeus Lyceum. ‘Toen ik eenmaal docent was, bleek ik dat nog leuk te vinden ook. Ik vind het geweldig om met kinderen te praten over taal en lezen. Maar daarnaast ben ik altijd blijven schrijven. Mijn korte verhalen stuurde ik in naar literaire bladen, en op een zeker moment werd ik benaderd door iemand van uitgeverij Prometheus. Of ik weleens had nagedacht over een roman? Op basis van de eerste hoofdstukken van Ik wacht hier heb ik een contract gekregen.’

Machtsmisbruik

Een van de thema’s in het boek is een vermeende relatie tussen een leerkracht en een minderjarig meisje. Een onderwerp dat Else graag wilde verkennen, vooral omdat de heersende mening daarover in relatief korte tijd zo veranderd is. ‘Vijftig jaar geleden was het nog niet zo schokkend als nu. Ik ken verschillende verhalen van docenten die uiteindelijk, op het moment dat ze 18 werd, met een leerling trouwden. Nu kijken we daar heel anders naar, wordt het eerder gezien als machtsmisbruik.

Maar is het wel zo zwart-wit? Is er altijd sprake van een slachtoffer en een schuldige?’

Else wil haar lezers over dat thema aan het denken zetten, maar hoopt vooral ook ontspanning te bieden. ‘Als ik mensen hoor zeggen dat ze Ik wacht hier binnen twee dagen uit hadden, vind ik dat een groot compliment. Het is mijn grootste doel om verhalen te schrijven waar mensen plezier aan beleven. Dat is belang­ rijker dan veel geld verdienen met het schrijven. Als docent heb ik het immers ook naar mijn zin. Zo lang ik maar mag blijven maken.

Ik ben alweer voorzichtig bezig met nieuwe ideeën voor een volgend boek. Hopelijk kan die ooit wel groots gepresenteerd worden.’

Else Boer, Ik wacht hier, Prometheus, 2021

35

36 UITagenda — Mei 2021

STADSOASES

Tekst Dieuwke de Boer

Nu we toch de hele tijd thuiszitten, kunnen we er maar beter het beste van maken. Met een heleboel planten, bijvoorbeeld. Sowieso een goed idee, want groen ontstresst en verbetert de luchtkwaliteit én je humeur.

urban jungle st

ra

at

w

eg

O.Z.

el

si n

Wi tt

We e r d

ev

Kr

3

omm

t

2 Na Mal ie

GEHEID SCOREN

si

ng

ch

te

ga

al

st

ra

at

el

Bu

t

Park Lepelenburg

4

rg

.R ei

ge

rs

Ni

1

tr

aa

eu we

gr

Oud

ac

ijn

ach

ar

ht

th

egr

Ca

t

es

in ge

l

De winkel van Carolien Rutgers aan de Springweg is een groen walhalla. Wie hier binnenloopt, komt geheid met een tas vol thuis. Naast kamerplanten in alle soorten en maten scoor je hier ook mooie potten voor je planten en cadeautjes om weg te geven – of zelf te houden, mag natuurlijk ook. In het voorjaar verkoopt Rood & Bloem ook allerlei leuks voor in de tuin of op het balkon. > Springweg 14

Biltstraa

e

acht

euweg

gr

el

Ni

WALHALLA

Vreden burg

Oude

1

ng

Zocher park

Neude

weg

ch

tense

si

ra

Vleu

ro u wen

Drift

5

n

se

Griftpark

aa

am

b

d

ie

er

al

st

M

m

g

A

roodenbloem.nl T wij nstra

at

ha

r

ge

Cat ij

l

n e sin

2

OLD SCHOOL

GROEN HOEKJE

Op de hoek van de Kerkstraat en de Nachtegaalstraat kun je niet alleen terecht voor koffie met een vegan gebakje, maar ook voor planten, woonaccessoires en vintage. Groenwinkel Wonderwoud wordt gerund door Sonja en Lynn, die ook een zaak hebben in hartje Maas­ tricht. De winkel is een echte urban jungle met knusse zithoekjes en muziek van een old school platenspeler. En uiteraard is ook hier de kans groot dat je met een nieuwe kamerplant onder je arm weer naar buiten loopt. > Nachtegaalstraat 34 wonderwoudplanten.com

t

Wilhelmina park

Mei 2021 — UITagenda

37

4

DROOGBOEKET

GROENTEN EN KRUIDEN Op de Mariaplaats vind je ook een combinatie van restau­ rant en plantenwinkel. De bloemist van Le Jardin verkoopt droogbloemboeketten, cadeaus en groene planten voor binnen en buiten, en in het restaurant wordt met zorg en liefde gekookt met groenten en kruiden van het seizoen. > Mariaplaats 42 lejardinutrecht.nl 3

LOBBY

TROPISCHE PALMEN Bij Daen’s kun je terecht voor mooie kleding, goede koffie, een lekkere lunch én uitbreiding van je urban jungle. In Daen’s Greenhouse, op de hoek van de Korte Minrebroederstraat, barst het van het groen - van bescheiden kamer­ planten tot metershoge palmen. Je koopt er mooie bloempotten, designvazen en reisboeken voor op de koffietafel. De winkel fungeert overigens ook als lobby voor gasten die komen overnachten in een van de luxe stadsappartemen­ ten van het gelijknamige hotel op de bovenverdieping. > Korte Minrebroederstraat 13-17

ZELFS HET VINTAGE MEUBILAIR IS TE KOOP

daens.nl 5

BONSAI

Een uit de hand gelopen hobby, zo zou je Stek voor je Plek kunnen noemen. Margot, de vrouw achter dit groene paradijsje, begon haar winkel in de Hardebollen­ straat uit pure liefde voor planten. Het is er heerlijk rondsnuffelen tussen de minicactussen, bonsaiginseng, pannenkoekplantjes en mooi gemaakte terraria. Zelfs het vintage meubilair in de zaak is te koop. De winkel begon vorig jaar als pop-up, maar Margot heeft inmiddels besloten langer te blijven. > Hardebollenstraat 4 @stekvoorjeplek

Fotografie Eric Kleinberg

PURE LIEFDE

38 UITagenda — Mei 2021

ADVERTORIAL

Interview

DJ ST. PAUL

‘Ik wil

gewoon

draaien!’

Met zijn Pop-O-Matic is DJ St. Paul een begrip in Utrecht. In de weekenden draaide hij in andere clubs in het land. Maar toen kwam corona en was er… helemaal niks. Toch wist hij samen met thuisbasis TivoliVredenburg nog heel wat events op touw te zetten.

Tekst Gerard Janssen

Mei 2021 — UITagenda

D

J St. Paul is de artiestennaam van Paul Nederveen, de officieuze huisdeejay van Tivoli. De liefde voor de muziek kreeg van zijn oudere broers en zus, die naar Marvin Gaye en de Talking Heads luisterden.

Zijn draagbare platenspeler met speakers in de deksel beschouwde hij als zijn beste jeugdvriend, en zijn eerste plaat was van The Beatles: 20 Grootste Hits.

Hij ging studeren in Nijmegen, maar zijn hart lag bij het draaien van platen. ‘Het juiste plaa tje op het juiste moment, dat is alles, daar sterf ik voor,’ vertelt Paul. Dus toen hij dj kon worden in De Swing, dé club van Nijmegen, stopte hij met zijn studie. ‘Waarom zou ik nog? Ik had de focking sleutels van de club van mijn dromen!’ Op een Halloweenfeestje noemde de master of ceremonies hem Saint Paul, en dat is sindsdien zijn artiestennaam.

Via collega-dj Willem van Zeeland belandde St. Paul in TivoliVredenburg. Zijn donderdagse dansavond Pop-o-Matic werd een veilige haven voor vele generaties studenten. In 2017 verwelkomde hij de miljoenste bezoeker.

Inmiddels hoort Pop-o-Matic ergens in de reeks de Dom, broodje Mario en FC Utrecht.

Walk the Line

Online Popquiz

KIPPENVEL Donderdagavond draaien in TivoliVredenburg, en in het weekend in een andere club of op een festival. Altijd op zoek naar mooie momenten. ‘In een dorp als totale vreemde aankomen, en eruit rijden met het gevoel dat iedereen je beste vriend is. Op een avond vielen alle lichten uit, alleen mijn draaitafels en de soundsystem draaiden nog. Opeens stond ik voor een pikdonkere zaal. Gelukkig had ik ‘The Sound Of Silence’ van Simon & Garfunkel bij me. De muziek helemaal weggedraaid, en toen – ik krijg er nu ook weer kippenvel van – Hello darkness my old friend. Dan hoor je ook uit die hele zaal: wow. Dat is heel vet.’

