Ελληνική σκέψη

ΛΗΘΝ΢ ΘΑΟΑΦΠΘΝ΢

ΔΙΙΖΛΗΘΖ… ΠΘΔΤΖ Σξνλνγξαθήκαηα ζηελ εθεκεξίδα «ΙΗΒΑΓΗ ΝΙ΢ΚΞΝ΢» 1990 – 2003

ΔΙΙΖΛΗΘΖ ΠΘΔΤΖ Σξνλνγξαθήκαηα ηνπ Λίθνπ Θαξαΐζθνπ 1980 – 2003

1

2

Πηελ εθεκεξίδα «Ιηβάδη Νιχκπνπ», ζηελ πεξίνδν 1980 – 2003 δεκνζηεχηεθε κηα ζεηξά ρξνλνγξαθεκάησλ κε επίθαηξα ζέκαηα ηεο επνρήο. Πηελ νπζία ηα θείκελα απηά πφηε κε εχζπκν ηξφπν θαη πφηε ζαλ θξηηηθή ζρνιίαδαλ πνιηηηθά, θνηλσληθά θαη άιια ζέκαηα ηεο γλσζηήο ειιεληθήο λννηξνπίαο. Ξαξφηη απέρνπκε ζήκεξα (2013) απφ ην ρξφλν γξαθήο εληνχηνηο εμαθνινπζνχλ ηα ρξνλνγξαθήκαηα απηά λα παξνπζηάδνπλ εμαηξεηηθφ ελδηαθέξνλ. Άιισζηε δελ λνκίδσ φηη άιιαμαλ θαη πνιιά πξάγκαηα ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα. Ζ λννηξνπία ηνπ ΔΓΥ, ε ππνθξηζία ηεο πνιηηηθήο εμνπζίαο, ε πξνρεηξφηεηα, νη ππεξβνιέο, ν πνιηηηθαληηζκφο, ν θαλαηηζκφο, ε κε άλεπ ιφγνπ δηαθσλία θαη ζπκθσλία θαη πνιιά άιια εμαθνινπζνχλ λα ηζρχνπλ θαη ζήκεξα. Δίκαη ζίγνπξνο φηη ζα ζαο αξέζνπλ ηα θείκελα απηά, ζα ζαο θάλνπλ λα γειάζεηε θαη ζπγρξφλσο ζα πξνβιεκαηηζηείηε. Ρα θείκελα θξηηηθήο είραλ ζαλ ζηφρν ηηο πνιηηηθέο παξαμεληέο, ηα ζηξαβά θαη ηα αλάπνδα ηηο θνηλσληθήο δσήο ηνπ Ιηβαδίνπ, αιιά θαη νιφθιεξεο ηεο ειιεληθήο θνηλσλίαο. Θα πξέπεη λα πνχκε φηη έρνπκε θάλεη κηα επηινγή. Γελ δεκνζηεχνπκε φια ηα ρξνλνγξαθήκαηα. Λίθνο Θαξαΐζθνο, 2013

ΦΗΙΟ΢ΟΦΔΗΣΔ ΥΠΟ ΣΚΙΑΝ (Αγαπώ τον ήλιο γιατί μος κάνει σκιέρ)

3

Γελ μέξσ αλ έηπρε λα πεξάζεηε απφ πιαηεία ( πνπ δηαζέηεη ζθηέο, βέβαηα) άλνημε ή θαινθαίξη θαη ζε κέξεο θαη ψξεο εξγαζίαο. Θα δείηε έθπιεθηνη πσο είλαη "θίζθα" απφ Λενέιιελεο πνπ ζπδεηνχλ, ζθέθηνληαη θαη αλαιχνπλ. ΋ινη ηνπο είλαη ζε παξαγσγηθή ειηθία. Θα κπνξνχζαλ, δειαδή, άλεηα λα βξίζθνληαη ζε θάπνηα δνπιεηά. Έζησ θαη ζ’ απηέο πνπ αζρνινχληαη "ηνπξίζηεο" Γηνπγθνζιάβνη, "Οσζνπξφζθπγεο" ( γλήζηνη απφγνλνη ησλ ζπληξφθσλ ηνπ Ηάζνλα ζηελ...Αξγνλαπηηθή εθζηξαηεία!!!), Αιβαλνί θαη άιινη. Έηζη εμεγείηαη γηαηί νη ειηέο, ηα ξνδάθηλα, ηα αριάδηα θη άιια πξντφληα καο κέλνπλ θαη ζαπίδνπλ πάλσ ζηα δέληξα. Έηζη εμεγείηαη γηαηί είλαη πην εχθνιν λα ζπλαληήζεηο ην δηάζεκν θαξδηνρεηξνπξγφ Γηαθνχκπ γηα εμέηαζε απφ ηα λα βξεηο ηζνπάλν γηα ηα πξφβαηα. Μέξσ πσο ν θίινο πνπ έρεη κφληκε θαξέθια ζηελ πιαηεία Ιάξηζαο ζα κνπ πεη: - Θαη ηη ζεο λα θάλνπκε; Λα γίλνπκε ηζνκπάλεδεο ή λα πάκε λα καδέςνπκε κνχζκνπια θη αριάδηα; Απηά είλαη γηα άιινπο. Δκείο δηαζέηνπκε πλεπκαηηθά πξνζφληα. Βάιε ζε κηα δεκφζηα ζέζε λα ζθέπηνκαη επί πιεξσκή θαη ζα δεηο... Ξαξνιχκπηνη αδειθνί! Απηέο νη πξψηεο πεξί εξγαζίαο ζθέςεηο κε αλάγθαζαλ λα εκβαζχλσ ζην ζέκα. Κε ελνριεί ην γεγνλφο πσο ραξαθηεξηδφκαζηε κε ιφγηα αιιά θαη απνδείμεηο, ζαλ "ηεκπέιεδεο", "αεξηηδήδεο" θαη "άλεπ νπζίαο"! Ξήξα ηα πξάγκαηα απφ ηελ αξρή θαη ηδνχ πνπ θαηέιεμα. Αθνχζηε ήξεκα θαη κε θσλάδεηε. ΘΑΙΑ ΘΑΛΝ΢ΚΔ ΘΑΗ ΔΗΚΑΠΡΔ ΡΔΚΞΔΙΖΓΔΠ! ΡΝ ΛΑ ΔΗΠΑΗ ΡΔΚΞΔΙΖΠ ΔΗΛΑΗ ΚΗΑ Φ΢ΠΗΝΙΝΓΗΘΖ ΘΑΡΑΠΡΑΠΖ. ΑΦ΢ΠΗΘΝ ΔΗΛΑΗ ΛΑ ΓΝ΢ΙΔ΢ΔΗΠ! Κάιηζηα, Ξαξνιχκπηνη εξγαδφκελνη ρεηξνλαθηηθψο ή (θπξίσο) δηα ησλ ζθέςεσλ. Θαη ηδνχ ηα επηρεηξήκαηα:

4

1. Νη αξραίνη εκψλ πξφγνλνη είραλ ζενχο γηα ηνλ έξσηα, ην θξαζί, ην θπλήγη, ηε ζνθία, ηνλ χπλν, ηελ μάπια, ηε ζάιαζζα θιπ. ΘΔΟ ΔΡΓΑ΢ΗΑ΢ ΓΔΛ ΔΗΥΑΛ!

2. Ζ ηζηνξία θξάηεζε ζηηο ρξπζέο ζειίδεο ηεο ηνπο θηινζνθνχληεο, ηνπο ζθεπηφκελνπο, ηνπο αλζξψπνπο πνπ πξνβιεκαηίδνληαλ, πνπ έθαλαλ ππνζέζεηο. Πσθξάηεο, Ξιάησλ, Αξηζηνηέιεο θαη ..θαη. Ξην θιαζηθή πεξίπησζε ν Γηνγέλεο. Κεξηθνί απ΄ απηνχο (αλ φρη φινη) βαξηφηαλ λα γξάςνπλ θαη ηηο ζθέςεηο ηνπο. (Πσθξάηεο, ΋κεξνο θιπ.).

3. Δξγαδφκελνη ζηελ αξραία Διιάδα ήηαλ κφλν νη δνχινη. Ξνηνο ηζηνξηθφο αζρνιήζεθε κε ηνπο δνχινπο; Θαλέλαο! Σψξηα πνπ ήηαλ ηξνκεξά πξνζβιεηηθφ ζηελ αξραηφηεηα λα ζε ραξαθηεξίδνπλ δνχιν.

4. Ξνηνο έμππλνο πλεπκαηηθφο ή ζξεζθεπηηθφο εγέηεο εξγάδνληαλ ή εξγάδεηαη ρεηξνλαθηηθά; Θαλέλαο. ΋ινη ζθέθηνληαη, εθθξάδνπλ αλεζπρίεο γηα "εζηθέο " θαηαπηψζεηο, πξνζεχρνληαη, θάλνπλ παξαηλέζεηο, δίλνπλ ζπκβνπιέο θιπ. αιιά ζπγρξφλσο απνιακβάλνπλ ηα θαιχηεξα γεχκαηα, ηα αλεηφηεξα ζπίηηα θαη πνιιά άιια πνπ γλσξίδεηε θαιχηεξα απφ κέλα. Οίμηε κηα καηηά ζηνπο θαξδηλάιηνπο, πάπεδεο, αγηαηνιάρεδεο, ρφηδεδεο, δεζπνηάδεο θ.ά. θαη ζα θαηαιάβεηε.

5. Ξνηνο βαζηιηάο, πνηνο ιφξδνο, πνηνο βαξφλνο, πνηνο αξηζηνθξάηεο έπηαζε θαζκά κε ηα ρέξηα; 6. Αιιά θαη ζηηο άιιεο κνξθέο δσήο. Πηα δψα π.ρ. Ρν ιηνληάξη, αθνχ βξεη θαγεηφ, ζα μαπιψζεη κέρξη πνπ ζα μαλαπεηλάζεη. ΋ια ηα δψα ηξψλε θαη θνηκνχληαη. Γελ ελδηαθέξνληαη γηα βηνκεραληθή, νηθηζηηθή θιπ. αλάπηπμε. Κήηε γηα κεγάιεο παξαγσγέο. Κήηε γηα δξφκνπο, γεθχξηα, γιάζηξεο, πιαζηηθά, γχςηλα, ηειενξάζεηο, βίληεν, νπίζθη θαη παλ έηεξνλ ηεο θαηαλάισζεο θαη ηεο άλεπ αηηίαο θαη νπζίαο θαηαζθεπήο. Λα ινηπφλ πνπ νη ηεκπέιεδεο ελεξγνχλ θαη εξηβαιινληηθά. Δίλαη νη πξψηνη νηθνιφγνη.

7. Ξνιιέο ζνθίεο, παξνηκίεο θαη απνθζέγκαηα γξάθζεθαλ θαη εηπψζεθαλ γηα ηα πάληα. Πην ζέκα εξγαζία ππάξρεη ιφγνο θαη αληίινγνο.

- Ζ εξγαζία είλαη επινγία. ΑΙΙΑ θαη: - Ζ πνιιή δνπιεηά ηξψεη ηνλ αθέληε. Πηε Λενειιεληθή θνπιηνχξα θπξηαξρνχλ νη ξήζεηο πνπ αλαθέξνληαη θαηά ηεο εξγαζίαο. Ξ.ρ. : - Ζ δνπιεηά δελ είλαη ληξνπή. Δίλαη βιαθεία!

- Θαιή ε δνπιεηά, αιιά ε μάπια θαιχηεξε.

- Μεθνπξάζνπ ηελ εκέξα γηα λ΄ αλαπαπζείο θαιά ην βξάδπ!

- Θαιχηεξα λα ζθέθηεζαη, παξά λα εξγάδεζαη. Δμ φισλ απηψλ, Ξαξνιχκπηνη ζχληξνθνη θαη πξνιεηάξηνη, ιάηξεο ηεο ζθηάο θαη ηεο κνλίκνπ αλάπαπζεο, βγαίλεη ην ζπκπέξαζκα φηη πξάηησκελ ζαπκάζηα πνπ ιαηξεχνπκε ην "αξαιίθη" , ην "θαηζηφ", ηε θηινζνθία θάησ απφ ηα πιαηάληα, ην δεκνζηνυπαιιειίθη, ηε μάπια θαη ηα ξεηά πνπ πξνηξέπνπλ πξνο εξγαζία (ηνπο άιινπο).

5

Μέξσ πσο κεξηθνί αγρσκέλνη απφ ηε δνπιεηά ζα ξσηήζνπλ: - Κα ηη ζα γίλεη αλ θαζφκαζηε φινη; Ξνηνο ζα καο ηαΐδεη; Ξψο ζα πξνρσξήζνπκε κπξνζηά; Αθειείο εξσηήζεηο. Κέρξη ηψξα ηη ηξψγακε; Ξψο πξνρσξήζακε; Ξάληα ππάξρνπλ κεξηθά θνξφηδα πνπ θξνληίδνπλ γη απηέο ηηο κηθξνιεπηνκέξεηεο... ( Αχγ. 1991)

΢ΖΚΑΣΑ ΘΤΘΙΟΦΟΡΗΑ΢

6

Θακηά θνξά γίλεηαη εθλεπξηζηηθή ε ηάζε θαη ε θαθή ζπλήζεηα κεηνηθνχλησλ μεληηεκέλσλ ζπκπαηξησηψλ λα βξίζθνπλ ηα πάληα ζηελ Διιάδα ζηξαβά θη αλάπνδα.

- Μέξεηο, ζην Ακέξηθα δε δεηάλε πνιιά ραξηηά νη δεκφζηεο ππεξεζίεο, ιέγεη εμ ΖΞΑ άξηη αθηρζείο ζπγρσξηαλφο κεηαλάζηεο.

- Πηε Γεξκαλία ππάξρεη ηάμε, θίιε! Απηή ε αηαμία θαη ην ξεδίιη πνπ έρνπκε ζηελ Διιάδα δελ ππάξρεη πνπζελά. Σψξηα πνπ είκαζηε φινη ηεκπέιεδεο. Ζ επφκελε παξαηήξεζε πξνέξρεηαη απφ αγαπεηφλ θίινλ αγσληζζέληα ζθιεξά "ζηνπ Βειγίνπ ηηο ζηνέο" φπσο ν ιατθφο ηξνβαδνχξνο εηξαγνχδεζε.

- Νη δξφκνη πνπ έρεηε, βξε παηδηά, είλαη γηα ζθφησκα! Δθηφο απφ ηελ θαθή πνηφηεηα δε βιέπεηο θαη πνπζελά ζήκαηα. Απηφ ην ηειεπηαίν δελ ην άληεμα. Ξαξακέξηζα ηελ επγέλεηά κνπ, αγλφεζα ηε θσλή πνπ κνχ ιεγε κέζα κνπ "άζηνλ, μεληηεκέλνο είλαη, ζα ζπλεζίζεη ζηγά ζηγά" θη άθεζα φιε κνπ ηελ εζληθή ππεξεθάλεηα λα εθδεισζεί: - Απηφ δελ ην δέρνκαη, αλαθψλεζα.

- Γηαηί; Δίδεο πνπζελά θαλέλα ζήκα; - Θαη ηη λφεκα ζα είρε ην ζήκα; - Θα ην βιέπεη ν νδεγφο θαη ζα παίξλεη ηα κέηξα. Ξνχ ζεο λα μέξσ εγψ ι.ρ. φηη κηα ζηξνθή είλαη επηθίλδπλε ή φηη ιίγα κέηξα πην πέξα ππάξρεη κία επηθίλδπλε αφξαηε ιαθθνχβα; Πηελ Δπξψπε γηα ην παξακηθξφ ππάξρεη πξνεηδνπνηεηηθφ ζήκα. Πηελ Δπξψπε είλαη πίζσ αθφκε, απάληεζα κε ζπκφ.

- Ξαξληφλ; - Νχηε παξληφλ νχηε μεπαξληφλ. Δίπα: ζηελ Δπξψπε είλαη αθφκε πίζσ.

- Γειαδή εδψ πνπ δελ έρνπκε ζήκαηα είκαζηε κπξνζηά; - Θαη βέβαηα! Γελ έρνπκε ζήκαηα γηαηί έρνπκε θάηη πην ζπνπδαίν.

- Παλ ηη; - Δηθνλνζηάζηα! Κάιηζηα, αγαπεηέ κνπ. Δηθνλνζηάζηα, ζπαζκέλα ζίδεξα, ρηππεκέλεο γσληέο ζπηηηψλ, μεθινπδηζκέλα δέληξα, ζπαζκέλνπο πξνζηαηεπηηθνχο ηνίρνπο θη άιια πνιιά. Ξξάγκαηα δσληαλά θαη ρεηξνπηαζηά, δειαδή. Ξξάγκαηα πνπ η΄ αληηθξίδεηο θη φρη κφλν πξνζέρεηο, αιιά ζε πηάλεη θξίθε θαη ζπκάζαη μαθληθά φηη δελ έθαλεο αθφκε ηε δηαζήθε ζνπ! Έπεηηα θη αλ ππάξρνπλ ζήκαηα, πνηνο ηα δηαβάδεη θαη πνηνο

7

ηα πξνζέρεη... Νη πεξηζζφηεξνη δελ μέξνπλ λα δηαβάδνπλ ζήκαηα θαη νη ππφινηπνη δελ ηα δίλνπλ ζεκαζία.

- Κε ζπγρσξείο, κε δηέθνςε ν θίινο, αιιά δε ζπκθσλψ καδί ζνπ. Ξξνηηκψ λα βιέπσ ζην δξφκν ζήκαηα παξά εηθνλνζηάζηα θη άιια καθάβξηα πξάγκαηα, ζαλ θη απηά πνπ αλέθεξεο.

- Άθνπ λα δεηο, ζπλέρηζα. Δκείο είκαζηε ιαφο κε πεξηζζφηεξε θαληαζία θαη ζπλαηζζεκαηηθφηεηα απφ ηνπο θεληξηθνχο θαη βφξεηνπο επξσπαίνπο.

- Λαη, λαη, ην μέξσ απηφ, αιιά πεο κνπ ηη ζρέζε έρνπλ ηα εηθνλνζηάζηα κε ηε ζσζηή θπθινθνξία θαη ηα ζήκαηα; - Ξέξαζεο, γηα παξάδεηγκα απφ ην δξφκν Διαζζφλαο- Θνδάλεο; - Λαη, πέξαζα.

- Δίδεο εηθνλνζηάζηα;

- Σηιηάδεο!

- Κπξάβν! Θαη πνχ ηα έβιεπεο ζπλήζσο; - Πε επηθίλδπλεο ζηξνθέο θαη ζε άιια χπνπια ηκήκαηα ηνπ δξφκνπ: Ιαθθνχβεο, απφηνκν θαηέβαζκα θ.α.

- Ξνιχ σξαία! Θαη ηη ζθεθηφζνπλ φηαλ ι.ρ. έβιεπεο ζε κηα ζηξνθή 15 εηθνλνζηάζηα; - Πθεθηφκνπλ πσο ζηε ζηξνθή απηή ζθνηψζεθαλ 15 άηνκα απφ απξνζεμία θαη νη ζενζεβνχκελεο νηθνγέλεηεο έθηηζαλ ηα εηθνλνζηάζηα εηο κλήκελ ησλ απνζαλφλησλ.

- Θαπκάζηα! Δζχ πξφζερεο ηδηαίηεξα, κφιηο αληίθξηδεο ηα εηθνλνζηάζηα; - Θαη βέβαηα.

- Ρη ζε πξνεηδνπνηεί θαιχηεξα ινηπφλ, έλα ζήκα ή έλα εηθνλνζηάζη; - Μέξσ πνπ ην παο, αιιά δελ είλαη θαζφινπ έηζη. Κπνξεί λα κε εηδνπνηεί θαιχηεξα ην εηθνλνζηάζη, αιιά δελ έρσ θακηά δηάζεζε λα βιέπσ θάζε δέθα κέηξα καθάβξηα θηίζκαηα θαη κάιηζηα πξνρεηξνθηηαγκέλα. Θέισ λα

8

νδεγήζσ ζηε θχζε θαη φρη ζε λεθξνηαθείν. Θαιχηεξα ινηπφλ πνιιά ζήκαηα παξά πνιιά εηθνλνζηάζηα. Θαη θάηη άιιν: αλ γίλνπλ νη δξφκνη θαινί θαη κε ζήκαηα δε ζα ρξεηαζηεί λα γίλνπλ εηθνλνζηάζηα.

- Έηζη λνκίδεηο εζχ. ΄Ν,ηη θαη λα γίλεη θαη νη δξφκνη ηνπ Παλ Φξαληδίζθν λα γίλνπλ, εκείο νη Έιιελεο ηα ρξεηαδφκαζηε ηα εηθνλνζηάζηα. Θέινπκε εληππσζηαθά πξάγκαηα, πνπ ζπγθινλίδνπλ. Θέινπκε πξάγκαηα πνπ λα "ηε βξίζθνπκε κ΄ απηά". Έλα ζήκα είλαη θάηη λεθξφ. Δίλαη ζαλ ηηο πεξηγξαθέο ησλ ηαμηδησηηθψλ βηβιίσλ. Άιιν λα δεηο έλα κέξνο θη άιιν λα δηαβάζεηο γη απηφ ζ΄ έλα βηβιίν. Δίλαη ζαλ λα έρεηο έλα ακπέιη θαη βάδεηο πηλαθίδεο πνπ ιέλε "απαγνξεχεηαη ζηηο θαιηαθνχδεο λα ηξψλε ηα ζηαθχιηα θαη ζηνπο αγξνθχιαθεο λα ηα θιέβνπλ". Θαιχηεξα λα βάδεηο ζθηάρηξα θαη λα πάξεηο ζνβαξά κέηξα.

- Κα νη άλζξσπνη δελ είλαη θαιηαθνχδεο...

-Έηζη λνκίδεηο. Άθνπ ινηπφλ, λα ηειεηψλνπκε. Κε λνκίδεηο εζχ θαη φινη νη δήζελ "πξνρσξεκέλνη" Δπξσπαίνη φηη φια εδψ είλαη ζηξαβά θη αλάπνδα. Δκείο νη έιιελεο έρνπκε πεη ζηνπο Δπξσπαίνπο πξάγκαηα πνπ ηα θαηάιαβαλ κεηά απφ δεθάδεο εθαηνληάδεο ρξφληα. Ρα εηθνλνζηάζηα θαη ηα άιια ζχκβνια θπθινθνξίαο ησλ δξφκσλ καο θαιά είλαη λα ηα εθαξκφζνπλ θαη ζη΄ άιια θξάηε ηεο Δ.Δ. (θη φρη κφλνλ) γηα ην θαιφ ησλ ιαψλ ηνπο. Δκείο, αγαπεηέ κνπ, δίλακε πάληα ην θσο ηνπ πνιηηηζκνχ θαη ηεο ζνθίαο ζ΄ φινλ ηνλ θφζκν. Δκείο ζα εμαθνινπζήζνπκε λα ην δίλνπκε θαη ηψξα θαη αχξην θαη εηο ηνπο αηψλαο ησλ αηψλσλ, ακήλ. ΞΑΟΝΙ΢ΚΞΗΝΠ

ΔΠΗΓΟΚΑ ΑΛΘΤΓΗΔΗΛΖ΢ ΔΡΓΑ΢ΗΑ΢

9

Ξαξαθνινπζψ κε πνιχ ελδηαθέξνλ ηα αηηήκαηα πνπ πξνβάινπλ δηάθνξεο ηάμεηο εξγαδνκέλσλ θάζε Λνέκβξε, επνρή θαηάζεζεο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ. Ξνιιά απφ απηά είλαη δίθαηα, άιια ζπδεηνχληαη θη άιια βάδνπλ ζε ζθέςεηο. Ρέινο πάλησλ εκέλα κνπ έθαλαλ εληχπσζε ηα αηηήκαηα πνπ αθνξνχλ ην "επίδνκα αλζπγηεηλήο εξγαζίαο". Ήμεξα φηη ην επίδνκα απηφ ην έπαηξλαλ (θαη πξέπεη λα ην παίξλνπλ) εξγαδφκελνη κε αλζπγηεηλέο ζπλζήθεο. Νηθνδφκνη ι.ρ. , εξγαδφκελνη ζηνπο βφζξνπο, ζηα ρεκηθά εξγνζηάζηα θιπ. Γηαπίζησζα φκσο φηη ην παίξλνπλ θαη εξγαδφκελνη ζε πην "ειαθξέο" δνπιεηέο. Θπξσξνί δηαθφξσλ ππεξεζηψλ ι.ρ. , γξαθεηνθξάηεο θιπ. Πηελ αξρή ζχκσζα θαη ηάβαια κε ην θξάηνο, θαηά ηελ αγαπεηή καο ζπλήζεηα. ΋ηαλ φκσο ην ζθέθηεθα θαιά ην ζέκα, δηαπίζησζα πσο είρα άδηθν. Θαηέιεμα κάιηζηα ζην ζπκπέξαζκα πσο ην επίδνκα "αλζπγηεηλήο εξγαζίαο" πξέπεη λα ην παίξλνπλ νη εξγαδφκελνη εθείλνη πνπ δε δνπιεχνπλ πνιχ ή θαη πνπ δε δνπιεχνπλ θαζφινπ, φπσο κεξηθνί ππάιιεινη ππνπξγείσλ θαη άιισλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Θαη εμεγνχκαη: ΋ηαλ θάπνηνο θάζεηαη φιε ηελ εκέξα πάλσ ζε κηα θαξέθια θαη παίδεη κε ην κνιχβη ηνπ θηλδπλεχεη απφ πνιιά πξάγκαηα. Θαη πξψηα πξψηα απφ ηελ παρπζαξθία. Γελ θαηαλαιψλεη ηηο ζεξκίδεο πνπ παίξλεη κε ηα ζπλήζσο πινχζηα γεχκαηα κε απνηέιεζκα λα αλεβάδεη ηε ρνιεζηεξίλε, ην δάραξν θαη η΄ άιια παξφκνηα. Πηεξείηαη ηε ζσκαηηθή θίλεζε πνπ δίλεη δσληάληα ζηνλ νξγαληζκφ, ζθπξειαηεί ην ζψκα θαη δεκηνπξγεί δηάζεζε επράξηζηε. Δπεηδή δελ έρεη ηη λα θάλεη ην ξίρλεη ζηελ πνιιή ζθέςε. Κεγάιν θαθφ απηφ. Ζ πνιιή ζθέςε ζνιψλεη ην κπαιφ, θέξλεη άγρνο θαη εθλεπξηζκφ. Δπηπιένλ θαηαθεχγεη θαλείο θαη ζε καζηίρεο, ζπφξηα, ζάληνπηηο θη άιιεο αλζπγηεηλέο ηξνθέο κε απνηέιεζκα λα επηβαξχλεη αθφκε πεξηζζφηεξν ηελ θαηάζηαζε ησλ πνιιψλ ζεξκίδσλ. (Σψξηα πνπ φια απηά δεκηνπξγνχλ θαη επηπξφζζεηα έμνδα).

Ρν θαηζηφ δεκηνπξγεί θαη "θφκπιεμ κε δεκηνπξγίαο" . Θάπνηα ζηηγκή ν εξγαδφκελνο απηφο αηζζάλεηαη φηη δε δεκηνπξγεί, δελ θάλεη ηίπνηα θαη θπξηαξρείηαη απφ αηζζήκαηα θαησηεξφηεηαο κε απξφβιεπηεο ζπλέπεηεο ζηελ ςπρηθή πγεία. Θηλδπλεχεη θνληνινγίο λα ηπιηρηεί ζηα δίρηπα ηεο αλίαο, ηεο κειαγρνιίαο θαη άιισλ επηθίλδπλσλ ςπρηθψλ θαηαζηάζεσλ.

10

Θα κπνξνχζα λα αλαθέξσ θη άιιεο ζπλέπεηεο ηεο "εχθνιεο" ή "αεξηηδίδηθεο" εξγαζίαο. Κεηά απφ φια απηά βγαίλεη ην ζπκπέξαζκα πσο νη εξγαδφκελνη ζε ζθιεξέο δνπιεηέο είλαη πξνλνκηνχρνη γηαηί έρνπλ θαιχηεξε ζσκαηηθή θαη ςπρηθή πγεία. Γελ πξέπεη επνκέλσο λα παίξλνπλ επίδνκα "αλζπγηεηλήο εξγαζίαο". Ρν επίδνκα απηφ λα ην παίξλνπλ νη ππάιιεινη ηεο θαξέθιαο θαη ηεο απξαμίαο, νη δηαξθψο ζθεπηφκελνη, νη δηάθνξνη ζχκβνπινη, νη αλαιπηέο θαη εμεηάδνληεο, νη αεξηηδήδεο, νη άλεπ ιφγνπ πεξηθεξφκελνη ζε αγξνχο ή ζε πιαηείεο θιπ. Άιιαμαλ ηα πξάγκαηα ζήκεξα, θχξηνη ηνπ ΢πνπξγείνπ Νηθνλνκηθψλ. ΋πσο άιιαμαλ θαη νη αζζέλεηεο. Γη απηφ ζπγρξνληζηείηε. Έηζη, γηα λα κπνξέζνπκε λα πξνιάβνπκε ην πεξίθεκν ηξέλν ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ηεο Πχγθιηζεο. (Ξνπ λα κελ έζσλε ...).

ΦΑΥΛΟΛΣΑ΢ ΓΗΑ ΓΔΛΔΘΙΗΑ

11

Ν ζεζκφο ησλ γελεζιίσλ είλαη μελφθεξηνο ή ηνπιάρηζηνλ δε γηνξηάδνληαλ ζηε ρψξα καο κέρξη πξφηηλνο. Δίλαη θη απηφο εηζαγφκελνο ζηα πιαίζηα ησλ γεληθφηεξσλ εηζαγσγψλ βιαθείαο. Ξαξάιιεια, ν ζπλήζεο αξγφο θαη ζην «φπσο λα λαη» θξαηηθφο γξαθεηνθξαηηθφο κεραληζκφο καο, εηζήγαγε ,εδψ θαη κεξηθά ρξφληα ην ζηνηρείν ηεο «αθξηβνχο εκεξνκελίαο γελλήζεσο». Ξαιηφηεξα νη γξαθεηνθξάηεο δεηνχζαλ κφλν έηνο γελλήζεσο. Ρηο δχν παξαπάλσ εμειίμεηο ζηελ θνηλσληθή θαη γξαθεηνθξαηηθή καο δσή δελ κπφξεζαλ λα πξνβιέςνπλ νη παιηφηεξνη θαη ζπκπαζέζηαηνη γξακκαηείο θνηλνηήησλ, αιιά νχηε θαη νη πνιίηεο ηεο ειιεληθήο ππαίζξνπ, ηδηαίηεξα. Έηζη έγξαθαλ ζηα Κεηξψα θαη Γεκνηνιφγηα έλα έηνο γελλήζεσο, απιά θαη θαηά πξνζέγγηζε πνιιέο θνξέο θαη ηέιεησλε ε ππφζεζε. Πε πνιιέο πεξηπηψζεηο, ζηα εξσηθά παιηά ρξφληα, νη λενγελλεζέληεο Έιιελεο θαη Διιελίδεο, δειψλνληαλ απφ ηνπο γνλείο κεηά παξέιεπζηλ έηνπο θαη δηεηίαο! (Γηα λα κελ πνχκε θαη πεξηζζφηεξν). ΋ηαλ ινηπφλ καο ήξζαλ ηα «γελέζιηα» θαη νη απαηηήζεηο ηεο «κνληέξλαο γξαθεηνθξαηίαο», έγηλε ηνπ «ζθνησκνχ»! Πηνλ παξνιχκπην ρψξν αλαθέξζεθαλ ππέξνρα πεξηζηαηηθά γηα ην ζέκα, αξθεηά απφ ηα νπνία δεκνζηεχηεθαλ ζηελ εθεκεξίδα «Ιηβάδη Νιχκπνπ». Κε ηελ θαζηέξσζε ησλ γελεζιίσλ φινη ,ιίγν πνιχ, ελδηαθέξζεθαλ λα κάζνπλ, πφηε αθξηβψο γελλήζεθαλ.

- Κεηέξα, πφηε γελλήζεθα αθξηβψο; - Λα ζνπ πσ. Ήηαλ θαλα δπν βδνκάδεο πξηλ ή κεηά ηνλ Αε-Γεκήηξε, απαληνχζε ε γξηά κεηέξα ζηα πεξίεξγα παηδηά ηεο. Άιινο δηάινγνο: - Κάλα, πφηε γελλήζεθα; - Ρν 1942.

- Κα, ζηελ Θνηλφηεηα ιέλε ην 1943.

- Πηελ Θνηλφηεηα δελ έρνπλ ρακπάξη! Θη φηαλ δε ζπκθσλείο κε ην έηνο, δε ζπδεηάο γηα αθξηβή εκεξνκελία. Γηάινγνο ηξίηνο κεηαμχ λεφπινπηεο θφξεο θαη κεηξφο.

- Κεηέξα, πφηε γελλήζεθα αθξηβψο; - Γηαηί ξσηάο, θφξε κ΄; - Κα, κεηέξα, πξέπεη λα μέξσ γηα λα γηνξηάδσ ηα γελέζιηα.

12

- Ρη είλαη πάιη ηνχην; - Γελ κπνξείο λα θαηαιάβεηο. Ξεο κνπ αθξηβή εκεξνκελία. Μέξσ φηη γελλήζεθα ην 1941. Ξνηα κέξα φκσο θαη πνην κήλα; - Άθνπ λα δεηο. Δζχ γελλήζεθεο ηε ρξνληά πνπ ςφθεζε ην καχξν ην θξηάξη θαη δελ πξνιάβακε λα ην θάκε. Κεηά απφ ιίγεο κέξεο, κάιηζηα, θνπηζάζεθε θαη ην άζπξν άινγν. Άηηκε ρξνληά, θφξε κ΄... ΢πφ απηάο ηαο ζπλζήθαο, παξνιχκπηνη ζπκπαηξηψηεο, είλαη θπζηθφ ρηιηάδεο απφ καο λα έρνπκε ιάζνο εκεξνκελία ζηηο ηαπηφηεηεο θαη λα γηνξηάδνπκε ιάζνο κέξα γελέζιηα. Θα κε ξσηήζεηε, αλ πεηξάδεη απηφ. ΋ρη, βέβαηα! Ρν ζέκα είλαη απιά ηππηθφ. Έηζη ηνπιάρηζηνλ πίζηεπα κέρξη πξφηηλνο πνπ άθνπζα ην εμήο θαηαπιεθηηθφ:

Πε παξνιχκπηα θσκφπνιε ζπληαμηνδνηήζεθε απφ ηνλ ΝΓΑ γπλαίθα, ελψ ε ΓΗΓ΢ΚΖ αδειθή ηεο ζπληαμηνδνηήζεθε κεηά απφ δπν ρξφληα. Γηαηί; Γηφηη ε κεηέξα ηνπο δήισζε ιάζνο ζηελ Θνηλφηεηα. ( Γελ απνθιείεηαη θαζφινπ ε πεξίπησζε λα έγξαςε ιάζνο ν γξακκαηέαο ηεο θνηλφηεηαο). Ζ κε ζπληαμηνδνηεζείζα δίδπκε αδειθή απεπζχλζεθε δξηκχηαηα ζηελ θνηλφηεηα: - Θέισ θαη εγψ ζχληαμε!

