นิตยสาร Energy Saving ฉบับที่ 54 เดือนพฤษภาคม 2556

27-30 March 2014 BITEC Bangkok

14

Energy#54_Cover Out_Pro3.indd 1

4/24/13 11:41 AM

§ |¤ ï | oo §rÓ : Cooling Tower, T Air Washerr Dryers, Cooled Heat Exchanger, Air Cooled Condenserss

¤ s ¤| Ö ¤l {yÖ p i | 54/15-17 s } ~ o Ö i o¤ 10500 President Chemical Co., Ltd. 54/15-17 Soi Santiparb, Surawongse Road, Bangkok 10500 Tel (02)2333126, 2344171-4, 2357812-3 Fax (02)6316216 | sales@pcc.in.th | www.pcc.in.th

Energy#54_Cover In_Pro3.indd 1

4/23/13 11:45 PM

Energy#54_p3_Pro3.ai

1

4/20/13

1:04 PM

Contents Issue 54 May 2013

What’s Up 77 Asean Update : ไทยและจีนใหความสนใจลงทุนในโครงการ ไฟฟาพลังงานนํา้ ในพมา 80 Around The World : บริษทั เทคโนโลยีแดนผูด ี คิดคนทีช่ ารจ แบตเตอรีม่ อื ถือทีข่ นาดเล็กทีส่ ดุ ในโลก 101 Energy Movement Cover Story 20 Cover Story : Rinnai รุกตลาดเครื่องทํานํ้ารอน ดวยสุดยอดอุปกรณ “ Infinity “ 22 Special Scoop : ถานหิน ทางเลือก ทางรอด ความมั่นคงดานไฟฟา (จริงหรือ) 82 Special Report I : เที่ยวแบบคารบอนตํ่า บนฐานเศรษฐกิจพอเพียง 83 Special Report II : โครงการ “อดีตของฉัน ปจจุบนั ของเธอ” รีไซเคิลของเกาอยางชาญฉลาด 84 Special Report III : เอสเอ็มเอ โซลาร จับมือ มทร.ธัญบุรี รวมพัฒนาบุคลากรดานเซลลแสงอาทิตย Interview 14 Exclusive I : ดร.ชัยพฤกษ เสรีรักษ เลขาธิการ สอศ.

16 Exclusive II : นําชัย หลอวัฒนตระกูล ผูว า การการไฟฟาสวนภูมภิ าค 18 Exclusive III : ชนินท วองกุศลกิจ ประธานเจาหนาที่บริหาร บริษัท บานปู จํากัด (มหาชน) 89 Energy Concept : ธัญบุรโี ชวเครือ่ งปมระบบไฮโดรดรอลิก แมพมิ พแบบผสมสําหรับปมขึน้ ฆองเล็ก

High Light 42 Energy Award : “ศูนยการเรียนรูกสิกรไทย“ อาคารอนุรกั ษพลังงานมาตรฐาน LEED-NC Platinum 62 Energy Focus : จับตาแผนพลังงานทดแทน โครงการเชือ้ เพลิงชีวภาพรถโดยสารขนาดใหญ 64 Insight Energy : กู 2 ลานลานบาท ทางออกการขนสงระบบราง 65 Energy Legal : ผูม รี ายไดนอ ย…เฮ ขยายเวลาตรึงราคา LPG ครัวเรือน 66 Energy Knowledge : : เปลีย่ นซากจอแอลซีดี ใหเปนวัสดุทางการแพทย 85 Energy Exhibit : รวมพลังมันสมองอาชีวศึกษา ชิงชัยสุดยอดสิง่ ประดิษฐ – หุน ยนต

42 Commercial 30 Greenovation : สารเคลือบปองกันโทรศัพท 34 Technology Update 36 Greee 4U : เกาะลอยนํ้าสรางจากขวดพลาสติก 51 Energy Loan : สินเชือ่ พลังงานสะอาด เพือ่ ความมัน่ คงและยัง่ ยืน 57 Waste to Wealth : รีไซเคิลเศษเหลือใชจากโรงงาน ใสไอเดียสรางสรรค สรางชิน้ งานดีไซนเก เปนมิตรกับสิง่ แวดลอม

36

4

Energy#54_p4,6_Pro3.indd 4

4/24/13 10:40 AM

Energy#54_p5_Pro3.ai

1

4/20/13

11:45 AM

เครื่องทดสอบการติดตั้งและบำรุงรักษา

ระบบเซลลแสงอาทิตย

ครบถวนตามมาตรฐาน MCS และ IEC 62446

Seaward PV 150

ตรวจวัดคุณสมบัติของแผงโซลารเซลล วัด Insulation, Voc, Isc,c, Power

สสำหรบการดู สำหรั บการดู แลสถานี ไฟฟาพลั ำหรบการดู การดแลสถานี ลสถานไฟฟาพลงแสงอาทตย ลสถานไฟ ลสถานไฟฟา พลงั แสงอาทิ แสงอาทติ ยย Energy Energgy from from m LLight ight

Fluke 435-II

ตรวจวัดประสิทธธิ​ิภาาพของ พข อ ง อินเวอรเตอรจากระบบ DC Generator Gennerator เทียบกับ AC Output Switchyard Inverter and and Transformer Transforrmer

DDCC GGenerator enerrator

Fluke Ti27

ววัดั คคา อุอณ ุ หภู หภมู ิแผงโซล ผงโซลา เซลล เซลล ตรวจหาจุ ตรว วจหาจดเสื่ เสอื่ มของแผง มของแผง วัดไดจากระยะไกล รวดเร็ว และปลอดภัย

Fluke 1627

ตรวจวัดระบบกราวด จากแผงโซล จากแผง งโซลาเซลล ถึงอาคารที่ติดตั้งอินเวอรเตอร

Seaward PV150 สามารถทดสอบประสิทธิภาพ

การติดตั้งระบบเซลลแสงอาทิตยไดภายใน 4 ขั้นตอน

ทำงานงาย ปลอดภัย คลองตัว

กระเปาเดียวจบ ตรงตามขอกำหนด

IEC62446 และ MCS MIS3002

1. Solar Site-Survey ตรวจสอบพลังงานที่ตกกระทบแผงเซลลแสงอาทิตย 2. Commissioning Test ตรวจสอบคุณสมบัติและประสิทธิภาพของระบบ เชน Earth Continuity, Polarity, PV String Open Circuit, PV String Short Circuit, Array Installation Resistance, PV String Operation Current 3. System Document บันทึกขอมูล รวมทั้งการจัดการดานขอมูล 4. Performance Maintenance & Diagnostics การตรวจสอบประสิทธิภาพ ของระบบในระยะยาว รวมทั้งการบำรุงรักษาตามเวลา

สนใจติดตอ : คุณเฉลิมพร 085-489-3461 chaleomphorn@measuretronix.com บรษิทั เมเชอรโทรนกิซ จำกดั

2425/2 ถนนลาดพราว แขวงสะพานสอง เขตวงัทองหลาง กรงุเทพ 10310 โทร. 0-2514-1000, 0-2514-1234 แฟกซ 0-2514-0001, 0-2514-0003 Internet: http://www.measuretronix.com E-Mail : info@measuretronix.com

www.measuretronix.com/solar-test

Contents Issue 54 May 2013

Industrial & Residential 26 46 50 91 96

Energy Design : สตารบคั ส พอรโต ชิโน ดีไซนกรีน ดีไซนโกลด Green Industrial : ทาเรือแหลมฉบัง เพิม่ ปรับ เปลีย่ น สูก รีนพอรท Tools & Machine : เบอรเนอร แกส อินฟราเรด ประสิทธิภาพสูง Energy Management : ประกาศกระทรวงพลังงาน หลักเกณฑและวิธกี ารดําเนินการจัดการพลังงานในโรงงาน ควบคุมและอาคารควบคุม พ.ศ.2552 ( ตอนที่ 1 ) Saving Corner : เทคโนโลยี กั ก เก็ บ ความร อ นและ วัสดุกกั เก็บความรอน (Thermal Energy Storage) ตอนที่ 2

Transportation & Alternative Energy 68 70 75 94

Renergy : พ.ร.บ. รวมทุนฉบับใหม 2556 ไขปริศนาพลังงานขยะ 20 MW เมืองนนท Automobile Update : คายรถยนตยดึ พืน้ ที่ Motor Show ประชันรถใหมรบั ป 2556 Green Logistics : ลดความสูญเสีย 7 ประการ ในกระบวนการผลิต Vehicle Concept : : AIRBUS CONCEPT PLANE เครื่องบินและหองโดยสารแหงอนาคต

Environment Protection 40 Green Community : สวิตเซอรแลนดแดนอีสาน 60 O Waste Idea : พลังงานไฟฟาจากนํา้ เสีย… โดยใชเทคโนโลยีเซลลเชือ้ เพลิงจุลชีพ 87 Environment Alert : สังคมเมืองทีไ่ มเอาถาน

70

46

FAQ 98 Energy Clinic : การเพิม่ ประสิทธิภาพ การใชมอเตอรเกียรทดแทนสายพานขับ ในระบบสง – ถายกําลัง

73

Regular Feature 8 Editor’s Talk 10 Get Idea 52 How to : ไอเดียกิ๊บเก ที่แขวนของใชจากกิ่งไมแหง 54 Energy Tip : ประหยัดนํ้า ชวยชาติ ชวยเรา 73 Have to know :“HTBRID“ เทคโนโลยีแบงเบาเงินในกระเปา 103 Members : แบบสมัครสมาชิก 104 Energy Thinking : ของขวัญจากในหลวง 106 Event & Calendar : นิทรรศการ งานประชุม และอบรมดานพลังงานที่นาสนใจ ประจําเดือนพฤษภาคม 2556

6

Energy#54_p4,6_Pro3.indd 6

4/24/13 10:48 AM

Energy#54_p7_Pro3.indd

1

4/20/13

1:13 PM

Editors’ Talk กลับมานั่งที่รายงานตัวกับคุณผูอานที่มีหัวใจรักษโลก และใสใจ พลังงานเปนประจําทุกเดือน ขอสารภาพวาขณะทีก่ าํ ลังนัง่ ปดตนฉบับเลมนี้ เพิง่ ผานพนชวงสงกรานตไปหมาด ๆ หลายคนคงไดไปพักผอนและชารจ แบตใหกบั ตัวเองอยางเต็มที่ และคงทราบผลกันแลววา ประเทศไทยเรา สามารถผานพนวิกฤตพลังงานในชวงเทศกาลสงกรานตไปไดอยางสวยงาม นีเ่ ปนผลมาจากการทีท่ กุ ภาคสวน รวมแรง รวมใจ และรวมมือกันประหยัด พลังงานอยางจริงจัง จึงทําใหเราสามารถผานพนปญหาดานพลังงาน ระดับประเทศไปได จากเหตุการณดงั กลาว สงผลใหทกุ ภาคสวนตระหนักถึงการหา แหลงพลังงานทดแทนมาใชภายในประเทศมากขึน้ ประเทศไทยจัดเปน ประเทศหนึง่ ทีม่ แี หลงพลังงานทดแทนใหเลือกใชอยางเหลือเฟอ เนือ่ งจาก ประเทศไทยเปนประเทศทีอ่ ยูใ นเขตรอนและยังเปนประเทศเกษตรกรรม เรือ่ งของพลังงานแสงอาทิตยและกาซชีวภาพ ชีวมวล ทีไ่ ดจากผลผลิต ทางการเกษตร นับเปนตัวเลือกทีด่ แี ละเหมาะทีจ่ ะนํามาใชภายในประเทศ แตกไ็ มไดหมายความวาพลังงานทดแทนประเภทอืน่ ๆ จะไมมคี วามสําคัญ พลังงานทดแทนอื่น ๆ ก็นับเปนทางเลือกที่ไมอาจมองขามไดเชนกัน ทัง้ พลังงานลม พลังงานนํา้ ฯลฯ เพราะพลังงานทดแทนทุกประเภทลวนมี ขอดีและขอดอยทีแ่ ตกตางกันไป ขึน้ อยูก บั การเลือกใชใหเหมาะสมกับแตละ สภาพภูมอิ ากาศและภูมปิ ระเทศ ทีผ่ า นมาการสงเสริมเรือ่ งของพลังงานทดแทนหรือพลังงานทางเลือก ในบานเรายังไมไดรบั การผลักดันอยางเต็มที่ เมือ่ เกิดปญหาหรือวิกฤตดาน พลังงาน จึงคอยหันมาใหความสําคัญกับพลังงานทดแทนกันทีนงึ พอปญหา หรือวิกฤตจางหายไป เรือ่ งราวของพลังงานทดแทนก็คอ ย ๆ จางหายไป ดวยขาดการสนับสนุนและสงเสริมอยางตอเนือ่ ง เปนวัฏจักรอยางนีเ้ รือ่ ยมา แลวอยางนีเ้ มือ่ ไหรประเทศไทยถึงจะหลุดพนจากวิกฤตพลังงานสักที ในขณะทีบ่ างประเทศอยางประเทศสวีเดน ใหความสําคัญกับเรือ่ ง ของพลังงานทดแทนอยางมาก และเปนประเทศทีใ่ ชพลังงานทดแทนมาก ทีส่ ดุ ในสหภาพยุโรปถึง 49% อาจขึน้ เปนผูน าํ ดานพลังงานทดแทนของโลก ในอนาคต สวีเดนตัง้ เปาหมายในการใชพลังงานทดแทนในปค.ศ. 2020 ไวถงึ 50% ของการใชพลังงานทัง้ หมด นอกจากนี้ บริษทั Mälarenergi ผูผ ลิตพลังงานรายใหญของสวีเดนกําลังกอสรางโรงไฟฟาจากขยะขนาด 175 MW ถือไดวา มีขนาดใหญทสี่ ดุ ในโลก เห็นไดวา ปจจุบนั ตางประเทศ ใหความสําคัญและหันมาสนใจในเรื่องของพลังงานทดแทนกันมาก และกาวหนาไปไกลกวาบานเรามาก หากเราฉุกคิดสักนิดและนํามาเปน แบบอยางในการพัฒนาพลังงานทดแทนของประเทศ วิกฤตพลังงาน คงไมใชปญหาของเราอีกตอไป ถึงจะยังไมเห็นในเร็ววันนี้ หากเรา ให ค วามสํ า คั ญ และสนั บ สนุ น อย า งต อ เนื่ อ ง ไม ช  า เราอาจได เ ห็ น ประเทศไทยเปนประเทศที่ใชพลังงานทางเลือกหรือพลังงานทดแทน เปนอันดับ 1 ของเอเชียตะวันออกเฉียงใตก็เปนได ใครจะรู…

คณะผูจัดทํา

กรรมการผูจัดการ ชาตรี มรรคา

ผูอํานวยการฝาย มยุรี ดุก

หัวหนากองบรรณาธิการ ปยะนุช มีเมือง

กองบรรณาธิการ นัษรุต เถื่อนทองคํา รังสรรค อรัญมิตร เดชรัช นุชพุม วรรณวิภา ตนจาน

ผูจัดการฝายโฆษณา รัตนาพร ออนสี

เลขาฝายโฆษณา ลักคณา อุดศรี

การเงิน แสงอรุณ มงคล

ศิลปกรรม วีรเมธ เหลาเราวิโรจน กฤษณา กุลเท็ง

พิมพ บริษัท ภัณธรินทร จํากัด

จัดจําหนาย บริษัท เวิลดออฟดิสทริบิวชั่น จํากัด

ผูจัดทํา

บริษัท ทีทีเอฟ อินเตอรเนชั่นแนล จํากัด

ปยะนุช มี​ีเมื​ือง หัวหนากองบรรณาธิการ piyanuch@ttfintl.com

200/7-14 ชั้น 6 อาคารเออีเฮาส ซ.รามคําแหง 4 แขวง/เขต สวนหลวง กรุงเทพมหานคร 10250 โทรศัพท (66) 2717-2477 โทรสาร (66) 2318-4689, (66) 2717-2469 ภาพและเรื่องในนิตยสาร ENERGY SAVING สงวนลิขสิทธิ์โดย บริษัท ทีทีเอฟ อินเตอรเนชั่นแนล จํากัด การนําไปพิมพซ้ํา หรือนําไปใชประโยชนใด ๆ ตองได รับอนุญาตอยางเปนทางการจาก บริษัท ทีทีเอฟ อินเตอรเนชั่นแนล จํากัด กอนทุกครั้ง

8

Energy#54_p5_Pro3.indd 8

4/23/13 10:29 PM

Energy#52_p11_Pro3.ai

1

2/27/13

8:40 PM

Get Idea

วรรณวิภา ตนจาน

ปจจุบันไฟฟาเปนปจจัยสําคัญปจจัยหนึ่งในการดํารงชีวิตประจําวันของมนุษย ไมวาจะเปนเรื่องของการสื่อสาร การคมนาคม และสิง่ อืน่ ๆ อีกมากมาย มีใครเคยคิดเลนๆ ไหมวา ถาสมมติวนั หนึง่ เราไมมไี ฟฟาใช แลวเราจะดําเนินชีวติ กันอยางไร

พี่วามันตองกลับไปเริ่มตนกันใหมหมดเลยนะ เราก็ตองกลับไปใชชีวิตที่ ธรรมดาที่สุด ก็คือ ใชถาน ใชพลังงานจากธรรมชาติ เปนสิ่งหนึ่งที่บงบอกไดวา เราสามารถใชชีวิตที่เรียบงายใหกลมกลืนไปกับธรรมชาติได แต ณ วันนี้เราอาจ มีความสะดวกสบายมากเกินไป ดังนั้นพี่คิดวาเราควรจะหันมาใชพลังงานหรือใช ไฟฟาใหประหยัดกันมากขึ้น

- เจแหมม - วินัย สุขแสวง

ถาวันหนึง่ เราไมมไี ฟฟาใช ผมวามันจะแยมากเลยนะ มันคงทําใหเราเหมือนคนตาบอดใน เวลากลางคืน เพราะวาเราชินกับการที่มีไฟฟาใช ขนาดคนที่เคยอยูในที่ ๆ มีแสงสวางแลว ไป อยูใ นความมืดเพียงแคแปบเดียว ยังทําใหเราคิดอะไรไดเยอะแยะมากมาย อยางเชน คนกลัวผี ก็ตองการแสงสวาง แลวอีกอยางวงจรชีวิตของเราคงตองเปลี่ยนไปหมด มันคงแยมากถา ไมมีไฟฟาใช เราทุกคนคงตองไปจุดไฟเผาถาน เพื่อสรางแสงสวางขึ้นมาเอง เอาเปนวาตอนนี้ เรามีไฟฟาใชกนั ก็ตอ งใชกนั อยางระมัดระวัง และชวยกันดูแลรักษาไว ถาเราชวยกันใช ใช และ ก็ใช แลวลูกหลานเราจะเหลืออะไรไวใชบาง

- บอย-พิษณุ นิ่มสกุล

ผมวาถาวันหนึง่ ไมมไี ฟฟาใชมนุษยอยางเราจะลําบากมากเลยครับ เพราะวา เราโตขึ้นมาพรอมกับสิ่งนี้แลว ถาเกิดวาไมมีไฟฟาใชวันเดียว ผมอยูไดนะ แตถา ไมมใี ชเลย คงอยูย ากครับ อีกอยางหนึง่ เราคงตองกลับไปใชชวี ติ เหมือนแตกอ น ก็ คงตองปรับตัวกันพอสมควร เพราะมนุษยเรามีความสามารถเยอะอยูแลวในเรื่อง ของการปรับตัว ในที่สุดเราก็จะชินกันไปเอง แตเราควรจะรอใหถึงวันนั้นไหม คงไม จําเปน เราตองประหยัดกันมากขึ้น และก็ใชพลังงานใหคุมคาที่สุด

- กอง-สรวิชญ สุบุญ

วันหนึง่ ถาไมมไี ฟฟาใช อิมตองแยแน ๆ เลย เพราะอิมเปนคนติดไฟฟามาก มากกวา ทุกสิ่งในโลก ตื่นเชามาก็ตองเปดไฟแลว ใชไฟในการสองหนาตัวเองวาหนาตัวเองเปน ยังไง จะนอนก็ใชไฟฟาในการดูแลตัวเอง ถาไมมีไฟฟาก็คืออยูไมไดเลย ถาจะใชเตาถาน บอกตรง ๆ วาอิมยังจุดไมเปนเลย แตสงิ่ หนึง่ ทีท่ าํ ไดกค็ อื ทําใจคะ ทําใจวาอยาใหเปนอยางนัน้ เลย

- อิมอิม กาวมหัศจรรย

10 10

Energy#54_p10,12_Pro3.indd 10

4/10/13 11:54 PM

Energy#42_p25_Pro3.ai

1

4/23/12

9:07 PM

ถาไมมีไฟฟาใชเราก็รอนไงครับ และคงเครียดมาก คงไปอยูในทะเลหรือวาไปอยูในที่ ตนไมเยอะ ๆ เพื่อชวยใหอากาศไมรอนเกินไป แตถาตอนกลางคืนคงไปอยูในที่ๆมีดวงจันทร สองสวาง ขึ้นไปอยูบนภูเขาครับ จะไดอยูใกลดวงจันทรมากขึ้น

- แจ็ค แฟนฉัน

เราก็ตองกลับไปอยูอยางเดิม โดยใชวิธีการจุดเทียน กลับไปมีชีวิตแบบเดิม ๆ และเราก็ ตองอยูใหได เพราะคนอื่นเขายังอยูกันได ถาเกิดรอนมาก ๆ เราก็เปดหนาตางไว ถาจริง ๆ แลว เกิดไมมีไฟฟาใช อาจทําใหโลกของเราดีขึ้นก็ได โลกอาจเย็นขึ้นโดยอัตโนมัติก็ได

- เมย เฟองอารมย

หญิงชอบนะ ถาออกไปนอกเมืองเปนกระทอมอะไรอยางนี้ แตถา อยูใ นเมืองมันก็ยาก มันเปนชีวติ ที่ยากมาก ถาเราไมมีไฟฟาใช ขนาดแคไฟหองนํ้าดับยังเครียดเลย จะแปลงฟนอยางไร เพราะหญิง เ นคนที่เจาระเบียบ ถาจะจุดเทียนรอบบาน ก็คงตองมานั่งแคะนํ้าตาเทียนกันอีก ไมงายเลยจริง ๆ คะ เป

-ญาญาญิ๋ง - รฐา โพธิ์งาม

ที่อินเดียไมมีไฟฟาใชอยูแลว เพราะวาไฟฟาที่นั่น เขาจะดับเปนชวง ๆ ชวงเชา กลาง วัน เย็น กอนนอน ทุกชวงจะดับประมาณ 1 ชั่วโมง เลยรูสึกวา ถาเราไมมีไฟฟาใช จะทําใหรูวา ทุกอยางมีคณ ุ คา และเวลามีความสําคัญมาก เพราะเราจะรีบอาบนํา้ กอนทีจ่ ะไมมไี ฟฟาใช และก็ จะรีบทําทุกอยาง จะกินขาวเราก็ตองรีบกิน คือเราจะรูหนาที่ของเราเลยวาเราจะทําอะไรบาง ถา เกิดวาโลกเราไฟดับทั้งโลกคงจะแยมากเลย ในตอนนี้เราตองรีบตักตวงอะไรที่มันเปนพลังงาน ทดแทนใหมากที่สุดในแตละประเทศ

- พิ้งกี้-สาวิกา ไชยเดช

12 10

Energy#54_p10,12_Pro3.indd 12

4/10/13 11:53 PM

Energy#54_p13_Pro3.ai

1

4/23/13

1:54 AM

Exclusive ปยะนุช มีเมือง

14

Energy#54_p14-19_Pro3.indd 14

4/20/13 1:23 PM

ดร.ชัยพฤกษ เสรีรักษ เลขาธิการ สอศ.

ยํ้าชัดเปลี่ยนทั้งระบบ แทรกอนุรักษพลังงานในทุกหลักสูตร เรื่องของการประหยัดพลังงานและการอนุรักษสิ่งแวดลอมเปนเรื่องที่กําลัง อยูในกระแสความสนใจของผูคนทั่วโลก ใครที่ตกหลนหรือไมใหความสนใจใน เรื่องราวของการประหยัดพลังงาน อาจเรียกไดวา หลงยุค หรือ ลาสมัย ก็วาได ถาอยากทันกระแสและยังไดชวยโลก ชวยเรา คงตองตามใหทันกระแสโลก ในปจจุบนั เหมือนกับ “ดร.ชัยพฤกษ เสรีรกั ษ” เลขาธิการสํานักงานคณะกรรมการ การอาชีวศึกษา หัวเรือใหญของชาวอาชีวะไดแสดงวิสยั ทัศน ในเรือ่ งของพลังงาน และสิ่งแวดลอมไวอยางนาสนใจ

เรื่องของการประหยัดพลังงานเปนแนวคิดพื้นฐานที่คนทั้งโลก ตองชวยกันดูแล ในสวนของอาชีวศึกษาเองทีล่ งมือทําอยางชัดเจน คือ การเปลี่ยนแปลงทั้งระบบผานการจัดทําหลักสูตรการเรียนการสอน ใหม ทัง้ ในระดับ ปวช. ปวส. และปริญญาตรี โดยในทุกหลักสูตรจะถูก กําหนดใหเปน “pre technology” มุงเนนในเรื่องของการอนุรักษ สิ่งแวดลอมที่จะสอดแทรกอยูในทุกหลักสูตรและทุกระดับการศึกษา นี่คือกรอบใหญในการทํางานของชาวอาชีวศึกษาในอนาคต ในสวนของการจัดการเรียนการสอน อาชีวศึกษามีการจัดกิจกรรม ในรูปแบบของโครงการประกวดสิ่งประดิษฐตาง ๆ ที่จะขึ้นเปนประจํา ทุกป ในทุกระดับชั้น ตั้งแตระดับวิทยาลัยไปจนถึงระดับชาติ ซึ่งเรื่อง ของพลังงานและสิง่ แวดลอมก็เปนหัวขอหนึง่ ในโครงการ โดยใชชอื่ วา “โครงการสิง่ ประดิษฐเพือ่ สิง่ แวดลอม” ทีผ่ า นมา นักศึกษาจากวิทยาลัย เทคนิคดอนเมืองไดไปแขงขันสรางรถประหยัดพลังงานทีป่ ระเทศมาเลเซีย และสามารถควารางวัลในระดับโลกกลับมาฝากคนไทยไดสาํ เร็จ นอกจากเรื่องการเรียนการสอนแลว อาชีวศึกษายังไดจัดให เรื่องของการประหยัดพลังงานเปนวิถีชีวิตของชาวอาชีวะดวย ทั้งใน สวนของสํานักงานและวิทยาลัยตาง ๆ พรอมกันนี้ยังไดจัดกิจกรรม ใหเด็กอาชีวศึกษาลงไปชวยชาวบาน เชน ลางแอร ดูแลรถยนต ใน ชวงปใหมหรือเทศกาลหยุดยาว เด็ก ๆ จะไดเรียนรูจากของจริง และ ไดชวยชาวบานไปในตัว

และในอีกมุมหนึง่ ทางอาชีวศึกษากําลังรวมมือกับบางหนวยงาน ทําเรือ่ งของพลังงานทางเลือก ขณะนีก้ าํ ลังดูอยูว า จะทําอะไรกับหนวย งานไหนไดบาง ที่ผานมาหลายคนพูดถึงไฮโดรเจน หลายคนพูดถึง พลังงานแสงอาทิตย และอีกหลายคนพูดถึงสาหรายนํ้ามัน ผมอยาก ทําใหเกิดแนวคิดอาชีวะฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (science technology base) ขณะนี้อาชีวศึกษาไดรวมมือกับสถาบันวิจัย วิทยาศาสตรเทคโนโลยีแหงประเทศไทย (วว.) ผลักดันแนวคิดที่วานี้ ใหเกิดเปนรูปธรรมทีช่ ดั เจน ผานการเชิญวิทยากรผูเ ชีย่ วชาญจาก วว. มาพูดคุยกับผูอํานวยการอาชีวศึกษาทั่วประเทศ วาขณะนี้ทาง วว. มี งานวิจัยอะไรบาง แลวทางอาชีวศึกษาจะนําไปตอยอดอะไรไดบาง และ งานวิจัยสวนหนึ่งคงหนีไมพนเรื่องของพลังงาน ในอนาคตพลังงานเปนเรื่องที่ทุกคนคงหนีไมพน อาชีวศึกษา พยายามปลูกฝ งใหอยูในวิถีชีวิตนักศึกษาของเรา โดยพยายาม แทรกในหลั ก สู ต รโดยตรง รวมทั้ ง กิ จ กรรมเสริ ม ทั ก ษะต า ง ๆ เรื่องของพลังงานเปนเรื่องของทุกคน ถาเรามีวิถีชีวิตที่เอื้อตอการ อนุ รั ก ษ พ ลั ง งานและใช พ ลั ง งานอย า งรู  คุ ณ ค า จะเป น สิ่ ง ที่ ดี ที่ สุ ด ในสวนของอาชีวศึกษาเองตั้งเปาเอาไววาจะเปนหนวยงานสีเขียว ทัง้ ในสวนของหลักสูตรการเรียนการสอน และการทํางานของคนอาชีวะ ฉะนั้นเมื่อเด็กมาเรียนที่อาชีวศึกษาก็จะซึมซับเรื่องราวเหลานี้ไปในตัว เพื่อที่เขาจะไดเติบโตไปเปนสวนหนึ่งที่จะชวยชาติในอนาคต 15

Energy#54_p14-19_Pro3.indd 15

4/20/13 1:23 PM

Exclusive ณ อรัญ

16

Energy#54_p14-19_Pro3.indd 16

4/20/13 1:23 PM

นําชัย หลอวัฒนตระกูล ผูวาการการไฟฟาสวนภูมิภาค

กําหนดนโยบาย “PEA Road to LED” หนุนใชหลอด LED ทุกภาคสวนเพื่อลดใชพลังงาน ในยุคปจจุบันนโยบายดานการอนุรักษพลังงานและ สิ่งแวดลอมดูเหมือนจะเปนนโยบายสําคัญของหนวยงาน ตาง ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน เนื่องจากราคาเชื้อเพลิง พลังงานสูงขึ้น และกําลังจะหมดลงในอนาคตอันใกล ซึ่ง แตละหนวยงานตางก็มีนโยบายดานพลังงานแตกตางกัน การไฟฟาสวนภูมิภาคเปนหนวยงานหนึ่งที่ใหความสําคัญ ดานการประหยัดพลังงาน ลาสุดไดกาํ หนดนโยบาย “PEA Road to LED” ขึ้นมา เพื่อรองรับภาวะที่กลาวมาขางตน คุณนําชัย หลอวัฒนตระกูล ผูวาการการไฟฟาสวนภูมิภาค (กฟภ.) เลาถึงที่มาของนโยบาย PEA Road to LED ใหฟงวา สืบเนือ่ งจากการประหยัดพลังงานเปนหนึง่ ในเสาหลักสําคัญของนโยบาย ดานพลังงาน PEA จึงไดจัดทําโครงการ “PEA Road to LED” มุงสู ความเปนผูน าํ การใชพลังงานอยางมีประสิทธิภาพดวยเทคโนโลยี LED ในทุกภาคสวน ทัง้ ภาครัฐ ภาคอุตสาหกรรม ภาคสังคม ผานโครงการ บริหารจัดการเพื่อการประหยัดพลังงานตาง ๆ โดย PEA ไดนํารอง เปลี่ยนหลอดไฟภายในอาคารสํานักงานใหญ มาเปนหลอดประหยัด พลังงาน LED ขนาด 23 วัตต จํานวน 5,000 หลอด เสร็จเรียบรอยแลว ชวยลดการใชพลังงานแสงสวางไดมากถึง 50 % และจะเปลี่ยนอีก 200,000 หลอด ในอาคารสํานักงานกวา 900 แหงทัว่ ประเทศ ภายในป 2557 คาดวาจะลดการใชพลังงาน ไดถึง 8.8 ลานหนวยตอป หรือคิด เปนเงิน 10 ลานบาทตอป การดําเนินการดังกลาวเปนจุดเริ่มตนของ การพัฒนาสํานักงาน ของ PEA ใหสูการเปน อาคารภาครัฐตนแบบ ดานการประหยัดพลังงาน หรือ “PEA Green Office” สวนในดานสังคมก็ไดดําเนินการผานโครงการตาง ๆ เพื่อลด ใชพลังงาน ไมวาจะเปน การติดตั้งโคมไฟถนนประหยัดพลังงานชนิด หลอด LED จํานวน 445,783 ชุด ดวยงบลงทุนประมาณ 8,760 ลาน บาท คาดวาจะลดการใชพลังงานไดไมนอยกวา 400 ลานหนวยตอป คิดเปนเงินที่ประหยัดไดไมนอยกวา 980 ลานบาทตอป และลดการ ปลอยกาซคารบอนไดออกไซดประมาณ 200,000 ตันตอป อีกทั้ง ยังเปนการสนับสนุนแผนการอนุรักษพลังงาน 20 ป (2554-2573) ของภาครัฐ ที่กําหนดใหประเทศไทยลดการใชพลังงาน หรือ Energy Intensity ลง รอยละ 25 ในป 2573 เมื่อเทียบกับป 2548

การดําเนินโครงการเพิ่มประสิทธิภาพโคมไฟถนน ประเภท หลอดฟลูออเรสเซนต T8 จํานวน 3 ลานหลอด ในพื้นที่องคกร ปกครองสวนทองถิ่น 4 ภาค ซึ่งคาดวาจะลดการใชพลังงานไดป ละไมนอยกวา 370 ลานหนวย คิดเปนเงินที่ประหยัดได 900 ลาน บาทต อ ป และลดการปล อ ยก า ซคาร บ อนไดออกไซด ล งไม น  อ ย กวา 200,000 ตันตอป นอกจากนี้ ยังไดดําเนินโครงการสงเสริมการใชโคมไฟฟา LED ในโบราณสถาน ศาสนสถาน อย า งเช น โบราณสถาน ณ วัดพระธาตุหริภุญชัยวรมหาวิหาร อําเภอเมือง จังหวัดลําพูน องคเจดียพระธาตุพนม ณ วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร อําเภอ ธาตุพนม จังหวัดนครพนม และศาสนสถานอีก 7 แหง ในเทศบาล เมืองแมฮองสอน ส ว นของภาคอุ ต สาหกรรมนั้ น ถื อ เป น ภาคส ว นที่ มี ก ารใช พลังงานสูงสุดของประเทศ คิดเปนรอยละ 40 PEA ไดจัดทําโครงการ อุตสาหกรรมประหยัดไฟ ชวยไทย ลดใชพลังงาน หรือ Change for Save รวมกับ กระทรวงอุตสาหกรรม และสํานักงานนโยบายและแผน พลังงาน (สนพ.) กระทรวงพลังงาน โครงการนี้จัดขึ้นเพื่อกระตุน ใหโรงงานอุตสาหกรรมทั่วประเทศหันมาเปลี่ยนใชหลอดไฟประหยัด พลังงานแทนการใชหลอดฟลูออเรสเซนต โดยมีเปาหมายในการ เปลี่ยนหลอดประหยัดพลังงานใหครอบคลุมทั่วประเทศ 100 ลาน หลอด หากสามารถดําเนินไดตามเปาหมายจะชวยใหภาคอุตสาหกรรม ลดการใชพลังงานแสงสวางลงถึง 50 % หรือจาก 4,800 MW คงเหลือ 2,400 MW เปรียบเทียบใหเห็นภาพชัดเจน ก็คือ ลดการสรางเขื่อน ขนาดใหญไดประมาณ 4 เขื่อน 17

Energy#54_p17_Pro3.indd 17

4/23/13 12:40 AM

Exclusive

นัษรุต เถื่อนทองคํา

18

Energy#54_p14-19_Pro3.indd 18

4/20/13 1:23 PM

ชนินท วองกุศลกิจ

ประธานเจาหนาทีบ่ ริหาร บริษทั บานปู จํากัด (มหาชน) 30 ป “บานปู” บริษทั คนไทย สรางฐานหลักใหแข็งแกรง สูการเติบโตอยางยั่งยืน ไมใชเรื่องงายเลยที่บริษัทใดบริษัทหนึ่งจะเติบโตจน เปนที่รูจักในตลาดโลก เพราะการแขงขันในตลาดโลกนั้น คอนขางรุนแรง โดยเฉพาะธุรกิจดานพลังงาน ซึ่งปจจุบัน ทั่วโลกมีความตองการอยางมาก สงผลใหมีการชวงชิง ตลาดมากกว า กลุ  ม ธุ ร กิ จ อื่ น และบริ ษั ท ของคนไทยที่ สามารถแขงขันในตลาดพลังงานระดับโลกได ตองยกให กับ “บานปู” นายชนินท วองกุศลกิจ ประธานเจาหนาทีบ่ ริหาร บริษทั บานปู จํากัด (มหาชน) กลาวถึงการทํางานของบริษทั คนไทยตลอด 30 ป ทีผ่ า น มาวา “บานปู” ถือเปนบริษทั คนไทยทีเ่ ริม่ จากศูนย และมีการเติบโตอยาง ตอเนือ่ ง กับการสรางฐานธุรกิจหลักอยางถานหินใหแข็งแกรง เพือ่ สราง การเติบโตอยางยัง่ ยืนในระยะยาว ปจจุบนั บริษทั ฯ กําลังเดินหนาไปดวยดี และจะสามารถขามผานความทาทายตาง ๆ ในอนาคต รวมทัง้ สามารถ ตอบรับกับโอกาสทีด่ จี ากราคาถานหินทีข่ ยับขึน้ ตลอดจนโอกาสทีจ่ ะ เติบโตอยางเต็มทีใ่ นอนาคต โดยปรัชญาการทํางานของของบานปู ไมใช เพียงแคเตรียมรับวิกฤติและรอรับโอกาส หากแตมงุ มัน่ สรางสิง่ ทีด่ ที สี่ ดุ จากทัง้ ภาวะวิกฤติและโอกาส ป 2556 คาดวาธุรกิจพลังงานจําพวกถานหินจะเริม่ ฟน ตัวจากป ทีผ่ า นมา โดยบริษทั ฯ จะดําเนินธุรกิจดวยความระมัดระวัง มุง เสริมสราง ความเขมแข็งใหแกธรุ กิจหลัก และสรางการเติบโตจากสินทรัพยทมี่ อี ยู ในปจจุบนั รวมทัง้ ปรับปรุงประสิทธิภาพทางการเงิน โดยจะยังคงลดและใช จายอยางสมเหตุสมผล เพิม่ ผลผลิต พัฒนาโครงสรางพืน้ ฐาน ปรับปรุง ระบบการทํางาน และพัฒนาทักษะอยางตอเนือ่ ง ดวยการผสานโอกาส ระหวางธุรกิจถานหินและไฟฟา โดยตัง้ เปาการผลิตถานหินในป 2556 อยูท ปี่ ระมาณ 48 ลานตัน เพิม่ ขึน้ ประมาณ 4.2 ลานตัน จากป 2555 โดยมาจากแหลงผลิตใน อินโดนีเซีย 29 ลานตัน ออสเตรเลีย 15 ลานตัน และจีน อีกประมาณ 3 ลานตัน ซึง่ ปริมาณถานหินทีเ่ พิม่ ขึน้ สวนใหญมาจากปริมาณการผลิตถานหินที่ เพิม่ ขึน้ จากเหมืองบารินโต ในอินโดนีเซีย และเหมืองเกาเหอ ในประเทศจีน โดยแหลงถานหินในอินโดนีเซียจะยังคงมุงเนนการลดคาใชจายลงอีก รอยละ 10 โดยลดอัตราการเปดหนาดินใหตาํ่ ลง รวมทัง้ เพิม่ กําลังการผลิต ซึง่ จะมีสว นชวยชดเชยราคาขายถานหินทีอ่ อ นตัว นอกจากนีย้ งั เนนการ พัฒนาโครงสรางพืน้ ฐานเดิมทีม่ อี ยูแ ลว ทัง้ ทาเรือและถนนขนสงถานหิน สวนแหลงผลิตถานหินในจีน เหมืองเกาเหอ ตัง้ เปาการผลิตในปนอี้ ยู ที่ 6 ลานตัน เพิม่ ขึน้ จากปกอ น 2 ลานตัน และอยูร ะหวางการจัดหาทีด่ นิ เพือ่

สรางรางรถไฟสําหรับขนสงถานหิน สําหรับมองโกเลีย บานปูฯ ยังอยูร ะหวาง การสํารวจและศึกษาความเปนไปไดของแหลงถานหิน กับการหาตลาด ถานหินควบคูก นั ไป และกําลังอยูร ะหวางการพิจารณาความเปนไปไดใน การจําหนายถานหินใหกบั อุตสาหกรรมผลิตเคมีจากถานหินในประเทศจีน นอกเหนือจากการจําหนายใหกบั อุตสาหกรรมไฟฟา นอกจากนี้ ยังดําเนินการปรับปรุงประสิทธิภาพทางการเงิน โดยการจัดโครงสรางและปรับกลยุทธดา นเงินทุนใหเหมาะสม รวมถึง มาตรการในการซือ้ หุน ของบริษทั ฯคืน ในชวงทีร่ าคาหุน ลดตํา่ ลง การลด ปริมาณหนีส้ นิ รวม การยืดกําหนดระยะเวลาการชําระหนี้ และเพิม่ สัดสวน หนีใ้ นสกุลเงินดอลลารสหรัฐ ตลอดจนกระจายหนีส้ นิ ไปอยูใ นกลุม บริษทั ยอยทีถ่ อื ทรัพยสนิ โดยตรง อุตสาหกรรมถานหินมีการแขงขันทีค่ อ นขางรุนแรง ถือเปนความ ทาทายสําหรับบริษทั ของคนไทยในอุตสาหกรรมถานหินทัว่ โลก ปทผี่ า นมา ราคาเฉลีย่ ของถานหินประเภทใหความรอนในตลาดลดตํา่ ลงกวา รอยละ 20 เนือ่ งจากสหรัฐอเมริกาสงออกถานหินมากเปนประวัตกิ ารณ และ จากความตองการใชกา ซเพือ่ ผลิตกระแสไฟฟาในสหรัฐอเมริกามีแนวโนม เพิม่ ขึน้ จากการผลิตเชลลแกสทีม่ มี ากขึน้ ประกอบกับปริมาณการผลิต ถานหินในประเทศอินโดนีเซียและออสเตรเลียยังคงเติบโตอยางตอเนือ่ ง สงผลใหบริษัทตัดสินใจเลื่อนหรือลดแผนการใชเงินลงทุนที่ไม จําเปนออกไปกอน เนนมาตรการบริหารตนทุนและเพิม่ ประสิทธิภาพใน การผลิตของแหลงถานหินทีม่ อี ยูแ ลวในอินโดนีเซียและออสเตรเลีย รวม ทัง้ ลดคาใชจา ยในระดับองคกรโดยรวม เพือ่ รองรับสภาวะราคาถานหิน ออนตัว ซึง่ จากการดําเนินมาตรการดังกลาวบริษทั ฯสามารถผานความ ทาทายในชวงดังกลาวมาไดดว ยดี ภายใตการทํางานของบานปูตลอด 30 ปทผี่ า นมา เปนเครือ่ งบงชีว้ า บริษทั ของคนไทยไมไดเปนรองบริษทั ตางชาติ และสามารถแขงขันในตลาด โลกได โดยเฉพาะดานพลังงานทีน่ บั วันจะมีความตองการมากขึน้ ขอเพียง คิดอยูเ สมอวา หากคิดจะทําอะไร ตองทําใหดที สี่ ดุ เทานัน้ 19

Energy#54_p14-19_Pro3.indd 19

4/20/13 1:23 PM

Cover Story กองบรรณาธิการ

รุกตลาดเครื่องทํานํ้ารอน ดวยสุดยอดอุปกรณ “Infinity” เนนประหยัดพลังงาน และเปนมิตรกับสิ่งแวดลอม

ประเทศญี่ปุนถือเปนอีกหนึ่งประเทศชั้นนําทางดาน เทคโนโลยีของโลก มั่นใจไดทั้งในเรื่องของคุณภาพสินคา และอายุการใชงานทีย่ าวนาน บริษทั Rinnai Corporation Japan เปนบริษัทชั้นนําดานผลิตภัณฑแกสจากประเทศ ญีป่ นุ กอตัง้ ขึน้ เมือ่ ป ค.ศ. 1920 และในปจจุบนั ยังทํายอดขาย เปนอันดับหนึ่งของประเทศญี่ปุน

20

Energy#54_p20-21_Pro3.indd 20

4/23/13 2:00 AM

บริษัท รินไน (ประเทศไทย) จํากัด เปนบริษัทรวมทุน ระหวาง บริษัท รินไน คอรปอเรชั่น ประเทศญี่ปุน และบริษัท ลัคกี้ เฟลม จํากัด ประเทศไทย กอตัง้ ขึน้ เมือ่ เดือนพฤษภาคม ป 2533 โดยมีวตั ถุประสงค เพื่อผลิตสินคาที่มีคุณภาพดวยเทคโนโลยีที่ทันสมัย เพื่อตอบสนอง ความตองการของผูบริโภคทั้งในประเทศและตางประเทศ ภายใต ปณิธานที่วา “QUALITY IS OUR DESTINY” หรือ “คุณภาพ คือ จิตวิญญาณของเรา”

คุณอมรรัตน ลีลาศวัฒนกุล กรรมการผูจัดการ บริษัท รินไน (ประเทศไทย) จํากัด เปดเผยวา ขณะนี้ บริษทั รินไน เตรียมปลอยทีเด็ด ออกสูต ลาดเครือ่ งทํานํา้ รอน ดวยสินคาคุณภาพเยีย่ ม ทีเ่ นนประหยัด พลังงาน และเปนมิตรกับสิ่งแวดลอม นั่นคือ “เครื่องทํานํ้ารอน ระบบแกส Infinity” เปนเครื่องทํารอนดวยแกสที่ใชเทคโนโลยี ทันสมัยตัวเครือ่ งถูกออกแบบใหมปี ระสิทธิภาพสูงในการผลิตนํา้ รอน โดยเครื่องสามารถคํานวณปริมาณการจายแกสในการทํานํ้ารอนได อยางแมนยํา ชวยประหยัดพลังงานดีเยี่ยม ซึ่งแกสนับเปนเชื้อเพลิงที่ ประหยัดกวาเมือ่ เทียบกับไฟฟาทีม่ ตี น ทุนในการผลิตสูง หากใชเครือ่ ง ทํานํ้ารอนระบบแกส Infinity จะชวยประหยัดพลังงานไดถึง 60% ที่สําคัญสามารถติดตั้งในระบบนํ้ารอนขนาดใหญ ขึ้นอยูกับ ความตองการของผูใชแตละประเภท เมื่อตองการใชนํ้ารอน เพียงแค เป ด นํ้ า เครื่ อ งก็ จ ะทํ า นํ้ า ร อ นเท า กั บ ปริ ม าณการใช ง านจริ ง ทั น ที โดยเครื่องสามารถผลิตนํ้ารอนไดดวยอุณหภูมิคงที่ ตอเนื่อง และ สมํา่ เสมอ เมือ่ ปดนํา้ เครือ่ งก็จะหยุดทํางานโดยอัตโนมัติ ความพิเศษ อีกอยางหนึง่ ของเครือ่ งทํานํา้ รอนระบบแกส Infinity คือ สามารถตัง้ อุณหภูมนิ าํ้ ไดดว ยรีโมทคอนโทรล สะดวกรวดเร็ว และงายตอการใชงาน เหมาะสําหรับใชงานทุกสถานที่ ไมวาจะเปน บานพักอาศัย หอพัก อพารทเมนท คอนโดมิเนียม โรงแรม รีสอรท โรงพยาบาล คลินิก ทางการแพทย สปอรตคลับตาง ๆ รวมทั้งสนามกอลฟ และสปา และ ในอุตสาหกรรม ที่ใชนํ้ารอนหรือไอนํ้าทุกประเภท ข อ ดี ข องเครื่ อ งทํ า นํ้ า ร อ นระบบแก ส Infinity ที่ น อกจาก ใชงานงายแลว ยังใหอุณหภูมิคงที่สมํ่าเสมอ ปรับคาความรอนได ตั้งแต 55-85 องศาเซลเซียส มีระบบความปลอดภัยสมบูรณแบบ สามารถผลิตนํ้ารอนไดตอเนื่องตลอด 24 ชั่วโมง มีขนาดกะทัดรัด ประหยัดพื้นที่ในการติดตั้ง สามารถติดตั้งเปนระบบนํ้ารอนที่ทํา นํา้ รอนเทากับปริมาณการใชจริง ชวยใหประหยัด และไมกอ ใหเกิดการ สูญเสียพลังงานโดยไมจําเปน