Maar toen, na 27 jaar draaien met als thuisbasis TivoliVredenburg, kwam alles door corona tot stilstand. Eerst was het surrealistisch. Daarna volgde de frustratie en boosheid. ‘Toen pas besefte ik wat het betekent om zzp’er te zijn. Was ik me ineens bewust van hoe kwetsbaar het allemaal is. En dat niks ook echt níks is.’

VIRTUEEL OUDJAAR Hij moest gaan nadenken over wat nog wel kon. Gelukkig stond TivoliVredenburg open

Pieces of Tomorrow

‘HET JUISTE PLAATJE OP HET JUISTE MOMENT, DAT IS ALLES, DAAR STERF IK VOOR’

39

Wil je meer lezen over TivoliVredenburg in coronatijd? In het boek OFF/ON blikken medewerkers en artiesten terug op een roerig jaar waarin alle zekerheden en routine wegvielen. tivolivredenburg.nl/boek

ADVERTORIAL

voor ideeën. Zoals het maken van een online popquiz. ‘Dat was echt een schot in de roos.

Zeker die eerste quizzen in de eerste lockdown. Het is een beetje gênant om te pochen, maar op de piek deden er 16000 mensen mee.’

Ook maakte hij voor TivoliVredenburg de podcast St. Pauls Boutique, waarin hij zijn favoriete oude muziek afwisselt met nieuwe vondsten. En hij ging draaien via Zoom, zodat mensen thuis de muziek over hun eigen geluidssystemen konden versterken en desgewenst in de kamer konden dansen. Zoals tijdens de NYE The Homeshow van TivoliVredenburg. ‘Een virtueel oudjaarsfeest. Gaaf, maar weird. Weird, maar gaaf,’ aldus Paul.

Een eye opener was Walk the Line, ‘een Willy Wonka-tour’ door het gebouw, met in elke zaal een ander programma. ‘Eerst was dat met groepjes van dertig man, later helemaal online. Ik heb daarvoor meerdere programmaonderdelen mogen bedenken en uitvoeren, zoals een college over protestliederen.’ Hij moest ervoor uit zijn comfort zone. ‘Achteruitlopend, met een camera die je volgt. Tof doen, de directeur interviewen en bands aankondigen.’

Het leek niks voor de dj die met liefde de muziek laat spreken, en liever naar de punten van zijn schoenen kijkt dan naar het publiek.

Paul is niet het type dat zichzelf graag op de borst slaat, om het voorzichtig te zeggen, maar hij bleek het presenteren nog leuk te vinden ook. ‘Ik ben geen Matthijs van Nieuwkerk, maar ik dacht wel: hee dit gaat me best

‘ALS IK ERAAN DENK DAT IK WEER EEN VOLLE POPO-MATIC MAG DOEN, KAN IK ERVAN HUILEN’ goed af. Ik heb het gevoel dat ik voor een bus vandaan ben gesprongen, en net niet geraakt ben, zeg maar.’

AAN DE HEMELPOORT Het was een jaar waarin hij zichzelf op nieuw uitvond, zoals TivoliVredenburg dat ook deed.

Gedwongen door corona bedachten ze samen nieuwe plannen en concepten. Zoals de online versie van Pieces of Tomorrow: klassieke muziek in een modern jasje, door Paul aan elkaar gepraat.

Maar ondanks de nieuwe talenten die hij in zichzelf ontdekte, zal hij – zodra de zalen weer opengaan – met alle plezier terugvallen in zijn oude patroon. ‘Ik heb alvast een playlist gemaakt, met de naam Poort van de Hemel.

Een enorme lijst waar ik alles ingooi waarvan ik denk: dit zou ik nu willen draaien. Als ik eraan denk dat ik voor het eerst weer een volle Pop-o-matic mag doen, in totale vrijheid, kan ik ervan huilen. Ik wil gewoon draaien. Ik wil niet meer improviseren. Fuck dat hosselen. Draaien!’

Fotografie Juri Hiensch, Maan Limburg

40 UITagenda — Mei 2021

VERBINDERS

Mei 2021 — UITagenda

41

Tekst Sarah-Mie Luyckx Fotografie Juri Hiensch

D

e familie Henkel, woonachtig aan de Jan van Scorelstraat, baalde als een stekker. Tot anderhalf jaar geleden parkeerde er regelmatig een of andere hork op de stoep voor hun huis om direct om de hoek boodschappen te kunnen doen. Lekker makkelijk, toch?

Dus niet voor Constant Henkel, die eenzijdig verlamd raakte door een herseninfarct.

Sindsdien maakt hij vaak gebruik van zijn rolstoel, die door het illegaal gestalde vehikel niet de deur uit kon. En de fiets van mevrouw Henkel evenmin.

Tot hun geluk was daar Sterre Hijlkema, sinds tweeënhalf jaar buurtconciërge van Utrecht-Oost: de allereerste van de stad, en voorlopig ook nog de enige. Die bedacht dat een van de 24 zogenoemde urnen – hoge plantenbakken ter vergroening van het

Stadsbestuivers

WIE ZIJN DE MENSEN DIE ZICH INZETTEN VOOR MEER VERBINDING IN DE STAD?

stadsdeel – op de stoep van de Henkels moest komen. Zodoende kon daar geen geparkeerde auto meer bij.

‘Respect voor Sterre,’ zegt meneer Henkel, ‘want wat zij hier allemaal doet!’ De buurtconciërge, die er kwam op initiatief van de ondernemersvereniging Puur Oost, glundert. Dertig uur per week is ze de ogen en oren van haar territorium. Om de wijk te verbeteren en verfraaien voor alle partijen: bewoners, bezoekers en winkeliers. Daarnaast organiseert ze evenementen, zoals de jaarlijkse Lichtjestocht. ‘Ik heb er een familie bij,’ zegt Sterre. ‘Ik voel me het hele jaar door een soort Sinterklaas. Zelfs zo’n kleine aanpassing als de plaatsing van een urn heeft grote impact. Dat geeft een kick.’

Niet alles laat zich even eenvoudig oplossen.

Daarvan getuigt het kruispunt met de Van

Ostadelaan, op steenworpafstand van de Henkels. Sinds daar vanwege een herinrichting de stoplichten zijn verwijderd, wordt er enorm geklaagd. Mensen ervaren het drukke verkeersknooppunt als onveilig, vertelt Sterre, die in Utrecht stedelijke geografie studeerde.

En wie er even op de uitkijk staat, kan zich daar van alles bij voorstellen. Never a dull moment…

Inmiddels heeft de buurtconciërge een extra zebrapad voor elkaar gebokst.

Niettemin vindt ze dat er nog meer maatregelen moeten komen. Een heel gedoe, bekent ze. Maar daar tegenover staan meer dan voldoende snellere successen. ‘Echt een wereldbaan,’ besluit de buurtconciërge.

Respect voor Sterre

42

UITagenda — Mei 2021

TIPS JR.

Tekst Wieneke van Koppen

Kids

THUISBIOS

Vier eeuwen verschil

Wat zou er gebeuren als Rembrandts schilderijen in het Rijksmuseum tot leven komen? De 12-jarige Jackie, dochter van een museumconservator, is er getuige van in de film Jackie en Oopjen. Als Oopjen Coppit op een avond uit haar schilderij stapt, maakt Jackie het tot haar persoonlijke missie om Oopjen te helpen bij de zoektocht naar haar zusje Aeltje, die op een minder befaamd schilderij staat. Maar hoe loodst Jackie de 17de-eeuwse Oopjen door het hedendaagse Amsterdam vol gevaren, techno­logische vernieuwingen én exotisch fruit als bananen? Het hele avontuur is te zien op filmplatform Picl, waar je je ticket kunt betalen aan een filmhuis naar keuze.

Aan Hoogt on Tour, bijvoorbeeld! vanaf 6 jaar picl.nl

Mei 2021 — UITagenda

OPEN DEUR

Alles verandert

Een theaterstuk over een bewaker die elke nacht weer netjes zijn werk doet. Klinkt misschien niet zo spannend, maar in De Nachtwaker van Het Filiaal wordt dat het wel. Niet alleen door de suggestieve muziek in het theaterstuk, maar ook doordat de nachtwaker plots besluit om een deur te openen naar een ruimte die hij nooit eerder betrad. Waarna bekende gebruiksvoorwerpen een andere betekenis krijgen en alle verhoudingen veranderen... De Nachtwaker is te zien via onlineplatform Podiumkids, tegen een kleine vergoeding. vanaf 6 jaar podiumkids.nl

OP AFSPRAAK

nijntje-merch

Fotografie nijntje museum, Ekaterina-Shevchenko/Unsplash, Joris van Bennekom, Dinand van der Wal

Picknicken op een zonnige middag hoort bij de betere activiteiten dit seizoen.