- Κα, γελλήζεθεο δπν ρξφληα αξγφηεξα.

- Μέξεηο θαη ζπ φηη γελλεζήθακε καδί κε ηελ αδειθή κνπ. Δίκαζηε δίδπκεο.

- Δγψ μέξσ, αιιά ηα ραξηηά ιέλε άιια πξάγκαηα. Ξήγαηλε ζηνλ ΝΓΑ λα δηακαξηπξεζείο. Ξήγε ζηνλ ΝΓΑ. Δμήγεζε ηελ ππφζεζε. Άθνπ λα δεηο, θπξία κνπ, είπε κε πνιιή πνλεξηά θαη ζηνραζκφ, ν αξκφδηνο ηνπ ΝΓΑ. Δζχ ιεο φηη γελλήζεθεο ην 1930, ελψ ε ηαπηφηεηα γξάθεη 1932. Γηαηί λα κελ πάξνπκε ηελ πεξίπησζε λα γελλεζήθαηε θαη νη δπν ην 1932; Απηφ είλαη! Γελλεζήθαηε θαη νη δπν ην 1932. Δπνκέλσο ε αδειθή ζαο δε δηθαηνχηαη ζχληαμε! Ρν ζνθφ κπαιφ ηνπ ...αξκνδίνπ ηνπ ΝΓΑ ζηέξεζε ηε ζχληαμε ηεο αδειθήο, πνπ πξαγκαηηθά ηε δηθαηνχληαλ. Φπζηθά κάισζαλ νη δχν αδειθέο θαη έγηλαλ θη απφ δχν ρσξηά...

13

΢ΣΑΤΡΟΦΟΡΗΔ΢ Ξαιηφηεξα, νη επηρεηξήζεηο...ζηαπξνχ ησλ ππνςεθίσλ βνπιεπηψλ ήηαλ ζαπκάζηεο, θαηαπιεθηηθέο, αλεπαλάιεπηεο! Θη φρη κφλν απηφ. Ήηαλ θαη θηινιατθέο. Πήκεξα έγηλαλ πην "ζνβαξέο", πην "ξεαιηζηηθέο", πην πνλεξέο. Γελ έρνπλ άιισζηε ηε γξαθηθφηεηα ηνπ παιηνχ θαινχ θαηξνχ. Έπεηηα θαη ν θφζκνο ζήκεξα έρεη πάξεη...ρακπάξη. Ρα παιηά θαιά ρξφληα, ινηπφλ, ε πξνεθινγηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ ππνςεθίσλ βνπιεπηψλ πξνζέθεξλε, ζην ιαφ ηεο εξσηθήο ππαίζξνπ ηδηαίηεξα, ηξία ζπνπδαία πξάγκαηα: 1. Άξηνλ θαη πνηφλ.

2.Τπραγσγία.

3. Διπίδα. Αιιά αο πάξνπκε ηα πξάγκαηα κε ηε ζεηξά ηνπο. Ν κεγάινο θαη αείκλεζηνο Θψζηαο Κνριφπνπινο, φηαλ έξρνληαλ ζηα ρσξηά καο, αθνχ ραηξεηνχζε δηα ρεηξαςίαο φιε ηελ πηάηζα, θαηεπζχλνληαλ ακέζσο ζην κεγαιχηεξν θαθελείν θαη ρσξίο θαλέλα δηζηαγκφ δηέηαδε (κε ηα ρξήκαηά ηνπ βέβαηα, θνπβαξληαιίηηθα): - Θαηάζηεκα! Απφ κηα θνλζέξβα θη απφ έλα πελεληαξάθη ηζίπνπξν ζηνλ θαζέλα. Τσκί ειεχζεξν. Αο θάεη φζν ζέιεη. Θαη κφλνλ απηφ; Κεηά έβγαδε θαη πνιηηηθφ ιφγν. Θαη απαληνχζε ζε εξσηήκαηα. Θαη έδηλε άκεζεο ιχζεηο ζε αηηήκαηα θαη παξάινγεο απαηηήζεηο. Ξνηνο ζα μεράζεη ηελ πεξίθεκε απάληεζή ηνπ ζην αίηεκα θάπνηνπ αθεινχο; Ιηβαδηψηε λα ηδξπζεί γπκλάζην ζην Ιηβάδη: - Γπκλάζην; Ρη ην ζέιεηε, βξε, ην γπκλάζην; Θέιεηε ηα παηδηά ζαο λα γίλνπλ θνκκνπληζηέο; - ΋ρη! Απηφ δελ ην ζέινπκε. Θάησ νη θνκκνπληζηέο, αλεθψλεζαλ άπαληεο.

- Θέιεηε ηα παηδηά ζαο λα γίλνπλ θξπθνθνκκνπληζηέο θαη ζπλνδνηπφξνη; - ΋ρη! Ξνηέ! Θάησ ν Γηψξγνο Ξαπαλδξένπ! Θέινπκε ζάιαζζα!

- Κπξάβν! Ρν αίηεκά ζαο απηφ είλαη ινγηθφ θαη ζα ην ιάβσ ζνβαξά ππφςε.

14

Φπζηθά δελ ηθαλνπνίεζε ην αίηεκά καο απηφ. ΋ρη γηαηί ην μέραζε θαη καο αγλφεζε. Γηα ην θαιφ καο δελ ην ηθαλνπνίεζε. Γλσξίδνληαο φηη δελ θαηέρνπκε απφ κπάλην θαη ν θίλδπλνο λα πληγνχκε φινη ήηαλ ηεξάζηηνο, έθαλε ην θνξφηδν ιακβάλνληαο ππφςε, βέβαηα, φηη ζα έραλε 2.000 ςεθνθφξνπο. Έλαο άιινο ππνςήθηνο παηέξαο ηνπ Έζλνπο (επηηπρψλ κία θνξά θαη απνηπρψλ πέληε) θεξλνχζε ηνπο αθξναηέο ηνπ αλαςπθηηθά θαη παίξλνληαο ην κηθξφθσλν, καο γέκηδε ππεξεθάλεηα, απηνπεπνίζεζε θαη δχλακε. Θαη λα πψο: - Ρπρεξνί πνπ δείηε εδψ πάλσ ζηα βνπλά. Ρν πξφζσπφ ζαο ξνδνθφθθηλν, γεκάην πγεία. Ρα κάηηα ζαο αεηίζηα, δε ρξεηάδνληαη γπαιηά θαη θαθνχο επαθήο. Ζ ςπρή ζαο γεκάηε δχλακε, είλαη έηνηκε λα αληηκεησπίζεη θάζε ερζξφ εθ Βνξξά, εθ Λφηνπ θαη θπζηθά εθ ησλ έζσ... Αμέραζηνο ζα κείλεη θη έλαο ππνςήθηνο, ν νπνίνο άιιαδε ζπρλά θφκκα, κπαο θαη βγεη, πξάγκα πνπ ηειηθά δελ πέηπρε.

- Φίινη κνπ ζπκπαηξηψηεο, έλδνμνη απφγνλνη ηνπ Γ. Νιπκπίνπ, ηνπ Ληθνηζάξα θαη ηνπ Θνινθνηξψλε! Απηά πνπ έιεγα ζηηο πξνεγνχκελεο εθινγέο δελ ηζρχνπλ! Νη θαηξνί άιιαμαλ. Άιιαμα θαη γσ. Αιιάμηε θαη ζεηο. Κεηά ζθέθηνληαλ φηη απηνί πνπ ηνλ άθνπγαλ ηψξα ήηαλ ηνπ άιινπ θφκκαηνο θαη επνκέλσο δελ έπξεπε λα αιιάμνπλ.

- Θη φηαλ ιέγσ λα αιιάμεηε, ελλνψ λα κελ αιιάμεηε! Κείλεηε ζηαζεξνί ζηηο επάιμεηο ηνπ Έζλνπο ζαλ ην γεξν-΋ιπκπν. Άιινο ππνςήθηνο εθάξκνδε άιια ...ζπζηήκαηα. Ξξηλ κηιήζεη ζηνπο ςεθνθφξνπο, θξφληηδε κε εηδηθέο κεγάιεο κεδνχξεο θαη κε ηε βνήζεηα δχν ζπλεξγαηψλ ηνπ λα κεηξήζεη ηηο γέθπξεο πνπ έπξεπε λα γίλνπλ, ηνπο δξφκνπο πνπ έπξεπε λα αζθαιηνζηξσζνχλ, ηα ζρνιεία πνπ έπξεπε λα θηηζηνχλ θιπ. Κεηά, παίξλνληαο ην κηθξφθσλν ελ κέζσ πιαηείαο, αλαθσλνχζε: - Αγαπεηνί ζπκπαηξηψηεο, ζαο πήξα ηα κέηξα! Θαη επεηδή πνιινί απφ ην αθξναηήξην έηξηβαλ ηα ρέξηα ηνπο λνκίδνληαο φηη ν ππνςήθηνο βνπιεπηήο θάπνην ξνπρηθφ πξνο δψξνλ είρε θαηά λνπ, δηεπθξίληδε: - Ζ γέθπξα, ν δξφκνο θαη ην ζρνιείν ζα γίλνπλ. Δίλαη δήηεκα ιίγσλ εκεξψλ. Αξθεί λα βγσ βνπιεπηήο.

΢πάξρνπλ θη άιιεο ππέξνρεο ηζηνξίεο κε πξνεθινγηθέο δξαζηεξηφηεηεο ππνςεθίσλ βνπιεπηψλ. Ηζηνξίεο πνπ απνδεηθλχνπλ φηη ν ζεζκφο ηνπ "ζηαπξνχ πξνηίκεζεο" πξέπεη λα παξακείλεη. Γηα πάληα.

15

Ζ ΙΟΤ΢΢Τ (‘Ζ πεπί σκςλομάζωξηρ)

16

Ζ θπξία Δπηέξπε, θάηνηθνο Αζελψλ, θαηήγεην απφ ηελ νξεηλήλ παξνιχκπηαλ Θνηλφηεηά καο, ην Ιηβάδη.. Θάπνην Ξάζρα ε θπξία Δπηέξπε απνθάζηζε λα επηζθεθηεί ηε γε ησλ παηέξσλ ηεο. Λα δεη ηνπο ειάρηζηνπο ζπγγελείο, λα απνιαχζεη ηε ρσξηάηηθε παζραιηλή αηκφζθαηξα θαη θπζηθά ην ςεηφ αξλί, ηα "κπαηδαβνχζηα", θνθνξέηζηα θαη παλ ζρεηηθφλ θαη επίθαηξνλ. Ξάηεζε θαηαζπγθηλεκέλε ηα ρψκαηά καο κηα Κεγάιε Ξαξαζθεπή.

Σήξα ε θπξία Δπηέξπε ήξζε ζην ρσξηφ καο ρσξίο ην γην ηεο, ν νπνίνο "δελ ηελ έβξηζθε" ζηελ επαξρία. Υζηφζν δελ ήξζε κφλε. Δίρε καδί ηεο ηε Ινχζζπ. Κηα καχξε κηθξφζσκε ζθπιίηζα, θαινρηεληζκέλε, κε κεγάια απηηά θαη θνξησκέλε κε έλα ζσξφ κπηριηκπίδηα ζην ιαηκφ. Νη ζπγγελείο ηεο ηε δέρηεθαλ κε ελζνπζηαζκφ ηελ θπξία Δπηέξπε. ΋ρη φκσο θαη ηε Ινχζζπ πνπ ηε ινμνθηνίηαμαλ πεξίεξγα θαη πξφηεηλαλ λα θνηκεζεί ζην ππφγεην καδί κε η΄ άιια δψα. Ζ πξφηαζε εμαγξίσζε ηελ θπξία Δπηέξπε θαη απήηεζε λα θνηκεζεί ε Ινχζζπ ζην ίδην δσκάηην πνπ ζα θνηκφηαλ θαη ε ίδηα.

17

Απηφ παξαμέλεςε ηνπο ζπγγελείο πνπ ηειηθά φκσο δέρζεθαλ ηελ πεξίεξγε απαίηεζε. Γε ζήθσλε λα καιψζνπλ, ηέηνηεο κέξεο πνπ ήηαλ, θαη κάιηζηα κε ηελ θπξία Δπηέξπε πνπ είραλ λα δνπλ πνιιά ρξφληα. Ρελ άιιε κέξα, Κέγα Πάββαην, ε θπξία Δπηέξπε, ε μαδέιθε ηεο Θαηίλα θαη ε Ινχζζπ βγήθαλ λα δνπλ ηα αμηνζέαηα ηνπ ρσξηνχ. Ξήγαλ ζηελ πιαηεία, ζην Θηφζθη, ζηηο εθθιεζίεο θαη ηέινο θαηά ην κεζεκέξη βξέζεθαλ ζην Πάιηζη. Δθεί έγηλε ην κεγάιν θαθφ. Ζ Ινχζζπ μέθπγε γηα ιίγν απφ ηελ θπξία ηεο θη έηξεμε ζε θάηη αδέζπνηα ζθπιηά πνπ έπαηδαλ αλάκεζα ζηα πεχθα.

Ρα αδέζπνηα ζθπιηά, δηαθφξσλ ζρεκάησλ θαη ρξσκάησλ, ππνδέρηεθαλ κε πνιιή αγάπε ηε Ινχζζπ. Ίζσο επεηδή εληππσζηάζηεθαλ απφ ηελ "ζηθ" αξηζηνθξαηηθή ηεο εκθάληζε... Ρελ ππνδέρζεθαλ κε πνιιή αγάπε, ράδηα, θηιηά θαη παηρληδίζκαηα. Θαη παίδνληαο πήξαλ ηνλ αλήθνξν πνπ νδεγεί ζηνλ Ξξνθήηε Ζιία. Ρελ ψξα πνπ γίλνληαλ φια απηά, ε θπξία Δπηέξπε απνιάκβαλε ηε καγεπηηθή, φπσο αλαθσλνχζε ζπλέρεηα, ζέα ηνπ Νιχκπνπ θαη ηνπ πεξξαηβηθνχ θάκπνπ. ΋ηαλ δηαπίζησζε ηελ εμαθάληζε ηεο ζθπιίηζαο ήηαλ αξγά. Ζ Ινχζζπ είρε ραζεί, καδί κε ηελ παξέα ηεο, ζηα πεχθα ησλ πιαγηψλ ηνπ Ρίηαξνπ.

- Ινχζζπ, Ινχζζπ! Ξνπζελά ε Ινχζζπ. Τάρλεη παληνχ. Φσλάδεη. Νπξιηάδεη. Αλαζηαηψλεηαη. Ρξέρεη κεο ζηα δέληξα. Ξεγαίλεη θαη ζην ρσξηφ. Άθαληε ε Ινχζζπ. Θηλεηνπνηείηαη θαη ην ζπγγελνιφη. Κέρξη ην βξάδπ ρηελίδνπλ κάηαηα ηελ πεξηνρή. Καχξν Ξάζρα πέξαζε ε θπξία Δπηέξπε. Θξήλνο θαη νδπξκφο γη απηήλ ε Αλάζηαζε. Γελ έβαιε ηίπνηα ζην ζηφκα ηεο απφ ην πινχζην ιηβαδηψηηθν παζραιηλφ ηξαπέδη. Νη δηθνί ηεο έθαλαλ ην παλ λα ηελ παξεγνξήζνπλ. Γελ παξεγνξηφηαλ φκσο ε θπξία Δπηέξπε. Ρε Γεπηέξα ηνπ Ξάζρα ζπληεηξηκκέλε, αιιά θάπσο πην ήξεκε, πήγε ζ΄έλα γείηνλα ζνθφ γέξν. Δμέζεζε ηελ θαηάζηαζε θαη δήηεζε ηε ζπκβνπιή ηνπ.

- Ξξψηα πξέπεη λα θαικάξεηο γηα λα κπνξέζεηο λα ζθεθηείο θαιά, είπε βαζπζηφραζηα ν γέξν- ιηβαδηψηεο. Θαη ζπλέρηζε: - Πηε ζθχια ζνπ ηξία πξάγκαηα είλαη πηζαλφλ λα ζπλέβεζαλ: 1. Λα έραζε ην δξφκν θαη λα ςάρλεη θη απηή γηα ζέλα.

2. Λα παίδεη κε άιια ζθπιηά ζε θάπνην θνπάδη ή ζπίηη.

3. Λα θιέθηεθε ή λα θαγψζεθε απ΄η΄αγξίκηα...

18

Ρνχην ην ηειεπηαίν ζπληάξαμε ηελ θπξία Δπηέξπε. Έβγαιε θξαπγή ζπαξαγκνχ.

- Ζζχραζε, ζπκβνχιεςε ν γεξν-ζνθφο. Ζ πξψηε θίλεζε πνπ πξέπεη λα θάλεηο είλαη λα παο θαη λα παξαθαιέζεηο ηνλ πξφεδξν ηεο Θνηλφηεηαο λα θσλάμεη απφ ηα κεγάθσλα, πσο φπνηνο βξεη ην ηάδε ζθπιί λα ην θέξεη θαη ζα πάξεη ηφζα ρξήκαηα. Ή κήπσο δε ζέιεηο λα πιεξψζεηο: - Θα πιεξψζσ φζν φζν. Αξθεί λα βξσ ην ρξπζφ κνπ. Κε απφ ιίγν ηα θνηλνηηθά κεγάθσλα βξνληνθψλαδαλ: - Ξξνζνρή πξνζνρή! Δμεθαλίζζε ζθπιί ρξψκαηνο καχξνπ. Ξαξαθαιείηαη φπνηνο ην βξήθε λα ην θέξεη ζην θνηλνηηθφ θαηάζηεκα θαη ζα ακεηθζεί κε 20.000 δξρ. Θεο γηαηί δελ θαηάιαβαλ θαιά ηελ αλαθνίλσζε, ζεο γηαηί ην πνζφ ήηαλ εληππσζηαθά κεγάιν γηα ζθπιί ην απφγεπκα έμσ απφ ην θνηλνηηθφ θαηάζηεκα ζηήζεθε ζθπινπαλεγχξη! Γεθάδεο γπλαίθεο, άλδξεο θαη παηδηά κε καχξα ζθπιηά θάζε είδνπο, δεκέλα, αλέκελαλ ηνλ πξφεδξν ηεο θνηλφηεηαο. Γηα κηα ζηηγκή κάιηζηα ηα ζθπιηά αγξίεςαλ κεηαμχ ηνπο θη έγηλε καθειεηφ. Άλζξσπνη θαη ζθπιηά, κπεξδεκέλνη κε ζρνηληά, ινπξηά θαη γαπγίζκαηα ζπλέζεζαλ έλα κνλαδηθφ ζέακα θαη αθξφακα. Ρειηθά κε ηελ επέκβαζε ησλ ρσξνθπιάθσλ θαη εζεινληψλ απνθαηαζηάζεθε ε ηάμε. Πνβαξνί ηξαπκαηηζκνί δελ ζεκεηψζεθαλ Κφλν ειαθξά δαγθψκαηα. ΋ηαλ έθηαζαλ ν Ξξφεδξνο ηεο Θνηλφηεηαο θαη ε θπξία Δπηέξπε γηα ηελ αλαγλψξηζε, έκεηλαλ έθπιεθηνη απφ ηε ζεακαηηθή ζθπινκάδσμε. Θνίηαμαλ πξνζερηηθά. Ξνπζελά ε Ινχζζπ. Ν Ξξφεδξνο ηεο Θνηλφηεηαο , ελ κέζσ ζθπιηψλ θαη ζπλνδψλ αιιά θαη άγξηα θσλή θαηεγφξεζε ηνπο ζπλνδνχο γηα δπζθήκεζε ηεο γεληθήο εηθφλνο ηεο θσκνπφιεσο θαη θνπηνπνλεξίαλ. Ήζειε κε ηε δπλαηή θσλή λα εληππσζηάζεη θαη ηελ θπξίαλ Δπηέξπελ, ε νπνία θαηά ηα άιια, θαη εκθάληζηλ θαη ζειπθφηεηα θαη Αζελαία ήηαλ. ΋κσο: Ζ βξνληψδεο θσλή ή ην ππνηηκεηηθφλ χθνο γηα ηα αθεληηθά αγξίεςαλ πάιη ηα ζθπιηά, κε απνηέιεζκα λα επαλαιεθζεί ε ζθελή ηεο ζθπινκαρίαο πην άγξηα απηή ηε θνξά. Σξεηάζηεθαλ ππεξάλζξσπεο πξνζπάζεηεο λα ζσζνχλ ν Ξξφεδξνο θαη ε θπξία Δπηέξπε..

Απνγνεηεπκέλε θαη πηθξακέλε ε επηζθέπηξηά καο έθπγε γηα ηελ Αζήλα κεηά δχν εκέξεο. Ρν ρέξη ηεο δελ ην ζηφιηδε ηψξα ην θεληεκέλν ινπξάθη ηεο Ινχζζπ. Ήηαλ δεκέλν κε γάδεο πνπ ζθέπαδαλ ηα δαγθψκαηα απφ ην ζθπινθαπγά ηεο Γεπηέξαο. Ρε απνραηξέηεζε κε εγθαξδηφηεηα ην επίζεο δεκέλν ρέξη ηνπ Ξξνέδξνπ. Ζ Ινχζζπ έκεηλε γηα πάληα ζηα ηεξά βνπλά καο...

19

20

ΓΗΑΘΡΗ΢ΔΗ΢ ΓΔΛΗΘΧ΢ Ζ ιέμε «δηάθξηζε», φπσο ζα παξαηεξήζαηε, έρεη δχν εληειψο δηαθνξεηηθέο ζεκαζίεο. Ζ κία έρεη ζρέζε κε ηελ ηηκή, ηελ επηβξάβεπζε. Ιέκε, γηα παξάδεηγκα, πσο ζηνλ ηάδε έγηλε ηηκεηηθή δηάθξηζε απφ ηελ Αθαδεκία Αζελψλ γηα ηελ πνιχπιεπξε πξνζθνξά ζηελ επηζηήκε. Ζ άιιε ζεκαζία κπεξδεχεηαη κε ηε ζνβαξή αλζξψπηλε αζζέλεηα πνπ ιέγεηαη ξαηζηζκφο. Ιέκε: Ρνπο θξνληίδσ φινπο ρσξίο δηάθξηζε. Ή: «Φπιεηηθέο δηαθξίζεηο» θιπ. Ζ... δηγισζζία απηή δελ είλαη ηπραία Δίλαη ζπλεηδεηή αλζξψπηλε λννηξνπία πνπ βνιεχεη ηηο ζεσξίεο καο, ηηο πνλεξίεο, ηηο ππνθξηζίεο. Γηαθεξχηηνπκε ι.ρ. φηη είκαζηε δίθαηνη, ρξηζηηαλνί, πηζαλφλ ζνζηαιηζηέο, δεκνθξάηεο, «επαίζζεηα θνηλσληθά άηνκα», αιιά απαζρνινχκε θάπνηνλ αιινδαπφ κε 1.000 δξρ. ηελ εκέξα, αληί 7.000 πνπ πξέπεη, Μερσξίδνπκε ηνπο αλζξψπνπο ζε ρξήζηκνπο θαη κε, ζε καχξνπο θαη άζπξνπο, ζε «δηθνχο» καο θαη κε (θνκκαηηθά), «ζε θαιήο νηθνγελείαο», «ζε αλζξψπνπο πνπ κπνξεί λα ρξεζηκεχζνπλ θάπνηα ζηηγκή» θαη πνιιά άιια. Νη δηαθξίζεηο απηέο γίλνληαλ θαη εμαθνινπζνχλ λα γίλνληαη αθφκε θαη ζε ρξηζηνπγελληάηηθεο εθδειψζεηο, πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε κηθξά παηδηά! Ξαιηφηεξα νη λνηθνθπξέο ησλ παξνιπκπίσλ εξσηθψλ ρσξηψλ καο είραλ άιια θνπινχξηα γηα ηα παηδηά ησλ «θαιψλ θαη ρξήζηκσλ νηθνγελεηψλ» θη άιια γηα ηα παηδηά ηεο θηψρεηαο, ηνπ πεξηζσξίνπ, ησλ «θαησηέξσλ νηθνγελεηψλ». Πηα πξψηα έδηλαλ άζπξα ζπκηγδαιέληα θνπινχξηα. Πηα δεχηεξα απφ βξίδα θαη μπινθέξαηα! Πήκεξα ζηα παηδηά ησλ «θαιψλ θαη ρξήζηκσλ νηθνγελεηψλ» δίλνπκε ρηιηάξηθα ή θαη παξαπάλσ θαη ζηα παηδηά ηεο θηψρεηαο εηθνζάξηθν ή δεθάξηθν. Έηζη γίλεηαη αθξηβψο θαη κε θέξλεηε αληηξξήζεηο. Αθφκε θαη ε θησρή νηθνγέλεηα αθνινπζεί απηφλ ηνλ θαλφλα. Ρν θαηλφκελν ησλ δηαθξίζεσλ, ησλ επηινγψλ, ηεο δηαθνξεηηθήο αληηκεηψπηζεο, είλαη ζχκπησκα ξαηζηζκνχ. Άιισζηε ξαηζηζκφο απηφ αθξηβψο ζεκαίλεη: ε δηάθξηζε, ν δηαρσξηζκφο ησλ αλζξψπσλ,, ε δηαθνξεηηθή ζπκπεξηθνξά θαη αληηκεηψπηζε αλάινγα κε ην ρξψκα, ηε θπιή, ηελ θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή θαηάζηαζε θιπ.

21

Αλ ςάμνπκε θαιά ην ζέκα, ζα δνχκε πσο ην θαηλφκελν έρεη ηξνκεξέο δηαζηάζεηο. Θα ην δνχκε κέζα ζηηο νηθνγέλεηέο καο, ζηα ζρνιεία, ζηηο παξέεο καο, ζηηο κεγάιεο θαη κηθξέο θνηλσλίεο, αθφκε θαη ζηνλ ίδην ηνλ εαπηφ καο. Οπζκίδνπκε ηε ζπκπεξηθνξά καο πνιιέο θνξέο αλάινγα κε ην πξφζσπν πνπ έρνπκε λα θάλνπκε. Έηζη έρνπλ ηα πξάγκαηα, αγαπεηνί ζπκπαηξηψηεο. Θη αο δηαθεξχηηνπκε ιφγηα κεγάια. Θη αο ηδξχνπκε νξγαλψζεηο θαηά ηνπ ξαηζηζκνχ θαη ησλ δηαθξίζεσλ. ΋ινη καο ιίγν πνιχ είκαζηε ξαηζηζηέο θαη είλαη θαθφ απηφ. ΋ινη είκαζηε «θηινηνκαξηζηέο» (άιιε κνξθή ξαηζηζκνχ απηφ) θαη είλαη ζιηβεξφ. Ρακπνπξσλφκαζηε θαζεκεξηλά ζε αηνκηθά ζπκθέξνληα, ζε ζπληερληαθά, ζε εζληθηζηηθά, ζθιεξαίλνπκε ηελ ςπρή καο, θαλαηηδφκαζηε ηπθισλφκαζηε θαη νδεχνπκε ζε αθξαίεο επηθίλδπλεο θαηαζηάζεηο. Πηελ νπζία ν άλζξσπνο γίλεηαη θάζε κέξα θαη πην αληηθνηλσληθφο. Ξην ξαηζηζηήο θη αο δε θαίλεηαη κε ηελ πξψηε καηηά απηφ. Γπζηπρψο.

΢ΣΖ ΥΧΡΑ ΣΖ΢ ΔΤΣΤΥΗΑ΢

22

Κηα θνξά θη έλαλ θαηξφ, ζε κηα ρψξα κε έλδνμε ηζηνξία θαη ήξσεο αηέιεησηνπο, απμήζεθαλ νη θπλεγνί πάξα πνιχ. Έγηλαλ πεξηζζφηεξνη απφ ηα ζεξάκαηα! Ρνπο ιαγνχο, δειαδή, ηηο πέξδηθεο, ηηο κπεθάηζεο θιπ. Θαη επεηδή νη θπλεγνί δελ έβξηζθαλ ζεξάκαηα θαιά θαη παρνπιά άξρηζαλ λα ππξνβνινχλ ηα ρειηδφληα, ηα βαηξάρηα, ηα ςάξηα, ηα ζπνπξγίηηα, ηα δέληξα, αθφκε θαη ηνπο αλζξψπνπο! Ρα βνπλά, ηα δάζε θαη νη θάκπνη ξήκαμαλ. Πηνπο θάκπνπο είραλ πξνιάβεη ηνπο θπλεγνχο ηα θπηνθάξκαθα. Ρν βάξνο επνκέλσο έπεζε ζηα βνπλά θαη ηα δάζε. Σακφο θάζε Παββαηνθχξηαθν ζηα δπζηπρηζκέλα βνπλά. Ξφιεκνο πξαγκαηηθφο. Αιίκνλν ζε νηηδήπνηε θηλνχληαλ! Θηλδχλεπαλ φια ηα πνπιηά, φια ηα έληνκα, φια ηα ζειαζηηθά, φια ηα εξπεηά. Ρν θαθφ παξάγηλε. Ππλήιζε ηφηε ε εμνπζία ησλ γέξν - ζνθψλ λα πάξεη κέηξα. Ν πην ζνθφο απ΄ φινπο πξφηεηλε ην δηνξηζκφ ζεξνθπιάθσλ ζηα δάζε γηα ην Παββαηνθχξηαθν, γηαηί ηφηε γίλνληαλ ε κεγάιε έθνδνο ησλ θπλεγψλ, ιφγσ αξγίαο. Ζ πξφηαζε έγηλε νκφθσλα απνδεθηή θαη δηνξίζηεθαλ ζεξνθχιαθεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ ιίγσλ απνκεηλάλησλ δψσλ. Πηελ αξρή νη ζεξνθχιαθεο δνχιεπαλ θαιά. Κε δήιν θαη κεξάθη. Ήηαλ ππφ δνθηκή θαη γηα λα κνληκνπνηεζνχλ, έπξεπε λα απνδείμνπλ φηη ην αμίδνπλ. Κεηά κνληκνπνηήζεθαλ. Έγηλαλ γλήζηνη δεκφζηνη ππάιιεινη. Άξρηζαλ νη άδεηεο αζζελείαο, άδεηεο «γηα νηθνγελεηαθνχο ιφγνπο», «άδεηεο άλεπ απνδνρψλ», απαηηήζεηο γηα «αλζπγηεηλφ επίδνκα», «επίδνκα παξαγσγηθφηεηαο», εθηφο έδξαο, ππεξσξίεο, επίδνκα «επηθηλδπλφηεηαο» θαη πνιιά πνιιά άιια. Θαη ην πην ζπνπδαίν: ζηακάηεζαλ λα εξγάδνληαη ην Παββαηνθχξηαθν!

- Κα γηαηί; Ρνπο ξψηεζε ν πξντζηάκελνο δαζάξρεο.

- Γηφηη ηα Παββαηνθχξηαθα είλαη κέξεο αξγίαο, απάληεζαλ νη εθπξφζσπνη ηνπ ζπλδηθαιηζηηθνχ νξγάλνπ ησλ ζεξνθπιάθσλ.

- Λαη, αιιά ζαο πξνζιάβακε γηα λα θπιάμεηε ην δάζνο ην Παββαηνθχξηαθν, γηαηί ηφηε βγαίλνπλ νη θπλεγνί.

- Γελ έρεη ζεκαζία απηφ, θχξηε δαζάξρε! Δίκαζηε δεκφζηνη ππάιιεινη. Δίκαζηε εξγαδφκελνη θαη δελ κπνξεί θαλέλαο λα καο αλαγθάζεη λα δνπιέςνπκε ην Παββαηνθχξηαθν, εκέξεο αξγίαο. Θα ζαο θαηαγγείινπκε!

23

Ρη λα πεη ν δαζάξρεο... Αλαθέξζεθε ζηελ εμνπζία ησλ γεξν-ζνθψλ. Νη γεξν-ζνθνί αθνχ ζπδήηεζαλ πνιιέο κέξεο θαη λχρηεο ην πξφβιεκα, απνθάζηζαλ: - Λα απνζπάζνπλ ηνπο ζεξνθχιαθεο ζε δηάθνξα ππνπξγεία, ηξάπεδεο, εθνξίεο, λνζνθνκεία θιπ θαη λα δηνξίζνπλ λένπο ζεξνθχιαθεο. κε «ζχκβαζε ζπγθεθξηκέλνπ ρξφλνπ» θαη κε ηνλ φξν λα δνπιεχνπλ ηα Παββαηνθχξηαθα. Ρηο άιιεο κέξεο ζα θάζνληαλ. Κεηά απφ ιίγν θαηξφ άιιαμε ε εμνπζία θαη νη λένη ζεξνθχιαθεο δήηεζαλ κνληκνπνίεζε. Κε ιίγεο δπζθνιίεο ην πέηπραλ. Θη φια μαλάξρηζαλ απφ ηελ αξρή. Θαη δνχζαλ φινη θαιά ζε θείλε ηελ εξσηθή ρψξα. Νη θπλεγνί, νη ζεξνθχιαθεο, ε εμνπζία θαη νη απινί πνιίηεο γηαηί κπνξνχζαλ λα δηνξηζηνχλ αλά πάζα ζηηγκή. Δθείλνη πνπ ππέθεξαλ ήηαλ ηα δπζηπρηζκέλα δψα ηνπ δάζνπο...

ΔΠΗΓΟΚΑΣΑ... ΠΑΡΑΓΧΓΗΘΟΣΖΣΑ΢ ΘΑΗ ΢ΘΔΦΖ΢!