ตัวอยางของสถานที่ที่ไดทําการติดตั้งเครื่องทํานํ้ารอนระบบ แกส Infinity ไปแลว ไดแก โรงแรมไดนาสตี้ สุขุมวิท,อนันตา บุรินทร รีสอรทแอนดสปา จ.กระบี,่ โรงแรม ปลนั ทา สปา รีสอรท จ.กระบี,่ โรงแรม สุโขทัย เทรเชอร รีสอรทแอนดสปา จ.สุโขทัย, อัญชลีคอมเพลกซ กรุงเทพฯ และโรงแรมหินสวยนํ้าใส รีสอรท จ.ระยอง เปนตน รวมทั้ง รานอาหาร ฟตเนส และบานพักอาศัย เชน รานโตไก จ.ชลบุรี, รานเคกะ ราเมง ทองหลอ, รานเคกะ ราเมง สยามพารากอน, รานซาโบ เตนดิเอ็มโพเรียม, ราน HEIROKU SUSHI เซ็นทรัล บางนา,หมูบาน ลัดดาวัลย ศรีนครินทร, หมูบานเพอรเฟค ลาดกระบัง, หมูบาน CEST PALAI พัทยา สําหรับโรงงานอุตสาหกรรมทีใ่ ชเครือ่ งทํานํา้ รอน ระบบแกส Infinity ไดแก บริษัท อาซาฮี อินเทค (ไทยแลนด) จํากัด, บริษัท ไทยปารคเกอร ไรซิ่ง จํากัด, บริษัท นํ้าพริกแมอนงค จํากัด, สมชัย ฟารม สัตหีบ และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร วิทยาเขตโชติเวช เปนตน หากถามวาทําไมถึงตองเลือกใชผลิตภัณฑของรินไน คงตอบไดวา ผลิตภัณฑภายใตแบรนด Rinnai เปนสินคาทีม่ คี ณ ุ ภาพ มัน่ ใจไดวา มี อะไหลพรอมสําหรับซอมบํารุงอยางแนนอน นอกจากนี้ ผลิตภัณฑอนื่ ๆ ของรินไน ไดแก เครื่องทํานํ้าอุนไฟฟา และผลิตภัณฑเตาแกส ยังได รับการรับรองฉลากประหยัดไฟ เบอร 5 และฉลากประหยัดพลังงาน ประสิทธิภาพสูง ซึง่ ในป 2013 Rinnai พรอมเดินหนาตอกยํา้ การเปน แบรนด อันดับ 1 ในประเทศญี่ปุน โดยรินไนประเทศไทยจะเริ่มพัฒนา ความแข็งแกรงของแบรนด Rinnai ในตลาดเมืองไทยผานชองทางจัด จําหนายและสื่อโฆษณาตาง ๆ มากขึ้น โดยยังคงมุงเนนความสําคัญ ไปที่คุณภาพของสินคา และจะทําการพัฒนาผลิตภัณฑใหม ๆ เพื่อ ตอบสนองความตองการของผูบริโภคอยางตอเนื่อง สนใจผลิตภัณฑรินไน ติดตอไดที่ บริษัท ลัคกี้ เฟลม จํากัด ในฐานะตัวแทนจําหนายผลิตภัณฑรนิ ไน โทรศัพท 0-2312-4330-40 และ 0-2312-4560-1, อีเมลล : lucky02@luckyflame.co.th

21

Energy#54_p21_Pro3.indd 21

4/23/13 10:21 PM

Special Scoop รังสรรค อรัญมิตร

ถานหิน ทางเลือก ทางรอด ความมั่นคงดานไฟฟา (จริงหรือ)

เพื่ อ เป น การพั ฒ นาพลั ง งานไฟฟ า ภายในประเทศให มี ประสิ ปร ท ธิ ภ าพความมั่ น คงและเพี ย งพอต อ การใช ง านในอนาคต คณะกรรมการนโยบายพลั ค งงานแหงชาติ (กพช.) และคณะรัฐมนตรี (ครม.) (ค จึงมีการปรับแผนพัฒนากําลังผลิตไฟฟาของประเทศป 2555-2573 (PDP2010 ฉบับ ปรับปรุงครัง้ ที่ 3) โดยการปรับแผนพัฒนากําลังผลิตไฟฟา นั้นยังคงใสชื่อของพลังงานนิวเคลียรอยูในแผน ถึงแมจะมีแนวโนมที่เปนไปไดยากก็ตาม เพราะนิวเคลียรมีรองรอยอดีตที่นากลัวในหลายเหตุการณ ลาสุดคือเหตุการณ โรงไฟฟานิวเคลียร ์ฟูกุชิมะ ไดอิจิ เกิดการรั่วไหลของสารกัมมันตรังสีหลังจากเกิดแผนดินไหว-สึนามิ ที่ประเทศญี่ปุน เมือ่ 2 ปทแี่ ลว ซึง่ สารกัมมันตรังสีทรี่ วั่ ไหลออกมานัน้ ไดสง ผลกระทบตอสิง่ แวดลอมและชุมชนเมืองรอบขาง ตอกยํ่าถึงความอันตรายของนิวเคลียรใหเห็นไดชัดเจนขึ้นในยุคสังคมปจจุบัน

22

Energy#54_p22-25_Pro3.indd 22

4/23/13 10:44 PM

มุมมองตอการเพิ่มสัดสวนของถานหิน ในการผลิตไฟฟา

และนัน้ เปนปจจัยทีท่ าํ ใหรฐั บาลพับโครงการเก็บชัว่ คราวแลวหัน มาใหความสําคัญกับถานหินแทน เพื่อพัฒนาใหเปนพลังงานหลักใน การผลิตกระแสไฟฟาสําหรับเสริมความมั่นคงไฟฟาในประเทศ สวน พลังงานทดแทนหรือพลังงานหมุนเวียนนั้นรัฐบาลมองวาเปนเพียง พลังงานเสริมในการพัฒนาเพื่อผลิตไฟฟา เนื่องจากมีประสิทธิภาพ ไมเพียงพอตอการใชเปนพลังงานในการผลิตกระแสไฟฟา หากมองเปรียบเทียบการใชถานในการผลิตกระแสไฟฟาระดับ โลกนั้นถายหินยังคงเปนแหลงพลังงานที่สําคัญของโลกซึ่งสวนใหญ จะใชเปนเชื้อเพลิงในการผลิตในการผลิตไฟฟาคิดเปนสัดสวนกวา 40% ของกําลังการผลิตไฟฟาทั้งหมด สวนในประเทศไทยปจจุบันมี สัดสวนการใชถา นหินในการผลิตไฟฟา 18.9% เชือ้ เพลิงดานอืน่ กาซ ธรรมชาติ 66% พลังงานนํ้า 5.2% นํ้ามัน 1.5% พลังงานหมุนเวียน 1.6% และเปนการซื้อไฟฟาจากประเทศเพื่อนบานอีก 6.8% ทั้งนี้ตามแผนพัฒนากําลังการผลิตไฟฟา หรือ PDP ป 2573 ความตองการใชไฟฟาในประเทศจะเพิ่มขึ้นอีกกวา 30,000 เมกะวัตต กระทรวงพลังงานไดมีการพิจารณาของสัดสวนเพลิงในการผลิต ไฟฟาใหมีความเหมาะสม เพื่อความมั่นคงของประเทศในอนาคต โดย ตั้งเปาลดสัดสวนการใชกาซธรรมชาติในการผลิตไฟฟาลงใหเหลือ 45% และเพิ่มสัดสวนถานหินกวา 30% นอกจากนั้นเปนพลังงาน ดานอื่นๆ การเพิ่มสัดสวนของถานหินเปนเชื้อเพลิงในการผลิตกระแส ไฟฟานั้นจะเปนไปไดมากนอยแคไหนที่จะถูกพัฒนาเปนเชื้อเพลิง พลังงานสะอาดเสริมความมั่นคงดานพลังงานไฟฟาของประเทศไทย และชวยลดการนําเขากาซธรรมชาติที่ใชเปนเชื้อเพลิงผลิตไฟฟาลง ไดหรือไม เนื่องจากคนสวนใหญยังติดภาพลักษณของโรงไฟฟา ถ า นหิ น ในแง ล บ ซึ่ ง โรงไฟฟ า ถ า นหิ น ในอดี ต นั้ น ส ง ผลกระทบ ตอบรรยากาศ สภาพแวดลอม สังคมที่อยูรอบขาง ดังนั้นจึงเปน ปญหาของหนวยงานภาครัฐทีต่ อ งเรงหาวิธที าํ ความเขาใจกับประชาชน และองคกรอิสระหากจะเพิม่ สัดสวนของถานหินในการผลิตไฟฟาใหได ตามเปาหมายที่วางไวเพื่อใหเกิดความสมดุลดานพลังงาน ซึ่งการ สรางโรงไฟฟาถานหินในสถานทีใ่ หมนน้ั มีแนวโนมทีเ่ ปนไปไดมากนอย แคไหนลองไปฟงมุมมองและทัศนคติของบุคคลเหลานี้กันครับ

ผศ.ดร.นพพร ลีปรีชานนท ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟาและ คอมพิวเตอร คณะวิศวกรรมศาสตรมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร ได แสดงความคิดเห็นวา “ถาตอบโจทยเรื่องความมั่นคงของการผลิต ไฟฟาในประเทศไทยโดยไมคํานึงถึงเรื่องผลกระทบตอสิ่งแวดลอม ตอชุมชนถานหินก็เปนทางออกหนึ่งที่ใชเปนพลังงานหลักในการผลิต ไฟฟาเพราะมีปริมาณเยอะใชไดอีกหลายรอยป ตนทุนก็ไมแพงหาก เปรียบเทียบกับกาซธรรมชาติ ขณะเดียวกันถานหินก็มีดานลบ ถึง แมถานหินจะถูกพัฒนาเปนเทคโนโลยีถานหินสะอาด (Clean Coal Technology) เพื่อนําถานหินมาใชเปนเชื้อเพลิงใหเกิดประโยชน สูงสุด โดยใหมผี ลกระทบตอสิง่ แวดลอมนอยทีส่ ดุ แตบริบททางสังคม ยังติดภาพลักษณของโรงไฟฟาถานหินในอดีตที่กอผลกระทบตอ สิง่ แวดลอมและชุมชน ความยอมรับจากประชาชนทีม่ ตี อ โรงไฟฟาถานหิน จึงเปนเรื่องที่ภาครัฐตองเรงสรางความมีสวนรวมกับประชาชนอยาง จริงจังไมใชมสี ว นรวมแบบผิวเผิน ซึง่ การสรางความมีสว นรวมตองเปด บริบทใหลงลึกและกวางตองกระจายไปตามพื้นที่ของกลุมประชาชนที่ ไดรับผลกระทบโดยตรงไมใชผูที่มีผลกระทบในเชิงทัศนคติที่ตอตาน อยางไรก็ตามในการปรับแผนพั ฒนากําลังผลิ ตไฟฟาของ ประเทศไทยนั้นรัฐบาลควรมองหาทางเลือกจากพลังงานดานอื่นกอน เชน พลังงานหมุนเวียน แตหากรัฐบาลพิจารณาแลวไมสามารถใชเปน พลังงานหลักในการผลิตไฟฟาไดกค็ วรตองเลือกถานหินเปนตัวเลือก สําคัญ แตประเด็นคือภาครัฐจะตองพยายามทําใหเกิดความมั่นใจวา แผนพัฒนากําลังผลิตไฟฟาที่นําเสนอตองมีทางเลือกที่มีสวนผสม ของพลังงานที่หลากหลายในทุกรูปแบบ ไมใชวาแผนแตละรูปแบบถูก ล็อคไวดวยถานหินและนิวเคลียร ซึ่งควรจะมีสัดสวนที่เปนพลังงาน สะอาดมาชดเชยดวย แลวพิจารณาวาตัวเลือกไหนสําคัญกอนหลัง หรือสําคัญมากทีส่ ดุ ในการสรางโรงไฟฟา ฉะนัน้ ตองมีมากกวา 1 แผน และทุกแผนตองตอบโจทยความเปนไปไดในทุกดาน ไมใชวา ทุกแผนจะ ตองมีนิวเคลียรกับถานหินทุกอันเลย นอกจากนี้แลวตองมาเทียบกัน ว า แผนใดมี ต  น ทุ น ตํ่ า สุ ด และเมื่ อ แลกกั บ ความมั่ น คงด า นไฟฟ า ความมั่นคงดานความปลอดภัย ผลกระทบตอสิ่งแวดลอม ผลกระทบ ตอประชาชน ตองนํามาเปรียบเทียบกับสิง่ เหลานีด้ ว ยวาคุม คามากนอย แคไหน และเมือ่ เรากําหนดแผนมาหลายๆ แผนแลวรัฐบาลตองมีความ โปรงใสทําใหประชาชนมีสวนรวม เพื่อสรางความเชื่อมั่นแกประชาชน ซึ่งหากรัฐบาลทําดวยความจริงใจและรอบครอบ การสรางโรงไฟฟา ถานหินก็จะราบรื่น ดั ง นั้ น ถ า รั ฐ บาลใช ห ลั ก ธรรมาภิ บ าลในการพิ จ ารณา แผนพั ฒ นากํ า ลั ง ผลิ ต ไฟฟ า ธรรมาภิ บ าลต อ งมี ค วามโปร ง ใส มีประสิทธิภาพ ตองตรวจสอบได ตองสรางความมีสวนรวมของผู เกีย่ วของ และสุดทายจะตองมีผรู บั ผิดชอบ มีหนวยงาน องคกร บุคคล รับผิดชอบตอการตัดสินใจเรื่องพลังงาน” 23

Energy#54_p22-25_Pro3.indd 23

4/23/13 10:44 PM

นายวรวุฒิ ลีนานนท ประธาน เจาหนาที่ ปฏิบัติการ บริษัท บานปู จํากัด (มหาชน) ใหความคิดเห็นวา “โรงไฟฟาถานหินปจจุบัน ถูกพัฒนาดีขึ้นเยอะมากถาเทียบกับเมื่อกอน เพราะถู ก พั ฒ นาให เ ป น ถ า นหิ น สะอาดลด ผลกระทบตอสิง่ แวดลอม แตประชาชนบางสวน ยั ง ฝ ง ใจในเรื่ อ งของผลกระทบที่ เ กิ ด จากโรง ไฟฟาถานหินอยู ฉะนั้นโอกาสการขยายการ สรางโรงไฟฟาถานหินในประเทศไมงายเพราะ คนบางสวนยังไมเขาใจวามีพลังงานสะอาด แลวสถานที่ที่เหมาะสมก็ อาจจะนอยลงไปทุกวัน ซึ่งเปนหนาที่ของรัฐบาลที่ตองทํานโยบายให ชัดเจนและอาจจะมอบหมายใหหนวยงานที่เกี่ยวของไมวาจะเปนการ ไฟฟาฝายผลิต หรือกระทรวงทีเ่ กีย่ วของชวยทําใหสามารถทีจ่ ะดําเนิน การตางๆดานนีไ้ ด สวนภาคเอกชนมีหนาทีท่ าํ ตามนโยบายของรัฐบาล เปนหลัก กอนที่จะขยายกําลังการผลิตไฟฟาจากเชื้อเพลิงถานหิน อย า งไรก็ ต ามป จ จุ บั น โรงไฟฟ า ถ า นหิ น ที่ บ  า นปู ล งทุ น ใน ประเทศไทยนั้ น มี อ ยู  ใ นพื้ น ที่ ท  า เรื อ นิ ค มอุ ต สาหกรรมมาบตาพุ ด จังหวัดระยอง ชื่อโรงไฟฟาบีแอลซีพี หากจะขยายโรงไฟฟาถานหิน ก็ตองศึกษาถึงความเหมาะสมทางดานเทคนิค ทางดานสิ่งแวดลอม ดานตนทุน ดานสถานที่ตั้ง ยกตัวอยางการไปตั้งใกลแหลงทองเที่ยว ก็ไมเหมาะแลว มันตองดูเหตุผลประกอบรวมกัน ฉะนั้นการสรางโรง ไฟฟาถานหินนั้นไมจําเปนตองสรางในนิคมฯ ถามีพื้นที่ที่เหมาะสม แตการสรางในนิคมฯ จะงายกวา เนื่องจากเราไดพัฒนาปรับปรุงให สอดคลองกับกฎหมายและระเบียบขอบังคับทั้งหมดที่เกี่ยวของ รวม ทั้งเสริมสรางจิตสํานึก ใหการฝกอบรมเพื่อเพิ่มทักษะความรูความ สามารถในดานสิ่งแวดลอม ความปลอดภัย และอาชีวอนามัย ใหแก พนักงานและผูเกี่ยวของอยางสมํ่าเสมอ ดังนั้นการลงทุนสรางโรง ไฟฟาถานหินของบานปูนอกพื้นที่นิคมอุตสาหกรรมคอนขางมีความ เปนไปไดนอย เนื่องจากความเหมาะสมในพื้นที่มีไมมาก โดยบานปูจะ ใหความสําคัญในการลงทุนในตางประเทศมากกวา เชน โรงไฟฟาหงสา ที่ประเทศลาว และกําลังศึกษาแผนการลงทุนโรงไฟฟาถานหินใน ประเทศที่เราลงทุนทําธุรกิจเหมืองถานหินไมวาจะเปน จีน อินโดนีเซีย ออสเตรเลีย และ มองโกเลีย”

ดาน นางสาวจริยา เสนพงศ ผูประสานงานดานพลังงาน และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ กรีนพีซเอเชียตะวันออก เฉียงใต ใหเหตุผลวา “การลดการพึ่งพากาซธรรมชาติในการผลิต ไฟฟาเปนสิ่งที่ควรทําอยางยิ่ง แตตองไมใชการพุงเปาไปที่ถานหิน เพราะวิสัยทัศนแบบนั้นยอมไมไดทําใหประเทศลดการพึ่งพาเชื้อ เพลิงฟอสซิลจริง ตามแผนพัฒนากําลังผลิตไฟฟาของประเทศไทย (แผนพีดีพี 2010) กําหนดใหมี การผลิตไฟฟาจากถานหินเพิ่มขึ้น 4,400 เมกะวัตตและประกาศชัดเจนวาจะเพิ่มขึ้นอีกในแผนพีดีพีฉบับ อนาคตอันใกลนี้ โดยทยอยเปดเผยพืน้ ทีส่ าํ รวจและโครงการกอสราง โรงไฟฟา 14 พื้นที่ในประเทศไทยอยางเชนที่ จังหวัดฉะเชิงเทรา จังหวัดประจวบคีรีขันธ จังหวัดระยอง จังหวัดนครศรีธรรมราช จังหวัดตรัง จังหวัดสงขลา และอีกหลายจังหวัดที่เปนเปาหมาย ของคณะกรรมการนโยบายพลังงานแหงชาติและการไฟฟาฝายผลิต แหงประเทศไทย เมื่อเร็ว ๆ นี้ กระทรวงพลังงานระบุพื้นที่เปาหมาย สําคัญและมีความเปนไปไดสูงสุดในการสรางโรงไฟฟาถานหินที่ ตํ า บลคลองขนาน อํ า เภอเหนื อ คลอง จั ง หวั ด กระบี่ โดยเปลี่ ย น

โรงไฟฟาลิกไนตเดิมทีม่ อี ายุการใชงานประมาณ 31 ป และปลดระวางไปเมือ่ พ.ศ. 2538 หลังจากนั้นจนถึงปจจุบันมีการใชนํ้ามันเตาเปนเชื้อเพลิง ในการผลิตกระแสไฟฟาที่กําลังผลิต 340 เมกะวัตต และมีโครงการ จะเปลี่ยนมาใชเชื้อเพลิงถานหินกําลังผลิตติดตั้ง 870 เมกะวัตต โดยนํ า เข า ถ า นหิ น ป ล ะอย า งน อ ยกว า 2.3 ล า นตั น จากประเทศ อินโดนีเซีย ออสเตรเลียและแอฟริกาใต ความเปนไปไดในการกอสรางโรงไฟฟาถานหินในปจจุบันที่ หลายคนมองวายากนั้นมาจากสาเหตุสําคัญ สิ่งแรกคือ ประชาชนใน จังหวัดเหลานั้นมีความเขาใจดานผลกระทบจากโรงไฟฟาถานหินที่มี อยูมายาวนานและผลกระทบเหลานั้นก็ยังคงไมไดรับการแกไข อยาง ที่เห็นชัดเจนคือมาตรการการเยียวยาที่มาจากความคิดเพียงแคจาย เงินชดเชยภายใตกองทุนพัฒนารอบโรงไฟฟาจึงไมใชทางออกที่แท จริง และสิ่งสําคัญอีกอยางคือ ประชาชนในจังหวัดเหลานั้นเริ่มตน ตั้งคําถามวา ทําไมพวกเขาจึงตองตอบเพียงคําตอบเดียวคือถานหิน ทางออกของการจัดหาเชือ้ เพลิงสะอาดในการผลิตไฟฟาติดอยูท ตี่ รง ไหนในเมื่อจังหวัดของพวกเขามีวัตถุดิบและศักยภาพในการพัฒนา และสิ่งที่เปนแรงผลักสําคัญคือการคอรัปชั่นดานนโยบายพลังงาน ที่สรางความไมเปนธรรมใหกับประชาชนซึ่งขณะนี้ประชาชนรับรู เขา ถึงขอมูลและสามารถเชื่อมโยงกับสถานการณโครงการกอสรางโรง ไฟฟาถานหินที่เกิดขึ้น

ทั้งนี้ที่ถานหินถูกนํามาเปนคําตอบสุดทายของการผลิต ไฟฟานั้นเกิดจากการตั้งคําถามผิดของกระทรวงพลังงาน ก็ยอม หนีไมพน ที่จะไดคําตอบที่ผิด ซึง่ สงผลใหประชาชนตองตกอยูภาย ใตวิกฤตการจัดการพลังงานมายาวนาน คําถามของกระทรวง พลังงานคือจะเอาเชื้อเพลิงอะไรที่ราคาถูกสุดมาใชในการผลิต ไฟฟา ซึ่งในความจริงแลว การจัดการพลังงานตองตั้งอยูบนหลัก คือความมั่นคงดานพลังงาน การจะทําใหประเทศเกิดมีไฟฟาใช อยางเพียงพอและมีประสิทธิภาพจึงไมใชการมองในดานการผลิต ไฟฟาใหเพียงพอตอความตองการเพียงราคาถูกเทานั้น ที่ผาน มาประชาชนถูกปอนขอมูลใหทองจําวา ความมั่นคงดานพลังงาน คือไฟไมดับเทานั้น อยางไรก็ตามในความเปนจริงของการวางแผนพลังงานทีจ่ ะ เกิดความมัน่ คงดานพลังงานนัน้ รัฐบาลไมควรทีจ่ ะเพิกเฉยตอแผน อนุรกั ษพลังงานทีจ่ ะทําใหประเทศลดการสรางโรงไฟฟาขนาดใหญ ไดอยางนอย 15,000 เมกะวัตต อีกทัง้ แผนเพิม่ พลังงานหมุนเวียน ใหไดตามเปา ซึ่งขณะนี้ยังติดขัดเพราะประเทศไทยไมมีกฎหมาย พลังงานหมุนเวียนที่จะกําหนดอยางชัดเจนในกฎหมายใหเกิด การรับซือ้ พลังงานหมุนเวียนเปนลําดับแรกและเขาถึงสายสงกอน พลังงานอื่น ซึ่งสิ่งเหลานี้จะทําใหอํานาจในการจัดการพลังงานอยู ในมือของประชาชนและเกิดการกระจายศูนยทงั้ พลังงานและอํานาจ เพื่อหยุดวิกฤตพลังงานอยางแทจริง”

24

Energy#54_p22-25_Pro3.indd 24

4/23/13 10:44 PM

นายพงษศกั ดิ์ รักตพงศไพศาล รั ฐ มนตรี ว  า การกระทรวงพลั ง งาน ระบุวา “การสรางโรงไฟฟาถานหินใน สวนของพื้นที่จ.กระบี่ 800 เมกะวัตต นั้นหากทายที่สุดประชาชนตอตานก็ พรอมถอย เพราะตองดูความตองการ ของประชาชนเป น หลั ก กระทรวงฯ จะไม เ ดิ น หน า หากไม ไ ด รั บ การ ยอมรั บ จากประชาชน อย า งกรณี พื้นที่ อ.ทับสะแก จ.ประจวบคีรีขันธ เปนพื้นที่ตัวอยางที่มีการตอสูมายาวนานมีคนเจ็บ ดังนั้นกระบี่จะไม เปนแบบทับสะแกแนนอน ซึง่ สาเหตุทเี่ ดินหนาโรงไฟฟาถานหินทีก่ ระบี่ ไมไดในตอนนีอ้ าจเปนเพราะใชวธิ ผี ดิ จึงตองมาสรางกระบวนการเรียน รูที่ดีขึ้นกอน แตถาหากประชาชนยังตอตานเราก็ตองดูความตองการ ของประชาชนเปนหลัก โดยกระทรวงพลังงานจะใชวธิ ใี หแตละพืน้ ทีแ่ สดงความตองการ มาเองวาอยากใหสรางโรงไฟฟาถานหิน ลาสุดองคกรปกครองสวน ทองถิ่นของอ.หัวไทร จ.นครศรีธรรมราช ไดยื่นหนังสือมาวาตองการ ใหมีการสรางไฟฟาถานหินในพื้นที่ ถือเปนเรื่องที่ดี ดังนั้นเพื่อใหเกิด ความมัน่ ใจวาในพืน้ ทีต่ อ งการโรงไฟฟาถานหินจริง กระทรวงจะแจงให มีการลงชือ่ เพือ่ ใหมหี ลักฐานประกอบในการทําแบบประเมินผล กระทบ ตอสุขภาพและสิ่งแวดลอมเพราะที่ผานมาเสียเวลาไปกับการลงพื้นที่ เสียงบประมาณแตไมสามารถพัฒนาตอได นอกจากนี้กระทรวงฯมี แผนที่จะเดินหนากอสรางโรงไฟฟาถานหินในทวาย กําลังผลิต 4,400 เมกะวัตต ที่จะสงไฟฟากลับมาไทย เพราะเปนอีกทางเลือกในการเพิ่ม ความมั่นคงทางพลังงานของไทย เพื่อตอบสนองความตองการใช ไฟฟาที่จะขยายตัวปละ 4% อีก 10 ปขางหนาคาไฟฟาจะโตเทาตัว”

นายสุนชัย คํานูณเศรษฐ รองผู  ว  า การพั ฒ นาโรงไฟฟ า เปดเผยถึงความคืบหนาแผนพัฒนา โรงไฟฟาถานหินวา “ตามแผนพัฒนา กํ า ลั ง ผลิ ต ไฟฟา ของประเทศไทย PDP 2010 (พ.ศ. 2553-2573) จะต อ งมี โ รงไฟฟ า ถ า นหิ น สะอาด กฟผ. จํานวน 4 โรง โรงละ 800 เมกะวัตต รวม 3,200 เมกะวัตต ผลิตไฟฟา เขาระบบ เพื่ อ ทดแทนโรงไฟฟ า เดิมที่ปลดระวาง โดย1 ใน 4 โรง นั้ น ได ดํ า เนิ น การศึ ก ษาความเป น ไปได ข องการพั ฒ นาโรงไฟฟ า ที่ จั ง หวั ด กระบี่ ซึ่ ง เป น โรงไฟฟ า ลิ ก ไนต และปลดระวางไปเมื่ อ พ.ศ. 2538 หลังจากนั้นจนถึงปจจุบันมีการใชนํ้ามันเตาเปนเชื้อเพลิง ในการผลิตกระแสไฟฟาที่กําลังผลิต 340 เมกะวัตตแลวจะพัฒนาให เปนเชื้อเพลิงเทคโนโลยีถานหินสะอาด สําหรับการพัฒนามาเปนเทคโนโลยีถา นหินสะอาดนัน้ อยูใ นขัน้ ตอนการทําประชาพิจารณ EHIA ครัง้ ที่ 3 (ค.3) เปนการรับฟงความ คิดเห็นเพือ่ เปดโอกาสใหประชาชนมีสว นรวมในการทบทวนรางรายงาน โดยประชาชนสามารถเสนอใหมกี ารแกไข หรือเพิม่ เติมในประเด็นตาง ๆ เชน การศึกษาเสนทางขนสงถานหินที่บานคลองรั้วเพิ่มเติม ตามที่ ชาวบานในพื้นที่เสนอกอนที่จะปรับปรุงเปนรายงานฉบับสมบูรณ จากนัน้ นําเสนอตอ สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและ สิง่ แวดลอม (สผ.) ซึง่ เปนฝายเลขานุการของคณะกรรมการผูช าํ นาญ การพิจารณารายงานการวิเคราะหผลกระทบสิง่ แวดลอม (คชก.) เมื่อมีการปรับปรุงรายงาน EHIA ตามความเห็นของ คชก. แลว สผ.จะนําเสนอรายงานดังกลาวไปยังคณะกรรมการองคกร อิสระดานสิ่งแวดลอมและสุขภาพ (กอสส.) เพื่อพิจารณาใหความ เห็น และสํานักงานคณะกรรมการกํากับกิจการพลังงาน (สกพ.) เพื่อ เปดรับฟงความคิดเห็นจากประชาชน เมื่อไดรับความคิดเห็นจากทั้ง 2 หนวยงาน สผ. จะเปนผูรวบรวมความคิดเห็นดังกลาวมาประกอบ รายงาน EHIA เพื่อเสนอบอรดสิ่งแวดลอมแหงชาติ จึงจะสามารถ นํารายงาน EHIA ดังกลาว ไปใชประกอบการขออนุมัติโครงการจาก คณะรัฐมนตรี (ครม.) ตอไป สวนดานการศึกษาผลกระทบตอสิ่งแวดลอมนั้นดําเนินการ ตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 สําหรับโครงการ หรือกิจการที่อาจกอใหเกิดผลกระทบตอชุมชนอยางรุนแรง ทั้งดาน คุณภาพสิ่งแวดลอม ทรัพยากรธรรมชาติและสุขภาพ ตามประกาศ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอม นอกจากนีย้ งั ไดดาํ เนิน การชี้แจงทําความเขาใจกับประชาชนพื้นที่ และองคกรอิสระอยางตอ เนื่อง และรับฟงความคิดเห็นขอกังวลใจของประชาชน เพื่อนํามาเปน แนวทางการดําเนินงาน รวมถึงการสื่อสารสรางความเขาใจในความ จําเปนของการพัฒนาโรงไฟฟาเทคโนโลยีถานหินสะอาด อยางไรก็ตามถาหากยังไมสามารถสรางโรงไฟฟาเทคโนโลยี ถานหินสะอาดไดตามเปาหมาย ก็อาจยังจําเปนตองผลิตไฟฟาจาก กาซธรรมชาติตอ ไป แตจะมีผลกระทบตอราคาคาไฟฟาอยางแนนอน เนือ่ งจากกาซธรรมชาติในอาวไทยอีก 10 ป จะหมดลง และจําเปนตอง ใชกาซธรรมชาติเหลว (LNG) นําเขา ซึ่งมีราคาสูงกวาราคากาซ ธรรมชาติเฉลี่ยจากอาวไทย และพมาถึงเทาตัว ซึ่งมีความสุมเสี่ยงตอ ผลกระทบเมือ่ แหลงกาซมีปญ  หาขัดของ นอกจากนี้ ยังจะตองซือ้ ไฟฟา จากตางประเทศเพิม่ ขึน้ เชน ใน สปป.ลาว แตหากเกิดเหตุการณหรือ สถานการณที่ไมคาดคิด เชน สถานการณการเมืองระหวางประเทศ อาจเกิดปญหาความไมมนั่ คงในระบบไฟฟาของประเทศไทยได”

25

Energy#54_p22-25_Pro3.indd 25

4/23/13 10:44 PM

Energy Design รังสรรค อรัญมิตร

สตารบัคส พอร โต ชิโน ดีไซนกรีน ดีไซน โกลด หากคุณเปนคนหนึง่ ทีห่ ลงใหลในรสชาติของกาแฟ แลวจะเลือกรานกาแฟแบบใดเพือ่ นัง่ ดืม่ ดํา่ กับรสชาติกาแฟทีเ่ ขม ขน ในบรรยากาศอบอุนที่รอบลอมดวยธรรมชาติ บรรยากาศแบบไทย ๆ หรือดีไซนแบบโมเดิรน หรูหรา ซึ่งการออกแบบ รานใหดูโดดเดนนั้นสามารถเพิ่มอรรถรสและสุนทรียในการดื่มกาแฟไดเปนอยางดี

26

Energy#54_p26-28_Pro3.indd 26

4/20/13 1:36 PM

ด า นระบบปรั บ อากาศสตาร บั ค ส ส าขานี้ ไ ด เ ลื อ กใช ร ะบบ ปรับอากาศแบบ Variable Refrigerant Flow ซึ่งเปนระบบที่ สามารถปรับปริมาณและควบคุมสารทําความเย็นหรือนํ้ายาแอรตาม สภาพอากาศของราน โดยผานการควบคุมดวยระบบอินเวอรเตอร (Inverter) ซึ่งระบบปรับอากาศที่เลือกใชมีอัตราสวนประสิทธิภาพ พลังงานของเครือ่ งปรับอากาศ (EER – Energy Efficiency Ratio) ซึ่ ง เป น ค า ที่ ใ ช วั ด ประสิ ท ธิ ภ าพในการใช พ ลั ง งานของเครื่ อ งปรั บ อากาศ ซึ่งคา EER ที่สูง แสดงถึงคุณภาพของเครื่องปรับอากาศวามี ประสิทธิภาพในการประหยัดพลังงานไดดี นอกจากนีใ้ นการออกแบบ หองนํ้ายังไดเลือกใชสุขภัณฑที่ประหยัดนํ้าสามารถประหยัดนํ้าไดสูง ถึง 30 % เมื่อเทียบกับสุขภัณฑทั่วไป สวนการออกแบบสีผนังของสาขานี้ ใช สูตรนํ้าที่มีปริมาณ สารระเหยอยูในระดับตํ่า หรือ Low - VOC (Volatile Organic Compound) ซึ่งจะปลอดภัยสําหรับผูทํางานระหวางการกอสราง และผูใ ชงานอาคาร และเพือ่ การออกแบบใหเกิดประสิทธิภาพดานการ ประหยัดพลังงาน ผูอ อกแบบยังไดเลือกใชวสั ดุทอ งถิน่ และผลิตภัณฑ ที่มีการรีไซเคิล (Regional และ Recycle Materials) โดยวัสดุที่ ใชตกแตงภายในรานเปนวัสดุที่ผลิตภายในประเทศสามารถนํากลับ มาใชไดใหม (Recycle) เชน กระเบื้องเซรามิคปูพื้นและผนัง ซึ่งเปน กระเบื้องที่ผลิตจากวัสดุรีไซเคิลถึง 60 % การใชแผนฝาและผนัง สมารทบอรดเปนแผนไฟเบอรซเี มนตทไี่ มใชแอสเบสตอส มีคณ ุ สมบัติ ทนนํ้าทนชื้น และยังทนความรอนสูง การออกแบบหลังคาใหมีคาการ สะทอนความรอน หรือ Solar Reflectance Index (SRI) ที่สูง สามารถลดความรอนทีเ่ ขาสูต วั อาคารและลดปรากฏการณเมืองรอน (Heat Island Effect) ไดเปนอยางดี นอกจากนี้สตารบัคสยังมีความมุงมั่นในการลดปริมาณขยะ โดยนํากลองกระดาษและกลองใสนมที่ใชแลวไปรีไซเคิล รวมถึงการ คัดแยกขยะที่เกิดจากการกอสราง และการใหความรูเกี่ยวกับราน กาแฟสีเขียวที่ผานการรับรองมาตรฐาน LEED® ใหแก ลูกคาและ พารตเนอรไดนําไปประยุกตใชได นอกจากความโดดเดนของดีไซนแลว การคํานึงถึงเรื่องการ ประหยัดพลังงานก็เปนปจจัยสําคัญเชนกัน ในยุคปจจุบนั ซึง่ นอกจาก ช ว ยลดต น ทุ นด านพลั ง งานแล ว ยัง เป นการลดผลกระทบต อสิ่ง แวดลอมอีกนัยหนึ่งดวย สตารบัคส คอฟฟ ไทยแลนด ขึ้นชื่อวาเปนแบรนดกาแฟระดับ พรีเมียมที่ใหความสําคัญกับการออกแบบเพื่อใหเกิดการประหยัด พลังงาน เชน “สตารบัคส สาขาพอรโต ชิโน” ที่ออกแบบรานใน สไตลโมเดิรนที่คํานึงถึงการประหยัดพลังงาน ภายใตแรงบันดาลใจที่ เกิดจากปญหาการขาดแคลนพลังงาน ภาวะโลกรอนอันสงผลกระทบ ตอเนื่องถึงการเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศ สูการมุงมั่นในการ ออกแบบสรางรานสีเขียว เพื่อเปนสวนสําคัญในการลดปลอยกาซ เรือนกระจก โดยการออกแบบเพื่ อ ให เ กิ ด การประหยั ด พลั ง งานของ สตารบคั ส สาขาพอรโต ชิโน นัน้ ไดเลือกใชระบบไฟฟา ระบบทําความรอน และเครื่องปรับอากาศที่ประหยัดพลังงาน รวมถึงการเลือกใชวัสดุที่มี สารพิษนอยที่สุด การพัฒนาคุณภาพอากาศหมุนเวียนภายในราน ตลอดการเลือกใชสุขภัณฑประหยัดนํ้า สวนระบบไฟฟาแสงสวางนั้น ไดติดตั้งหลอดไฟ LED และ T5 เปนหลอดที่มีประสิทธิภาพในการใหพลังงานแสงสวางสูง และมีอายุ การใชงานยาวนาน เพื่อประหยัดพลังงานไฟฟาภายในราน นอกจาก นี้ยังคํานึงถึงปริมาณปรอทที่เจือปนภายในหลอดไฟที่อยูในระดับตํ่า การติดตั้งระบบควบคุม Day lighting โดยเปนระบบควบคุมการ เปด-ปดแสงสวางดวยระบบเซนเซอร ทีค่ อยตรวจวัดระดับความสวาง ของแตละพื้นที่ภายในราน 27

Energy#54_p26-28_Pro3.indd 27

4/20/13 1:36 PM

เพื่อประสิทธิภาพในการประหยัดพลังงานสตารบัคสยังได ออกแบบติดตั้งระบบควบคุมปริมาณกาซคารบอนไดออกไซด (CO2 Sensor) เพือ่ ตรวจสอบและควบคุมปริมาณกาซคารบอนไดออกไซด ภายในราน หากมีปริมาณความเขมขนสูงเกินคาควบคุม เครื่อง จะกําหนดใหมีการนําอากาศบริสุทธิ์จากภายนอกเขามาหมุนเวียน ในอาคารเพิ่ ม เติ ม ซึ่ ง เป น ประโยชน ต  อ สุ ข ภาพของลู ก ค า และ พนักงานภายในราน พรอมกันนี้สตารบัคสยังไดคํานึงถึงการใช ทรัพยากรธรรมชาติใหเกิดประโยชนสูงสุด โดยการตั้งจุดแจกกาก กาแฟใหลกู คาและพนักงานเพือ่ นําไปใชประโยชน ไมวา จะเปนการนําไป ผสมปุยสําหรับเพาะปลูกตนไมหรือไปขัดผิว เพื่อชวยลดปริมาณขยะ ในส ว นของเคาน เ ตอร เ ครื่ อ งดื่ ม สตาร บั ค ส เ ลื อ กใช ก  อ กนํ้ า แบบ ประหยัดนํ้า รวมทั้งเครื่องทํานํ้าแข็งที่มีประสิทธิภาพในการทํางานสูง ใชนาํ้ ในการผลิตนํา้ แข็งนอยกวาเครือ่ งทํานํา้ แข็งทัว่ ไป รวมทัง้ สงเสริม การประหยัดพลังงานในการเดินทางมาที่ราน โดยติดตั้งจุดจอดรถ จักรยาน โดยมีอปุ กรณดแู ลซอมแซมขัน้ พืน้ ฐาน (Maintenance kit) ใหกับลูกคา อยางไรก็ตามในการออกแบบ รานสตารบคั ส สาขาพอรโต ชิโน นั้น นอกจากจะดูโดดเดนแปลกตาแลว ยังสามารถลดการปลอย ของเสียออกสูสิ่งแวดลอมไดนอยลง ตลอดจนชวยลดการใชนํ้าและ พลังงานใหนอ ยลงกวา 60 % และยังประหยัดการใชไฟฟาไดมากกวา 30% ตลอดจนไดการรับรองมาตรฐาน LEED® ระดับ Gold เปนแหง แรกในภูมิภาคเอเชียอีกดวย ซึ่งทางสตารบัคสบอกวาหากรานกาแฟ แบรนดอื่น หรือผูที่สนใจจะนําแนวคิดการออกแบบของสตารบัคสไป ประยุกตใชกบั การออกแบบ เพือ่ เปนสวนสําคัญในการลดใชพลังงาน และลดผลกระทบตอสิ่งแวดลอมสตารบัคสยินดีใหคําแนะนํา สําหรับเลมตอไป เราไปดูงานออกแบบอาคารขนาดใหญกนั ครับ วาเขาจะมีวธิ กี ารออกแบบโดยคํานึงถึงการประหยัดพลังงานอยางไร

28

Energy#54_p26-28_Pro3.indd 28

4/20/13 1:36 PM

Energy#54_p29_Pro3.ai

1

4/10/13

11:47 PM

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

ทุกวันเสาร เวลา 11.05-11.30 น.