Extra vrolijk wordt het met een nijntje-theeservies uit de winkel van het nijntje museum, dat je op afspraak kunt bezoeken. Er zijn ook heel veel andere spullen te vinden, zoals rugzakken, knuffels, spelletjes en natuurlijk boeken. nijntje in ut Utregs bijvoorbeeld, of een van de vele andere verhalen die in tientallen talen zijn vertaald. elke donderdag, vrijdag en zaterdag open op afspraak nijntjemuseum.nl

5×

gaan

SPEURTOCHT

Moederdagcadeau

Op het erf van Molen de Ster is op Moederdag een speurtocht uitgezet met letters. Met het speurtochtformulier van het molencafé kunnen kinderen de uitdaging aangaan: lukt het om een zin bij elkaar te sprokkelen?

De slimme puzzelaars kunnen het resultaat inleveren bij hetzelfde café in ruil voor een moederdagcadeau.

6 t/m 11 jaar, 9 mei, Molen de Ster molendester.nu

YOUNG ADULT

Insta-leesclub

De Young Adult Leesclub gaat digitaal. Omdat samenkomen in de bibliotheek er nu niet inzit, kunnen liefhebbers van het genre iedere laatste woensdag van de maand van 16.30 tot 17.15 uur inchecken op YA!LIVE op Instagram. Live in de stories wordt het boek van de maand besproken, je krijgt ruimte om vragen te stellen, je kunt mee live gaan, en soms is er een special guest aanwezig. vanaf 12 jaar, 26 mei, Instagram @bibliotheekutrecht

43

44 UITagenda — Mei 2021 Deze rubriek is mede tot stand gekomen dankzij Art Utrecht. artutrecht.com Door corona zijn de galeries uitsluitend te bezoeken op afspraak.

KUNST

LUCY tipt!

VERF & BRONS

De tijd verstrijkt

Karin Boers schildert het verstrijken van de tijd, met het rivierlandschap in de omgeving van Wijk bij Duurstede als onderwerp. Haar werken worden getoond in galerie Rob Rademaker, samen met de bronzen vogels van Henri Poppelaars. Hij werkt met de zogeheten verloren-wastechniek, waarbij het werk eerst in was wordt uitgevoerd en vervolgens afgegoten in brons bij een gespecialiseerde bronsgieter. t/m 30 mei, galerie Rob Rademaker robrademaker.nl

MYSTIEK & TECHNIEK

De som der delen

Expo Karin Boers

HET ZELF

Nieuwe rituelen

In deze onrustige tijd met al z’n beperkingen worden we gedwongen onze aandacht te verleggen naar onszelf en onze directe omgeving. Dat vraagt om zelfreflectie en het herdefiniëren van wie we (willen) zijn en hoe we dat vormgeven. Welke nieuwe rituelen ontstaan er, en welke doen we weg? Welke dingen verzamelen we om ons comfortabel te voelen tijdens chaos? Die vragen komen aan bod in de groepstentoonstelling Gathered Self, met werk van o.a. Yasmina Ajbilou, Georgia Biggs en Chase Middleton. Het interactieve publieksprogramma onderzoekt het centrale thema van ‘het zelf’ in lezingen, workshops, rondleidingen en events.

14 mei t/m 13 juni, Moving Gallery movinggallery.nl

Een van de organisaties die tijdens de lockdown onvermoeibaar voort programmeert, is Impakt. Ervaren als ze zijn met online programma's, blijft de agenda gevuld met lezingen, screenings en virtuele ontmoetingen. Niettemin staat er een fysieke tentoonstelling in de planning, met videowerk van Tabita Rezaire, een videokunstenaar die in haar werk moeiteloos technologie, spiritualiteit en Afrikaanse geschiedenis verweeft. Ze gaat in op slavernij en de koloniale geschiedenis, en hoe die structuren doorwerken in de netwerken van nu.

Tegenover de overheersende westerse denkbeelden plaatst ze minder rationale systemen, zoals mystieke rituelen en kennis die via voorouders of geesten zijn overgedragen.

Rezaire probeert beide denkbeelden met elkaar te verbinden.

Het een is niet beter dan het ander, maar de combinatie is misschien wel meer dan de som der delen.

Tabita Rezaire, Symbiose Immaculée t/m 24 mei, Impakt, Centraal Museum en online impakt.nl > LUCY is nieuwsgierig naar het verhaal achter de kunst. Jij ook? Kijk voor meer tips en achtergrondverhalen op

lucyindelucht.nl

COLLECTIEF

Staat als een huis

Onder de naam Bring home what you can hold presenteren zeven jonge Utrechtse kunstenaars zich als collectief in de ramen van de voormalige boekhandel Broese op de Stadshuisbrug.

Ze benaderen de tentoonstelling als een huis, waarin elk raam een kamer voorstelt. Van de vergeten rommel op zolder en het stof in de studiekamer tot de nieuwe bank – ze komen tot uiting in onder meer weefwerken, sculpturen en teksten. Met werk van Marianne van Aperen, Annabelle Binnerts, Chaïm Dijkstra, Caz Egelie, Sandra Heemskerk, Bart Lunenburg en Jesse Strikwerda.

Annabelle Binnerts, Hopefully Gloomy, 2020

tot 1 juni, Broese Etalage Expo artutrecht.com Chase Middleton, 2021

Bart Lunenburg, The Healer, 2020

Fotografie Lucy Tipt Pieter Kers

tekst Marjolein Sponselee

Mei 2021 — UITagenda

45

Mei

OP DE HARP

Gevoelige snaren

Met of zonder volle zaal: het Dutch Harp Festival gaat gewoon door. Dit jaar wordt het evenement in z’n geheel live gestreamd. Onder aanvoering van oprichter Remy van Kesteren (foto) komen de beste harpisten ter wereld virtueel samen. Zo zijn er optredens van o.a. Lavinia Meijer, Gyneth Wentink en Tom Monger – de harpist van rockband Florence and the Machine. Andere aanraders zijn het internationale improvisatiecollectief Orchestra Elastique, dat live speelt bij de filmklassieker King Kong uit 1933 en de tachtig (!) jonge harpisten die zich verenigen in het Harp Leerorkest.

15-16 mei, TivoliVredenburg + online

© Nick Helderman

harpfestival.nl

De Agenda

46 UITagenda — Mei 2021

Mei

AGENDA

met het repertoire van Misha Mengelberg.

DE UTRECHTSE MUZIEKSCHOOL > DUMStad [nnb] De wekelijkse muzikale huiskamer van Utrecht. Een plek vol muzikale verrassingen, die werelden verbindt en ogen en oren laat open gaan.

4 dinsdag

DOORLOPENDE ACTIVITEITEN AUDIOTOUR DEKOOR CLOSE HARMONY > [doorlopend] Langs een vooraf uitgezette wandelroute in de Botanische Tuinen kun je met behulp van je telefoon luisteren naar Dekoor.

CURIOUS EARS > [doorlopend] In deze Engelstalige podcastserie speciaal gemaakt voor Gaudeamus geven musici uit verschillende culturen een hoogstpersoonlijke introductie op de muziek waar zij verliefd op zijn.

ONLINE RONDLEIDING DE OMMUURDE STAD > [doorlopend] De tentoonstelling de ommuurde stad vertelt de geschiedenis van de stadsverdediging van Utrecht van 1122 tot 1830 waarin de singels uiteraard een belangrijke rol hebben gespeeld.

UTRECHT UITCAST > [doorlopend] Uitagenda Utrecht presenteert Utrecht Uitcast, een podcast over al het moois dat Utrecht aan kunst en cultuur te bieden heeft.

1 zaterdag CABARET WERFTHEATER > Dubbelprogramma: Klaas Prins/ Oscar Arnold [20.30] Klaas Prins is finalist van het Amsterdams Sudenten Cabaret Festival en Oscar Arnold, Utrechter, halve finalist van het Leids Cabaret Festival.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [19.30] Elke vrijdagavond (volwassenen en 12+) en zaterdagavond (6-12 jaar) kun je door de telescopen op Sonnenborgh naar de sterren kijken en beleef je een spannende, interactieve kinderlezing over de maan of over de sterren.

2 zondag DIVERSEN THUIS > Online quiz 'Sla je slag!' [19.30] Salon van Weleer presenteert deze online geschiedenisquiz.

KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Rachel Podger & Christopher Glynn [11.00 & 13.30] De Britse Rachel Podger geldt als vooraanstaand vertolker van muziek uit de Barok en de klassieke tijd en treedt voor het eerst op in TivoliVredenburg.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Zon op zondag [13.0017.00] Overdag sterren kijken? Bij helder weer kun je op zondag op Sonnenborgh de ster bestuderen die het dichtst bij de aarde staat: de zon!

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Fernando Lameirinhas [15.00] De Portugese Nederlander Fernando Lameirinhas zet met dit afscheidsconcert een punt achter een carriëre van bijna zestig jaar.

TIVOLIVREDENBURG > The Quartet: BeetsBennink-Herman-Glerum [16.00] Een nieuwe editie van Sunday Afternoon Jazz

Alle evenementen zijn onder voorbehoud. Check uitagendautrecht.nl voor actuele informatie.

LEZINGEN ACADEMIEGEBOUW > 4 mei-lezing door Ellen Deckwitz [20.30] Dichter en columnist Ellen Deckwitz over herinnering, zwijgen en de (on)macht van taal.

5 woensdag KLASSIEKE MUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Rautavaara’s Vespers van de toendra [20.15] Het Nederlands Kamerkoor speelt muziek van de Finse componist Einojuhani Rautavaara.

LEZINGEN THUIS > Van kennis naar Wijsheid [19.30] Een lezingenreeks over het verzamelen van kennis, wat op belangrijke momenten vaak tekort blijkt te schieten om de juiste keuzes te maken.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Patricio Wang [20.00] Muzikaal verhaal van verzet én bevrijding. Centraal in Wangs werk staat de synthese van academische en populaire muziek.

6 donderdag DIVERSEN THUIS > Fellow Feminists [19.30] Online meeting voor iedereen die de wereld een stukje mooier wil maken en met anderen wil spreken over intersectionele feministische zaken.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Guy Davis [20.15] Veelzijdige Amerikaanse bluesmuzikant.

WERFTHEATER > Alle Tijd [20.30] Jan Rot gaat al ruim veertig jaar zijn eigen weg als zanger, entertainer, (lied)schrijver en fenomeen en is niet alleen 'Koning onder de hertalers' (Frits Spits), maar ook zelf een echte songsmid.

7 vrijdag MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [20.00] Zie za 1.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Ben Wendel [20.15] Veelzijdig saxofonist presenteert nieuw werk met o.a. Gerald Clayton, Nate Wood en Shai Maestro.

TIVOLIVREDENBURG > Shantalla [20.15] Keltische folk gespeeld op traditionele instrumenten.

ACU > Shopping [20.30] Kinetische, minimalistische dance-punk. In samenwerking met EKKO. EKKO > Juniore [20.30] Versmelting van indie, surf en Franstalige pop.

WERFTHEATER > Misschien wisten zij alles [20.30] Zichzelf begeleidend op piano en saxofoon smeedt Floor Wittink verhalen van Toon Tellegen en muziek van onder meer Schubert, Bach en Ravel samen tot een uniek vertelconcert.

THEATER THEATER KIKKER > Männerbund [21.00] Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er een grote daling in de vervolging van homoseksuelen in Nederland. Getriggerd door deze bevindingen probeert acteur en theatermaker Lars Brinkman een nieuw licht te werpen op de geschiedenis die we allemaal denken te kennen.

8 zaterdag LITERATUUR THUIS > Online Schrijfcafé: Dingen achter deuren [10.30] De schrijfcoaches van 'Tools voor taal' helpen je op weg met hun inspirerende opdrachten.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [19.30] Zie za 1.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK WERFTHEATER > Misschien wisten zij alles [20.30] Zie vr 7.

THEATER THEATER KIKKER > Männerbund [21.00] Zie vr 7.

2021 is het 400ste sterfjaar van Sweelinck.

Camerata Trajectina viert dit Sweelinckjaar met een eerbetoon aan de 'Orpheus van Amsterdam'.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [20.00] Zie za 1.

15 zaterdag

DIVERSEN THUIS > Online quiz 'Sla je slag!' [19.30] Zie zo 2.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Zon op zondag [13.0017.00] Zie zo 2.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE UTRECHTSE MUZIEKSCHOOL > DUMStad [nnb] Zie zo 2.

RONDLEIDINGEN MUSEUM SPEELKLOK > Moederdag rondleiding [10.00] Vind je het lastig om voor Moederdag een cadeau te verzinnen?

Museum Speelklok helpt je graag een handje, want op Moederdag zet het museum alle moeders extra in het zonnetje.

CABARET WERFTHEATER > Familie te koop [20.30] Zie vr 14.

DIVERSEN HOUTZAAGMOLEN DE STER > SUP-clinic [12.30, 14.15 & 16.00] Leer in een uur Stand Up Paddlen op de Leidsche Rijn.

Lekker actief bezig zijn op het water onderbegeleiding van een docent.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [19.30] Zie za 1.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE HELLING > The Doors Alive [20.15] Doorstributeband.

EKKO > Chuck Prophet & The Mission Express [20.30] Rootsy pop met een groots rock-randje.

10 maandag

16 zondag

LEZINGEN TIVOLIVREDENBURG > De terugkeer

DIVERSEN THUIS > Online quiz 'Sla je slag!' [19.30] Zie zo 2.

LEZINGEN THUIS > Beeld en Geluid Mediacafé:

9 zondag

van rechts-extremisme [20.00] Rechts-extremistisch gedachtegoed lijkt de afgelopen jaren meer mainstream te worden. Hoe komt dat? Met o.a. politicoloog prof. Sarah de Lange.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE HELLING > Enslaved [18.40] Noorse metalband met harde metal.

THEATER THEATER KIKKER > Nederlandse Comedie [20.00] Een vrolijk stuk waarin heftige onderwerpen aan de orde komen. Door De Gemeenschap.

11 dinsdag LEZINGEN BOTANISCHE TUINEN > De trekvogel als vliegende spion [20.00] Trekvogelecoloog dr. Eva Kok onderzoekt de routes van trekvogels als de kanoet. Verandert hun gedrag door de veranderende natuur?

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Tim Akkerman [19.30 & 21.30] Samen met zijn band The Ivy League presenteert Akkerman een ode aan de rockmuziek.

12 woensdag CABARET WERFTHEATER > Met de fles groot gebracht [20.30] Cabaretvoorstelling door Arjan Kleton.

LEZINGEN THUIS > Van kennis naar Wijsheid [19.30] Zie wo 5.

13 donderdag POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Nana Adjoa [19.15 & 21.45] Singer-songwriter maakt dromerige, soulvolle muziek. In samenwerking met EKKO. ZIMIHC THEATER WITTEVROUWEN >

ZIMIHC Sessies: Mercy James & Potman Jr. [20.00] Geniet van livemuziek in een intieme en informele sfeer. Deze editie de muzikanten Mercy James en Potman Jr.

14 vrijdag CABARET WERFTHEATER > Familie te koop [20.30] Margriet Bolding, geroemd om haar eigenzinnige humor en mooie liedjes, snijdt in haar theaterwerk zeer herkenbare thema's aan.

KLASSIEKE MUZIEK PIETERSKERK > Ode aan Sweelinck [20.15]

Het songfestival in Nederland [14.00] Collectiespecialisten Theo Verbruggen en Tom van den Oetelaar nemen je mee langs de Nederlandse edities van het Songfestival.

Samen met oud-deelnemers Bianca en Stella Maessen (Hearts of Soul) en Hans van Willigenburg, de allereerste greenroom presentator.

THUIS > Natuur: één Leven [14.00] Lezingreeks over de Kosmos, die volgens de Theosofia een grootse levensgemeenschap, gegrond op een fundamentele Eenheid is.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Zon op zondag [13.0017.00] Zie zo 2.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE UTRECHTSE MUZIEKSCHOOL > DUMStad [nnb] Zie zo 2.

THEATER ZIMIHC THEATER WITTEVROUWEN > Typisch [15.00, 17.00 & 20.00] Een absurdistische voorstelling vol met sketches die elkaar in rap tempo afwisselen.

THEATER KIKKER > Monsteren: editie maart [20.30] In het theaterlab van Theater Kikker maak je een afwisselende theateravond mee met voorproefjes, nieuwe teksten en prille performances.

17 maandag LEZINGEN ANATOMIEGEBOUW > Kunnen we met

hoogtekaarten een ramp voorkomen?

[20.00] Geodeet prof. dr. ir. Ramon Hanssen legt uit waarom hoogtekaarten van levensbelang zijn.

18 dinsdag LEZINGEN BOTANISCHE TUINEN > Over de

aanpassingskracht van planten [20.00] Hoe nemen planten hun omgeving waar?

Plantfysioloog dr. Charlotte Gommers onderzoekt het aanpassingsvermogen van planten.