24

Κεγάινο ιφγνο έγηλε ην Κάε ηνπ 1996 γηα ηα επηδφκαηα ησλ θεληξηθψλ ππαιιήισλ ησλ ππνπξγείσλ. Αθνχζακε γηα επίδνκα ...παξαγσγηθφηεηαο (αιήζεηα, ηη παξάγνπλ;), επίδνκα...εξγαζίαο (ε, απηφ είλαη απφ η΄άγξαθα), επίδνκα θαγεηνχ (δε κπνξνχλ λα ζθέθηνληαη λεζηηθνί νη άλζξσπνη), επίδνκα δηαθνπψλ, επίδνκα ζηνιήο θαη πνιιά άιια επηδφκαηα πξσηνθαλή θαη απίζαλα. Θαη ζα λα κε θηάλνπλ ηα επηδφκαηα απηά έρνπκε θαη ηα «θεθηεκέλα» πξνλφκηα ζπληερληψλ δηαθφξσλ ππαιιήισλ, πνπ απνιακβάλνπλ δσξεάλ ηειέθσλα (ΝΡΔ), δσξεάλ ειεθηξηθφ ξεχκα (ΓΔΖ), δσξεάλ δηαθνπέο (ζηξαηησηηθνί θιπ) θαη πνιιά άιια παιαβά πνπ κφλν ζηελ εξσηθήλ καο Διιάδα κπνξεί λα δεη θαη λα απνιαχζεη θαλείο. Θαη δηεξσηάηαη θαλείο, πψο θαηνξζψλεη θαη επηδεί ην δχζηπρν θξάηνο καο... Δλ πάζε πεξηπηψζεη. Θα ζηαζψ ζην επίδνκα παξαγσγηθφηεηαο , πνπ δεηνχλ νη ππάιιεινη ησλ ππνπξγείσλ. Ρν επίδνκα παξαγσγηθφηεηαο ην δηθαηνχληαη άιινη. Θαη εμεγνχκαη: Οίμηε κηα καηηά, πξσηλέο εξγάζηκεο ψξεο, ζε πιαηείεο δήκσλ θαη θνηλνηήησλ απαληαρνχ ηεο Διιεληθήο Δπηθξαηείαο. Πε θαθελεία, ζε θαθεηέξηεο, ζηηο ζθηέο ησλ γξαθηθψλ καο πιαηάλσλ θ.α. Θα δείηε Λενέιιελεο λα ζπδεηνχλ έληνλα θαη θπξίσο λα ζθέθηνληαη βαζπζηφραζηα. Θαη είλαη επηζηεκνληθά απνδεδεηγκέλν πσο ε ζπδήηεζε θαη ε ζθέςε παξάγεη πςεινχ επηπέδνπ «πξντφληα»: ηδέεο, εκπλεχζεηο, ζεσξίεο, θηινζνθίεο. ΋ια η΄ άιια, ε δνπιεηά, ε παξαγσγή, ε γεσξγία, ε θηελνηξνθία θιπ. είλαη απιέο εθαξκνγέο ή ππφζεζε ησλ Αιβαλψλ ζπληξφθσλ καο. Λα, θχξηε Ξξσζππνπξγέ θαη ΢πνπξγέ ησλ Νηθνλνκηθψλ πνχ πξέπεη λα δνζεί επίδνκα παξαγσγηθφηεηαο. Πηνπο ζπλερψο ζθεπηφκελνπο θαη ζπδεηνχληεο Έιιελεο. Φπζηθά δελ πξέπεη λα μεράζεηε ηνπο δηαθφξνπο «ζπκβνχινπο» λνκαξρψλ, ηξαπεδψλ, ππνπξγψλ θαη φινπο ηνπο άιινπο πνπ παξάγνπλ ζθέςεηο. Θαη θάηη άιιν: ζα πξέπεη λα θαζηεξσζεί, επηηέινπο, θαη ην επίδνκα θαξέθιαο. Γηαηί, φπσο θαη λα ην θάλνπκε, είλαη βαζαληζηηθφ λα ζθέθηεηαη θαλείο πάλσ ζηελ θαξέθια! ΞΑΟΝΙ΢ΚΞΗΝΠ

25

ΠΔΡΗ ΢ΤΕΤΓΧΛ... Ρν λα παξνπζηάζεη κηα ζχδπγνο ηνλ θνπκπάξν ηεο ή ην γείηνλά ηεο γηα ζχδπγν ζα ιέγακε φηη κάιινλ είλαη κηα θπζηνινγηθή θαηάζηαζε, πεξίπνπ. Ή ηνπιάρηζηνλ δελ είλαη ηίπνηα ην πξσηνθαλέο. Ρν λα παξνπζηάζεη φκσο ην γάηδαξν ή ην γνπξνχλη γηα ζχδπγν, ε, απηφ είλαη δελ είλαη ζπλεζηζκέλν. ΋πσο θαη λα ην θάλνπκε! Θαη ηδνχ ην πεξηζηαηηθφλ, ηνπ φρη θαη ηφζν παιηνχ θαηξνχ. Αλχπνπηνο ρσξνθχιαμ νξεηλήο παξνιχκπηαο θνηλφηεηαο ρηχπεζε ηελ πφξηα θάπνηνπ ζπηηηνχ δηα ππεξεζηαθνχο ιφγνπο. Άλνημε ε ζχδπγνο ε νπνία θαη θαηαηξφκαμε κφιηο είδε ην φξγαλνλ ηεο ηάμεσο. Νπδέπνηε ε παξνπζία ρσξνθχιαθνο πξνκήλπε θάηη ην επηπρέο.

- Θαιεκέξα ζαο.

- Θαιεκέξα, είπε ηξεκάκελε ζρεδφλ ε δχζηπρνο ζχδπγνο.

- Θα ήζεια ην ζχδπγφ ζαο. Ζ ζχδπγνο έκεηλε άλαπδε. Ιφγσ ηεο θαθήο ζρέζεο πνπ είρε κε ηελ Λενειιεληθή Γιψζζα δελ θαηάιαβε ηε ιέμε «ζχδπγνο». Υζηφζν ην κπαιφ ηεο δνχιεςε αζηξαπηαία. « Θα πήγε ην γατδνχξη καο ζε θαλέλα απαγνξεπκέλν γηα λα βνζθήζεη», ζθέθηεθε.

- Ρν ζχδπγν είπαηε, θπξ ρσξνθχιαθα; - Κάιηζηα ,θπξία κνπ. Ρν ζχδπγν. Δίλαη εδψ; - Λαη, εδψ είλαη. Ξάσ λα ηνλ θέξσ. Βγήθε απφ ηελ πφξηα ε ζχδπγνο, δηέζρηζε ηελ απιή θαη πξνρψξεζε πξνο ην ππφγεην. Ρε ζηακάηεζε ν ρσξνθχιαθαο.

- Γελ είλαη κέζα ζην ζπίηη ν ζχδπγνο; - ΋ρη, θπξ ρσξνθχιαθα. Απηφ καο έιιεηπε λα ηνλ βάισ θαη κέζα ζην ζπίηη. Ρνλ αραΐξεπην. ΋ιν δεκηέο θάλεη. Θα ηνλ πεηάμσ θακηά κέξα απφ ηνλ γθξεκφ... Ν ρσξνθχιαθαο έκεηλε άλαπδνο κε ην ζάξξνο θαη ηε δπλακηθφηεηα ηεο γπλαίθαο. Ήμεξε πσο ζηελ πεξηνρή πνπ ππεξεηνχζε νη γπλαίθεο θνβνχληαλ ην «ηζρπξφ θχιιν». Κε απηφ πνπ είδε φκσο, ιίγν αξγφηεξα, έκεηλε πεξηζζφηεξν άλαπδνο. Ζ γπλαίθα εκθαλίζηεθε κπξνζηά ηνπ θξαηψληαο έλα γάηδαξν απφ ην θαπίζηξη!

- Λάηνο, θπξ ρσξνθχιαθα! Ξεο κνπ, ηη έθαλε αραΐξεπην: - Κα θπξία κνπ, δε δήηεζα ην γάηδαξν. Ρν ζχδπγφ ζαο δήηεζα. Ξνχ είλαη;

26

Ρν κπαιφ ηεο ζπδχγνπ δνχιεςε θαη πάιη θεξαπλνβφια. « Θαθψο θαηεγφξεζα ην θαεκέλν ην γνπκάξη. Φαίλεηαη πσο ζα ζέιεη ην γνπξνχλη. Σζεο βγήθε έμσ θαη ζα έθαλε θακηά δεκηά», μαλαζθέθηεθε.

- Δληάμεη, θπξ ρσξνθχιαθα. Θα ηνλ θέξσ. Πε ιίγν εκθαλίζηεθε ε ζχδπγνο καδί κε έλα έληξνκν γνπξνπλάθη.

- Κα, θπξία κνπ, κε θνξντδεχεηο; Εεηάσ ην ζχδπγν θαη κνπ θέξλεηο ην γάηδαξν θαη ην γνπξνχλη; Ρη πξάγκαηα είλαη απηά; Πε παξαθαιψ, πεο κνπ πνπ είλαη ν ζχδπγφο ζαο; Θαη επεηδή θάηη ςπιιηάζηεθε, ζπκπιήξσζε: - Θέισ ην ζχδπγφ ζαο, ηνλ άληξα ζαο, ηέινο πάλησλ. Ζ ζχδπγνο θάλεθε λα αλαθνπθίζηεθε κε ηε δηεπθξίλεζε απηή.

- Α, ψζηε ηνλ άληξα κνπ ζέιεηε. Θάλεηε ιάζνο ηφηε. Ρνλ άληξα κνπ δελ ηνλ ιέλε ζχδπγν. Ρνλ ιέλε Θψηζην. Θψηζην Θνπδνχλα! Θαηάιαβεο. Ν ρσξνθχιαθαο θαηάιαβε θαη έθπγε.

ΣΖ΢ ΚΗΑ΢ ΒΡΟΥΖ΢ ΣΑ ΓΗΑ΢ΔΚΗΑ…

27

Έηζη θαη βξέμεη ζηελ εξσηθή παηξίδα καο: Θα ραιάζεη ν θφζκνο! Θα θνπεί ην ειεθηξηθφ ξεχκα. Θα γίλεη δηαθνπή χδαηνο!!! Θα πιεκκπξίζνπλ πφιεηο, ρσξηά θαη θάπκπνη. Θα θαηαξξεχζνπλ γέθπξεο. Θα έρνπκε 50 - 100 λεθξνχο ιφγσ παιηψλ ειαζηηθψλ, θαθψλ νδεγψλ θαη ειαηησκαηηθψλ νρεκάησλ. Θα πληγνχλ ρηιηάδεο δψα. Αξθεηνί ζα δεηήζνπλ απνδεκίσζε απφ ην θξάηνο γηα ηα βακβάθηα πνπ θαηαζηξάθεθαλ (έζησ θη αλ πξφιαβαλ λα ηα καδέςνπλ). Θα πιεκκπξίζνπλ πεξηνρέο, κε ζπίηηα θαη ρσξάθηα, πνπ πξψηα ήηαλ πνηάκηα! Θαη αληί λα ηηκσξεζνχλ νη παξάλνκνη θαηαπαηεηέο, ζα πάξνπλ ζην ηέινο θαη απνδεκηψζεηο απφ ηα δπζηπρηζκέλα δεκφζηα ηακεία καο. ΋ινη νη Έιιελεο ζα θσλάδνπλ πσο θηαίεη κφλν ην θξάηνο! Ζ αληηπνιίηεπζε ζα ξίμεη φιεο ηηο επζχλεο ζηελ θπβέξλεζε. Αθφκε θαη γηα ην φηη βξέρεη! ΑΛ ΣΗΝΛΗΠΔΗ… Γηαθνπή ξεχκαηνο θαη ηειεθψλσλ. Γηαθνπή λεξνχ. Απνθιεηζκφο ρσξηψλ θαη θνπαδηψλ. Σακφο θαη ζθνησκφο νξεηβαηψλ (ζπλήζσο ιφγσ βιαθείαο). Γηαθνπή εθπνκπήο ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ. (Λα θη έλα θαιφ). Γηαθφπηεηαη ε ιεηηνπξγία ησλ ζρνιείσλ. (Ρηο πεξηζζφηεξεο θνξέο άλεπ ιφγνπ. Έηζη γηα λα δείμεη ν λνκάξρεο πσο έρεη εμνπζία ζηα ρέξηα ηνπ).

΋ινη νη Έιιελεο θσλάδνπλ θαηά ηνπ θξάηνπο!

28

ΑΛ Φ΢ΠΖΜΔΗ ΙΗΓΝ … Θα γίλνπλ κεξηθά λαπάγηα κε λεθξνχο ή ρσξίο λεθξνχο. Θα έρνπκε δηαθνπή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο θαη ηειεθψλνπ. Θα ραιάζνπλ ρηιηάδεο θεξαίεο ηειεφξαζεο. (Θη απηφ θαιφ). Θα πέζνπλ κεξηθέο δεθάδεο δέληξα πάλσ ζε απηνθίλεηα. Αλ είλαη θαινθαίξη ζα γίλνπλ ζε εκεξήζηα βάζε 27 ππξθαγηέο. ΋ινη νη Έιιελεο ζα θσλάδνπλ πσο θηαίεη ην θξάηνο! ΑΛ ΘΑΛΔΗ ΙΗΓΖ ΕΔΠΡΖ … "Θα θηλεηνπνηεζεί ν θξαηηθφο κεραληζκφο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ εθηάθησλ πεξηζηαηηθψλ". (Αθνξά παππνχδεο, γηαγηέο, αξξψζηνπο θιπ). Κέξα λχρηα ζα θαίγνληαη ηα δάζε θαη καδί κ΄ απηά θαη Έιιελεο. Θα θανχλ παξάλνκα θηηζκέλα ζπίηηα θαη βίιεο. Νη ηδηνθηήηεο κάιηζηα ζα δεηήζνπλ θαη απνδεκίσζε! Θα πληγνχλ κεξηθέο δεθάδεο Έιιελεο γηαηί δελ μέξνπλ κπάλην. Γηα φια θηαίεη ην θξάηνο! ΑΛ ΝΙΑ ΞΑΛΔ ΘΑΙΑ … Ρφηε θαη πάιη θηαίεη ην θξάηνο. Ξαπάδεο, ζπλδηθαιηζηέο, νξγαλψζεηο, γεσξγνί, ρσξνθχιαθεο, κακέο, εθπαηδεπηηθνί θιπ ζα θάλνπλ ζπγθεληξψζεηο, πνξείεο θαη θαζαξίεο γηα λα απνδείμνπλ πσο ππάξρνπλ θαη πσο απηνί "κε ηνπο αγψλεο θαη ζπζίεο" ζα ηα δηνξζψζνπλ φια. Θα γίλνπλ ρηιηάδεο αλφεηεο ζπδεηήζεηο ζηελ ηειεφξαζε νη νπνίεο ζα απνδείμνπλ πσο ηίπνηα δελ πάεη θαιά.! (Απηφ ηζρχεη γηα φιεο ηηο επνρέο). Θα παρχλνπλ θαηά 40% φινη νη Έιιελεο.

ΟΥΗ ΠΡΟΔΘΙΟΓΗΘΔ΢ ΘΡΤΑΓΔ΢…

29

Ξαξνιχκπηνη ζπκπνιεκηζηέο, γλήζηνη απφγνλνη ηνπ Ξεξηθιή, ηνπ Γεκνζζέλε θαη ηνπ Αξηζηείδε. Γηαλχνκελ κία εθ ησλ ρεηξνηέξσλ πξνεθινγηθψλ πεξηφδσλ ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ. Κία λεθξή, άλνζηε, άγνπζηε, άγεπζηε θαη ρσξίο θαλέλαλ παικφ πξνεθινγηθή πεξίνδν. Κήηε θακθαξφληθνπο ιφγνπο ζηα θαθελεία θαη ηηο εξσηθέο πιαηείεο, κήηε ρηππήκαηα ζηηο πιάηεο θαη ζθηρηέο ρεηξαςίεο, κήηε «δήησ» κήηε «θάησ» κήηε ηίπνηα!

Νη παιηνί σξαίνη ππνςήθηνη ράζεθαλ γηα πάληα. Δθείλνη πνπ κεηξνχζαλ πξψηα κε κεδνχξεο ηνπο δξφκνπο θαη ηα γεθχξηα θαη κεηά έξρνληαλ ζην ρσξηφ. Δθείλνη πνπ καο ππφζρνληαλ ζάιαζζεο ζηα βνπλά, πνπ δελ έθηηδαλ ζρνιεία γηα λα καο πξνθπιάμνπλ απφ ηνπο θνκκνπληζηέο, πνπ καο έηαδαλ ιαγνχο κε πεηξαρήιηα θαη κεηο εηνηκάδακε ηελ θαηζαξφια. Θαη δελ είλαη κφλνλ απηά. Ζ πξνεθινγηθή πεξίνδνο απηή δελ είλαη θαη πνιηηηθή! Κάιηζηα! Δίλαη ρξεκαηηζηεξηαθή. Νη πάληεο θαη ηα πάληα κηινχλ γηα ηελ πηψζε θαη ηελ άλνδν ηνπ Σξεκαηηζηεξίνπ Αμηψλ Αζελψλ. Κηιάλε γηα ηνπο ρηιηάδεο αθειείο Έιιελεο, πνπ λφκηδαλ πσο ζα πινπηίζνπλ κε ηε ηδνγαξία θαη ζα ηα βάινπλ κε ηνπο κεγάινπο αεξηηδήδεο ηνπ ρξήκαηνο θαη ηεο κπιφθαο! ΋ιεο απηέο ηηο αεδίεο θαη θξπάδεο κεξηθνί ηηο νλφκαζαλ «ζχγρξνλεο θαη πνιηηηζκέλεο επξσπατθέο εθινγέο», ηπθιακάξα λα ηνπο έξζεη! Δκείο νη Έιιελεο δελ ηε βξίζθνπκε κε θνπθέο, θξχεο, αζφξπβεο θαη γιπθαλάιαηεο επξσπατθέο ή ακεξηθάληθεο εθινγέο. Θέινπκε δεησθξαπγέο, ζπγθεληξψζεηο πνιιψλ ηεηξαγσληθψλ ρηιηνκέηξσλ, κε

ζεκαίεο, ληνπληνχθεο, θαζαξία, πνδνζθαηξνπνίεζε, νπαδνχο, επεηζφδηα. Ξξάγκαηα life, κε λεχξν, κε γεχζε θαη ελζνπζηαζκφ. Κήηε κε ζέκαηα ρξεκαηηζηεξίνπ ηε βξίζθνπκε. Θέινπκε ππνζρέζεηο πνπ δελ ζα ηεξεζνχλ, ιφγηα κεγάια θη αο είλαη θνχθηα. Ιφγηα Δζληθήο ΢πεξεθάλεηαο θαη κεγαιείνπ. Ππδεηήζεηο ζηηο νπνίεο ζα κηιάλε φινη καδί θαη δελ ζα αθνχγεηαη θαλέλαο. Θέινπκε θνπιηνπξηάξηθεο αλαιχζεηο, δηαξθή ζπλέδξηα, αιιεινζπγθξνπφκελα γθάινπ, θιχαξνπο, δνγκαηηθνχο θαη άζρεηνπο! Θέινπκε παληνγλψζηεο θαη πξνθήηεο, κεδεληζηέο, απφιπηνπο, ζηνηρεκαηίεο, αηζηφδνμνπο θαη θαλαηηθνχο. Λαη. Έηζη ζέινπκε, παξνιχκπηνη αδειθνί θαη ζχληξνθνη. Απηφ ζα πεη Διιεληθέο Δθινγέο θαη δελ ηηο αιιάδσ κε ηίπνηα. ΋πσο ηε «κεζνγεηαθή δίαηηα». (Θεκπάπ, ζπιηλάληεξν, θνθνξέηζη, παηζάο, ιίγδα, ηεγαληά θαη παλ έηεξνλ κεζνγεηαθφλ).

30

31

ΔΗΚΑ΢ΣΔ ΟΗ ΠΗΟ ΧΡΑΗΟΗ.... Κνπ ηε δίλνπλ ηα "πξνζθπλήκαηα" ησλ εγεηφξσλ καο ζηε... κεγάιε ηδέα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ηα ηνηαχηα. Κηα ραξά ιαφο, κηα ραξά θξάηνο, κηα ραξά Έιιελεο θαη θάλνπκε κεηάλνηεο ζε πξφζσπα θαη πξάγκαηα πνπ δελ είλαη θαιχηεξα απφ ηα δηθά καο. Ζ ηζηνξία απφδεημε αηξάληαρηα πσο εκείο νη Έιιελεο είκαζηε νη πην σξαίνη! Απηνί πνπ ακθηζβεηνχλ ηνχηε ηε κεγάιε αιήζεηα είλαη νη ζρνιαζηηθνί, νη αιινδαπνί θαη εκεδαπνί, νη δηπινγελείο ηνπ Θσινλαθίνπ θαη θπζηθψ ησ ιφγσ νη θνπιηνπξηάξεδεο, νη αλαιπηέο θαη νη γθαινπίζηεο. Νη αλνηρηνκάηεδεο παξαηεξεηέο ησλ πξαγκάησλ καο θαη νη έρνληεο ιίγν ληνληφ παζαίλνπλ ηελ πιάθα ηνπο, φηαλ εκβαζχλνπλ ζην είλαη καο, ζηε ζπκπεξηθνξά καο, ζηε θηινζνθία καο, ζηηο απφςεηο θαη ζηηο θαζεκεξηλέο καο ζπλήζεηεο θαη "ηνπνζεηήζεηο". Ξαξάδεηγκα λνχκεξν έλα: -Ξνηνο επξσπαίνο έρεη ην ζάξξνο λα αλαθσλεί ζε θαζεκεξηλή ζρεδφλ βάζε: "Θάλε κε δπν κεξνχιεο πξσζππνπξγφ θαη ζνπ ιέσ εγψ! Ρη δπν εκεξνχιεο... Γπν σξίηζεο αξθνχλ". Μέξεηε ηη ζεκαίλεη ηνχηνο ν ιφγνο, θηιαξάθηα; ΢πεπζπλφηεηα, παιηθαξηά, αληξηιίθη, ηφικε ζηε ιήςε πξσηνβνπιηψλ θαη επζπλψλ. Ακ πψο! Έρεη, κήπσο, ακθηβνιίεο εθείλνο ν απίζαλνο "επξσρηππεκέλνο" "ζπγγξαθέαο" πνπ γέκηζε ηα ραξηηά κε αξινχκπεο θαη καο κίιεζε γηα ηε δπζηπρία (άθνπ, άθνπ) "λα είζαη Έιιελαο"! Ξαξάδεηγκα λνχκεξν δχν: - Ξνηνο Δπξσπαίνο κπνξεί λα θαηαπαηήζεη δεκφζηεο εθηάζεηο, λα θηίζεη παξάλνκεο πνιπθαηνηθίεο, λα θάςεη δάζε θαη λα ηα κεηαηξέςεη ζε νηθφπεδα θαη βνζθφηνπνπο, λα θηίζεη κέζα ζηε ζάιαζζα, λα δειψλεη ηδηνθηήηεο λεζηψλ, βνπλψλ θαη ζαιαζζψλ, έηζη ρσξίο ηίηινπο θαη ηα ηνηαχηα; Νπδείο! Κφλν ε δηθή καο εξσηθή θπιή κπνξεί λα ην θάλεη. Θαη κε θέξεηε αληηξξήζεηο. Κήηε λα κνπ αλαθέξεηε ηηο ιέμεηο παξαλνκία θαη αζπδνζία. Ρα βαξέζεθα απηά.

Ρν άιιν πάιη; Ζ επζχηεηα θαη ε θαηά πξφζσπν εηιηθξίλεηά καο; Θα αθνχζαηε θαη ζεηο εθείλν ην πεξίθεκν ηνπ Λενέιιελα - Δγψ, θίιε, φ,ηη έρσ λα πσ, ην ιέσ κπξνζηά...

32

Ρη ζεκαζία έρεη πνπ ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο ζπκβαίλεη ην εληειψο αληίζεην; Ζ πξφζεζε κεηξάεη. Ρη λα πεη θαλείο γηα ηελ πξνλνεηηθφηεηά καο! Ρηο πξνβιέςεηο καο, ηε δπλαηή φζθξεζε γηα ηα κειινχκελα. Ξαξαηεξήζαηε ηη γίλεηαη ζηα ζνχπεξ κάξθεη, φηαλ αλαθνηλψλεηαη θακηά επηζηξάηεπζε ή φηαλ ςηζπξίδεηαη γηα θάπνην Ρζεξλνκπίι; Ξξνζέμαηε ζηα ρσξηά καο πσο κφιηο νη κέιινπζεο κεηέξεο πιεξνθνξνχληαη απφ ηηο θιηηδαλνχδεο φηη ζα απνθηήζνπλ θνξίηζη αξρίδνπλ ακέζσο εηνηκαζία γηα ηελ πξνίθα; Ξνχ ηέηνηεο επαηζζεζίεο ζηελ Θεληξηθή θαη Βφξεηα Δπξψπε. Ξέξα βξέρεη.... Πηηο ηειεπηαίεο εθινγέο νη πνιηηηθνί καο πήγαλ λα ην παίμνπλ πξνεθινγηθά κε "επξσπατθφ ζηπι". Σσξίο ληνπληνχθεο, ζακαηάδεο, πιαζηηθέο ζεκαίεο, ζπγθεληξψζεηο θαη φια ηα άιια πνπ απνηεινχλ ηεξή παξάδνζε ζην ζέκα απηφ. Ρν έπαημαλ έηζη θαλα δπν κέξεο. Ρελ ηξίηε κέξα κπήθαλ ζην ζσζηφ δξφκν. Θη έηζη απνιαχζακε ζπγθεληξψζεηο, πνδνζθαηξηθά ζπλζήκαηα, βξίζηκν, γλήζηα ξσκέηθε πξνεθινγηθή πεξίνδν. ‘Δζηε ινηπφλ ππεξήθαλνη, ψ Έιιελεο! Θαη νη "Δπξσπαίνη" είλαη ππεξήθαλνη γηα καο. Κφλν κεξηθνί δηθνί καο ςεηξηάξεδεο δεκηνπξγνχλ πξφβιεκα. Αγλνήζηε ηνπο.

ΘΟΤΙΣΟΤΡ ΑΓΑ...

33

Ξαξνιχκπηνη ζχληξνθνη, γλήζηνη απφγνλνη ηεο Θεάο Αζελάο, ηνπ Γία, ηνπ Ξιάησλα, ηνπ Πσθξάηε. Ν πνιηηηζκφο γελλήζεθε ζηελ εξσηθήλ καο ρψξα. Απηφ είλαη πέξαλ πάζεο ακθηζβεηήζεσο. Γίγαληεο ηεο ινγνηερλίαο θαη ηεο ηέρλεο παξέιαζαλ απφ ηα άγηα ρψκαηά καο θαη πξνζέθεξαλ πνιχηηκν έξγν ηφζν ζηνπο λενέιιελεο φζν θαη ζ΄φινλ ηνλ θφζκν. Θάζε ηφπνο φκσο πνπ γελλάεη γίγαληεο, γελλάεη θαη λάλνπο. Γελλάεη θαη παξάμελνπο. Θαη απίζαλνπο. Θαη αλψκαινπο. Θαη θνπιηνπξηάξεδεο. Θαη ςεπηνθνπιηνπξηάξεδεο. Δίλαη θπζηθφ απηφ θαη εληάζζεηαη ζηε «θπζηθή ιεηηνπξγηθφηεηα ηεο ελαιαζζφκελεο αληίζεζεο θαη ζπλέλσζεο» φπσο ιέεη έλαο θίινο κνπ Ιαξηζαίνο «ιφγηνο», «δηαλννχκελνο» θαη «θνπιηνπξηάξεο». Ρν θαηλφκελν ηεο «ειαθξηάο δηαλφεζεο θαη θνπιηνχξαο» είλαη εμαηξεηηθά αλαπηπγκέλν ζηε λενειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα. Φπζηθά είλαη έλα άξξσζην θαηλφκελν απφ άπνςε πξαγκαηηθήο θνπιηνχξαο, δελ πάπεη φκσο λα είλαη ελδηαθέξνλ θαη δηαζθεδαζηηθφ. Ρα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο «ειαθξηάο δηαλφεζεο θαη θνπιηνχξαο» είλαη: 1. Ζ ρξεζηκνπνίεζε δπζθνινλφεησλ ιέμεσλ (ηηο νπνίεο δελ θαηαιαβαίλνπλ θπξίσο απηνί πνπ ηηο ρξεζηκνπνηνχλ) .

2. Ζ ζχλζεζε πξνηάζεσλ πνιχπινθσλ πνπ δίλνπλ ηελ εληχπσζε πσο θξχβνπλ θάηη ζεκαληηθφ. Πηελ νπζία δελ θξχβνπλ ηίπνηα απνιχησο. Απιψο ν θνπιηνπξηάξεο ηνπ είδνπο ζέιεη λα παξνπζηαζηεί «βαζχο», «ζπκβνιηθφο», «πξσηνπνξηαθφο», παξάμελνο, ελίνηε...αλαξρηθφο θαη ακθηζβεηίαο θιπ.

3. Ζ ρξεζηκνπνίεζε πνιιψλ ιέμεσλ. Φιπαξία. Έλα λφεκα πνπ απνδίδεηαη κε 10 ι.ρ. ιέμεηο, ν εθπξφζσπνο ηεο «ειαθξηάο δηαλφεζεο θαη θνπιηνχξαο» ζα ην απνδψζεη κε 1500!

4. Ζ έιιεηςε θαζαξνχ ιφγνπ θαη απιφηεηαο. Απηφ είλαη ραξαθηεξηζηηθφ ηεο πξαγκαηηθήο δηαλφεζεο, ζνθίαο θαη ηέρλεο. Ρα ζπνπδαία πξάγκαηα είλαη πάληα απιά θαη θαηαλνεηά.

5. Γελ απνδέρεηαη ηίπνηα ην θαλνληθφ. Ρν ραξαθηεξίδεη «κπαλάι», «ιατθίζηηθν», «απνπξνζαλαηνιηζηηθφ» θιπ.

6. Γίλεη κεγάιε ζεκαζία ζηηο γξακκαηηθέο ιεπηνκέξεηεο, ελψ ηαπηφρξνλα ηηο παξαβηάδεη κε ην πξφζρεκα ηνπ ζεβαζκνχ ηεο ηζηνξίαο ηεο γιψζζαο!

7. Νη εθπξφζσπνη ηεο «ειαθξάο δηαλφεζεο θαη θνπιηνχξαο» ζεσξνχλ ηνπο πάληεο άζρεηνπο. Απηνί κφλν μέξνπλ. Απηνί κφλν κπνξνχλ λα

θξίλνπλ ζσζηά, λα έρνπλ άπνςε, λα εξκελεχνπλ. ΋ινη νη άιινη απιψο θάλνπλ ιάζνο ή δελ μέξνπλ!

34

Πνβαξνί ςπρνιφγνη, θαιιηηέρλεο θαη θνηλσληνιφγνη αλεζπρνχλ γηα ηελ έθηαζε ηεο «ειαθξάο δηαλφεζεο θαη θνπιηνχξαο» ηελ νπνία ραξαθηεξίδνπλ «ςπρνπλεπκαηηθή πάζεζε». Ξαξάιιεια επηζεκαίλνπλ ηε δεκηά πνπ πξνθαινχλ ζην ραξηί (πνπ μνδεχνπλ άλεπ ιφγνπ) θαη ηε ζχγρπζε πνπ πξνθαινχλ ζε αλζξψπνπο πνπ δελ αζρνινχληαη ζπλήζσο κε θνπιηνχξα. Ρελ «ειαθξά δηαλφεζε θαη θνπιηνχξα» ηε ζπλαληνχκε ζε απίζαλα πεξηνδηθά, ζε πεξίεξγεο εθεκεξίδεο, ζε «πξσηνπνξηαθά» βηβιία θαη βηβιία «ζθέςεο θαη αλάιπζεο» θ.α. Ρν ζέκα ζηελ φιε ηζηνξία απηή είλαη λα κελ ηνπο πάξεηο ζηα ζνβαξά. Νχηε θαη λα ηνπο αγλνήζεηο φκσο. Θα ράζεηο δηαζθέδαζε. Ξξφζερε φκσο: Κε ράζεηο θαη ην ρξφλν ζνπ ηδάκπα θαη βεξεζέ...