Greenovation วรรณวิภา ตนจาน

สารเคลือบ ปองกันโทรศัพทจากน ํา แมฝนจะตก หรือ เผลอทําโทรศัพทตกนํ้า ไมตองกังวลอีกตอไป เพราะมี “สารเคลือบกันนํา้ ” ทีจ่ ะปกปองอุปกรณอเิ ล็กทรอนิกส ไมใหไดรบั ความเสียหายจาก นํ้า โดย “ไดกิ้น อินดัสทรีส” ไดคิดคนพัฒนา “สารเคลือบกันนํ้า” ที่จะชวยปองกัน แผงวงจรภายในของสมารทโฟน รวมถึงอุปกรณอิเล็กทรอนิกสขนาดเล็กอื่น ๆ ให ปลอดภัยจากความเสียหายทีอ่ าจเกิดจากนํา้ ได สารทีว่ า นีถ้ กู สรางขึน้ โดยการละลาย “ฟลูออโรโพลิเมอร” ลงไปยังตัวทําละลาย “ฟลูออริเนต” โดยโพลิเมอรเปนสารที่ ติดไฟยาก และมีความมิตรกับสิ่งแวดลอม เนื่องจากมีระดับความเปนพิษตํ่า โดยกระบวนการเคลือบจะทําการจุม แผงวงจรหรือวัสดุอนื่ ๆ ลงในตัวทําละลาย ฟลูออริเนต ทิง้ ใหแหง เพือ่ ใหเปนฟลม บาง ๆ ขนาด 0.1 ถึง 1 ไมครอน (ประมาณ 1 นาที ที่อุณหภูมิหอง ซึ่งเปนเวลาที่พรอมสําหรับทํางาน) โดยการเคลือบยังสามารถใชได บนพืน้ ผิวทีม่ รี พ ู รุนหรือตาขาย เชน ลําโพง จุดหรือรูใด ๆ ทีน่ าํ้ สามารถเขาถึงได เปนตน ถึงกระนั้นตัวฟลมก็ไมสามารถกันนํ้าไดรอยเปอรเซ็นตเต็ม แตจะชวยใหอุปกรณ อิเล็กทรอนิกสพนื้ ฐานในชีวติ ประจําวันสามารถทํางานไดเต็มประสิทธิภาพ

ขาวไมตองหุง ศูนยวิจัยขาวเชียงใหม กรมการขาวของไทย ไดคิดคนผลิต “ขาวไมตองหุง” เพียงแค แชในนํ้ารอนหรือนํ้าอุนก็สามารถรับประทานไดแลว ซึ่งนํ้ารอนที่แชตองมีอุณหภูมิ 100 องศา เซลเซียส หรือนํ้าเดือด โดยใชอัตราสวน ขาว 1 สวน ตอ นํ้า 1 สวน หรือมากกวาเล็กนอย แตไมควรเกิน 1.5 สวน ทิ้งไวประมาณ 20 นาที ผูบริโภคสามารถนําไปรับประทานไดทันที เหมือนกับขาวสุกที่ผานวิธีการหุงตามปกติ แตหากไมมีนํ้ารอนสามารถแชในนํ้าอุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียสได โดยตองแชนํ้าทิ้งไวนาน 45 นาที จึงจะสามารถรับประทานได การผลิตขาวไมตองหุงนี้ใชขาวเปลือกจาก 4 พันธุ ไดแก ขาวดอกมะลิ 105, กข 39, ขาวหลวงสันปาตอง และขาวเหนียว โดยแปรรูปเปนขาวนึ่งที่ทําใหสุกดวยไอนํ้า ลดความชื้น และนําไปสีใหเปนขาวสาร เมื่อตองการบริโภคจะนํามาทําใหคืนตัวเปนขาวสุกพรอมบริโภค เรียกวา “ขาวไมตองหุง” เหมาะสําหรับผูบ ริโภคที่ตองการความสะดวก รวดเร็ว ในการบริโภค เนื่ อ งจากสามารถพกพาติ ด ตั ว ไปบริ โ ภคในสถานที่ ต  า ง ๆ ได ง  า ย เหมาะกั บ นั ก เดิ น ป า หรือในกรณีที่รถติดบนถนนเปนเวลานาน เพราะใชอุปกรณหุงนอยชิ้น ที่สําคัญยังประหยัด พลังงานในการทําใหสุกดวย อยางไรก็ตาม อาจมีผูบริโภคไมคุนเคยกับการบริโภคขาวไมตองหุงที่ใชวิธีการแชนํ้า เนื่องจากขาวมีลักษณะรวนซุย รองอธิบดีกรมการขาว แนะนําวา ผูบริโภคยังสามารถนําขาว ไมตองหุงไปหุงดวยหมอหุงขาวไฟฟาไดเชนกัน โดยใชอัตราขาว 1 สวน ตอ นํ้า 1.25 สวน ใช เวลาหุง 15 นาที ก็จะไดขาวสุกที่มีความนุมเชนเดียวกับขาวสุกทั่วไป

30

Energy#54_p30-32_Pro3.indd 30

4/23/13 11:39 PM

อัลตราซาวดผานมือถือ “วิลเลียม ริชารด” และ “เดวิด ซาร” สองอาจารย คณะวิศวกรรมคอมพิวเตอร มหาวิทยาลัยวอชิงตัน สหรัฐอเมริกา ไดสรางนวัตกรรมเปลีย่ นโลกวงการแพทยและ มือถือไปอยางสิน้ เชิง เมือ่ ทัง้ 2 คนรวมกันพัฒนาและออกแบบ เครือ่ งอัลตราซาวน แบบพกพา ที่ทํางานควบคูกับโปรแกรมบนโทรศัพทมือถือสมารทโฟน โดยผลงานชิ้ น เอกนี้ ได รั บ ทุ น สนั บ สนุ น จากบริ ษั ท ไมโครซอฟท กว า 3,400,000 บาท ในการประดิ ษ ฐ อุ ป กรณ ที่ ว  า นี้ เมื่ อ เชื่ อ มต อ เครื่ อ ง อัลตราซาวดแบบพกพา ผานสายยูเอสบี เขากับมือถือระบบวินโดว โมบาย ทีม่ กี าร ติดตั้งโปรแกรมเฉพาะเอาไวแลว แพทยอาสาสมัครฉุกเฉินหรือหมอตําแยไฮเทค ก็สามารถทําการอัลตราซาวด อวัยวะภายนอกและภายในตาง ๆ ในรางกาย ไดทนั ที อาทิ ไต ปอด ตา กระเพาะปสสาวะ ตอมลูกหมาก มดลูก เนือ้ เยือ่ เสนเลือด และ หลอดเลือด ได สิง่ สําคัญของเครือ่ งอัลตราซาวดผา นมือถือ คือ ถูกออกแบบมาใหใชงานได ทุกสถานที่ ไมใชพลังงานมากจนเกินไป และยังสามารถสงผลขอมูลการอัลตราซาวด ไปใหหมอผูเชี่ยวชาญไดอยางรวดเร็วผานเครือขายโทรศัพทมือถือ ที่สําคัญ รูปแบบไฟลยังสามารถใชงานทางการแพทยไดทันที

Energy Wizard ปลั๊กประหยัดไฟ Eco Tek ผูผลิตปลั๊กประหยัดไฟจากอังกฤษ นําเสนอวา ปลัล๊ั ก ที่ ว  า นี้ ส ามารถทํ า ให เ ครื่ อ งใช ไ ฟฟ า บางชิ้ น ประหยั ด ไฟ ไดดสงู ถึง 23 % จากการทดสอบพบวา มีคา เฉลีย่ การประหยัดไฟฟา อยู อ  ที่ 12.5 % โดย Eco Tek รั บ ประกั น ว า ช ว ยทํ า ให เครื่องใชไฟฟาภายในบานใชไฟลดลงแนนอน 10% โดยการ ให ป ลั๊ ก ตั ว นี้ ทํ า หน า ที่ เ ป น ตั ว จ า ยกระแสไฟและแรงดั น ไฟฟ า ในอั ในอตราสวนที่เทากัน เพราะไฟฟาที่เราใช ๆ กันอยูนั้นเปน กระแสสลับ ทําใหการไหลของกระแสไฟฟาไมคงที่ ปลั๊กตัวนี้ กระ จะท จะทําหนาทีเ่ ปนตัวควบคุมการจายไฟฟาไปยังอุปกรณในสัดสวน ที่เหหมาะสม เนื่องจากปลั๊กประหยัดไฟตัวนี้มีสัญชาติอังกฤษจึง มี 3 ขา (standard UK 3 pin plug socket) ถาจะใชงานในบาน เราคงต เรา องซื้ออเดปเตอรมาแปลงขาปลั๊กเสียกอน

31 51

Energy#54_p30-32_Pro3.indd 31

4/23/13 11:39 PM

หลอดไฟพลังแสงอาทิตย N100 คือหลอดไฟพลังแสง อาทิตย เปนหลอดไฟแบบ LED ที่ เ ลียนแบบรูปทรงของหลอดไส มี แ สงสี เ หลื อ งที่ พ บเห็ น ได ทั่ ว ไป เปนดีไซดคลาสสิกที่ใชเทคโนโลยี แบบโมเดิรน โดยแหลงพลังงาน ที่ใชในการจายกระแสไฟฟาไปยัง หลอด LED ทั้ง 5 ดวง โดยแปลง พลังงานแสงอาทิตยใหเปนกระแส ไฟฟา แลวเก็บไวในรูปของถาน ชารจ สําหรับหลอดไฟ N100 ผลิตจากพลาสติกคุณภาพสูง นํา้ หนัก เบา ทนทานตอความรอน และยังกันฝนไดดวย พรอมดวยแผงโซลาร เซลลจาํ นวน 4 แผง รอบตัวโคม หากชารจแบตเตอรีจ่ นเต็ม จะสามารถ ใหแสงสวางไดนานถึง 4 ชั่วโมง

เซลลเชื้อเพลิงไฮโดรเจน

C -FEE คนพบการใชเซลลเชื้อเพลิงไฮโดรเจนเปนพลังงานขับเคลื่อน โดยเชื่อวาหากนําไปพัฒนาเพื่อเพิ่มคุณภาพจะชวยลดมลพิษใน อากาศได ซึง่ การผลิตพลังงานขับเคลือ่ นดวยการใชเซลลเชือ้ เพลิงไฮโดรเจนถือเปนการใชแหลงพลังงานไฟฟาชนิดกระแสตรงเปนอุปกรณแปลง พลังงาน ซึ่งทําหนาที่แปลงพลังงานเคมีใหเปนพลังงานไฟฟา โดยไมมีการเคลื่อนที่ของชิ้นสวน การผลิตไฟฟาในเซลลเชื้อเพลิงนี้ อาศัยหลักพื้น ฐานจากปฏิกิริยาระหวางแกสที่เปนเชื้อเพลิงกับแกสที่เปนตัวออกซิไดซ สําหรับการทํางานของเซลลเชื้อเพลิง เมื่อแกสไฮโดรเจนผานเขาชองทางเขา แกสไฮโดรเจนจะเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชัน โดยอาศัยตัวเรงปฏิกิริยาที่บริเวณชุดประกอบขั้วไฟฟา แบบแผนเยือ่ ทําใหเกิดอิเล็คตรอนอิสระเคลือ่ นผานตัวนําไฟฟาเกิดเปนโปรตอน ซึง่ จะเคลือ่ นตัวผานแผนเยือ่ แลกเปลีย่ นโปรตอนเกิดเปนปฏิกริ ยิ า รีดักชัน โดยอาศัยตัวเรงปฏิกิริยาชวยในการรวมตัวกับออกซิเจนที่ผานเขามาทางชองทางเขาเกิดเปนนํ้า การใชเซลลเชื้อเพลิงจะชวยลดปริมาณ การใชพลังงานในประเทศได หากการวิจัยชิ้นนี้ถูกนําไปพัฒนาตอยอดเพิ่มศักยภาพในการทํางานใหสมบูรณแบบในอนาคต ก็จะมีพลังงานขับ เคลื่อนที่ใชแกสไฮโดรเจนขึ้นมาทดแทนนํ้ามัน และชวยลดปริมาณมลพิษในอากาศได 32

Energy#54_p30-32_Pro3.indd 32

4/23/13 11:39 PM

Energy#42_p55_Pro3.ai

1

4/25/12

2:03 PM

Technology Update

01

พิมพสวย ไมงอหมึก Epson L350 ถูกออกแบบมาใหมขี นาดกะทัดรัด ดวยเทคโนโลยี หัวพิมพ Micro Piezo ใหความละเอียดการพิมพสงู ถึง 5760 dpi x 1440 dpi สําหรับงานพิมพอกั ษรและภาพ โดยใชเทคโนโลยีเติมหมึกแบบ Fast ink top-up ของเอปสัน L110 และ L210 เติมหมึกไดอยางงายดาย ไมยงุ ยาก ซึง่ ทอยางพิเศษในเครือ่ งพิมพชว ยใหการไหลของหมึกดีขนึ้ ใหความเร็วในการพิมพสงู ถึง 33หนาตอนาที สามารถพิมพขาวดําไดถงึ 12,000 แผน และพิมพสไี ดถงึ 6,500 แผน ดูรายละเอียดเพิม่ เติมไดที่ http://www.epson.co.th/epson_ thailand/ink_tank_system_printers/product.page?product_ name=Epson_L350

03

..........................................................................................................................................................................................................................................

วรรณวิภา ตนจาน

02 All in one

Printer รุน ใหมลา สุด จาก Canon Pixma MG3170 สีดาํ เงา ทันสมัย สวยงาม มีถาดใสกระดาษและคายกระดาษออกทางดานหนา ดานบน เปนฝาสําหรับใสเอกสารทีต่ อ งการสแกนและถายสําเนา สวนทีพ ่ เิ ศษ คือ ปุม LED ขนาดใหญทที่ าํ ใหเครือ่ งดูทนั สมัย และนาใชมากขึน้ พิมพได ทัง้ สีและขาวดํา ความละเอียดในการพิมพอยูท ี่ 4,800 x 1,200 dpi และ ความละเอียดในการสแกนอยูท ี่ 1,200 x 2,400 dpi ทําความเร็วในการพิมพ ได 9.2แผนตอนาที (เอกสารขาวดํา) และ 5 แผนตอนาที (เอกสารสี) ทัง้ นี้ สามารถพิมพเอกสารแบบ 2 หนาอัตโนมัติ และสามารถเชือ่ มตอดวยระบบ network ไรสาย (Wi-Fi) และ USB 2.0 และยังพิมพภาพไดโดยตรง จากมือถือและแท็ปเล็ต Android, iPhone, iPad สนับสนุนการพิมพ ผาน internet ดวย Google Cloud Print พรอมโปรแกรมตกแตงภาพ Fun Filter Effect จาก Canon ดูรายละเอียดเพิม่ เติมไดที่ http://www.klongdigital.com

04

..................................................................................................................................................................

สุดคุม…คุณสมบัติครบครัน เครือ่ งพิมพรนุ HP Deskjet Ink Advantage 2515 All-in-One มาพรอมหนาจอแสดงภาพกราฟกทีท่ นั สมัย งายสําหรับการสแกนและ ถายเอกสาร คุณภาพสูง ตนทุนตํา่ ทีส่ าํ คัญชวยลดภาวะโลกรอนได ดวยโปรแกรม HP Eco App ทีช่ ว ยใหพมิ พไดแบบประหยัดพลังงานและ ประหยัดกระดาษมากขึน้ ยกตัวอยางเชน ระบบการถายเอกสารอัตโนมัติ 2 ดาน ทีจ่ ะชวยประหยัดกระดาษไดมากถึงรอยละ 50 นอกจากนีย้ งั ทํา จากวัสดุพลาสติกรีไซเคิลถึงรอยละ 20 เหมาะสําหรับธุรกิจทีม่ องหา เครือ่ งพิมพทมี่ าพรอมคุณสมบัตคิ รบครัน ทัง้ พิมพ สแกน ถายเอกสาร และแฟกซ เครือ่ งพิมพรนุ นีไ้ ดรบั การรับรองจาก ENERGY STAR® ใน เรือ่ งการดีไซนทรี่ องรับการใสเอกสารไดถงึ 35 แผน พิมพไดอยางรวดเร็ว และสะดวกสบายมากขึน้ และยังทํางานไดงา ยขึน้ ดวยเทคโนโลยีการพิมพ แบบไรสาย ผาน HP ePrint ทีเ่ ชือ่ มตอทุกการทํางานไมวา จะอยูท ใี่ ดก็ตาม ดูรายละเอียดเพิม่ เติมไดที่ http://www.pctodaythailand.com

คมชัดเหมือนฉบับจริง

สําหรับ Printer ยีห่ อ Fuji Xerox รุน Docu Print m 205b ใชงานไดทงั้ พิมพ ถายเอกสาร และสแกน โดยใชเทคโนโลยีการพิมพ SLED (Self-Scanning Light-Emitting Device) ความเร็วสูงสุดอยูท ี่ 24 แผนตอนาที ความละเอียดอยูท ี่ 1,200x1,200 dpi และความเร็ว CPU อยูท ี่ 300 Mhz สวนรูปรางหนาตาเหมือนเครือ่ งถายเอกสารอยูพ  อสมควร โดยขนาดของ M250d จะใหญกวาเครือ่ งพิมพแบบมัลติฟง กชนั่ ในระดับ เดียวกันนิดหนอย นอกจากนีค้ ณ ุ ภาพของการถายเอกสารยังดีมาก คมชัดเหมือนตนฉบับ สวนจุดเดนอีกอยางหนึง่ คือ สามารถสแกนเขา USB drive ไดโดยตรง โดยไมตอ งตอเขากับคอมพิวเตอร ดูรายละเอียดเพิม่ เติมไดที่ http://www.printer2care.com

34

Energy#54_p34-35_Pro3.indd 34

4/23/13 2:05 AM

ดีไซนเก ทําจากสแตนเลสเนื้อดี นาฬกาขอมือ Edifice รุน EF-326D-7AVDF สายและตัวเรือน เปนสแตนเลส สตีล กันนํา้ 100 เมตร มี 3 อะนาล็อกในหนาปด แสดงเวลา 24 ชัว่ โมง พรอมวันที่ และ วัน Sun-Sat แบตเตอรีใ่ ชได 2 ป รุน SR621SW หนาปดมีขนาด 4.95 X 4.5 X 1.15 เซนติเมตร และหนักเพียง 157 กรัม ดูรายละเอียดเพิ่มเติมไดที่ http://www.shopat7.com

07

..........................................................................................................................................................................................................................................

05

06 เรียบหรู ทําจากโลหะคุณภาพเยี่ยม

โดดเดนดวยสายกําไลขอมือ ปรับสายไดดว ยตัวเอง ขอตอถอด ประกอบได หนาปดทรงกลม ทําจากกระจกมิเนอรัล แสดงผลแบบอนาล็อก ตัวเรือนทําจากโลหะคุณภาพดี กวาง 2.2 เซนติเมตร และหนาเพียง 0.8 เซนติเมตร สวนสายเปนวัสดุ Stainless steel ไมเปนสนิม ความยาวสาย 24 เซนติเมตร (รวมตัวเรือน) กันนํา้ ได 30 เมตร ดูรายละเอียดเพิ่มเติมไดที่ http://www.shopat7.com

08

..................................................................................................................................................................

ทันสมัย เที่ยงตรง แมนยํา นาฬกาขอมือผูช าย ระบบควอทซ Chronograph หนาปดสีนาํ้ เงิน หนาจอแสดงวันทีแ่ ละตําแหนง และยังมีนาฬกาปลุกในตัว สามารถจับเวลา ไดนานถึง 60 นาที ตัวเรือนทําดวยสแตนเลสแทขนาด 42 มิลลิเมตร (ไมรวม เม็ดมะยม) ภายในบรรจุกลไกควอทซโครโนกราฟ 7T92 นอกจากนี้ เข็มวินาทีอยูท ตี่ าํ แหนง 9 น. เข็มจับเวลาอยูท ตี่ าํ แหนง 6 น. สวนฝาหลังเปน เกลียว กันนํา้ ได 100 เมตร กระจกใชวสั ดุ Hardlex คุณภาพดี ดูรายละเอียดเพิม่ เติมไดที่ http://www.shopat7.com

เท บึกบึน ทนทานทุกสภาวะ

นาฬกาขอมือผูช าย ตัวเรือนทําจากสแตนเลส สตีล ใชกระจกกันรอย (Shappire) หนาปดมีพรายนํา้ สองสวางในทีม่ ดื แสดงวันที่ กันนํา้ ได 50 เมตร ความยาวของสายอยูท ี่ 24 เซนติเมตร (รวมตัวเรือน) ดูรายละเอียดเพิ่มเติมไดที่ http://www.shopat7.com

35

Energy#54_p34-35_Pro3.indd 35

4/23/13 2:05 AM

Green4U

วรรณวิภา ตนจาน

ดวยหัวใจรักษธรรมชาติของ “ริชารต โซวา” เขาไดสรางสิง่ มหัศจรรยในทะเลสาบทางชายฝง อิสลา มูเจเรส ของเม็กซิโก ที่อาจเรียกวา “เกาะขยะ” หรือ “เรือเชิงอนุรักษ” ก็ได โดยเขาใหชื่อสิ่งนี้วา “Joysxee Island” หรือ ”เกาะจอยซี่” แนวคิดของเขาเริ่มตนขึ้นในป 1998 จากการที่เขาเก็บสะสมขวดพลาสติก ไม ไผ และไมอัด ที่พบระหวางนอนเลน ริมชายหาดเม็กซิโก แลวนํามาสรางเปนบาน 2 ชั้น และเกาะอีก 3 เกาะที่ปองกันดวยกําแพงทราย

ซึ่ ง ในส ว นของห อ งครั ว ใช เ ตาพลั ง งานแสงอาทิ ต ย ใ นการ ประกอบอาหาร และหองนํ้าแบบ Compost toilet ที่ยอยสลาย ได ร วดเร็ ว ใช ป ริ ม าณนํ้ า น อ ย แต เ ป น ที่ น  า เสี ย ดายว า ในเดื อ น กรกฎาคม ป 2005 พายุเฮอรริเคนเอมิลี่พัดถลมและไดทําลาย บานและเกาะทั้งหมดพังราบคาบ ทางการเม็กซิโกกลับไมใยดีใด ๆ ริ ช าร ต ผิ ด หวั ง เสี ย ใจมาก แต ก็ ฮึ ด ขึ้ น มาอี ก ครั้ ง ตั ด สิ น ใจ ทํ า สิ่ ง ก อ สร า งที่ แ ข็ ง แรงมั่ น คงและมี ข นาดใหญขึ้ น จนกลายเปน Joysxee Island หรือ เกาะจอยซี่ ที่เขารวบรวมขวดพลาสติกจาก ถังขยะถึง 125,000 ใบ เก็บใสในถุงตาขาย แลวนําไมพาเลททีเ่ หลือใช วางบนถุงตาขายนั้นเพื่อใหเกาะลอยนํ้าอยูได จากนั้ น จึ ง ปู แ ผ น ไม อั ด แล ว โรยพื้ น ด ว ยทรายและหิ น ตกแตงใหสวยงามนาอยูราวกับเปนชายหาดสวนตัว เพียงแคไม กี่เดือนปะการังมากมายก็เริ่มมาเกาะเพื่อฝงรากในทะเล ทําใหเกาะ ส ว นตั ว นี้ ยิ่ ง แข็ ง แรงขึ้ น บ า นของริ ช าร ต ยั ง ประกอบด ว ยส ว นที่

เป น มิ ต รต อ สิ่ ง แวดล อ มอี ก หลายอย า ง เช น แผงโซลาร เ ซลล ที่ตดิ อยูท วั่ บาน หองนํา้ แบบ Compost toilet ทีใ่ ชนาํ้ ในปริมาณนอย และที่กักเก็บนํ้าฝน ฯลฯ นอกจากนั้น ริชารตยังปลูกปาชายเลน กระบองเพชร ตนปาลม มะเขือเทศ มะนาว เมลอน และสมุนไพรอืน่ ๆ อีกหลายชนิด เพือ่ สรางรมเงาและเก็บกินเปนอาหาร ปจจุบันเกาะจอยซี่สรางขึ้นจากวัสดุรีไซเคิลประมาณ 70 % แต ริ ช าร ต อยากทํ า ให ไ ด ทั้ ง 100 % เพราะเขาอยากพิ สู จ น ว  า คนเรานัน้ มีชวี ติ ทีด่ แี ละมีความสุขได โดยไมตอ งพึง่ พาสิง่ ของเครือ่ งใช ทีท่ นั สมัย เกาะสวรรคแหงนีม้ ธี รรมชาติรายลอมทีช่ ว ยตกแตงใหเกาะ สวยงาม ซึง่ เขาตองใชวสั ดุพลาสติกรีไซเคิลอีกมากเพือ่ สรางใหเกาะมี ขนาดใหญขึ้น และจะทําพื้นที่สําหรับเรือเพื่อลองออกสูมหาสมุทร อันกวางใหญดวยพลังงานคลื่น โดยเขาหวังใหเกาะจอยซี่เปนเกาะ ตนแบบสําหรับผูที่สนใจ ในขณะเดียวกันก็ชวยกระตุนใหคนทั่วโลก หันมาใหความสําคัญการรีไซเคิลและการพัฒนาอยางยัง่ ยืนในอนาคต ขอบคุณขอมูลจากเว็บไซต www.mattermore.net

36

Energy#54_p36_Pro3.indd 36

4/5/13 9:57 PM

Energy#54_p37_Pro3.ai

1

4/23/13

11:06 PM

Green4U

วรรณวิภา ตนจาน

01

02

ไฟฉายพลังงานแสงอาทิตย รุนไดนาโม ขนาด 5×9×2.7 เซนติเมตร พรอมหลอดไฟ LCD 3 หลอด เหมาะกับผูที่ตองเดิน ทางบอย หรือชอบเดินปา แลวหาทีช่ ารจแบตเตอรีไ่ มได ขนาดเหมาะ มือ พกพาสะดวก ไมตองเปลี่ยนแบตเตอรี่ วิธีชารจเพียงชารจกับ แสงแดดประมาณ 8 ชั่วโมง (สําหรับแดดคอนขางจัด) สามารถใช งานไดนาน 6 ชั่วโมง ทั้งนี้อายุการใชงานของไฟฉายอยูที่ประมาณ 5 ป (หรืออาจมากกวานั้น ขึ้นอยูกับการเก็บรักษา) ราคา 150 บาท http://www.mitrlok.com

เปนขวดโหลทีม่ หี ลอดไฟอยูด า นใน ไมใชไฟฟา แตใชพลังงาน จากแสงอาทิตยแทน โดยมีแผงโซลารเซลลสาํ หรับดูดซับความรอน จากแสงอาทิตย แลวเปลีย่ นเปนพลังงาน เปลีย่ นสีไดอตั โนมัติ โดยสี ที่เปลี่ยนไดมี 5 สี ไดแก สีฟา สีนํ้าเงิน สีแดง สีเขียว และสีเหลือง ถา แบตเตอรีเ่ ต็มสามารถใชงานไดนาน 6-8 ชัว่ โมง สําหรับวิธกี ารใชงาน นั้น ถาตองการชารจแบตเตอรี่ เพียงแคนําขวดออกมาตั้งไวในที่มี แสงแดดหรือวางไวใกล ๆ หนาตางเพือ่ รับแสงแดด ใชเวลา 4-6 ชัว่ โมง ก็สามารถชารจพลังงานแสงอาทิตยไดเต็มกําลัง (สําหรับแดดจัด) ราคา 290 บาท http://www.mitrlok.com

03

04

ไฟฉายเข็มทิศ เปนไฟฉายที่ใชพลังงานแสงอาทิตย และเปน มิตรตอสิง่ แวดลอม มีขนาด 12.5×4×2.5 เซนติเมตร นํา้ หนักเพียง 62 กรัม พรอมหลอดไฟ LCD 5 หลอด และแบตเตอรี่ 1.2V/400AH ไมตอ งเปลีย่ นแบตเตอรีเ่ วลาชารจ สําหรับการชารจแบตเตอรี่ จะชารจกับ แสงแดดประมาณ 10 ชัว่ โมง (สําหรับแดดคอนขางจัด) สามารถใชงาน ไดนาน 6 ชัว่ โมง และมีอายุการใชงานประมาณ 5 ป (หรืออาจมากกวานัน้ ขึน้ อยูก บั การเก็บรักษา) ราคา 250 บาท http://www.mitrlok.com

พัดลมพลังงานแสงอาทิตย เมือ่ ไดรบั แสงแดด พัดลมจะทํางาน โดยอัตโนมัติ ใสแลวดูเทห เกไกไปอีกแบบ และยังไดพดั ลมไวทาํ ความ เย็นอีกดวย เหมาะสําหรับใสเที่ยว หรือใสทํากิจกรรมกลางแจง เชน ใสตอนออกกําลังกายกลางแจง ใสทอ งเทีย่ ว ใสเดินเลนชายหาด ใสทาํ งานเมือ่ มีแสงแดด สามารถปรับขนาดไดตามรูปศีรษะของผูใ ส ราคา 130 บาท http://www.mitrlok.com

ไฟฉายพลังงานแสงอาทิตย

Solar flashlight

LED Solar Jar Light

พัดลมหนีบหมวกพลังงานแสงอาทิตย

38

Energy#54_p38-39_Pro3.indd 38

4/23/13 12:47 AM

05

กระเปารีไซเคิล

กระเป า รี ไ ซเคิ ล ใบนี้ ถู ก สร า งสรรค ขึ้ น มาเพื่ อ สั ง คมและ สิ่งแวดลอมโดยเฉพาะ โดยนําวัสดุเหลือใชกลับมาใชใหม ผานการ ประดิษฐและสรางสรรคจนกลายเปนกระเปาถือดีไซนเก ไก ลวดลาย น า รั ก โดยการนํ า เปลื อ กลู ก อม ที่ ใ ส อ าหาร หรื อ ป า ยอาหาร มาประกอบกันเปนรูปรางที่สวยงาม ราคาประมาณ 5,700 บาท http://www.thai-recycle.in.th

07

แอรมือถือ

คุณสมบัติของแอรมือถือที่วานี้ ใชหลักการระเหยนํ้า เพื่อ ลดอุณหภูมิของอากาศ ซึ่งความชื้นของสภาวะแวดลอม มีผลตอ ประสิทธิภาพในการลดอุณหภูมิของอุปกรณ ขนาดเล็ก พกพา สะดวก ใชถาน AA 4 กอน สามารถใชไฟเลี้ยงจาก USB พอรต และปลั๊กไฟตามบานได โดยระยะเวลาในการใชงานจากแบตเตอร รี่ใชงานไดนาน 5 ชั่วโมง กอนใชงานเติมนํ้าลงบนสื่อที่มีลักษณะ อุมนํ้า ซึ่งทําหนาที่เปนตัวกลางในการแลกเปลี่ยนความรอนใน กระบวนการระเหยนํ้าเพื่อสรางอากาศเย็น ราคา 340 บาท http://www.gift2like.com/

06

แม็กไรไส ลดโลกรอน

แม็กไรไส ทีส่ ามารถทํางานไดอยางตอเนือ่ ง โดยไมตดิ ขัด และ ยังชวยประหยัดเงินในกระเปา ไมตอ งซือ้ ไสแม็กมาเติม ปลอดภัยตอเด็ก โดยหลักการเย็บกระดาษของเครือ่ งนี้ คือ เจาะกระดาษใหมรี ปู ราง เปนแทงกวางประมาณ 0.5 เซนติเมตร และยาว 3 เซนติเมตร พรอมทัง้ เจาะรู เพือ่ พับกระดาษทีเ่ จาะออกมาเปนแทงสอดรับเขาไป ในรูทเี่ จาะอีกทีหนึง่ ชวยใหกระดาษยึดติดกันได เหมาะสําหรับใชใน สํานักงาน ทัง้ นี้ ไมควรใชเย็บกระดาษเกิน 3-4 แผน ราคา 49 บาท http://www.gift2like.com

08

โตะกาแฟเปเปอรมาเช

เปนการนําเอากระดาษเหลือใช เชน กระดาษหนังสือพิมพ กระดาษกลองลัง โบชัวร ใบปลิว กลองขนม ฯลฯ นํากลับมาใช ประโยชนอกี ครัง้ เปนการใชทรัพยากรใหคมุ คา ลดโลกรอน โดยนํา มาออกแบบเปนโตะกาแฟ ทีท่ าํ จากกระดาษทัง้ หมด หรือทีร่ จู กั กันดี กวา “เปเปอรมาเช ราคาประมาณ 7,000บาท http://www.banraksinlapa.com/

39

Energy#54_p38-39_Pro3.indd 39

4/23/13 12:47 AM

Green Community วรรณวิภา ตนจาน

สวิตเซอรแลนดแดนอีสาน เปนที่ทราบกันดีวา สภาพภูมิประเทศของอําเภอวังนํ้าเขียว จังหวัดนครราชสีมา สวนใหญเปนภูเขาสูง ทําใหมี อากาศเย็นสบายเกือบตลอดทั้งป ฝนตกชุก และมีหมอกมาก เห็นไดจากคําขวัญของอําเภอที่วา “วังนํ้าเขียวเมืองหนาว ภูเขามากมาย นํ้าตกหลากหลาย ผลไมนานาพันธุ แดนสวรรคเมืองหมอก” 40

Energy#54_p40-41_Pro3.indd 40

4/23/13 2:10 AM

โรงเรียนวังนํ้าเขียวพิทยาคม ตั้งอยูที่อําเภอวังนํ้าเขียว จังหวัด นครราชสีมา ไดจัดตั้งศูนยการเรียนรูพลังงานทดแทน ตามนโยบาย ขององคการบริหารสวนจังหวัดนครราชสีมา เพื่อพัฒนาโรงเรียน ในสังกัดใหมีความสอดคลองกับทิศทางการพัฒนาของภาครัฐ และ แนวโน ม ของการเปลี่ ย นแปลงดา นพลั ง งานในอนาคต เนื่ อ งจาก โรงเรี ย นวั ง นํ้ า เขี ย วพิ ท ยาคมมี ค วามพร อ มที่ เ อื้ อ ต อ การพั ฒ นา สิง่ แวดลอมและสรางพลังงานทดแทน จึงมีนโยบายสงเสริมใหเปนศูนย การเรียนรูตนแบบดานพลังงานทดแทน ดวยการนี้ โรงเรียนวังนํา้ เขียวพิทยาคมจึงไดดาํ เนินการพัฒนา โรงเรียนใหเปน “โรงเรียนสีเขียว” โดยเนนในเรือ่ งของพลังงานทดแทน ประกอบดวย การผลิตนํา้ มันไบโอดีเซลจากนํา้ มันพืช/นํา้ มันสัตวทใี่ ชแลว การผลิตกระแสไฟฟาดวยกังหันลม และการผลิตกระแสไฟฟาจาก พลังงานแสงอาทิตยดวยโซลารเซลล โดยเริ่มดําเนินการพัฒนาดาน พลังงานทดแทน ตั้งแตป พ.ศ. 2553 เปนตนมา และไดดําเนินการ พัฒนาอยางตอเนือ่ ง อีกทัง้ ปลูกฝงและรณรงคแกปญ  หาสภาวะโลกรอน ใหแกนักเรียน ซึ่งเปนการพัฒนาอยางยั่งยืนและตอเนื่อง สิง่ ทีโ่ รงเรียนใหความสําคัญ ไดแก เรือ่ งของกิจกรรมพลังงาน ทดแทน กิจกรรมปลูกตนไมเพื่อลดภาวะโลกรอน กิจกรรมดูแลเขต พืน้ ทีบ่ ริเวณโรงเรียน กิจกรรมจัดทําปายขอความรณรงคการประหยัด พลังงาน กิจกรรมสวนพฤกษศาสตรในบริเวณโรงเรียน กิจกรรมกําจัดขยะ พิษในโรงเรียนและชุมชน เปนโครงการทีร่ ณรงคใหนกั เรียนมีจติ สํานึก รักษสิ่งแวดลอม สามารถนําความรูไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน และนําทรัพยากรธรรมชาติไปใชใหเกิดประโยชนสงู สุด ปจจุบนั ศูนยการเรียนรูพ  ลังงานทดแทนเปนทีย่ อมรับของคนใน ชุมชน และมีผใู หความสนใจเปนจํานวนมาก รวมทัง้ มีหนวยงานราชการ และภาคเอกชนเขามาศึกษาดูงาน และเยี่ยมชมในเรื่องของพลังงาน ทดแทน นอกจากนีย้ งั มีนกั ทองเทีย่ วแวะเวียนเขามาอยูเ สมอ โดยทาง โรงเรียนไดมีการจัดเวรครูอาจารย ไวคอยใหคําแนะนําและใหความรู เกี่ยวกับพลังงานทดแทน อีกทั้งทางโรงเรียนยังไดจัดอบรมพัฒนา นักเรียน รวมทั้งผูที่สนใจในชุมชนเกี่ยวกับการสรางพลังงานทดแทน เพื่อเผยแพรและขยายผลสูชุมชนใหสามารถนําความรูไปประยุกตใช ในครัวเรือนได

นอกจากนี้ โรงเรียนยังไดมีโอกาสนําผลงานดานพลังงาน ทดแทนไปจัดแสดงในนิทรรศการตาง ๆ อาทิ งานฉลองชัยชนะ ทาวสุรนารี จังหวัดนครราชสีมา งานดอกเบญจมาศบาน และ งานนิทรรศการแสดงผลงานตาง ๆ ทั้งของภาครัฐและภาคเอกชน โดยเนนการผลิตพลังงานไฟฟาจากธรรมชาติ เพื่อชวยประหยัด พลังงาน และใสใจสิ่งแวดลอม อีกทั้งยังชวยลดการปลอยกาซเรือน กระจกออกสูชั้นบรรยากาศ 41

Energy#54_p40-41_Pro3.indd 41

4/23/13 2:11 AM

Energy Award รังสรรค อรัญมิตร

“ศูนยการเรียนรูกสิกรไทย”

อาคารอนุรักษพลังงานมาตรฐาน LEED-NC Platinum

การใชชวี ติ อยางสรางสรรคของคุณเปนเชนไร การทํางานในองคกรทีใ่ หอสิ ระทางความคิด การเลือกเดินทางทีล่ ดการ ปลอยมลภาวะ การเลือกรับประทานอาหารทีม่ ปี ระโยชนและปลอดคารบอนฯ การเลือกสถานทีพ ่ กั ทีค่ าํ นึกถึงการอนุรกั ษ พลังงานและสิง่ แวดลอม นีอ่ าจเปนคําตอบในใจหลายคนสําหรับผูท ตี่ อ งการใชชวี ติ แบบมีสว นรวมในการลดโลกรอนซึง่ เปน เทรนดทกี่ าํ ลังมาแรงในยุคนี้ โดยหลายหนวยงาน หลายองคกร เริม่ หันมาใหความสําคัญกับเรือ่ งนีม้ ากขึน้ พรอมปรับปรุง อาคารสํานักงานใหม และดําเนินการดานการประหยัดพลังงานใหมปี ระสิทธิภาพ 42

Energy#54_p42-44_Pro3.indd 42

4/10/13 11:29 PM

ธนาคารกสิกรไทยเปนอีกหนวยงานหนึ่งที่ใหความสําคัญเรื่อง ของการประหยัดพลังงานภายในอาคาร โดยลาสุดศูนยการเรียนรู ธนาคารกสิกรไทย บางปะกง อาคารหลังที่ 3 สามารถควารางวัล มาตรฐานระดับโลก LEED-NC Platinum ประเภทอาคารกอสรางใหม (New Construction : NC) ภายใตมาตรฐาน LEED (Leadership in Energy and Environment Design) ของสภาอาคารเขียวของ สหรัฐอเมริกา (U.S. Green Building Council : USGBC) นับเปน อาคารแหงแรกในประเทศไทยทีไ่ ดรบั รางวัลสูงสุดในประเภทนี้ ซึง่ การออกแบบตามมาตรฐานดังกลาว ชวยใหธนาคารกสิกรไทย สามารถผานการประเมินมาตรฐานทําคะแนนได 81 คะแนน จากคะแนน เต็ม 110 คะแนน ของมาตรฐาน LEED ในประเภทอาคารกอสรางใหม (New Construction : NC) รางวัลระดับ Platinum ซึง่ เปนระดับสูงสุด ทีต่ อ งไดคะแนนตัง้ แต 80 คะแนนขึน้ ไป โดยการใหคะแนนนัน้ แบงออก เปน 7 หมวด ดวยกัน คือ 1.ความยัง่ ยืนของทีต่ งั้ โครงการ ได 24 จาก 26 คะแนน 2.ดานประสิทธิภาพการใชนาํ้ ได 10 จาก 10 คะแนน 3.การประหยัดพลังงานและบรรยากาศ ได 18 จาก 35 คะแนน 4.การใชวสั ดุและทรัพยากร ได 9 จาก 14 คะแนน 5.คุณภาพสภาพแวดลอมภายในอาคาร ได 12 จาก 15 คะแนน 6.ดานนวัตกรรม ได 4 จาก 6 คะแนน 7.ดานความเรงดวนสวนภูมภิ าค ได 4 จาก 4 คะแนน

สําหรับการออกแบบกอสรางอาคารศูนยการเรียนรูธนาคาร กสิกรไทยแหงนี้คํานึงถึงการสรางอาคาร ที่มีประโยชนในการใชเปน ศูนยการเรียนรูของบุคลากรของธนาคาร ควบคูก ับการออกแบบตัว อาคารและสภาพแวดลอมสูก ารเปนอาคารอนุรกั ษพลังงานและเปนมิตร ตอสิง่ แวดลอม โดยออกแบบตามมาตรฐาน LEED ระดับ Platinum ทีไ่ ด กําหนดใหการออกแบบและกอสรางตองอยูภ ายใตแนวคิด 3 ประการ คือ “อาคารเขียวทีม่ เี หตุผล” โดยการคัดเลือกอาคารทีใ่ ชเทคโนโลยี และการออกแบบทีใ่ ชงานไดจริง ราคาสมเหตุสมผล และสอดคลองกับ บริบทของไทย “อาคารเขียวทีม่ คี วามยัง่ ยืน” คือตองเปนอาคารเขียว ทีใ่ ชงานไดจริงอยางคุม คาสอดคลองกับการใชงานในระยะยาว เพือ่ ให คงความเปนอาคารเขียวตลอดอายุการใชงานของอาคาร “อาคารเขียว ทีพ ่ อเพียง” คือการใชงบประมาณทีไ่ มฟงุ เฟอ มีการเลือกใชผลิตภัณฑ และที่ปรึกษาที่เปนคนไทยทั้งหมด โดยมุงเนนประโยชนสูงสุดภายใต ตนทุนทีส่ มเหตุสมผล นอกจากนีศ้ นู ยการเรียนรูก สิกรไทยยังมีจดุ เดนทีน่ า สนใจดานอืน่ อีกทีท่ าํ ใหไดรบั รางวัลมาตรฐานระดับโลก ไมวา จะเปน ดานความยัง่ ยืน ของทีต่ งั้ โครงการ (Sustainable Site) โดยการออกแบบทีค่ าํ นึงถึง ภูมทิ ศั นใหมพ ี นื้ ทีเ่ ปดโลงสูงกวามาตรฐาน ซึง่ ตามกฎหมายกําหนดใหมี พืน้ ทีเ่ ปดโลงอยางนอย 3,000 ตารางเมตร ในขณะทีโ่ ครงการมีพนื้ ทีเ่ ปด โลงถึง 8,400 ตารางเมตร สูงกวาทีก่ ฎหมายกําหนดถึง 187 % โดยพืน้ ที่ เปดโลงดังกลาว ยังจัดใหเปนพืน้ ทีส่ เี ขียวและพืน้ ทีส่ นั ทนาการ นับเปน พืน้ ทีเ่ ปดโลงเชิงนิเวศทีส่ ง เสริมคุณคาของระบบนิเวศและคุณภาพชีวติ ของผูท อี่ ยูใ นอาคารอยางแทจริง การสงเสริมใหลดการใชรถยนตสว นตัว โดยสงเสริมใหปน จักรยานซึง่ บริเวณดานลางของอาคารไดกาํ หนดเปน พืน้ ทีจ่ อดรถจักรยานเพือ่ ความสะดวกสบายในการใชจกั รยาน อีกทัง้ จัดสรรพื้นที่จอดรถประหยัดพลังงาน (ECO Car) และรถยนตที่มี ผูโ ดยสารมากกวา 2 คน (Carpool) พรอมจัดระบบ Shuttle Bus ไวใหบริการ โดยมีจดุ รับสงทีช่ ดั เจน ดานประสิทธิภาพการใชนาํ้ (Water Efficiency) ศูนยการเรียนรู แหงนี้มีการออกแบบระบบนํ้าแบบยั่งยืนอยางครบวงจร โดยบริหาร จัดการนํ้าทิ้งจากระบบสุขาภิบาล นํ้าฝนไหลลนและนํ้าสําหรับงาน ภูมสิ ถาปตยกรรม โดยเลือกใชระบบบอเปด 3 บอ แทนระบบเครือ่ งกลทีม่ ี ความสิน้ เปลือง ประกอบดวย บอกรองนํา้ เสียจากระบบสุขภัณฑ บอหนวงนํา้ และบอซึมทีเ่ ชือ่ มตอกัน โดยบอกรองนํา้ จะทําหนาทีล่ ดมลภาวะของนํา้ เสีย จากระบบสุขภัณฑใหตํ่ากวา BOD 10 ขณะที่กฎหมายกําหนดไวที่ BOD 20 จากนัน้ จะสงนํา้ ตอไปยังบอหนวงนํา้ ขนาดใหญหรือบอสําหรับ รองรับปริมาณนํา้ ฝนกอนทีจ่ ะระบายลงสูร ะบบระบายนํา้ สาธารณะ ซึง่ นอกจากรองรับนํา้ เสียทีบ่ าํ บัดแลว ยังทําหนาทีเ่ สมือนแกมลิง ชะลอนํา้ ฝนและกักเก็บไวใชในงานภูมสิ ถาปตยกรรมหรือใชสาํ หรับรดนํา้ ตนไม สวนนํา้ ทีล่ น จากบอหนวงนีจ้ ะไหลตอไปยังบอซึมทรายเพือ่ กรอง นํา้ ฝนกอนลงไปเติมระบบนํา้ ใตดนิ ระบบดังกลาวเปนตัวอยางการบริหาร ทรัพยากรนํา้ อยางสมบูรณแบบ พรอมกันนีก้ ารออกแบบตกแตงภายใน อาคารยังมีการเลือกใชสขุ ภัณฑประสิทธิภาพสูงทีช่ ว ยประหยัดนํา้ เมือ่ เปรียบเทียบกับมาตรฐานสุขภัณฑ LEED อาคารสามารถลดการใชนาํ้ รวมไดถงึ 58 %

ระบบบอเปดเพือ่ รับนํา้ ฝน และกรองนํา้ เสีย 43

Energy#54_p42-44_Pro3.indd 43

4/10/13 11:29 PM

การประหยั ด พลั ง งานและบรรยากาศ (Energy and Atmosphere) จัดใหมที มี งานและทีป่ รึกษาดานพลังงานโดยไมไดมงุ เนน การใชเทคโนโลยีดา นพลังงานทีล่ าํ้ สมัยและมีราคาสูง แตเลือกใชเทคโนโลยี ประหยัดพลังงานทีม่ ปี ระสิทธิภาพสูงและมีความคุม คาเปนสําคัญ อาทิ การใชกระจกชัน้ เดียวเบอร 5 รวมกับแผงกัน การเลือกใชระบบปรับอากาศ แบบรวมประสิทธิภาพสูงและระบายความรอนดวยนํา้ การใชระบบพัดลม ปรับเปลีย่ นความเร็วลมไดในพืน้ ทีส่ ว นทีเ่ ปนหองเรียน ซึง่ มีการใชพลังงาน พัดลมของระบบปรับอากาศสูง การออกแบบใหอาคารมีการใชพลังงาน ไฟฟาสองสวางทีต่ าํ่ ดวยการใชหลอดประหยัดพลังงาน T5 แทนระบบ LED ทีม่ รี าคาแพง โดยยังคงความประหยัดพลังงานไดดว ยวิธกี าร จัดวางหลอด ซึง่ ผลลัพธจากการใชซอฟแวรคอมพิวเตอรตามมาตรฐาน ASHRAE 90.1 2007 คํานวณนัน้ ชวยใหอาคารนีใ้ ชพลังงานลดลงกวา 30 % เมือ่ เทียบกับอาคารประหยัดพลังงานทัว่ ไป

คุณภาพสภาพแวดลอมภายในอาคาร (Indoor Environmental Quality) จุดเดนสําคัญ คือ การออกแบบระบบจายและตรวจสอบ อากาศที่ไดมาตรฐาน โดยการออกแบบระบบระบายอากาศอางอิง มาตรฐานสากล ASHRAE 62.1 2007 และมีการเพิม่ ปริมาณอากาศ เกินกวามาตรฐานดังกลาวทีก่ าํ หนดไวอกี 30 % เพือ่ ใหคณ ุ ภาพอากาศ ภายในอาคารอยูใ นระดับสูงสุด มีการติดตัง้ เซนเซอรวดั ปริมาณอากาศ และปริมาณความเขมขนของคารบอนไดออกไซดไวดว ย นอกจากนีย้ งั มีการออกแบบการควบคุมมลภาวะตาง ๆ โดยตัวอาคารมีระบบดักฝุน ที่ทางเขา การแยกหองพิมพงาน และการใชระบบกรองอากาศระดับ MERV13 ซึ่งสามารถกรองเชื้อโรคทางอากาศได การเลือกใชวัสดุ สารพิษตํ่า เชน สารยาแนว สี สารเคลือบ การเลือกวัสดุปูพื้นกลุม พรมและกระเบือ้ ง ทีป่ ลอยสารพิษในระดับทีน่ อ ยกวามาตรฐานสากล มาตรการเหลานี้สงเสริมสุขภาพของผูใชอาคารเพื่อใหสามารถเพิ่ม ศักยภาพของการเรียนรูไ ดอยางเต็มที่ การออกแบบระบบปรับอากาศ ทั้งในสวนหองเรียนและหองพักใหสอดคลองกับการใชงาน เลือก อุณหภูมิและความชื้นที่เหมาะสมตามมาตรฐานสากล AHSRAE 55 2004 ทีต่ อบสนองทัง้ การประหยัดพลังงานและความสบาย ดานความเรงดวนสวนภูมภิ าค (Regional Priority) เปนหมวด ที่ใหคะแนนพิเศษกรณีที่โครงการทําคะแนนไดสูงในหมวดที่ LEED กําหนดใหเปนวาระเรงดวน ซึง่ ไดแก หมวดประสิทธิภาพการใชนาํ้ และ หมวดการประหยัดพลังงานและบรรยากาศ เรียกไดวา เปนอาคารที่ออกแบบกอสรางและวางระบบดานการ ประหยัดพลังงานไดอยางมีประสิทธิภาพ และเปนรูปธรรมทีใ่ ชงานไดจริง ภายใต แ นวคิ ด ความพอเพี ย งสู  ก ารเป น ต น แบบอาคารเขี ย วใน อนาคตตอไป