19 woensdag CABARET WERFTHEATER > In theorie [20.30] Andreis Tunru, afgestudeerd als psycholoog, ontleedt zichzelf. Met slimme grappen, een aanstekelijke energie en vlijmscherpe improvisaties.

Mei 2021 — UITagenda

LEZINGEN THUIS > Van kennis naar Wijsheid [19.30] Zie wo 5.

THUIS > Science Session #10 [20.00] Wetenschappers over de vragen van nu.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Patrick Walker (40 Watt Sun) [20.15] Voor deze editie van Doomstad komt Patrick Walker solo naar de Hertz. In samenwerking met EKKO.

20 donderdag CABARET WERFTHEATER > Best Of [20.30] Tobi Kooiman, wiskundige en stoïcijn, probeert met zijn gevoel voor logica levensvraagstukken en alledaagse kwesties te tackelen.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Thijs Boontjes Dans- en Showorkest [19.00 & 21.15] Nederlandstalige rock 'n roll met een knipoog. In samenwerking met De Helling.

21 vrijdag MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [20.00] Zie za 1.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Pete Philly [19.15 & 21.30] Arubaans-Nederlands zanger, rapper en acteur.

EKKO > Amsterdam Klezmer Band [20.30] Combinatie van balkan- en klezmertradities, funk en jazz.

WERFTHEATER > Simon and Garfunkel het verhaal en de muziek [20.30] Adrie Huissoon en Geert Vlietstra, twee jongens uit Den Haag, zijn op zoek gegaan naar het verhaal van Simon and Garfunkel.

THEATER PODIUM HOGE WOERD > Wat we normaal niet horen [19.15 & 21.15] De voorstelling is een reisverslag, een inspirerende monoloog doorspekt met momenten waar Van Dolron live met de mensen die ze ontmoette reflecteert.

22 zaterdag MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [19.30] Zie za 1.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK MUSEUM SPEELKLOK > Mark My Wor(l)ds [20.00] Museum Speelklok in Utrecht zal een aantal avonden in het teken staan van de concert serie: Mark My Wor(l)ds WERFTHEATER > Simon and Garfunkel het verhaal en de muziek [20.30] Zie vr 21.

23 zondag DIVERSEN THUIS > Online quiz 'Sla je slag!' [19.30] Zie zo 2.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Zon op zondag [13.0017.00] Zie zo 2.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE UTRECHTSE MUZIEKSCHOOL > DUMStad [nnb] Zie zo 2.

24 maandag DIVERSEN HOUTZAAGMOLEN DE STER > Kunstmarkt [11.00] Op het erf staan kraampjes gevuld met kunst van Utrechtse kunstenaar.

25 dinsdag LEZINGEN BOTANISCHE TUINEN > Waarom insecten onmisbaar zijn [20.00] Ze zijn niet schattig of aaibaar maar spelen wel een cruciale rol in een ecosysteem. Ecoloog dr. Eelke Jongejans vertelt over het belang van insecten.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE HELLING > Nathan Ball [20.15] Engelse

singer-songwriter die indiefolk combineert met soundscapes.

26 woensdag LEZINGEN THUIS > Beeld en Geluid Mediacollege:

Protest en media: één jaar na #BLM [20.00] In dit Mediacollege kijkt (queer-) activist Naomie Pieter terug op de rol die media speelden bij de opkomst van de BlackLivesMatter-beweging en bij andere protestbewegingen uit heden en verleden.

LITERATUUR THUIS > YALive! [16.30] Tijdens deze Young Adult Leesclub wordt live in de stories op instagram het boek van de maand besproken en is er ruimte voor vragen vanuit de kijkers.

wordt bijgestaan door haar kokkie/kebon Jeffrey van Overeem en altijd weer andere gasten.

DIVERSEN THUIS > Online quiz 'Sla je slag!' [19.30] Zie zo 2.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Zon op zondag [13.0017.00] Zie zo 2.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK DE UTRECHTSE MUZIEKSCHOOL > DUMStad [nnb] Zie zo 2.

THEATER THEATER KIKKER > Vertel!: Storytellingwalk Utrecht [18.45] Zie za 29.

27 donderdag LITERATUUR THUIS > De Leuke Boekenclub [19.30] Lees en bespreek recente boeken met schrijver Alma Mathijsen en boekenverkoper Tim van den Hoed van de Utrechtse Boekenbar.

Het boek dat dit keer wordt besproken is het debuut: De geschiedenis van mijn seksualiteit van Sofie Lakmaker.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK ZIMIHC THEATER STEFANUS > ZIMIHC

Sessies: Francis & Bacon en Siberian Oxygen [20.00] Geniet van livemuziek in een intieme en informele sfeer. Deze editie Francis & Bacon en Siberian Oxygen.

EKKO > FATA BOOM [20.30] Mix van trippy electro hiphop.

WERFTHEATER > Lomax & the 60s Folk Revival [20.30] Gitaar globetrotter Joep Pelt herontdekt de blues en folk revival van de jaren 60 aan de hand van zijn held, de ultieme muzikale ontdekkingsreiziger Alan Lomax.

28 vrijdag DIVERSEN ZIMIHC THEATER ZUILEN > ZIMIHC Één-opéén sessies [19.00] Optredens speciaal voor jou of met je partner of gezin. In één route loop je langs zes voorstellingen bestaande uit improv, comedy, muziek en exposities.

MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [20.00] Zie za 1.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK TIVOLIVREDENBURG > Wulf [19.45] Goed in het gehoor liggende feelgoodpop.

EKKO > Jaguar Jaguar [20.30] Groove-pop met R&B uit Vlaanderen.

WERFTHEATER > De man die denkt dat ie Neil Young is [20.30] In deze kleine bezetting van de Neil Young Tribute verkennen Henri de Vries en Gijsbert Diteweg het liefdesrepertoire van Neil Young.

Leidsche Rijn

DOORLOPENDE ACTIVITEITEN BERLIJNPLEIN > RAUM der Lusten [dagelijks t/m 29 aug] Stadslab RAUM in Utrecht presenteert samen met architectenbureau ZUS een openluchtexpositie met o.a. (nieuw) werk van bekende beeldend kunstenaars als Maarten Baas, Atelier Van Lieshout en Andrea Hasler en werk van opkomende makers.

DE VRIJSTAAT > De Vrijstaat KunstAcademie [elke za 10.00-12.30] Maak kennis met verschillende kunstvormen, materialen en technieken, ideeën en kunstenaars.

DE VRIJSTAAT > Flower Bomb - creatieve

werkplaats (6+) [elke zo 12.00-17.00] Op zoek naar creatief gezinsuitje voor de zondagmiddag? Kunstenaar Jolanda Schouten neemt je mee op ontdekkingstocht door de Tuin en in de kunstwerkplaatsen ga je zelf aan de slag.

MUSEUM HOGE WOERD > Audiotour langs museumschatten [elke vr, za & zo 10.00-17.00] Wandel op je gemak langs alle museumschatten die Museum Hoge Woerd rijk is.

MUSEUM HOGE WOERD > Schip De Meern 1 (7+) [elke vr, za & zo 10.00-17.00] Speur rondom het schip en krijg een bijzonder inkijkje in het leven aan boord van een binnenvaartschip.

47

Debatten & lezingen IN UTRECHT VINDEN HET HELE JAAR DOOR VEEL DEBATTEN EN LEZINGEN PLAATS. UITAGENDA UTRECHT ZET ER EEN AANTAL VOOR JE OP EEN RIJ. 4 MEI-LEZING DOOR ELLEN DECKWITZ 4 mei > Academiegebouw + livestream Met deze lezing koppelt de UU de nationale herdenking aan actuele maatschappelijke ontwikkelingen.

Het is ook een eerbetoon aan prof.

Victor Koningsberger. Hij nam het in WO II als eerste Nederlandse hoogleraar op voor zijn Joodse collega’s die door de Duitse bezetter van de universiteit werden ver­ bannen. De lezing van dichter en columnist Ellen Deckwitz gaat over herinnering, zwijgen en de (on)macht van taal. sg.uu.nl DE TERUGKEER VAN RECHTSEXTREMISME 10 mei > TivoliVredenburg + livestream Utøya, Halle en Christchurch. De afgelopen jaren zien we wereldwijd een opleving van rechts-extremis­ tisch geweld. Sympathisanten van de aanslagplegers vinden elkaar online. Hoe kan het dat rechts-­ extremistisch gedachtegoed steeds meer mainstream lijkt te worden?

Met o.a. historicus Beatrice de Graaf. sg.uu.nl OVER DE AANPASSINGSKRACHT VAN PLANTEN 18 mei > Botanische Tuinen + livestream Wist je dat er planten met snorkels bestaan? En sommige mossen hele­ maal uitdrogen en toch overleven?