35

ΛΣΟΠΗΛΓΘ ΑΘΙΖΣΧΛ, ΟΛΧΛ ΘΑΗ ΖΚΗΟΛΧΛ Ρν "ληφπηλγθ", "ληνπάξηζκα" επί ην θνηλφλ, πνπ αλαζηάησζε θάπνηε ηνπο Νιπκπηαθνχο αγψλεο ηεο Πενχι, αιιά θαη πνιινχο άιινπο αγψλεο θάζε είδνπο, δελ είλαη ππφζεζε κνλάρα δηαζήκσλ ρεκηθψλ, βηνκεραληψλ θαη ζπζηεκάησλ δεκηνπξγία "πξσηαζιεηψλ". Κήηε είλαη έκπλεπζε θαη επίηεπγκα πνιπεζληθψλ εηαηξηψλ θαη ηδέα εληππσζηαζκνχ ζιηβεξψλ θαηαζηάζεσλ. Ρν "ληφπηλγθ", σ παξνιχκπηνη ζπκπαηξηψηεο, είλαη εθεχξεζε θαη ηέθλνλ ηνπ Διιεληθνχ Ξνιηηηζκνχ. ΋πσο ε ηδέα ησλ Νιπκπηαθψλ Αγψλσλ, ε θηινζνθία, ην ζεψξεκα ηνπ Ξπζαγφξα, ην ζνπβιάθη, ην ΒΑΛ θιπ. Θαη έξρνκαη λα απνδείμσ ηνπ ιφγνπ ην αιεζέο κε παξάδεηγκα θνληηλφλ θαη γλσζηφλ ζηνλ παξνιχκπην εξσηθφλ ρψξνλ καο. Αζθαιψο ζα γλσξίδεηε ηηο εκπνξνπαλεγχξεηο πνπ θάζε θζηλφπσξν ζπγθεληξψλνπλ ηνπο Ξαξνιπκπίνπο ζηε Ιάξηζα, Θαηεξίλε, Διαζζφλα, Πέξβηα θαη Ρχξλαβν. Απφ ηα ζπνπδαηφηεξα εθζέκαηα ησλ εκπνξνπαλεγχξεσλ ήηαλ (θαη είλαη ιηγφηεξν ζήκεξα) ηα κεηαθνξηθά δψα. Γειαδή: ΋λνο (γάηδαξνο), εκίνλνο (κνπιάξη) θαη ίππνο (άινγν). Ρα ζπκπαζή απηά δψα απνηεινχζαλ αληηθείκελν ζθιεξψλ δηαπξαγκαηεχζεσλ αγνξνπσιεζίαο. Ξξνθεηκέλνπ λα απμεζεί ε δηαπξαγκαηεπηηθή δχλακε ηνπ ππφ πψιεζηλ δψνπ ν ηδηνθηήηεο ηνπ δε δίζηαδε λα θαηαθεχγεη ζε βαλαπζφηεηεο θαη ζε κέζα πνπ ζήκεξα ζα θαηαδίθαδαλ κε θαηαγγειίεο θαη θηλεηνπνηήζεηο νη νηθνιφγνη θαη νη ζχιινγνη πξνζηαζίαο ησλ δψσλ. Έβαδαλ ζηα θαπνχιηα (νπίζζηα) ησλ γατδάξσλ θαη κνπιαξηψλ λέθηη, ή έμπλαλ γηα πνιιή ψξα ην ίδην ζεκείν κε ζηδεξέλην δίρηελν. Θαη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο δεκηνπξγνχζαλ ζην παρχδεξκα ησλ δπζηπρηζκέλσλ δψσλ εξεζηζκφλ κέγα. Θη φηαλ ν ηδηνθηήηεο ήζειε λα επηβεβαηψζεη ζηνλ ππνςήθην αγνξαζηή ηελ ηαρχηεηα ησλ δψσλ, αλέβαηλε ζην ζακάξη, ρηππνχζε ειαθξά ή βαξηά ην εξεζηζκέλν ζεκείν θαη ν γάηδαξνο ή ην κνπιάξη κεηαβάιινληαλ ζε αγσληζηηθφ απηνθίλεην πνιιψλ ίππσλ! ΋ιε απηή ε δηαδηθαζία είλαη πεξίπησζε "ληφπηλγθ" πξψηνπ βαζκνχ. Ζ ειιεληθή ηζηνξία καο θαη παξάδνζε έρεη λα επηδείμεη ζσξεία πεξηπηψζεσλ θαη παξαδεηγκάησλ "ληφπηλγθ".

36

- Ζ Ξπζία πξνθεηκέλνπ λα πξνβιέςεη ζσζηά ην κέιινλ, "θηηάρλνληαλ" κε ζπκίακα θαη πεξίεξγα βφηαλα θαη θαπλνχο. (Ληφπηλγθ α΄ θαηεγνξίαο).

- Νη ζεμνιφγνη ζηελ ειιεληθή αξραηφηεηα ζπλέζηελαλ κεγάιε θαηαλάισζε θαξφησλ, ζχθσλ θαη θαξπδηψλ γηα πςειέο επηδφζεηο ζηνλ εξσηηζκφ ησλ Διιήλσλ θαη Διιελίδσλ. ("Ληφπηλγθ" β΄ βαζκνχ).

- Πηε ζεκεξηλή επνρή θπθινθνξνχλ ζσξεία "εξεζηζηηθά" πεξηνδηθά, βηληενηαηλίεο, εθεκεξίδεο θιπ γηα θαιχηεξεο ζεμνπαιηθέο επηδφζεηο. Πεκαληηθφ ξφιν παίδεη ζ΄ απηφ θαη ε ηδησηηθή ηειεφξαζε. (Ληφπηλγθ" β΄βαζκνχ). Θα κπνξνχζα λα αλαθέξσ πιεζψξα άιισλ παξαδεηγκάησλ γηα λα απνδείμσ πεξίηξαλα φηη θαη ην "ληφπηλγθ" είλαη θαζαξά ειιεληθή ππφζεζε. Απιψο νη μέλνη δνχιεςαλ ηελ ηδέα θαη ηελ εθκεηαιιεχηεθαλ θαη ζε πξάγκαηα ηεξά φπσο είλαη νη Νιπκπηαθνί Αγψλεο. Ξξνηείλνπκε λα θαζηεξσζεί ζηηο Νιπκπηάδεο θαη ρξπζφ κεηάιιην γηα ηνλ θαιχηεξν ρεκηθφ "ληφπηλγθ". Δίλαη άδηθν λα αγλννχκε ηνλ θχξην ζπληειεζηή ηνπ Νιπκπηνλίθε. Δίλαη ζαλ ηελ αλφεηε εθείλε πεξίπησζε ησλ αγψλσλ ηππαζίαο πνπ αληί γηα ην άινγν βξαβεχνπκε ηνλ θαβαιάξε...

Ζ Α΢ΘΔΛΔΗΑ ΣΧΛ ΣΡΔΙΧΛ ΑΛΘΡΧΠΧΛ...

37

Ξαξνιχκπηνη αδειθνχ, ζχληξνθνη, γλήζηνη απφγνλνη ηνπ Αζθιεπηνχ, ηνπ Ηππνθξάηε, ηνπ Γεκνθξίηνπ θαη ηνπ Δξκή. Ρν Ξάζρα ηνπ 1996 ζα παξακείλεη ζηελ εξσηθήλ ηζηνξίαλ καο ζαλ «Ξάζρα ησλ ηξειψλ αγειάδσλ» ! Ηδηαίηεξα δχν εβδνκάδεο πξηλ ηελ Αλάζηαζε , έγηλε ηεο ...ηξειήο (αγειάδαο). Θαζφηη ιαφο κε ηδηαίηεξεο ζπκπάζεηεο πξνο ηελ θξεαηνθαγίαλ, πνιπθαγίαλ θαη ιηπνθαγίαλ αλεζπρήζακε ζνβαξφηαηα. Θη απηφ γηαηί ήξζαλ κελχκαηα θαθά απφ ηελ Αγγιία. Νη αγειάδεο εθεί ηξειάζεθαλ θη επνκέλσο ην θξέαο ήηαλ επηθίλδπλν. Θαη ζαλ λα κελ έθηαλε απηφ δεκηνπξγήζεθε ζέκα θαη κε ηα θνηφπνπια. Θη απηά άξξσζηα. Ξαξάιιεια, ην φιν δξακαηηθφ ζθεληθφ ζπκπιεξψζεθε κε ηε ιαζξαία εηζαγσγή ακλψλ απφ ηελ Αιβαλία θαη άιιεο ρψξεο ηνπ πξψελ ππαξθηνχ θαη κε ζνζηαιηζκνχ. Θαη δήζακε ζηηγκέο παληθνχ, θνβίαο, ςχρσζεο θαη αδηεμφδνπ. Ζ Η.Σ. ΡV πέξαζε ζηηγκέο επδαηκνλίαο. Ρέηνην ζέκα! Έθηαθηα δειηία γηα θάπνηνλ Ραλδαλφ πνπ πηζαλφλ λα πέζαλε απφ ηελ «αζζέλεηα ησλ ηξειψλ αγειάδσλ»! Ππλεληεχμεηο απφ εηδηθνχο γηαηξνχο πνπ δελ ήμεξαλ ηελ αζζέλεηα. Θαη μαθληθά έπεζε ην ζχλζεκα: ΚΖΛ ΡΟΥΡΔ ΘΟΔΑΠ. ΞΟΝΡΗΚΖΠΡΔ ΡΑ ΙΑΣΑΛΗΘΑ. Θαη πέζακε φινη κε καλία ζηα ιαραληθά. Νη ηηκέο ησλ ιαραληθψλ αλέβεθαλ ζηα χςε. « Γελ πεηξάδεη», είπακε ζηνλ εαπηφ καο. «Θα απνθχγνπκε ιίγν ηα ιίπε θαη ζα απνιακβάλνπκε πγηεηλή δηαηξνθή». Ζ ιχζε απηή δελ θξάηεζε γηα πνιχ. Μαθληθά δηαδφζεθε πσο θαη ιαραληθά είλαη επηθίλδπλα ιφγσ κεγάισλ δφζεσλ θπηνθαξκάθσλ! Έηζη πεξηπέζακε ζε βαζεηά απειπηζία. Θαη ιφγσ απειπηζίαο αξρίζακε λα ηξψκε απ φια. «Ρξειέο αγειάδεο», «παιαβά θνηφπνπια», αξληά Αιβαλίαο, ςάξηα ηρζπνηξνθείσλ κε κεγάιεο δφζεηο αληηβηνηηθψλ. δειεηεξηαζκέλα ιαραληθά, ηα πάληα. Θαη ζηελ πεξίπησζε ηνπ Ξάζρα ηνπ 1996 ελεξγήζακε «κε ζπλαηζζεκαηηθή θφξηηζε». ΋ρη κε ινγηθή. Αλ ζθεθηφκαζηαλ ςχρξαηκα ζα δηαπηζηψλακε πσο νη «ηξειέο αγειάδεο», ηα «παιαβά θνηφπνπια» θιπ. ηα ηξψγακε απφ θαηξφ θαη ζα ηα ηξψκε ηνλ αηψλα ηνλ άπαληα. ΋ινη ην μέξακε απηφ θαη κάιηζηα απφ πξψην ρέξη. Θαη ηδνχ γηαηί:

1. ΋ινη καο ηαΐδνπκε πξφβαηα, θφηεο, αγειάδεο θιπ. κε ςαξνηξνθέο, κε θηελά θαη επηθίλδπλα θαηαζθεπάζκαηα.

2. ΋ινη καο ξαληίδνπκε κε ηζρπξέο δφζεηο θπηνθαξκάθσλ ηα θπηά (αθφκε θαη απηά ηνπ θήπνπ καο!), ρσξίο λα ππνινγίδνπκε ηνπ ηξνκαθηηθνχο θηλδχλνπο πνπ απεηινχλ ηνπ άιινπο , ηνλ εαπηφ καο, ηα θπηά, ηα λεξά θαη ηα δψα.

3. ΋ινη καο γλσξίδνπκε θαη πνιινί απφ καο ρξεζηκνπνηνχκε, απμεηηθέο νξκφλεο γηα θξνχηα θαη ιαραληθά, θνηφπνπια, κνζράξηα, ςάξηα θιπ. Βγαίλεη ην θνηνπνπιάθη απφ ην απγφ θαη ζε έλα κήλα γίλεηαη δχν θηιά!

38

4. ΋ινη καο γλσξίδακε πσο ηα νζηά αεηκλήζησλ Διβεηψλ, Άγγισλ, Γεξκαλψλ θ.ά. γίλνληαη εηδηθή ηξνθή γηα ηηο αγειάδεο! Θα κπνξνχζα λα αλαθέξσ έλα ζσξφ άιιεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ απνδεηθλχνπλ πσο φινο απηφο ν παζραιηάηηθνο (θαη φρη κφλνλ) παληθφο νθείιεηαη ζηε κφληκε αζζέλεηα «ησλ ηξειψλ αλζξψπσλ». Δλ νλφκαηη κηαο αθξάηεηεο «επδαηκνλίαο» θαη ελφο άθξαηνπ θαηαλαισηηζκνχ δειεηεξηάζακε ηα πάληα, αθφκε θαη ηα θαγψζηκα πνπ θαηαβξνρζίδνπκε εκείο νη ίδηνη. Ρξειάλακε ηηο αγειάδεο θαη ηα άιια «θαγψζηκα» δψα, δειεηεξηάζακε ηηο ζάιαζζεο θαη ηα λεξά γεληθψο, βξσκίζακε ηελ αηκφζθαηξα, θάλακε ηνλ ήιην ερζξφ, θαη πάεη ιέγνληαο. Λα, ινηπφλ, πνηα είλαη ε πξαγκαηηθή αζζέλεηα απφ ηελ νπνία θηλδπλεχνπλ νη πάληεο θαη ηα πάληα: « Ζ αζζέλεηα ησλ ηξειψλ αλζξψπσλ» ΞΑΟΝΙ΢ΚΞΗΝΠ

39

ΖΡΘΔ Ο ΓΑΨΓΑΡΟ΢! («Βίνι γοςμάπλος») Γελ κπφξεζα πνηέ λα θαηαιάβσ γηαηί ην ζπκπαζέζηαην ηεηξάπνδν, πνπ αθνχεη ζην φλνκα γάηδαξνο ή γνκάξη ή φλνο (επίζεκν αξραίν) ην ζπλαληνχκε ζε θάζε παξακχζη, ζε θάζε παξνηκία, ζε θάζε ιφγν. Ίζσο επεηδή ε ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα θαη ηδηαίηεξα «χπαηζξνο» είλαη ζπλδεδεκέλε κε ηε ρξεζηκφηεηα ηνπ δψνπ απηνχ. Ίζσο αθφκε επεηδή ν γάηδαξνο δελ κπνξεί λα ππεξαζπίζεη ηνλ εαπηφ ηνπ! Ρν άζρεκν είλαη πσο, φηαλ αλαθέξεηαη ην αγαπεηφ απηφ δψν, αλαθέξεηαη κε ππνηηκεηηθή ζεκαζία. Θη ελψ είλαη ηφζν θαιφ, ηφζν ρξήζηκν, ηφζν ππνκνλεηηθφ... Πηελ ηδηαίηεξε παηξίδα κνπ σζηφζν, ην Ιηβάδη Νιχκπνπ, ηπγράλεη κηαο ηδηαίηεξεο ζπκπάζεηαο. Ίζσο επεηδή νη δξφκνη είλαη δχζθνινη θαη ε ρξεζηκφηεηά ηνπ ηδηαίηεξα ζεκαληηθή. Κεξηθέο θνξέο κάιηζηα ε ζπκπάζεηα απηή θηάλεη κέρξη παξεμεγήζεσο. ΋ινη καο έρνπκε δεη ηε ζθελή ησλ γπλαηθψλ, πνπ πεξηκέλνπλ ηελ επηζηξνθή ηνπ ζπδχγνπ απφ ηα παηαηνρψξαθα, ηα μχια ή ηα πξφβαηα, θαζηζκέλεο θνληά ζην παξάζπξν. ΋ηαλ ν ζχδπγνο, θαβάια ζην γατδνπξάθη πιεζηάδεη ζην ζπίηη θαη ην γλψξηκν θνπδνχλη, πνπ είλαη θξεκαζκέλν ζην ιαηκφ ηνπ δψνπ, ρηππάεη ξπζκηθά, νη γπλαίθεο ζεθψλνληαη. Γελ ιέλε φκσο π.ρ. «ήξζε ν άληξαο κνπ» ή «ζήθσ θφξε κνπ, γηαηί ήξζε ν παηέξαο ζνπ» θιπ. Ιέλε: - Βίλη γνπκάξινπ! (΄Ζξζε ν γάηδαξνο) Λα είλαη ηπραίν, ιέηε; Ξάλησο ζεθψλεη ζπδήηεζε ην ζέκα.

ΠΟΙΗΣΗΘΖ ΧΡΗΚΟΣΖΣΑ

40

΋ινη ζα είδαηε, ζα αθνχζαηε, ζα εθαξκφζαηε ίζσο, ηε βαζηθή ειιεληθή «αληξηθή αξρή» πνπ ιέεη πσο ε γπλή πξέπεη λα ππαθνχεη ηνλ άληξα ζην ζέκα ηεο ςήθνπ! Ζ γπλαίθα δειαδή είλαη ππνρξεσκέλε λα ςεθίδεη απηφ πνπ ζα ηεο ππνδείμεη ν «αξρεγφο» ηεο νηθνγελείαο, ν άληξαο. Δίλαη έλα ζέκα πνπ δε ζπδεηηέηαη. Ηδηαίηεξα απφ ηνλ άληξα. Γη απηφ, φηαλ κηιάεη κε θάπνηνλ ππνςήθην βνπιεπηή, θνηλνηάξρε θιπ ππφζρεηαη κε ζηγνπξηά θαη ηελ ςήθν ηεο γπλαίθαο ηνπ, πέξαλ ησλ άιισλ! Πηελ ηζηνξία φκσο πνπ ζα ζαο πνχκε δελ έγηλαλ έηζη ηα πξάγκαηα. Θάπνηνο «πνιχ βαξχο» ζχδπγνο, πέληε κέξεο πξηλ απφ βνπιεπηηθέο εθινγέο, δηαηάδεη ηε ζχδπγν: - Ρελ Θπξηαθή ζα ςεθίζεηο ην ηάδε θφκκα θαη ζα ζηαπξψζεηο ηνλ ηάδε ππνςήθην!

- ΋ρη. Γελ ςεθίδσ.

- Θα ςεθίζεηο θαη ζα πεηο θη έλα ηξαγνχδη!

- Έηζη ιεο εζχ. Ν θαζέλαο ςεθίδεη φ,ηη ζέιεη..

- Κε κνπ κηιάο εκέλα έηζη, γηαηί ζα ζε δηψμσ ζηε κάλα ζνπ!

- Γε ρξεηάδεηαη. Φεχγσ κφλε κνπ. Θαη πξαγκαηηθά έθπγε. Κέλνληαο κφλνο ν ζχδπγνο δηαπηζηψλεη πξψηα πξψηα φηη πξέπεη λα καγεηξέςεη γηα ηνλ εαπηφ ηνπ, αιιά θαη ηα δχν κηθξά παηδηά. Λα ηα θξνληίδεη επηπιένλ. Αθφκε: λα ηαΐδεη ηα θαηνηθίδηα δψα. Λα ζθνππίδεη. Ληψζεη ζθιάβνο ησλ ππνρξεψζεψλ ηνπ. Γελ κπνξεί λα βγεη θαη ζηελ πιαηεία λα απνιαχζεη παξέα θαη πξνεθινγηθή ζπδήηεζε. Γελ αληέρεη. Ρε δεχηεξε κέξα πεγαίλεη ζηελ πεζεξά ηνπ θαη εθιηπαξεί ηελ γπλαίθα ηνπ λα γπξίζεη πίζσ.

- Έια πίζσ θαη ςήθηζε φ,ηη ζέιεηο! Ζ ζχδπγνο φκσο αξλείηαη. Ν ζχδπγνο μαλαγπξίδεη ζην ζπίηη, ζηα βάζαλα. Ρελ παξακνλή ησλ εθινγψλ μαλαπεγαίλεη ζηελ πεζεξά.

- Έια ζε παξαθαιψ. Ρα παηδηά ππνθέξνπλ.

- ΋ρη, δελ έξρνκαη.

- Κα γηαηί; Πνπ είπα φηη κπνξείο λα ςεθίζεηο φ, ηη ζέιεηο.

- Γελ αξθεί απηφ.

-Γειαδή;

- Θα έξζσ κφλν αλ κνπ ππνζρεζείο πσο ζα ςεθίζεηο φ,ηη ζα ζνπ πσ εγψ! Ρη λα θάλεη ν θνπθαξάο, κε ηελ ηφζν μεπεζκέλε πεξεθάληα θαη ην ηφζν πιεγσκέλν αληξηιίθη. Ρν ζθέθηεθε ιίγν, ζπκήζεθε ηη ηξάβεμε απηέο ηηο κέξεο θαη απνθάζηζε. Δληάμεη. Θα ςεθίζσ απηφ πνπ ζα κνπ πεηο! Ξάκε ζην ζπίηη. Γχξηζαλ ζην ζπίηη θαη μαλάξζε ε γαιήλε. Ρν αλ πξαγκαηηθά ςήθηζε φ,ηη ηνπ είπε ε γπλαίθα, είλαη άγλσζην. Άιισζηε δελ έρεη ζεκαζία. Πεκαζία έρεη πσο «μέπεζε» ην αληξηιίθη...

41

42

ΠΟΗΟΗ ΔΗΛΑΗ ΔΤΡΧΠΑΗΟΗ Ξαξνιχκπηνη ζπκπαηξηψηεο, γλήζηνη απφγνλνη ηνπ Μέληνπ Γία! Βιέπνληαο ην Καληέια, ηνλ εγέηε ησλ καχξσλ ηεο Αθξηθήο, λα ρνξεχεη παξαδνζηαθά ηε κεγάιε λίθε ζηηο εθινγέο, κνπ ξζαλ ζην κπαιφ κνπ έλα ζσξφ ζθέςεηο θαη εξσηήκαηα. Δθεί θάησ ζηελ Αθξηθή, πνπ ιέηε, νη καχξνη Θεσξνχληαλ κέρξη πξφζθαηα άλζξσπνη Γ' θαηεγνξίαο, γηα λα κελ πσ δψα! Νη Βνξεηνεπξσπαίνη μαλζνί απνηθηνθξάηεο δελ ηνπο επέηξεπαλ ηελ είζνδν ζε ζρνιεία πνπ πήγαηλαλ θαη ιεπθνί, ζε εθθιεζίεο(!!!!), ζε εζηηαηφξηα θιπ. Δίλαη απηνλφεην πσο νη καχξνη δελ είραλ θαλέλα ιφγν ζηε δηνίθεζε ηνπ ηφπνπ, θη αο ήηαλ θαζαξά ΓΗΘΝΠ ΡΝ΢Π Ν Ρ0Ξ0Π. Ξαιηφηεξα, νη...πνιηηηζκέλνη.... ρξηζηηαλνί ηνπ Ξάπα, πνπινχζαλ ηνπο καχξνπο, ηνπο ζθφησλαλ γηα ςχιινπ πήδεκα, ηνπο Θεσξνχζαλ δψα ή απιά αληηθείκελα! ΋ινη νη καχξνη, πνπ βιέπνπκε ζήκεξα ζηελ Ακεξηθή, κεηαθέξζεθαλ εθεί απφ ηελ Αθξηθή. Νη άζπξνη έκπνξνη καχξεο ζάξθαο ηνπο θφξησλαλ αιπζνδεκέλνπο ζηα θαξάβηα θαη ηνπο πνπινχζαλ γηα πεληαξνδεθάξεο ζε άιινπο επξσπαίνπο απνηθηνθξάηεο γηα δνπιεηά! Κάιηζηα, αγαπεηνί Ξαξνιχκπηνη! Απηά έθαλαλ νη Δπξσπαίνη ππέξκαρνη ηνπ πνιηηηζκνχ, ηνπ Σξηζηηαληζκνχ ηνπ Ξάπα, ησλ... ππεξαζπηζηψλ ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ", ηεο ππνθξηζίαο. Απηά γηα ηα νπνία θαηεγνξνχλ ζήκεξα ηεv Διιάδα καο ζαλ «απνιίηηζηε", «νπηζζνδξνκηθή", «παξάινγε", «ξαηζηζηηθε"! Ρελ Διιάδα καο, πνπ δελ πείξαμε πνηέ θαλέλαλ, πνπ ζεβάζηεθε θαη ζέβεηαη ηνπο πάληεο. Αθφκε θαη θείλνπο πνπ ηελ πιήγσζαλ βαξηά. Ξνπ δψξηζε ηέρλε, πνίεζε, θηινζνθία, επηζηήκε ζ' φιε ηελ νηθνπκέλε. Λα κε Θπκεζψ θη άιια επηηεχγκαηα ησλ «πνιηηηζκέλσλ Δπξσπαiσλ». Λα κε ζπκεζψ ην «πιηάηζηθν» ησλ Πηαπξνθφξσλ ζηελ Θσλ/πνιε, ηνλ Α' Ξαγθφζκην Ξφιεκν, ηνλ Β' Ξαγθφζκην Ξφιεκν, ην Λαδηζκφ, ην Φαζηζκφ, ηελ Ηεξά εμέηαζε, ην Ληαράνπ θαη ηφζα ηφζα άιια... Κε ηέηνηα ιεξσκέλε θσιηά, θαιά ζα ήηαλ νη «ζχκκαρνη» θαη «θίινη» Δπξσπαίνη λα ζησπνχλ. Θαη πξνπαληφο λα ζεβαζηνχλ ηελ Διιάδα θαη ηα θιεκκέλα κλεκεία (απφ Δπξσπαίνπο) πνπ θηινμελνχλ ζηα Δπξσπατθά κνπζεία.

43

΢ΘΤΙΟΒΑΡΒΑΡΟΣΖΣΔ΢ Ξαξνιχκπηνη ζχληξνθνη, ζπλαγσληζηέο, γλήζηνη απφγνλνη ηεο ζεάο Άξηεκεο, ηνπ Αξηζηνηέιε, ηνπ Ξιάησλα θαη ηνπ πνιεκνραξνχο Άξε, βεβαίσο. Ρα Η.Σ. θαλάιηα ηεο θνπιηνχξαο θαη ηνπ «επξχηεξνπ πνιηηηζκνχ» ρχλνπλ καχξα δάθξπα απηέο ηηο κέξεο, δηφηη ζπλειήθζεζαλ ηδνγαδφξνη (άλζξσπνη) λα νξγαλψλνπλ ζθπινκαρίεο. Πθπινκαρίεο, κε εηδηθά εθπαηδεπκέλα ζθπιηά, ζηηο νπνίεο ν έλαο απφ ηνπο κνλνκάρνπο (ζθχινπο) πξέπεη λα εμνληψζεη κέρξη ζαλάηνπ ηνλ άιιν. Θάηη δειαδή ζαλ ηηο κνλνκαρίεο ζηηο ξσκατθέο αξέλεο φπνπ νη απηνθξάηνξεο θαη νη ζπλ απηνίο έβαδαλ δνχινπο λα αιιεινζθάδνληαη πξνθεηκέλνπ λα γειάζνπλ θαη λα ζηνηρεκαηίζνπλ. Ρα Η.Σ. θαλάιηα (θαη νπρί κφλνλ) θαηαδηθάδνπλ ηνπο ζθπινηδνγαδφξνπο γηα ηε βάξβαξε ζπκπεξηθνξά πξνο ηα δπζηπρή δψα πνπ ιέγνληαη ζθπιηά. Θαιφ είλαη απηφ, γηα λα πνχκε θαη ηνπ ζηξαβνχ ην δίθαηνλ. ΋πσο θαιή είλαη θαη ε μαθληθή παλειιήληα ζπγθίλεζε γηα ην φιν ζέκα. Γελ εθδειψζεθε φκσο ε ίδηα επαηζζεζία ζε άιιεο αλάινγεο πεξηπηψζεηο. Γελ αθνχζακε ζπγθηλεζηαθέο εμάξζεηο φηαλ κεξηθνί «ηδνγαδφξνη» ηεο Δπξψπεο θαη πέξαλ ηνπ Αηιαληηθνχ έβαιαλ ηνπο Γηνπγθνζιάβνπο λα εμνλησζνχλ κεηαμχ ηνπο κέρξη ζαλάηνπ. ΋ηαλ νη ίδηνη νη ηδνγαδφξνη, νξγάλσλαλ «αιιεινζθαγή» θαη «αιιεινθάγσκα» ζε αθξηθαληθέο θαη άιιεο ρψξεο. ΋ηαλ νη ...πνιηηηζκέλνη Γάιινη, ράξηλ απιήο ζηξαηησηηθήο άζθεζεο, εμφλησζαλ εθαηνκκχξηα ζαιάζζηα δψα κε αηνκηθέο βφκβεο ζηηο απζηξαιηαλέο ζάιαζζεο. ΋ηαλ 300.000 Έιιελεο θπλεγνί εμνληψλνπλ κέρξη αθαληζκνχ θάζε ηη πνπ θηλείηαη ζηελ μεξά θαη ζηνλ αέξα. Κέρξη απιά ζπνπξγηηάθηα, θαξδεξίλεο, θχθλνπο θιπ. ΋ηαλ ηα Γαζαξρεία εθηξέθνπλ ζε εηδηθέο πεξηνρέο «θπλεγεηηθά» δψα θαη ηα παξαδίδνπλ ελ ςπρξψ ζηηο θαξακπίλεο ησλ θπλεγψλ έλαληη ακνηβήο!!! ( Απηή πεξίπησζε είλαη ζρεδφλ ίδηα κε εθείλε ησλ ζθπινηδνγαδφξσλ ηεο Βέξνηαο).

Θα κπνξνχζα λα αλαθέξσ ρηιηάδεο παξαδείγκαηα, Ξαξνιχκπηνη αδειθνί, πνπ απνδεηθλχνπλ φηη ζπγθηλνχκεζα απφ ηηο κηθξέο βαξβαξφηεηεο, δε βιέπνπκε ηηο κεγάιεο θαη αδηαθνξνχκε γηα ηηο ηεξάζηηεο.

44

Γεγνλφο πάλησο είλαη πσο πίζσ απφ θάζε είδνπο εμφλησζε είλαη ν άλζξσπνο αθέληεο. Ν θπξίαξρνο επί ηεο γεο, ν ινγηθφο, ν πνιηηηζκέλνο, ν πάλζνθνο. Ν άλζξσπνο πνπ νξγαλψλεη ζθπινκαρίεο, «αλζξσπνκαρίεο», πνιέκνπο, εμνληψζεηο ησλ άιισλ εηδψλ ηνπ πιαλήηε θιπ. , θιπ., κφλν θαη κφλν γηα λα ηα νηθνλνκήζεη ή γηα λα ζπάζεη πιάθα! Δίδακε ην «δέληξν» ζηε Βέξνηα. Αο δνχκε θαη ην «δάζνο» πνπ απιψλεηαη παληνχ . Πηα πέξαηα ηεο γεο θαη ησλ σθεαλψλ. Νπνπδήπνηε ππάξρνπλ ηδνγαδφξνη ηεο ζθαγήο θαη ηεο εμφλησζεο. Ζ επαηζζεζία γηα ηα δπζηπρηζκέλα ζθπιηά ηεο Βέξνηαο αο γηγαλησζεί θη αο απισζεί. Γηα λα δηθαηψζνπκε θάπνηε ηνπο «ηίηινπο» ηνπ πνιηηηζκέλνπ, ινγηθνχ θαη πνιηηηζκέλνπ φληνο.

45

Ζ ΔΙΙΑΓΑ ΠΟΣΔ ΓΔΛ ΠΔΘΑΗΛΔΗ

Ξαξνιχκπηνη ζχληξνθνη, παηξηψηεο θαη αδειθνί Ρν λέν έηνο 1999 κ. Σ. άξρηζε νκαιά. Ρίπνηα ην θαηλνχξγην θαη πξσηφηππν. ΋πσο πέξπζη, φπσο πξφπεξζη. Πηα ζρνιεία θαηαιήςεηο, ζπάζηκν ζξαλίσλ θαη ηδακηψλ, γηανχξηηα θαη απγά, «επαλαζηαηηθφ πλεχκα» (κε γεκάηεο ηηο ηζέπεο ζνθνιάηεο θαη δεθαρίιηαξα). Νη εθπ/θνί «παξά ην πιεπξφλ» ςάρλνπλ λα βξνπλ ην κεγαιείν ηεο ηδαληθήο παηδείαο κε «δηαιφγνπο», «πξνηάζεηο», «αλαιχζεηο» θιπ. Πην κεηαμχ ηα θξνληηζηήξηα θαη ηα «ηδηαίηεξα» ζεζαπξίδνπλ. Άιινη αξγφζρνινη … επαλαζηάηεο βάδνπλ θσηηέο, γθαδάθηα θαη «κνιφηνθ» ζε απηνθίλεηα, ζπίηηα θαη γξαθεία. Νη «αγξνηνπαηέξεο» κε μέξνληαο πψο λα πεξάζνπλ ηελ ψξα ηνπο ηνλ θαηξφ απηφ πνπ δελ ππάξρνπλ γεσξγηθέο δνπιεηέο, θάλνπλ ζπνξ κε ηα δπζηπρηζκέλα ηξαθηέξ, ζηνπο εζληθνχο δξφκνπο. Νη πηιφηνη (θαη φρη κφλνλ) ηεο Νιπκπηαθήο απνθάζηζαλ λα «εμπγηάλνπλ» ηελ εηαηξεία κε ηε δηεθδίθεζε κηζζψλ πνπ ζα μεπεξλνχλ ην εθαηνκκχξην ην κήλα γηαηί, φπσο θαη λα ην θάλνπκε, λεζηηθφ αξθνχδη δελ κπνξεί λα πεηάμεη! Ζ ζπληερληαθή λννηξνπία (πνπ είλαη θαη απηή κηα άιιε κνξθή ηνκαξηζκνχ θαη εγσπάζεηαο) ζε φινπο ηνπο ηνκείο, εηνηκάδεηαη γεληθψο γηα αγψλεο «ππέξ ηνπ θιάδνπ», ησλ «θεθηεκέλσλ» (βιέπε κεξηθνχο δεκνζίνπο ππαιιήινπο πνπ ζνπ θάλνπλ εηδηθέο θξαηήζεηο ππέξ ηνπ ηακείνπ ηνπο!), ππέξ ηεο αχμεζεο ησλ απνδνρψλ ηνπο, ππέξ, ππέξ… Ρίπνηα δελ άιιαμε θαη ζηα επγελή ζπνξ φπσο ην πνδφζθαηξν θαη ην κπάζθεη. Ρν λέν έηνο άξρηζε πάιη κε μπινδαξκνχο, θάςηκν γεπέδσλ, βξίζηκν θαη αηέιεησηεο ειίζηεο δειψζεηο «αζιεηηθψλ» παξαγφλησλ. Ζ ηειενπηηθή … θνπιηνχξα, αθάζεθηε θαη δπλακηθή, άξρηζε πάιη ην λέν έηνο κε ζθαγέο (κέξα κεζεκέξη), εγθιήκαηα, βιαθψδεηο θαη αηέιεησηεο «ζπδεηήζεηο», ηζφληεο, παξνπζηάζεηο εκεηηθψλ «ζψνπ» θαη ζεκάησλ.

46

Πηα εθθιεζηαζηηθά βγήθαλ ηηκνθαηάινγνη γάκσλ, ζαλάησλ θαη άιισλ Κπζηεξίσλ. Θάπνηνο δεζπφηεο κάιηζηα, απνηίκεζε ζε δξαρκέο θαη ζε δνιάξηα ηα νζηά ηνπ Αγίνπ Πππξίδσλα, ηηο εηθφλεο θαη θάζε ηεξφ θαη φζην! Ζ Θπβέξλεζε άξρηζε πάιη κε ηελ θαξακέια ηεο «λνκηζκαηηθήο έλσζεο», πνπ, πνιχ θνβάκαη, ζα απνδεηρηεί ζην ηέινο κηα άλνζηε θαη πηθξή θαξακέια. Θη φια πάλε πξίκα! ΋ια πάλε σξαία. Γηαηί, δειαδή, ζα πξέπεη λα αιιάμνπκε ην 1999; Ρη θαθφ πάζακε πέξπζη πνπ πξάμακε έηζη;

Αο είκαζηε θαιά θαη θέηνο γηα λα αξρίζνπκε θαη ηνπ ρξφλνπ κε ηνλ ίδην ηξφπν. Γπλακηθά, πεξήθαλα, κε αγάπε θαη θξνληίδα γηα ηνλ εαπηφ καο θαη ηνλ «θιάδν» καο….