กลองคารบอนเซนเซอร การใชวัสดุและทรัพยากร (Material and Resources) โครงการไดมกี ารควบคุมปริมาณขยะระหวางกอสรางและควบคุมขยะ ใหสงผลกระทบตอสิ่งแวดลอมใหนอยที่สุด ดวยการนําขยะไปใชงาน ใหม จนสามารถลดขยะจากการกอสรางไดถึง 80 % ของปริมาณ ที่เกิดขึ้น นอกจากนี้ยังไดมีการวางแผนการใชวัสดุที่เปนมิตรกับ สิง่ แวดลอมอยางเปนระบบดวยหลักการ Reduce Reuse Recycle ไมวาจะเปน การใชไมเกามาใชเปนฝาเพดานและประตูของโครงการ การใชขเี้ ถาผสมในคอนกรีตรวมกับเหล็ก Recycle ทีส่ าํ คัญโครงการนี้ ยังเนนการเลือกใชวสั ดุในประเทศและวัสดุทอ งถิน่ เชน อิฐมวลเบาและ กระเบือ้ ง ทําใหมมี ลู คาวัสดุในประเทศถึง 53.8 % รวมถึงการใชไมใหม จากปาปลูกยัง่ ยืนทีผ่ า นการรับรอง FSC ถึง 100 % พรอมกันนีย้ งั ได ออกแบบใหมพ ี นื้ ทีเ่ ปดโลงมากกวาขอกําหนดของ LEED ซึง่ อยูท ี่ 125 % โครงการสามารถทําได 187 % และการออกแบบใหมีพื้นที่จอดรถ 100 % อยูด า นลางอาคารทัง้ หมด 44

Energy#54_p42-44_Pro3.indd 44

4/10/13 11:30 PM

Energy#54_p45_Pro3.ai

1

4/23/13

11:10 PM

Green Industrial รังสรรค อรัญมิตร

ทาเรือแหลมฉบัง

เพิ่ม ปรับ เปลี่ยน สู กรีนพอรท

บริบทของการอนุรักษพลังงานและสิ่งแวดลอมนั้นเปนปจจัยสําคัญในการใชชีวิตของมนุษย โดยความตองการใช พลังงานทีเ่ พิม่ ขึน้ ตามการเพิม่ จํานวนของประชากรโลก และความเจริญทางดานวัตถุทาํ ใหเกิดการพึง่ พาเชือ้ เพลิงฟอสซิล ในสัดสวนที่มากขึ้นอยางตอเนื่อง ซึ่งพลังงานที่เกิดจากฟอสซิลนั้นมีอยูจํากัดและกําลังจะหมดลงในอีก 18 ปขางหนา และ เพื่อเปนสวนหนึ่งในการสรางความยั่งยืนใหกับการใชพลังงานของคนไทย หลายหนวยงานไดพัฒนาและสงเสริมการใช พลังงานทางเลือก พลังงานสะอาดมาปรับใชใหเกิดประโยชนสูงสุดภายในหนวยงานของตน

46

Energy#54_p46-48_Pro3.indd 46

4/20/13 1:57 PM

ทาเรือแหลมฉบังก็เชนเดียวกัน ไดตระหนักถึงความยั่งยืน ของการใชพลังงาน เพื่อลดผลกระทบตอสุขภาพและสิ่งแวดลอม ลดการปลอยกาซเรือนกระจกอันจะนําไปสูก ารเปลีย่ นแปลงของสภาพ ภูมิอากาศโลก โดยไดดําเนินการภายใตนโยบาย Green Port หรือ ทาเรือที่เปนมิตรตอสิ่งแวดลอม ในการพัฒนาสูการเปนทาเรือสีเขียวนั้น ทาเรือแหลมฉบังได ตระหนักถึงการใชพลังงานอยางยัง่ ยืนและเปนมิตรตอสิง่ แวดลอม จึง ไดดาํ เนินการติดตัง้ โครงการกังหันลมผลิตกระแสไฟฟาในบริเวณพืน้ ที่ ทาเรือแหลมฉบัง จํานวน 84 ชุด ขนาดกําลังการผลิต ชุดละ 10 กิโลวัตต สํ า หรั บ โครงการกั ง หั น ลมผลิ ต กระแสไฟฟาของทาเรือแหลมฉบัง เปน โครงการพลังงานทางเลือกที่มีศักยภาพ และสอดคลองกับสภาพพื้นที่ของทาเรือ แห ง นี้ เ ป น อย า งดี เนื่ อ งจากบริ เ วณ ชายฝงแหลมฉบังมีความเร็วลมเฉลี่ยอยู ที่ประมาณ 5 เมตรตอวินาที เปนพื้นที่ที่ มีประสิทธิภาพความเร็วลมในการติดตั้ง กังหันผลิตไฟฟาในประเทศไทย ทัง้ นีก้ ารติดตัง้ กังหันลมดังกลาว จะ ชวยเสริมระบบพลังงานไฟฟาของทาเรือ แหลมฉบั ง ได เ ป น อย า งดี ไมวาจะเปน ไฟสองสวางบริเวณถนนและพืน้ ทีส่ าธารณะ ประตูตรวจสอบสินคา คลังสินคา และ อาคารสํานักงานของทาเรือฯ ซึ่งชวยลด การใชพลังงานไฟฟาจากการไฟฟาสวน ภูมภิ าค สามารถลดใชพลังงานลงได 20 % อยางไรก็ตาม ในดานการอนุรักษพลังงานและสิ่งแวดลอมยัง มีแผนที่จะเพิ่มสัดสวนในการผลิตไฟฟาจากพลังงานทดแทนเพิ่ม อีก โดยในป 2558 จะเพิ่มสัดสวนกําลังการผลิตกระแสไฟฟาจาก พลังงานลมเพิ่มอีก 84 ชุด ขนาดกําลังการผลิต ชุดละ 15 กิโลวัตต และมีแผนที่จะติดตั้งพลังงานแสงอาทิตยเพื่อเขามาชวยเสริมระบบ พลังงานไฟฟาที่ใชอยูในปจจุบัน มุงสูเปาหมายการเปนทาเรือที่เปน มิตรตอสิ่งแวดลอม นอกจากนี้ ทาเรือแหลมฉบังยังไดขอความรวมมือกับภาค เอกชนที่ เ ป น พั น ธมิ ต รในการปรั บ เปลี่ ย นระบบยกขนถ า ยสิ น ค า (Electric Cargo Handling System) หรือระบบเครนขนถายสินคา ทีใ่ ชระบบดีเซลมาเปนเครือ่ งยนตระบบไฟฟา เปนสวนหนึง่ ในการลดใช พลังงานเชื้อเพลิง และลดการปลอยมลพิษ ซึ่งปจจุบันภาคเอกชนอยู ระหวางการดําเนินงานปรับเปลี่ยนเครื่องยนต โดยปรับเปลี่ยนมาใช ระบบพลังงานไฟฟา ที่สอดคลองกับแนวโนมของทาเรือทั่วโลกที่หัน มาพึง่ พาพลังงานสะอาด และเปนสวนหนึง่ ของการพัฒนาทาเรือทีเ่ ปน มิตรตอสิ่งแวดลอมและประหยัดพลังงาน สามารถลดใชพลังงานกวา 40 % และลดการปลอยคารบอนไดออกไซดไดถึง 64 %

การดําเนินการศึกษาระบบจายไฟฟาบนทาเรือ (On Shore Power Supply) เพื่อจายไฟฟาใหกับเรือที่จอดเทียบทาระหวาง ขนถายสินคา โดยไมตองพึ่งพาเครื่องกําเนิดไฟฟาประจําเรือที่เปน เครือ่ งยนตดเี ซล เพือ่ เปนสวนหนึง่ ในการลดใชพลัง และใหสอดคลอง กับนโยบายของการทาเรือแหงประเทศไทยทีจ่ ะพัฒนาใหทา เรือแหลม ฉบังมีความเปนมิตรตอสิ่งแวดลอม 47

Energy#54_p46-48_Pro3.indd 47

4/20/13 1:57 PM

และดวยเปาหมายของการเปน “Green Port” ทาเรือแหลมฉบัง ยังไดใหบริการดานอื่นอีก ไมวาจะเปนการจัดการขยะใหกับพันธมิตร โดยเตรียมพื้นที่คัดแยกขยะในพื้นที่ทาเรือแหลมฉบัง เพื่อนําขยะไป รีไซเคิลหรือนําไปจําหนายตอ การควบคุมโรคที่เกี่ยวกับอาคาร เชน เชือ้ Legionella ในหอระบายความรอน การติดตัง้ มาตราวัดคาไฟฟา ที่ใชกับระบบบําบัดนํ้าเสียเพื่อตรวจสอบการใชพลังงาน อยางไรก็ตาม เพื่อเปนการพัฒนาศักยภาพดานการอนุรักษ พลั ง งานและสิ่ ง แวดล อ ม ท า เรื อ แหลมฉบั ง ยั ง ได จั ด ให มี ก ารฝ ก อบรม ใหความรูในเรื่องการอนุรักษพลังงานกับพนักงานที่เกี่ยวของ ในการจัดการพลังงาน และการอนุรักษสิ่งแวดลอม รวมไปถึงการ สรางจิตสํานึกใหกับพนักงาน ตลอดจนบริษัทพันธมิตรที่อยูในพื้นที่ ทาเรือแหลมฉบังในเรือ่ งการประหยัดพลังงาน โดยการประชาสัมพันธ นโยบายการประหยัดพลังงานใหกับบุคลากรทุกหนวยงานรับทราบ อยางทั่วถึง เชน ติดปายประกาศ สงจดหมายอิเล็กทรอนิกส จัดทํา เอกสารเผยแพรขาวสารการประหยัดพลังงาน รวมถึงการจัดกิจกรรมเพื่อสรางจิตสํานึกในการอนุรักษสิ่ง แวดลอม โดยมุงเนนการดําเนินงานดานสิ่งแวดลอม การปลูกปาชาย เลน เพือ่ การอนุรกั ษปา ชายเลนภายในพืน้ ทีข่ องทาเรือฯ ซึง่ เปนปจจัย หนึง่ ในการชวยลดปริมาณของกาซคารบอนไดออกไซดทมี่ ผี ลกระทบ ตอสภาวะโลกรอน นอกจากนีย้ งั พัฒนาใหเปนแหลงเรียนรูร ะบบนิเวศ โดยเปดโอกาสใหประชาชนทั่วไปสามารถเขามาศึกษาเรียนรูเกี่ยวกับ ระบบนิเวศและสิ่งแวดลอมไดที่นี่ อีกทั้งโครงการดังกลาวยังเปนการ แสดงออกถึงความรับผิดชอบตอสังคมทางหนึ่งดวย

สรุ ป แล ว การบริ ห ารจั ด การด า นการอนุ รั ก ษ พ ลั ง งานและ สิง่ แวดลอมของทาเรือแหลมฉบังนัน้ มีประสิทธิภาพ สามารถตนทุนใน การดําเนินธุรกิจขนสงสินคาทางเรือ ลดความสูญเปลา (waste) และ สามารถสงสินคาไปยังพืน้ ทีท่ อี่ ยูห า งออกไปได โดยไมทาํ ใหตน ทุนเพิม่ ขึน้ เปนการเปดตลาดใหมทอี่ ยูไ กลออกไปจากเดิม และทีส่ าํ คัญยังชวย ลดผลกระทบตอสิ่งแวดลอมไดอีกดวย อยางไรก็ตาม การพัฒนาทาเรือแหลมฉบังใหเปนมิตรตอ สิ่งแวดลอมไดอาศัยความรวมมือและการเขาใจถึงสภาพสิ่งแวดลอม ของพืน้ ทีภ่ ายในทาเรือของผูใ ชบริการทาเรือ ผูด แู ลทาเรือ จาก กรมเจาทา และหนวยงานของรัฐที่เกี่ยวของ ที่สําคัญทุกหนวยงานเขาใจและ มีจิตสํานึกในการบํารุงรักษาสภาพแวดลอม และการใชระบบไฟฟา สําหรับเคลื่อนยายตูสินคา ก็เปนสวนหนึ่งในการลดใชพลังงานสูการ พัฒนาขับเคลือ่ นใหทา เรือแหลมฉบังลดการใชพลังงานไดอยางยัง่ ยืน ในอนาคต

48

Energy#54_p46-48_Pro3.indd 48

4/20/13 1:57 PM

Energy#54_p49_Pro3.ai

1

4/23/13

11:14 PM

Tools & Machine Mr. T

ประหยัดแกส ประหยัดเงิน

ดวย เบอรเนอร แกส อินฟราเรด ประสิทธิภาพสูง

หากพูดถึงเรือ่ งการอนุรกั ษพลังงานและสิง่ แวดลอมในภาคอุตสาหกรรมนัน้ ปจจุบนั มีเทคโนโลยีหรืออุปกรณมากมายที่ เปนตัวเลือกสําหรับการประหยัดพลังงานในกระบวนการผลิตของภาคอุตสาหกรรม เพือ่ รับมือกับยุคทีร่ าคาเชือ้ เพลิงแพง ซึง่ นอกจากจะชวยประหยัดพลังงานแลว ยังชวยประหยัดเงินในกระเปาไดอกี ทางหนึง่ ดวย อุปกรณเบอรเนอร แกส อินฟราเรด ประสิทธิภาพสูงนัน้ เปน อุปกรณสําคัญในการประหยัดพลังงานของอุตสาหกรรมที่ตองใชใน กระบวนการอบ เนือ่ งจากเบอรเนอร แกสฯ ชวยลดการใชพลังงานในระบบ เผาไหมไดอยางมีประสิทธิภาพ หลายคนอาจยังไมทราบถึงหลักการทํางานของ เบอรเนอร แกส อินฟราเรด ที่มีประสิทธิภาพทั้งความทนทานและการประหยัด พลังงานเมือ่ เทียบกับการใหความรอนผานหัวแกส ซึง่ ทราบขอมูลมาวา หัวเบอรเนอร แกส อินฟราเรด ของ “Rinnai” ผลิตจากเหล็กหลอแข็งแรง ทนทานตอการใชงาน และเปนหัวจายเชือ้ เพลิงดวยการใชรงั สีอนิ ฟราเรด ในการใหความรอน ดานในหัวเบอรเนอรนนั้ เปนเซรามิคสําหรับรับความ รอนจากแกส เมือ่ มีการเผาไหมในเซรามิคก็จะปลอยรังสีอนิ ฟราเรดตรง ไปยังเปาหมายหรือวัตถุที่ตองการใหความรอน ไมใชการนําพาความ รอนแบบเปลวไฟเหมือนกับหัวเตาแกส แตเปนการนําความรอนจากรังสี อินฟราเรดโดยตรง ทั้งนี้แผนเซรามิคที่อยูภายในหัวเบอรเนอรจะเปนชนิดที่ทน ความรอนสูง และใหความรอนไดอยางรวดเร็วเมื่อมีการเผาไหม สมบูรณ ประหยัดแกส สามารถเพิม่ ความรอนทีบ่ ริเวณผิวหนาเซรามิค ไดสงู กวา สินคาจากแบรนดอนื่ ๆ ถึง 50-80 C°การใชงานสามารถ ติดตัง้ ในอุปกรณใหความรอน โดยออกแบบใหตดิ ตัง้ ไดหลายทิศทาง ในเตาอบ ทั้งดานบนเตาอบ ดานลาง หรือดานขาง และสามารถ

ติ ด ตั้ ง ได โ ดยไม ต  อ งเพิ่ ม เติ ม อุ ป กรณ อื่ น เช น BLOWER หรื อ HEAT EXCHANGER ในการกระจายความรอนเหมือนหัวเตาแกส สงผลใหตน ทุนการสรางอุปกรณตาํ่ สามารถนําไปใชงานในอุปกรณตา ง ๆ ได ตัง้ แตขนาดเล็กจนถึงขนาดใหญ ไมวา จะเปน ตูปงยาง ตูอ บอาหาร ไปจนถึงงานขนาดใหญ อยางตูอ บสีในกระบวนการผลิตชิน้ สวนรถยนต หรื อ ชิ้ น ส ว นอุ ป กรณ ข องเครื่ อ งอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส ตู  อ บผลิ ต ภั ณ ฑ ทางการเกษตร เปนตน อยางไรก็ตาม เนื่องจากหัวเบอรเนอร แกส ใหความรอนดวย การแผรงั สีอนิ ฟราเรด ซึง่ เปนการแผรงั สีความรอนโดยตรง จึงชวยใหเกิด ความสูญเสีย (LOSS) นอยกวาการนําพาความรอน โดยเฉพาะเทคโนโลยี ของ Rinnai นัน้ สามารถสรางรังสีอนิ ฟราเรดไดทชี่ ว งความยาวคลืน่ ที่ 2-4 ไมครอน ซึง่ เปนชวงคลืน่ ทีส่ ามารถใหคา พลังงานสูง มีประสิทธิภาพ เชิงความรอนถึง 70 % เมือ่ เปรียบเทียบกับหัวแกสทัว่ ไปทีม่ ปี ระสิทธิภาพ เชิงความรอนเพียง 40 % เทานัน้ นอกจากนีห้ วั เบอรเนอร แกส ยังมี อายุการใชงานนาน 8-10 ป ขึ้นอยูกับความตอเนื่องของการใชงาน ในแตละอุตสาหกรรมการผลิต และไมกอใหเกิดกลิ่นเหม็นจากแกส พรอมกับประหยัดพลังงานไดอยางมีประสิทธิภาพ สนใจผลิตภัณฑรินไน ติดตอไดที่ โทรศัพท 0-2312-4330-40 และ 0-2312-4560-1 อีเมลล : lucky02@luckyflame.co.th

50

Energy#54_p50_Pro3.indd 50

4/23/13 10:25 PM

Energy Loan วรรณวิภา ตนจาน

สินเชื่อพลังงานสะอาด เพื่อความมั่นคงและยั่งยืน ธนาคาร ซีไอเอ็มบี ไทย จํากัด (มหาชน) เปนธนาคารที่สงเสริมและสนับสนุนภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมใหตระหนัก ถึงการใชพลังงานอยางมีประสิทธิภาพ เพือ่ ลดการใชและการนําเขาพลังงานของประเทศ ภายใตโครงการ “สินเชือ่ พลังงาน สะอาด ซีไอเอ็มบี ไทย” ซึ่งเปนสินเชื่อเพื่อสนับสนุนใหภาคธุรกิจและภาคอุตสาหกรรมที่ตองการลงทุนในการอนุรักษ พลังงานหรือโครงการพลังงานทดแทนในมาตรการตางๆ เชน การเปลี่ยนเครื่องจักรที่มีประสิทธิภาพสูง การเปลี่ยน อุปกรณประหยัดพลังงาน การลงทุนในโรงไฟฟาขนาดเล็ก (Very Small Power Plant : VSPP) โดยมี วั ต ถุ ป ระสงค เ ป น วงเงิ น กู  ร องรั บ ลู ก ค า ที่ ต  อ งการ ลงทุน เพื่อกอใหเกิดการประหยัดพลังงานและมีการใชพลังงานที่มี ประสิทธิภาพมากขึ้น ซึ่งเปนเงินกูระยะยาวไมเกิน 7 ป วงเงินสินเชื่อ ไมเกิน 50 ลานบาท สวนคาใชจายสามารถรวมในการลงทุนดําเนิน การอนุรักษพลังงานได ด า นการอนุ รั ก ษ พ ลั ง งานในโรงงานจะเป น การปรั บ ปรุ ง ประสิทธิภาพของการเผาไหมเชื้อเพลิง การปองกันการสูญเสีย พลังงาน นําพลังงานที่เหลือจากการใชแลวกลับมาใชใหม และยังรวม ถึงการปรับปรุงการใชไฟฟาดวยวิธีปรับตัวประกอบกําลังไฟฟา เพื่อ ลดความตองการไฟฟาสูงสุดในชวงความตองการใชไฟฟาสูงสุด รวม ถึงการใชอุปกรณไฟฟาใหเหมาะสมกับภารกิจและวิธีการอื่น

ซึ่งการลดความร อนจากแสงอาทิตยที่เขามาในอาคารการ รวมทัง้ การปรับอากาศอยางมีประสิทธิภาพ และการรักษาอุณหภูมภิ ายใน อาคารใหอยูในระดับที่เหมาะสม การใชวัสดุกอสรางอาคารที่ชวย อนุรักษพลังงาน ตลอดจนการแสดงคุณภาพของวัสดุกอสรางนั้น ๆ การใชแสงสวางในอาคารอยางมีประสิทธิภาพ รวมถึงการใชและการ ติดตั้งเครื่องจักร อุปกรณ และวัสดุที่กอใหเกิดการอนุรักษพลังงาน ในอาคาร การใชระบบควบคุมการทํางานของเครื่องจักร และอุปกรณ การอนุรักษพลังงานโดยวิธีอื่นตามความเห็นชอบของธนาคาร สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมไดที่ศูนยธุรกิจของ ธนาคารซีไอ เอ็มบีไทย หรือติดตอโทร 0 2638 8118 www.cimbthai.com

51

Energy#54_p51_Pro3.indd 51

4/20/13 2:18 PM

How To

วรรณวิภา ตนจาน

ไอเดี ย กิ บ ๊ เก … ที่แขวนของใชจากกิ่งไมแหง

ที่แขวนของใชเก ๆ จากกิ่งไมแหง ที่สามารถทําไดงาย ๆ เปนของตกแตงบานชิ้นงาม มีสไตล ไมซํ้าใคร ใชแขวนไดทั้งกุญแจ เครื่องประดับ หรือจะใชแขวนผาเช็ดมือในหองครัวก็ได กอนอื่นตองเตรียมอุปกรณ ดังนี้ 1. แผนไม กวาง 4 นิ้ว ยาว 1 ฟุต (ขนาดปรับเปลี่ยนไดตามความตองการ) 2. กิ่งไมแหง 3. สวานสําหรับเจาะรู 4. สกรู 5. สีทาไม

- ใหตัดกิ่งไมแหงที่มีความแข็งแรง และมีกิ่งกานรูปทรงตาง ๆ ออกมา โดยใชกิ่งไมยาวประมาณ 2 นิ้ว จํานวนตามตองการ -จากนัน้ ใหเจาะรูกงิ่ ไมดว ยสวานไฟฟา เลือกขนาดชองทีจ่ ะเจาะ ตามขนาดของสกรู เพื่อติดกิ่งไมกับแผนไม -เมื่อเจาะเสร็จแลว ใหทาสีกิ่งไมดวยสีทาไมสีขาวใหเรียบรอย -หลังจากทาสีกงิ่ ไมแลว ใหนาํ ไปติดกับแผนไมดว ยสกรูใหแนน สังเกตวาบางทอนใชสกรูตัวเดียว บางทอนใชสกรูสองตัว ขึ้นอยูกับ การยึดติดใหแนนหนาของกิ่งไมแตละทอน

เมื่อติดสกรูกับทอนไมแตละทอนเสร็จเรียบรอยแลว ก็จะได ที่ แ ขวนของใช กิ๊ บ เก ฝ  มื อ ของเราเอง เป น ไอเดี ย ง า ย ๆ ที่ ใ ครก็ สามารถทํ า ได วั ส ดุ อุ ป กรณ ก็ มี ไ ม ม าก เพี ย งแค ห าเวลาออกไป เดินชมนกชมไมนอกบาน แลวเก็บกิง่ ไมแหงมาสัก 4-5 กิง่ เพียงเทานี้ ก็จะไดที่แขวนของใชติดผนังสวย ๆ เอาไวใชงานแลว

52

Energy#53_p52_Pro3.indd 52

4/5/13 9:59 PM

โชวฝมือประดิษฐ

แจกันดอกไมรีไซเคิล หากจะหาซื้อของแตงบานสวย ๆ คุณสามารถเลือกสรรไดตามใจชอบ แตถาคุณตองการประดิษฐของตกแตงบานจากวัสดุ เหลือใชดว ยตนเอง นอกจากประหยัดคาใชจา ยแลว ยังไดเพลิดเพลินกับงานศิลปะทีช่ นื่ ชอบ เรามีแจกันดอกไมหลายรูปแบบมาแนะนํา

1. แจกันติดผนังจากขวดแกวเหลือใช ขวดแกวใสใบเล็กสําหรับดอกไมกานสั้น หรือขวดแกวใสใบใหญสําหรับดอกไม กานยาว รัดดวยหนังเสนหนา แลวยึดติดกับแผนไม แตงบานใหสวยงามโดยนํามา ประดับผนังหองตามตองการ

2. แจกันดอกไมจากตะปูอนั เกา ลงมือทําความสะอาดตะปูเกาทั้งขนาดสั้นและยาว แลวนํามามัดรวมกันดวย ลวดอยางนอย 2 ครั้ง โดยใชตะปูสั้นเปนฐาน แลวใชตะปูยาวพันรอบ เพื่อใชเปนพื้นที่ สําหรับเสียบดอกไม

3.แจกันดอกไมลายเชือก นําแกวใบเกาหรือพลาสติกแข็งมาพันดวยเชือกเสนหนาจนรอบ เพียงเทานีก้ จ็ ะได แจกันดอกไมแบบคลาสสิคมาประดับบานแลว

4.แจกันเซรามิคลายศิลป นําแกวเซรามิคสีขาวมาแตงแตมสีสัน ดวยลวดลายนารัก ๆ ตามสไตลที่คุณชอบ งาย ๆ เทานีก้ ไ็ ดแจกันสวย ๆ อีกใบมาประดับบานแลว

สิ่งของเหลือใชที่คิดวาไมมีประโยชนแลว เราสามารถนํามาประดิษฐสรางมูลคาเพิ่มใหกับวัสดุเหลือใชได ไมเพียงแตคุณจะได แจกันดอกไมสวย ๆ ทีไ่ มซาํ้ แบบใครแลว คุณยังไดใชเวลาวางใหเกิดประโยชน ทีส่ าํ คัญยังชวยประหยัดเงินในกระเปาไดมากทีเดียว ขอบคุณขอมูลจากเว็บไซต www.homedec.in.thh 53

Energy#53_p53_Pro3.indd 53

4/5/13 9:59 PM

Energy Tip เด็กเนิรด

ประหยัดนํ้า ชวยชาติ ชวยเรา ปจจุบนั ในบานเราอากาศรอนมากจะเดินจะเหินไปทางไหนทีตวั แทบละลายกันเลยทีเดียว สิง่ ทีช่ ว ยดับกระหายคลายรอนได เปนอยางดี คงหนีไมพน “นํา้ ” ยิง่ สือ่ ออกมาประกาศวา ประเทศไทยจะประสบกับปญหาภัยแลงอยางหนัก การประหยัดนํา้ จึงเปนสิง่ ทีค่ วรกระทําอยางยิง่ เรามีเคล็ดลับดี ๆ มาฝาก งาย ๆ ใคร ๆ ก็ทาํ ได

1. ใชนํ้าอยางประหยัด หมั่นตรวจสอบการรั่วไหลของนํ้า เพื่อ ลดการสูญเสียนํ้าโดยเปลาประโยชน 2. ไมควรปลอยใหนํ้าไหลตลอดเวลาตอนลางหนา แปรงฟน โกนหนวด และถูสบูต อนอาบนํา้ เพราะจะสูญนํา้ ไปโดยไรประโยชน 3. เวลาลางมือควรใชสบูเหลวแทนสบูกอน เพราะสบูกอนจะใช เวลาลางมือนานกวาสบูเหลว และการใชสบูเหลวที่ไมเขมขนจะใชนํ้า นอยกวาการลางมือดวยสบูเหลวเขมขน 4. การซักผาดวยมือ ควรรองนํา้ ใสกะละมังแคพอใช อยาเปดนํา้ ไหลทิ้งตลอดเวลาซัก 5. ควรใช Sprinkler หรือ ฝกบัวรดนํ้าตนไม แทนการฉีดนํ้า ดวยสายยาง จะประหยัดนํ้าไดมากกวา 6. ไมควรใชสายยาง และเปดนํา้ ไหลตลอดเวลาขณะลางรถ เพราะ จะใชนาํ้ มากถึง 400 ลิตร แตถา ลางดวยนํา้ และฟองนํา้ ในกระปองหรือ ภาชนะบรรจุนาํ้ จะลดการใชนาํ้ ไดมากถึง 300 ลิตรตอการลางหนึง่ ครัง้ 7. ไมควรลางรถบอยเกินไป เพราะนอกจากจะสิน้ เปลืองนํา้ แลว ยังทําใหเกิดสนิมที่ตัวถังได 8. วิธีตรวจสอบทอนํ้ารั่วภายในบานควรปดกอกนํ้าทุกตัว ภายในบ า นหลั ง จากที่ ทุ ก คนเข า นอนแล ว (หรื อ เวลาที่ แ น ใ จว า ไมมใี ครใชนาํ้ ระยะหนึง่ จดหมายเลขวัดนํา้ ไว ถาตอนเชามาตรเคลือ่ นที่ โดยทีย่ งั ไมมใี ครเปดนํา้ ใชใหเรียกชางมาตรวจซอมไดเลย) 9. ควรลางพืชผักและผลไมในอางหรือภาชนะที่มีการเก็บนํ้า ไวเพียงพอ เพราะการลางดวยนํ้าที่ไหลจากกอกนํ้าโดยตรง จะใชนํ้า มากกวาการลางดวยนํ้าที่บรรจุในภาชนะถึงรอยละ 50

10. วิธีตรวจสอบชักโครกวามีจุดรั่วซึมหรือไม ใหลองหยด สี ผ สมอาหารลงในถั ง พั ก นํ้ า แล ว สั ง เกตดู ที่ ค อห า น หากมี นํ้ า สี ลงมาโดยที่ไมไดกดชักโครก ใหรีบจัดการซอมดวน 11. ไมใชชกั โครกเปนทีท่ งิ้ เศษอาหาร กระดาษ สารเคมีทกุ ชนิด เพราะจะสูญเสียนํ้าจากการชักโครก เพื่อไลสิ่งของลงทอ 12. ควรใชอปุ กรณประหยัดนํา้ เชน ชักโครกประหยัดนํา้ ฝกบัว ประหยัดนํ้า กอกประหยัดนํ้า หัวฉีดประหยัดนํ้า เปนตน 13. ควรติด Areator หรือ อุปกรณเติมอากาศที่หัวกอก เพื่อชวยเพิ่มอากาศในนํ้าที่ไหลจากกอก ลดปริมาณการไหลของนํ้า ชวยประหยัดนํ้าไดมาก 14. ไมควรรดนํ้าตนไมตอนแดดจัด เพราะนํ้าจะระเหยหมด แต ค วรรดนํ้ า ตอนเช า ที่ อ ากาศยั ง เย็ น อยู  การระเหยจะตํ่ า กว า ชวยประหยัดนํ้าไดอีกทางหนึ่ง 15. อย า ทิ้ ง นํ้ า ดื่ ม ที่ เ หลื อ โดยไม เ กิ ด ประโยชนอั น ใด ให ใ ช รดนํา้ ตนไม หรือใชทาํ ความสะอาดสิง่ ตาง ๆ 16. ควรใชเหยือกนํ้ากับแกวเปลาในการบริการนํ้าดื่ม และให ผูที่ตองการดื่มรินนํ้าเอง และควรดื่มใหหมดทุกครั้ง 17. ควรลางจานในภาชนะที่ขังนํ้าไว จะประหยัดนํ้าไดมากกวา การลางจานดวยวิธปี ลอยใหนาํ้ ไหลจากกอกนํา้ ตลอดเวลา 18. ติดตัง้ ระบบนํา้ ใหสามารถใชประโยชนจากการเก็บและจายนํา้ ตามแรงโนมถวงของโลก เพื่อหลีกเลี่ยงการใชพลังงานในการสูบและ จายนํ้าภายในอาคาร ขอบคุณขอมูลจาก.. http://www.eppo.go.th

54

Energy#54_p54_Pro3.indd 54

4/10/13 11:19 PM

จํานวนเงินคาไฟฟาที่แจงอยูในบิลคาไฟนั้น แนนอนวาสะทอนถึงปริมาณการใชพลังงานไฟฟา คากําลังงานไฟฟาที่เราใชไปแตละเดือน ถาเรานําคาตาง ๆ มาพิจารณาหาตนทุนของคาไฟฟาจะทําใหเรามีมิติในการบริหารจัดการคาไฟในอีกรูปแบบหนึ่ง ในฉบับนี้ขอเสนอเนื้อหาวิธีการคิดและบริหารตนทุนคาไฟฟา ถาจะพูดถึงตนทุนอะไรซักอยาง ตองพิจารณาจากจํานวนเงินที่จายไป ตามดวยปริมาณสิ่งของที่เราไดมา เชน ตนทุนในการเติมนํ้ามันเชื้อเพลิง ถาใชนํ้ามัน เบนซิน 95 อัตราอยูที่ 46.25 บาท/ลิตร แตถาใชนํ้ามันเบนซิน 95-E85 ก็อยูที่ 22.68 บาท/ลิตร ดังนั้นหากเราเลือกเติมนํ้ามันเบนซิน 95-E85 ก็จะมีตนทุนเชื้อเพลิง ที่ถูกกวา สงผลใหคาใชจายลดลง สําหรับตนทุนคาไฟฟานั้นพิจารณาไดในทํานองเดียวกับตัวอยางที่ยกไปขางตน คือ

การคิดคาตนทุนคาไฟฟา สามารถคํานวณไดตามสมการ โดยนําคาไฟฟารวม (บาท) ในเดือนนั้น ๆ หารดวยปริมาณพลังงานไฟฟา (หนวย) ในเดือนเดียวกัน ซึง่ ขอมูลดังกลาวสามารถหาไดจากใบแจงหนีค้ า ไฟฟาในแตละเดือน โดยตนทุนคาไฟฟายิง่ มีคา นอยยิง่ ดี แสดงใหเห็นวา เรามีการบริหารจัดการการใชพลังงานไฟฟา อยางมีประสิทธิภาพ สงผลใหคาใชจายไฟฟาถูกลง ยกตัวอยางเชน โรงงาน A มีตนทุนคาไฟฟาอยูที่ 3.50 บาท/หนวย โรงงาน B มีตนทุนคาไฟฟา 4.00 บาท/หนวย ถาทั้ง 2 โรงงาน ใชปริมาณพลังงานไฟฟา 10,000 หนวย เทากัน ดังนั้น โรงงาน A จะตองจายคาไฟฟาเทากับ 3.50 บาท/หนวย x 10,000 หนวย = 35,000 บาท แตโรงงาน B จายคาไฟฟา 4.00 บาท/หนวย x 10,000 หนวย = 40,000 บาท พูดงาย ๆ คือ โรงงาน A มีตนทุนคาไฟฟาถูกกวาหรือนอยกวาโรงงาน B เมื่อผลิต เทากัน และใชปริมาณพลังงานไฟฟาเทากัน แตกลับจายคาไฟฟาถูกกวา การวิเคราะหตนทุนคาไฟฟานั้น ตองพิจารณาแยกเปนประเภทตามอัตราการใชไฟฟา คือ อัตราปกติ, อัตรา TOU และ อัตรา TOD ฉบับนี้ขอกลาวเฉพาะอัตรา ปกติกอ นนะครับ โดยพิจารณาอัตราคาไฟฟาปกติ ระดับแรงดัน 12-24 KV ของการไฟฟานครหลวง และ 22-33 KV ของการไฟฟาสวนภูมภิ าค มีคา ใชจา ยตามตารางนี้

โดยกําหนดให

C P E Q Ft 1.07

คือ คาไฟฟารวมทุกสวน (บาท/เดือน) คือ ความตองการพลังงานไฟฟาสูงสุด (กิโลวัตต) คือ ปริมาณพลังงานไฟฟา (หนวย) คือ ความตองการกําลังไฟฟารีแอ็กตีฟสวนเกิน (กิโลวาร) คือ อัตราคาไฟฟาโดยอัตโนมัติ (บาท/หนวย) คือ การคิดคาไฟฟาที่รวมภาษีมูลคาเพิ่ม 7%

จะคํานวณคาไฟฟารวมไดเทากับ C = (196.26P + (2.7815 + Ft)E + 14.02Q) x 1.07 บาท C = 209.9982P + (2.9762 + 1.07Ft) E + 15.0014Q บาท การคิดตนทุนคาไฟฟา (บาท/หนวย) ใหนาํ คาปริมาณพลังงานไฟฟา (E : หนวย) มาหารสมการตลอด และปรับตัวเลขทศนิยม โดยปดเศษเล็กนอย จะไดคา ดังนี้

ตนทุนคาไฟฟา (บาท/หนวย) ในอัตราปกติที่ไดกระจายภาษีมูลคาเพิ่ม 7 % ในทุกสวนแลว ประกอบไปดวยคาไฟฟา 4 สวน คือ 1. คาความตองการกําลังไฟฟาสูงสุด 210 P/E เปนสวนที่ผูใชไฟฟาสามารถควบคุมใหมีคาสูงหรือตํ่าได 2. คาพลังงานไฟฟา (คาไฟฟาฐาน) 2.9762 บาท/หนวย เปนคาคงที่ไมสามารถเปลี่ยนแปลงได 3. คาพลังงานไฟฟา (ปรับราคาอัตโนมัติเพื่อใหสอดคลองกับสถานการณปจจุบัน) 1.07 Ft บาท/หนวย เปนคาที่ปรับตัวเลขทุก ๆ รอบ 4 เดือน และ เปนสวนที่ผูใชไฟฟาไมสามารถควบคุมใหลดลงได 4. คาเพาเวอรแพคเตอร 15Q/E มีสัดสวนตํ่ามาก (ผูใชไฟฟาสามารถทําใหกลายเปนศูนย ได โดยการใชกําลังไฟฟารีแอ็กตีฟใหอยูในเกณฑที่การไฟฟา กําหนด หรือติดตั้งชุดตัวเก็บประจุเพื่อปรับคาตัวประกอบกําลังไฟฟาใหมีคาสูงกวา 85 % ตลอดทั้งเดือน ดังนั้น สรุปไดวาตนทุนคาไฟฟาของอัตราปกติ ขึ้นอยูกับอัตราสวนคาความตองการพลังงานไฟฟาสูงสุด (P : กิโลวัตต) กับคาปริมาณพลังงานไฟฟา (E : หนวย) หรือ P/E ถาเราทําใหอัตราสวนนี้มีคานอย จะสงผลใหตนทุนไฟฟามีคาถูกลง โดยตองพยายามควบคุมการใชไฟฟา ดังนี้ ตองใชไฟฟาใหสมํ่าเสมอ ที่สุดเทาที่จะทําได โดยควบคุมและพยายามลดคาความตองการพลังงานไฟฟาสูงสุด (P) ที่สูงเกินความจําเปน ตองพยายามบริหารเวลาการทํางานใหไดชั่วโมง ทํางานในแตละเดือนสูงที่สุด หรือพยายามใหคาหนวยใชไฟฟา (E) เพิ่มขึ้น โดยเนนเพิ่มปริมาณการผลิตและการทําตลาดใหไดยอดสั่งซื้อสูงสุด สําหรับกรณีผูใช ไฟฟาอัตรา TOU และ อัตรา TOD ติดตามอานตอในฉบับหนาครับ

Energy#54_p55_Pro3.indd 55

4/23/13 11:18 PM

Energy Tip เด็กเนิรด

ใชคอมพิวเตอรอยางไร…

ใหประหยัดพลังงาน ทุกวันนี้หลายหนวยงานออกมารณรงคเรื่องการประหยัดพลังงาน สิ่งหนึ่งที่ทุกหนวยงานตองมีและเปนสิ่งจําเปน อยางมากในยุคปจจุบัน ก็คือ “คอมพิวเตอร” การใชงานคอมพิวเตอรใหถูกวิธีจะชวยประหยัดไฟใหกับหนวยงานได แต ตองทําอยางไรบางนั้น ตามมาอานไดเลย

- วิธกี ารงาย ๆ คือ การปดจอภาพ (Monitor) ในชวงทีไ่ มไดใชงาน เกิน 15 นาที เชน ชวงพักกลางวันหรือประชุม หรือทํากิจกรรมอื่นใด ที่ตอเนื่องเกิน 30 นาทีขึ้นไป แนะนําวาใหปดเครื่องคอมพิวเตอร - นอกจากจะปดเครื่องคอมพิวเตอรทุกครั้งกอนกลับบานแลว การตัง้ คาพักหนาจอเมือ่ ไมใชงานเปนเวลานาน หรือตัง้ sleep mode ก็สามารถชวยลดการใชพลังงานได อยางไรก็ดแี มจะตัง้ sleep mode ไวแลว คอมพิวเตอรก็ยังกินไฟมากถึง 60% อาจใชการปดหนาจอ รวมดวยทุกครั้ง เวลาที่ไปประชุมหรือชวงพักกลางวัน - ควรซือ้ จอภาพทีข่ นาดไมใหญเกินไป เชน จอภาพ ขนาด 14 นิว้ จะใชพลังงานนอยกวา จอภาพขนาด 17 นิ้ว ถึง 25% - ควรเลือกใชจอแบน เพราะหนาจอประเภทนี้ใชพลังงานนอย และยังชวยถนอมสายตา - ควรซื้ อ คอมพิ ว เตอร ที่ มี ร ะบบประหยั ด พลั ง งาน (Energy Management) เชน คอมพิวเตอรทมี่ สี ญ ั ลักษณ Energy Star คอมพิ ว เตอร ช นิ ด นี้ จ ะใช กํ า ลั ง ไฟฟ า เท า กั บ คอมพิ ว เตอร ทั่ ว ไป ในขณะใช ง าน (Active) แต จ ะใช กํ า ลั ง ไฟฟ า ลดลง ร อ ยละ 55 ในขณะทีร่ อทํางานหรือไมไดใชงานในระยะเวลาที่กําหนด (Idle) - ถาใชคอมพิวเตอรนอกสถานที่เปนสวนใหญ ควรเลือกซื้อ คอมพิวเตอรโนตบุก เพราะใชพลังงานนอยกวาแบบตัง้ โตะถึง 1 ใน 10 ของเครื่องคอมพิวเตอรแบบตั้งโตะ

- สกรีนเซิรฟ  เวอร ไมไดชว ยประหยัดพลังงาน แตมไี วเพือ่ รักษา คุณภาพของจอภาพ จะเห็นไดวา ทางเลือกในการใชคอมพิวเตอร ใหประหยัดไฟ ที่สะดวกและงายที่สุด คือ การปดจอภาพทุกครั้งที่ไมใชงาน เมื่อจะใช งานตอเพียงเปดสวิทซทจี่ อภาพก็สามารถใชงานคอมพิวเตอรไดทนั ที หากในชวงพักกลางวัน หรือประชุม หรือทํากิจกรรมใด ๆ ที่ยาวนาน ตอเนื่อง แนะนําใหปดเครื่องคอมพิวเตอร และหลังเลิกงานควรถอด ปลั๊กใหเรียบรอย

56

Energy#54_p56_Pro3.indd 56

4/10/13 11:05 PM

Waste to Wealth

B

โดย : ชนากานต สันตยานนท ที่ปรึกษาอาวุโส ศูนยบริหารจัดการเทคโนโลยี สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ

รีไซเคิลเศษเหลือใชจากโรงงาน ใสไอเดียสรางสรรค สรางชิ้นงานดีไซนเก เปนมิตรกับสิ่งแวดลอม

โครงการ “เปลีย่ นขยะเปนทอง : รับกระแสโลกรอนและสรางคุณคาใหวสั ดุเหลือใช” หรือทีเ่ รียกกันสัน้ ๆ วา โครงการ Waste to Wealth (W2W) โครงการนีเ้ กิดขึน้ จากการ รวมมือกันระหวาง ศูนยบริหารจัดการเทคโนโลยี ภายใต สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร และเทคโลยีแหงชาติ (สวทช.) สังกัดกระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี และ คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร โดยมี ผศ.ดร.สิงห อินทรชูโต ในฐานะนักวิชาการและผูนํากระแสการออกแบบเพื่อสิ่งแวดลอม และหัวหนาคณะ ผูเชี่ยวชาญของโครงการ W2W ทั้ ง สองฝ า ยได กํ า หนดพั น ธกิ จ ร ว มกั น ในการสร า งสรรค กิจกรรมเพือ่ พัฒนาและสนับสนุนภาคอุตสาหกรรมใหนาํ วัสดุเหลือใช ที่เกิดจากการผลิตมาสรางมูลคาเพิ่มอยางยั่งยืน ดวยการพัฒนา เศษวัสดุอยางสรางสรรค ผานเทคนิควิธแี ละแนวคิดทางวิทยาศาสตร เทคโนโลยี นวัตกรรม และศิลปะ (Eco Design) เพื่อใหไดผลิตภัณฑ ที่มีความแปลกใหม โดดเดนดวยดีไซน และเปนที่นาสนใจสําหรับ ผูที่ชื่นชอบสินคาที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอม (Eco Product) เปนที่ทราบกันดีวา ปจจุบันผูคนหันมาสนใจสินคารักษโลกกัน มากขึ้น อาจเปนเพราะประสบกับภัยธรรมชาติที่เริ่มจะรุนแรงขึ้นทุกที อาทิ แผนดินไหว คลื่นยักษสนึ ามิ ทีเ่ ปนโศกนาฏกรรมอันเลวรายของ คนไทย เมื่อป 2547 หรือเหตุการณมหาอุทกภัย ในป 2554 ที่สราง ความเสียหายอยางหนักใหกบั คนไทยหลายลานคน เหตุการณเหลานี้ เราตางตระหนักดีวาเปนผลกระทบมาจากการใชทรัพยากรอยาง ฟุมเฟอยของมนุษยทั่วโลก ถึงแมจะเปนขาวรายที่ลงหนาหนึ่งใน สื่อสิ่งพิมพทุกฉบับ แตก็มีขาวดีอีกมุมหนึ่งแฝงอยูในนั้น นั่นคือ การกําเนิดกลุม คนทีอ่ อกมาเคลือ่ นไหวดวยหัวใจสีเขียว เพือ่ ใหชาวโลก ในทุกภูมิภาคหันกลับมาปกปองและลดการทําลายสภาพแวดลอม ดวยการใชพลังงานและทรัพยากรอยางมีประสิทธิภาพ

57

Energy#54_p57-58_Pro3.indd 57

4/23/13 2:20 AM

ปจจุบันประเทศไทยตองประสบปญหาสิ่งแวดลอมที่เกิดจาก ปริมาณขยะและระบบการจัดการขยะ โดยในป 2554 ประเทศไทยสราง ขยะรวม 16 ลานตัน หรือกวา 43,000 กิโลกรัม/วัน ตองใชงบประมาณ 12,000 ลานบาทในการจัดการ ปจจุบันมีการนํากลับมารีไซเคิลเพียง 26% ถือเปนการใชวัสดุอยางไมคุมคา สิ้นเปลืองทั้งเชิงเศรษฐกิจและ สิ่งแวดลอม จากปญหาดังกลาว จึงเปนที่มาของโครงการ Waste to Wealth (W2W) ซึง่ มีวตั ถุประสงคสรางความตระหนักและใหความรูท งั้ ดานการออกแบบและการจัดการเศษวัสดุ รวมถึงเทคโนโลยีการผลิต ใหกับผูประกอบการที่มีความสนใจและมีความพรอมตอการรองรับ กิจกรรมภายใตโครงการฯ ผานการถายทอดความรู ประสบการณ จากผูเชี่ยวชาญในทุกดานที่เกี่ยวของ เพื่อสงเสริมและสนับสนุน ผูป ระกอบการใหสามารถผลิตสินคารักษโลกจากเศษเหลือใชจากการผลิต ซึ่งมีผูประกอบการจํานวน 26 บริษัทแลวที่เขารวมโครงการฯ เพื่อเขา คอรสเขมขนสําหรับการเสริมสรางความสามารถในการสรางสรรค สินคารักษโลกจํานวนกวา 500 ชิ้น จาก 200 โมเดล

ดวยการแปลงเศษในหลากหลายวัสดุ เชน ไม เหล็ก อลูมิเนียม ผา ดาย กระจก อะคริลกิ แกว ดวยศิลปะและเทคโนโลยี นับตัง้ แตป 2551 จนถึงปจจุบัน ซึ่งผลิตภัณฑดังกลาวไดถูกคัดเลือกเพื่อนําเสนอ ในงานต า ง ๆ เช น งานแสดงสิ น ค า เฟอร นิ เ จอร ร ะดั บ นานาชาติ (TIFF : Thailand International Furniture Fair) ป 2009-2013, จัดแสดงผลงานตนแบบ ณ CDC หรือ Crystal Design Center ในป 2011 และจัดแสดงผลงานตนแบบ ณ ธนาคารไทยพาณิชย สํานักงานใหญ ในป 2012 และงานสถาปนิก’56 ที่จัดขึ้นในวันที่ 30 เม.ย. – 5 พ.ค.