Plantenfysioloog dr. Charlotte Gommers (WUR) onderzoekt hoe planten hun omgeving waarnemen en zich daarop aanpassen. sg.uu.nl

29 zaterdag MUSEA & EXPOSITIES SONNENBORGH MUSEUM & STERRENWACHT > Sterrenkijkavonden [19.30] Zie za 1.

POP, JAZZ, WERELDMUZIEK EKKO > MICH [20.30] Deprimerende liedjes met vrolijke gitaarmelodieën van Amsterdamse supergroep.

WERFTHEATER > De man die denkt dat ie Neil Young is [20.30] Zie vr 28.

THEATER THEATER KIKKER > Vertel!: Storytellingwalk Utrecht [18.45] Welke verhalen schuilen er in de straten van Utrecht? Soula Notos woont al meer dan 20 jaar in Utrecht en nodigt je graag uit voor een wandeling om de geheimen van de stad te ontdekken.

30 zondag CABARET WERFTHEATER > Bij Eugenie in de Keuken [14.30] Yvonne Groeneveld neemt je mee in gebeurtenissen in en rond haar keuken. Ze

Kids

DOORLOPENDE ACTIVITEITEN BOTANISCHE TUINEN > In het spoor van Rinus Regenworm (4+) [dagelijks 10.0016.00] Rinus Regenworm is een goede gids om je te laten zien wat er in het voorjaar gebeurt in de grond. Maar tijdens deze vrolijke speurtocht steekt hij ook regelmatig zijn kopje even boven de grond om te kijken wat daar gebeurt.

BOTANISCHE TUINEN > Kinderroute Fluitenkruid [dagelijks 10.00-16.00] Jaarthemaspeurtocht waarin je kan luisteren naar de muziek van het sap dat door de bomen stroomt of zelf een

WAAROM INSECTEN ONMISBAAR ZIJN 25 mei > Botanische Tuinen + livestream Ze zijn niet schattig of aaibaar, maar spelen wel een cruciale rol in een ecosysteem. Ecoloog Eelke Jongejans vertelt over het belang van hommels, kevers en zweefvlie­ gen. Waarom is het hoog tijd om ons te gaan verdiepen in insecten? sg.uu.nl

Kijk voor meer debatten op debatagenda.nl

48 UITagenda — Mei 2021

takkenherrie kan maken.

DE VRIJSTAAT > De Vrijstaat KunstAcademie [elke za 10.00-12.30] Maak kennis met verschillende kunstvormen, materialen en technieken, ideeën en kunstenaars.

DE VRIJSTAAT > Flower Bomb - creatieve werkplaats (6+) [elke zo 12.00-17.00] Op zoek naar creatief gezinsuitje voor de zondagmiddag? Kunstenaar Jolanda Schouten neemt je mee op ontdekkingstocht door de Tuin en in de kunstwerkplaatsen ga je zelf aan de slag.

DIVERSE LOCATIES > Fossielenspeurtocht [dagelijks, doorlopend] Ga samen met het Universiteitsmuseum op fossielenspeurtocht in Utrecht. Onderzoeker Jelle Reumer neemt je mee in een tocht langs verschillende fossielen die gewoon in de binnenstad te vinden zijn.

MUSEUM HOGE WOERD > Schip De Meern 1 (7+) [elke vr, za & zo 10.00-17.00] Speur rondom het schip en krijg een bijzonder inkijkje in het leven aan boord van een binnenvaartschip.

MUSEUM SPEELKLOK > Een muzikaal verjaardagsfeestje [di t/m zo 10.00-17.00] Kom met al je vriendjes en vriendinnetjes je verjaardag in Museum Speelklok vieren.

MUSEUM SPEELKLOK > Muzikale Kinderrondleiding [elke wo, za & zo] Tijdens de Muzikale Kinderrondleiding hebben de rondleiders van Museum Speelklok alle aandacht voor de jongste bezoekers.

MUSEUM SPEELKLOK > Muzikale Tour [di t/m zo 10.00-17.00] Leer alles over zelfspelende muziekinstrumenten.

NIJNTJE MUSEUM > nijntje museum [di t/m zo 10.00-17.00] Het nijntje museum is de wereld in het klein. In tien themaruimten ontdekken peuters en kleuters stap voor stap de wereld om hen heen.

2 zondag THEATER ZIMIHC THEATER WITTEVROUWEN > Pinokkio (4+) Kindervoorstelling van Eric Borrias over de houten pop die tot leven kwam.

AGENDA

Film

BIBLIOTHEEK NEUDE 6 MEI > Petite Fille [nnb] De zevenjarige Sasha droomt ervan een meisje te mogen zijn. Haar familie staat haar zonder aarzelen bij. Op school moet ze echter jongenskleren dragen en wordt ze anders behandeld dan haar klasgenoten.

6 MEI > Undine [nnb] Undine werkt in Berlijn als historica en gids gespecialiseerd in stadsontwikkeling. Onder de oppervlakte van haar moderne stadsleven gaat de oude mythe schuil van de mysterieuze gelijknamige waternimf.

11 MEI > De Strijders - I am Greta [19.00] Intiem portret van de wereldberoemde klimaatactivist Greta Thunberg. Met naprogramma.

20 MEI > Gunda [nnb] Een hartveroverende en onvergetelijke film over Gunda, een varken dat op een idyllische boerderij in Noorwegen 12 biggen grootbrengt.

21 MEI > Rafiki [20.00] Hoogt on Tour vertoont in samenwerking met Bibliotheek Neude de veelbesproken Keniaanse queerfilm Rafiki.

DE NIJVERHEID 27 MEI > CineArt [20.30] Met CineArt presenteert Hoogt on Tour eigenzinnige films in De Nijverheid.

HOOGT ON TOUR

Kijk voor wijzigingen en het actuele programma op hoogt.nl en voor het online programma op picl.nl.

LOUIS HARTLOOPER COMPLEX & SPRINGHAVER

Kijk voor het actuele programma op hartlooper.nl en springhaver.nl.

4 dinsdag DIVERSEN BOTANISCHE TUINEN > Diertjesdag [10.0015.00] Om ons heen leven heel veel dieren en diertjes van insecten tot vogels en vissen.

Tijdens de Diertjesdag gaan kinderen onder begeleiding en in kleine groepjes waterbeestjes scheppen, bodemdiertjes zoeken, het dierenparcours volgen en nog veel meer.

Musea & Exposities

5 woensdag DIVERSEN HOUTZAAGMOLEN DE STER >

Kinderrommelmarkt [14.00-17.00] Kom lekker snuffelen tussen de spulletjes die verkocht worden tijdens de kinderrommelmarkt op het erf van Molen de Ster.

9 zondag DIVERSEN HOUTZAAGMOLEN DE STER > Moederdag speurtocht (6+) [10.00-18.00] Over het hele erf van Molen de Ster zijn letters verstopt.

Kan jij ze allemaal vinden en de zin maken?

Alle evenementen zijn onder voorbehoud. Check uitagendautrecht.nl voor actuele informatie.

BERLIJNPLEIN T/M 29 AUG > RAUM der Lusten [dagelijks] Stadslab RAUM in Utrecht presenteert samen met architectenbureau ZUS een openluchtexpositie met o.a. (nieuw) werk van bekende beeldend kunstenaars als Maarten Baas, Atelier Van Lieshout en Andrea Hasler en werk van opkomende makers.

BOTANISCHE TUINEN T/M 30 NOV > Jaarthema: 'Takkenherrie en bladmuziek' [dagelijks] Tijdens het jaarthema kom je van alles te weten over de relatie tussen planten en muziek.

T/M 30 NOV > Tropisch Vlinderfestival [dagelijks] Vanaf 1 april zullen de vlinders zich weer laten zien in de speciale vlinderkas.

CENTRAAL MUSEUM T/M 15 AUG > Voices of Fashion [di t/m zo] Tentoonstelling die ingaat op de witte blik waarmee decennialang mode is gepresenteerd, gedragen en verzameld.

T/M 23 MEI > Annex: Tabita Rezaire [di t/m zo] Tijdens Voices of Fashion wordt de Annex overgenomen door Tabita Rezaire (1989), een Franse kunstenaar met Guyanese

en Zweedse wortels.

8 MEI T/M 4 JUL > Natalia Ossef [di t/m zo] In deze tentoonstelling toont Natalia Ossef (1983) werken waarin de veerkracht en de kwetsbaarheid van het individu in het landschap de hoofdrol speelt.