47

ΛΣΗ ΙΑ ΚΗΣ΢ΟΤΛΗΑ (΢ΣΑ ΦΔΚΑΣΑ) (Κηα αιάλζαζηε "θαδαλφβηθε" κέζνδνο)

Ήηαλ ν "ηχπνο" ηνπ ρσξηνχ ηνπ θαη ησλ γχξσ πεξηρψξσλ. Θεσξνχληαλ άξηζηνο "Θαδαλφβαο" θαη κεγάινο εξαζηήο! Κεξηθνί δηαθσλνχζαλ, βέβαηα. Ρνλ ζεσξνχζαλ απιψο παξακπζά. Ζ πιεηνςεθία φκσο θαη ν ίδηνο δελ ζήθσλαλ θακηά ακθηζβήηεζε. Ν "Θαδαλφβαο", ινηπφλ, κηαο θηελνηξνθηθήο ειιεληθήο πεξηνρήο, ηζρπξίδνληαλ πσο δχζθνια αληηζηέθνληαλ γπλαίθα ζηελ γνεηεία ηνπ. Θη φρη κφλν ζην ρσξηφ ηνπ, αιιά θαη ζε άιια δηπιαλά ρσξηά θαη θσκνπφιεηο.

48

Δπηδίσμα κηα ζπλάληεζε κ΄ απηφλ ηνλ πεξίθεκν "Θαδαλφβα ηεο επαξρίαο".

- Δίλαη αιήζεηα φια φζα ιέγνληαη γηα ζέλα; Ρνλ ξψηεζα.

- ΋ρη! Κνπ απάληεζε θνθηά. Γελ είλαη νχηε ηα κηζά! Ζ πξαγκαηηθφηεηα είλαη πην πινχζηα απφ απηή πνπ ςηζπξίδεηαη.

- Γειαδή, πφζεο γπλαίθεο πεξίπνπ έρνπλ πέζεη ζηελ αγθαιηά ζνπ; - Γεθάδεο. Γηα λα κελ πσ εθαηνληάδεο!

- Πνβαξφ απηφ πνπ ιεο. Θαη πνην είλαη ην κπζηηθφ ηεο πξάγκαηη κεγάιεο απηήο επηηπρίαο; - Ζ κέζνδνο, ε ερεκχζεηα, ν ελζνπζηαζκφο. Ζ θάζε γπλαίθα ζέιεη ηνλ ηξφπν ηεο, ζέιεη γιπθφινγα, ελζνπζηαζκφ θαη πξνπαληφο ηαθηηθή, "ζηξαηεγηθή", φπσο ιέλε κεξηθνί θνπθηνθέθαινη πνπ κηινχλ ζηελ ηειεφξαζε.

- Θαη πνηα, θαηά ηε γλψκε ζνπ, είλαη ε κέζνδνο κε ηα θαιχηεξα απνηειέζκαηα; - Ξνιιέο. Κία φκσο είλαη αιάλζαζηε.

- Ξνηα; - Ζ κέζνδνο "ζηα ςέκαηα" ή φπσο ιέηε εζείο νη Ιηβαδηψηεο "ληη ια κηηζνχληα". Άιισζηε πξφθεηηαη γηα ιηβαδηψηηθε κέζνδν.

- Γειαδή; - Λα! Ξιεζηάδεηο κηα γπλαίθα θαη ηεο πξνηείλεηο έξσηα θαηεπζείαλ! Απηή αξλείηαη. Ρφηε ηεο ιεο: "Κα δελ ζα θάλνπκε έξσηα αιεζηλφ. Θα "θάλνπκε ζηα ςέκαηα". ΋πσο θάλνπλ ζην ζηλεκά, φπσο ζηελ ηειεφξαζε. Θα θάλνπκε πσο θάλνπκε έξσηα. Πηελ νπζία φκσο ζα είλαη ζηα ςέκαηα. "Ληη ια κηηζνχληα". Απηφ απειεπζεξψλεη ηε γπλαίθα θαη δηεπθνιχλεη ηα πξάγκαηα. Θαηάιαβεο; - Λαη, λαη, ίζσο... Ρνλ θνίηαμα θαιά. Γελ δηέζεηε θακηά εμσηεξηθή γνεηεία. ΋ηαλ φκσο ζθέθηεθα ηε κέζνδν "ληη ια κηηζνχληα" δηαπίζησζα πσο δηέζεηε πλεπκαηηθή γνεηεία.

ΣΟ ΘΔΡΗΟ

49

Θεξηφ αλήκεξν ν Θψηζηνο. Παξάληα ρξφληα κε ηα πξφβαηα ήμεξε απ΄ έμσ θαη αλαθαησηά θάζε πνπξλαξηά, θάζε ξάρε, θάζε δέληξν, θάζε ζθηά, θάζε εκπφδην. Γπλαηφο ζαλ ιχθνο. Πήθσλε δχν θξηάξηα καδί θαη θφξησλε ζαθηά ησλ νγδφληα νθάδσλ! Έηξσγε κηα «κπξαγθάηδα» ηξαραλά θη άδεηαδε κηα βνπηζέια κε λεξφ κνλνκηάο. Ήηαλ πάληα ραξνχκελνο θαη δελ ηνπ ιεηπε πνηέ ην ζθχξηγκα απφ ηα ρείιε. Ξνιιέο θνξέο ηξαγνχδαγε θιέθηηθα θαζηζηά ηξαγνχδηα γηα λα επραξηζηήζεη ηα πξφβαηα θαη ηνλ εαπηφ ηνπ. Ρα πξφβαηα ζηακαηνχζαλ θαη ηνλ θνηηνχζαλ. Κάιινλ πξφζεραλ ην ηξαγνχδη. Αξξψζηηα δε γλψξηζε πνηέ ν Θψηζηνο. Κφλν κηα θνξά ηνπ πφλεζε έλα δφληη θαη ην βγαιε κε ην ζθφξη. Κηα κέξα φκσο αηζζάλζεθε κηα δάιε. Ίζσο γηαηί είρε θαζίζεη πνιχ ζηνλ ήιην ή επεηδή έθαγε δπν πίηεο καδί, πνπ ηνπ έζηεηιαλ απφ ην ρσξηφ. Θάηη δηπιαλνί ηζνπάλνη ηνπ ζπλέζηεζαλ λα πάεη ζην ρσξηφ θαη λα επηζθεθηεί γηαηξφ.

- Νη δαιάδεο δελ είλαη θαιέο, ηνπ είπαλ.

- Θα πεξάζνπλ, απάληεζε ν Θψηζηνο.

- Λαη, αιιά ν Θχκηνο πνπ είρε πέξπζη δαιάδεο ηξάβεμε πνιιά θαη ζην ηέινο πέζαλε. Πην ηέινο ν Θψηζηνο πείζηεθε. Ξήγε ζην ρσξηφ, είπε ηα ζπκπηψκαηα ζην γηαηξφ θαη ν γηαηξφο ηνπ έδσζε έλα ζεξκφκεηξν λα ην βάιεη ζηε καζράιε. Ξνχ λα αληέμεη φκσο ην ζεξκφκεηξν ζηε καζράιε ηνπ Θψηζηνπ! Κε ην ιίγν ζθίμηκν πνπ ην θαλε, έγηλε ρίιηα θνκκάηηα. Θαη ηφηε άξρηζαλ ηα βάζαλα ηνπ Θψηζηνπ. Ηψδην, νηλνπλεχκαηα, βακβάθη, γάδεο θαη βάιε. Φπζηθά νη δαιάδεο είραλ εμαθαληζηεί. Έθπγε ηξέρνληαο απφ ην ηαηξείν θαη πήγε θαηεπζείαλ ζηα πξφβαηα. Ξεξηηηφ λα πνχκε πσο δελ μαλαπάηεζε ζην γηαηξφ. Έδεζε ππέξνρα ζηα αγαπεκέλα ηνπ βνζθνηφπηα, κέρξη ηα βαζηά γεξάκαηα.

50

ΑΡΘΟΤΓΔ΢... Ξαξνιχκπηνη ζχληξνθνη θαη αδειθνί, γλήζηνη απφγνλνη ηεο ζεάο Άξηεκεο θαη ηνπ Γία! Θα ζπκάζηε αζθαιψο ηνπο γχθηνπο πνπ παξνπζίαδαλ δηάθνξα «ζψνπ» κε αξθνχδεο θαη κατκνχδεο, ηνλ παιηφ θαθφ θαηξφ. Νη άλζξσπνη γχξσ γχξσ γεινχζαλ θαη απνιάκβαλαλ ηα ... επηηεχγκαηα ηνπ «ινγηθνχ φληνο», πνπ θαίλνληαλ κε ηηο δηάθνξεο θηλήζεηο θαη θηγνχξεο ησλ δπζηπρηζκέλσλ δψσλ. Έδηλαλ κάιηζηα ιεθηά, αιεχξη θ.ά. ζηνλ αξθνπδηάξε, έηζη ζαλ εηζηηήξην. Γελ μέξακε ηφηε θη αληί λα θιαίκε γεινχζακε... Γελ μέξακε πψο κάζαηλαλ νη αξθνχδεο θαη νη κατκνχδεο ην «ζελάξην» ησλ παξαζηάζεσλ. Πήκεξα κάζακε. Ρνπο ρνξνχο, ηηο θηγνχξεο, ηα «ζθέξηζα» θαη ην «ζψνπ» γεληθά ησλ άηπρσλ απηψλ δψσλ ήηαλ απνηέιεζκα απίζηεπησλ βαζαληζκψλ. Αζθήζεηο πάλσ ζε αλακκέλα θάξβνπλα, θξηθηά καζηίγηα, πείλα πνιιψλ εβδνκάδσλ θαη πνιιά πνιιά άιια πνπ ηα αθνχο θαη ηξνκάδεηο. Πήκεξα ην Θξάηνο (πνπ απαγφξεπζε επηηέινπο απηφ ην ειίζην ζέακα) θαη νη νηθνιφγνη ζπγθέληξσζαλ πνιιέο απφ ηηο αξθνχδεο απηέο ζε δηάθνξα «θπζηθά θέληξα» θαη ηηο θξνληίδνπλ. Ρα ζεκάδηα φκσο ηνπ βαζαληζκνχ θαη ηεο θαθνπνίεζεο δε θεχγνπλ. Πρεδφλ φιεο ηξέκνπλ, ζεθψλνληαη απφ ηνλ χπλν θαη ρνξνπεδάλε εθηαιηηθά, απνκνλψλνληαη αθφκε θαη απφ ηηο άιιεο αξθνχδεο, θιαίλε, δνπλ ζιηβεξέο αγρψδεηο θαη κειαγρνιηθέο θαηαζηάζεηο. Αλ δείηε θαη παξαηεξήζεηε πξνζεθηηθά απηέο ηηο αξθνχδεο, ζα ληψζεηε ζην πεηζί ζαο ηχςεηο γηαηί θάπνηε γεινχζαηε θαη δηαζθεδάδαηε κε ηα «ζψνπ» ησλ άηπρσλ δψσλ. Ξαξάιιεια ζα αληηιεθηείηε ην κέγεζνο ηεο ...επαηζζεζίαο ηνπ αλζξψπνπ πξνο ηα άιια πιάζκαηα ηεο θχζεο θαη ηεο Θείαο Γεκηνπξγίαο. Θαη λάηαλ κφλν νη αξθνχδεο...

ΞΑΟΝΙ΢ΚΞΗΝΠ

ΣΟ ΔΘΛΗΘΟ ΚΑ΢ ΢ΠΟΡ

51

Ξαξνιχκπηνη ζχληξνθνη, ζπλαγσληζηέο θη αδέιθηα, γλήζηνη απφγνλνη ηνπ Γία, ηεο Θέκηδνο, ηνπ Ξεξηθιή θαη ηεο Αζπαζίαο. Πχζζσκε ε εξσηθή παηξίδα καο, απφ ηνλ Έβξν κέρξη ηελ Θξήηε, απνιακβάλεη απηέο ηηο κέξεο ην σξαηφηεξν θαη αξραηφηεξν ειιεληθφ άζιεκα: Ρηο εθινγέο! Ρηο Γεκνηηθέο θαη Λνκαξρηαθέο εθινγέο ηνπ ζσηεξίνπ έηνπο 1998 κ.Σ. Ζ ζπκκεηνρή ζην ζπνξ απηφ είλαη θαηαπιεθηηθή. 3 ζηνπο 10 Έιιελεο (3.000.000 ζπγθεθξηκέλα) παίξλνπλ κέξνο ζαλ αζιεηέο. (΢πνςήθηνη Λνκάξρεο, Γήκαξρνη, Πχκβνπινη θιπ θιπ). Έλαο ζηνπο 10 κεηέρεη έκκεζα. (Θνκκαηάξρεο, «εθινγνζχκβνπινη», αθηζνθνιιεηέο, ηπκπαληζηέο θαη «ληνπληνπθηζηέο», γθαινπίζηεο, αλαιπηέο, αεξηηδήδεο θιπ θιπ). Λα γηαηί νη εθινγέο είλαη ην θαη’ εμνρήλ Δζληθφ καο Άζιεκα. Θη αο ιέλε κεξηθνί πσο ηνλ ηίηιν απηφ ηνλ έρεη ην πνδφζθαηξν, ην κπάζθεη ή ε γπκλαζηηθή (ρεηξφο θπξίσο). Ρν πνδφζθαηξν θαη ην κπάζθεη είλαη απιψο αγγιηθέο θαθέο ζπλήζεηεο. Ρν κφλν ελδηαθέξνλ πνπ έρνπλ είλαη νη μπινδαξκνί, ην ζπάζηκν ησλ γεπέδσλ θαη ην βξίζηκν. ΋ζν γηα ηε γπκλαζηηθή (γεληθψο ή εηδηθψο) ην ζέκα ζπδεηείηαη. Ρν Δζληθφ καο ζπνξ, ινηπφλ, νη εθινγέο, έρεη πάξεη θαη πνιιά ζηνηρεία απφ ηνπο γλήζηνπο Νιπκπηαθνχο Αγψλεο. Ηδηαίηεξα απφ ηνπο Αγψλεο Ξλεχκαηνο θαη Ρέρλεο ηεο Νιπκπηάδαο. (Οεηνξηθή, Θέαηξν, Κνπζηθή, παξνπζίαζε λέσλ ηδεψλ, ΢πνθξηηηθή, Φηινζνθία θιπ). Ζ Οεηνξηθή ζηηο εθινγέο ηνπ ζήκεξα είλαη παληαρνχ παξνχζα. Πε θάζε γεηηνληά, πιαηεία θαη θαθελείν. Αθνχο πεξήθαλνπο ειπηδνθφξνπο ιφγνπο, θαλθάξεο, ππνζρέζεηο θαη πνιιά άιια πνπ ζνπ ζεθψλνπλ ηηο ηξίρεο απφ ελζνπζηαζκφ! Ρν Θέαηξν είλαη θη απηφ παξφλ. ΋ινη νη ππνςήθηνη κεηαβάιινληαη ζε εξκελεπηέο αξηζηνθαληθψλ παξαζηάζεσλ θαη απνιακβάλεηο ζπκπαξάζηαζε θαη ιχζεηο ζηα πξνβιήκαηά ζνπ, ζηηο επηζπκίεο, ζηηο παξάινγεο θαη ινγηθέο ειπίδεο ζνπ. Ζ Κνπζηθή παξνχζα κε ηηο ληνπληνχθεο, ηα κεγάθσλα ησλ πιαηεηψλ θαη ησλ «Ληάηζνπλ». Ζ παξνπζίαζε ησλ λέσλ ηδεψλ παζηθαλήο. Απφδεημε νη εθθξάζεηο: «Δκείο έρνπκε πξφγξακκα. Νη άιινη δελ έρνπλ». «Δθθξάδνπκε ηηο λέεο αληηιήςεηο, ην θαηλνχξγην, ηηο ιχζεηο». «Δκείο είκαζηε νη λέεο ηδέεο».

Ξαξνιχκπηνη ζχληξνθνη Απνιαχζηε κε πάζνο θαη καλία ην εθινγηθφ παλφξακα. Ξάξηε κέξνο θαη ζεηο. ΢πνζρεζείηε ζε φινπο ςήθν, εμνπζία, εγεζία. Λαη, ζε φινπο! Θάληε ην παηρλίδη ζπλαξπαζηηθφ. Γεκηνπξγήζηε δχζθνιεο θαη ζπλαξπαζηηθέο θάζεηο θαη πξνπαληφο ρεηξνθξνηήζηε, θσλάμηε, νπξιηάμηε! Έπεηηα κε μερλάηε πσο ε άζιεζε νδεγεί πξνο ηελ πγεία θαη ηελ επεμία... ΞΑΟΝΙ΢ΚΞΗΝΠ

52

΢ΤΛΣΑΓΔ΢ ΢ΔΠΣΔΚΒΡΗΟΤ

53

Νη δηάθνξεο ζπληαγέο καγεηξηθήο θαη δηαηξνθήο γεληθφηεξα πνπ δεκνζηεχνπκε θαηά θαηξνχο ζην Ι.Ν., θαίλεηαη πσο αξέζνπλ ζηνπο αλαγλψζηεο καο. Αξέζνπλ, φρη γηαηί μππλνχλ φκνξθεο θαη λφζηηκεο αλακλήζεηο (έζησ θαη ησλ επνρψλ ηεο θηψρεηαο θαη ηεο ζηέξεζεο), αιιά θαη γηαηί νη ζπληαγέο απηέο είλαη ρξήζηκεο, ηδηαίηεξα ζηελ θαηαλαισηηθή θαη ρεκηθή επνρή καο, πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ηξνκεξή ππνβάζκηζε ηεο δηαηξνθήο. Θα κηιήζνπκε ζ΄ απηφ ην θχιιν γηα ηηο θζηλνπσξηλέο ζπληαγέο ηνπ Ιηβαδίνπ. Ν Πεπηέκβξεο ήηαλ ν κήλαο ζεζαπξφο απφ άπνςε εηδψλ θαη πξψησλ πιψλ δηαηξνθήο. Θαη πξψηα πξψηα ππήξραλ ηα ζηαθχιηα. Δθηφο απφ ηνλ κνχζην, πνπ ηνλ έπηλαλ νη κεγάινη θαη νη κηθξνί ηνλ έθαλαλ «παπάξα» κε μεξά ςσκηά θαη ηνλ απνιάκβαλαλ, ηα ζηαθχιηα ήηαλ βαζηθφ πιηθφ γηα ην πεξίθεκν πεηηκέδη. Ρν πεηηκέδη πεξηείρε, εθηφο απφ ρπκφ ζηαθπιηνχ, γθφξηζα, θπδψλη, δάραξε θαη θέηεο απφ θνινθχζα. Ρα θπδψληα («γθνπληνχλη») ππήξραλ άθζνλα ζηηο λφηηεο πιαγηέο ηνπ Ιηβαδίνπ. Ήηαλ κηθξά, αιιά πνιχ δνπκεξά θαη αξσκαηηθά. Απφ ην θπδψλη γίλνληαλ ν πεξίθεκνο «κπειληέο» (πάζηα). Έβξαδαλ ηα θπδψληα θαη ζην ηέινο πξφζζεηαλ ζην πεθηφ δνπκί δάραξε. Αξηζηνχξγεκα! Απφ ηα θπδψληα γίλνληαλ θαη μαθνπζηφ γιπθφ θπδσληνχ (ηξπθηφ κε ιεκφλη). Ρελ επνρή απηή γίλνληαλ θαη ηα πεξίθεκα γιπθά θνινθχζαο, αγξηνθαξπνπδηνχ, κειηηδάλαο θιπ. Θάηη άιιν ζεκαληηθφ πνπ γίλνληαλ ην Πεπηέκβξε ήηαλ ηα ηνπξζηά. Νη πεξηζζφηεξεο πξψηεο χιεο γηα ηα ηνπξζηά πξνέξρνληαλ απφ ηα παδάξηα. Απηή ηελ επνρή νη πηπεξηέο, νη κειηηδάλεο, ηα πηθξάγγνπξα θαη νη πξάζηλεο ληνκάηεο πσινχληαλ κε ρακειέο ηηκέο. Ρα έβξαδαλ φια απηά, πξφζζεηαλ «ιηκφληνπ» (μηλφ) θαη ηα έβαδαλ ζε βαξειάθηα ή «βνπηίλεο». Ρα μπλφκεια ησλ βνξείσλ πεξηνρψλ ηνπ Ιηβαδίνπ ηα κάδεπαλ θαη ηα έδηλαλ ζηα γνπξνχληα!

54

Ρν Πεπηέκβξε σξίκαδαλ θαη ηα ηζάπνπξλα (έλα είδνο πνπ εμαθαλίδεηαη). Αλ θαη ιίγν ζηπθά, πνιχ λφζηηκα. ΋πσο θαη ηα βαηφκνπξα, ηα θξάλα, ηα «ηζηληδίθηα» θιπ.

΢πήξραλ θαη κεξηθνί πνπ έθαλαλ ηνλ ηξαραλά ην Πεπηέκβξε επεηδή ην γάια ήηαλ πνιχ παρχ ηελ επνρή απηή. Νη πεξηζζφηεξνη ηνλ έθηηαρλαλ ηνλ Αχγνπζην. Ίζσο μερλάσ θη άιια. Δθείλν πνπ έρεη ζεκαζία είλαη πσο φια απηά ήηαλ ε πνηφηεηα θαη ε πγεία ηεο πνιπιεγφκελεο «κεζνγεηαθήο δίαηηαο».

55

Σο κςνήγι τηρ αλεπούρ Αζθαιψο θαη ζα κάζαηε πσο νη Άγγινη απαγφξεπζαλ ην θπλήγη ηεο αιεπνχο. Έ! κα γαιαδναίκαην παξαδνζηαθφ ζπνξ γηα αξγφζρνινπο «επγελείο» πνπ εμφλησλαλ ηηο θαθφκνηξεο ηηο αιεπνχδεο. Θαη κηιάκε γηα ηξνκνθξαηηθφ θπλήγη. Νη ιφξδνη εμνξκνχζαλ κε εθαηνληάδεο ζθπιηά θαη ππεξέηεο, εηδηθά άινγα θαη φ,ηη άιιν βάιεη ν λνπο ζαο. Νη αιεπνχδεο πξνζπάζεζαλ λα βξνπλ ηξφπν άκπλαο. Θαη ηνλ βξήθαλ. Απνθάζηζαλ λα «αζηηθνπνηεζνχλ»! Λα αλαδεηήζνπλ αζθάιεηα κέζα ζηηο πφιεηο. Έηζη απφ ηηο 400.000 πεξίπνπ αιεπνχδεο, νη 100.000 πήγαλ θαη θξχθηεθαλ ζηηο πφιεηο Πην Ινλδίλν κφλν θαηέθπγαλ 50.000 αιεπνχδεο! Έθαλαλ θσιηέο ζε ππφγεηα, ζε πάξθα, ζε εγθαηαιεηκκέλα ζπίηηα θ.α. Θαη φρη κφλνλ απηφ. Καδί κε ηελ αζθάιεηα απνιάκβαλαλ θαη ην ζνξπβψδε έξσηα. Νη αιεπνχδεο, φπσο είλαη γλσζηφ, ζπλνδεχνπλ ηνλ έξσηά ηνπο κε θξαπγέο πάζνπο θαη θσλαρηά εδνληθά. Νη ήρνη απηνί ελνρινχζαλ θαη ελνρινχλ αθφκε ηνλ χπλν θαη ηελ εζπρία ησλ Άγγισλ. Νη Άγγινη ησλ πφιεσλ δηακαξηπξήζεθαλ έληνλα. Θαη ηφηε ν ζχληξνθνο Κπιαηξ απαγφξεπζε ην θπλήγη ηεο αιεπνχο. Αζθαιψο θαη ζα ξσηήζηε ην γηαηί. Απιψο γηαηί νη εηδηθνί είπαλ πσο, αλ ζηακαηήζεη ην θπλήγη, νη αιεπνχδεο ζα επηζηξέςνπλ ζην θπζηθφ ηνπο πεξηβάιινλ. Απηφο είλαη ν ιφγνο ηεο απαγφξεπζεο θαη φρη ιφγνη θηινδσηθψλ ζπλαηζζεκάησλ θαη νηθνινγηθψλ επαηζζεζηψλ. Κπνξεί ην θφιπν λα πηάζεη. Κπνξεί θαη φρη. Θα δνχκε. ΠΖΚ.: Πηελ Διιεληθή Γιψζζα δελ ππάξρεη ιέμε γηα ηελ αξζεληθή αιεπνχ. Σξεζηκνπνηείηαη ε «ζειπθή» ιέμε.

56

΢ΣΑ ΚΔΡΖ ΣΟΤ ΠΟ΢ΔΗΓΧΛΑ ΘΑΗ ΣΧΛ ΛΖΡΖΗΓΧΛ … Ζξσηθέο ζηηγκέο ζηελ Ξαξαιία Θαηεξίλεο Ξαξνιχκπηνη αδειθνί, ζχληξνθνη, ζπλαγσληζηέο, γλήζηνη απφγνλνη ηνπ Ξνζεηδψλα θαη ησλ Λεξείδσλ. Νη παξαιηαθέο απνιαχζεηο ηνπ θαινθαηξηνχ δελ είλαη πξνλφκην κνλάρα πεξίεξγσλ επηζθεπηψλ ηεο αιινδαπήο θαη εκεδαπήο, κήηε θαηαθχγην ηεκπέιεδσλ, αξγφζρνισλ, ςεπηνζειέκπξηησλ, θαιιηηερλψλ ηεο θαθηάο ψξαο (ηδέ Κχθνλνο), νπαδψλ ηεο νθζαικνπνξλείαο θιπ. Νη ηζηνξηθέο παξιχκπηεο παξαζαιάζζηεο πεξηνρέο αλήθνπλ θπξίσο ζηνπο νξεηλνχο θαη πεδηλνχο ζηπινβάηεο ηεο γεσξγνθηελνηξνθίαο θαη ηνπ αλάδειθνπ Έζλνπο καο. Πηα παιηθάξηα θαη ζηηο εξσηθέο ρσξηαηνπνχιεο ησλ πνηκλίσλ, ησλ ρσξαθηψλ θαη ησλ άιισλ ζθιεξψλ εξγαζηψλ. Ρνπηέζηηλ, ε παξαιία Θαηεξίλεο πξέπεη λα είλαη θαη ζηε δηάζεζε ησλ ζεκλψλ θαη ρξήζηκσλ ζπκπαηξησηψλ ηεο ζθιεξήο δνπιεηάο. Θαζεκεξηλά ζρεδφλ βιέπνπκε κέζα θαη έμσ απφ ηε ζάιαζζα, γλήζηνπο νξεηλνχο θαη πεδηλνχο παξαδνζηαθνχο ζπκπαηξηψηεο (αιιά θαη ζπκπαηξηψηηζζεο) ληπκέλνπο κε βαξηά ελδπκαζία (κάιιηλα θπξίσο). Ξαηνχξηα, ζαιαβάξηα θιπ. (πάληα κάιιηλα). Αθφκε κάιιηλα παληειφληα θαη ειαθξά κάιιηλα ζαθάθηα, κάιιηλεο επίζεο καχξεο θαη θφθθηλεο θνχζηεο θιπ. ΋κσο εθείλν πνπ ζα ζαο εληππσζηάζεη ζε απηνχο ηνπο σξαίνπο αλζξψπνπο είλαη ε ζεκλφηεηα θαη ε «ληξνπή». Ξαξά ηελ πιεζψξα σξαίσλ θνξκηψλ, νη άληξεο θνηηάδνπλ ηνλ νπξαλφ, ην βάζνο ηεο ζάιαζζαο ή κεηξάλε ηνπο θφθθνπο ηεο άκκνπ. Απηφ ζα πεη εζηθή. Απηφ ζα πεη ζεβαζκφο ζηηο παξαδφζεηο καο. ΋κσο ε ζεκλφηεηα απηή πνιιέο θνξέο νδεγεί ζε αθξαίεο θαηαζηάζεηο. Ν κπάξκπα Ληίλαο, γηα παξάδεηγκα, έλαο άληξαθιαο δχν κέηξα, θνξησκέλνο κε βαξηά κάιιηλε παξαδνζηαθή ζηνιή θαη πεξήθαλα ηζαξνχρηα βξέζεθε ζηελ παξαιία Θαηεξίλεο ςάρλνληαο γηα θάπνηνλ δηθφ ηνπ. Ξεξπαηψληαο ζηελ ακκνπδηά, είδε κπξνζηά ηνπ θηδίζηα θνξκηά αξάπηθα, μαλζέο εκίγπκλεο, ζηξνπκπνπιέο Βνπιγάξεο, πεηαρηέο Οσζίδεο θαη άιια πιάζκαηα ηεο ζείαο δεκηνπξγίαο.

57

Ν κπάξκπα Ληίλαο ηα΄ παημε, ηξειάζεθε! Αιιά θπξίσο θνθθίληζε απφ ην θαθφ, θαηά ηε γλψκε ηνπ, ζέακα. Γελ κπνξνχζε λα ην βιέπεη. Πήθσζε ην θεθάιη ςειά, έβαιε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα ζηα πφδηα θαη πξνρψξεζε. Ρφηε φκσο ζπλέβε ην πξψην αηχρεκα. Κε ηα βαξηά ηζαξνχρηα πάηεζε κηα ειηθησκέλε θπξία πνπ ήηαλ ρσκέλε ζηελ άκκν γηα ζεξαπεπηηθνχο ιφγνπο. Έγηλε ρακφο. Φσλέο, βξηζίδηα, πζηεξίεο, ρακφο. Θαηατδξσκέλνο ν κπάξκπα Ληίλαο μέθπγε. Ξαξαπέξα φκσο μαλαζπλέβε ην αηχρεκα κε έλαλ παππνχ πνπ ήηαλ ρσκέλνο θαη απηφο ζηελ άκκν. Γελ μαλαπάηεζε ν κπάξκπα Ληίλαο ζηε ζάιαζζα. Σαξαθηήξηζε ηελ παξαιία ηφπν δαηκφλσλ θαη δηαβφισλ. Κηα άιιε εξσηθή ζπκπαηξηψηηζζά καο, ε Ιέγθσ, πήγε ζηελ Ξαξαιία ηεο Θαηεξίλεο γηα κπάλην. Φπζηθά, δελ θνξνχζε καγηφ. Φνξνχζε κάιιηλε θνχζηα πνπ είρε βάςεη θφθθηλε πξηλ δπν κέξεο. Πηελ αξρή δίζηαζε, έβιεπε ηηο άιιεο γπλαίθεο κε καγηφ, κπηθίλη, ζηξηλγθ θαη άιια ζχγρξνλα ζηνηρεία έλδπζεο ηχπνπ παξαιίαο Θαηεξίλεο. Πθέθηεθε ζνβαξά πξηλ ηνικήζεη ηελ είζνδφ ηεο ζηα γαιαλά λεξά. Κεηά απφ πεξηζπιινγή, αλέβαζε ην ζάξξνο ηεο, ηελ ηφικε, ην εζηθφ ηεο θαη φια ηα ζπλαθφινπζα θαη φξκεζε. Ρν λεξφ ηεο δεκηνχξγεζε έλα ππέξνρν αίζζεκα επεμίαο θαη δξνζηάο.

- Κα ηη σξαίν πνπ είλαη ην κπάλην… Ρη φξληα πνπ είκαζηε πνπ δελ ην πήξακε ρακπάξη, κνλνιφγεζε. Αθέζεθε απφιπηα ζηελ απαιφηεηα, ζηε δξνζηά θαη ζηελ απφιαπζε ησλ πδάησλ ηνπ Γία θαη ηνπ Ξνζεηδψληα. Φπζηθά ε Ιέγθσ δελ θνιπκπνχζε ζε ζεκείν πνπ ππήξρε πνιχο θφζκνο, αιιά ιίγν πην πέξα, ζηελ άθξε. Δθεί δηαπίζησζε μαθληθά φηη ην λεξφ θνθθίληζε. Φνβήζεθε. Ραξάρηεθε θαη ηξφκαμε!

-Ρη είλαη απηφ ην αίκα; Αλαξσηήζεθε. Κήπσο ηα κεγάια ςάξηα έθαγαλ θαλέλαλ μεηζίπσην; Γελ άληεμε θαη βγήθε έμσ. Θαη θαζψο έβγαηλε δηαπίζησζε φηη απφ ηελ θφθθηλε θνχζηα έζηαδαλ δηαξθψο θφθθηλεο ζηαγφλεο. Δπηηάρπλε ην βήκα θαη εμαθαλίζηεθε. Πην κεηαμχ ε θφθθηλε κπνγηά ηεο Ιέγθσο πιεζίαζε ηα ζεκεία πνπ ππήξρε πνιχο θφζκνο. Ρξφκαμαλ νη πάληεο.

- Θαξραξίαο έθαγε άλζξσπν.

-Πθπιφςαξα δάγθσζαλ κία γηαγηά..

- Γξήγνξα έμσ!