56 ณ ชาเลนเจอร ฮอลล 1-3 อิมแพ็ค เมืองทองธานี ยกตัวอยางเชน บริษัท ไทยเทคโนกลาส จํากัด ภายใตแบรนด BSG Glass หนึ่งในบริษัทที่เขารวมโครงการ W2W มีเศษเหลือใช จากการผลิตกระจกนิรภัยและกระจกลามิเนตจํานวนมาก สงผลให ตนทุนในการจัดเก็บสูง และเสียโอกาสในการทํารายไดจากเศษเหลือ ใชจากกระบวนการผลิต (เดิม : เก็บเศษไวรอการนําไปผลิตในอนาคต) หลังจากเขารวมโครงการ W2W บริษทั สามารถผลิตสินคารักษโลกได 27 ชิ้น จาก 13 โมเดล วางขายที่โชวรูมของบริษัท ที่ ตึกสาธรบิสเนส ปารค, Crystal Design Center, Home Pro และทางอินเตอรเน็ต ผาน e-shopping (www.bsgglass.com) ฉบับหนาจะกลาวถึงกระบวนการออกแบบจากเศษวัสดุ ซึง่ มีชอื่ เรียกวา UPCYCLING DESIGN PROCESS และนําเสนอตัวอยาง ผลิตภัณฑรกั ษโลกจากบริษทั ทีเ่ คยเขารวมรายอืน่ ๆ ใหทราบตอไป

58

Energy#54_p57-58_Pro3.indd 58

4/23/13 2:20 AM

Energy#39_p92_Pro3.indd 60

1/26/12 12:58 AM

O Waste Idea โดย : รศ.ดร.ชวลิต รัตนธรรมสกุล ผูอํานวยการหนวยปฏิบัติการวิจัยบําบัดของเสีย และการนํ า นํ า กลั บ มาใช ใ หม ภาควิ ช าวิ ศ วกรรม สิ่งแวดลอม คณะวิศวกรรมศาสตร จุฬาฯ

พลังงานไฟฟาจากนํ้าเสีย… โดยใชเทคโนโลยีเซลลเชื้อเพลิงจุลชีพ

กรณีศึกษา : นํ้าเสียของโรงงานอุตสาหกรรมแปงมัน ปจจุบนั นีก้ ระแสความตองการพลังงานสะอาดเพือ่ เปนแหลงพลังงานทดแทนไดรบั ความสนใจมากขึน้ พลังงานไฟฟา จัดเปนพลังงานสะอาดอีกรูปแบบหนึง่ ทีต่ อบสนองความตองการไดในทุกระดับ และสามารถเปลีย่ นเปนพลังงานดานอืน่ ได งาย เชน พลังงานความรอน พลังงานเสียง พลังงานแสงสวาง รวมถึงพลังงานกลตาง ๆ ปจจุบนั กระบวนผลิตพลังงานไฟฟา ที่สําคัญของประเทศไทยไดมาจากเขื่อนพลังงานนํ้า พลังงานลม พลังงานแสงอาทิตย และพลังงานความรอน เนื่องจาก การเผาไหมของเชือ้ พลิง ซึง่ เชือ้ เพลิงทีส่ าํ คัญ ไดแก กาซธรรมชาติ นํา้ มัน ถานหิน หรือชีวมวล จากรายงานของการไฟฟา ฝายผลิตแหงประเทศไทย ในป 2551 พบวา แหลงพลังงานทีใ่ ชผลิตไฟฟาของการไฟฟาฝายผลิตมาจากพลังนํา้ รอยละ 12 กาซธรรมชาติ รอยละ 44 ที่เหลือไดมาจากการผลิตของโรงไฟฟาเอกชน เปนที่ทราบกันดีวา เชื้อเพลิงที่ใชในกระบวนการ ผลิตกระแสไฟฟาเปนทรัพยากรทีม่ อี ยูอ ยางจํากัดและนับวันจะหมดไป ขณะทีค่ วามตองการบริโภคพลังงานไมไดลดลงเลย ทําใหราคาเชื้อเพลิงนับวันจะยิ่งสูงขึ้นไปอีก ดังนั้นการเรงหาแหลงเชื้อเพลิงที่มีอยูในประเทศจึงเปนงานที่สําคัญและ เรงดวนมาก

นํ้าเสีย…แหลงพลังงานไฟฟาที่มีความเปนไปได ในการบําบัดนํ้าเสียมีหลักการในการเปลี่ยนรูปสารประกอบ คารบอนในนํ้าเสียใหอยูในรูปที่ลดพลังงาน โดยอาศัยปฏิกิริยาเคมี แบบออกซิเดชัน-รีดกั ชัน หรือ ปฏิกริ ยิ ารีดอกซ ซึง่ หมายถึง ปฏิกริ ยิ า ทีม่ กี ารถายเทอิเล็กตรอนเกิดขึน้ ระหวางสารใหอเิ ล็กตรอนและสารรับ อิเล็กตรอน สารใหอเิ ล็กตรอนสวนใหญจะเปนนํา้ เสียหรือสารอินทรีย สวนสารรับอิเล็กตรอนจะเปนสารอืน่ ๆ ในนํา้ เสีย เชน ออกซิเจน ไนเตรท ซัลเฟต หรือคารบอนไดออกไซด เปนตน การถายเทอิเล็กตรอนในปฏิกริ ยิ ารีดอกซจะไดพลังงานเกิดขึน้ จํานวนหนึง่ พลังงานทีเ่ กิดขึน้ นีส้ ว นหนึง่ สูญเสียไปในรูปของพลังงาน ความรอน อีกสวนหนึง่ ถูกนําไปใชในการดํารงชีวติ หรือการสรางเซลลใหม ดังนั้นสารอินทรียจึงเปนทั้งแหลงพลังงานและแหลงคารบอนของ จุลชีพซึ่งสวนใหญเปนแบคทีเรีย แนวคิดในการผลิตกระแสไฟฟาจากนํ้าเสียดวยเซลลเชื้อ เพลิงจุลชีพเปนอยางไร ? แนวคิดในการผลิตกระแสไฟฟาโดยตรงจากกระบวนการบําบัด นํ้าเสียดวยหลักการออกซิเดชัน-รีดักชันในระหวางการยอยสลาย

สารอาหารของจุลชีพ โดยเรียกกระบวนการนี้วา กระบวนการเซลล เชือ้ เพลิงจุลชีพ (Microbial fuel cells) แบคทีเรียหลายชนิดมีความ สามารถในการสรางอิเล็กตรอนออกสูภายนอกเซลล Logan (2008) พบวา แบคทีเรียประเภทรีดิวซเหล็ก เชน Shewanella และ Geobactor สามารถผลิตอิเล็กตรอนออกสู ภายนอกเซลล และสรางฟลมเกาะติดกับผิวของขั้วไฟฟาแอโนด อยางไรก็ตาม ยังมีแบคทีเรียทีม่ าจากแหลงอืน่ ทีส่ ามารถนํามาใชผลิต กระแสไฟฟา ไดแก กลุม จุลชีพ E. coli, Bacillus subtilis, Proteus vulgaris เปนตน สําหรับเซลลเชื้อเพลิงจุลชีพที่นิยมใชในการศึกษา การผลิตไฟฟาจากนํ้าเสีย มีดังนี้ เซลลเชือ้ เพลิงชีวภาพชองคู่ เปนเซลลชวี ภาพแบบแรกทีม่ กี าร คนพบสําหรับกระบวนการผลิตไฟฟา แตมีขอจํากัดที่ความตานทาน ภายในสูง และพลังงานสูงสุดทีไ่ ดจะไมแปรผันตามชนิดของสารอาหาร เซลลเชื้อเพลิงชีวภาพชองเดี่ยว เปนเซลลชีวภาพที่มีการ ปรับปรุงตอมา เพื่อใหมีความตานทานภายในตํ่ากวาเซลลเชื้อเพลิง ชีวภาพชองคู จึงสามารถใหพลังงานมากกวา พลังงานทีไ่ ดจากการใช เซลลเชื้อเพลิงชีวภาพชองเดี่ยวจะแปรผันตามชนิดของนํ้าเสีย ดังนัน้ ในบทความนี้ ผูเ ขียนจะขอแนะนํารูปแบบและหลักการของ เซลลเชือ้ เพลิงชีวภาพชองเดีย่ ว ซึง่ เปนรูปแบบทีม่ กี ารพัฒนาตอเนือ่ ง มาจากเซลลเชื้อเพลิงชีวภาพชองคูที่มีการศึกษาที่ผานมา

60

Energy#54_p60-61_Pro3.indd 60

4/20/13 2:24 PM

หลักการทํางานของระบบเซลลเชื้อเพลิงชีวภาพชองเดี่ยว หลักการทํางานของเซลลเชื้อเพลิงชีวภาพ ดังแสดงในรูปที่ 1 โดยมีการเติมแบคทีเรียและสารอาหารในชองของขัว้ แอโนด (Anode) โดยให เ กิ ด การทํ า งานในสภาพแบบไม ใ ช อ ากาศอย า งสมบู ร ณ (Absolutely anaerobic) แบคทีเรียจะออกซิไดสสารอินทรียโ ดยใชขวั้ ไฟฟาเปนตัวรับอิเล็กตรอน และจะเกิดขึน้ ไดเฉพาะในสภาวะไมมตี วั รับ อิเล็กตรอนอื่นอยูในระบบ เชน ออกซิเจน ไนเตรท หรือซัลเฟต จึงให ขั้วไฟฟารับอิเล็กคตรอน และสงผานไปที่ขั้วแคโทด ในขั้นตอนนี้จะได กระแสไฟฟาเกิดขึน้ ขณะทีไ่ อออนบวกทีเ่ กิดขึน้ ในชองทําปฏิกริ ยิ าหรือ ชองแอโนดจะผานแผนกั้นไปยังขั้วแคโทด ทําปฏิกิริยากับออกซิเจน และอิเล็กตรอนที่มาจากการสงผานโดยตัวนําจะไดผลิตภัณฑเปนนํ้า ตราบใดที่ยังมีสารอาหารเพียงพอและมีแบคทีเรียที่ทําหนาที่ไดดี ระบบเซลลเชือ้ เพลิงชีวภาพอุดมคติจะสามารถสรางกระแสไดยาวนาน ตราบเทาที่มีสารอาหารให

กรณีศึกษา : ศักยภาพการผลิตกระแสไฟฟาจากนํ้าเสีย โรงงานอุตสาหกรรมแปงมัน สําหรับอุตสาหกรรมการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรใน ประเทศไทย ซึ่งในกระบวนการผลิตและแปรรูปนั้นยอมตองมีของเสีย และจําเป นตองกําจัดทิ้ง สําหรับนํ้าเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม แปงมันมีแรธาตุที่เปนสวนประกอบหลักสําคัญ คือ ธาตุคารบอน ไฮโดรเจน ออกซิเจน และอื่น ๆ โดยสวนประกอบเหลานี้นับไดวาเปน สารอาหารอยางดีของแบคทีเรีย ซึง่ ระหวางการยอยสลายสารอาหาร ของแบคทีเรียจะเกิดกระบวนการแลกเปลี่ยนอิเล็กตรอนในระบบ ที่เรียกวา กระบวนการออกซิเดชัน-รีดักชัน โดยอาศัยหลักการนี้เปน แนวคิดในการผลิตกระแสไฟฟา ซึง่ เรียกวา กระบวนการเชลลเชือ้ เพลิง ชีวภาพ (Microbial fuel cells) การใชกระบวนการบําบัดนํา้ เสียดวย เซลลเชื้อเพลิงชีวภาพจะไดประโยชนทั้งสองทาง ไดแก การบําบัดนํ้า เสีย และการผลิตกระแสไฟฟาทีเ่ ปนพลังงานสะอาด ปริมาณพลังงาน ที่ไดจากกระบวนการขึ้นอยูกับความเขมขนของนํ้าเสีย และปริมาณ การเกิดนํ้าเสีย

รูปที่ 1 หลักการทํางานของระบบเซลลเชื้อเพลิงจุลชีพแบบ ชองเดี่ยว รูปที่ 3 บอพักนํ้าเสียของโรงงานอุตสาหกรรมแหงหนึ่ง

รูปที่ 2 รูปแบบของระบบเซลลเชื้อเพลิงจุลชีพแบบชองเดี่ยว ขนาดทดสอบ

เมือ่ พิจารณาตัวอยางกรณีศกึ ษาของนํา้ เสียจากอุตสาหกรรม แปงมันแหงหนึ่งมีอัตราการการไหลเปน 1,000 ลูกบาศกเมตรตอวัน โดยมีคา ซีโอดีหรือปริมาณสารอินทรียในนํา้ เสียอยูท ี่ 5,000 มิลลิกรัม ตอลิตร หรือคิดเปนอัตราภาระสารอินทรียในรูปของซีโอดีเทากับ 5,000 กิโลกรัมตอวัน จากการศึกษาพบวา คาพลังงานทีม่ อี ยูใ นนํา้ เสีย 14.7 กิโลจูลตอกรัมซีโอดี ถาสมมติคาไฟฟาหนวยละ 2.5 บาท (1 หนวยไฟฟา เทากับ kW-h) ในการปลอยทิง้ โดยไมนาํ มาใชประโยชน จะ สูญเสียพลังงานกับนํา้ เสียทีท่ งิ้ 850 kW-h หรือคิดเปนตัวเงินทีส่ ญ ู เสีย ไปไมนอยกวา 9 ลานบาท เมื่อคิดที่ประสิทธิภาพของการนํากลับ พลังงานไฟฟาที่ 60% ดังนั้นในอนาคตอันใกล นํ้าเสียก็นาจะเปนอีกแหลงทรัพยากร หนึ่งที่เปนทางเลือกที่สามารถนํามาผลิตกระแสไฟฟาไดในยามที่ พลังงานจากแหลงอื่น ๆ ขาดแคลน และเปนการใชประโยชนของเสีย สู  พ ลั ง งานในอี ก รู ป แบบหนึ่ ง ทั้ ง นี้ ค งต อ งรอคอยเทคโนโลยี ที่ มี ประสิทธิภาพสูงสุดที่เปนไปไดในอนาคตอันใกลนี้ดวย

61

Energy#54_p60-61_Pro3.indd 61

4/23/13 12:53 AM

Energy Focus นัษรุต เถื่อนทองคํา

จับตาแผนพลังงานทดแทน

โครงการเชื้อเพลิงชีวภาพรถโดยสารขนาดใหญ

การเตรียมความพรอมดานพลังงาน เปนเรือ่ งทีต่ อ งมีการขับเคลือ่ นอยางตอเนือ่ ง เพราะถือเปนเรือ่ งทีต่ อ งหาทางออก รวมกันทัง้ ในสวนของภาครัฐบาลและภาคเอกชน เพือ่ หาทางออกทีด่ ที สี่ ดุ ในการวางพืน้ ฐานดานพลังงาน ใหมคี วามพรอม รับมือกับสถานการณของประไทยในชวงเวลานั้นๆ จึงไมใชเรื่องแปลกที่จะเห็นแผนการรับมือใหมเกิดขึ้นอยางตอเนื่อง กลุมอุตสาหกรรมพลังงานทดแทน สภาอุตสาหกรรมแหง ประเทศไทย (ส.อ.ท.) ไดหารือถึงการเตรียมความพรอมของภาค เอกชนในการนําเสนอโครงการพลังงานทดแทนที่นาสนใจตอรัฐบาล จากทีค่ ณะรัฐมนตรีและตัวแทนภาคเอกชนไดรว มเดินทางไปเยือน สหราชอาณาจักรสวีเดน และไดมีการลงนามความรวมมือระหวาง รั ฐ บาลทั้ ง สองประเทศ โดยเฉพาะอย า งยิ่ ง ด า นพลั ง งานทดแทน ซึ่ ง ทางสวี เ ดนมี ค วามก า วหน า และโดดเด น เรื่ อ งการใช พ ลั ง งาน

ทดแทนในประเทศกวา รอยละ 40 กลุม อุตสาหกรรมพลังงานทดแทน สภาอุตสาหกรรมแหงประเทศไทย ในฐานะภาคเอกชนไดนําเสนอ โครงการใหญใหรัฐบาลพิจารณา คือ โครงการใชเชื้อเพลิงชีวภาพ กับรถยนตโดยสารขนาดใหญ (รถเมล) ซึ่งกระทรวงอุตสาหกรรม เห็ น ว า โครงการดั ง กล า วมี ป ระโยชน โ ดยรวม ไม เ พี ย งเฉพาะกั บ ภาคอุ ต สาหกรรมเท า นั้ น แต ยั ง ช ว ยให ภ าคเกษตรกรรมไทย มีความมั่นคงในการปลูกพืชพลังงานอีกทางหนึ่งดวย

62

Energy#54_p62-63_Pro3.indd 62

4/20/13 2:41 PM

รั ฐ บาลมี น โยบายต อ การดํ า เนิ น โครงการพลั ง งานทดแทน โดยสงเสริมการผลิต การใช ตลอดจนการวิจัยและพัฒนาพลังงาน ทดแทนและพลังงานทางเลือก ซึง่ มีความสอดคลองกับการดําเนินงาน โครงการใชเชื้อเพลิงชีวภาพกับรถยนตโดยสารขนาดใหญ (รถเมล) ที่ทาง ส.อ.ท. เสนอมา นอกจากนี้ รัฐบาลยังมีนโยบายสงเสริมการ วิจัยและพัฒนาพลังงานทดแทนทุกรูปแบบ และใหการสนับสนุน อุตสาหกรรมการผลิตเทคโนโลยีพลังงานทดแทนในประเทศเปน ภารกิจสําคัญในแผนพัฒนาพลังงานทดแทน 15 ป พ.ศ. 2551 – 2556 อีกดวย ซึ่งแผนพัฒนาพลังงานทดแทน 15 ป ไดวางกรอบการ พัฒนาพลังงานทดแทนไวทั้งระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว โดยเนนสงเสริมเทคโนโลยีพลังงานทดแทนที่ไดรับการยอมรับ และประเทศไทยมีแหลงพลังงานทดแทนที่มีศักยภาพ เชน เชื้อเพลิง ชีวภาพสําหรับผลิตไฟฟา ความรอนจากชีวมวล กาซชีวภาพ และกาซ ธรรมชาติ โดยใหการสนับสนุนทางดานการเงินเต็มรูปแบบ ซึง่ รัฐบาล ไดมีการดําเนินโครงการสงเสริมการลงทุนดานอนุรักษพลังงานและ พลังงานทดแทน โดยใชเงินจากกองทุนสงเสริมการอนุรักษพลังงาน เพือ่ ใหมรี ปู แบบการสงเสริมการลงทุนหลายรูปแบบ โครงการดังกลาว ยังคงมีการดําเนินงานอยางตอเนื่องจนถึงปจจุบัน ในระยะปานกลาง รั ฐ บาลได ว างแผนการส ง เสริ ม อุ ต สาหกรรมเทคโนโลยี พ ลั ง งาน ทดแทนและสนั บ สนุ น การพั ฒ นาต น แบบเทคโนโลยี พ ลั ง งาน ทดแทนใหม ๆ เชน การผลิตเอทานอลและไบโอดีเซลจากสาหราย, การผลิตนํ้ามันจากชีวมวล และเชื้อเพลิงไฮโดรเจน ใหมีความคุมคา ทางเศรษฐศาสตรเพิ่มสูงขึ้น

สําหรับแนวทางการดําเนินงานตามแผนพัฒนาพลังงานทดแทน 15 ป ในระยะยาวนั้น รัฐบาลมุงเนนการสงเสริมเทคโนโลยีพลังงาน ทดแทนใหม ๆ ทีม่ คี วามคุม คาทางเศรษฐศาสตร รวมถึงการขยายผล Green City และพลังงานชุมชน อีกทั้งมีการเตรียมความพรอมเพื่อ เขาสูประชาคมอาเซียน โดยสนับสนุนใหประเทศไทยเปนศูนยกลาง สงออกเชื้อเพลิงชีวภาพ และการสงออกเทคโนโลยีพลังงานทดแทน ในภูมิภาคอาเซียน โครงการรถยนตโดยสารเชือ้ เพลิงชีวภาพ เอทานอล – ไบโอดีเซล เป น การอํ า นวยความสะดวกและขนส ง ผู  ค นในมหานครใหญ มีความจําเปนเรงดวน เพราะนอกจากจะชวยลดความแออัดของการ จราจรไดเปนอยางดีแลว ยังชวยลดมลพิษในอากาศจากรถยนตสวน บุคคลดวย ปจจุบันมีการพัฒนารถยนตโดยสารขนาดใหญ (รถเมล) ใหใชเครื่องยนตที่ปลอยมลพิษตํ่า โดยเปลี่ยนมาใชเชื้อเพลิงชีวภาพ เชน เอทานอลและไบโอดีเซล ซึ่งประเทศไทยมีความไดเปรียบในเชิง ภูมิศาสตรสามารถผลิตเชื้อเพลิงชีวภาพไดจํานวนมากและมีการสง ออกในอันดับตน ๆ ของโลก และตามแผนพัฒนาพลังงานทดแทน (AEDP: Alternative Energy Development Plan) ไทยกําหนด เปาหมายการใชเชื้อเพลิงชีวภาพ วันละ 40 ลานลิตร ในป พ.ศ.2565 ประกอบดวยเชื้อเพลิงหลัก ๆ ซึ่งประเทศไทยมีศักยภาพในการผลิต รวมกันในปจจุบันไมนอยกวา 10 ลานลิตรตอวัน แตความตองการใน ตลาดมีเพียง 5 ลานลิตรตอวัน (เอทานอลและไบโอดีเซล) ทีผ่ า นมาภาครัฐไดมคี วามพยายามในการผลักดันเรือ่ งนีม้ าพอ สมควร แตความตองการยังมีไมมากนัก กลุม ส.อ.ท. เชือ่ วา โครงการดัง กลาว จะเปนอีกโครงการหนึง่ ทีจ่ ะชวยขับเคลือ่ นความตองการเอทานอล และไบโอดีเซลในตลาดใหเพิม่ มากขึน้ ซึง่ โครงการดังกลาวมีเปาหมาย ที่จะผลักดันใหมีการใชเชื้อเพลิงชีวภาพรถยนตโดยสารขนาดใหญ (รถเมล) ในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล เพื่อลดมลพิษในอากาศ และเพิม่ ภาพลักษณใหกรุงเทพเปนมหานคร Low Carbon Society รองรับการทองเที่ยวและการเขาสู AEC อยางไรก็ตาม หากรัฐบาลสนับสนุนการดําเนินโครงการดัง กลาว จะสามารถลดมลพิษในอากาศของกรุงเทพมหานครลงไดกวา รอยละ 30 สามารถลดสวนเกินจากผูผลิตเอทานอลและไบโอดีเซลลง ไดกวาวันละ 700,000 ลิตร สามารถเพิ่มรายไดใหแกชาวไรผูปลูกพืช พลังงานปละไมนอ ยกวา 4 พันลานบาท รวมถึงรัฐบาลสามารถปรับลด งบประมาณในการแทรกแซงราคาพืชอาหารทีส่ ามารถผลิตพลังงานได ชวยลดการใชกาซธรรมชาติ NGV ซึ่งปจจุบันรัฐตองอุดหนุนราคา กวาปละ 6 หมื่นลานบาท แมวา โครงการดังกลาวจะเปนเพียงโครงการเริม่ ตนในการนํารอง แตก็ถือวาเปนโครงการที่ดีสําหรับแผนพัฒนาพลังงานทดแทนหาก ดําเนินโครงการและแกปญ  หาเฉพาะจุดทีอ่ าจเปนปญหาตามมาระหวาง ดําเนินโครงการ ผลทีไ่ ดกลับมาสูภ าคประชาชนและทุกภาคสวน เชือ่ วามี ผลดีมากกวาผลเสีย หากดําเนินโครงการอยางตอเนือ่ งในระยะยาว 63

Energy#54_p62-63_Pro3.indd 63

4/20/13 2:41 PM

Insight Energy นัษรุต เถื่อนทองคํา

กู 2 ลานลานบาท

ทางออกการขนสงระบบราง ชวงที่ผานมาคงไมมีขาวไหนที่เปนที่จับตามองไดมากเทากับการเตรียมกูเงินจํานวน 2 ลานลานบาท เพื่อการพัฒนา การขนสงระบบรางระยะเวลา 8 ป วงเงิน 1.18 ลานลานบาท รวมถึงการประมูลรถไฟฟาอีก 14 เสนทาง วงเงินลงทุน 8.3 แสนลานบาท รัฐบาลมีแผนในการพัฒนาการขนสงระบบรางดังกลาว ภายใตวงเงินกู 2 ลานลานบาท จากการเสนอ พ.ร.บ.ให อํานาจกระทรวงการคลังกูเ งินเขาสูท ปี่ ระชุม ครม. โดยจัดสรร แบงเปนการพัฒนารถไฟความเร็วสูง มีการดําเนินการใน 4 สายทาง คือ สายกรุงเทพ-เชียงใหม ระยะเวลา 6 ป วงเงิน 2.29 แสนลานบาท สายกรุงเทพ-นครราชสีมา ระยะเวลา 5 ป วงเงิน 9.6 หมื่นลานบาท สายกรุงเทพ-หัวหิน ระยะเวลา 5 ป วงเงิน 8.2 หมื่นลานบาท และสายรถไฟเชื่อมสุวรรณภูมิชลบุรี-พัฒนา-ระยอง ระยะเวลา 5 ป วงเงิน 7.2 หมื่นลาน บาท รวม 4 เสนทาง ประมาณวงเงินกู 4.8 แสนลานบาท โครงการรถไฟฟาขนสงมวลชน ที่อยูในแผนการกู เงินตามพ.ร.บ.เงินกู ประกอบดวย โครงการรถไฟชานเมือง รังสิต-ม.ธรรมศาสตร ระยะเวลา 4 ป วงเงิน 5.2 พันลานบาท โครงการรถไฟฟาชานเมืองชวงบางซื่อ-พญาไท-มักกะสัน ระยะเวลา 5 ป วงเงิน 3.6 หมื่นลานบาท โครงการรถไฟ ชานเมืองชวงตลิ่งชัน-ศาลายา ระยะเวลา 5 ป วงเงิน 9.9 พันลานบาท โครงการรถไฟชานเมืองตลิ่งชัน-ศิริราช ระยะ เวลา 3 ป วงเงิน 4.2 พันลานบาท และโครงการรถไฟเชื่อมทา อากาศยานสุวรรณภูมิสวนตอขยายชวงดอนเมือง-บางซื่อพญาไท ระยะเวลา 6 ป วงเงิน 3.2 หมื่นลานบาท รวมใชวงเงิน กูโดยประมาณ 8.9 หมื่นลานบาท แผนการกูเงินครั้งนี้ รวบรวมโดย สํานักบริหารหนี้ สาธารณะ โดยทยอยใชตามป ระบบรางจะใชวงเงิน ในป 2556 จํานวน 18,270 ลานบาท, ป 2557 จํานวน 138,058 ลาน บาท, ป 2558 จํานวน 262,141 ลานบาท, ป 2559 จํานวน 294,484 ลานบาท, ป 2560 จํานวน 261,176 ลานบาท, ป 2561 จํานวน 175,218 ลานบาท, ป 2562 จํานวน 36,345 ลานบาท และป 2563 ไมมีการใชวงเงินกู รวมวงเงินทั้งสิ้น 1,185,692 ลานบาท ทั้งนี้ ยังคงเปนที่จับตามมองอยางมาก เพราะการ ลงทุนในโครงการรถไฟความเร็วสูง จะใชรูปแบบการลงทุน รวมระหวางภาครัฐและเอกชน (พีพีพี) ทั้งหมดคงทําไดยาก เนื่องจากไมสามารถคิดคาโดยสารแพงได เพื่อใหคุมทุนใน ระยะเวลาอันสั้น ทางออก คือ ใหภาครัฐลงทุนระบบรางและ เอกชนลงทุนขบวนรถ นาจะเปนทางออกทีด่ ที สี่ ดุ โดยกําลังอยู ในระหวางหารูปแบบลงทุนที่เหมาะสมตอไป 64

Energy#54_p64_Pro3.indd 64

4/23/13 12:58 AM

Energy Legal นัษรุต เถื่อนทองคํา

ผูมีรายไดนอย…เฮ ขยายเวลาตรึงราคา LPG ครัวเรือน ปญหาดานพลังงานยังคงเปนปญหายืดเยื้อและหาทางออกใหลงตัวไดยาก โดยเฉพาะในประเทศไทยที่แกเทาไหรก็ เหมือนจะแกไมตกสักที อาจเปนเพราะที่ผานมาประชาชนไดรับการชวยเหลือมากจนเกินไป และยาวนานจนลืมไปวาโลกมี การเปลี่ยนแปลงเรื่องของราคาพลังงานไปถึงไหนแลว อันที่จริงคนไทยใชวาจะไมรับรูความจริงเรื่องของพลังงานที่สูง ขึน้ ทุกวัน แตทกุ ครัง้ จะมีปญ  หาเมือ่ มีขา ววาจะปรับราคาพลังงานใหเปน ไปตามกลไกตลาดโลก นัน่ ก็เพราะคาครองชีพทีย่ งั เทาเดิมสวนทางกับ ปจจัยดานพลังงานทีเ่ พิม่ ขึน้ ทุกวัน โดยเฉพาะตนทุนดานพลังงานทีท่ กุ ครัวเรือนตองใชอยางกาซหุงตม หรือ กาซ LPG ที่ผานมา มีขาววา กาซ LPG จะปรับราคาใหเปนไปตามจริง เหมือนที่เพื่อนบานเราซื้อขายกัน แตก็ยังมีการขยายระยะเวลาอยาง ตอเนื่อง เพื่อใหประชาชนเตรียมการรับมือใหได เมื่อเดือนกุมภาพันธ 2556 ที่ประชุมคณะกรรมการนโยบายพลังงานแหงชาติ (กพช.) เห็นชอบใหขยายเวลาตรึงราคากาซ LPG ภาคครัวเรือนที่ 18.13 บาท/กก. ไปจนถึ ง เดื อ นมี น าคม 2556 โดยปรั บ ราคาขายปลี ก ก า ซ LPG ภาคครัวเรือนใหสะทอนตนทุนโรงแยกกาซธรรมชาติที่ 24.82 บาท/กก. ภายในป 2556 และมอบหมายให คณะกรรมการบริหารนโยบาย พลังงาน (กบง.) พิจารณาแนวทางการปรับราคาขายปลีกกาซ LPG ภาคครั ว เรื อ น และการบรรเทาผลกระทบกั บ กลุ  ม ครั ว เรื อ นที่ มี รายไดนอย รานคา หาบเร แผงลอยอาหาร ลาสุด คณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน (กบง.) ไดขยาย ระยะเวลาตรึงราคาขายปลีกกาซ LPG ออกไปอีก 2 เดือน จนถึงวันที่ 31 พฤษภาคม 2556 เพื่อรอการจัดทําฐานขอมูลชวยเหลือกลุมผูมี รายไดนอ ย รานคา หาบเร แผงลอยอาหาร แลวเสร็จ ซึง่ ปจจุบนั การ สํารวจฐานขอมูลเพือ่ บรรเทาผลกระทบใหกบั ผูม รี ายไดนอ ย กลุม รานคา หาบเร แผงลอย ยังไมแลวเสร็จ จึงมีมติใหตรึงราคาขายปลีกกาซ LPG ภาคครัวเรือนตอไปอีก

การสํารวจกลุม รานคา หาบเร แผงลอยอาหาร ผูร บั ผิดชอบอยาง มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสติ ไดสาํ รวจครบทัง้ 76 จังหวัดแลว แตใน เขตกรุงเทพมหานครยังสํารวจไมแลวเสร็จ เนื่องจากการสํารวจตอง ชะลอไปในชวงทีม่ กี ารเลือกตัง้ ผูว า กทม. ทีผ่ า นมา คาดวาการสํารวจ จะแลวเสร็จประมาณกลางเดือนเมษายน และจะใชเวลาอีกประมาณ 1 เดือน ในการจัดทําฐานขอมูล ทั้งนี้ ดวยความเปนจริงหลากหลายดานในการประกอบอาชีพ การใช ก  า ซ LPG มี ค วามแตกต า งกั น เพราะกลุ  ม คนที่ ใ ช LPG ในชีวติ ประจําวันมีหลายกลุม เรียกไดวา ใชกนั ตัง้ แตคนจนจนถึงคนรวย คํ า ถามคื อ ถ า จํ า หน า ย LPG ในราคาเดี ย วกั น ทั่ ว ประเทศ ทุกกลุม ทุกอาชีพ และทุกฐานะ เปนเรื่องที่ดีไหม คําตอบคือ เปนเรื่อง ที่ดี เพราะการบิดเบือนราคาเปนเรื่องที่ไมดีและสงผลกระทบในระยะ ยาว การใหความชวยเหลือดานการตรึงราคานั้น เปนเพียงการแก ปญหาเฉพาะหนาเทานั้น อยาลืมวา ประเทศไทยไมไดมีแตคนที่มีฐานะเปนสวนใหญ ลองนึ ก ภาพง า ย ๆ ว า คนสองคนเดิ น เข า ไปตั ด ผมร า นเดี ย วกั น คนแรกมี เ งิ น ในกระเป า 10,000 บาท คนที่ ส องมี 300 บาท ตัดผมในราคา 80 บาทเทากัน คนไหนจะเปนผูที่ไดรับผลกระทบ จากเงินในกระเปามากกวากัน

65

Energy#54_p65_Pro3.indd 65

4/20/13 2:49 PM

Energy Knowledge เด็กเนิรด

เปลี่ยนซากจอแอลซีดี ใหเปนวัสดุทางการแพทย

จอแอลซีดีที่หมดอายุการใชงานมีคาอยางไมนาเชื่อ เพราะยังมีสารบางชนิดที่สามารถนํากลับมาใช ใหมไดอีกครั้ง ทีส่ าํ คัญสารดังกลาวอาจนํามาใชในกระบวนการผลิตยา ผาปดแผล รวมถึงโครงรางสําหรับการสรางเนือ้ เยือ่ (tissue scaffold) สารชนิ ด ที่ ว  า นี้ คื อ “กาวติ ด ไม ” (wood glue) หรื อ “พอลิ ไ วนิ ล แอลกอฮอล ” (polyvinyl alcohol : PVA) เป น สารเคมี ที่ ใ ช กั น แพร ห ลายในวงการอุ ต สาหกรรมต า ง ๆ เพราะนอกจากจะใชเปนกาวแลว ยังใช ประโยชนดานการแพทย อุตสาหกรรมสิง่ ทอ และอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส รวมถึงเทคโนโลยี จอผลึกเหลว หรือ จอแอลซีดี (Liquid Crystal Display : LCD) ดวย

(drug delivery system) ในผาปดแผล เปนตน อยางไรก็ตาม สารที่จะนํามาใชในลักษณะดังกลาวไดนั้น จําเปนตองมีพื้นที่ผิวมาก ดั ง นั้ น พี วี เ อที่ ไ ด จ ากฟ ล  ม โพลาไรซ จํ า เป น ต อ งผ า นกระบวนการ เพิ่มพื้นที่ผิวกอนที่จะนําไปประยุกตใชตอไป ในการวิ จั ย นี้ นั ก วิ จั ย เลี ย นแบบกระบวนการขยายตั ว (Expansion) จากพอลิเมอรธรรมชาติอยางแปง เพื่อเพิ่มพื้นที่ผิว ใหกับสารพีวีเอ แมวิธีการที่จะทําใหแปงขยายตัวไดนั้นไมสามารถ ใชไดกับพอลิเมอรสังเคราะหอยางพีวีเอก็ตาม แตพวกเขาคิดที่จะ เลียนแบบเพียงขั้นตอนที่เกิดขึ้นในกระบวนการขยายตัวของแปง เทานัน้ นัน่ ก็คอื ขัน้ ตอนการเกิดเจล (Gelatinization) ขัน้ ตอนการคืนตัว (Retrodegradation) และขัน้ ตอนการทําแหง (Dehydration)

รูจ กั สาร PVA ทีเ่ หมาะสม…

ขัน้ ตอนการสกัดสารพีวเี อจากฟลม โพลาไรซ และนํามาทําใหเปน สารพี วี เ อที่ ข ยายตั ว (expanded PVA) เริ่ ม จากแช ฟ  ล  ม ลงในนํา้ อุน (50 – 60 องศาเซลเซียส) เพียงครึง่ ชัว่ โมง ฟลม พีวเี อก็จะ แยกตัวออกมาจากชัน้ ของไตรอะซิทลิ เซลลูโลส (triacetyl cellulose) จากนั้นนําฟลมที่ไดไปอบแหง เมื่อไดฟลมพีวีเอแลวก็นํามาผาน กระบวนการขยายตัวทีเ่ ลียนแบบขัน้ ตอนตาง ๆ ในกระบวนการขยายตัว ของแปงจนไดพวี เี อในรูปแบบขยายตัว ซึง่ มีลกั ษณะเปนรูพรุน สารพี วี เ อมี ค วามสํ า คั ญ ในกระบวนการผลิ ต จอผลึ ก เหลว เพราะสารนีถ้ กู นํามาใชในฟลม โพลาไรซทวี่ างอยูด า นหนาและดานหลัง แผนกระจก ดังนัน้ จอแอลซีดจี งึ เปนแหลงสะสมสารพีวเี อจํานวนมาก จอผลึกเหลว หรือ จอแอลซีดี ไดรับความนิยมอยางมาก สังเกตไดจากรายไดจากการจําหนายจอดังกลาวมีแนวโนมเพิม่ สูงขึน้ อยางตอเนือ่ ง แนนอนวาเมือ่ ยอดจําหนายเพิม่ สูงขึน้ ในไมชา จอแอลซีดี ทีห่ มดอายุการใชงานก็จะมีจาํ นวนมากขึน้ ตามไปดวย ซากจอแอลซี ดี เ ป น ขยะอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส ที่ มี ข  อ กํ า หนดว า ถาชิ้นสวน (จอ) มีพื้นที่มากกวารอยตารางเซนติเมตร และภายใน มีหลอดไฟที่มีสารปรอท (mercury backlight) จําเปนตองมีการ แยกชิ้นสวน กอนนําไปกําจัดโดยการเผาหรือฝงกลบ ดังนั้นการ กําจัดซากจอแอลซีดีจึงตองมีการแยกฟลมโพลาไรซที่มีสารพีวีเอ ออกมาจากชิน้ สวนอืน่ ๆ กอนจะนําไปเผาหรือฝงกลบ แต ด  ว ยคุ ณ สมบั ติ ที่ ส ามารถเข า กั น ได ท างชี ว ภาพของ สารพีวเี อ ทําใหกลุม นักวิจยั จากมหาวิทยาลัยยอรค ประเทศอังกฤษ พ ย า ย า ม คิ ด ค  น วิ ธี รี ไ ซ เ คิ ล ส า ร พี วี เ อ ใ น ฟ  ล ม โ พ ล า ไ ร ซ  ทีจ่ ะถูกนําไปกําจัดใหสามารถกลับมาใชใหมไดอกี ครัง้ โดยเฉพาะอยางยิง่ นํ า มาใช ใ นทางการแพทย ยกตั ว อย า งเช น ใช เ ป น โครงร า ง สํ า หรั บ การสร า งเนื้ อ เยื่ อ (tissue scaffold) โดยใช เ ป น วั ส ดุ รองรั บ (support material) ในกระบวนการตรึ ง เอนไซม (enzyme immobilization) หรื อ อาจใช ใ นระบบนํ า ส ง ยา

นอกจากนี้แลว พวกเขายังทดลองเปรียบเทียบกระบวนการ ขยายตัวระหวางสารพีวีเอบริสุทธิ์และสารพีวีเอรีไซเคิล สรุปไดวา ก า ร ใ ช  พี วี เ อ รี ไ ซ เ คิ ล อ า จ ทํ า ใ ห  ก ร ะ บ ว น ก า ร ผ ลิ ต ถู ก ล ง เพราะในกระบวนการขยายตัวของพีวีเอรีไซเคิลไมจําเปนตองเติม สารละลายไอโอดีนเหมือนในกระบวนการขยายตัวของสารพีวเี อบริสทุ ธิ์ เนื่องจากพีวีเอจากซากจอแอลซีดีนั้นไดรับการกระตุนดวยไอโอดีน มากอนหนานีแ้ ลวในกระบวนการผลิตจอแอลซีดี อยางไรก็ตาม ผลงานวิจัยนี้ยังตองคนควาเพิ่มเติมเกี่ยวกับ ผลกระทบของสารอืน่ ๆ ทีย่ งั หลงเหลืออยู กอนจะนําไปประยุกตใชจริง ขอบคุณขอมูลจาก MTEC

66

Energy#54_p66_Pro3.indd 66

4/10/13 11:21 PM

Energy#40_p25_Pro3.ai

1

2/21/12

3:29 PM

Renergy โดย : คุณพิชัย ถิ่นสันติสุข ประธานกลุมอุตสาหกรรมพลังงานทดแทน สภาอุตสาหกรรมแหงประเทศไทย

พ.ร.บ. รวมทุนฉบับใหม 2556 ไขปริศนาพลังงานขยะ 20 MW เมืองนนท

ปญหาการจัดการขยะ กับ พ.ร.บ.รวมทุนฯ ป 2535 มีมายาวนาน กวา 10 ป จนจะกลายเปนตํานานไปแลว อยูมาวันหนึ่ง พ.ร.บ.รวมทุนฉบับ ใหมกค็ ลอดออกมาแทน จะมีสกั กีค่ นทีจ่ ะทราบวา พ.ร.บ.รวมทุน ป 2556 ที่ ผานการพิจารณา 3 วาระแลวนี้ แทที่จริงเปนผลงานของรัฐบาลกอนหนานี้ ซึ่งถูกภาคเอกชนผลักดันใหเกิดแลวทองแกมา 2 ปกวา แตก็ไมมีใครยอม ทําคลอด สวนจะเปนการคลอดตามกําหนดหรือผานศัลยแพทยยงั ไมทราบ แน แตบังเอิญเปนเวลาเดียวกับอภิมหาโครงการเงินกู 2 ลานลานบาท จึงถูกผูที่ไมรูที่มาที่ไปเหมารวมวาจัดตั้งมาพรอมกับ พ.ร.บ.กูเงิน

ปจจุบนั การจัดการขยะชุมชนมีขนาด 200-300 ตันตอวัน ขึน้ ไป มูลคาโครงการมักจะเกินกวา 1 พันลานบาท ตองเขาสู พ.ร.บ.รวมทุน ป 2535 มีขอกําหนดและขั้นตอนยาวเหยียดที่ตองผานกรม กอง และ กระทรวงมากมาย คาดวาเร็วที่สุดนาจะประมาณ 3 ป และเมื่อผานจน เปนทีพ ่ อใจของผูเ ขียน พ.ร.บ.แลว จึงมาถึงขัน้ ตอนการจัดหาประกวด ราคาตามระเบี ย บ จึ ง ไม แ น ใ จว า ผู  ซื้ อ ผู  ข ายจะยั ง อยู  ดี มี สุ ข ตามที่ สภาพัฒนฯ อยากใหเปนหรือไม ? พระราชบัญญัติสด ๆ รอน ๆ นี้ เรียกวา “พระราชบัญญัติ การใหเอกชนรวมลงทุนในกิจการของรัฐ พ.ศ. (นาจะเปน 2556) ไมมี เจตนาแอบแฝงแตประการใด โดยปรับปรุงจาก พ.ร.บ.เดิมซึง่ มีเนือ้ หา สาระสําคัญ คือ ถาโครงการใดในลักษณะดังกลาวมีมูลคาโครงการ เกินกวา 1 พันลานบาท เขาขายตองปฏิบัติตาม พ.ร.บ.รวมทุนฉบับ เดิม ซึ่งตองใชเวลากวา 3 ป และไมมีใครรับประกันวาจะอนุมัติหรือไม หาก พ.ร.บ.ใหมนถี้ ูกนํามาใชแทน พ.ร.บ.เดิมก็จะมีความคลองตัวกวา หลายสิบเทา คําวา “รวมลงทุน” หมายความวา รวมลงทุนกับเอกชน ไมวาจะโดยวิธีใด หรือใหสิทธิไมวาจะในลักษณะใด ดังนั้นโครงการ พลังงานขยะจึงถูกแชแข็งไปหลายโครงการ สาเหตุเนื่องจากขยะโดย กฎหมายองคกรปกครองสวนทองถิ่นเปนเจาของ การนําขยะมาเปน เชื้อเพลิงผลิตไฟฟาเพื่อจําหนาย จึงเขาขายการรวมลงทุนในกิจการ ของรัฐ เมื่อ พ.ร.บ.ฉบับใหมประกาศใช ก็จะแกปญหาดานกฎหมาย ไปไดในระดับหนึ่ง แตสําหรับปญหาการเมืองทองถิ่นและผลประโยชน พ.ร.บ.ฉบับนี้อาจไมใชคําตอบสุดทาย

ไขปริศนาขยะเมืองนนท ตองเลือกกุญแจใหถูกดอก

8 กุมภาพันธ 2556 พันตํารวจเอกธงชัย เย็นประเสริฐ นายก อบจ.นนทบุรี สงจดหมายเชือ้ เชิญภาคเอกชนดวยคําศัพททนั สมัยวา “Market Sounding” ตามคําแนะนําของนักวิชาการจากคาย มทร. สุวรรณภูมิ หนาใหมแหงวงการขยะ โดยปกธงวาตองใชเทคโนโลยี ไพโรไลซิ ส และแก ส ซิ ฟ  เ คชั่ น เท า นั้ น การรั บ ฟ ง ความคิ ด เห็ น ในวันที่ 28 เดือนเดียวกันนัน้ วุน วายพอสมควร อยากสะทอนใหเห็นวา 1.ที่ปรึกษายังขาดประสบการณ 2. ภาคเอกชนคิดวาอาจมีการ หมั้นหมายผูที่ไดงานไว ทานคงอยากรูวากอนจะถึงวันที่สังคมและสื่อ เกิดคําถามมากมาย จากการทํา Market Sounding ขยะหนึง่ พันตัน ตอวันของนนทบุรี มีความเปนมาอยางไร จังหวัดนนทบุรีมีบอฝงกลบแบบ Open Dump เพียงแหง เดียว อบต.และเทศบาลทุกแหงจึงตองมาทิ้งที่นี่ ปจจุบันมีขยะรวม กันไมนอยกวาหนึ่งพันตันตอวัน และยังสะสมอยูตามหัวกองอีก นับลานตัน แถมดวยนํ้าเสีย (Leachate) อีกจํานวนมากที่ซึมผาน ชั้นดินจนเรามองไมเห็น กอนป 2549 ทางเลือกของเทคโนโลยี ที่จะใชเพื่อใหภาคเอกชนสนใจลงทุนแทบจะเปนไปไมได หลังจากที่ กระทรวงพลังงานในสมัยนั้น ไดกําหนดอัตราสนับสนุนการจําหนาย ไฟฟาใหรัฐ หากใชขยะเปนพลังงานในอัตรา 3.50 บาทตอหนวย จึงมีเทคโนโลยีมากมายเสนอตัวจะเขามาดําเนินโครงการ แตเนือ่ งจาก ขยะของจังหวัดนนทบุรีมีปริมาณมาก มูลคาโครงการอาจเกินกวา 1 พันลานบาท ในบางเทคโนโลยี ซึ่งตองผาน พ.ร.บ.รวมทุน ป 2535