22 MEI T/M 19 SEP > Joost van Bleiswijk: Reconnect [di t/m zo] Tentoonstelling met het oeuvre van de Nederlandse ontwerper Van Bleiswijk (1976).

DOORLOPEND > Vaste collectie [di t/m zo] Het Centraal Museum heeft een ruime vast collectie die altijd te bezichtigen zijn.

DOMPLEIN DOORLOPEND > Free Walking Tour Utrecht [do t/m zo] Gedurende een wandeltocht van 2 uur vertellen de gidsen over de geschiedenis, ontdek je verborgen plekken en krijg je extra tips over wat er nog meer te doen valt in deze mooi stad.

DOORLOPEND > Utrecht Photo Challenge [do t/m zo] Verken Utrecht op een ludieke manier: gewapend met een kaart en een polaroidcamera, verdien je punten door modelfoto's te recreëren.

DOMTOREN DOORLOPEND > Rondleidingen Domtoren [dagelijks] De hoogste kerktoren van Nederland is ruim 112 meter hoog en heeft een adembenemend uitzicht over de hele stad en de regio.

DOMUNDER DOORLOPEND > DOMunder 1.5 [di t/m zo] Dompel je onder in de 2000 jaar geschiedenis van het Domplein, Utrecht en Nederland.

HET SPOORWEGMUSEUM T/M 5 SEP > Spoor van verbeelding [di t/m zo] Tentoonstelling over Nederlandse spoorwegaffiches van het begin tot heden.

HET UTRECHTS ARCHIEF DOORLOPEND > Podcastserie Expo Rampjaar [dagelijks] Het Utrechts Archief is een van de eerste archieven die een uitgebreide podcastserie maakt over eigen archiefstukken.

DOORLOPEND > Utrecht Begint Hier [di t/m zo] De Utrechtse geschiedenis komt tot leven in deze expo van Het Utrechts Archief.

MUSEUM CATHARIJNECONVENT DOORLOPEND > Vaste tentoonstelling [di t/m zo] Museum Catharijneconvent heeft naast tijdelijke, ook vaste tentoonstellingen en exposities die doorlopend te bekijken zijn.

Met o.a. middeleeuwse meesterwerken en een fonkelende schatkamer.

MUSEUM SPEELKLOK T/M 7 JAN 2022 > Straatbeeld: ontmoet de orgelbeelden [di t/m zo] In deze tentoonstelling maak je kennis met een enorme verscheidenheid aan orgelbeelden.

Hofdansers uit de pruikentijd, spannend geklede 'cheerleaders', exotisch geklede heren, plattelandsnostalgie, uitgaansmode uit de jaren 30 en nog heel veel meer.

NEDERLANDS VOLKSBUURTMUSEUM DOORLOPEND > Je mag buiten blijven! [dagelijks] Het Utrechtse Volksbuurtmuseum trakteert haar voorbijgangers op een deel van de tentoonstelling 'Mag ik binnenkomen?', te zien vanaf de straat.

DOORLOPEND > Vaste tentoonstelling [di t/m zo] Verschillende tentoonstellingen over de geschiedenis van het dagelijks leven van de gewone man uit de volksbuurten in Nederland.

SALON VAN WELEER DOORLOPEND > Salon van Weleer [dagelijks] In de Salon van Weleer kan je de hele week terecht voor o.a. real live-games, historische wandelingen en een kleine bibliotheek.

UNIVERSITEITSMUSEUM UTRECHT DOORLOPEND > UMU on tour [dagelijks] Dit voorjaar organiseert het Universiteitsmuseum Utrecht weer leuke activiteiten en evenementen op verschillende locaties.

DOORLOPEND > Universiteitsmuseum

Doe maar duurzaam SOCIAAL, FAIR EN GROEN IN DE MAAND MEI PIEPERS IN EEN POT 8 mei > Steede Hoge Woerd, Stadstuin Klopvaart en Stadstuin Zuilen Wil je leren hoe jij thuis je piepers pot? Kom dan naar deze minicursus waarin je leert over de aard­ appelplant, hoe je deze plant thuis onderhoudt en hoe je kunt zien wanneer je kunt oogsten. utrechtnatuurlijk.nl

KLIMAATHELPDESK LIVE 17 mei > TivoliVredenburg Door ingewikkelde materie, fake news en de omvang van het pro­ bleem dreigt klimaatverandering een ver-van-mijn-bed-show te worden. Tijdens de KlimaatHelp­ desk Live beantwoorden weten­ schappers in toegankelijke taal de vragen van belangstellenden. tivolivredenburg.nl IMPACT030 CONSULT 18 mei > online Impact030 consults zijn bijeenkom­ sten waar jij als sociaal ondernemer live persoonlijke support krijgt van diverse experts uit Utrecht om de impact van je initiatief te vergroten.

Deze experts denken mee over de volgende stap van jouw sociale onderneming. impact030.nl POMPOEN KWEKEN 19 mei > Steede Hoge Woerd, Stadstuin Klopvaart en Stadstuin Zuilen In deze mini-moestuincursus leer je wat je nodig hebt om in je tuin(tje) of op je balkon een pompoen te kweken. Handig voor als het straks Halloween is! utrechtnatuurlijk.nl

Kijk voor meer info op uitagendautrecht.nl

Utrecht Online [dagelijks] Ga thuis op onderzoek uit. Het Museum Online van het Universiteitsmuseum Utrecht biedt de mogelijkheid om thuis aan de slag te gaan met onderzoek.

Festivals & Evenementen

BEVRIJDINGSFESTIVAL UTRECHT - 5 MEI THUIS > Het Bevrijdingsfestival Utrecht is de provinciale viering van de Dag van de Vrijheid in de provincie Utrecht. Dit jaar een online programma uitgezonden vanuit TivoliVredenburg.

DUTCH HARP FESTIVAL - 15 & 16 MEI TIVOLIVREDENBURG > Het Dutch Harp Festival gaat door! Vorig jaar moest er vanwege de ingrijpende maatregelen pas op de plaats gemaakt worden, dit wordt op op 15 en 16 mei de eerste online-editie van het festival gevierd.

SPRING PERFORMING ARTS FESTIVAL - 20 T/M 29 MEI DIVERSE LOCATIES > Beleef SPRING Performing Arts Festival live in Utrecht.

Internationale topkunstenaars gaan het experiment aan en zoeken, binnen de geldende maatregelen, de grenzen op van de podiumkunsten.

ZINGENDE BEELDEN - 30 MEI MÁXIMAPARK > Cultuur19 organiseert ieder jaar zeven dansvoorstellingen bij de zeven imposante beelden in het Máximapark. Dit jaar maakt Cultuur19 zeven indrukwekkende dansfilms om de kunstwerken en dans in het volle licht te zetten. Doorlopend online en in het park via QR-code te bekijken.

Shop lokaal Dé online shop van Utrecht

met typisch Utregse souvenirs, originele cadeaus van lokale makers, routekaarten en informatie

utrecht-winkel.nl Scan me

50 UITagenda — Mei 2021

Adressen Academiegebouw Domplein 29 sg.uu.nl ACU Voorstraat 71 acu.nl Anatomiegebouw Bekkerstraat 141 anatomiegebouw.nl BAK, basis voor actuele kunst utrecht Pauwstraat 13 A bakonline.org Beatrix Theater Jaarbeursplein stage-entertainment.nl Berlijnplein Berlijnplein 100 berlijnpleinutrecht.nl Bibliotheek Hoograven Smaragdplein 100 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Kanaleneiland Al-Masoedilaan 188 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Leidsche Rijn Brusselplein 2 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Neude Neude 11 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Overvecht Gloriantdreef 1 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Vleuterweide Burchtpoort 16 bibliotheekutrecht.nl Bibliotheek Zuilen Zwanenvechtlaan 4 bibliotheekutrecht.nl Botanische Tuinen Budapestlaan 17 uu.nl/botanischetuinen Castellum Hoge Woerd Hoge Woerdplein 1 castellumhogewoerd.nl Centraal Museum Agnietenstraat 1 centraalmuseum.nl CultuurCampus Burchtpoort 5 cultuur19.nl dB's Studio CAB-Rondom 100 dbstudio.nl De Helling Helling 7 dehelling.nl De Kargadoor Oudegracht 36 kargadoor.nl De Nijverheid Nijverheidskade 15 denijverheid.com De Utrechtse Muziekschool Domplein 4 dums.nl De Vrijstaat Hof van Monaco 3 devrijstaat.nl Domkerk Domplein domkerk.nl Domtoren Domplein 9-10 domtoren.nl DOMunder Domplein 4 domunder.nl EKKO Bemuurde Weerd W.Z. 3 ekko.nl EXboot Nijverheidskade 15 exboot.nl EXbunker Wilhelminapark 24a exbunker.nl FOTODOK