58

Έγηλε ρακφο! Άπαληεο νη ινπφκελνη βγήθαλ ζηελ άκκν. Ιηκελνθχιαθεο θαη ρσξνθχιαθεο κε ζθπξίρηξεο θαη απζηεξέο νδεγίεο πξνζπαζνχζαλ λα πξνιάβνπλ ηα ρεηξφηεξα ή λα βξνπλ ηπρφλ ζχκαηα. Φπζηθά κεξηθνί απφ ηνπο γλσζηνχο ςεπηφκαγθεο απεηινχζαλ λα κπνπλ ζηε ζάιαζζα λα ζψζνπλ ηνπο αλζξψπνπο πνπ θηλδχλεπαλ. Απιά απεηινχζαλ. Λα κελ ηα πνιπινγνχκε, ζχληξνθνη θαη ζπληξφθηζζεο, ηελ άιιε κέξα ν ηχπνο ηεο Ξηεξίαο, ηεο Θεο/λίθεο θαη ησλ Αζελψλ, νη ηειενπηηθνί ζηαζκνί ηεο ππεξβνιήο θαη ηεο ειηζηφηεηαο κίιεζαλ γηα δεθάδεο ζχκαηα ζην Θεξκατθφ, γηα εηζβνιή θαξραξηψλ θαη φια ηα ζπλαθφινπζα. Ζ Ιέγθσ πήγε ζην ρσξηφ ηεο θαη δηεγήζεθε φιε ηελ ηζηνξία. ΢πνζρέζεθε κάιηζηα φηη ηελ επφκελε ρξνληά ζα πήγαηλε ζηε ζάιαζζα κε ζχγρξνλν καγηφ. Ξαξνιχκπηνο (Λίθνο Θαξαΐζθνο) ΑΞΟΗΙΖΠ 2011

59

ΛΣΟΤΦΔ΢: ΔΛΑ ΠΑΡΑΓΟ΢ΗΑΘΟ ΓΤΛΑΗΘΔΗΟ ΔΘΗΚΟ ΚΔ ΢ΖΚΑ΢ΗΑ Νη «Ληνχθεο» είλαη έλα θαζαξά ιηβαδηψηηθν έζηκν, πνπ έρεη ηηο ξίδεο ηνπ πνιχ παιηά. Δίλαη έλα γπλαηθείν έζηκν. Ππγθεθξηκέλα, ηελ εκέξα ησλ Αγίσλ Θενδψξσλ, νη γπλαίθεο ηνπ Ιηβαδίνπ καδεχνληαλ ζε θάπνηα δσκάηηα, θιείδσλαλ ηελ πφξηα θαη ην δηαζθέδαδαλ. Σφξεπαλ, έπηλαλ, εηξσλεχνληαλ θαη έβξηδαλ κε ρσληά απφ ην παξάζπξν ηνπο άληξεο, έιεγαλ «ηνικεξά» αζηεία θαη θνπβέληεο θαη πνιιά άιια. Αιίκνλν ζηνλ άληξα πνπ ζα ηνικνχζε λα κπεη ή λα πιεζηάζεη ην ζπίηη φπνπ γίλνληαλ νη «Ληνχθεο». Ρνλ θπλεγνχζαλ κε καλία θαη ηνλ αιεχξσλαλ. Ρν έζηκν απηφ δηαηεξείηαη κέρξη ζήκεξα. Φπζηθά κε άιιε κνξθή. Δίλαη κηα κεγάιε θαη αλνηρηή εθδήισζε πιένλ. Ρελ πξαγκαηνπνηνχλ νη Ιηβαδηψηηζζεο θάζε ρξφλν, φπνπ θη αλ βξίζθνληαη θαη κάιηζηα κε κεγάιε ζπκκεηνρή πνιιψλ γπλαηθψλ πνπ δελ έρνπλ ζρέζε κε ην Ιηβάδη. Ρέηνηεο εθδειψζεηο γίλνληαη, εθηφο απφ ην Ιηβάδη, ζηελ Θαηεξίλε (απνηειεί κεγάιν γεγνλφο γηα ηελ πφιε), Διαζζφλα, Αζήλα, Θεζ/λίθε θαη Ιάξηζα. Γηα ηε ζεκαζία ηνπ ιηβαδηψηηθνπ παηξνπαξάδνηνπ απηνχ εζίκνπ αλαδεκνζηεχνπκε απνζπάζκαηα ζρεηηθνχ άξζξνπ ηεο εθεκεξίδαο «ΙΗΒΑΓΗ ΝΙ΢ΚΞΝ΢» (θχιιν 133/1988). «...Θιεηζκέλεο νη γπλαίθεο κέζα ζ΄ έλα δσκάηην, γιεληψληαο, ρνξεχνληαο, βξίδνληαο απφ ην παξάζπξν ηνπο άληξεο κε ρσληά, δε ζέινπλ κφλν λα δηαζθεδάζνπλ. Ν Αξηζηνθάλεο κε ηε «Ιπζηζηξάηε» δε ζηνρεχεη απιά ζην λα γειάζνπλ νη ζεαηέο. Πηηο «Ληνχθεο» νη γπλαίθεο δηακαξηχξνληαη, δείρλνπλ ηελ αγαλάρηεζή ηνπο ζηνλ απηαξρηζκφ, δηαιαινχλ ην κήλπκα ηεο ηζφηεηαο ησλ αλζξψπσλ, απαηηνχλ κε ην ηξαγνχδη θαη ηε ζάηηξα ίζα δηθαηψκαηα γηα ηε γπλαίθα, γηα φινπο ηνπο αλζξψπνπο. Κε ηε ζάηηξα, ηελ εηξσλεία, ηελ θσκσδία, ην «θαιακπνχξη», ν ειιεληθφο ιαφο κηιάεη γηα ηα πην ζνβαξά πξάγκαηα. Ηδηαίηεξα ζε πεξηφδνπο θαη θαηαζηάζεηο πνπ ε δπλακηθή απαίηεζε παξνπζηάδεη δπζθνιίεο... Νη «Ληνχθεο» έρνπλ ηηο ξίδεο ηνπο πνιχ βαζηά ζην ρξφλν. Ίζσο ζηελ αξραηφηεηα. Ζ παξνπζία ηνπο ζην νξεηλφ θαη απνκνλσκέλν Ιηβάδη ην απνδεηθλχεη απηφ. Ηζηνξηθά άιισζηε, δηθαηνινγείηαη ε αληίδξαζε ηεο γπλαίθαο ζην δεζπνηηζκφ θαη «αθεληηζκφ» ηνπ ...ηζρπξνχ θχιινπ. Μεδηπιψλνληαο ηνπο αηψλεο, ηε βιέπνπκε φιν θαη ιηγφηεξν ζηνπο δεκφζηνπο ρψξνπο, ξφινπο, γηνξηέο, αζιεηηθνχο αγψλεο θιπ.

60

Απνπζηάδεη απφ ηελ επηθάλεηα ηεο δσήο. Θη αο είλαη απηή πνπ ζπλερίδεη θαη ζπληεξεί ηε δσή. Θη αο είλαη απηή πνπ παιεχεη ζα ζεξηφ γηα ην κεγάισκα θαη πξνθνπή ηεο χπαξμήο καο κε πφλν, κε θαξδηά, δίλνληαο, αλ ρξεηαζηεί, θαη ηε πλνή ηεο. Πήκεξα, γηαηί άξαγε νη γπλαίθεο «ζπληεξνχλ» ηηο «Ληνχθεο»; Γηαηί ηφζν κεγάιε ζπκκεηνρή θαη ελζνπζηαζκφο; Γελ είλαη ίζε ε γπλαίθα πιένλ κε ηνλ άληξα; Γελ έρνπλ ηα ίδηα δηθαηψκαηα; Γελ θαηαθπξψζεθε απηφ ζπληαγκαηηθά; ΋ρη, βέβαηα! Ζ γπλαίθα θαη ζήκεξα -ηδηαίηεξα ε γπλαίθα ηεο ππαίζξνπ- εμαθνινπζεί λα αληηκεησπίδεη ηε δπλακηθφηεηα ηνπ άληξα «αθέληε», ηνπ «παιηθαξά», ην «αληξηιίθη», ηνλ «πνιχ βαξχ». Ζ χπαξμε ηφζσλ ζσκαηείσλ θαη θηλήζεσλ γηα ηελ ηζφηεηα ησλ δχν θχισλ (φζν θη αλ ζε κεξηθέο πεξηπηψζεηο επηθξαηνχλ ππεξβνιηθέο ςεπηνθνπιηνπξηάξηθεο απφςεηο) πξέπεη λα πξνβιεκαηίζνπλ ηελ θνηλσλία καο...»

NK

61

Ο ΚΠΑΡΚΠΑΘΟΙΑ΢ (Πηελ επνρή ηνπ Γηαγθνχια). Πηελ επνρή ηνπ Γηαγθνχια θαη ησλ άιισλ ιήζηαξρσλ ησλ νξέσλ, ε παξνιχκπηα πεξηνρή είρε ...ηνλ πξψην ιφγν. Ν ΋ιπκπνο θαη ηα Ξηέξηα ήηαλ ηα θαιχηεξα θαηαθχγηα ησλ παξάλνκσλ. Φπζηθά ην Ιηβάδη... θηινμελνχζε ζηα κέξε ηνπ ηφζν ην Γηαγθνχια φζν θαη άιινπο νλνκαζηνχο ιήζηαξρνπο. Δίρε κάιηζηα θαη θίινπο εδψ ν αξρηιήζηαξρνο. Ρν ζπλήζηδε απηφ. Ν πεξηζζφηεξνο θφζκνο φκσο ηνλ θνβφηαλ. Ρνλ έηξεκε. Θη φρη κφλν γηα ηα ραξαηζψκαηα. Ν Γηαγθνχιαο παξαμεγηφηαλ εχθνια θαη κπνξνχζε εχθνια λα βξεζείο ρσξίο θεθάιη! Ν Κπαξκπαθφιαο ήηαλ έλαο σξαίνο ηχπνο ηεο επνρήο εθείλεο, γεκάηνο ρηνχκνξ. Ρνπ άξεδαλ ηα αζηεία, ηα ρσξαηά, νη «πιάθεο», πνπ ιέκε. Ηζρπξίδνληαλ φηη ήηαλ θίινο ηνπ Γηαγθνχια, ρσξίο λα απνδεηρηεί απηφ πνηέ. Γελ κπνξνχζε άιισζηε λα απνδεηρηεί. Έλα βξάδπ γίλνληαλ έλαο αξξαβψλαο ζηε γεηηνληά ηνπ. Θη επεηδή ν Κπαξκπαθφιαο δελ κπνξνχζε λα θνηκεζεί απφ ηνπο ζνξχβνπο ησλ θιαξίλσλ, ζθέθηεθε λα θάλεη κηα «πιάθα». Ληχζεθε θιέθηηθα, ζρεδφλ έθξπςε ην πξφζσπφ ηνπ κε ηελ θνπθνχια ηνπ ληαιαγαληνχ, πήξε έλα φπιν ζηα ρέξηα ηνπ θαη πήγε έμσ απφ ην ζπίηη πνπ γίλνληαλ ν αξξαβψλαο. Δηδνπνίεζε, κέζσ θάπνηνπ επηζθέπηε, ζπλσκνηηθά, θαη κε ζηγαλή θσλή ην λνηθνθχξε ηνπ ζπίηη.

- Ξεο ηνπ λα βγεη γηα ιίγν έμσ. Έρσ λα ηνπ κεηαθέξσ δπν ιφγηα απφ ην Γηαγθνχια. Ν επηζθέπηεο ηξνκνθξαηεκέλνο έηξεμε γξήγνξα ζηνλ λνηθνθχξε ηνπ ζπηηηνχ. Δθείλνο, ζαλ άθνπζε, έηξεμε ακέζσο. Ξιεζίαζε ηνλ Κπαξκπαθφια πνπ έζηεθε ζην κηζνζθφηαδν ζε κηα γσληά ηεο απιήο.

- Άθνπζέ κε θαιά, είπε ν «άλζξσπνο ηνπ Γηαγθνχια» κε αιιαγκέλε ζηγαλή θσλή. Ν αξρεγφο, ν Γηαγθνχιαο ζέιεη ηνλ αξξαβσληαζηηθφ ηεο θφξεο ζνπ λα ηνπ κηιήζεη.

62

- Κα γηαηί; Ρη έθαλε; - Γελ ρξεηάδνληαη πνιιά ιφγηα. Φψλαμέ ηνλ λα έξζεη. Αο κελ θάλνπκε δχζθνια ηα πξάγκαηα. Θα ηνλ μαλαθέξνπκε. Ν λνηθνθχξεο αλέβεθε απάλσ. Έηξεκε νιφθιεξνο. ΋ινη κέζα ζην ζπίηη είραλ κάζεη ηα λέα θαη ήηαλ αλήζπρνη. Ζ αλεζπρία ηνπο κεγάισζε φηαλ άθνπζαλ ηη ήζειε ν άλζξσπνο ηνπ Γηαγθνχια. Ν γακπξφο έραζε ηε θσλή ηνπ. Ξξνζπάζεζε λα ζθεθηεί κήπσο έθαλε θάηη πνπ λα πείξαμε ηνλ Γηαγθνχια. Κάηαηα. Ρειηθά απνθάζηζε λα βγεη.

- Θα πάσ είπε. Γε ζεθψλεη αζηεία απηφο ν άλζξσπνο. Αλ δελ ηνλ αθνχζνπκε, κπνξεί λα έξζεη κε ηνπο θιέθηεο θαη λα καο ζθάμεη φινπο. Θαλέλαο δελ είπε ηίπνηα. Απιψζεθε βαξηά ζησπή. Ν Κπαξκπαθφιαο πήξε ην γακπξφ θαη ηνλ νδήγεζε θάησ απφ ην Ιηβάδη, ζηηο Ρξεηο Βξχζεο. Ζ λχρηα ήηαλ βξνρεξή θαη ε ζπλλεθηά θαηεβαζκέλε.

- Ξεξίκελε εδψ ζην ζηέγαζηξν. Ξάσ λα εηδνπνηήζσ ην Γηαγθνχια, είπε πάιη ζηγαλά ν Κπαξκπαθφιαο θη έθπγε. Γχξηζε απφ δηάθνξα κνλνπάηηα θαη κε ηξφπν ζην ζπίηη ηνπ. Άιιαμε ηα ξνχρα θαη κεηά απφ ιίγν πήγε ζην ζπίηη πνπ γίλνληαλ ν αξξαβψλαο. ΋ινη ήηαλ έμσ, αλάζηαηνη. Θνηηνχζαλ πξνο ηελ πιεπξά πνπ είρε εμαθαληζηεί ν γακπξφο θαη ζπδεηνχζαλ έληνλα.

- Ρη ζπκβαίλεη; Οψηεζε αθειέζηαηα ν Κπακπαξκπαθφιαο.

- Ρη λα ζπκβεί; Απάληεζε ν πεζεξφο ηνπ γακπξνχ θαη γείηνλαο ηνπ Κπαξκπαθφια. Ήξζαλ άλζξσπνη ηνπ Γηαγθνχια θαη καο πήξαλ ην γακπξφ. Φνβάκαη πνιχ.

- Ρηο ιεο, βξε αδειθέ... Απηφ είλαη ζνβαξφ. Δίρα κάζεη ην απφγεπκα φηη ν Γηαγθνχιαο βξίζθεηαη ζην ρσξηφ καο, αιιά πνχ λα πάεη ην κπαιφ κνπ πσο ήξζε γηα ην γακπξφ ζνπ.

- Ξψο ην έκαζεο; - Δ, αθνχ μέξεηο φηη κε ην Γηαγθνχια γλσξηδφκαζηε θαιά, είπε ζρεδφλ πεξήθαλα ν Κπαξκπαθφιαο.

- Λαη, λαη, θάηη κνπ έρεηο πεη, αιιά δελ πίζηεςα. Κήπσο κπνξείο λα καο βνεζήζεηο; - Θαη βέβαηα ζα βνεζήζσ. Ξξνο ηα πνπ ηνλ πήγαλ ηνλ γακπξφ; - Ξήξαλ ηνλ δξφκν πνπ νδεγεί ζηηο Ρξεηο Βξχζεο.

- Α, θαηάιαβα.

- Ρη θαηάιαβεο; - Άζε ην ζέκα ζε κέλα. Βξεο γξήγνξα έλα θαιφ θξηάξη θαη θφξησζέ ην ζ΄έλα γατδνχξη ή κνπιάξη. Πε ιίγε ψξα ν Κπαξκπαθφιαο θαηεθφξηδε κε ην θνξησκέλν γατδνχξη πξνο ηηο ηξεηο βξχζεο. Ξξηλ θηάζεη φκσο ζηηο Ρξεηο Βξχζεο πήξε θάπνην κνλνπάηη πνπ νδεγνχζε πάλσ απφ ηηο Ρξεηο βξχζεο ζ΄ελα παηαηνρψξαθν.

63

΢πήξρε κηα θαιχβα πέηξηλε εθεί. Μεθφξησζε ην ζθαγκέλν θξηάξη, ην θξέκαζε κέζα ζηελ θαιχβα, έθιεηζε θαιά ηελ πφξηα θη έθπγε. Γχξηζε ζηηο Ρξεηο Βξχζεο, πήξε ην γακπξφ θαη γχξηζαλ ζην ζπίηη. Φπζηθά ππνδέρηεθαλ ζαλ ήξσα ηνλ Κπαξκπαθφια.

- ΋ια εληάμεη, είπε ν Κπαξκπαθφιαο, ζηξίβνληαο κε ζεκαζία ην κνπζηάθη. Γπζθνιεχηεθα ιίγν, αιιά ηα θαηάθεξα. Γελ κνπ εμήγεζε ηη ηνλ ήζειε ην γακπξφ, αιιά δελ πεηξάδεη. Πεκαζία έρεη πσο είλαη θαιά θαη πσο πξφιαβα. Αλ ηνλ έπαηξλαλ απφ ηηο βξχζεο, ηα πξάγκαηα ζα γίλνληαλ δχζθνια. Άληε ηψξα αξρίζηε ην γιέληη. Θαη πξάγκαηη άξρηζε ην γιέληη. Θαη πέξαζαλ φινη θαιά θη ν Κπαξκπαθφιαο θαιχηεξα κε ην κεγάιν θξηάξη...

64

Ο ΚΟ΢ΥΟΛΣΟΤΙΑ΢ Ν Κνζρνληνχιαο ήηαλ έλαο γξαθηθφο ηχπνο ηεο επνρήο ηεο δεθαεηίαο ηνπ ΄20. Ήηαλ θνζκνγπξηζκέλνο άλζξσπνο. Δίρε βγεη θη έμσ απφ ηελ Διιάδα. Ιέγεηαη πσο ην πξψην ζπλζεηηθφ ηνπ νλφκαηφο ηνπ «ΚΝΠΣΝ»,, νθείινληαλ ζ΄έλα ηαμίδη ζηε Κφζρα. Ήηαλ ειεχζεξνο άλζξσπνο, κε πνιιέο πξσηνπνξηαθέο ηδέεο γηα ηελ επνρή ηνπ. Ρηο ηδέεο απηέο ,νη άλζξσπνη πνπ ηνλ γλψξηδαλ, ραξαθηήξηδαλ «παξαμεληέο», «ηδηνηξνπίεο» θαη κεξηθέο θνξέο «παιαβνκάξεο»! Θεσξνχζε ηελ εξγαζία έγθιεκα γηα ηνπο έμππλνπο αλζξψπνπο, γη απηφ θαη δε δνχιεπε πνηέ.

- Ζ δνπιεηά ζθιαβψλεη ην ζψκα θαη ζηεξεχεη ην κπαιφ! Ζ δνπιεηά είλαη γηα θείλνπο πνπ δελ κπνξνχλ ή δε ζέινπλ λα ζθέπηνληαη, έιεγε ζπρλά θαη κε ζνβαξφηεηα ν Κνζρνιληνχιαο. Ξαξά ηηο ζεσξίεο απηέο, ν Κνζρνληνχιαο είρε δνπιέςεη ζηα ληάηα ηνπ. Ρζακπάζεο, βνεζφο ζακαξά, ρνπζκεθηάξεο θαη θπξαηδήο. Πχληνκα φκσο ηα εγθαηέιεηςε φια απηά θη άξρηζε ηα ηαμίδηα. Ππλήζσο θηλνχληαλ ζηηο πεξηνρέο ηνπ Νιχκπνπ θαη ησλ Ξηεξίσλ. Ηδηαίηεξα αγαπεηνί ήηαλ γηα ην Κνζρνληνχια νη δξφκνη πνπ νδεγνχζαλ πξνο ηα Πέξβηα θαη Θνδάλε. Δίλαη άγλσζην πψο έβξηζθε ρξήκαηα γηα ηηο βαζηθέο ηνπ αλάγθεο. Θαη θπξίσο γηα ηα ηαμίδηα ηνπ ζην εμσηεξηθφ. Κάιινλ ζηεξίδνληαλ ζε δηάθνξεο «θνκπίλεο» θαη ζηηο «επηδνηήζεηο» ηεζιηκέλσλ ρεξψλ ηεο Θνδάλεο... Ν Κνζρνληνχιαο ήηαλ σξαίνο άληξαο. Τειφο, κε γξαθηθφ κνπζηάθη, πεξηπνηεκέλνο. Θπθινθνξνχζε πάληα κε άινγν ή θνξάδα. Ιέγνληαλ πνιιέο ηζηνξίεο γηα ην Κνζρνληνχια. Θη ήηαλ αξεζηέο απηέο νη ηζηνξίεο ζηνλ θφζκν. Ν θαζέλαο ζέιεη λα αθνχεη ηζηνξίεο γηα «ειεχζεξνπο» αλζξψπνπο, κε πνλεξέο ή «έμππλεο» δξαζηεξηφηεηεο, κε πξσηφηππεο πεξηπέηεηεο, κε πξαθηηθέο εζηθέο, πνπ μεθεχγνπλ απφ ην θαλνληθφ θαη ην γλήζην ή ςεχηηθν θαζεκεξηλφ «εππξεπηζκφ». Θα ζαο κεηαθέξσ κηα απφ ηηο πνιιέο απηέο ηζηνξίεο, φπσο δηαηεξήζεθε ζηηο κλήκεο ησλ κεγαιπηέξσλ. Θάπνηε ν Κνζρνληνχιαο λχρησζε ζε νξεηλά βνζθνηφπηα κεηαμχ Ιηβαδίνπ θαη Πεξβίσλ. Πηακάηεζε, άλαςε θσηηά, θαηέβαζε ην κπξαθαηδάθη απφ ηε θνξάδα, έβαιε κέζα λεξφ θαη πέηξεο θαη ην θξέκαζε πάλσ απφ ηε θσηηά! Κεξηθνί ηζνκπάλεδεο, πνπ ήηαλ εθεί θαη είδαλ ηε ζθελή, έκεηλαλ έθπιεθηνη κ΄απηφ πνπ έβιεπαλ. Θνηηάρηεθαλ κεηαμχ ηνπο.

65

- Δίλαη δπλαηφλ λα γίλεη θαγεηφ κε λεξφ θαη πέηξεο; Τηζχξηζαλ κεηαμχ ηνπο.

- Αδχλαηνλ, απάληεζε θάπνηνο. Έλαο δελ άληεμε θαη ξψηεζε θσλαρηά: -Ρη θάλεηο, βξε Κνζρνληνχια; Δίλαη δπλαηφλ λα γίλεη θαγεηφ κε λεξφ θαη πέηξεο;Ρξειάζεθεο; - Αρ, π νχ λα θαηαιάβεηε εζείο...Θαη βέβαηα γίλεηαη θαγεηφ. Δμαηξεηηθφ θαγεηφ. Βέβαηα, αλ είρα ιίγν βνχηπξν ζα γίλνληαλ έλα πξάγκα πνπ ζα ηξψγαηε θαη ηα δάρηπιά ζαο. Μαλαθνηηάρηεθαλ νη ηζνκπάλεδεο.

- Θα πάσ λα θέξσ, είπε θάπνηνο θαη πξάγκαηη ζε ιίγν έθεξε βνχηπξν. Ν Κνζρνληνχιαο ην έβαιε κε πξνζνρή ζην κπξαγθαηζάθη θαη ην αλαθάησζε κε επιάβεηα ζρεδφλ. Νη ηζνκπάλεδεο θαίγνληαλ απφ πεξηέξγεηα.

- Βξε Κνζρνληνχια,κήπσο ζπάδεηο πιάθα καδί καο; Μαλαξψηεζαλ.

- Γε ζπάδσ πιάθα. Γελ είζηε ζπλεζηζκέλνη απφ κνληέξλα θαγεηά γηα απηφ ζαο θαίλεηαη έηζη. Δγψ μέξσ. Ρν θαθφ είλαη πσο δελ έρσ ιίγν ηξαραλά, 12 απγά θαη ιίγν ηπξί λα βάισ κέζα. Θα γίλνληαλ έλα ζπάλην θαη λφζηηκν θαγεηφ. Γελ πεηξάδεη φκσο. Νη ηζνκπάλεδεο μαλαθνηηάρηεθαλ ζηα κάηηα. Γελ άληεμαλ ζην πεηξαζκφ λα θέξνπλ θαη η΄άιια πιηθά. Έβαιε ν Κνζρνληνχιαο ηνλ ηξαραλά, ηα απγά θαη ην ηπξί ζην κπξαγθαηζάθη, ηα αλαθάησζε πνιιή ψξα θαη ζην ηέινο αλαθψλεζε: - Έηνηκν ην λφζηηκν θαγεηφ! Έβγαιε απφ ηε θσηηά ην κπξαγθαηζάθη θη έηξηςε κέζα κπφιηθν θσκί. Θαηφπηλ άξρηζε λα ηξψεη. ΋ρη ηηο πέηξεο βέβαηα, αιιά ηε λφζηηκε ηξηςάια. Θάιεζε θαη ηνπο ηζνκπάλεδεο λα θάλε. Απηνί αξλήζεθαλ. Γελ ήζειαλ λα ξηζθάξνπλ κε έλα θαγεηφ πνπ είρε πέηξεο κέζα. Υζηφζν παξαθνινπζνχζαλ κε ελδηαθέξνλ λα δνπλ, αλ ηειηθά ν Κνζρνληνχιαο ζα έηξσγε ηηο πέηξεο. Ρειηθά ν Κνζρνληνχιαο δελ έθαγε ηηο πέηξεο. ΋ηαλ ηέιεησζε ην θαγεηφ, ηηο έβγαιε απφ ην κπξαθαηδάθη θαη ηηο άθεζε δίπια. Κεηά μάπισζε. Έλαο ηζνκπάλνο δνθίκαζε κηα πέηξα κε ηα δφληηα ηνπ. Θφληεςε λα ηα ζπάζεη. Ρφηε θαηάιαβαλ φινη πσο ηελ «πάηεζαλ». Έθπγαλ απνγνεηεπκέλνη. Ν Κνζρνληνχιαο ρακνγεινχζε... Λ. Θ.

ΥΡΗ΢ΣΟΤΓΔΛΛΗΑΣΗΘΔ΢ ΑΙΖΘΔΗΔ΢

66

Φηιφμελνο, αζψνο, ληφκπξνο ν Θψηζηνο. Θαη λνηθνθχξεο. Ρα ρε φια έηνηκα γηα ηα Σξηζηνχγελλα. Θαη ζαλ θαιφο νιπκπίζηνο Ιηβαδηψηεο θξφληηζε λα έρεη θη έλα θαιφ γνπξνχλη, 90 θηιά πάλσ θάησ, έηζη γηα ην έζηκν. Ρε κέξα πνπ ην ζθαμε, θηινμελνχζε θη έλα θίιν ηνπ απφ δηπιαλφ ρσξηφ. Ρν Βάην. Αθνχ έγδαξαλ ην άηπρν δψν θη έθαγαλ ηελ πξψηε ηεγαληά, φπσο απαηηνχζε ην έζηκν θαη ε φξεμε, θαη απφιαπζαλ καχξν γιπθφ θξαζί, ην ξημαλ ζηελ θνπβέληα.

- ΋ια θαιά, είπε ν Θψηζηνο. Ν,ηη πξέπεη είλαη ην γνπξνχλη. Κφλν πνπ πξέπεη λα ην κνηξάζεηο ζηνπο ζπγγελείο. Ξαιηνέζηκα βιέπεηο...

- Γηαηί λα ην κνηξάζεηο ζηνπο ζπγγελείο: Απφξεζε ν θίινο ηνπ.

- Δ, βιέπεηο είλαη νη αδειθέο, νη ζπκπέζεξνη, νη θνπκπάξνη...Γελ κπνξείο λα κελ ηνπο δψζεηο. ΄Δπεηηα θαλέλαο ηνπ δελ έρεη γνπξνχλη. Αξηζηνθξάηεςαλ φινη.

- Λα κε δψζεηο ζε θαλέλαλ!

-Γε γίλεηαη.

- Θη φκσο γίλεηαη.

-Ξψο: - Άθνπ, είπε ζπλσκνηηθά θαη ςηζπξηζηά ν Βάηνο. Θα πεηο φηη ζνπ θιεςαλ ην γνπξνχλη.

- Γε γίλεηαη ηέηνην πξάγκα.

- Γίλεηαη. Πθέςνπ ην. Ρν ζθέθηεθε ν Θψηζηνο. Ζ ηδέα ηνπ άξεζε. Έηζη κφλν ζα γιχησλε ην γνπξνχλη. Ν ...θίινο ηνπ φκσο είρε άιια ζρέδηα. Πεθψζεθε ηε λχρηα, πήξε ην γνπξνχλη, ηφβαιε ζ΄έλα ηζνπβάιη θαη ην θξπςε έμσ απφ ην ρσξηφ ζηελ θαιχβα ελφο ακπειηνχ. Κεηά γχξηζε ζην ζπίηη ηνπ Θψηζηνπ γηα λα κελ "θηλήζεη" ππνςίεο. Ξξσί πξσί ν Θψηζηνο αληηιήθηεθε ηελ εμαθάληζε ηνπ γνπξνπληνχ θη έηξεμε ζηνλ θίιν ηνπ.

- Ππθνξά, Βάην! Καο θιέςαλ ην γνπξνχλη! Ν Βάηνο ηνλ θνίηαμα κε ρακφγειν θαη πνλεξηά. Ρνπ θιεηζε κάιηζηα θαη ην κάηη.

67

- Κπξάβν, Θψηζην. Έηζη λα ην ιεο. ΋ινη ζα ζε πηζηέςνπλ. Ιίγν αθφκα θαη ζα ην πίζηεπα θαη γσ...

- Βξε, άζε η΄αζηεία. Σάζεθε ην γνπξνχλη. Ρν έθιεςαλ.

- Κπξάβν , Θψηζην, επέκελε ν θίινο ηνπ. Κσξέ κήηε ζηελ ηειεφξαζε δε βιέπεηο ηέηνηνπο θαινχο εζνπνηνχο. Θνίηα λα δεηο πνπ δε ζνπ θαίλνληαλ....Κπξάβν, κπξάβν... Ινηπφλ εγψ θεχγσ γηα ην ρσξηφ. Δζχ λα ιεο πσο ζην έθιεςαλ θη φια ζα πάλε θαιά. Έηζη θη έγηλε. Ν Θψηζηνο επέκελε πσο ηνπ είραλ θιέςεη ην γνπξνχλη. Άιινη ηνλ πίζηεπαλ, άιινη φρη. Ζ νπζία είλαη φηη δελ έθαγε γνπξνχλη ηα Σξηζηνχγελλα...

ΛΟΗΘΟΘΤΡΖ΢ ΚΔ ΣΑ ΟΙΑ

68

Ζ ιέμε "λνηθνθχξεο" δελ έρεη θακηά ζρέζε κε ...ηαμηθέο δηαθνξέο ζηελ παξαδνζηαθή ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα. Γελ έρεη ηελ έλλνηα, φπσο κεξηθνί λνκίδνπλ, ηνπ πινπζίνπ, ηνπ άξρνληα ελφο ηφπνπ. Δίλαη έλα απιφ επίζεην, πνπ απνδίδεηαη ζ΄εθείλνλ πνπ θξνληίδεη θαη παιεχεη γηα ηηο βαζηθέο νηθνγελεηαθέο θαη θνηλσληθέο ππνρξεψζεηο. Πε θείλνλ πνπ αγσλίδεηαη ζθιεξά ην θαινθαίξη γηα λα έρεη μχια, αιεχξη, ιάδη, ηνπξζί, ηζίπνπξν θιπ ην ρεηκψλα. Ζ ιέμε "λνηθνθπξά" απνδίδεηαη ζηε γπλαίθα, πνπ δηαηεξεί θαζαξφ ην ζπίηη ηεο, πνπ πιέθεη, δπκψλεη, θεληάεη, θάλεη σξαία γιπθά ηνπ θνπηαιηνχ, θξνληίδεη ψζηε ν ζχδπγνο θαη ηα παηδηά λα θπθινθνξνχλ κε θαζαξά θαη πεξηπνηεκέλα ξνχρα. Θιαζζηθφ παξάδεηγκα λνηθνθχξε ήηαλ ν Γθφγθνο ηεο ηζηνξίαο καο. Γνχιεπε ζαλ ζθιάβνο ζ΄φιε ηνπ ηε δσή. πξνθεηκέλνπ λα κε ιείςεη ηίπνηα απφ ην ζπίηη ηνπ θαη ηελ νηθνγέλεηά ηνπ. Θάζε κέξνο ηνπ ζπηηηνχ ηνπ ήηαλ γεκάην πιηθφ ρξήζηκν θη αο ήηαλ θησρφο. Μχια, ηζάθλα, θαιακνχξηα, δεληξφξηδα, θάζε είδνο ράιθηλα ζθεχε, εξγαιεία θη άιια πνιιά. Γελ ηα αγφξαδε πάληα φια απηά. Αλ έβξηζθε νπνπδήπνηε θάηη παιηφ, ην παξαηεξνχζε πξνζεθηηθά, θη αλ έβιεπε πσο κπνξεί λα αμηνπνηεζεί ην παηξλε καδί ηνπ. Ηδηαίηεξε αδπλακία είρε ζην καιιί ησλ πξνβάησλ. Ρν ζεσξνχζε βαζηθφ πιηθφ δσήο.