68

Energy#54_p68-69_Pro3.indd 68

4/11/13 12:05 AM

ไพโรไลซิสและแกสซิฟเ คชัน่ (Pyrolysis & Gasification) คืออะไร

แลวตองมีขนั้ ตอนยาวเหยียดดังทีก่ ลาวมาแลว อีกทัง้ ปริมาณไฟฟาที่ ผลิตจากโครงการนี้ก็เกิน 10 MW ตองทํา EIA : Environmental Impact Assessment ทําใหโครงการลาชา ทาง อบจ.นนทบุรี เคย เปดรับฟงความคิดเห็นครัง้ หนึง่ แลว เมือ่ ราวป 2549-2550 โดยบริษทั เอกชนที่มีชื่อเสียงดานสิ่งแวดลอมแหงหนึ่ง ไดปกธงไปที่เทคโนโลยี Pyrolysis & Gasification เชนเดียวกับการรับฟงความคิดเห็น ครั้งนี้…อันเนื่องมาจากปริมาณขยะที่มาก บวกกับอัตราสงเสริมของ กระทรวงพลังงานที่ใหกับการผลิตไฟฟาจากขยะ ทําใหขยะนนทบุรี กลายเปนเคกกอนใหญของผูเกี่ยวของ เชน กลุมอุตสาหกรรม ปูนซีเมนตที่เคยเสนอขอนําไปผลิตเปนเชื้อเพลิง RDF คุณภาพดี เพื่อใชเปนเชื้อเพลิงในการผลิตปูนซิเมนต โดยไมคิดคากําจัดและอีก หลาย ๆ แนวทาง แตยังไมตรงกับแนวคิดของทาง อบจ. ซึ่งปกธงที่ จะผลิตไฟฟาใหคนเมืองนนทมสี ว นรวมและตองเปนไพโรไลซิส แอนด แกสซิฟเคชั่น เทานั้น

เปนเทคโนโลยีการผลิตไฟฟาและความรอนที่ดีเทคโนโลยีหนึ่ง ของโลก ซึ่งทาง อบจ.เห็นวานนทบุรีเปนเขตชุมชนที่มีความเจริญไม แตกตางจากกรุงเทพมหานคร จึงคํานึงถึงความปลอดภัยดานมลพิษ ทางอากาศเปนสําคัญ อีกทัง้ ปริมาณขยะก็มากพอทีจ่ ะใชเทคโนโลยีดี ๆ มารองรับ สําหรับเทคโนโลยี Pyrolysis & Gasification ในเมือง ไทยยังลมลุกคลุกคลานอยู เทาที่มีประสบการณเทคโนโลยีนี้เหมาะ กับโรงไฟฟาเล็ก ๆ ขนาดไมเกิน 2 MW แตควรมีการคัดแยกใหเปน RDF กอนนําไปใชประโยชน จึงจะปลอดภัยจากไดออกซิน ทานผูอ า นที่ ตองการทราบเทคโนโลยีนเี้ พิม่ เติม สามารถสอบถามไดจากสํานักงาน นวัตกรรมแหงชาติ (องคกรมหาชน) สําหรับกลุมอุตสาหกรรม พลังงานทดแทนก็ไดรับเชิญไปรวมฟงความคิดเห็นเชนเดียวกับ ผูที่ กําลังตั้งคําถาม อบจ.นนทบุรี อยูในขณะนี้ จึงขอแสดงความคิดเห็น จากประสบการณ ซึ่งอาจเปนประโยชนตอสวนรวมดังนี้ 1. ควรมีการคัดแยกขยะดวยเครือ่ งจักรกอนแปลงขยะเปนเชือ้ เพลิง RDF : Refuse Derived Fuel โดยสามารถขอดูงานจากกลุม ปูนซีเมนต ทีอ่ าํ เภอแกงคอย จังหวัดสระบุรี ทัง้ 3 โรงงาน 2. เมื่ อ ได เ ชื้ อ เพลิ ง คุ ณ ภาพดี แ ละปริ ม าณคลอไรด ไ ม เ กิ น มาตรฐานแลว RDF สามารถใชประโยชนหรือจําหนายไดดงั นี้ 2.1 ใชผลิตไฟฟาโดยไดรบั สวนเพิม่ หนวยละ 3.50 บาท จาก การไฟฟานครหลวง โดยเลือกใชเทคโนโลยีตา ง ๆ ได เชน Gasification หรือ Steam Turbine หรือ Gasification รวมกับ Steam Turbine ก็ได ลวนมีความปลอดภัยดานมลพิษในอากาศ หากคัดแยกขยะเปน RDF กอน 2.2 จําหนายเปนเชือ้ เพลิงเพือ่ ใชในโรงงานอุตสาหกรรมแทน ถานหิน ซึง่ นับวันจะไมเปนทีย่ อมรับของชุมชนโดยจะอัดเปนแทง เปน กอน แลวแตชนิดของ Boiler ในโรงงานนัน้ ๆ 2.3 ใชเตาเผา (Incineration) ซึ่งจะมีผลพลอยไดในการ ผลิตไฟฟา แตตอ งถามชุมชนดูกอ นวารับไดไหม 3. โรงงานผลิตไฟฟาไมจําเปนตองอยูในพื้นที่เดียวกับโรงงาน คัดแยก (RDF) ทัง้ นีเ้ พือ่ ใหเขตเมืองอยางไทรนอยปลอดจากโรงงาน ขนาดใหญ ถึงแมจะเปนเทคโนโลยีชั้นสูงราคาแพงก็ตาม จะไดเปนที่ อยูอ าศัยอยางแทจริง สวนโรงงานผลิต RDF สามารถอยูใ นเขตชุมชน เมืองได เชนเดียวกับประเทศทีพ ่ ฒ ั นาแลว เพือ่ ลดคาใชจา ยดานการ ขนสงขยะและเปนทีด่ งู านดานการจัดการสิง่ แวดลอม โชคดียงั เปนของคนเมืองนนท เมืองทุเรียนลือชือ่ ทีไ่ ดผบู ริหาร ทีม่ วี สิ ยั ทัศน และทีโ่ ชคดีไปกวานัน้ ขณะนีร้ ฐั บาลผาน พ.ร.บ.รวมทุน ฉบับใหม แกปญหาการใหเอกชนเขารวมทุนกับภาครัฐในโครงการ เกินกวาหนึ่งพันลานบาท ฝนของคนไทรนอยกําลังจะเปนจริง ดีกวาคนกทม.ที่ยังมีลุนวาจะเลือกเทคโนโลยีการเผาขยะโดยตรง รอบ กทม.หรื อ ไม ตอนนี้ ช าวหนองแขมคงจะเริ่ ม มองหาบ า น แถวนนทบุรีกันมากขึ้น 69

Energy#54_p68-69_Pro3.indd 69

4/11/13 12:05 AM

Automobile Update นัษรุต เถื่อนทองคํา

คายรถยนตยึดพื้นที่ MOTOR SHOW ประชันรถใหมรับป 2556 ตัวชีว้ ดั การเติบโตดานเศรษฐกิจของแตละประเทศมักขึน้ อยูก ารตัวเลขรายไดเฉลีย่ ของประชากรในประเทศ อีกหนึง่ ตัว บงชี้ คือ การเติบโตของอุตสาหกรรมดานตาง ๆ โดยเฉพาะอุตสาหกรรมทีใ่ กลตวั เรามากทีส่ ดุ อยางอุตสาหกรรมยานยนต ของประเทศ ปจจุบันอุตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยฟนตัวอยางเต็มที่หลังจากหยุดนิ่งมาระยะหนึ่งจากปญหา ภัยธรรมชาติ ลาสุดกับ งานบางกอก อินเตอรเนชั่นแนล มอเตอรโชว ครั้งที่ 34 คายรถยนตตางนํารถภายใตสังกัดมาโชว อยางเต็มที่ ไฮไลททสี่ าํ คัญตองยกใหกบั รถใหมปา ยแดง ทีอ่ ดั แนนดวยเทคโนโลยีกลับมากระตุน เศรษฐกิจใหเติบโตอีกครัง้ 70

Energy#54_p70-72_Pro3.indd 70

4/20/13 2:57 PM

งาน บางกอก อินเตอรเนชั่นแนล มอเตอร โชว ครั้งที่ 34 จัดขึ้นภายใตแนวคิด “Street of Automotive Fashion” แฟชั่น แหงโลกยนตกรรม มีไฮไลทที่นาสนใจอยูหลายรุน ทั้งในสวนของ รถยนตตลาดและรถยนตคอนเซ็ปต มาเอาใจผูที่ชื่นชอบโลกของยน ตกรรมอยางเต็มที่ เริม่ ทีค่ า ยยักษใหญอยาง โตโยตา มาพรอมการเปดตัวครัง้ แรกใน โลกกับ “โตโยตา วีออส” ใหม กับการออกแบบทัง้ ภายนอกภายในใหม หมดใหดสู ปอรตและดึงดูดสายตามากขึน้ โดยไดรบั การออกแบบและ พัฒนาใหเปนสุดยอดยนตรกรรมคุณภาพมาตรฐานระดับโลก เหนือทุก ความคาดหมาย ตอบสนองทุกความตองการ นอกเหนือจากความคุม คา ซึง่ เปนเอกลักษณและจุดแข็งของรุน นี้ และยังใหความสําคัญกับการ ออกแบบเปนอยางมากโดยเตรียมสงออกกวา 80 ประเทศทัว่ โลก คายเลกซัส เผยโฉมยนตรกรรมสปอรตซีดานหรูระดับโลก “เลกซัส IS300h” ใหม ทีก่ า วลํา้ ดวยเทคโนโลยีเหนือระดับ กับสุดยอดแหงพลังการ ขับเคลือ่ นในระบบไฮบริด ประหยัดพลังงานไปพรอมกับการขับขีท่ เี่ หนือ ชัน้ ตอบสนองการขับขีใ่ นรูปแบบของคุณไดถงึ 3 รูปแบบ ไดแก Normal สําหรับการขับขีแ่ บบปกติ Eco สําหรับความประหยัดสูงสุดแหงการขับ เคลือ่ น และ Sport สําหรับการขับประสบการณแหงความสปอรตเราใจ คายฮอนดา เปดตัวกันอยางอลังการกับ “ฮอนดา แอคคอรด” ใหม เจเนอเรชัน่ ที่ 9 ทีก่ ลับมาพรอมกับเทคโนโลยีอจั ฉริยะ เอิรธ ดรีม ใน รุน เครือ่ งยนต 2.4 ลิตร เปนรุน แรกของฮอนดาในประเทศไทย ครบครัน ดวยฟงกชนั การใชงานระดับพรีเมียม นวัตกรรมเทคโนโลยีอจั ฉริยะให สมรรถนะการขับขีท่ ดี่ เี ยีย่ ม และความปลอดภัยสูงสุด คายมาสดา เนนการทําตลาดทีไ่ มเหมือนใคร มาพรอม “มาสดา CX-5” รุน แรกในโลก ทีใ่ ชเทคโนโลยีสกายแอคทีฟทัง้ คัน เพือ่ ใหลกู คาชาวไทย ไดชมโฉมรถสปอรตครอสโอเวอรแนวใหม ทีร่ ปู ลักษณสวยงามทีส่ ดุ ผานการถายทอดความงดงามหมดจดจากโคโดะ ดีไซน “KODO DESIGN”

คายนิสสัน ทีโ่ กยยอดขายจากอีโคคารเปนกอบเปนกํา เดินหนา ลุยตลาดรถเกงขนาดกลาง ดวยการสง “นิสสัน พัลซาร” ใหม มาแชร ตลาด ดวยการนําเสนอในรูปลักษณใหมทดแทน นิสสัน ทีดา อยางเต็มตัว พวงดวยการเปดตัว “เออรแวน” ทีม่ าดวยรูปลักษณใหมหมด ทีใ่ หญ โตและกวางขวางมากขึ้น พรอมโฉมใหมของ “นิสสัน มารช” ที่นําตัว ไมเนอรเชนจ มาโชวในงานนี้ดวยเชนกัน คายซูซกู ิ มาพรอม “ซูซกู ิ เออรตกิ า ” ใหม นองใหมลา สุดของรถ MPV ขนาด 7 ทีน่ งั่ ทีเ่ นนจุดเดนในเรือ่ งของสมรรถนะการทรงตัว และ ความสามารถในการยึดเกาะถนนของตัวรถ ดวยแพลทฟอรมทีใ่ ชรว มกับ ซูซกู ิ สวิฟท ความกวางและยาวของฐานลอถูกออกแบบใหกวางและยาวขึน้ คายฮุนได เอาใจแฟน ๆ ดวย “ฮุนได เวลอสเตอร” เอกลักษณเฉ พาะของฮุนไดในการออกแบบทีโ่ ดดเดนตามแนวคิด Fluidic Sculpture Design แตกตางดวยเอกลักษณเฉพาะตัวของรถ 2+1 Sport Hatchback ครัง้ แรกในโลก เพิม่ ความเราใจในการขับขี่ และ 7 สีสรร แปลกใหมสะกดทุกสายตา คายซันยอง ไดฤกษเปดตัว “นิว สตารวคิ เฟซ ลิฟท” โฉมใหมหรู เต็มรูปแบบ สูต ลาดในประเทศไทยอยางเปนทางการ ผสมผสานความ อเนกประสงคของรถแบบ SUV และ MPV ไดอยางลงตัว หองโดยสาร ขนาด 11 ทีน่ งั่ มาพรอมกับเครือ่ งยนตอจั ฉริยะ คอมมอนเรล เทอรโบ ดีเซล ประหยัด และเปนมิตรกับสิง่ แวดลอม เพือ่ เปนทางเลือกสําหรับผูท ี่ ชืน่ ชอบรถสไตลอเนกประสงค 71

Energy#54_p70-72_Pro3.indd 71

4/20/13 2:57 PM

คายเกีย เปดตัว “ออล นิว ริโอ” รุนซีดาน 4 ประตู ในงาน มอเตอรโชว ครัง้ ที่ 34 โดยใชเครือ่ งยนตเบนซินขนาด 1.4 ลิตร DOHC 4 สูบ 16 วาลว CVVT กําลังสูงสุด 107 แรงมา ที่ 6,300 รอบ/นาที ใช เกียรอัตโนมัติ 4 จังหวะ H-Matic รองรับเชื้อเพลิง E20 ได คายฟอรด มาพรอม “ฟอรด เอคโคสปอรต” รถยนตนั่งแบบ อเนกประสงค ขนาดคอมแพ็ค สไตลสปอรต ที่เปดตัวครั้งแรกใน อาเซียน ทําตลาดมาแลวทั่วโลก โดยเนนรูปลักษณที่หรูหราและทัน สมัย โดยตลาดตางประเทศ เอคโคสปอรต จะใชเครื่องยนต 2 ขนาด ก็คือ เครื่องยนต ขนาด 1.0 ลิตร และ ขนาด 1.5 ลิตร คายเชฟโรเลต นํารถรุนใหมลาสุดของคายอยาง “เชฟโรเลต สปน” มาอวดโฉมกันภายในงาน ซึง่ เปนรถอเนกประสงครนุ ใหมลา สุด ทีจ่ ะเขามาทําตลาดแทนทีร่ ถรุน เกาอยาง ซาฟรา รถอเนกประสงค 7 ที่ นั่ง เพื่อตอบสนองครอบครัวคนรุนใหม และคนที่ชื่นชอบการเดินทาง คายเมอรเซเดส-เบนซ เปดตัว “The new E-Class” สุดยอด ยนตรกรรมหรูซีดานใหคนไทยไดยลโฉมกันเปนครั้งแรกในอาเซียน ไดแก E 200 Executive, E 300 BlueTEC HYBRID Executive และ E 300 BlueTEC HYBRID AMG Dynamic ที่มาพรอมเครื่องยนต ใหม ทั้ ง เบนซิ น และดี เ ซลไฮบริ ด พร อ มกั บ เทคโนโลยี BlueTEC HYBRID ซึ่งเปนครั้งแรกของรถยนตพรีเมียมในไทย คายบีเอ็มดับเบิลยู มาพรอม “ActiveHybrid” 8 รุน ทัง้ ซีรยี่  3, 5 และ 7 ครบทุกผลิตภัณฑ ทีใ่ หทงั้ ประสิทธิภาพการขับขีแ่ ละประหยัด ซึง่ เปนเครือ่ งยนตเบนซินทีไ่ ดรบั รางวัล Engine of the year ถึง 2 ปซอ น สวนไฮไลทอยูท ี่ “BMW 7 Series LCI” ไฟหนาแบบ LED ปรับอัตโนมัติ ชวยเพิ่มวิสัยทัศนในการขับขี่ยามคํ่าคืน โดยไมรบกวนสายตาของ ผูขับขี่รถยนตคันอื่น ระบบเกียรอัตโนมัติ 8 สปด ชวยลดอัตรา การสิน้ เปลืองเชือ้ เพลิงไดอยางดีเยีย่ ม หนาจอแสดงผลขนาด 10.25 นิว้ เพื่อแสดงผลในการขับขี่ดวยโหมดตาง ๆ

คายวอลโว สง “วอลโว V40” ใหม พรีเมียมแฮตชแบ็ก 5 ประตู กับเครือ่ งยนตเบนซิน T5 ออกแบบตามแนวคิด Designed around You ที่โดดเดนใน 3 ดาน ไดแก รูปลักษณที่โฉบเฉี่ยวมีสไตลสะดุดตา การจัดแสงภายในหองโดยสารแบบเดียวกับในโรงละคร สามารถปรับ เปลีย่ นไดถงึ 7 โทนสีตามอารมณ ฯลฯ และเทคโนโลยีความปลอดภัย ที่เหนือกวา เปนรถ IntelliSafe หรือรถอัจฉริยะ ปลอดภัยที่สุดใน ตลาดเดียวกัน ทั้งยังเปนมิตรตอสิ่งแวดลอมในมาตรฐานยูโร 5 คายปอรเช เปดตัวอยางเปนทางการ กับ “ปอรเช เคยแมน” เจเนอเรชัน่ ที่ 3 ไดรบั การพัฒนาใหมหมดทัง้ คัน ตัวรถตํา่ และยาวกวาเดิม ฐานลอไดรับการขยายใหกวางและใหญขึ้น เพิ่มประสิทธิภาพในการ ขับขี่ไดมากขึ้น เบากวาเดิมถึง 30 กิโลกรัม และประหยัดนํ้ามันเชื้อ เพลิงมากกวารุนเดิมถึง 15 % คายโลตัส เผยโฉม “Exige S V6” จากงาน Frankfurt Motor Show ที่ผานมา ซึ่งในครั้งนี้ทางนิชคารไดนํารถรุนนี้เขามาเปดตัวกัน ในงานมอเตอรโชว ครั้งที่ 34 ดวย โดย Lotus Exige S สามารถ บงบอกความเปนแกนแทของแบรนดโลตัสไดอยางชัดเจน ดวยตัวถัง อะลูมเิ นียมนํา้ หนักเบา และสมรรถนะแบบดุดนั ดวยกําลังจากเครือ่ ง V6 Supercharge 350 แรงมา พรอมทัง้ แฮนเดอริง่ ทีย่ อดเยีย่ มเฉียบคม ในแบบของโลตัส ที่ไมสามารถหาไดจากรถสปอรตรุนใดในโลก นีเ่ ปนเพียงบางสวนทีจ่ ดั แสดงในงาน Motor show 2013 จาก คายรถยนตที่เขารวม 36 บริษัท รถจักรยานยนต 7 บริษัท ถือเปน อีกงานใหญที่มาปลุกเศรษฐกิจของประเทศไทยใหตื่นตัวอีกครั้ง และ แนนอนวาไมมีทางหยุดนิ่ง เพราะประเทศไทยถือเปนประเทศที่ไดรับ การยอมรับถึงการเจริญเติบโตของอุตสาหกรรมในระดับแนวหนาของ ภูมิภาค และไมมีทีทาวาจะหยุดงาย ๆ อีกดวย

72

Energy#54_p70-72_Pro3.indd 72

4/20/13 2:57 PM

Have To Know Bar Beer

“HYBRID”

เทคโนโลยีแบงเบาเงินในกระเปา ยานพาหนะหรือรถยนต ปจจุบนั ถูกบรรจุรวมเปนสวนหนึง่ ของปจจัยหลักในชีวติ นัน่ ก็เพราะการเขาถึงและการครอบ ครองมีความงายมากขึน้ ทีส่ าํ คัญเรือ่ งของเทคโนโลยีกม็ คี วามกาวหนามากยิง่ ขึน้ ชวยเพิม่ ทางเลือกใหกบั ผูข บั ขี่ โดยเฉพาะ เรื่องของความประหยัด ที่มีสวนอยางมากในการลดการใชพลังงานและแบงเบาภาระคาใชจายในกระเปาของเรา

HYBRID เทคโนโลยีที่เราไดยินชื่อมาพอสมควร ถึงความทัน สมัยที่บรรจุอยูในรถยนต ชวงแรกที่โลกรับรูถึงเทคโนโลยีดังกลาว ยังคงเปนเรื่องที่จับตองไดคอนขางยากสําหรับคนทั่วไป เพราะจะมี อยูในรถยนตที่ราคาสูงเทานั้น ซึ่งผูที่สามารถซื้อรถยนตระดับนี้ได ตองยอมรับวาสามารถจายคาเชื้อเพลิงไดอยางไมมีปญหา แมวาจะ แพงเทาไหรก็ตาม การขับรถที่มีระบบ HYBRID จึงเปนเหมือนการ เสริมบารมีวา ไดครอบครองเทคโนโลยีทถี่ อื วาเปนสุดยอด ณ เวลานัน้ ปจจุบนั เทคโนโลยีมกี ารพัฒนาอยางตอเนือ่ ง มีการลดคาใชจา ย ในเรื่องของอุปกรณลงมา ทําใหเทคโนโลยี HYBRID สามารถเขาถึง ไดโดยคนสวนมากที่ตองการใชเทคโนโลยีดังกลาวในชีวิตประจําวัน และกอประโยชนสูงสุดตามเจตนาของการออกแบบ ที่มองเรื่องการ ประหยัดพลังงานและลดคาใชจายดานพลังงานเปนหลัก

ระบบ HYBRID ออกแบบใหรถยนตขบั เคลือ่ นจาก 2 แหลงพลังงาน คือ พลังงานจากเครื่องยนต และพลังงานจะมอเตอร ไฟฟากําลังสูง ศัพทชาวบานเรียกันงาย ๆ คือ เครื่องยนตลูกผสม ที่ผานมายังมี ความเขาใจผิดวา ระบบดังกลาวไมจําเปนตองเติมนํ้ามัน ซึ่งแนนอนวา ตราบใดที่ยังมีเครื่องยนต ยังไงก็ตองพึ่งพานํ้ามันเพื่อขับเคลื่อน แตเครื่องยนตจะไมทํางานตลอดเวลาเหมือนรถยนตที่ขับเคลื่อนดวย เครื่องยนตเพียงอยางเดียว นี่คือขอดีของระบบ HYBRID นั่นเอง อุ ป กรณ สํ า คั ญ ของรถยนต HYBRID ต า งจากรถยนต เครื่องยนตปกติ ดวยการเพิ่มสวนประกอบหลัก 2 ชิ้น คือ มอเตอร ไฟฟ า กํ า ลั ง สู ง ติ ด ตั้ ง พ ว งเข า มาเพื่ อ ช ว ยขั บ เคลื่ อ น ลดภาระ เครื่องยนตที่ตองใชนํ้ามันตลอดเวลา แตตองเปนชวงความเร็วที่ ไมสูงมากนัก มอเตอร ไฟฟาจึงจะทํางาน เมื่อเครื่องยนต ไมทํางาน 73

Energy#54_p73-74_Pro3.indd 73

4/20/13 3:03 PM

แตรถยนตยังวิ่งได ผลลัพธคือ อัตราการประหยัดเชื้อเพลิงนั่นเอง สวนจะประหยัดมากหรือหรือนอยก็อยูที่ผูขับขี่เอง สวนประกอบหลักตอมา คือ แบตเตอรี่ ที่เปนแหลงพลังงาน ใหกับมอเตอรไฟฟา แนนอนวาไมใชที่อยูใตฝากระโปรงหนารถ หรือ แบตเตอรีม่ าตรฐานทีต่ ดิ มากับรถ แตเปนแบตเตอรีท่ แี่ ยกออกมาตาง หาก ซึง่ สวนใหญจะเปนแบตเตอรีแ่ บบ Nickel Metal Hydride หรือ Lithium Ion ซึง่ มีอายุการใชงานทีย่ าวนาน หากไมเกิดความเสียหาย อาจใชไดจนหมดอายุการใชงานของรถยนตเลยทีเดียว ฉะนัน้ ลดความ กังวลเรื่องคาใชจายจากการเปลี่ยนแบตเตอรี่ไดเลย หากใชรถยนต และดูแลอยางถูกวิธีตามที่คูมือกําหนด ถึงแมวาแบตเตอรี่ดังกลาว จะคลายกับที่ใชในโทรศัพทมือถือก็ตาม สําหรับการทํางานของระบบ HYBRID มักมีการทํางานที่แตก ตางกันตามแบบฉบับของผูอ อกแบบ แตหลักสวนใหญจะมีการทํางาน 2 ลักษณะ คือ ระบบ HYBRID แบบเสริม และแบบเต็มระบบ HYBRID แบบเสริม ระบบนี้ถูกออกแบบมา เพื่อใหมอเตอร ไฟฟาเขามาชวยขับเคลื่อนลอในบางโอกาส เพื่อแบงเบาภาระของ เครื่องยนต สงผลถึงการประหยัดในชวงที่เครื่องยนตรับภาระหนัก ระบบนี้เครื่องยนตยังคงตองทํางานอยูตลอดเวลาเหมือนเดิม แตไม ตองออกแรงมากเทาเดิม จากการวิจัยพบวา การใชงานรถยนตตาม ปกติ ชวงเวลาที่รถยนตจะกินนํ้ามันมากที่สุด คือ ชวงที่ตองออกตัว ชวงที่เรงความเร็ว และชวงที่ขึ้นทางลาดชัน HYBRID แบบเต็ม ระบบนี้ การทํางานของมอเตอร ไฟฟา จะทํางานเปนอิสระกับเครื่องยนต โดยทํางานอยางใดอยางหนึ่งเพียง อยางเดียว ถาขับเคลือ่ นดวยเครือ่ งยนตกจ็ ะใชเครือ่ งยนตอยางเดียว หรือถาใชมอเตอรไฟฟาก็จะใชมอเตอรไฟฟาเพียงอยางเดียว หรือทัง้ สองอยางพรอมกันก็ได ทัง้ นีข้ นึ้ อยูก บั ความเหมาะสม ยกตัวอยางเชน

เมื่อเราขึ้นรถบิดกุญแจเพื่อสตาร ทรถ รถจะเช็คตัวเองก อนวามี แบตเตอรี่พอไหม ถาพอ การบิดกุญแจก็จะเปนเหมือนการเปดสวิทช เทานั้น แลวก็เหยียบคันเรงหมุนลอดวยมอรเตอรไฟฟาไดเลย แตถา ไมพอ รถก็จะไปติดเครื่องยนตตามปกติแลวอาศัยกําลังเครื่องยนต ในการขับเคลื่อนลอ และในขณะทีใ่ ชเครือ่ งยนตวงิ่ แบตเตอรีก่ จ็ ะถูกชารจไปดวย เมือ่ แบตเต็มรถสามารถนําพลังงานไฟฟามาใชเสริมพลังปกติไดดว ย เชน ตอนเรงแซงหรือออกตัว หรือในบางครั้งก็ปรับมาใชไฟฟาอยางเดียว ไดเมื่อหยุดติดไฟแดงหรือวิ่งแบบรถติด ๆ ในกรุงเทพฯ และในขณะที่ ผูขับเริ่มแตะเบรค มอเตอรขับจะเปลี่ยนหนาที่จากตัวขับเปนตัวปนไฟ อีกตัว เพื่อปนไฟกลับไปยังแบตเตอรี่อีกทางหนึ่ง แถมชวยเบรคได อีกตางหาก

74

Energy#54_p73-74_Pro3.indd 74

4/20/13 3:03 PM

Green Logistics โดย : ดร.สิทธิชัย ฝรั่งทอง ผูอํานวยการหลักสูตร บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต วิทยาลัยเซาธอีสทบางกอก

แนวคิ ดความสู ญเปลาทั้ง 7 ประการนั้น เกิ ดขึ้น จากอุตสาหกรรมการผลิต ซึ่งนับเปนกิจกรรมโลจิสติกส ที่ เ ป น ต น นํ้ า ในการผลิ ต สิ น ค า /บริ ก ารเพื่ อ ตอบสนอง ความต อ งการของลู ก ค า ดั ง นั้ น การลดต น ทุ น เพื่ อ กอใหเกิดความประหยัด ลดความสูญเปลา อันอาจเกิดขึน้ ในกระบวนการผลิ ต ให น  อ ยที่ สุ ด และยั ง เป น การเพิ่ ม ขี ด ความสามารถของพนั ก งานให เ กิ ด การทํ า งานที่ มี ประสิ ท ธิ ภ าพ (Efficiency) ในกระบวนการทํ า งาน อุตสาหกรรมอีกทางหนึ่งดวย ซึ่งความสูญเปลาทั้ง 7 ประการ มีดังนี้

ลดความสูญเสีย 7 ประการ ในกระบวนการผลิต 1. ความสูญเสียทีเ่ กิดจากการผลิตมากเกินไป (Overproduction) การผลิตเปนจํานวนมาก มักเปนการผลิตเพือ่ นําไปขายในชวงฤดูกาล หรือเทศกาล โดยเปนการคาดการณลวงหนาถึงความตองการที่อาจ เกิดขึ้นในอนาคต เพื่อไมใหสูญเสียโอกาสในการขายสินคา/บริการ แกลูกคา และเตรียมพรอมตอบสนองความตองการของผูบริโภค ไดอยางทันทวงที สงผลใหเกิดตนทุนเพิม่ ขึน้ ไมวา จะเปนวัตถุดบิ แรงงาน คาจัดเก็บสินคา บรรจุภัณฑ และการขนสง 2. ความสูญเสียที่เกิดจากการรอคอย (Waste of Waiting) อันเกิดจากการขาดความสมดุล เนื่องจากการวางแผนการไหลของ วัตถุดิบในกระบวนการผลิตที่ไมลงตัวหรือไมดีพอ ซึ่งมีสาเหตุหลาย ประการไมวา จะเปนจากความไมสมดุลของความเร็วในการผลิต ความ ลาชาในการผลิต ระยะทางระหวางกระบวนการผลิตที่หางไกลกัน การ เติมวัตถุดบิ ในคลังสินคา ความไมสมั พันธของเครือ่ งจักรอัตโนมัตกิ บั พนักงานทีท่ าํ งานแบบ Manual หรือแมกระทัง่ จากความสามารถของ พนักงานเกากับพนักงานใหมในการสงมอบงานตอกัน

3. ความสูญเสียที่เกิดจากของเสียมากเกินไป (Waste of Defect) มักเกิดจากการผลิตทีผ่ ดิ พลาด กรณีทมี่ กี ารผลิตเปนจํานวน มาก (Mass Production) การซอมหรือการปรับแตงเครือ่ งจักรทีย่ งั ไมลงตัว หรือเกิดจากการตรวจนับของเสียที่ผิดพลาด รวมถึงการนํา งานเกามาแกไขใหมดวย 4. ความสู ญ เสี ย ที่ เ กิ ด จากการขนส ง (Waste of Transportation) ซึ่งมีอยูหลายสาเหตุ ไมวาจะมาจากการเดินทาง หรือการเคลือ่ นยายวัตถุดบิ ทัง้ กอน ระหวาง หรือหลังกระบวนการผลิต การจัดเก็บในคลังสินคา/สินคาคงคลัง การขนยายไปไวชั่วคราว ณ สถานที่แหงใดแหงหนึ่ง หรือการขนสงวัตถุดิบ/สินคากึ่งสําเร็จรูป ระหวางโรงงาน เปนตน โดยกิจกรรมเหลานี้ไมกอใหเกิดความคุมคา ในการผลิตเลย 5. ความสูญเสียที่เกิดจากการคลังสินคาและสินคาคงคลัง (Waste of Warehouse and Inventory) คลังสินคาและสินคา คงคลังมักเปนการทํางานคูกัน โดยจะตองประสานกันในเรื่องของ วัตถุดิบในการผลิต วัตถุดิบระหวางการผลิต สินคากึ่งสําเร็จรูป หรือ สินคาสําเร็จรูป โดยจะตองไมใหมกี ารเก็บไวมากเกินความจําเปน/การ ใชในกระบวนการการผลิต รวมถึงการกําหนดพื้นที่ในการเก็บรักษา และอุปกรณที่ใชในการวางเรียงจัดเก็บภายในคลังสินคา หากละเลย การใชวตั ถุดบิ และสินคากึง่ สําเร็จรูป หรือสินคาสําเร็จรูป จนไวในสต็อก นานเกินไปจนเกิดความเสียหายจัดเปนของเสีย ซึ่งความสูญเสีย ดั ง กล า วมั ก เกิ ด ขึ้ น ในกระบวนการจั ด การโลจิ ส ติ ก ส นั บ ว า เป น คาใชจายที่สูงมาก 6. ความสูญเสียที่เกิดจากการเคลื่อนไหวมากเกินไป (Waste of Motion) มักพบไดภายในโรงงานทั่วไป โดยเกิดจากการออกแบบ สภาพการทํางานทีไ่ มเหมาะสม และขาดมาตรฐานในการทํางาน สงผล ใหคุณภาพของงานที่ออกมาไมมีความสมํ่าเสมอ หรือตองใชเวลาใน การทํางานมากขึ้น 75

Energy#54_p75-76_Pro3.indd 75

4/20/13 3:07 PM

7. ความสู ญ เสี ย ที่ เ กิ ด จากกระบวนการการผลิ ต และ กระบวนการทํางานมากเกินไป (Waste of Processing) มักมีการ ออกแบบกระบวนการผลิต/การทํางานทีม่ ขี นั้ ตอนมากเกินความจําเปน จนนําไปสูความซํ้าซอนในการทํางาน ความไมสะดวกสําหรับพนักงาน ในการทํางาน รวมถึงมีการตรวจสอบทุก ๆ จุดกระบวนการทํางาน ดังนั้น การตรวจสอบกระบวนการผลิต/การทํางานที่ไมกอใหเกิด ผลผลิตที่เพิ่มขึ้น จึงเปนสิ่งที่ควรนํามาทบทวนตลอดเวลา

หากตองการลดการสูญเสียทั้ง 7 ประการ ผูเขียนเห็นควรมี การดําเนินการ ดังนี้ 1. ทําการพยากรณความตองการของลูกคา (Forecasting Demand) ในอนาคต นั บ ว า เป น กิ จ กรรมที่ สํ า คั ญ ในการสร า ง ผลกําไร และชวยใหบริษัทสามารถกําหนดทิศทางกําลังการผลิตและ บุคลากรในการวางแผนการผลิต มีความจําเปนตองทราบถึงปริมาณ ความตองการของผลิตภัณฑที่จะเกิดขึ้นในชวงเวลาขางหนา เพื่อที่จะ วางแผนเตรียมปจจัยในการผลิตใหพรอมดําเนินการเพื่อตอบสนอง ตอความตองการที่เกิดขึ้นในอนาคต ซึ่งวิธีการพยากรณสามารถ ทําได 2 วิธี คือ 1.) วิธีการพยากรณเชิงปริมาณ (Quantitative Forecasting) เปนการใชหลักทางสถิติและคณิตศาสตร มาคํานวณ คาพยากรณ โดยอาศัยขอมูลในอดีต เชน ยอดขาย กําลังการผลิต มาสรางตัวแบบ เปนตน หรือวิธีการวิเคราะหทางอนุกรมเวลา (Time Series Analysis) โดยถือวาขึ้นลงแปรผันกับเวลาอยางเดียว และใช อนุกรมของขอมูลในอดีตนํามาใชพยากรณ ตัวเลขขอมูลทีน่ าํ มาใชอาจ จัดแบงเปนรายสัปดาห รายเดือน รายไตรมาส หรือรายป ก็ได หรือ วิธีทางความเปนเหตุเปนผล (Casual or Explanatory Method) ขอมูลนี้ขึ้นอยูกับหลายปจจัย นอกจากปจจัยเวลา ซึ่งเปนปจจัยที่จะ สงผลตอคาพยากรณและสรางความสัมพันธระหวางคาพยากรณและ ตัวแปรอิสระ ซึง่ ตัวอยางของวิธกี ารนี้ คือ การวิเคราะหการถดถอยเชิง เสนตรง 2.) วิธพ ี ยากรณเชิงคุณภาพ (Qualitative Forecasting) เปนวิธกี ารหาคาพยากรณ โดยอาศัยลางสังหรณ ประสบการณ ความคิด ความชํานาญ และการตัดสินใจของผูเชี่ยวชาญ ในการคาดการณ คาพยากรณที่จะเกิดขึ้น มีความนาเชื่อถือสําหรับการคาดการณใน ชวงระยะเวลายาว

2. การนําระบบการสั่งซื้อแบบทันเวลา (Just in Time : JIT) มาใชในการแกปญหาในการผลิต ซึ่งจะสามารถแกไขทั้งปริมาณ การผลิ ต ปริม าณของเสี ย รวมทั้ งปรั บ การจั ดวางผั งโรงงานที่ ดี (Plant layout) ก็เปนอีกหนทางหนึ่งที่ชวยได 3. ควรใหมีการตรวจสอบมากขึ้นกับการทํางานของพนักงาน หนางาน เมื่อเกิดขอผิดพลาดของกระบวนการในจุดใดก็ตาม ตอง รีบหาสาเหตุ (Problem Solving process) และแกไขใหเสร็จสิ้น โดยเร็วกอนการผลิตใหมจะเริ่มขึ้น รวมถึงการกระตุนสรางจิตสํานึก ใหพนักงานมีสวนรวมในการลดความสูญเสียที่เกิดขึ้น รวมถึงการให รางวัลเพื่อสรางแรงจูงใจในการทํางานที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น

4. การจัดทํากิจกรรม 5 ส ประกอบดวย สะสาง ( SEIRI ) สะดวก (SEITON) สะอาด (SEISO) สุขลักษณะ (SEIKETSU) สราง นิสัย (SHTSUKE) เมื่อมีการทํา 5 ส อยางจริงจังและตอเนื่อง จะพบ วา ทีท่ าํ งานหรือสถานประกอบการนัน้ มีความปลอดภัย มีบรรยากาศ น า ทํ า งาน ไม มี ค วามสู ญ เปล า เกิ ด ขึ้ น ในการทํ า งาน ลดการซื้ อ เครื่องจักรและอุปกรณของใชตาง ๆ นอกจากนั้น ยังสามารถชวยลด อัตราของเสีย (Defects) จากการผลิต ลดการเก็บสินคา หรือการมี ของคงคลัง (Excess Stock) ที่ไมจําเปนใหนอยลง อันจะสงผลให หนวยงานมีความมั่นคงเขมแข็งขึ้นได 76

Energy#54_p75-76_Pro3.indd 76

4/20/13 3:07 PM

Asean Update เดชรัช นุชพุม

ไทยและจีนใหความสนใจลงทุน ในโครงการไฟฟาพลังงานนํ้าในพมา ประเทศไทยและประเทศจีนใหความสนใจลงทุนในโครงการ โรงไฟฟาพลังงานนํ้าในแมนํ้าสาละวินของประเทศพมา โดยสาเหตุ หลั ก มาจากความกั ง วลด า นความต อ งการใช พ ลั ง งานไฟฟ า ที่ อาจไม เ พี ย งพอในอนาคต เนื่ อ งจากอั ต ราการเจริ ญ เติ บ โต ของประชากรเพิ่มสูงขึ้นและมีความตองการใชไฟฟาเพิ่มมากขึ้น มี โ ครงการโรงไฟฟ า พลั ง งานนํ้ า อี ก 6 แห ง ที่ มี แ ผน จะดําเนินการในแมนาํ้ สาละวิน ซึง่ ยังคงอยูใ นขัน้ ตอนการทําวิจยั และมีอกี หลายขั้นตอนกวาจะออกมาเสร็จสมบูรณ โดยผูประกอบการจาก ไทยและจี น ให ค วามสนใจที่ จ ะร ว มลงทุ น ด ว ย โดยการทํ า บั น ทึ ก ความเข า ใจกั บ ผู  ป ระกอบการท อ งถิ่ น แต โ ครงการดั ง กล า วยั ง ได รั บ การต อ ต า นจากประชาชนเกี่ ย วกั บ ป ญ หาสิ่ ง แวดล อ มที่ อาจเกิดขึ้น ถาหากไมมีการจัดการโครงการที่ดีพอทางการพมาก็จะ ลมเลิกโครงการทั้งหมด โครงการดังกลาวเปนโครงการกอสรางโรงไฟฟาทีส่ าํ คัญในอาเซียนโดยเฉพาะอยางยิง่ กับประเทศไทย เนือ่ งจากเริม่ มีความกังวลเกีย่ วกับ แหลงพลังงานที่จะนํามาผลิตกระแสไฟฟา หลังจากที่พมาประกาศหยุดสงกาซธรรมชาติมาไทยชั่วคราวซึ่งสงผลกระทบตามมามากมาย ดังนั้น จึงนาติดตามวาการดําเนินโครงการดังกลาวจะเกิดขึน้ หรือไม และจะสงผลอยางไรกับประเทศไทย เพือ่ เตรียมพรอมรับมือกับสถานการณทอี่ าจเกิดขึน้

เมืองตากาล็อก สรางพลังงานจากแหลงขยะ บริ ษั ท พลั ง งานในประเทศฟ ลิ ป ป น ส ส ร า งโครงการผลิ ต พลั ง งานไฟฟ า จากกองขยะขนาดยั ก ษ ใ นชุ ม ชน ซึ่ ง โครงการนี้ จะชวยใหประชาชนในฟลิปปนสมีไฟฟาใชโดยไมเสียคาใชจาย และยัง ชวยลดปญหามลพิษและปญหาสิ่งแวดลอมของโลกดวย ขยะเนาจํานวนมากจะสรางกาซมีเทนซึ่งเปนกาซพิษชนิดหนึ่ง ที่สรางภาวะเรือนกระจกทําใหอุณหภูมิของโลกสูงขึ้น แตโครงการ ผลิตพลังงานไฟฟาจากกองขยะนี้จะชวยลดปญหาการปลอยกาซ มีเทนออกสูชั้นบรรยากาศ และลดการเผาไหมของพลังงานเชื้อเพลิง รวมถึงสรางพลังงานไฟฟาใหกบั คนในชุมชนไดใชฟรี ๆ โดยกาซมีเทน จะถูกดูดดวยทอทีฝ่ ง อยูใ ตดนิ บริเวณกองขยะเขาสูส ถานีพลังงานเพือ่ ผลิตเปนกระแสไฟฟาตอไป โครงการพลั ง งานดั ง กล า วเป น ประโยชน แ ก ป ระชาชนชาว ฟลิปปนส ชวยลดคาใชจายดานพลังงานไฟฟาใหกับประชาชนและยัง ชวยแกปญหาภาวะเรือนกระจกของโลก

77

Energy#54_p77-78_Pro3.indd 77

4/10/13 11:08 PM

องคกรความรวมมือระหวางประเทศของญี่ปุน ใหเงินสนับสนุนโครงการพลังงานในลาว

ลาวทําขอตกลงความรวมมือกับองคกรความรวมมือระหวางประเทศของญีป่ นุ ในการรับเงินสนับสนุนกวา 32 ลานเหรียญสหรัฐสําหรับ 3 โครงการที่ เกีย่ วของกับพลังงาน สุขภาพ และการขนสง โดยโครงการแรกเปนการใหเงินสนับสนุนกอสรางโรงไฟฟาพลังงานนํา้ ขนาดเล็ก 450 เมกะวัตต สวนโครงการทีส่ องเปนการสนับสนุนเงินทุนใน การจัดหาอุปกรณทางการแพทยและการกอสรางสถานบริการสุขภาพกวา 70 แหง สวนโครงการสุดทายเปนการสนับสนุนเงินทุนในระบบการขนสง ทางอากาศในสนามบินของลาวทัง้ ระบบการนําทาง ระบบความปลอดภัย และระบบการจัดการจราจรทางอากาศ การรวมมือกันครัง้ นีจ้ ะชวยพัฒนาประเทศลาว ทัง้ ในดานของพลังงาน สุขภาพชีวติ และระบบขนสง โดยแตละโครงการจะชวยยกระดับประเทศลาว ใหพัฒนามากกวาในปจจุบัน ซึ่งอาจสงผลกระทบกับประเทศไทยพอสมควร เนื่องจากการเปดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนในอีกไมกี่ปขางหนา หากประเทศไทยยังคงอยูก บั ทีไ่ มพฒ ั นาไปไหนเชือ่ เหลือเกินวาอีกไมกปี่ ข า งหนาประเทศลาวจะพัฒนาแซงหนาเราไปอยางแนนอน

พมาเตรียมรางนโยบายดานพลังงานแบบใหม ตามแบบญี่ปุน ทางการพมาเตรียมรางนโยบายดานพลังงานขึ้นใหมตามแบบ ของประเทศญีป่ นุ โดยไดรบั คําแนะนําจากเจาหนาทีท่ เี่ ขารวมอบรมดาน นโยบายพลังงานทีป่ ระเทศญีป่ นุ นโยบายดานพลังงานฉบับใหมนจี้ ะชวยสนับสนุนพลังงานไฟฟา ในพื้นที่ชนบทของประเทศ โดยใชพลังงานไฟฟาที่ผลิตขึ้นจากแหลง พลังงานทดแทนตาง ๆ แทน อาทิ กาซชีวภาพ พลังงานนํา้ และพลังงาน แสงอาทิตย แทนการเชือ่ มตอสายสงกระแสไฟฟาทัว่ ไป โครงการพลังงานดั งกล าวในประเทศพม าเป นการขยับตัว ดานพลังงานที่สําคัญ โดยแสดงใหเห็นวาประเทศพมากําลังพัฒนา ประเทศอย า งต อ เนื่ อ งอย า งในกรณี นี้ เ ป น การนํ า กระแสไฟฟ า เข า สู  พื้ น ที่ ช นบทของประเทศโดยใช แ หล ง พลั ง งานทดแทน มาผลิตกระแสไฟฟาแทนการใชกระแสไฟฟาจากทางการ ประเทศพม า เป น ประเทศสมาชิ ก อาเซี ย นที่ สํ า คั ญ ประเทศ หนึ่ ง ด ว ยทรั พ ยากรธรรมชาติ ที่ มี อ ยู  อ ย า งมหาศาลทํ า ให หลายประเทศในอาเซี ย นต อ งพึ่ ง พาการผลิ ต พลั ง งานจากพม า โดยเฉพาะประเทศไทย ดั ง นั้ น เมื่ อ พม า ขยั บ ตั ว ด า นพลั ง งาน ประเทศไทยจํ า เป น ต อ งติ ด ตามความเคลื่ อ นไหวอย า งใกล ชิ ด เนือ่ งจากมีผลกระทบดานพลังงานทีใ่ ชภายในประเทศเราโดยตรง 78