Lange Nieuwstraat 7 fotodok.org Galerie Niek Waterbolk Schoutenstraat 10 Galerie Quintessens Nieuwegracht 53 galeriequintessens.nl Galerie Sanaa Jansdam 2 galeriesanaa.nl Geertekerk Geertekerkhof 23 utrecht.remonstranten.nl Het Huis Utrecht Boorstraat 107 hethuisutrecht.nl Het Spoorwegmuseum Maliebaanstation spoorwegmuseum.nl Het Utrechts Archief Hamburgerstraat 28 hetutrechtsarchief.nl HKU Academiegalerie Minrebroederstraat 16 ag.hku.nl Hofman Café Janskerkhof 17A hofman-cafe.nl Impakt Headquarters Lange Nieuwstraat 4 impakt.nl Jaarbeurs Jaarbeursplein 6 jaarbeurs.nl Jacobikerk Sint Jacobsstraat 171 jacobikerk.nl Janskerk Janskerkhof janskerk-utrecht.nl Kasteel de Haar Kasteellaan 1 kasteeldehaar.nl Kindertheater de Toverknol Oudegracht 63 detoverknol.nl Kunstliefde Nobelstraat 12A kunstliefde.nl KuuB, Ruimte voor Kunst en Cultuur Pieterstraat 3 kunstruimtekuub.nl Leeuwenbergh Servaasbolwerk 1a leeuwenbergh.org Logman Nobelstraat 16 logman.gallery Louis Hartlooper Complex Tolsteegbrug 1 hartlooper.nl Metaal Kathedraal Rijksstraatweg 20 metaalkathedraal.nl Molen de Ster Molenpark 3 molendester.nu Museum Catharijneconvent Lange Nieuwstraat 38 catharijneconvent.nl Museum Hoge Woerd Hoge Woerdplein 1 museumhogewoerd.nl Museum Speelklok Steenweg 6 museumspeelklok.nl Nederlands Volksbuurtmuseum Waterstraat 27 volksbuurtmuseum.nl Nicolaïkerk Nicolaaskerkhof 8 nicolaiconcerten.nl nijntje museum Agnietenstraat 2 nijntjemuseum.nl Parnassos Cultuurcentrum Kruisstraat 201 uu.nl/parnassos

Colofon Pieterskerk Pieterskerkhof 5 pieterskerkconcerten.nl Podium Hoge Woerd Hoge Woerdplein 1 podiumhogewoerd.nl Salon Saffier Boorstraat 107 salonsaffier.nl Salon van Weleer Oudegracht 290 ond salonvanweleer.nl Schiller Theater Place Royale Minrebroederstraat 11 schillertheater.nl Sint Willibrordkerk Minrebroederstraat 21 sintwillibrordkerk.nl Sonnenborgh Museum & Sterrenwacht Zonnenburg 2 sonnenborgh.nl Springhaver Springweg 50 springhaver.nl Stadsschouwburg Utrecht Lucasbolwerk 24 stadsschouwburg-utrecht.nl Theater De Paardenkathedraal Veeartsenijstraat 155 theaterutrecht.nl Theater Kikker Ganzenmarkt 14 theaterkikker.nl Theater Lombok Makassarstraat 84 theaterlombok.nl Theaterhuis de Berenkuil Biltstraat 166 deberenkuil.nl TivoliVredenburg Vredenburgkade 7 tivolivredenburg.nl Van Schijndelhuis Pieterskerkhof 8 martvanschijndel.nl Vechtclub XL Europalaan 2b vechtclubxl.nl Villa Concordia Concordiastraat 67a aluin.nl VVV Utrecht Domplein Domplein 9 bezoek-utrecht.nl Werftheater Oudegracht 58 werftheater.nl Werkspoorkathedraal Tractieweg 41 werkspoorkathedraal.nl ZIMIHC Theater Stefanus Braziliedreef 2 zimihc.nl ZIMIHC Theater Wittevrouwen Bouwstraat 55 zimihc.nl ZIMIHC Theater Zuilen Prinses Christinalaan 1 zimihc.nl

Hoofdredactie Pam van der Veen Redactie Ronald Besemer, Dieuwke de Boer Ontwerp Flowdesign.nl Vormgeving Merel Brouns, Rosa Mathijssen, Linda Sier, Saskia Janssen Eindredactie agenda Robert Ramkema Redactieadres Ganzenmarkt 1, 3512 GC Utrecht T 030 232 30 80 Medewerkers aan dit nummer Martine Bakker, Daan Boom, Machiel Coehorst, Tim van den Hoed (De Utrechtse Boekenbar), Juri Hiensch, Gerard Janssen, Wieneke van Koppen, Sarah-Mie Luyckx, Kim van der Meulen, Rianne van der Molen, Nynke van Spiegel, Marjolein Sponselee, Margo Westerbeek Agendagegevens Robert Ramkema Aanleveren (agenda)gegevens juli/augustusnummer 10 mei, septembernummer 5 juli redactie@uitagendautrecht.nl Adverteren Afdeling Sales, Carsten van Rossen 06 52 62 11 06 c.vanrossen@utrechtmarketing.nl Suzanne Baerends, 06 10 63 33 96 s.baerends@utrechtmarketing.nl Uitgever Utrecht Marketing Druk Pijper Media, Groningen Distributie Distributie verzorgd door Flyerman. Verkrijgbaar bij culturele instellingen, horeca en Albert Heijn.

Voor vragen over de distributie kan contact worden opgenomen met Flyerman via info@flyerman.nl of 06-45734138.

Uitagenda verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 35.000 exemplaren.

Redactie en uitgever streven naar volledige en juiste weergave van binnengekomen gegevens. Redactie noch uitgever kan aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foute vermeldingen. © 2021 Niets uit deze uitgave

mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Social Media Facebook: facebook.com/ uitagendautrecht Twitter: @uitagenda030 Instagram: @uitagenda030 Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door culturele en maatschappelijke organisaties en Gemeente Utrecht. > De Uitagenda van juni verschijnt in week 20.

DE STAD UIT

Mei 2021 — UITagenda

Flora,

fauna &

foto’s

Ook buiten Utrecht is van alles te doen. Ga de stad uit en ontdek het zelf.

HEIDEVELD

Kronkelende paadjes

Net over de provinciegrens , tussen Hilversum en Laren, ligt de Zuiderheide. De heide zelf staat pas in augustus volop in bloei, maar alsnog is het een prachtig wandel- en fietsgebied. Koffie met gebak, een pannenkoek, broodje of uitsmijter haal je bij Theehuis ’t Bluk, dat al meer dan honderd jaar bestaat en waar ook de meeste wandel- en fietspaden samenkomen. Vanaf het terras tussen de ruisende bomen – mits we daar weer mogen zitten – kijk je uit over de heidevelden met hun kronkelende paadjes. bluk.nl

PRIVÉLANDGOED

Op pad IMPACTVOL

Fotografie Pauli Gerritsen, Dieuwke de Boer

Op je netvlies

Als het even meezit, opent deze maand alsnog de expositie IMPACT – photos that matter in het Rietveldpaviljoen in Amersfoort. De expositie toont werk van fotografen en beeldend kunstenaars die op een indringende manier aandacht vragen voor maatschappelijke issues. Wat is het verhaal achter de foto die we op de voorpagina van een nieuwssite of krant zien?

Hoe kan een beeld ons zo raken dat we het vele jaren later nog op ons netvlies hebben? Met werk van o.a. Pauli Gerritsen (foto), Cynthia Boll en Ilvy Njiokiktjien.

033fotostad.com

Bos & zand

Tussen Amersfoort, Leusden, Woudenberg, Maarn en Zeist ligt het landgoed Den Treek-Henschoten.

In dit gebied van 2200 hectare gaat de droge natuur van de hoger gelegen Utrechtse Heuvelrug geleidelijk over in de natte natuur van de lager gelegen Gelderse Vallei. Dat zorgt voor een landschap vol variatie: bossen, heidevelden, landerijen, zandverstuivingen, vennen en drassige gebieden.

Den Treek-Henschoten is eigendom van de nazaten van Willem Hendrik de Beaufort, die het landgoed in 1807 kocht. Privébezit dus, maar gelukkig mag iedereen er wandelen, fietsen en paardrijden. dentreekhenschoten.nl

51

TivoliVredenburg Utrecht Seizoen 21|22

Start kaartverkoop

1 mei

Bekijk het programma op avrotrosvrijdagconcert.nl en bestel online: tivolivredenburg.nl/klassiek of bel de kassa van TivoliVredenburg: 030 231 45 44