- Δίλαη απαξαίηεην. Δίλαη ζαλ ην λεξφ, έιεγε ζηε λεαξή ηνπ γπλαίθα. Ρν καιιί καο ληχλεη, καο δεζηαίλεη, καο θξχβεη ηε γχκληα καο, καο ζηνιίδεη ηα ζπίηηα καο. Κεγάιε ππφζεζε ην καιιί... Ζ εθηίκεζε ηνπ Γθφγθνπ πξνο ην καιιί δελ ήηαλ κφλν ζεσξεηηθή. Ήηαλ θαη πξαθηηθή. ΋πνηα πνζφηεηα καιιηνχ θη αλ έβξηζθε πάλσ ζε πνπξλάξηα, ζε ζπξκαηνπιέγκαηα, θξάθηεο θιπ ηελ έπαηξλε καδί ηνπ θαη ηελ έβαδε ζε δηάθνξεο ηξχπεο ζην ππφγεην. Δίρε γεκίζεη ηηο ηξχπεο ηνπ ππνγείνπ κε καιιί. Ζ ζθιεξή δνπιεηά φκσο θαη νη θξνληίδεο νδήγεζαλ γξήγνξα ζην ζάλαην ην Γθφγθν, αθήλνληαο απαξεγφξεηε ηε λεαξή γπλαίθα ηνπ. Θξελνχζε κέξεο πνιιέο ε δπζηπρηζκέλε ην λνηθνθχξε ζχδπγφ ηεο. ΋ηαλ κάιηζηα πήγαηλε ζην ππφγεην θη έβιεπε ηηο βνπισκέλεο κε καιιί ηξχπεο, μεζπνχζε ζε ιπγκνχο θαη κνλνινγνχζε: -Αρ καλα΄κ Γθφγθν. Ήζνπλ ηφζν ζπνπδαίνο... Βνχισζεο φιεο ηηο ηξχπεο ζην θαηψγη κε καιιί. Ρε δηθηά κνπ ηελ ηξχπα φκσο πνηνο ζα ηε βνπιψζεη: Θαη ελλννχζε θπζηθά ην κεγάιν θελφ πνπ άθελε ν Γθφγθνο ζηελ θαξδηά ηεο, ζηε δσή ηεο....

69

ΛΣΡΟΠΖ΢ ΠΡΑΓΚΑΣΑ... Γηα πνιινχο θαη δηαθφξνπο ιφγνπο αλαγθάζηεθαλ λα μεληηεπηνχλ νη άλζξσπνη. Ζ πεξίπησζε ηνπ θίινπ ηεο ηζηνξίαο καο είλαη μεθεχγεη απφ ηνπο ζπλεζηζκέλνπο ιφγνπο... Ν Ράθεο, ν ήξσαο ηεο ηζηνξίαο καο, αλαγθάζηεθε λα πάεη ζηελ μεληηηά εμαηηίαο ελφο γατδάξνπ! Αιιά αο αθήζνπκε θαιχηεξα ηνλ ίδην λα καο πεη ηελ ηζηνξία: " Πην ρσξηφ κνπ ήκνπλ κηα ραξά. Θαη δνπιεηά είρα θαη ιίγα ρσξάθηα είρα θαη θίινπο είρα θη απ΄φια είρα. Γχν πξάγκαηα κφλν δελ είρα: γπλαίθα θαη απηνθίλεην. Ζ αξρή ηνπ θαθνχ έγηλε κηα αλνημηάηηθε κέξα ζε κηα βξχζε ζηελ άθξε ηνπ ρσξηνχ. Δθεί είδα ηε Ιεληψ. ΋κνξθε, ιπγεξή, ρξπζνκαιινχζα, κε βιέκκα πνλεξφ γεκάην ππνζρέζεηο, κε ζψκα θνξησκέλν κε φινπο ηνπο αλνημηάηηθνπο ρπκνχο ηνπ έξσηα. Ρελ εξσηεχηεθα ακέζσο. Θη φρη κφλν απηφ. Πθέθηεθα λα ηε δεηήζσ θαη ζε γάκν γηα λα ζπκπιεξψζσ άιισζηε ην θελφ ηεο γπλαίθαο. Ξήγα ζην θίιν κνπ ην Γηψξγε, ηνπ είπα γηα ην κεγάιν θεξαπλνβφιν έξσηά κνπ θαη ηνπ δήηεζα λα κε ζπλνδεχζεη ζηελ πξφηαζε πνπ ζα έθαλα ζηνλ παηέξα ηεο Ιεληψο. ηφηε ζπλέβε ην δεχηεξν θαθφ. Ν Γηψξγεο κνπ έβαιε κηα ηδέα.

- Άθνπ λα δεηο. Ν παηέξαο ηεο Ιεληψο θξαηηέηαη θαιά. Έρεη θηήκαηα ζηνλ θάκπν, ιεθηά ζηελ ηξάπεδα, ιεθηά κε νπξά. Κε ζακπψλεζαη απφ ηε Ιεληψ. Θνίηαμε λα πάξεηο θαη θάηη. Δγψ ζα έιεγα λα δεηήζεηο έλα απηνθίλεην. Ρη είλαη έλα απηνθίλεην γηα ηνλ παηέξα ηεο Ιεληψο; Τχιινη ζη΄άρπξα... Ρν θαινζθέθηεθα. Δίρε δίθην ν Γηψξγεο. Κε κηα θίλεζε έιπλα ην πξφβιεκα ηεο γπλαίθαο θαη ην πξφβιεκα ηνπ απηνθηλήηνπ. Κ' έλα ζκπάξν δπν ηξπγφληα! Έλα βξάδπ πήγακε κε ην θίιν κνπ ζην ζπίηη ηεο Ιεληψο. Κεηά απφ πνιιέο θνπβέληεο ν παηέξαο ηεο Ιεληψο δέρηεθε λα κνπ δψζεη ηε Ιεληψ γηα γπλαίθα. Φπζηθά δέρηεθε θαη ε Ιεληψ πνπ κε ιίγσζε κε ηηο καηηέο θαη ηα ρακφγειά ηεο. Γε δέρηεθε φκσο ν παηέξαο ηεο λα καο δψζεη πξνίθα. Λα καο δψζεη έλα απηνθίλεην.

- Απηφ δε γίλεηαη, Ράθε, παηδί κνπ. Κελ αθνχο ηη ιέεη ν θφζκνο. Γελ έρσ πνιιά πξάγκαηα. Κήηε ιεθηά. Έπεηηα έρσ θαη δπν άιιεο θφξεο πνπ ζέισ λα παληξέςσ. Αλ ινηπφλ ζέιεηο θαη αγαπάο ηε Ιεληψ πάξηελ φπσο είλαη. Απηνθίλεην δελ κπνξψ λα ζνπ δψζσ. Γηα λα ζνπ δείμσ φκσο πσο ζε εθηηκψ θαη ζ΄αγαπψ ζα ζνπ δψζσ ην γατδνχξη. Δίλαη λέν, δνπιεπηάξηθν θαη ζα ζνπ θαλεί ρξήζηκν.

70

Γελ κνπ άξεζαλ απηά ηα ιφγηα. Δμαθνινπζνχζε φκσο λα κνπ αξέζεη ε Ιεληψ. Ν Γηψξγεο κε πήξε γηα ιίγν έμσ.

- Ινηπφλ, ηη ιεο; Κνπ είπε.

- Μέξσ εγψ...Ρε Ιεληψ ηελ αγαπψ θαη ζέισ λα ηελ πάξσ.

- Δ, ηφηε πάξε θαη ην γατδνχξη. Γηαηί λα ην ράζεηο. Απφ ην ηίπνηα θαιφ είλαη θη απηφ. Έηζη θη έγηλε. Ξήξα θαη ηε Ιεληψ θαη ην γατδνχξη. Έδεζα κηα ρξνληά ραξηζάκελε κε ηε Ιεληψ. Κηα κέξα, καχξε κέξα, ε Ιεληψ αγάπεζε θάπνηνλ πεξαζηηθφ καλάβε θαη ην ζθαζε καδί ηνπ. Έηζη κνπ έκεηλε ην γατδνχξη γηα παξεγνξηά. Ν θφζκνο κε έβιεπε κε ην γατδνχξη θαη θνπλνχζε ην θεθάιη. Αλ θαη δε κνπ κηινχζαλ θαηαιάβαηλα ηη έιεγαλ απφ κέζα ηνπ.

- Βξε ην θνπθαξά, ηνπ θπγε ε γπλαίθα ηνπ θαη ηνπ κεηλε ν γάηδαξνο... Κεξηθνί κνπ ην ιεγαλ θαη θαηάθαηζα: - Ράθε, πψο ηα παο κε ην γάηδαξν; Θξίκα πνπ έθπγε ε Ιεληψ. Φέξζεθε επηπφιαηα. Ρέινο πάλησλ, απηά έρεη ε δσή. Δπηπρψο πνπ ζνπ έκεηλε ν γάηδαξνο. Κήλεο άθνπγα ηέηνηα ζρφιηα. Κήλεο αηζζαλφκνπλ ηε ιχπεζε, ηηο εηξσλείεο, ηε "ζπκπφλνηα" ησλ ζπγρσξηαλψλ. Πην ηέινο δελ άληεμα. Ξνχιεζα ζην θίιν κνπ ηα γατδνχξη φζν φζν, έβγαια ηα ραξηηά γηα ηε Γεξκαλία θη έθπγα. Λα γηαηί βξέζεθα ζηα μέλα, θίινη κνπ. Δμαηηίαο ελφο γατδάξνπ. Θαη πψο λα γπξίζσ πίζσ...

ΚΑΛΑ ΚΟΤ ΣΑ ΘΙΧ΢΢ΟΠΟΤΙΑ...

71

Ζ Θψδα ζα πήγαηλε θείλε ηε ρξνληά ζην παλεγχξη ησλ Πεξβίσλ. Πην "Ληάκηξνπ" φπσο ην έιεγαλ θαη ην ιέλε ζην Ιηβάδη. Ήηαλ ην ζπνπδαηφηεξν παλεγχξη ηεο πεξηνρήο Βφξεηαο Θεζζαιίαο θαη Γπηηθήο Καθεδνλίαο. Πψθξσλ θαη κπαισκέλε γπλαίθα ε Θψδα δίλεη ιεπηνκεξείο θαη ...δηπισκαηηθέο ζπκβνπιέο ζηελ θφξε ηεο ηε Καξίθα, πνπ ζα άθελε ζην ζπίηη γηα ηε θξνληίδα ησλ νηθηαθψλ δψσλ θαη ηνπ λνηθνθπξηνχ γεληθψο.

- Ξξφζερε ηελ θιψζζα θαη ηα θισζζφπνπια. Κελ έξζσ θαη δε βξσ θαλέλα...Πνπ αθήλσ είθνζη πνπιάθηα.

- Λαη, κάλα, ζα ηα πξνζέμσ.

- Λα ηαΐδεηο ηελ αγειάδα θαη λα ηελ αξκέγεηο.

- Λαη, κάλα.

- Θαη θάηη άιιν, πνπ πξέπεη λα πξνζέμεηο γηαηί μέξσ ηη ιηγνχξα πνπ είζαη. Ρν γιπθφ είλαη δειεηεξηαζκέλν. Ρνπ βαια έλα θάξκαθν λ΄αληέμεη κέρξη ην Ξάζρα. Κελ ηπρφλ θαη θαο, θαεκέλε, γηαηί ζα πεζάλεηο.

- Γε ζα θάσ, κάλα.

- Άηληε θεχγσ ηψξα θαη φπσο είπακε. Ρελ άιιε κέξα ε Καξίθα ζέινληαο λα απνιαχζεη ζπδεηήζεηο κε θίιεο, εγθαηέιεηςε ην ζπίηη ηεο παίξλνληαο, βέβαηα, φια ηα αλαγθαία κέηξα. Ρν ζνθφ ηεο κπαιφ βξήθε ιχζε γηα ηα θισζζφπνπια, πνπ έθεπγαλ εχθνια απφ ηε θιψζζα θαη ράλνληαλ. Ρα έδεζε φια απφ ηα πφδηα ηεο θφηαο!

- Ρψξα δελ κπνξνχλ λα ραζνχλ, κνλνιφγεζε. ΋ηαλ γχξηζε απφ ηηο θίιεο ηεο ην κεζεκέξη, δηαπίζησζε πσο ε θιψζζα θαη ηα θισζζφπνπια εμαθαλίζηεθαλ. Έθαγε ηνλ ηφπν λα ηα βξεη. Ρίπνηα φκσο. Κηα γξηά γεηηφληζζα ηελ πιεξνθφξεζε φηη είδε έλα γεξάθη λα θεχγεη θνξησκέλν κε κηα θφηα απφ ηελ απιή ηεο Καξίθαο. Απηφ ήηαλ. Ρν γεξάθη άξπαμε ηελ θιψζζα θαη καδί κ΄απηήλ θαη ηα δεκέλα θισζζφπνπια.

- Θαηαζηξνθή, θψλαμε απειπηζκέλα κάλα κνπ ζα κε ζθνηψζεη. Ξξνζπάζεζε ψξεο λα βξεη δηθαηνινγίεο, αιιά κάηαηα. Ζ κάλα ηεο δε ζα ηεο ζπγρσξνχζε ηελ παξάιεηςε. Έπεηηα είρε πνιιή αδπλακία ζ απηήλ ηελ θιψζζα. Αθνχ κειέηεζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο ε Καξίθα θαη είδε πσο δελ ππήξρε ιχζε ζηελ ηξαγηθή ηεο θαηάζηαζε, πεξηέπεζε ζε βαξηά απειπηζία. Θαη ηφηε ζθέθηεθε ην γιπθφ.

- Απηφ είλαη! Μαλάπε ζηνλ εαπηφ ηεο. Θα απηνθηνλήζσ! Θαιχηεξα λα απηνθηνλήζσ. Έςαμε, βξήθε ην ...δειεηεξηαζκέλν γιπθφ θαη ζε ιίγα ιεπηά ην θαηαβξφρζηζε φιν. Κεηά μάπισζε θαη πεξίκελε ην ζάλαην. Κάηαηα. Ν ζάλαηνο δελ έξρνληαλ γηαηί ην γιπθφ δελ ήηαλ δειεηεξηαζκέλν! Γηα θαιή ηεο ηχρε ήξζε ηε βξάδπ ε κάλα ηεο...

72

ΔΠΗΓΖΚΗΑ ΟΡΛΗΘΧΛ Ν άλζξσπνο θαη ηδηαίηεξα ν Έιιελ άλζξσπνο, πάληα βξίζθεη ηξφπνπο γηα λα ιχλεη ηα πξνβιήκαηα ηεο θαζεκεξηλήο δσήο. Κεξηθνί ιέλε φηη εμππλάδα δελ είλαη ηίπνηα άιιν παξά ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν αληηδξάεη θαλείο ζηηο δπζθνιίεο ηεο θαζεκεξηλφηεηαο. Ρα δχν παηδηά ηεο ελνξίαο ησλ Αγίσλ Αλαξγχξσλ ήηαλ θησρά. Ππάληα είραλ θακηά δξαρκή ζηε ηζέπε ηνπο θη φηαλ ηελ είραλ ηε ραίξνληαλ θαη ζθέθηνληαλ δπν βδνκάδεο πψο λα ηε μνδέςνπλ. Θχξηα παηρλίδηα ηνπο ην ηξέμηκν, νη πέηξεο, θακηά θινγέξα απφ θιαδί ζπθηάο, ηα ζέλγθηα, γεληθά ηα παηρλίδηα εθείλα πνπ δελ απαηηνχζαλ δαπάλε. Ρα «κνληέξλα» παηρλίδηα φπσο ε κπάια, νη κπίιηεο, ηα απηνθίλεηα θιπ. ηα έβιεπαλ λα ηα παίδνπλ άιινη. Κε ηνλ θαηξφ ζπλήζηζαλ ζηελ ηδέα φηη ηα «κνληέξλα» παηρλίδηα θαη άιια πξάγκαηα ήηαλ θηηαγκέλα γηα άιινπο θη φρη γη απηνχο. Ππάληεο ήηαλ θαη νη θαξακέιεο. Κφλν φηαλ πέζαηλε θαλέλαο παππνχο πήγαηλαλ θαη άξπαδαλ κεξηθέο απ΄ην ζψκα ηνπ λεθξνχ, εθκεηαιιεπφκελνη κηα θαιή ζπλήζεηα ησλ ζπκπαηξησηψλ ηνπο. Γε κηιάκε, θπζηθά, γηα ζνθνιάηεο, κπηζθφηα, καζηίρεο, γθνθξέηεο, ζηξαγάιηα θαη φια ηα ζρεηηθά. Απηά ήηαλ άγλσζηεο ιέμεηο γηα ηνπο δπν καο θίινπο. Ζ θαζεκεξηλή ηξνθή ζην ζπίηη αλάινγε. Ξέληε θνξέο ηελ εβδνκάδα παηάηεο ηεγαληηέο θαη δχν παηάηεο βξαζηέο. Κηα θνξά ην κήλα απγνθεθηέδεο κε κπφιηθν δνπκί θαη κηα θνξά ζηνπο δπν κήλεο κηα ζηάια πξφβην θξέαο έηζη γηα κπξσδηά, πνπ ιέλε. Βέβαηα, θακηά ρξνληά ηχραηλε λα έρνπλ ην Ξάζρα θαη αξλί, αλ βξίζθνληαλ θάπνηνο επινγεκέλνο ρξηζηηαλφο θαη ην δψξηδε ή ην πνχιαγε ζε επθαηξία ιφγσ ειαηησκάησλ. Ζ δηαηξνθή ζπκπιεξσλφηαλ κε ηελ θινπή απφ ηνπο γχξσ κπαμέδεο νιίγσλ θξνχησλ, θαξπδηψλ, ληνκάηαο θαη αγγνπξηψλ. Θάπνηε ηα δπν παηδηά είραλ ζην ζπίηη ηνπο δπν θφηεο. Ρηο αγαπνχζαλ πνιχ ηηο θφηεο γηαηί έθαλαλ απγά θαη κ΄απηά αγφξαδαλ απφ ην κπαθάιηθν δάραξε θαη αιάηη. Κηα κέξα φκσο ςφθεζαλ απφ θάπνηα επηδεκία. Πηεξήζεθαλ έηζη η΄απγά, ηνπο απγνθεθηέδεο θαη έγηλε δχζθνιε ε πξνκήζεηα δάραξεο θαη αιαηηνχ. Ζ επηδεκία ησλ νξλίζσλ φκσο έδσζε κηα ηδέα ζπνπδαία ζηνπο θίινπο καο. Έηζη, αθνχ πέξαζε ιίγνο θαηξφο θαη ε γεηηνληά μαλαγέκηζε κε θφηεο, απνθάζηζαλ λα θάλνπλ ηε ζπνπδαία ηδέα πξάμε. Έκαζαλ πξψηα πξψηα ζε πνηνλ αλήθε ε θάζε θφηα ηεο γεηηνληάο. Κεηά έπηαλαλ κία, πνπ αλήθε ζε εχπνξε νηθνγέλεηα, ηελ έπληγαλ θαη ηελ άθελαλ θάησ απφ ηε γέθπξα πνπ

73

ππήξρε δίπια απφ ηε βξχζε ησλ Αγίσλ Αλαξγχξσλ. Έηξεραλ θαηφπηλ ζην ζπίηη ηνπ ηδηνθηήηε θαη ηνλ ελεκέξσλαλ.

- Θάπνηα επηδεκία, έιεγε κε ζνθία ν λνηθνθχξεο.

- Λα ηελ πεηάμνπκε ζην ιάθθν καθξηά; -Λαη, κπξάβν. Ξεηάμηε ηελ γηαηί ζα βξσκίζεη ε γεηηνληά. Θα ζαο δψζσ θη απφ έλα μπινθέξαην. Έπαηξλαλ ηα μπινθέξαηα θαη ηελ θφηα θαη πήγαηλαλ καθξηά απφ ην ρσξηφ. Έςελαλ ηελ θφηα θαη αγαιιίαδε ην ζηνκάρη ηνπο. Δπηηέινπο έηξσγαλ θαη απηνί θφηα. Ρν παλεγχξη απηφ ζπλερίζηεθε γηα αξθεηφ δηάζηεκα, έσο φηνπ, γηα θαθή ηνπο ηχρε, μαλάπεζε ζην ρσξηφ πξαγκαηηθή επηδεκία νξλίζσλ. Ζ κάλα ηνπο, πνπ κάιινλ είρε κπξηζηεί ηελ φιε δνπιεηά, ρσξίο απηφ λα είλαη ηζηνξηθά απνδεδεηγκέλν, ηνπο είπε: - ΋πνηνο ηξψεη ςφθηα θφηα, πνπ πξηλ ήηαλ άξξσζηε, πεζαίλεη! Θαη νη θίινη καο δελ μαλάθαγαλ. Έπεηηα είραλ βαξεζεί θαη ην θξέαο ηεο θφηαο. Ίζσο θάπνηνο ηζρπξηζηεί πσο φια απηά ήηαλ κηα αλήζηθε πξάμε. Ξσο φια απηά δελ ήηαλ εμππλάδα, αιιά θινπή. Ν ηζρπξηζκφο απηφ είλαη απιψο ιάζνο...

74

ΠΑΣΑΣΔ΢... ΓΑΙΑΕΟΑΗΚΑΣΔ΢ Ξαηαηνπαξαγσγφο ν θίινο καο. Ρε ιίγε ζνδηά ηνπ ηελ πνχιαγε ν ίδηνο ζηα γχξσ θνληηλά αιιά θαη καθξηλά ρσξηά. Φφξησλε ζην θνξηεγφ απηνθίλεην ηελ παηάηα καδί κε ηα κνπιάξηα θαη μεθφξησλε θάπνπ, πνπ λα έθηαλε πνιιά ρσξηά.

Γνπιεηά δχζθνιε θαη πνιχπινθε. Φφξησκα, μεθφξησκα, πεδνπνξία θαη επηπιένλ θσλέο ζηνπο δξφκνπο θαη πξνζπάζεηεο λα πείζεη ηνλ θφζκν λα αγνξάζεη. Ρνχην ην ηειεπηαίν ήηαλ γηα ην θίιν καο ζσζηφ βάζαλν. Δθάξκνζε πνιιά "ζπζηήκαηα" θαη δηαιάιεζε πνιιά είδε "ζιφγθαλ". ΋ια κε κέηξηα απνηειέζκαηα. Θάπνηα κέξα ηνπ θαηέβεθε ε κεγάιε ηδέα: ζα "πέηαγε" πνιηηηθά "ζιφγθαλ". Θα κειεηνχζε πξψηα "ηη πνιηηηθφ θαπλφ θνπκάξεη" ην ρσξηφ θη αλάινγα ζα έπξαηηε. Ή θαιχηεξα ζα θψλαδε. Έηζη, φηαλ πιεξνθνξνχληαλ φηη ην ηάδε ρσξηφ, πνπ επηζθέπηνληαλ, ήηαλ ζηελ πιεηνςεθία ΞΑΠΝΘ ι.ρ. ,δηαιαινχζε ζηνπο δξφκνπο: - Ξαηάηα ζνζηαιηζηηθή!

- Ξαηάηεο γηα θαινχο δεκνθξάηεο! Θη άιια παξφκνηα. Αλάινγε "ζπλζεκαηνινγία" άθνπγε ην ρσξηφ πνπ πιεηνςεθνχζε ε "Λέα Γεκνθξαηία", ην ΘΘΔ θ.ν.θ. Ρελ "πάηεζε" φκσο ζε θάπνην ρσξηφ, γηαηί εθεί βξίζθνληαλ έλαο ζπκπαηξηψηεο ηνπ πνπ ηνλ ήμεξε. ΋ρη κφλνλ ηνλ ίδην, αιιά θαη ηελ "εκπνξηθή" πνιηηηθή ηνπ.

75

Ν ζπκπαηξηψηεο, ινηπφλ, ελεκέξσζε νξηζκέλνπο θαη απφ θνηλνχ απνθάζηζαλ λα "ζηήζνπλ πιάθα". Πεκεηψλνπκε φηη ην ρσξηφ ήηαλ πέξα γηα πέξα αξηζηεξφ. Κφιηο εκθαλίζηεθε ζηελ "πηάηζα" ηνπ ρσξηνχ ν παηαηνπψιεο, ηνλ πιεζίαζαλ δχν απφ ηελ παξέα ηνπ ζπκπαηξηψηε ηνπ θαη ηνπ είπαλ: - Άθνπ λα δεηο, θίιε. Ρν ρσξηφ απηφ είλαη βαζηιηθφ κέρξη ην θφθθαιν. Αλ δελ είζαη κε ην βαζηιηά, ζήθσ θαη θχγε ακέζσο.

- Ρη ιέηε, βξε παηδηά! Βαζηιηθφο είκαη. Απφ πάππνλ πξνο πάππνλ! Θη άξρηζε ηε δηαθήκηζε ν θίινο καο: - Ξαηάηα βαζηιηθή!

- Ξαηάηα γαιαδναίκαηε! Ν θφζκνο φκσο δελ αγφξαδε. Ξψο λα αγφξαδε κε ηέηνηα δηαθήκηζε... Ξέληε νιφθιεξεο ψξεο θψλαδε ζηνπο δξφκνπο ν ηαιαίπσξνο παηαηνπαξαγσγφο, ρσξίο λα δψζεη έζησ θαη έλα θηιφ παηάηεο. Θαηαθνπξαζκέλνο ν ίδηνο θαη ηα δπζηπρηζκέλα κνπιάξηα, μεθφξησζε θνληά ζην θαθελείν ηνπ ρσξηνχ θαη κπήθε κέζα. Πην κεηαμχ ε ςπρή ηνπ είρε γεκίζεη αγαλάθηεζε θαη κίζνο γηα ηνπο βαζηιηθνχο, πνπ δελ πξνηίκεζαλ ην πξντφλ ηνπ. Πην θαθελείν, πίλνληαο ηζίπνπξν, άξρηζε λα βξίδεη ην βαζηιηά θαη λα εμπκλεί ηνπο αξηζηεξνχο. Έηζη λφκηδε πσο ζα εθδηθεζεί ηνπο παξαβξηζθφκελνπο. Απηνί φκσο ελζνπζηάζηεθαλ απφ ηηο "λέεο ζέζεηο" ηνπ παηαηνπαξαγσγνχ θαη ηνπ αγφξαζαλ φιε ηελ παηάηα ζε ιίγα ιεπηά. Φπζηθά αθνινχζεζε θαη γιέληη...

76

ΡΟΚΑΛΣΗΘΖ ...ΘΗΛΓΤΛΟΙΟΓΗΑ Ν Ιάκπεο, θηελνηξφθνο ζην επάγγεικα, ζηακάηεζε ην "Ληάηζνπλ" ζε κηα βξχζε, ιίγν έμσ απφ κηθξφ ρσξηφ ηεο παξνιχκπηαο γεο. Δθεί θάπνηα παλέκνξθε κηθξνπαληξεκέλε γηνκάηε ράξε, ρακφγεια θαη ληπκέλε κε ηξφπν πνπ έδεηρλε φιε ηε καγηάηηθε δξνζηά ηεο, έπιελε ηε θινθάηε παξνπζία δχν γατδάξσλ. Ρν Ιάκπε ζπγθίλεζε ε κηθξνπαληξεκέλε. Πηνιίζηεθε κε ην γνεηεπηηθφηεξν ρακφγειν θαη πξνζπάζεζε λα ηξαβήμεη ηελ πξνζνρή ηεο. Γελ ηα θαηάθεξε. Κεηά δνθίκαζε θάηη θνκπιηκέληα πνπ είρε ζεκεηψζεη ζην κπαιφ ηνπ απφ ηειενπηηθά ζήξηαι. Ρίπνηα θαη κ΄απηά. Δηνηκάδνληαλ λα θχγεη, φηαλ ηνπ θαηέβεθε ε κεγάιε ηδέα. Ξιεζίαζε ηελ φκνξθε κηθξνπαληξεκέλε θη άξρηζε λα γειάεη. Λα γειάεη πνιχ. Ζ κνξθνληά, ζεο γηαηί ελνριήζεθε, ζεο γηαηί λφκηζε πσο βξίζθνληαλ δίπια ζε ζρηδνθξελή, ηνλ θνίηαμε επηηέινπο.

- Μέξεηο γηαηί γειάσ; Οψηεζε ν Ιάκπεο.

- ΋ρη, απάληεζε εθείλε.

- Λα ζνπ πσ. Πε ιίγν ζα ζε αγθαιηάζσ. Δζχ βέβαηα ζα βάιεηο ηηο θσλέο. Γπν ζπγρσξηαλνί ζνπ, πνπ βξίζθνληαη πίζσ απφ θείλα ηα δέληξα θαη ζθάβνπλ, ζα αθνχζνπλ ηηο θσλέο θαη ζα εηδνπνηήζνπλ ηνλ άληξα ζνπ. Θα ξζεη. Θα ηξαβήμνπκε καραίξηα. Αλ ηνλ ζθνηψζσ εγψ, εζχ ζα κείλεηο ρσξίο άληξα. Αλ κε ζθνηψζεη εθείλνο, ζα πάεη θπιαθή, νπφηε πάιη ζα κείλεηο ρσξίο άληξα! Αο πάξνπκε ηψξα ηελ άιιε πεξίπησζε, ζπλέρηζε ν θηελνηξφθνο κε ην "Ληάηζνπλ". Δζχ βάδεηο ηηο θσλέο, δε ζ΄αθνχεη λα ιεξσζείο απ΄ηα ρψκαηα θαη λα ζπκβνχλ θη άιια πνιιά πνπ ζα ζηελαρσξήζνπλ Δθείλε ηνλ θνίηαμε κε ζθεπηηθηζκφ.

- Κπνξνχλ λα ζπκβνχλ ηφζα πνιιά; Οψηεζε.

- Θαη βέβαηα ζα ζπκβνχλ.

- Θαη ηη πξέπεη λα θάλσ γηα λα κε ζπκβνχλ; - Έια καδί κνπ. Ρελ πήξε απφ ην ρέξη θαη πξνρψξεζαλ ζε κηα θαηαπξάζηλε "θξπςψλα"...

77

ΣΑ ΓΧΡΑ ΑΠΟ ΣΟ "ΛΗΑΚΗΡΟΤ" Ν Κήηζηνο εηνηκάδνληαλ γηα ην "Ληάκηξνπ". Έηζη έιεγαλ ζην Ιηβάδη ην κεγάιν παδάξη ησλ Πεξβίσλ. Ίζσο γηαηί δηαξθνχζε ελληά κέξεο. Θαη είρε φλνκα ζνβαξφ ηνχην ην παδάξη. Θεσξνχληαλ , αο πνχκε, ε Γηεζλήο Έθζεζε Θεζζαινλίθεο ηεο επνρήο εθείλεο. (Ξξνπνιεκηθά). Πηα Πέξβηα κπνξνχζεο λα αγνξάζεηο φ,ηη πνζνχζε ε ςπρή ζνπ. Απφ θαιφ χθαζκα κέρξη θαη γατδνχξηα. Ν Κήηζηνο, πξηλ μεθηλήζεη κε ηελ παξέα ηνπ, θξφληηζε θη έδεζε ηέζζεξηο θφκπνπο ζην καληήιη ηνπ. Ήζειε λα ζπκεζεί έηζη ηα ηέζζεξα ζπνπδαηφηεξα πξάγκαηα πνπ ζθφπεπε λα αγνξάζεη: 1. Γέθα θππξηά γηα ηηο αγειάδεο θαη 18 κεγαινηζφθαλα γηα ηα πξφβαηα θαη ηα λενζεκάδεπηα.

2. Κηα κπνπξγθάηζα κεγάιε.

3. Έλα ζακάξη γηα ην θνπηζφ ην άινγν.

4. Έλα δψξν γηα ην λενγέλλεην εγγφλη πνπ απφθηεζε ε λπθαδηά ηνπ γηνπ ηνπ, ε Ιέλσ. Μεθίλεζε καδί κε πνιινχο άιινπο. Ήηαλ απφγεπκα. Αλεθφξηζαλ πξνο ηνλ Ξξνθήηε Ζιία κε ηα δψα. Θα δηέζρηδαλ λχρηα ηε Πάπθα θαη ην πξσί, κφιηο ζα ζβελε ν Απγεξηλφο, ζα έθηαλαλ ζηελ Θαζηαληά. Θα μεθνπξάδνληαλ ιίγν εθεί θαη ην κεζεκέξη ζα έθηαλαλ ζην παλεγχξη. Έηζη θη έγηλε. Ρν παδάξη ησλ Πεξβίσλ θείλε ηε ρξνληά ήηαλ πάκπινπην. Θακηά ρξνληά έηζη. Σάιθηλα θαη μχιηλα απφ ηελ Ήπεηξν, θνξάδεο απφ ηε Ιακία, πθάζκαηα απφ ηε Θεζζαινλίθε, δέξκαηα απφ ηελ Θαζηνξηά, κνζράξηα απφ ηε Ιάξηζα, θιαξίλα απφ ην Βειβεληφ, ζσζηφο παξάδεηζνο! Κέρξη θαη ληηδέδεο απφ η\ν Βφιν ππήξραλ. Θάηη πνπ άξεδε ζην Κπαξκπακήηζην θη αο θψλαδε ζηνπο άιινπο, πσο ηα "ηζηιηκπνπξδήκαηα" ραινχλ ηελ θνηλσλία θαη νδεγνχλ ηνλ άλζξσπν θαηά Γηαβφινπ... Ακέξηκλνο θαη κε ην θεθάιη ςειά απνιάκβαλε ζπηζακή πξνο ζπηζακή ην παδάξη ν κπαξκπα Κήηζηνο. Ήμεξε πσο ηνπ ρξφλνπ πάιη ζα ρε ηελ επθαηξία λα μεδψζεη ιίγν απφ ηε δχζθνιε θηελνηξνθηθή δσή. Γιέληεζε, κπεθξνχιηαζε ςψληζε θη φηαλ βξέζεθε κπξνζηά ζε κηα ζηνίβα πθάζκαηα, ζπκήζεθε η΄αγγφλη ηνπ. Έβγαιε θαη ην καληήιη ηνπ γηα λα βεβαησζεί. Ξξάγκαηη έλαο θφκπνο ήηαλ δεκέλνο. Ρπρεξφο θαζψο ήηαλ πάληα θαη ιίγν πησκέλνο είδε έλα ζθνχθν ζε θάπνηα γσληά "ησλ ελδπκάησλ απφ ηελ Αζήλα", φπσο έγξαθε κηα πξφρεηξε ηακπέια. Γελ πξφζεμε φκσο θαιά. Ή κάιινλ δελ είδε φηη ηα πεξηζζφηεξα είδε εθεί είραλ ζρέζε κε ηε γπλαίθα θαη θπξίσο κε ηα εζψξνπρα ηεο γπλαίθαο. Έδεημε ζηνλ πσιεηή κε ην δάρηπιν ην ζθνχθν θαη ηπιηγκέλν ηνλ έβαιε ζηνλ ηξνβά. Αλ πξφζερε θαιά, ζα έβιεπε πσο δελ αγφξαζε κσξνπδηαθφ

78

ζθνχθν, αιιά γπλαηθείν ζνπηηέλ, ιεπθνχ ρξψκαηνο, δηπισκέλν θαλνληθά. Ν ΋ιπκπνο πάλσ ζηνλ Θίζζαβν, θαζψο ιέλε! Γπξίδνληαο ζην Ιηβάδη ν Κήηζηνο, έδεημε κε θακάξη φια ηα πξάγκαηα πνχ θεξε απφ ην "Ληάκηξνπ". Θνχλεζε κάιηζηα θαη φια ηα θνπδνχληα καδί, έηζη γηα ληφξν, γηα γνχξη. Φπζηθά έδσζε θαη ην ηπιηγκέλν δψξν ζηε λπθαδηά.