Energy#54_p77-78_Pro3.indd 78

4/5/13 10:02 PM

Energy#47_p92_Pro3.ai

1

9/21/12

9:50 PM

Around The World เดชรัช นุชพุม

บริษัทเทคโนโลยีแดนผูดี

คิดคนที่ชารจแบตเตอรี่มือถือขนาดเล็กที่สุดในโลก บริ ษั ท เทคโนโลยี จ ากเกาะอั ง กฤษคิ ด ค น ประดิ ษ ฐ ที่ เ ก็ บ พลั ง งานไฟฟ า สํ า รองของแบตเตอรี่ โ ทรศั พ ท มื อ ถื อ ขนาดเล็กที่สุดในโลกโดยมีขนาดเทากับลูกกุญแจทั่วไป อุปกรณสํารองไฟฟาดังกลาวจะติดตั้งแบตเตอรี่ขนาด 220 มิลลิแอมป ไวภายใน ซึ่งจะชวยเก็บพลังงานไฟฟาสํารองในกรณีฉุกเฉิน ที่ ผู  ใ ช ง านโทรศั พ ท มื อ ถื อ เกิ ด ป ญ หาแบตเตอรี่ ห มดขณะใช ง าน โดยที่ เ ครื่ อ งสํ า รองไฟฟ า นี้ จ ะช ว ยแก ไ ขป ญ หาดั ง กล า วด ว ยการชาร จ พลังงานไฟฟาใหกับแบตเตอรี่โทรศัพทเพื่อเพิ่มเวลาในการสนทนาออกไปไดอีก 20 -30 นาที หรืออาจเปนชั่วโมงหากมีสายชารจ USB ขนาดเล็กที่มีชองเสียบพอดีกับเครื่องสํารองไฟฟา เครื่องสํารองไฟฟาที่วานี้เปนอุปกรณที่มีประโยชนในยุคปจจุบันอยางมาก ถึงแมจะมีขนาดเล็กแตประสิทธิภาพการใชงานถือวาเต็มเปยม สามารถชวยแกปญหาเรื่องแบตเตอรี่หมด และดวยขนาดที่เล็กกะทัดรัด สะดวกในการพกพาไปใชงานไดทุกสถานที่

บริษัทระบบผลิตนํ้าแดนลุงแซม สรางอุปกรณกรองนํ้าดื่มเพื่อผูประสบภัย

ปจจุบนั ประชาชนหลายสิบลานคนทัว่ โลกไมมนี าํ้ ดืม่ สะอาด ซึง่ เปนสาเหตุหนึง่ ของการเจ็บปวย และเสียชีวติ องคการสหประชาชาติคาดวาในอีก 10 ปขา งหนา สองในสามของประชาชนทัว่ โลก จะตองเผชิญกับวิกฤตการขาดแคลนนํ้าดื่มที่สะอาด จากเหตุการณภัยธรรมชาติตาง ๆ ไมวา จะเปนแผนดินไหวหรือนํ้าทวมรุนแรง ขณะนี้ ผู  ป ระกอบการด า นเทคโนโลยี นํ้ า สะอาดในสหรั ฐ อเมริ ก า คิ ด ค น อุ ป กรณ ที่ สามารถผลิตนํ้าดื่มสะอาดใหกับประชาชนทั่วไปหรือผูประสบภัยธรรมชาติได ที่เรียกวา “hydropack” สิ่ ง ประดิ ษ ฐ ที่ มี ลั ก ษณะเหมื อ นถุ ง กระเป า พลาสติ ก สามารถป อ งกั น เชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และปรสิต ชวยกรองนํ้าจากแหลงนํ้าทั่วไปใหสะอาดเพียงพอที่จะบริโภคได เพียงแคนํา “hydropack” ไปใสไวในแหลงนํ้า ถุงกระเปาใบนี้จะดูดนํ้าเขามาภายในและทําการ คัดแยกสารประกอบอันตรายในนํ้าและเชื้อโรคตาง ๆ ออกไปใหเหลือแตนํ้าบริสุทธิ์ โดยอุปกรณนี้สามารถใชงานไดในทุกแหลงนํ้า ถุ ง กระเป า “hydropack” เป น ทางเลื อ กหนึ่ ง ที่ ใ ช แ ก ไ ขป ญ หาการขาดแคลนนํ้ า ดื่ ม สะอาดทั้ ง ในสภาวะปกติ แ ละสภาวะที่ เ กิ ด ภัยพิบัติ อีกทั้งยังชวยแกไขปญหาสิ่งแวดลอมที่เกี่ยวกับแหลงนํ้า และยังเปนการใชพลังงานนํ้าซึ่งเปนพลังงานหนึ่งที่สําคัญของโลกใหเกิด ประโยชนสูงสุด

นักวิจัยจากสหรัฐอเมริกา

สรางคอนกรีตชนิดใหมลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด ในกระบวนการผลิต ทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยแคนซัส สเตต ในสหรัฐอเมริกา คิดคนและพัฒนาการใช ของเหลือจากกระบวนการผลิตเชือ้ เพลิงชีวภาพมาเปนสวนผสมในการผลิตคอนกรีตแบบใหม ที่ชวยลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิตทั่วไป ซึ่งสวนผสม ดังกลาวยังชวยใหคอนกรีตแบบใหมมีความแข็งแรงเพิ่มขึ้น โดยทีมวิจัยไดใชของเหลือจากกระบวนการผลิตเชื้อเพลิงเอทานอลชีวภาพ อยางเชน ขาวโพด ขาวสาลี ฟาง ฯลฯ เปนวัตถุดบิ แทนปูนซีเมนตในกระบวนการผลิตคอนกรีต ซึง่ วิธกี าร ดังกลาวสามารถลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดทเี่ กิดจากการผลิตได และยังเพิม่ ความ แข็งแรงทนทานใหกับคอนกรีตชนิดใหมดวย ทั่วโลกมีความตองการใชคอนกรีตเกือบ 7 พันลานลูกบาศกเมตรตอป ซึ่งขั้นตอนการ ผลิตคอนกรีตนัน้ สรางกาซพิษคารบอนไดออกไซด 3 – 8 เปอรเซ็นต จากปริมาณการปลอย กาซคารบอนไดออกไซดทั่วโลก ซึ่งการผลิตคอนกรีตชนิดใหมนี้จะชวยแกไขปญหามลพิษ ทีเ่ กิดขึน้ กับโลกได 80

Energy#54_p80-81_Pro3.indd 80

4/5/13 10:04 PM

ดีไซเนอรแดนปลาดิบ

สรางโคมไฟ LED ที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอม ดี ไ ซเนอร จ ากประเทศญี่ ปุ  น ออกแบบโคมไฟ LED รู ป ทรงแปลกตาที่ มี ค วามเป น มิ ต รกั บ สิ่ ง แวดล อ ม โดยใชขวดพลาสติกรีไซเคิลเปนวัตถุดิบ โคมไฟแบบใหมนใี้ ชชนิ้ สวนรูปทรงสามมิตทิ างคณิตศาสตรทส่ี รางจากขวดพลาสติกรีไซเคิลเปนสวนประกอบ โดยแตละอันจะประกอบขึน้ จากชิน้ สวนรูปทรงเรขาคณิตทีแ่ ตกตางมารวมกัน ดวยรูปทรงเรขาคณิตเหลานีท้ าํ ใหสว น ประกอบแตละชิ้นกระจายแสงสวางในทิศทางที่หลากหลายและดวยเทคนิคการประดิษฐเฉพาะตัว รวมไปถึงการเพิ่ม การรักษาพืน้ ผิวของวัตถุดบิ ทําใหรปู ทรงเรขาคณิตแตละชิน้ สามารถรักษารูปทรงของตัวเอง หรืออาจเปลีย่ นรูปทรง ใหมไดโดยไมตองแกไขโครงสรางภายใน นอกจากนี้ยังใชพลังงานนอยมากเนื่องจากใชหลอดไฟ LED โคมไฟของนักออกแบบชาวญี่ปุนนี้ เปนอุปกรณที่นาสนใจ ดวยรูปทรงที่สวยงามแปลกตาแตกตางจาก โคมไฟแบบเดิม ๆ ทัว่ ไปและมีความเปนมิตรกับสิง่ แวดลอม ดวยการนําขวดพลาสติกรีไซเคิลมาเปนวัตถุดบิ ของโคมไฟ รวมถึงการใชหลอดไฟ LED ที่ใชพลังงานตํ่า

ผูป ระกอบการฟารมกังหันลมแดนวิสกี้ วางแผนสรางฟารมกังหันลมขนาดใหญที่สุดในโลก

หลายปทผี่ า นมา มีโครงการกอสรางฟารมกังหันลมขนาดใหญมากมาย แตในขณะนีผ้ ปู ระกอบการฟารมกังหันลมจากประเทศสกอตแลนด วางแผนจะสรางฟารมกังหันลมนอกชายฝง สามแหงซึง่ ใชงบประมาณกวา 4.5 พันลานยูโร เมือ่ นํามารวมกันจะมีกงั หันลมทัง้ หมด 339 อัน สงผลให ฟารมกังหันลมดังกลาวกลายเปนฟารมกังหันลมนอกชายฝงที่มีขนาดใหญที่สุดในโลก โดยคาดวาฟารมกังหันลมทั้งสามแหงจะสามารถผลิตกระแสไฟฟารวมกันได 1,500 เมกะวัตต รองรับความตองการใชไฟฟาของประชาชน ในสกอตแลนดกวาลานครัวเรือน ซึ่งการทํางานของฟารมกังหันลมในแตละแหงจะแบงออกเปนสองสวน คือสวนของสถานีผลิตกระแสไฟฟา และส ว นของการส ง ผ า นกระแสไฟฟ า โดยระบบการทํ า งานดั ง กล า วจะส ง กระแสไฟฟ า ที่ ผ ลิ ต ได จ ากฟาร ม กั ง หั น ลมนอกชายฝ  ง ไปยั ง สถานีรวบรวมบนพื้นดิน แลวกระจายตอไปยังบานเรือนหรือภาคอุตสาหกรรมตอไป ฟารมกังหันลมนอกชายฝง นีเ้ ปนโครงการกอสรางดานพลังงานทดแทนทีค่ มุ คาสามารถผลิตพลังงานไฟฟาทีเ่ ปนประโยชนใหกบั ประชาชน ภายในประเทศและกลุมผูประกอบการอุตสาหกรรม ชวยลดคาใชจายดานพลังงานไฟฟาลงไดมากทีเดียว

กลุมนักออกแบบจากแอฟริ ก า สรางที่ชารจมือถือจากขวดนํ้าพลาสติก กลุ  ม นั ก ออกแบบจากกรุ ง ไนโรบี ประเทศเคนย า คิ ด ค น หาที่ ช าร จ พลั ง งานให กั บ โทรศั พ ท มื อ ถื อ ด ว ยวิ ธี ก ารที่ เ ป น มิ ต รกั บ สิ่ ง แวดล อ มโดยการรี ไ ซเคิ ล ขวดนํ้ า พลาสติ ก ที่ไมใชแลว นํากลับมาใชใหม ที่ ช าร จ พลั ง งานดั ง กล า ว ใช ข วดนํ้ า พลาสติ ก มาประกอบเป น ที่ ช าร จ พลั ง งานไฟฟ า ขนาด 5 วัตต สําหรับชารจโทรศัพทมือถือ เมื่อตองการใชงานเพียงแคเติมนํ้าเดือดลงไปในขวด ระบบปฏิบตั กิ ารทีถ่ กู ติดตัง้ ไวจะทํางานสรางกระแสไฟฟาจากการเพิม่ ขึน้ และลดลงของอุณหภูมนิ าํ้ ดวย วิธกี ารงาย ๆ นีก้ ส็ ามารถชารจโทรศัพทมอื ถือไดแลวแมขณะประกอบอาหารอยูใ นครัว โดยอุปกรณชารจ พลังงานทีว่ า นีใ้ ชเวลาในการชารจพลังงานเพียงแค 15-30 นาที ขึน้ อยูก บั อุณหภูมทิ อี่ ยูร อบ ๆ อุปกรณ ไอเดียดังกลาวถือเปนตัวอยางนวัตกรรมในการรีไซเคิลวัสดุที่ไมใชแลวอยางขวดนํ้าพลาสติกมาใชใหเกิดประประโยชนอีกครั้ง และ ยังเปนการคิดคนวิธกี ารชารจพลังงานไฟฟาโดยไมสรางผลกระทบตอสิง่ แวดลอม หากมีการตอยอดนํามาผลิตเพือ่ ใชงานจริงจะชวยสรางประโยชน ในวงกวาง เนือ่ งจากทุกวันนีโ้ ทรศัพทมอื ถือนับเปนปจจัยสําคัญอีกปจจัยหนึง่ ในชีวติ ของมนุษยไปแลว การทีม่ อี ปุ กรณอาํ นวยความสะดวกสําหรับ ชารจพลังงานใหกับโทรศัพทมือถือและไมสรางมลพิษตอสิ่งแวดลอมเปนเรื่องที่ควรใหความสําคัญอยางยิ่ง 81

Energy#54_p80-81_Pro3.indd 81

4/5/13 10:04 PM

Special Report วรรณวิภา ตนจาน

เที่ยวแบบคารบอนตํ่า บนฐานเศรษฐกิจพอเพียง การเที่ยวแบบลดการปลอยกาชเรือนกระจก ถือเปนการ ประกอบกิ จ การท อ งเที่ ย วที่ เ ป น มิ ต รกั บ สิ่ ง แวดล อ ม โดย มี ก ารจั ด การการใช ป ระโยชน แ ละพั ฒ นาทรั พ ยากรการ ท อ งเที่ ย วอย า งชาญฉลาด เพื่ อ ตอบสนองความจํ า เป น ทางเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม ทั้งในปจจุบันและอนาคต โดยสามารถรักษาทรัพยากรธรรมชาติและลดการปลอยกาซ เรือนกระจกใหนอยลง และสงผลกระทบตอโลกใหนอยที่สุด สําหรับการจัดการการทองเที่ยวแบบการลดการปลอยกาซ เรือนกระจกของประเทศไทยจะประสบความสําเร็จไดนนั้ ควรใชหลักการ และแนวคิ ด เศรษฐกิ จ พอเพี ย งมาเป น พื้ น ฐาน ซึ่ ง เป น แนวทางที่ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว รัชกาลที่ 9 ทรงพระราชทานใหแก พสกนิกรชาวไทย ไดยึดถือปฏิบัติและเปนกระแสหลักในสังคมไทย เพื่อสรางความสมดุลระหวางการพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคม และ สิง่ แวดลอม ประกอบไปดวย 3 อยาง คือ ความประมาณ ความมีเหตุผล และการมี ภูมคิ นุ กันทีด่ ใี นตัวเอง เพือ่ เตรียมตัวใหพรอมรับผลกระทบ ที่อาจมีการเปลี่ยนแปลงในอนาคต แตในขณะเดียวกันตองรูจ กั รักษา ฟน ฟู แหลงทํารายได เปนการ ใชปญญาในการขับเคลื่อนพัฒนาการทองเที่ยวใหเปนกิจกรรมที่ เกี่ยวของกับการอนุรักษสิ่งแวดลอม ซึ่งจะทําใหการทองเที่ยวไมใช เรือ่ งของการบันเทิงเพียงอยางเดียว แตยงั เปนการสรางคุณคาใหกบั ทรัพยากรธรรมชาติบนพืน้ ฐานของความพอเพียง และยังมุง เนนเรือ่ ง ของการทําธุรกิจอยางมีคณ ุ ธรรมและเปนมิตรกับสิง่ แวดลอม นอกจากนี้ ชุมชนทองถิน่ ตองมีสว นรวมในทุกภาคสวน ทัง้ ภาครัฐ ภาคเอกชน เพราะว า เป น ผู  มี ส  ว นได ส  ว นเสี ย และมี ก ารกระจาย ผลประโยชนไปสูท อ งถิน่ อยางเปนธรรม สงเสริมใหเกิดการใชพลังงาน ทางเลือกอยางคุมคา แตเปาหมายที่สําคัญกวานั้น คือ กอใหเกิด ความสุขอันมาจากคุณภาพชีวติ ทีด่ ขี นึ้ สังคมและเศรษฐกิจมีคณ ุ ภาพ สมดุล และยัง่ ยืนสืบตอไป 82

Energy#54_p82_Pro3.indd 82

4/23/13 1:03 AM

Special Report วรรณวิภา ตนจาน

โครงการ “อดีตของฉัน ปจจุบนั ของเธอ” รีไซเคิลของเกาอยางชาญฉลาด คําวา “รีไซเคิล” อาจฟงคุน หูกนั มานานแลว เปนการนําของทีไ่ มใชแลว กลับมาใชใหม เปนอีกวิธหี นึง่ ในการลดปริมาณ ขยะ ลดมลพิษใหกบั สภาพแวดลอม และยังเปนการลดการใชพลังงาน และลดการใชทรัพยากรธรรมชาติของโลก เพือ่ ไมให ถูกนําไปใชอยางสิน้ เปลืองมากจนเกินไป

โครงการ “อดีตของฉัน ปจจุบนั ของเธอ” เปนกิจกรรมดี ๆ ทีใ่ คร มีสิ่งของอะไรที่ไมใชแลวหรือเบื่อแลว ก็สามารถนํามาแลกเปลี่ยนกับ เพือ่ น ๆ ในทีท่ าํ งาน เพือ่ นําไปใชงานตอในอนาคต ของทีน่ าํ มาแลกใน โครงการฯไมไดคาํ นึงถึงมูลคาเปนหลัก แตมขี อ แมวา เมือ่ เลือกของใน โครงการไป 1 ชิน้ ตองนําของมาแลกกับโครงการ 1 ชิน้ เชนกัน งาย ๆ แคนี้ ก็มขี องใชใหมไวใชงานแลว ถูก ประหยัด และยังชวยลดใชพลังงาน ใหกบั โลกของเราอีกทางหนึง่ ดวย หากของใชนานาชนิดไมเปนทีต่ อ งการแลว เปลีย่ นจากการเก็บ ทิ้งหรือวางทิ้งไวเฉย ๆ นํากลับมาใชใหม หรือเอามาแลกเปลี่ยนกับ ผูอ นื่ เพือ่ นรวมงาน นอกจากจะเกิดประโยชนแลว ยังชวยเพิม่ มูลคาใหกบั สิง่ ของนัน้ ไดไมนอ ยทีเดียว ของบางอยางอาจไรประโยชนสาํ หรับเจาของ แตยงั มีประโยชนสาํ หรับผูอ นื่ ในอนาคต ชวยสรางประโยชน เพิม่ มูลคาให กับสิง่ ของ และยังชวยลดปริมาณขยะใหกบั โลกของเรา

หากองคกรใดจะนําเอากิจกรรมดี ๆ อยาง โครงการ “อดีตของฉัน ปจจุบนั ของเธอ” ไปใช ก็ไมสงวนลิขสิทธิแ์ ต อยางใด อยางนอยก็เปนการเรียนรูหลักการดําเนินชีวิต ที่กําลังเปนที่นิยมในปจจุบัน นั่นก็คือ เศรษฐกิจพอเพียง หากทุกคนหันมาใหความสําคัญกับวัสดุเหลือใชกนั มากขึน้ อนาคตคําวาวัสดุเหลือใชอาจไมมใี หไดยนิ อีกตอไป ถารูจ กั ประยุกตใชอยางสรางสรรค

83

Energy#54_p83_Pro3.indd 83

4/20/13 3:13 PM

Special Report วรรณวิภา ตนจาน

เอสเอ็มเอ โซลาร จับมือ มทร.ธัญบุรี รวมพัฒนาบุคลากรดานเซลลแสงอาทิตย

นับเปนจุดเริม่ ตนทีส่ าํ คัญและถือเปนครัง้ แรกที่ บริษทั เอสเอ็มเอ โซลาร (ไทยแลนด) จํากัด หนึง่ ในสาขาของเอสเอ็มเอ ประเทศเยอรมนี ผูน าํ ดานเทคโนโลยีอนิ เวอรเตอรของโลก รวมมือกับ คณะวิศวกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ธัญบุรี หนึ่งในสถาบันการศึกษาที่ผลิตบุคลากรดานวิศวกรรมของประเทศไทย โดยใหการสงเสริมและสนับสนุนทั้งในดาน การวิจยั พัฒนาบุคลากร หลักสูตรการเรียนรู เพือ่ ใหสามารถนําไปใชงานไดจริง ตลอดจนติดตามประเมินผล และผลักดัน ใหเกิดการใชงานอยางแพรหลาย นายอนุ ส นธิ์ อติ ลั ก ษณะ กรรมการผู  จั ด การ บริ ษั ท เอสเอ็ ม เอโซลาร (ไทยแลนด ) จํ า กั ด กล า วว า การบั น ทึ ก ข อ ตกลง ความรวมมือฉบับนี้ทําขึ้นระหวาง บริษัท เอสเอ็มเอ โซลาร (ไทยแลนด) จํากัด และ คณะวิศวกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี โดยต า งตระหนั ก ดี ว  า พลั ง งานแสงอาทิ ต ย เ ป น พลั ง งานทางเลื อ ก ที่สะอาดและไมสรางมลภาวะและยังมีความสําคัญอยางตอเนื่องเพราะ จะชวยสรางสมดุลดานพลังงานเพื่อความยั่งยืนของเศรษฐกิจและสังคม จากเหตุ ผ ลดั ง กล า วจึ ง เกิ ด เป น โครงการต น แบบนี้ ขึ้ น มา เพื่อใหความรูความเขาใจเกี่ยวกับเทคโนโลยีดานระบบเซลลแสงอาทิตย ใหกับนักศึกษาและบุคลากรของมหาวิทยาลัยตลอดจนรวมกันผลักดัน หลักสูตรการเรียนรูเพื่อใหนักศึกษาสามารถนําความรูที่ไดไปขยายผล ในการออกแบบและติดตั้งระบบไฟฟา พลั ง งานแสงอาทิต ย ใ นอนาคต

ทั้ ง นี้ ยั ง ให ค วามร ว มมื อ ในการวิ จั ย และพั ฒ นาบุ ค ลากรด า น การประยุกตใชงานเทคโนโลยีเซลลแสงอาทิตย เชนระบบตอเขากับสายสง (Grid Connected) ระบบ Stand Alone และการประยุ ก ต อื่ น ๆ ที่ เ กี่ ย วข อ ง รวมถึ ง การหาแนวทางในการวิ เ คราะห ข  อ มู ล จากระบบ เพื่ อ ปรั บ ปรุ ง คุ ณ ภาพไฟฟ า ให ส ามารถใช ง านได อ ย า งเหมาะสม โดยจั ด กิ จ กรรมเวิ ร  ค ช็ อ ปและร ว มกั น ผลั ก ดั น หลั ก สู ต รการเรี ย นรู  ด า นเทคโนโลยี เ ซลล แ สงอาทิ ต ย นอกจากนี้ทั้งสองฝายยังสงเสริมการดําเนินงานในดานตาง ๆ รวมทั้ ง สนั บ สนุ น วั ส ดุ อุ ป กรณ แ ละสถานที่ และยั ง มี ก ารแลกเปลี่ ย น ขอมูลในการพัฒนางานวิจัย และการจัดอบรมสงเสริมใหเกิดการพัฒนา ดานพลังงานแสงอาทิตย ในประเทศไทยอยางยั่งยืน

84

Energy#54_p84_Pro3.indd 84

4/10/13 11:12 PM

Energy Exhibit กองบรรณาธิการ

รวมพลมันสมองอาชีวศึกษา

ชิงชัยสุดยอดสิ่งประดิษฐ-หุนยนต สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ไดจดั การประกวด สิง่ ประดิษฐของคนรุน ใหมและการแขงขันหุน ยนตยวุ ชนอาชีวศึกษา ระดับชาติ ประจําปการศึกษา 2555 ณ หองเอ็มซีซฮี อลล เดอะมอลล บางกะป กรุงเทพมหานคร โดยไดรบั พระกรุณาธิคณ ุ จาก พระเจาว รวงศเธอ พระองคเจาโสมสวลี พระวรราชาทินดั ดามาตุ เสด็จประทาน รางวัลแกผชู นะการประกวด

ดร.ชัยพฤกษ เสรีรกั ษ เลขาธิการคณะกรรมการการอาชีวศึกษา เปดเผยวา การประกวดสิง่ ประดิษฐของคนรุน ใหม เปนกิจกรรมทีจ่ ดั ขึน้ เพือ่ ใหนกั ศึกษาอาชีวศึกษาไดฝก ฝนทักษะฝมอื นําความรูส าขาวิชาชีพตางๆ มาบูรณาการเพือ่ ประดิษฐผลงานทีเ่ ปนประโยชนตอ สังคมและประเทศชาติ และสนับสนุนใหมกี ารจัดประกวดเพือ่ เปดพืน้ ทีใ่ หนกั ศึกษาไดนาํ ผลงานมา แลกเปลีย่ นเรียนรูร ะหวางกัน สําหรับการแขงขันครัง้ นี้ รับความรวมมือจากสํานักงานกองทุน สนับสนุนการวิจยั , กรมทรัพยสนิ ทางปญญา, นักวิจยั , นักประดิษฐ และผูท รงคุณวุฒใิ นสายวิชาชีพตางๆ ใหคาํ ปรึกษาเพือ่ พัฒนาขีดความ สามารถในการตอยอดผลงานเพือ่ จดสิทธิบตั ร รวมทัง้ สนับสนุนใหมี การพัฒนาผลงานใหสามารถผลิตและเผยแพรในเชิงอุตสาหกรรมและ เชิงพาณิชยได ปนมี้ ผี ลงานสิง่ ประดิษฐทผี่ า นการแขงขันจากระดับภาค สงเขา ประกวดในระดับชาติ จํานวน 130 ผลงาน แบงเปน 6 ประเภท ไดแก 1. สิง่ ประดิษฐเพือ่ พัฒนาคุณภาพชีวติ 2. สิง่ ประดิษฐเพือ่ การประกอบอาชีพ 3. สิง่ ประดิษฐประเภทผลิตภัณฑสาํ เร็จรูป 4. สิง่ ประดิษฐดา นพลังงาน และสิง่ แวดลอม 5. สิง่ ประดิษฐภมู ปิ ญ  ญาสรางสรรคเศรษฐกิจ และ 6. สิง่ ประดิษฐเพือ่ ตอยอดนวัตกรรมและเทคโนโลยี 85

Energy#54_p85-86_Pro3.indd 85

4/23/13 2:24 AM

ผลงานสิ่ ง ประดิ ษ ฐ อ าชี ว ศึ ก ษาที่ เ ข า รั บ ประทานโล ร างวั ล มีจํานวน 30 รางวัล ดังนี้ ประเภทสิ่งประดิษฐเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต รางวัลชนะเลิศ ไดแก เครือ่ งลางอัดจารบีลกู ปนลอรถบรรทุก วิทยาลัยการอาชีพตรัง ประเภทสิ่งประดิษฐเพื่อการประกอบอาชีพ รางวัลชนะเลิศ ไดแก เครื่องบีบนํ้ามันงาขนาดเล็ก วิทยาลัยเทคนิคนครนายก ประเภทสิ่งประดิษฐประเภทผลิตภัณฑสําเร็จรูป รางวัลชนะเลิศ ไดแก บวยชมพูพลาสติก วิทยาลัยอาชีวศึกษาสงขลา ประเภทสิง่ ประดิษฐดา นพลังงานและสิง่ แวดลอม รางวัลชนะเลิศ ได แ ก ป า ยจราจรพลั ง งานแสงอาทิ ต ย วิ ท ยาลั ย การอาชี พ กาญจนาภิเษกหนองจอก ประเภทสิ่ ง ประดิ ษ ฐ ภู มิ ป  ญ ญาสร า งสรรค เ ศรษฐกิ จ และ ภูมิปญญาทองถิ่น รางวัลชนะเลิศ ไดแก เครื่องกรอเสนดายงานถัก วิทยาลัยเทคนิคลําพูน ประเภทสิ่ ง ประดิ ษ ฐ เ พื่ อ พั ฒ นาต อ ยอดนวั ต กรรมและ เทคโนโลยี รางวัลชนะเลิศ ไดแก เครื่องแยกกระปองกาแฟ ทู อิน วัน วิทยาลัยเทคนิคบุรีรัมย

สําหรับรางวัลการแขงขันหุน ยนตยวุ ชนอาชีวศึกษา ระดับชาติ จัด ขึน้ เพือ่ เปดโอกาสใหเยาวชนในพืน้ ทีห่ า งไกล ไดเรียนรูเ ทคโนโลยีหนุ ยนต และสามารถประกอบหุน ยนตขนึ้ เอง โดยผูเ ขาแขงขันเปนนักเรียนจาก โรงเรียนตํารวจตระเวนชายแดน โดยรางวัลชนะเลิศเขารับประทานถวย พระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ไดแก โรงเรียนตํารวจตะเวนชายแดนนเรศวรปาละอู จังหวัดประจวบคีรขี นั ธ โล รางวัลการแขงขันหุน ยนตยวุ ชนอาชีวศึกษา ไดแก รางวัลชนะเลิศอันดับ 1 โรงเรียนตํารวจตระเวนชายแดน บานนาสามัคคี จังหวัดนครพนม นอกจากนี้ ยังมีพธิ มี อบโลรางวัลและเกียรติบตั รเชิดชูเกียรติใหกบั นักเรียน นักศึกษา และผูบ ริหารวิทยาลัยเพือ่ แสดงความชืน่ ชมกับผลงาน ทีส่ รางชือ่ เสียงใหกบั องคกร จากการประกวดในเวทีระดับชาติ และระดับ นานาชาติ ตลอดปการศึกษา 2555 ดวย ไดแก รางวัลการนําเสนอผล งานภาษาอังกฤษ รางวัลชนะเลิศ นางสาวพัชรี กิจกังวล นักศึกษา ระดับ ปวส. 1 วิทยาลัยอาชีวศึกษานครราชสีมา ดานรางวัลผลงานสิ่งประดิษฐที่ไดรับรางวัลจากงาน Seoul International Invention Fair จากประเทศเกาหลี โดยรางวัลเหรียญ ทอง ไดแก ผลงานชุดอุปกรณสกัดนํา้ มันปาลมสําหรับครัวเรือน วิทยาลัย เทคนิคกระบี่ ผลงานอุปกรณชว ยผาผลไม วิทยาลัยการอาชีพบานแพว ผลงาน เตาปง SME วิทยาลัยเทคนิคหาดใหญ และผลงานเครือ่ งสลัดนํา้ มัน ระบบเปาลมรอน วิทยาลัยอาชีวศึกษาเพชรบุรี ผลงานสิง่ ประดิษฐทไี่ ดรบั การจดสิทธิบตั รและอนุสทิ ธิบตั ร ไดแก ผลงานเกาอีป้ รับเปลีย่ นเปนบันได วิทยาลัยเทคนิคสมุทรสาคร อุปกรณ พับใบตอง วิทยาลัยการอาชีพปากชอง กระเปาทีส่ ามารถเปลีย่ นเปน โตะได วิทยาลัยอาชีวศึกษาขอนแกน และเครือ่ งลางหอยแคร วิทยาลัย เทคนิคระยอง รางวัล การจัดสถานที่เรียนรูเทคโนโลยีเฉพาะทางอาชีวศึกษา รางวัลเหรียญทอง ไดแก หองเฉพาะทางเทคโนโลยียานยนต อีซซู ุ ซุปเปอร คอมมอนเรล วิทยาลัยเทคนิคนครราชสีมา หองปฏิบตั กิ ารบัญชี วิทยาลัย อาชีวศึกษาเชียงราย หองปฏิบตั กิ ารถายภาพและตัดตอวีดทิ ศั น วิทยาลัย อาชีวศึกษาธนบุรี หองเฉพาะทางเทคโนโลยีการออกแบบแฟชัน่ วิทยาลัย อาชีวศึกษานครศรีธรรมราช และหอง Self Learning Center วิทยาลัย อาชีวศึกษาเลย การแขงขันหุนยนตบังคับควบคุมดวยแท็บเล็ทและโทรศัพท เคลือ่ นทีร่ ะบบปฏิบตั กิ าร รางวัลชนะเลิศ ไดแก ทีม ลาวา ศิษยวดั กลาง วิทยาลัยสารพัดชางบุรรี มั ย รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 ทีม นิลมังกร บีกนิ ส วิทยาลัยเทคนิคระยอง และรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 ทีม กรุงเกา วิทยาลัยเทคนิคพระนครศรีอยุธยา

86

Energy#54_p85-86_Pro3.indd 86

4/23/13 2:26 AM

Environment Alert โดย : รัฐ เรืองโชติวิทย นักวิชาการสิ่งแวดลอมชํานาญการพิเศษ ศูนยเทคโนโลยีสะอาด ศูนยวิจัยและฝกอบรมดานสิ่งแวดลอม กรมสงเสริมคุณภาพสิ่งแวดลอม

สังคมเมืองที่ไมเอาถาน สังคมเมืองทีข่ นึ้ นําเปนหัวบทความนี้ ตองการชีใ้ หเห็นวา การทีส่ งั คมจะปรับเปลีย่ นพฤติกรรมทีเ่ นนการเผาไหมโดยใชเชือ้ เพลิง ฟอสซิล (Low carbon ) นอยหรือไมใชเลย เปนไปได จากปญหาการเผาของภาคเกษตรกรรม อุตสาหกรรม และเมือง พบวา เมืองเปนสวนหนึง่ ของการเผาทีไ่ มคาํ นึงถึงผลกระทบตอสิง่ แวดลอม ประกอบกับวิถชี วี ติ ของชาวบานทีค่ นุ เคยกับการเผา ไมวา จะเปนการเผาขยะ เผาหญา เผาเพือ่ เอาพืน้ ที่ ซึง่ จากเดิมประชาชนอยูก นั ไมหนาแนน แตเมือ่ กลายเปนเมือง มีชมุ ชน มีกจิ กรรมที่ หลากหลาย มีผคู นมากขึน้ ผลกระทบจากการเผาเกิดเปนมลพิษยอมมีผลมาก เชน ทีเ่ กิดขึน้ ในพืน้ ทีภ่ าคเหนือ ความหมายของ สังคมเมืองทีไ่ มเอาถาน (Low carbon city) เปนเรือ่ งของการจัดการทรัพยากร และการจัดการสิง่ แวดลอมทีด่ ี หรืออีกนัยยะ หนึง่ หมายถึง การใชทรัพยากรอยางมีประสิทธิภาพ โดยการปรับเปลีย่ นพฤติกรรมของประชาชนเพือ่ ใหอยูใ นสภาพแวดลอม ทีด่ ี ไมไดหมายถึงการยกเลิกการเผา มีแบบจําลองทีค่ ดิ ถึงสังคมสูม าตรการรองรับอยางมีประสิทธิภาพ (Efficiency for low carbon society) คือ

หรือเมืองไมเอาถาน ลูกศรทีช่ เี้ ขา 2 เสน คือมาตรการตาง ๆ เพือ่ การรองรับศักยภาพการลดคารบอนของเมือง ซึง่ การใสมาตรการตาง ๆ จะตองไดรบั การยอมรับในการปรับเปลีย่ นพฤติกรรมของชุมชนเมือง จนไดผลลัพททเี่ ปนตัวตนแทจริงของเมือง

แผนภาพ : แสดงถึงแนวทางการปรับเปลีย่ นสังคมสูก ารลดการเผา

87

Energy#54_p87-88_Pro3.indd 87

4/20/13 3:18 PM

กราฟ : แสดงการปลอยกาซเรือกกระจกของเมืองจากทีป่ ลอย ตามปกติกบั มีแนวทางการลดกาซเรือนกระจก กราฟแสดงความสําเร็จในการลดกาซเรือนกระจกจากแนวทาง ตาง ๆ ของเมือง จากทีไ่ มทาํ อะไรเลย (BAU) จนการปฏิบตั เิ พือ่ การไม เอาถาน หรือลดกาซเรือนกระจกอยางมีประสิทธิภาพ S1 Scenario ที่มาจากความรวมมือของประชาชนในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม จากแบบจําลองจะเห็นวา เริม่ ตนจากการประเมินสภาวะปกติของเมือง ที่ปลอยกาซเรือนกระจก ซึ่งตองประเมินจากกิจกรรมตาง ๆ ของ เมืองทีส่ าํ คัญ ไดแก ประชากรของเมือง กิจกรรมการใชพลังงานของ เมือง ขอมูลพืน้ ฐานของเมือง กิจกรรมการเผาขยะของชุมชน การเผา เพือ่ ประโยชนตา ง ๆ ในการดํารงชีวติ ของประชาชนในเมือง ตลอดจน กิจกรรมการคาขาย ธุรกิจ และศาสนา เปนตน เมื่ อ รวบรวมข อ มู ล จากกิ จ กรรมปกติ ข องชุ ม ชนเมื อ งแล ว และฐานคิดจากประชากรของเมืองที่ปลอยกาซเรือนกระจกจะเปน ข อ มู ล พื้ น ฐานในการประเมิ น ถึ ง ภาพรวมของเมื อ งเมื่ อ ไม มี ก าร ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในป จจุบันสูอนาคต หรือที่เรียกวา BAU ดังแสดงในกราฟทีส่ งู ชันเมือ่ ผานพนไปแตละปจนถึงอนาคต ซึง่ แยกยอย เปนสี่สวนสําคัญสําหรับพฤติกรรมของเมืองที่เกิดกาซเรือนกระจก ที่ ต  อ งปรั บ เปลี่ ย นพฤติ ก รรมการบริ โ ภคและการผลิ ต เพื่ อ ไมเอาถาน ไดแก 1. การเผาขยะ การเผาหญา ในเขตเมืองทีท่ าํ เปนปกติ และมีผล กระทบโดยตรงตอชุมชนเมือง และเพิม่ ขึน้ เรือ่ ย ๆ เมือ่ ประชากรขยายตัว ลดการตกคางของขยะทีเ่ กิดขึน้ ในแตละวัน 2. การคมนาคมขนสง การจราจรทีต่ ดิ ขัด การเผาไหมเชือ้ เพลิง ฟอสซิล นํา้ มันตาง ๆ ทีใ่ ชในการขนสง จนสะสมตัวเปนหมอกยามเชา ทีเ่ ราเห็นในบางเมือง

3. การกอสราง มีทงั้ ฝุน ละออง การใชพลังงานในการกอสราง ทีเ่ กิดจากเชือ้ เพลิงฟอสซิลเชนกัน 4. กิจกรรมอืน่ ๆ ของเมือง เชน การเผาศพ ตลาดมีการกําจัด ขยะอินทรียที่ไมถูกวิธี ระบบบําบัดนํ้าเสียที่เกิดกาซเรือนกระจกจาก การหมัก เปนตน ทัง้ ตองวิเคราะหพฤติกรรมทัง้ วงจรชีวติ ของประชาชนใน 1 วัน ที่ ก  อ ให เ กิ ด การปล อ ยก า ซเรื อ นกระจกทั้ ง ที่ ตั้ ง ใจและไม ตั้ ง ใจ เมื่ อ วิ เ คราะห ไ ด แ ล ว ประเมิ น ก า ซเรื อ นกระจกทั้ ง หมดที่ เ กิ ด ขึ้ น ลองใสแนวทางเพื่อลดกาซเรือนกระจก เชน การลดการเผาขยะ การเผาหญา ตามบานเรือน การลดขยะ การคัดแยกขยะของครัวเรือน การจัดระบบคมนาคมสาธารณะ การใชพลังงานทางเลือก หรือพลังงาน ทดแทน การกอสรางที่เปนมิตรตอสิ่งแวดลอม การออกมาตรการ รองรับที่มีผลทั้งทางตรงและทางออมตอการลดกาซเรือนกระจก จะไดกราฟตาม S1 ที่ไดปรับเปลีย่ นพฤติกรรมของประชาชนในเมือง จึงจะไดเปนภาพของเมืองไมเอาถานอยางแทจริง สิง่ ทีก่ ลาวถึงนี้ เปนสิง่ ทีอ่ ยากนําเสนอเพือ่ ใหเมืองใหญ หรือเมือง ทีส่ นใจจะลดกาซเรือนกระจก หรือทีต่ อนนีน้ ยิ มเรียกวา Low carbon city ทีด่ สู วยหรู ประกวดมาตรการตาง ๆ เพือ่ ลดคารบอนของเมือง ซึง่ ดูจะไมยงั่ ยืน ไมไดหวังวาจะเปนแบบอยางทีด่ ี แตตอ งการทําอยางจริงจัง และหามาตรการรองรับการลดกาซเรือนกระจกทีเ่ ปนตัวแทนของเมือง อยางแทจริงมากกวาทําชัว่ คราว บทสรุปของความเปนเมืองไมเอาถาน (Low carbon city) ที่ คาดหวังวา จะมีการวิเคราะหจากฐานของการปลอยกาซเรือนกระจก และกําหนดแผนงานมาตรการรองรับการลดกาซเรือนกระจกอยาง จริงจัง มีความเปนไปไดที่จะตอบสนองตอพฤติกรรมที่ประชาชนตอง รวมแรงรวมใจกันปรับเปลี่ยนอยางแทจริง ไมใชเพื่อวันนี้เทานั้น แต เพือ่ วันขางหนาสําหรับลูกหลานของเรา เอกสารอางอิง Dr.Chan park,Dong kun Lee เอกสารการบรรยาย สังคม คารบอบตํา่ ในเกาหลี ณ มหาวิทยาลัยแหงชาติ Seoul การประชุม วิชาการ กุมภาพันธ 2012

88

Energy#54_p87-88_Pro3.indd 88

4/20/13 3:18 PM

มทร.ธัญบุรี

โชวเครื่องปมระบบไฮดรอลิก แมพิมพแบบผสมสําหรับปมขึ้นรูปฆองเล็ก ผลิตภัณฑทองถิ่นถือเปนเรื่องของโอกาสในการสรางเม็ดเงินใหชุมชนไดเปนกอบเปนกํา หากมีการบริหารจัดการที่ ดี และการทําตลาดที่ครอบคลุม โดยเฉพาะเรื่องของการผลิต เมื่อองคประกอบรอบดานสมบูรณ สินคาติดตลาดแลว แต ยังไมสามารถผลิตเพื่อปอนตลาดไดทัน ก็ถือวายังไมประสบความสําเร็จเทาที่ควร

จั ง หวั ด อุ บ ลราชธานี เ ป น พื้ น ที่ ที่ ขึ้ น ชื่ อ ในเรื่ อ งของการผลิ ต ฆ อ ง เ ป  น ผ ลิ ต ภั ณ ฑ  ที่ อ ยู  คู  กั บ วิ ถี ชี วิ ต ข อ ง ค น ไ ท ย ม า ตั้ ง แ ต  อ ดี ต จนถึ ง ป จ จุ บั น ซึ่ ง แหล ง ผลิ ต ฆ อ งที่ สํ า คั ญ ของไทยในป จ จุ บั น อยู  ที่ บานทรายมูล ตําบลทรายมูล อําเภอพิบูลมังสาหาร โดยฆองที่ทําการ ผ ลิ ต มี ม า ก ม า ย ห ล า ย ช นิ ด แ ล ะ ห ล า ย ข น า ด ส  ว น ใ ห ญ  จ ะ เ ป  น ฆ อ งขนาดใหญ ที่ ใ ช ใ นงานพิ ธี ต  า ง ๆ ต อ มาได มี ก ารต อ ยอดธุ ร กิ จ โดยการผลิ ต ฆ อ งขนาดเล็ ก ขึ้ น จากเศษวั ส ดุ เ หลื อ ใช จ ากการผลิ ต ฆ อ งขนาดใหญ เพื่ อ จํ า หน า ยเป น ของที่ ร ะลึ ก หรื อ ของชํ า ร ว ย เชน พวงกุญแจรูปฆอง หรือเปนของฝากประจําจังหวัดอุบลราชธานี

89

Energy#54_p89-90_Pro3.indd 89

4/24/13 9:24 AM

ปจจุบันปญหาหลักคือเรื่องของกําลังการผลิตที่ไมเพียงพอ กับความตองการของลูกคา ที่ผานมามีการนําอุปกรณของเหลือใช หรือหาซื้อจากรานของเกามาทดลองสรางเครื่องโดยใชกระบอก ไฮดรอลิกกับปมแบบคันโยกทําใหการผลิตทําไดชาและไดผลผลิต นอย สงผลใหสูญเสียโอกาสในการจําหนายมาก ประกอบกับขาด ความรู  ค วามเชี่ ย วชาญในการออกแบบแม พิ ม พ จึ ง ได แ ม พิ ม พ ที่ ไ ม มี คุ ณ ภาพ เกิ ด การสึ ก หรออย า งรวดเร็ ว ฆ อ งเล็ ก ที่ ผ ลิ ต ออกมาชิน้ งานไมเทากัน สงผลใหชนิ้ งานไมไดคณ ุ ภาพ จากปญหาดังกลาว นักศึกษาชั้นปที่ 3 (หลักสูตรตอเนื่อง) ภาควิ ช าวิ ศ วกรรมอุ ต สาหการ คณะวิ ศ วกรรมศาสตร มหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยี ร าชมงคลธั ญ บุ รี ประกอบด ว ย นายอมรเทพ มโนสา นายสุวฒ ั น ทับทิมทอง นายพีรภัทร เต็งวิเศษ นายสรายุ ท ธ อาจน อ ย และนายธนรั ต น ดี ม าก จึ ง ได คิ ด ประดิ ษ ฐ “เครื่ อ งป  ม ระบบไฮดรอลิ ก พร อ มแม พิ ม พ แ บบผสม สํ า หรั บ ป  ม ขึ้ น รู ป ฆ อ งเล็ ก ต น แบบ” โดยมี ดร.กุ ล ชาติ จุ ล เพ็ ญ เปนอาจารยที่ปรึกษา ซึ่งไดรับทุนสนับสนุนจากโครงการพัฒนา ประดิษฐกรรมเพื่อชนบท สํานักงานปลัดกระทรวงวิทยาศาสตรและ เทคโนโลยีประจําปงบประมาณ 2555 นายสรายุ ท ธ อาจน อ ย ตั ว แทนเจ า ของผลงาน กล า วว า จากป ญ หาที่ เ กิ ด ขึ้ น ที ม งานมี แ นวคิ ด ที่ จ ะนํ า เทคโนโลยี ก ารผลิ ต ที่ใชกันในภาคอุตสาหกรรมจากที่ไดศึกษามาถายทอดไปสูชุมชน โดยมีสวนประกอบหลักอยู 2 สวน ดวยกัน คือ การออกแบบและ การสร า งแม พิ ม พ ป   ม ขึ้ น รู ป แบบผสม สามารถตั ด และป  ม ขึ้ น รู ป ฆ อ งเล็ ก ได ใ นขั้ น ตอนเดี ย ว และเครื่ อ งป  ม ระบบไฮดรอลิ ก ทีค่ วบคุมดวยมอเตอรไฟฟาทีม่ แี รงดันสูงสุด 5 ตัน สามารถปม วัสดุ แผนทองเหลือง และวัสดุแผนเหล็กกลาคารบอนตํ่าที่มีความหนา ตัง้ แต 0.5 – 1 มิลลิเมตร และสามารถปม ขึน้ รูปฆองเล็กทีม่ ขี นาดเสนผาน ศูนยกลางของชิน้ งานภายในหลังขึน้ รูปขนาดเทากับ 25.00 ± 0.5 มิลลิเมตร และมีความลึกเทากับ 8.00 ± 0.5 มิลลิเมตร ใชคนควบคุมการทํางาน เพียงคนเดียว และสามารถทําการผลิตได 20 ชิน้ ตอนาที