- Απηφ ην δψξν είλαη γηα η΄αγγφλη κνπ. Λα ην αλνίμεηο ζην ζπίηη ζνπ. Λα ραξεί θαη ην άλνηγκα. Έηξεμε ραξνχκελε ε Ιέλσ ζηε ζπίηη. Ρν κσξφ, κεξηθψλ κελψλ, δελ κπνξνχζε λα απνιαχζεη ην άλνηγκα. Ρν απφιαπζε ε Ιέλσ. Πηελ αξρή ηεο θάλεθε θαη απηελήο γηα ζθνχθνο. Παλ ην θαινμέηαζε φκσο, είδε φηη ήηαλ έλαο κνληέξλνο ζηεζφδεζκνο. Πνπηηέλ. Γάγθσζε ηα ρείιε ηεο απφ ραξά. Ήηαλ κεγάιε ππφζεζε θείλα ηα ρξφληα λα θνξάο ζνπηηέλ. Κφλν νη "γθαγθάλεο" είραλ ηνχην ην πξνλφκην. Ρν δνθίκαζε ακέζσο. Ραίξηαδε ηέιεηα ζην σξαίν ζηήζνο ηεο. Μαλαδάγθσζε ηα ρείιε ηεο απφ ηθαλνπνίεζε. Κεηά ζθέθηεθε: "Ιεο λα έθαλε ιάζνο ή ην έθεξε επίηεδεο γηα κέλα;". Πηε ζπλέρεηα μαλαζθέθηεθε φηη ν πεζεξφο ηεο δελ θάλεη ιάζε θαη είλαη ζεξηφ άληξαο, παξά ηα ρξνλάθηα! Ξήγε ζηνλ θαζξέπηε θαη κηζφθιεηζε ζηνλ εαπηφ ηεο ην κάηη. Ρεο άξεζε ε ηδέα ηνπ πεζεξνχ ηεο λα ηεο θέξεη κνληέξλν ζνπηηέλ.

- ΋ια απηά γηα ην κσξφ ήηαλ θφιπν. Έπεηηα κνπ είπε λα ην αλνίμσ ζην ζπίηη. Άξα γηα κέλα ην έθεξε θαη ήμεξε θαιά, κνλνιφγεζε. Θαζψο πέξλαγε ν θαηξφο φιν θαη γιπθνρακνγεινχζε ζηνλ πεζεξφ ηεο ε Ιέλσ. Πηγά ζηγά ην πξφζεμε θαη ν κπαξκπα Κήηζηνο. Κηα κέξα ηνπ είπε γηα ην ιάζνο πνπ έθαλε, θαζψο ήηαλ κφλνη, βέβαηα. Απηφο ζηελ αξρή έβξηζε ηνλ εαπηφ ηνπ. Πθέθηεθε φκσο ζηε ζπλέρεηα ηα ππθλά ρακφγεια ηεο λχθεο. Γέιαζε πνλεξά θαη δήηεζε λα δεη αλ ηεο πάεη ην δψξν...

Ππιν αλέκτωπ λαλήσει ... ( Ν ΚΞΑΟΚΞΑΚΗΣΑΙΖΠ)

79

Γε λνκίδσ λα ππάξρεη Ιηβαδηψηεο πνπ λα κελ μέξεη ή λα κελ έρεη αθνχζεη γηα ηνλ κπαξκπα Κηράιε. Θιαζζηθφο νιπκπίζηνο ηχπνο, δηαηεξνχζε πάληα φια ηα ζηνηρεία ελφο άλεηνπ θαη έμππλνπ αλζξψπνπ, πνπ ηνπ αξέζεη ην γέιην, ην θέθη, ε ζπληξνθηά. Ρα ληάηα, ε ζηξαηησηηθή ζεηεία, ε δσή ηνπ γεληθά ήηαλ ζπλδεδεκέλε κε έλα ζσξφ ηζηνξίεο, πνπ ηηο δηεγνχληαη νη Ιηβαδηψηεο θάζε θνξά πνπ ζέινπλ λα μεθχγνπλ απφ ηηο θαζεκεξηλέο έγλνηεο. Σαξαθηεξηζηηθή θαη παξνηκηψδεο ήηαλ ε άλεζε ηνπ κπαξκπα Κηράιε. Θακηά βηάζε. Θαλέλα άγρνο. Ξνηέ θαη πνπζελά. Ήζειε λα απνιακβάλεη ηε δσή ζηαγφλα ζηαγφλα, κε ρακφγειν θαη ρσξίο ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο. Ζ θπζηθφηεηα ζ΄φιν ηεο ην κεγαιείν. ΋ηαλ επηζθέπηνληαλ ηα ζπίηηα ησλ γλσζηψλ θαη θίισλ ηνπ ήζειε λα ηνπο ρνξηαίλεη θνπβέληα θαη ζπληξνθηά. Ώξεο νιφθιεξεο. Κέρξη παξαμεγήζεσο, πνπ ιέλε. Ιέγεηαη πσο έηζη θη έξρνληαλ ν κπαξκπα Κηράιε ζην ζπίηη, θαιφ μεκέξσκα!

- Άληε, Κηράιε, πήγε δέθα ε ψξα.

- Σαξά ζ΄απηνχο πνπ δνπλ θαη απνιακβάλνπλ ην πέξαζκα ηεο ψξαο, απαληνχζε ν κπαξκπα Κηράιε.

- Κηράιε, πήγε δψδεθα ε ψξα. Κεζάλπρηα.

- Ξήγε θηφιαο; ΋πνπ λάλαη ζα ιαιήζνπλ ηα θνθφξηα. Θη έπηαλε κηα ηζηνξία κε θνθφξηα, πνπ ηειεησκφ δελ είρε.

- Αχξην, Κηράιε, έρνπκε θάηη δνπιεηέο πξσί πξσί. θαη ζπ θαίλεζαη θνπξαζκέλνο...

- Κπξάβν, παηδηά. ΋κσο λα κε βηάδεζηε. Νη δνπιεηέο μέξνπλ λα πεξηκέλνπλ πάληα. ΋ζν γηα κέλα, πξάγκαηη είκαη ιίγν θνπξαζκέλνο. Αιιά κελ αλεζπρείηε. Θαη ε θνχξαζε κέζα ζηε δσή είλαη. Θη άξρηδε ζρεηηθέο ηζηνξίεο. Ρν σξαίν ήηαλ πσο ζην ηέινο λχζηαδε θαη θνηκφηαλ ζηε θηιφμελε θφρε, κέρξη πνπ μεκέξσλε θαη ν ήιηνο έβγαδε θέξαηα. Θα κε ξσηήζεηε, αλ θνηκφηαλ θαη ν λνηθνθχξεο. Κάιινλ φρη...

΢ΣΑ ΥΡΟΛΗΑ ΣΖ΢ ΘΑΣΟΥΖ΢\

80

Σξφληα Θαηνρήο ζηα ρσξηά καο. Μαθληθά ην κηθξφ παηδί αξξψζηεζε. Γηαηξφ δχζθνιν λα βξεηο εθείλα ηα ρξφληα. Νη γνλείο ηνπ παηδηνχ δήηεζαλ ηε βνήζεηα ηεο «ζνθήο» ζεηηζαΡίλαο, πνπ ήηαλ εηδηθή ζηα γηαηξνζφθηα θαη ζην μεκάηηαζκα. Γελ κπφξεζε φκσο λα θάλεη ηίπνηα. Ζ θαηάζηαζε ηνπ παηδηνχ ρεηξνηέξεπε. Έγηλε ζπγθέληξσζε ηνπ «ζηελνχ νηθνγελεηαθνχ θχθινπ» λα εμεηάζνπλ ηελ θαηάζηαζε θαη λα πάξνπλ απνθάζεηο. Ρειηθά, αθνχ ζπκπέξαλαλ φηη πξφθεηηαη γηα ζνβαξφ «κάηηαζκα», απνθάζηζαλ λα πάλε ην παηδί ζην Διεπζεξνρψξη φπνπ ππήξρε κηα πεξίθεκε «μεκαηηάζηξα». Νη γνλείο ηνπ παηδηνχ φκσο, γηα ζνβαξνχο ιφγνπο, δελ κπνξνχζαλ λα πάλε. - Θα πάσ εγψ, είπε ν παππνχο (παηέξαο ηεο κάλαο ηνπ παηδηνχ).

- Θα έξζσ θη εγψ, ζπκπέζεξε, είπε ε γηαγηά (κεηέξα ηνπ παηέξα ηνπ παηδηνχ). Νη δχν ζπκπέζεξνη μεθίλεζαλ πξσί πξσί ηελ άιιε κέξα κε ηα γατδνπξάθηα. Ιίγν πξηλ θηάζνπλ ζην Διεπζεξνρψξη, έπεζαλ ζε γεξκαληθφ «κπιφθν».

- Ξνχ πάηε; Οψηεζε απζηεξά θάπνηνο Γεξκαλφο.

- Απέλαληη ζην ρσξηφ γη απηφ θαη γη απηφ, είπε ν παππνχο θαη εμήγεζε ηελ ππφζεζε. Ν Γεξκαλφο δε θάλεθε λα πείζεηαη.

- Θαη πνηαλνχ είλαη ην κσξφ; Οψηεζε. Ν παππνχο πήξε γξήγνξα «ζηξνθέο».

- Γηθφ καο! Ν Γεξκαλφο έγηλε αθφκε πην δχζπηζηνο. Ρνπο θνίηαμε θαιά θαιά, ζθέθηεθε πεξπαηψληαο ιίγε ψξα θαη απνθάλζεθε: - Έρσ ζνβαξέο ακθηβνιίεο, αλ είλαη δηθφ ζαο ην παηδί. Θάηη κνπ ιέεη πσο κε θνξντδεχεηε. Αλ είλαη δηθφ ζαο ην παηδί θαη είζηε πξαγκαηηθά δεπγάξη, ζέισ λα θάλεηε έξσηα εδψ κπξνζηά κνπ, ηψξα ακέζσο. Αιιηψο ζαο ζθνηψλσ. Γελ κπνξνχζαλ λα θάλνπλ θαη δηαθνξεηηθά νη δχν ζπκπέζεξνη. Δθηέιεζαλ ηελ εληνιή ησλ Γεξκαλψλ. Έηζη ζψζεθαλ. Ξήγαλ ζην Διεπζεξνρψξη, μεκάηηαζαλ ην παηδί θαη πήξαλ ην δξφκν ηεο επηζηξνθήο. Ξξηλ θηάζνπλ ζην ρσξηφ ηνπο, ε ζπκπεζέξα ιέεη ζην ζπκπέζεξν: - Άθνπ, ζπκπέζεξε, δελ πηζηεχσ λα πεηο ηίπνηα ζην ρσξηφ γη απηφ πνπ έγηλε...

- Αζηεηεχεζαη; Ιέγνληαη απηά ηα πξάγκαηα; - ΋ρη ηίπνηα άιιν, ζπκπέζεξε... Δίκαζηε θαη γηα άιιε θνξά....

81

ΖΡΧΗΘΔ΢ ΔΘ΢ΣΡΑΣΔΗΔ΢ ... Ξαξνιχκπηνη αδειθνί, ζχληξνθνη, ζπλνδνηπφξνη, ζπλέλνρνη θαη ζπκπνιεκηζηέο. Ρνχηε ηελ επνρή ε ιεβέληηθε θαη θηινπφιεκε "ηάμε" ησλ θπλεγψλ εμφξκεζε ζηα βνπλά θαη ηνπο θάκπνπο πξνθεηκέλνπ λα ζψζεη ηελ Διιεληθή Φπιή απφ ηηο πέξδηθεο, ηνπο ιαγνχο, ηα αγξηνγνχξνπλα, ηα ζπνπξγίηηα, ηνπο ζθαληδφρνηξνπο, ηα ρειηδφληα, ηα ηξπγφληα θαη κεξηθά άιια ήδε πνπ απέκεηλαλ. Κε θνβεξέο θαξακπίλεο, κε απηνθίλεηα 4Σ4, κε θηλεηά ηειέθσλα θαη κε εηδηθή ζηξαηησηηθή ζηνιή δίλνπλ ηνλ ππέξ πάλησλ αγψλα λα αλαδείμνπλ ηελ εμππλάδα θαη ηε γελλαηφηεηα ηνπ αλζξψπηλνπ είδνπο! ΋πσο νη εκπξεζηέο ζηα δάζε, νη θαηαπαηεηέο δεκνζίσλ εδαθψλ θ.ά. Θάπνηνο λένο Αζελαίνο θπλεγφο, ρηχπεζε θαηά ιάζνο έλα δπζηπρηζκέλν ιαγφ. Σαξέο κεγάιεο. Ήηαλ ν κνλαδηθφο ιαγφο ηεο πεξηνρήο. Ρν βξάδπ ήζειε λα γιεληήζεη ηελ επηηπρία ηνπ κε ηνπο άιινπο ηξεηο θίινπο ηνπ Αζελαίνπο ζπκπνιεκηζηέο, νη νπνίνη ζθφησζαλ κφλν 2 ζπνπξγίηηα, κηα θαξαθάμα, πνπ ηελ πήξαλ γηα θίζζα, κηα ζνπζνπξάδα θη έλαλ ηζαιαπεηεηλφ. ΢πήξρε φκσο έλα πξφβιεκα. Γελ ήμεξε θαλέλαο απφ απηνχο λα γδάξεη ην ιαγφ. Θαη κεηά απφ πνιιή ζθέςε απνθάζηζαλ λα θαηαθχγνπλ ζε θξενπψιε ηνπ Ιηβαδίνπ. Ν θξενπψιεο, έμππλνο άλζξσπνο θαη δηνξαηηθφο, θαηά ηχρε, δηεγήζεθε ην πεξηζηαηηθφ ζε κέλα. Ρνπ ζπλέζηεζα λα θξαηήζεη ην ιαγφ θαη λα παξαδψζεη έλα θνπλέιη! Έηζη θη έγηλε. Ξήξαλ ην θνπλέιη νη Αζελαίνη, ην παξέδσζαλ ζε γλσζηφ εζηηάηνξα θαη δήηεζαλ λα γίλεη ζηηθάδν κε γλήζηα ιηβαδηψηηθα θξεκκχδηα. Ιίγν ε άγλνηα, ιίγν ε λνζηηκηά ησλ ιηβαδηψηηθσλ θξεκκπδηψλ, θαλέλαο δελ θαηάιαβε ηίπνηα. Ρν γιέληεζαλ ην πξάγκα κε κπφιηθν θξαζί θαη επηθσλήκαηα ζξηάκβνπ! Ρη απέγηλε ν original ιαγφο; Κα ηνλ απνιαχζακε καδί κε ηνλ θξενπψιε ζηελ πιαηεία, δίπια απφ ηνπο Αζελαίνπο. Απιψο είπακε πσο ήηαλ θνπλέιη θαη πσο νη κεγάινη ηπρεξνί ήηαλ απηνί πνπ έηξσγαλ ιαγφ!

ΠΔΡΗ ΑΛΑΘΤΘΙΧ΢Ζ΢ ΘΑΗ ΟΗΘΟΙΟΓΗΘΖ΢ ΘΣΖΛΟΣΡΟΦΗΑ΢!

82

Ζ επνρή ηεο θηψρεηαο, αηέιεησηε πεξίνδνο ηνπ πξφζθαηνπ παξειζφληνο, είρε θαη κεξηθέο ζηηγκέο, κεξηθά πεξηζηαηηθά, δηδαθηηθφηαηα γηα ηε ζεκεξηλή «ζχγρξνλε» επνρή ηεο ππεξθαηαλάισζεο, ηνπ νηθνινγηθνχ πξνβιεκαηηζκνχ, ηεο ΑΛΑΘ΢ΘΙΥΠΖΠ, ηεο δηαίηεο, ηεο ρνιεζηεξφιεο, ησλ ηξηγιπθεξηδίσλ, ησλ αηέιεησησλ ραξηηψλ πγείαο! Θα αλαθέξσ έλα ηζηνξηθφλ θαη ζπρλά επαλαιακβαλφκελνλ πεξηζηαηηθφλ πνπ ειάκβαλελ ρψξαλ ζηνπο ρψξνπο δνπιεηάο ησλ εξσηθψλ θηελνηξφθσλ καο. Αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ ‘50. Πε παξνιχκπηα εκηνξεηλή πεξηνρή βνζθάεη ηα πξφβαηα ν Ράθεο. Έλα λεαξφ παηδάθη δψδεθα εηψλ, πνπ ην έζθαζε απφ ην ζρνιείν κε ηηο επινγίεο ηνπ παηέξα ηνπ, γηα λα πξνζθέξεη ... νπζηαζηηθέο ππεξεζίεο ζηε δηαβίσζε ηεο νηθνγελείαο. Κηα κέξα θη ελψ βξίζθνληαλ κε ηα πξφβαηα ζηα «ζχλνξα» ησλ βνζθνηφπσλ ηνπο, ηνπ ήξζε ε θπζηνινγηθή εθείλε αλάγθε πνπ έξρεηαη ζηνλ θαζέλα καο. Αλάγθε πςεινηέξα απηνχ πνπ ιέκε «νπξείλ». Ρν λεαληθφ κπαιφ ηνπ δνχιεςε αζηξαπηαία: «Γηαηί λα βξσκίζσ ηα ρσξάθηα καο; Θα πάσ δίπια. Πην μέλν βνζθνηφπη». Θαη πήγε. Ρν κεζεκέξη δηεγήζεθε ην πεξηζηαηηθφλ ζηνλ παηέξα ηνπ. Ρν παξνπζίαζε κάιηζηα σο κέγα θαηφξζσκα! Ν παηέξαο ηνπ φκσο έγηλε «ηνχξθνο», ζαλ ην άθνπζε.

- Θαη ηη κνπ ην ιεο, βξε βιάθα; Γηα λα κε εθλεπξίζεηο; Αιιά θηαίσ εγψ πνπ δελ παίξλσ ηε βίηζα, γηα λα βάιεηο κπαιφ, άρξεζηε!

- Κα γηαηί; Γελ θαηαιαβαίλσ; - Γελ θαηαιαβαίλεηο; Ρέηνην «ζθηδάξη» πνπ είζαη, πνχ λα θαηαιάβεηο. Δίπεο φηη ηθαλνπνίεζεο ηε ζσκαηηθή ζνπ αλάγθε ζην δηπιαλφ βνζθνηφπη ηνπ Γηάγθνπ.

- Κάιηζηα.

- Ρη ιεο πσο ζα απνγίλεη απηφ ην «πιηθφ»; - Γελ μέξσ.

- Θα ζνπ πσ. Θα ην θάλε ηα ζθπιηά ηνπ Γηάγθνπ. Δλψ αλ ήηαλ ζην δηθφ καο βνζθνηφπη, ζα ην έηξσγαλ ηα δηθά καο ζθπιηά. Θαη θάγακε ρζεο ηεγαληηφ ηπξί! Ρν θαηάιαβεο; - Λαη, παηέξα, αξρίδσ λα θαηαιαβαίλσ. Έθαλα ιάζνο. Γε ζα ην μαλαθάλσ. Θαηαιάβαηε, Ξαξνιχκπηνη αδειθνί, ηη εζηί αλαθχθισζε «εθ βαζέσλ»; Ρη εζηί ζσζηή εθκεηάιιεπζε «πξψησλ πιψλ»; Θη εδψ αθξηβψο κπαίλεη ην ζέκα ηεο «δσνθηιίαο» ησλ θπξηψλ θαη θπξίσλ, θαηφρσλ θπλψλ ξάηζαο (σ, ηη ξαηζηζκφο, Θεέ κνπ!), πνπ παξαθαινχλ ηα ζπκπαζή ζνθνιαηφζθπια λα θάλε ηελ θνλζέξβα ηνπο, ηα κπηζθφηα, ηε ζνθνιάηα γάιαθηνο, ην κπηθηέθη θιπ. θη εθείλα, ηα αράξηζηα, λα κελ ηξψλε!

83

Έηζη έρνπλ ηα πξάγκαηα, εξσηθνί απφγνλνη ηεο Θεάο Δζηίαο, ησλ Ρξνθίκσλ ηνπ Γηφλπζνπ θαη ηεο Θεάο Γαίαο, κεηέξαο ησλ πάλησλ! Θαη ζθεθηείηε λα εθαξκφδακε ζήκεξα ηε κέζνδν ησλ ζπκπαζψλ θηελνηξφθσλ πνπ πξναλάθεξακε. Θάζε ζσκαηηθή αλάγθε ηεο θπξίαο ηνπ 2.000 κ. Σ. ή ηνπ θπξίνπ ζα ηθαλνπνηνχζε ηελ πείλα 3 ηνπιάρηζηνλ ζθχισλ! (Ξεηλαζκέλσλ, βεβαίσο).

ΡΝ ΘΑ΢ΚΑΡΝ΢ΟΓΝ ΓΗΦΟΑΓΘΝ

84

Ξξνπνιεκηθφ Ιηβάδη. Γχν κεξαθιήδεο ηνπ ηζίπνπξνπ, ν Γθφγθνο ν Θνπηζίθεο θαη ν Κήηζηνο Θνπηζηάεο, απνθάζηζαλ λα ζπλεηαηξηζηνχλ. Θαη ζε ηη ιέηε; Πην άλνηγκα ελφο θαθελείνπ! Άλνημαλ πξάγκαηη έλα θαθελείν ζηελ πιαηεία κε πνηά, κπηιηάξδν, ηξάπνπιεο θη φ,ηη άιιν ρξεηάδνληαλ. Γπζηπρψο φκσο νη δνπιεηέο δελ πήγαηλαλ θαη ηφζν θαιά. Ιίγνη νη πειάηεο, πνιχο ν βεξεζέο θαη ην θπξηφηεξν, πνιιέο νη ... επηζέζεηο ησλ ηδηνθηεηψλ ζην ηζίπνπξν! Κηα βξαδηά εκθαλίζηεθε ζην θαθελείν έλαο πειάηεο. Ήπηε δπν ηζίπνπξα, άθεζε έλα δίθξαγθν θη έθπγε. Πηελαρσξεκέλνο γηαηί δελ εκθαλίζηεθε άιινο πειάηεο ν Γθφγθνο, πξνηείλεη ζην Κήηζην λα ηνλ θεξάζεη έλα ηζίπνπξν. Ξξνεγνπκέλσο φκσο είρε βνπηήμεη ην δίθξαγθν απφ ην ζπξηάξη.

- Θα πιεξψζσ, είπε κε αξρνληηθφ χθνο. Ν Κήηζηνο πήξε ην δίθξαγθν θη αληί γηα ην ζπξηάξη ην έβαιε ζηελ ηζέπε ηνπ. Κεηά απφ ιίγν ήξζε ε ζεηξά ηνπ Κήηζηνπ λα πξνηείλεη θέξαζκα.

- Θαη γσ ζα πιεξψζσ. Ν Γθφγθνο πήξε ην δίθξαγθν θη αληί γηα ην ζπξηάξη, ηφβαιε θη απηφο ζηε ηζέπε ηνπ. Ζ ηζηνξία απηή ζπλερίζηεθε κέρξηο φηνπ ηέιεησζε ε «ηξακαηδάλα» κε ην ηζίπνπξν! Ρη απέγηλε ηειηθά; Κα, δηαιχζεθε ην καγαδί. Ρν δίθξαγθν κφλν δε κάζακε ηη απέγηλε...

85

ΠΟΙΗΣΗ΢ΣΗΘΟ΢ ΘΑΗ ΣΖΙΔΟΠΣΗΘΟ΢ ΡΑΣ΢Η΢ΚΟ΢ Αιήζεηα, πφζνη Έιιελεο θαη αιινδαπνί έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα παξαθνινπζνχλ ηνπο ππφηηηινπο ησλ δηαθφξσλ μέλσλ ηαηληψλ, ληνθπκαληέξ θιπ. ; Αθφκε θαη ζηα δειηία ησλ εηδήζεσλ, νη αζεφθνβνη θαλαιάξρεο καο, καο βάδνπλ ππφηηηινπο. Θαη δηεξσηάηαη θαλείο: Ξφζνη θαη πνηνη Έιιελεο ή αιινδαπνί έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα παξαθνινπζήζνπλ έλα θηλεκαηνγξαθηθφ έξγν ζε dvd ή ζηνλ θηλεκαηνγξάθν ζηε ηειεφξαζε θ.α. Λα ζεκεηψζνπκε πσο είκαζηε απφ ηα ειάρηζηα θξάηε ηεο Δπξψπεο πνπ ρξεζηκνπνηνχκε αζχζηνια ππφηηηινπο. Θαη γηα λα είκαζηε δίθαηνη νη πξνεγκέλεο ρψξεο πνπ μέξνπλ λα πξνζθέξνπλ πνιηηηζκφ ρξεζηκνπνηνχλ θαη ελαιιαθηηθά θαλάιηα γηα λα αθνχζεη θαλείο ηελ πξσηφηππε γιψζζα. Αο κελ πξνρσξάκε ηφζν... Αο δνχκε ηψξα πνηνί δε κπνξνχλ λα παξαθνινπζήζνπλ ηνπο ππφηηηινπο ζην ειιεληθφ ηειενπηηθφ ρψξν, ζην cinema θιπ.

1)Ρα κηθξά παηδηά 2)Νη ειηθησκέλνη 3)Νη πιεηνςεθία ησλ αγξνηψλ, θηελνηξφθσλ θαη εξγαηψλ 4)Νη ρηιηάδεο ζπλάζξσπνί καο πνπ έρνπλ πξνβιήκαηα φξαζεο 5)Νη εθαηνληάδεο ρηιηάδεο νηθνλνκηθνί θαη κε κεηαλάζηεο θαη πνιινί άιινη, βέβαηα. Ρν φιν δήηεκα είλαη ζνβαξφηαην θαη ζρεηίδεηαη άκεζα κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ πνιηηηζηηθνχ θαη κνξθσηηθνχ ζπζηήκαηνο ηεο ρψξαο καο. Πρεηίδεηαη αθφκε κε ηελ ηειενπηηθή πξαγκαηηθφηεηα πνπ αξέζθεηαη ζε θζελνχο ξφινπο, ζε πξνρεηξφηεηεο θαη δηαθίλεζε ππνπξντφλησλ. ΢πάξρεη κηα κεηνςεθία ηεο ιεγφκελεο ππνθνπιηνχξαο θαη ησλ άλεπ ιφγνπ θιπαξνχλησλ, πνπ ηζρπξίδεηαη πσο δε κπνξεί λα απνιαχζεη ηνλ Ρνκ Θξνπδ κεηαγισηηηζκέλν, ηα "ηξαγνχδηα" ηεο Γηνπξνβίδηνλ θαη παλ έηεξνλ ζρεηηθφλ. Ζ απάληεζε είλαη απιή. Πε έλα θηλεκαηνγξαθηθφ έξγν πρ. κε ελδηαθέξεη θπξίσο ε ππφζεζε ηνπ έξγνπ παξά ε θσλή ηνπ εζνπνηνχ. Πε έλα ληνθπκαληέξ ζεκαζία έρεη ε πιεξνθνξία θαη ε πεξηγξαθή, παξά ε θσλή θάπνηνπ εθθσλεηή. Πηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο ππάξρνπλ θαη άιιεο ιχζεηο. Ρν Zdf ηεο Γεξκαλίαο ,φηαλ πξνβάιιεη κηα ηαηλία κεηαγισηηηζκέλε, θξνληίδεη παξάιιεια ζε άιιν θαλάιη λα πξνβάιεη ηελ ίδηα ηαηλία ζηελ πξσηφηππε κνξθή. Δίλαη θαηξφο νη ππεχζπλνη πνιηηηθνί, πνπ αζρνινχληαη κε ηνλ πνιηηηζκφ θαη ηα κέζα καδηθήο ελεκέξσζεο λα αζρνιεζνχλ ζνβαξά κε ην ζέκα θαη λα πξνζθέξνπλ ζηελ πιεηνςεθία ησλ ειιήλσλ θαη ησλ κεηαλαζηψλ ζσζηά πνιηηηζηηθά πξντφληα. Ζ ζεκεξηλή απαξάδερηε θαηάζηαζε απνηειεί θαζαξά πνιηηηζηηθφ ξαηζηζκφ.

19 04 2009

86

ΚΠΟΡΔΗ ΛΑ ΓΗΛΔΗ ΘΗ ΔΣ΢Η… Ν Εηάθαο ήηαλ θαη είλαη αθφκε (2003) κηα κεγάιε κνξθή ηεο ιηβαδηψηηθεο πηάηζαο. Δίλαη έμππλνο, δπλαηφο, έληνλα θνηλσληθφο, θνβεξφο παίρηεο ηεο μεξήο θαη πνιιά άιια. Αλ ηνλ δείηε, κελ ζαο επεξεάζεη ην θνληφ ηνπ ζψκαηφο ηνπ. Κέζα ηνπ θξχβεη έλαλ γίγαληα. Γίγαληα ηεο ζθέςεο, ηεο γλψζεο, ηεο δηάγλσζεο θάζε ραξαθηήξα θαη πξνζσπηθφηεηαο. Έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα εθπέκπεη ηελ γλψζε θαη ηελ γλψκε ηνπ ζηνλ θαζέλα θαη λα ηνλ πείζεη. Απηφ ζεκαίλεη φηη ν Εηάθαο είλαη έλαο κεγάινο δάζθαινο. Θαη δελ επεξεάδεη κφλν ηνπο αλζξψπνπο, αιιά θαη ηα δψα κε ηα νπνία έρεη αγαζέο ζρέζεηο. Ρν πεξηζηαηηθφ πνπ ζα ζαο πνχκε δείρλεη ηη ζεκαίλεη λα αλήθεηο ζην ζηελφ πεξηβάιινλ ηνπ Εηάθα. Θάπνηε ε γπλαίθα ηνπ έθπγε γηα κεξηθέο κέξεο ζε ηαμίδη. Ξξηλ θχγεη έθαλε απζηεξέο ζπζηάζεηο ζην Εηάθα λα πξνζέρεη ην ζπίηη, λα κελ πίλεη πνιχ ηζίπνπξν ην βξάδπ θαη πξνπαληφο λα πξνζέρεη θαη λα θξνληίδεη ηηο θφηεο. Ν Εηάθαο έδσζε ηνλ ιφγν λα ηεξήζεη φιεο απηέο ηηο εληνιέο. Κφιηο έθπγε ε γπλαίθα ηνπ φκσο έηξεμε ακέζσο ζην θαθελείν θαη αζρνιήζεθε κέρξη αξγά ηελ λχρηα κε ηελ μεξή, ηελ θνπβέληα θαη ην ηζίπνπξν. Φπζηθά μέραζε λα θξνληίζεη ηηο θφηεο πνπ έκεηλαλ λεζηηθέο φιε ηελ λχρηα. Ρν ίδην ζπλέβε ηελ επφκελε θαη ηελ κεζεπφκελε. Θαθελείν θιπ. Νη δπζηπρηζκέλεο θφηεο είραλ πιήξσο εγθαηαιεηθζεί. Ρν θαθφ έγηλε ην βξάδπ ηεο ηέηαξηεο βξαδηάο. Κηα γεξαζκέλε θαη πεηλαζκέλε αιεπνχ πνπ θαηέβεθε απφ ηα θνληηλά πεχθα ηνπ δάζνπο είδε ην θνηέηζη αλνηρηφ θαη κε κεγάιε έθπιεμε είδα κηα ζεηξά απφ θφηεο λα θάζνληαη ζηα μχια απέλαληί ηεο.

- Ρη επηπρία είλαη απηή Θεέ κνπ! Αλαθψλεζε. Νη θφηεο ζηελ αξρή θνβήζεθαλ. Γηα ιίγν φκσο. Ζ ηξηήκεξε πείλα πνπ είραλ φκσο αλέβαζε ην θνπξάγην θα επηπιένλ ζπκήζεθαλ φηη είλαη θφηεο ηνπ Εηάθα. Ζ αιεπνχ θαηαραξνχκελε ζθέθηνληαλ απφ πηα θφηα λα αξρίζεη ην θαγεηφ. Θαη ηφηε έγηλε ην κεγάιν θαθφ: 22 θφηεο θαη έλαο θφθνξαο κε νξκή θαη δχλακε φξκηζαλ ζηελ αιεπνχ θαη άξρηζαλ λα ηελ ηζηκπνχλ κε δχλακε κέρξη ζαλάηνπ. Ρελ άιιε κέξα ν Εηάθαο ζπκήζεθε λα πάεη λα δεη ηηο θφηεο. Έθπιεθηνο είδε ζηελ πφξηα ηνπ θνπκαζηνχ φ,ηη απέκεηλε απφ ηελ εξσηθή αιεπνχ. Έλα θαηαηξππεκέλν ηνκάξη. Γεκάηνο ραξά θαη ππεξεθάλεηα πήγε ζην θαθελείν θαη δηεγήζεθε ην ζπκβάλ κε ηελ αιεπνχ. ΋ινη καδί ηνλ ρεηξνθξφηεζαλ. Θαη ρεηξνθξφηεζαλ θπζηθά ην πλεχκα θαη ηε δχλακε ηνπ Εηάθα πνπ εθπέκπεηαη ζε φ,ηη βξίζθεηαη δηπιά ηνπ. Βέβαηα φηαλ γχξηζε ε γπλαίθα ηνπ ν Εηάθαο άθνπζε θαη ηη δελ άθνπζε…

ΛΗΘΝ΢ ΘΑΟΑΦΠΘΝ΢

ΔΙΙΖΛΗΘΖ… ΠΘΔΤΖ Σξνλνγξαθήκαηα ζηελ εθεκεξίδα «ΙΗΒΑΓΗ ΝΙ΢ΚΞΝ΢» 1990 – 2003

ΔΙΙΖΛΗΘΖ ΠΘΔΤΖ Σξνλνγξαθήκαηα ηνπ Λίθνπ Θαξαΐζθνπ 1980 – 2003 Ζιεθηξνληθή επηκέιεηα: Γαδέηεο Γηάλλεο

87