ผลงานที่ไดจากเครื่องปมระบบไฮดรอลิกมีรูปรางสวยงามและ ลดเวลาการเตรียมชิน้ งาน กอนจะนํามาลงสีและวาดลวดลายหัตถกรรม ดวยฝมอื คน เพือ่ ยังคงภูมปิ ญ  ญาชาวบานแบบดัง้ เดิมทีม่ เี สนหด งึ ดูดใจ ดวยรูปลักษณทเี่ ปนเอกลักษณของวัฒนธรรมไทย นอกจากนี้ ยังสามารถนําวัสดุเหลือใชจากการทําฆองตัวใหญมา ทําการผลิต เพือ่ เพิม่ มูลคาและสงเสริมรายไดใหกบั ชุมชนมากขึน้ จากเดิม ทีผ่ ลิตฆองเล็กเพือ่ ทําเปนพวงกุญแจขายเปนสินคาทีร่ ะลึกและของชํารวย ในงานแตงงานทีเ่ คยขายไดชนิ้ ละ 6-8 บาท แตปจ จุบนั ขายไดชนิ้ ละ 15 บาท สําหรับฆองที่ทําจากวัสดุทองเหลืองถือเปนการเปดตลาดใหม และเปนผูผ ลิตรายแรกและรายเดียวในประเทศไทย สามารถสรางรายได กวาหาหมืน่ บาทตอเดือน จากตนทุนในการผลิตเครือ่ งนีอ้ ยูท ปี่ ระมาณ 200,000 บาท รวมราคาเครือ่ งและแมพมิ พ ปจจุบนั มียอดจําหนายอยูท ี่ ประมาณ 3,000 ชิน้ ตอเดือน โดยมีระยะเวลาคืนทุนประมาณ 2.5 ป ซึง่ เครือ่ งปม ระบบไฮดรอลิกดังกลาวสามารถขึน้ รูปตาง ๆ ได หากมีการ เปลีย่ นแมพมิ พเปนรูปแบบอืน่ ๆ เครือ่ งปม ระบบไฮดรอลิกพรอมแมพมิ พแบบผสมสําหรับปม ขึน้ รูปฆองเล็กตนแบบ เปนผลงานทีไ่ ดรบั รางวัลชนะเลิศดานการออกแบบ ผลิตภัณฑสถาปตยกรรมและหัตถกรรม ในโครงการอบรมเพือ่ เสริม สรางทักษะงานวิจัยและการประกวดงานวิจัยของนักศึกษา ถือเปนผล งานของเด็กไทยในการพัฒนาศักยภาพจากระดับทองถิ่นที่สามารถ ตอยอดสูระดับประเทศไดในอนาคต

90

Energy#54_p89-90_Pro3.indd 90

4/24/13 9:24 AM

Energy Management โดย : อาจารยวัลลภ เรืองดวยธรรม ผูเชี่ยวชาญดานระบบการจัดการพลังงาน ตามกฎกระทรวงฯ และ ISO 50001 wonlop.r@gmail.com

ประกาศกระทรวงพลังงาน

หลักเกณฑและวิธีการดําเนินการจัดการพลังงาน ในโรงงานควบคุมและอาคารควบคุม พ.ศ. ๒๕๕๒ (ตอนที่ 1)

อาศัยอํานาจตามความในขอ ๖ ขอ ๗ วรรคหนึง่ ขอ ๘ วรรคสอง ขอ ๙ ขอ ๑๐ วรรคสอง และ ขอ ๑๑ วรรคสอง แหงกฎกระทรวงกําหนดมาตรฐาน หลักเกณฑ และวิธีการ จัดการพลังงานในโรงงานควบคุม และอาคารควบคุม พ.ศ. ๒๕๕๒ ออกตามความในพระราชบัญญัติการสงเสริมการ อนุรักษพลังงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ ซึ่งแกไขเพิ่มเติมโดยพระ ราชบัญญัติการสงเสริมการอนุรักษพลังงาน (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๐ อันเปนกฎหมาย ที่มีบทบัญญัติบางประการ เกี่ยวกับการจํากัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคล ซึ่งมาตรา ๒๙ ประกอบกับมาตรา ๓๓ มาตรา ๔๑ และมาตรา ๔๓ ของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย บัญญัตใิ หกระทําได โดยอาศัยบทบัญญัตแิ หงกฎหมาย รัฐมนตรีวา การกระทรวง พลังงาน จึงออกประกาศไวดังตอไปนี้ ขอ ๑ ในประกาศนี้ “โรงงานควบคุม” หมายความวา โรงงานที่มีพระราชกฤษฎีกา กําหนดใหเปนโรงงานควบคุมตามมาตรา ๘ “เจาของโรงงานควบคุม” หมายความรวมถึง ผูรับผิดชอบใน การบริหารโรงงานควบคุมดวย “อาคารควบคุม” หมายความวา อาคารที่มีพระราชกฤษฎีกา กําหนดใหเปนอาคารควบคุมตามมาตรา ๑๘ “เจาของอาคารควบคุม” หมายความรวมถึง บุคคลอืน่ ซึง่ ครอบ ครองอาคารควบคุมดวย “ผูตรวจสอบและรับรอง” หมายความวา ผูมีอํานาจตรวจสอบ และรับรองการจัดการพลังงานตามกฎหมายวาดวยการสงเสริมการ อนุรักษพลังงาน “องค ก ร” หมายความรวมถึ ง โรงงานควบคุ ม หรื อ อาคาร ควบคุมแลวแตกรณี “ตรวจสอบ” หมายความวา สํารวจ ตรวจวัด และเก็บขอมูล “คณะทํางานดานการจัดการพลังงาน” หมายความวา กลุม บุคคลที่ไดรับการแตงตั้งจากเจาของโรงงานควบคุมหรือเจาของ อาคารควบคุมซึง่ ตัง้ ขึน้ ตามกฎกระทรวงวาดวยการกําหนดมาตรฐาน หลักเกณฑ และวิธีการจัดการพลังงานในโรงงานควบคุมและอาคาร ควบคุม โดยมีหนาที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการดําเนินการดานตางๆ ที่ เกีย่ วของกับการจัดการพลังงานทัง้ หมดในโรงงานควบคุมหรืออาคาร ควบคุม “อุปกรณ” หมายความรวมถึง เครื่องจักรและวัสดุที่ใชใน โรงงานควบคุมหรืออาคารควบคุม “การใชพลังงานทีม่ นี ยั สําคัญ” หมายความถึง การใชพลังงานที่ มีสดั สวนทีส่ งู เมือ่ เปรียบเทียบกับการใชพลังงานโดยรวมขององคกร ระบบ หรืออุปกรณ นั้น

หมวด ๑ การประเมินศักยภาพการอนุรักษพลังงาน

ขอ ๒ ใหเจาของโรงงานควบคุมและเจาของอาคารควบคุม ประเมินศักยภาพการอนุรกั ษพลังงาน โดยการตรวจสอบและวิเคราะห สภาพการใชพลังงานที่มีนัยสําคัญในโรงงานควบคุมหรืออาคาร ควบคุมของตน เพื่อหาสภาพการสูญเสียพลังงาน รวมทั้งกําหนด มาตรการในการลดการสูญเสียดังกลาว การประเมินการใชพลังงานที่มีนัยสําคัญใหพิจารณาปจจัย หลักในการประเมิน ไดแก ขนาดการใชพลังงาน ชัว่ โมงการใชงาน และ ศักยภาพในการปรับปรุง ขอ ๓ ในการดําเนินการประเมินศักยภาพการอนุรักษพลังงาน ตามขอ ๒ ใหเจาของโรงงานควบคุมและเจาของอาคารควบคุมประเมิน หาสภาพการใชพลังงานทีม่ นี ยั สําคัญในระดับองคกร ระดับผลิตภัณฑ หรือบริการ และระดับอุปกรณ ตามหลักเกณฑและวิธีการที่กําหนด ดังตอไปนี้ (๑) การประเมินระดับองคกร ใหเจาของโรงงานควบคุมและ เจาของอาคารควบคุมรวบรวมขอมูลเกี่ยวกับระบบไฟฟา การผลิต หรือการบริการ และการใชพลังงาน ตั้งแตเดือนมกราคมถึงเดือน ธันวาคมของปที่ผานมา เพื่อนําขอมูลมาวิเคราะหหาสัดสวนการใช พลังงานในระบบ หรือกระบวนการผลิตตางๆ ทัง้ นีเ้ พือ่ ใชเปรียบเทียบ หาสถานภาพการใชพลังงานรวมขององคกร (๒) การประเมินระดับผลิตภัณฑหรือบริการ ในกรณีที่ องคกรมีการใชพลังงานในการผลิตและบริการ ที่สามารถแยกไดเปน หลายผลิตภัณฑหรือหลายบริการ ใหเปรียบเทียบตนทุนทางพลังงาน การผลิตสินคาหรือบริการ โดยการวิเคราะหกระบวนการผลิตหรือ การบริ การและหาคาการใชพลังงานจําเพาะ (Specific energy consumption) จากอัตราสวนของปริมาณการใชพลังงานตอปจจัย 91

Energy#54_p91-93_Pro3.indd 91

4/11/13 12:11 AM

ที่มีผลกระทบตอการใชพลังงานในแตละผลิตภัณฑหรือบริการ ตาม หลักเกณฑและวิธีการที่กําหนดดังตอไปนี้ (ก) โรงงานควบคุม ใหหาคาการใชพลังงานจําเพาะโดยใช อัตราสวนของปริมาณการใชพลังงานทั้งหมดตอหนวยผลผลิต (ข) อาคารควบคุ ม ให ห าค า การใช พ ลั ง งานจํ า เพาะ โดยใชอัตราสวนของปริมาณการใชพลังงานทั้งหมดตอปจจัยที่มี ผลกระทบตอการใชพลังงานในอาคาร เชน จํานวนหองพักทีจ่ าํ หนายได ในกรณีของโรงแรม หรือจํานวนผูใชบริการของอาคารในกรณีของ โรงพยาบาล หรือจํานวนพื้นที่ใชสอยที่ใชงานจริงในกรณีของอาคาร ทั่วไป เปนตน (๓) การประเมินระดับอุปกรณ ใหประเมินการใชพลังงานที่มี นัยสําคัญของแตละอุปกรณหลัก รวมทัง้ วิเคราะหหาประสิทธิภาพการ ใชพลังงานและการสูญเสียพลังงานในแตละอุปกรณ ขอ ๔ ใหนําขอมูลรายละเอียดและผลการประเมินศักยภาพ การอนุรกั ษพลังงานตามหมวดนีร้ วมเปนหนึง่ ของรายงานการจัดการ พลังงาน ซึ่งตองสงใหอธิบดีตามหมวด ๖ ของประกาศนี้

หมวด ๒ เปาหมายและแผนอนุรักษพลังงาน

ขอ ๕ เจาของโรงงานควบคุมและเจาของอาคารควบคุมตอง ดําเนินการจัดทําเปาหมายและแผนอนุรักษพลังงานสําหรับโรงงาน ควบคุมหรืออาคารควบคุมตามรายละเอียดที่กําหนดในขอ ๗ และ ขอ ๘ ตามลําดับ ใหนาํ เปาหมายและแผนอนุรกั ษพลังงานทีจ่ ดั ทําขึน้ ตามขอนีร้ วม เปนสวนหนึง่ ของรายงานการจัดการพลังงานซึง่ ตองจัดสงใหแกอธิบดี ตามหมวด ๖ ของประกาศนี้ ขอ ๖ ในการจัดทําเปาหมายและแผนอนุรกั ษพลังงาน ใหนาํ ขอมูล การใชพลังงานและขอมูลเกี่ยวกับปจจัยอื่นที่มีผลกระทบตอการใช พลังงาน ตลอดจนผลการประเมินศักยภาพการอนุรักษพลังงาน และมาตรการอนุรักษพลังงาน ซึ่งรวบรวมหรือจัดทําตามหมวด ๑ มาใชประกอบการกําหนดเปาหมายและแผนอนุรักษพลังงานดวย ขอ ๗ การจัดทําเปาหมายการอนุรักษพลังงานตามหมวดนี้ ให แยกเปนมาตรการดานไฟฟาและดานความรอน โดยอยางนอยตอง มีรายละเอียดดังตอไปนี้

(๑) ชื่อมาตรการอนุรักษพลังงานและตัวชี้วัดความสําเร็จ ของเปาหมายการอนุรักษพลังงานแตละมาตรการ ซึ่งกําหนดเปน รอยละของการใชพลังงานที่ประสงคจะใหลดลงเทียบกับปริมาณการ ใชพลังงานรวมของปที่ผานมา (๒) เงินลงทุนและระยะเวลาคืนทุนในการดําเนินมาตรการ อนุรักษพลังงานแตละมาตรการ ขอ ๘ แผนอนุรกั ษพลังงานตองจัดทําขึน้ เพือ่ ใหการดําเนินการ บรรลุเปาหมายการอนุรักษพลังงานของโรงงานควบคุมหรืออาคาร ควบคุม โดยแยกเปนมาตรการดานไฟฟาและดานความรอน โดย อยางนอยตองมีรายละเอียดดังตอไปนี้ (๑) รายชื่ อ มาตรการอนุ รั ก ษ พ ลั ง งานสํ า หรั บ โรงงาน ควบคุมหรืออาคารควบคุม และวัตถุประสงคของการดําเนินมาตรการ อนุรักษพลังงานแตละมาตรการ (๒) ระยะเวลาที่ใชในการดําเนินมาตรการอนุรักษพลังงาน แตละมาตรการโดยระบุระยะเวลาเริ่มตนและระยะเวลาสิ้นสุดของการ ดําเนินการ (๓) เงิ น ลงทุ น ที่ ต  อ งใช ใ นการดํ า เนิ น มาตรการอนุ รั ก ษ พลังงานแตละมาตรการ (๔) ผูรับผิดชอบในการดําเนินมาตรการอนุรักษพลังงาน แตละมาตรการ ขอ ๙ ในการดําเนินการตามแผนอนุรักษพลังงานที่จัดทําขึ้น ในขอ ๘ ใหเจาของโรงงานควบคุมและเจาของอาคารควบคุมจัดทํา แผนการฝกอบรมและกิจกรรมเพือ่ สงเสริมการอนุรกั ษพลังงาน โดย อยางนอยตองมีรายละเอียดดังตอไปนี้ (๑) ชือ่ หลักสูตรการฝกอบรมหรือกิจกรรมเพือ่ สงเสริมการ อนุรักษพลังงาน (๒) กลุมเปาหมายของผูเขาอบรม (๓) ระยะเวลาในการฝกอบรมหรือดําเนินกิจกรรมเพื่อสง เสริมการอนุรักษพลังงาน (๔) ผูรับผิดชอบในการฝกอบรมแตละหลักสูตรหรือการ ดําเนินกิจกรรมเพื่อสงเสริมการอนุรักษพลังงานแตละกิจกรรม ขอ ๑๐ ใหเจาของโรงงานควบคุมและเจาของอาคารควบคุม เผยแพรแผนการฝกอบรมและกิจกรรมเพื่อสงเสริมการอนุรักษ พลังงานใหบุคลากรของโรงงานควบคุมหรืออาคารควบคุมทราบ อยางทั่วถึง

หมวด ๓ การดําเนินการตามแผนอนุรกั ษพลังงาน การตรวจสอบ และวิเคราะหการปฏิบัติตามเปาหมาย และแผนอนุรักษ พลังงาน

92

Energy#54_p91-93_Pro3.indd 92

ขอ ๑๑ ใหเจาของโรงงานควบคุมและเจาของอาคารควบคุม ควบคุมดูแลใหมีการดําเนินการตามแผนอนุรักษพลังงาน รวมทั้ง แผนการฝกอบรมหรือกิจกรรมเพื่อสงเสริมการอนุรักษพลังงานซึ่ง จัดทําขึ้นตามหมวด ๒ ขอ ๑๒ เพือ่ ประโยชนในการควบคุมดูแลตามขอ ๑๑ ใหเจาของ โรงงานควบคุมและเจาของอาคารควบคุมมอบหมายใหคณะทํางาน ดานการจัดการพลังงานดําเนินการใหผูรับผิดชอบมาตรการอนุรักษ พลังงานแตละมาตรการตามแผนอนุรักษพลังงาน และแผนการฝก อบรมและกิ จ กรรมเพื่ อ ส ง เสริ ม การอนุ รั ก ษ พ ลั ง งานของโรงงาน ควบคุ ม หรื อ อาคารควบคุ ม รายงานผลการดํ า เนิ น การตามแผน ดังกลาวใหคณะทํางานดานการจัดการพลังงานทราบอยางสมํ่าเสมอ ขอ ๑๓ เมื่อไดรับรายงานตามขอ ๑๒ ใหคณะทํางานดานการ จัดการพลังงานตรวจสอบและวิเคราะหผลการดําเนินการตามแผน ดังกลาววาเปนไปตามเปาหมายและแผนที่กําหนดไวหรือไม การตรวจสอบและวิเคราะหตามวรรคหนึ่ง ใหดําเนินการตาม ชวงเวลาทีเ่ หมาะสมอยางนอยสามเดือนตอครัง้ และใหดาํ เนินการเปน 4/11/13 12:11 AM

รายมาตรการตามที่กําหนดในแผนอนุรักษพลังงานและแผนการฝก อบรมและกิจกรรมเพื่อสงเสริมการอนุรักษพลังงาน ในกรณี ที่ ป รากฏจากการตรวจสอบและวิ เ คราะห ผ ลการ ดําเนินการตามแผนดังกลาววาการดําเนินการไมเปนไปตามเปาหมาย ที่กําหนด ใหคณะทํางานดานการจัดการพลังงานระบุสาเหตุของการ ไมบรรลุผลนั้น ตามหลักเกณฑและวิธีการที่นิยมใชและเชื่อถือได และเสนอแนะแนวทางการแกไขในรายงานผลการดําเนินการที่ตอง จั ด ทํ า ตามข อ ๑๔ เพื่ อ ทบทวนหรื อ ปรั บ ปรุ ง เป า หมายและแผน อนุรักษพลังงานตอไป ขอ ๑๔ เมื่อไดตรวจสอบและวิเคราะหผลการดําเนินการตาม เปาหมายและแผนอนุรกั ษพลังงานตามขอ ๑๓ แลว ใหเจาของโรงงาน ควบคุมหรือเจาของอาคารควบคุมดําเนินการใหคณะทํางานดานการ จัดการพลังงานจัดทํารายงานผลการดําเนินการตามแผนอนุรักษ พลังงานแตละมาตรการตามที่กําหนดในเปาหมายและแผนอนุรักษ พลังงานตามแบบรายงานผลการตรวจสอบและวิเคราะหการปฏิบัติ ตามเปาหมายและแผนอนุรักษพลังงาน รวมทั้งแผนการฝกอบรม และกิจกรรมเพื่อสงเสริมการอนุรักษพลังงาน โดยอยางนอยตองมี รายละเอียดดังตอไปนี้ (๑) สรุปผลการติดตามการดําเนินการตามแผนอนุรักษ พลังงานโดยอยางนอยตองมีรายละเอียดซึง่ ประกอบดวยชือ่ มาตรการ อนุรกั ษพลังงาน สถานภาพการดําเนินการ และปญหาและอุปสรรคใน การดําเนินการ(ถามี)

(๒) ผลการตรวจสอบและวิเคราะหการปฏิบตั ติ ามเปาหมาย และแผนอนุรักษพลังงานสําหรับมาตรการดานไฟฟาและมาตรการ ดานความรอน โดยอยางนอยตองมีรายละเอียดดังตอไปนี้ (ก) ชื่อมาตรการอนุรักษพลังงานที่ดําเนินการแตละ มาตรการ (ข) ระยะเวลาดําเนินการมาตรการอนุรักษพลังงาน ตามแผนและระยะเวลาทีเ่ กิดขึน้ จริง (ค) สถานภาพการดําเนินการทีเ่ กิดขึน้ จริง (ง) เงินลงทุนทีใ่ ชตามแผนและเงินลงทุนทีเ่ กิดขึน้ จริง (จ) ผลการอนุรกั ษพลังงานตามแผนและทีเ่ กิดขึน้ จริง (ฉ) ปญหาและอุปสรรคทีเ่ กิดขึน้ ในระหวางการดําเนินการ (ช) ความคิดเห็นและขอเสนอแนะ (๓) สรุปผลการติดตามการดําเนินการของหลักสูตรการ ฝกอบรมและกิจกรรมเพื่อสงเสริมการอนุรักษพลังงาน โดยอยาง นอยตองมีรายละเอียดซึง่ ประกอบดวยชือ่ หลักสูตรการฝกอบรมหรือ กิจกรรมเพื่อสงเสริมการอนุรักษพลังงาน สถานภาพการดําเนินการ ปญหาและอุปสรรคในการดําเนินการ(ถามี) และจํานวนผูเขาอบรม ใหนํารายงานผลการตรวจสอบและวิเคราะหการปฏิบัติตาม เปาหมายและแผนอนุรั กษพลั งงาน ที่จั ดทํ าขึ้ นตามข อนี้รวมเป น สวนหนึ่งของรายงานการจัดการพลังงานซึ่งตองจัดสงใหแกอธิบดี ตามหมวด ๖ ของประกาศนี้ ติดตามอานตอฉบับหนา…

93

Energy#54_p91-93_Pro3.indd 93

4/11/13 12:11 AM

Vehicle Concept กองบรรณาธิการ

AIRBUS CONCEPT PLANE เครื่องบินและหองโดยสารแหงอนาคต

AIRBUS ผูน าํ ดานการผลิตเครือ่ งบิน ไดเปดตัวเครือ่ งบินแหงอนาคตในป ค.ศ. 2050 ภายใตแนวคิค เปดประสบการณ ทางการบินรูปแบบใหม ลดความอึดอัดที่มาจากการโดยสารเครื่องบิน โดยทั้งหมดนี้ไดรับแรงบันดาลใจมาจากการ เขาถึงธรรมชาติอยางแทจริง

สําหรับเครือ่ งบินแหงอนาคตนีไ้ ดนาํ เอาโซนสวนตัวเขามาแทนที่ ระดับชั้นตาง ๆ ที่มีอยูแตเดิม เพื่อมอบประสบการณทางการบิน ที่ เ หนื อ ระดั บ ยิ่ ง ขึ้ น โดยในขณะเดิ น ทางไปยั ง จุ ด หมายปลายทาง ผูโดยสารในป ค.ศ. 2050 จะมีพื้นที่เพื่อพบปะทางสังคม ไมวาจะ เปนการเพลิดเพลินไปกับการเลนเกมกอลฟเสมือนจริง หรือจัดประชุม แบบอินเตอรแอ็คทีฟ และยังสามารถอานนิทานกอนนอนใหลูก ๆ ซึ่งอยูที่บานฟง และในขณะเดินทางผูโดยสารสามารถเพลิดเพลิน ไปกับการชมวิวทิวทัศนภายนอกได 94

Energy#54_p94-95_Pro3.indd 94

4/23/13 1:09 AM

AIRBUS CONCEPT PLANE อัดแนนดวยเทคโนโลยีแหง อนาคต ทีท่ าง AIRBUS ตัง้ เปาใหบริการภายในป ค.ศ. 2050 ประกอบ ไปดวย เทคโนโลยีหลายอยางซึง่ ชวยลดการเผาไหมของเชือ้ เพลิง ลด การปลอยกาซเรือนกระจก ขยะ และเสียง และยังไดเขาถึงนวัตกรรมและ เทคโนโลยีทจี่ ะเปดประสบการณทางการบินในอนาคตใหกบั ผูโ ดยสาร โครงสรางถูกออกแบบเลียนแบบกระดูกของนก เพื่อเพิ่มพละ กําลังในการบินไดมากขึ้น นอกจากนี้ยังมีผนังอัจฉริยะที่สามารถ ควบคุมอุณหภูมิอากาศอัตโนมัติ โครงสรางหองโดยสารใชวัสดุ ไบโอนิก (Bionic) ทีส่ รางเลียนแบบกระดูกนก (นํา้ หนักเบา แตแข็งแกรง) ผนังหองโดยสารเปนแผนวัสดุอจั ฉริยะแหงอนาคตทีส่ ามารถควบคุม อุณหภูมอิ ากาศ และทําใหผโู ดยสารมองเห็นโลกภายนอกไดทงั้ กลาง วันและกลางคืนในรูปแบบพาโนรามิค นอกจากนนีย้ งั มีการผสมผสาน เขากับเครือขายเสนประสาท เพือ่ สรางความอัจฉริยะระหวางผูโ ดยสาร และเครื่องบิน โดยเทคโนโลยีนี้สามารถวิเคราะหและตอบสนองตาม ความตองการของผูโดยสาร อาทิ ที่นั่งที่สามารถเปลี่ยนแปลงตาม สรีระรางกายของผูโดยสารได ภายในหองโดยสารจัดโซนสําหรับพักผอนทีพ ่ รอมดวยวิตามิน ทางอากาศมีสารตานอนุมูลอิสระ, แสงเพื่อสรางบรรยากาศผอน คลาย ในขณะที่เพลิดเพลินไปกับการชมวิวทิวทัศนภายนอก และยัง มีการบําบัดดวยกลิ่นหอมหรือกลิ่น อโรมาเธราพี พรอมการนวดกด จุดเสริมเขาไปดวย โซนตรงกลางของหองโดยสารมีพื้นที่เพื่อพบปะ ทางสังคม ซึ่งในสวนนี้จะเปนการฉายภาพปอปอัพเสมือนจริงที่จะ เปลี่ยนแปลงตามรูปแบบความบันเทิงที่คุณตองการ จากเกมสสาม มิติ (Holographic Gaming) และอื่น ๆ อีกมากมาย นอกจากนี้ ยังมีการจัดโซนเทคโนโลยีอัจฉริยะที่มาพรอมกับ ฟงกชั่ น มากมายสามารถปรั บ เปลี่ ย นได ต ามความต อ งการของ ผูโดยสาร เพื่อใหเปนไปตามความตองการของแตละบุคคลการ บริการจะปรับเปลี่ยนตั้งแตการบริการพื้นฐานไปสูการบริการใน รูปแบบทีห่ รูหรา และผูโ ดยสารยังสามารถใชชวี ติ เฉกเชนเดียวกับอยู บนพื้ น ดิ น ด ว ยการมอบประสบการณ ที่ เ หนื อ ระดั บ ในแต ล ะโซน สายการบินสามารถกําหนดราคาใหมีความแตกตางกัน รวมถึงทําให ผูโดยสารไดรับประโยชนจากการเดินทางทางอากาศดวยผลกระทบ ทางสิ่งแวดลอมเพียงเล็กนอย

95

Energy#54_p94-95_Pro3.indd 95

4/23/13 1:11 AM

Saving Corner โดย คุณทนงศักดิ์ วัฒนา

เทคโนโลยี ก ารกั ก เก็ บ ความร อ น และ วัสดุกกั เก็บความรอน (Thermal Energy Storage) ตอนที่ 2 การสะสมหรือกักเก็บพลังงานความรอน (Heat Energy Storage )

การสะสมพลังงานความรอน เปนกระบวนการเก็บรักษาความรอนไวในวัสดุที่สามารถเก็บสะสมพลังงานความรอนไวได โดยทั่วไปการเก็บ สะสมพลังงานความรอนจะเก็บใน 2 รูปแบบ คือ เก็บในรูปของพลังงานความรอนเลย หรือเก็บในรูปของเคมี (ดังแสดงในรูปที่ 4) แตในทีน่ จี้ ะกลาว เฉพาะการเก็บสะสมพลังงานความรอนในรูปของพลังงานความรอน

รูปที่ 4 รูปแบบการเก็บสะสมพลังงานความรอน

การสะสมพลังงานความรอนในรูปแบบนี้ จะมีอณ ุ หภูมไิ มสงู มากนัก โดยทั่วไปจะตํ่ากวา 150OC แตอยางไรก็ตามการสะสมพลังงานความ รอนในรูปแบบนี้ มีการนํามาประยุกตใชงานกันอยางกวางขวาง เชน เครื่องทํานํ้ารอนพลังงานแสงอาทิตย โดยใชนํ้าเปนตัวกลางในการ สะสมความรอน หรือเครื่องอบแหงพลังงานแสงอาทิตย โดยใชกอน หินเปนตัวสะสมความรอน เปนตน ตัวอยางวัสดุที่ใชสะสมความรอน ดวยความรอนสัมผัส (ดังแสดงในตารางที่ 1) แตใชวาระบบสะสม พลังงานแบบความรอนสัมผัส จะไมสามารถทําอุณหภูมิใหสูงได อยางเชน มีการใชแกสฮีเลียมเปนตัวกลางในการแลกเปลีย่ นความรอน กับวัสดุความรอน ซึ่งสามารถทําอุณหภูมิไดสูงถึง 400 OC

รูปแบบของการสะสมความรอน พลังงานความรอนสามารถ เก็บรักษาไดโดยการเปลีย่ นแปลงพลังงานภายใน (Internal Energy) คือ พลังงานศักยและพลังงานจลนของอะตอมและโมเลกุลของสาร ตัวกลางที่ใชเก็บสะสมความรอน ซึ่งมีอยู 2 รูปแบบ คือ การสะสม ความรอนดวยความรอนสัมผัส (Sensible heat storage system) และ การสะสมความรอนดวยความรอนแฝง (Latent heat storage system) 1. การสะสมความรอนดวยความรอนสัมผัส (Sensible heat storage system) เปนรูปแบบของการสะสมพลังงานความรอน โดยการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิของวัสดุ หรือตัวกลางสะสมความรอน โดยที่ตัวกลางไมไดเปลี่ยนสถานะ เชน ของเหลว หรือของแข็ง เมื่อ ตองการนําความรอนที่สะสมอยูในวัสดุสะสมความรอนไปใชงาน โดย การนําตัวกลางมาแลกเปลีย่ นความรอน พลังงานความรอนทีส่ ะสมใน วัสดุสะสมความรอนจะเปนไปตามสมการ ที่ (1) Q = m Cp (∆T)…………………………………………( 1 ) หรือ Q = V ρ Cp (∆T)………………………………………( 2 ) เมื่อ Q คือ ปริมาณความรอนทีส่ มั ผัสทีส่ ะสมในวัสดุสะสมความรอน (J) m คือ มวลของวัสดุ (kg) Cp คือ คาความจุความรอนของวัสดุ (J/kg OC) ∆T คือ ผลตางของอุณหภูมเิ ริม่ ตน และสุดทายของวัสดุ ( OC) ρ คือ ความหนาแนนของวัสดุเก็บความรอน ( kg/m3 ) V คือ ปริมาตรของวัสดุเก็บความรอน ( m3 )

ตารางที่ 1 แสดงวัสดุสะสมความรอนบางชนิดที่ใช ในการ สะสมความรอนดวยความรอนสัมผัส ทีม่ า : http://www.engineeringtoolbox.com/sensibleheat-storage-d_1217.html

96

Energy#54_p96-97_Pro3.indd 96

4/11/13 12:17 AM

รูปแบบของการสะสมความรอนแบบการสะสมความรอนดวย ความรอนสัมผัส สามารถแบงออกไดเปน 2 รูปแบบ คือ การสะสม พลังงานความรอนโดยใชของเหลว (Liquids) เปนตัวกลาง และใช ของแข็ง (Solid) เปนตัวกลาง (Packed Bed) 1.1) การสะสมพลังงานความรอนโดยใชของเหลว (Liquids) การสะสมพลังงานแบบนี้ นิยมใชนํ้าเปนตัวกลาง หรือวัสดุสะสม ความรอน เนื่องจากนํ้ามีคาความจุความรอนสูง ราคาถูก หาไดงาย โดยเฉพาะงานทีไ่ มตอ งการใชอณ ุ หภูมสิ งู มากนัก เชน เครือ่ งทํานํา้ อุน พลังงานแสงอาทิตย

รูปที่ 6 การประยุกตใชงานของระบบสะสมพลังงานความรอน โดยใชของเหลวเปนตัวกลางในการสะสมความรอน 1.2) การสะสมพลังงานความรอนโดยใชของแข็ง (Solid) เปนตัวกลาง (Packed Bed) Backed Bed ซึ่งทําจาก กรวด หิน ดิน ทราย หรือวัสดุของแข็งอยางอืน่ ทีส่ ามารถเก็บสะสมวามรอนไวได โดยอาศัยคาความจุความรอนของ Bed ของของแข็งวางซอน หรือ จัดวางหลวม ๆ โดยใหสารแลกเปลี่ยนความรอนสามารถ (ของไหล) เคลื่อนที่ไหลผานไปได เพื่อให Bed สามารถสะสมความรอน หรือ ระบายความรอนออกมาได ในระบบสะสมความรอนดวยความรอนสัมผัส การพิจารณา เลือกวัสดุที่นํามาเปนวัสดุเก็บความรอน โดยทั่วไปจะพิจารณาจาก คาความจุความรอน และคาความหนาแนนของวัสดุ (ρ x Cp) ซึ่งผล คูณของคาดังกลาว ยิ่งมีคาสูง ยอมทําใหวัสดุนั้นสามารถเก็บความ รอนไดสูง นอกจากตัวแปรดังกลาวแลว ยังตองพิจารณาจาก หาได งาย และราคาถูก เมื่อพิจารณาในสวนของของเหลว พบวา นํ้าเปน สารเก็บความรอนทีม่ ศี กั ยภาพสูง จึงนิยมใชกนั อยางแพรหลาย สวน ของแข็งวัสดุที่มีศักยภาพสูง คือ หิน 2. การสะสมความรอนดวยความรอนแฝง (Latent heat storage system) เปนการสะสมพลังงานความรอนในวัสดุ โดย การเพิ่มอุณหภูมิของวัสดุสะสมความรอน จนทําใหวัสดุเกิดการ เปลีย่ นเฟส (Phase) จากของเหลวไปเปนแก็ส หรือ จากของแข็งไปเปน ของเหลว ซึ่งอาจเกิดขึ้นที่อุณหภูมิคงที่ก็ได วัสดุที่ใชสะสมความรอน แบบนี้ เรามักเรียกวา วัสดุเปลี่ยนเฟส (PCM; Phase Change Material) เมื่อตองการจะใชความรอน โดยการผานของไหล หรือ ตัวกลางที่มีอุณหภูมิตํ่า ผานไปยังวัสดุเปลี่ยนเฟส หรือ PCM วัสดุ เปลี่ ย นเฟสจะคอ ย ๆ คายความรอ น และถ า ยเทไปยั ง ตั ว กลาง ทําใหตัวกลางมีอุณหภูมิเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งคาพลังงานความรอนที่สาร ตัวกลางไดรับ จะเปนไปตามสมการที่ (3) โดยทั่วไปมักนิยมใช PCM ที่เปลี่ยนจากของแข็งไปเปนของเหลว เนื่องจากปริมาตรของสารจะ ไมเปลี่ยนแปลงมากนัก งายตอการออกแบบภาชนะบรรจุ

เมื่อ

Q = m Cp (ΔT) = m Cp (Tt – Tf) ……………………… (3)

Q คือ ปริมาณความรอนที่ตัวกลาง หรือ ของไหล ไดรับ (J) m คือ มวลของสารตัวกลาง หรือของไหล (kg) Cp คือ คาความจุความรอนของสารตัวกลาง หรือของไหล (J/kg OC) ΔT คือ ผลตางของอุณหภูมิเริ่มตน และสุดทายของสาร ตัวกลาง หรือของไหล (OC) Tt คือ อุณหภูมิเริ่มตนของสารตัวกลาง หรือ ของไหล(OC) Tf คือ อุณหภูมสิ ดุ ทายของสารตัวกลาง หรือของไหล( OC) ปจจุบันมีหลายหนวยงาน หรือแมแตบริษัทเอกชน พยายาม ศึกษาคนควาเพื่อผลิตวัสดุเปลี่ยนเฟส (PCM) ออกจําหนายใน เชิงพาณิชย เชน บริษัท Mitsubishi Chemical ประเทศญี่ปุน , บริษัท PCM Thermal Solutions ประเทศสหรัฐอเมริกา เปนตน วัสดุเปลี่ยนเฟส (PCM) ที่ดี ควรมีคุณสมบัติพื้นฐานตอการกักเก็บ พลังงานความรอน ดังนี้ 1. มีคาความรอนของการหลอมเหลว และคาคงที่ของการเก็บ ความรอนสูง 2. มีชวงอุณหภูมิของการหลอมเหลวที่เหมะสมกับการใชงาน 3. ใชงานงายในสภาวะความดันบรรยากาศ 4. มีความเสถียรสูง และทนทานตอการเสือ่ มสภาพในสภาวะปกติ 5. ไมเปนพิษ หรือมีผลกระทบตอระบบที่ใชงาน รวมถึงตอ สิง่ แวดลอม 6. ไมเสื่อมสภาพเมื่อมีการหลอมเหลว หรือแข็งตัวจากการ ใชงานเปนเวลานาน ๆ 7. ในการใช ง าน การหลอมเหลวหรื อ แข็ ง ตั ว ปริ ม าณ ไมเปลี่ยนแปลงมากนัก 8. สามารถนําความรอนไดดี 9. ราคาถูก และหาไดงายในทองถิ่น แตอยางไรก็ตาม วัสดุเปลีย่ นเฟสสามารถแบงออกได 3 ประเภท ใหญ ๆ คือ สารอินทรีย ( Organic) สารอนินทรีย (Inorganic) และ สารหลายองคประกอบ หรือยูเทกติก (Eutectic) (ดังแสดงในรูปที่ 7)

รูปที่ 7 แสดงการแบงประเภทของวัสดุเปลี่ยนเฟส (PCM) ที่มา : http://epg.eng.ox.ac.uk/content/phasetransformation-phase-change-materials-pcm ในการเลือกใชงานวัสดุเปลีย่ นเฟส (PCM) ผูอ อกแบบควรตอง ศึกษาถึงคุณสมบัติของวัสดุเปลี่ยนเฟสเปนอยางดี เพื่อสามารถนํา ไปใชอยางถูกตองและเหมาะสมในแตละงาน ซึ่งหมายถึงประสิทธิภาพ และตนทุนสรางและเดินระบบ ติดตามอานตอฉบับหนา…

97

Energy#54_p96-97_Pro3.indd 97

4/11/13 12:17 AM

Energy Clinic

ศูนยปรึกษาการประหยัดพลังงาน หอการคาไทย

การเพิ่ ม ประสิ ท ธิ ภ าพการใช ม อเตอร เ กี ย ร ทดแทนสายพานขับในระบบสง-ถายกําลัง สวัสดีครับอาจารย ตอนนีโ้ รงงานผมเสียคาใชจา ยดานพลังงานสูงมากเลยครับ เนือ่ งจากทางฝาย Production มีการผลิต คอนขางมาก แตยอดขายสินคาไมดี เพราะคาเงินบาทแข็งคาขึน้ (ทางบริษทั ผลิตสินคาสงออก 100 % นะครับ) ทําใหตน ทุนตอ หนวยผลิตภัณฑสงู ขึน้ ตามไปดวย ทางผูบ ริหารไดใหนโยบายลดตนทุนลงอีก 2-5 % ผมเลยตองรบกวนอาจารยอกี แลวครับ เนือ่ งจากมาตรการตาง ๆ ทีท่ างอาจารยไดแนะนํามาผมทําตามจนหมดแลว เลยมองไมออกวาจะลดสวนไหน เครือ่ งจักรตาง ๆ ใน กระบวนการผลิตมีการทํา PM ตลอด มีแตมอเตอรชดุ สายพานขับเคลือ่ นเครือ่ งจักรและระบบลําเลียง (Conveyer) ซึง่ ใชงานเปน จํานวนมากในกระบวนการผลิต ทีย่ งั ไมมกี ารปรับปรุงและมอเตอรกเ็ กามากแลว เลยอยากถามอาจารยวา จะเปลีย่ นเปนมอเตอร ประสิทธิภาพสูงดีไหมครับ หรือวามีเทคโนโลยีอนื่ เพิม่ เติมทีจ่ ะสามารถประหยัดพลังงานในสวนนีไ้ ดบา งครับ A : เปนทีท่ ราบกันดีวา ในปจจุบนั มอเตอรประสิทธิภาพสูง (High efficiency motor HEM) เปนมอเตอรทไี่ ดรบั การปรับปรุงขึน้ มาจาก มอเตอรธรรมดาแบบเดิม ๆ หรือทีเ่ รียกกันโดยทัว่ ไปวา มอเตอรแบบ มาตรฐาน (standard efficiency motor) ใหทาํ งานเทากันไดโดยใช พลังงานไฟฟานอยกวา หรืออีกนัยหนึง่ มอเตอรทมี่ ปี ระสิทธิภาพสูงกวา จะใหคา กําลังขาออก (output) สูงกวา เมือ่ ใชกาํ ลังขาเขา (input) ของ พลังงานไฟฟาทีเ่ ทากัน โดยปกติแลวมอเตอรจะทําหนาที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟาใหเปน พลังงานกลเพือ่ นําไปใชประโยชนทางดานกําลังตอไป แตในขัน้ ตอนการ เปลีย่ นรูปพลังงาน จะมีคา ความสูญเสียของพลังงานตาง ๆ อันเกิดจาก โครงสรางทางไฟฟาและทางกล รวมทัง้ การเปลีย่ นแปลงทางแมเหล็กไฟฟา ของตัวมอเตอร โดยแบงเปน 2 ประเภท ดังนี้

2. ความสูญเสียเมือ่ มอเตอรตอ งรับภาระหรือการโหลดทีเ่ กิดขึน้ (Variable or load losses) - ความสูญเสียทางไฟฟา (Electrical losses) คือ การสูญเสีย ในรูปความรอนทีส่ เตเตอร (stator) และโรเตอร (rotor) เปนผลของ ความตานทานของวัสดุทใี่ ชเปนตัวนําทีส่ เตเตอร และตัวนําทีโ่ รเตอร ซึง่ เราสามารถควบคุมคาความสูญเสียนีไ้ ดดว ยการเลือกใชวสั ดุทเี่ หมาะสม - การสูญเสียจากภาระการใชงาน (Stray load losses) เปนผล ทีเ่ กิดจากกระแสฮารมอนิก (harmonic current) ในตัวนําของโรเตอร ขณะทีม่ อเตอรมกี ารโหลด และการสูญเสียทีเ่ กิดจากกระแสไหลวนใน ขดลวดสเตเตอร คาความสูญเสียตาง ๆ เหลานีจ้ ะมีผลโดยตรงตอคาประสิทธิภาพ (Efficiency) ของมอเตอร โดยทีป่ ระสิทธิภาพมอเตอรนนั้ ถูกกําหนด คา โดย

1. ความสูญเสียคงที่ (Constant or no-load losses) ถึงแมมอเตอร ไมไดรับภาระการใชงานหรือไมมีโหลด แตจะยังคงมีคาความสูญเสีย เกิดขึน้ ตลอดเวลาเมือ่ มอเตอรทาํ งาน แบงเปน - ความสูญเสียทางกล (Mechanical losses) เชน ความสูญเสีย เกิดจากความเสียดทานในตลับลูกปนของมอเตอร และแรงตานของครีบ ระบายอากาศของตัวมอเตอร (Friction & windage losses) - ความสูญเสียทางแมเหล็กไฟฟา (Magnetic losses) เชน ความ สูญเสียที่ แกนเหล็ก (core losses) ประกอบดวย ความสูญเสียเนือ่ งจาก การเปลีย่ นทิศทางของสนามแมเหล็กในแกนเหล็ก (hysteresis losses) และการสูญเสียจากกระแสไหลวน (eddy current losses) ในวงจรแมเหล็ก ของมอเตอร การสูญเสียเมือ่ มอเตอรไมมโี หลดจะมีคา ประมาณ 30 % ของคาความสูญเสียรวม (ในอัตราทีม่ อเตอรทาํ งานเต็มพิกดั ) และเกิดขึน้ ไมวา มอเตอรจะหมุนตัวเปลาหรือใชงานอยูก ต็ าม

Q : อาจารยครับการใชงานของมอเตอรแบบมาตรฐานแตกตางกับ มอเตอรประสิทธิภาพสูงอยางไร และจะประหยัดพลังงานไดกเี่ ปอรเซ็นตครับ A : มอเตอรประสิทธิภาพสูงมีสวนประกอบและลักษณะการ ทํางานเหมือนมอเตอรแบบมาตรฐาน แตใชพลังงานไฟฟานอยกวา ทําใหประสิทธิภาพของมอเตอรสงู ขึน้ ประมาณ 2 – 4 % หรือสามารถ ลดการสูญเสียพลังงานไดประมาณ 25 – 30 % นอกจากประหยัดพลังงาน แลว มอเตอรประสิทธิภาพสูงยังมีขอ ดีอนื่ ๆ อีก คือ เกิดความรอน จากการทํางานนอยกวา อายุการใชงานของฉนวนและลูกปนยาวนานขึน้ การสัน่ สะเทือนนอยกวา มีเสียงรบกวนนอย และคาตัวประกอบกําลังไฟฟา (Power Factor) ดีขนึ้ เมือ่ มีการเปลีย่ นแปลงรายละเอียดในการออกแบบ และเลือกใชวสั ดุในการผลิตทีด่ ขี นึ้ เพิม่ คาประสิทธิภาพใหกบั มอเตอร แตการจัดการทํางาน (Optimum Management) ที่เหมาะสมนั้น จะพิจารณาถึงระบบและการทํางานเพื่อใหไดผลดีที่สุด โดยมอเตอร

98

Energy#54_p98-100_Pro3.indd 98

4/23/13 10:56 PM

เปนเพียงชุดขับเคลือ่ นใหเกิดการเปลีย่ นพลังงานไฟฟาใหเปนพลังงานกล ในการสงกําลังจากมอเตอรไปยังอุปกรณมหี ลายวิธี เชน ตอโดยตรง ผาน เกียร ใชพเู ลสายพาน การใชงานพูเ ลสายพานคิดเปน รอยละ30 ของวิธี การทัง้ หมด เนือ่ งจากงายและคาใชจา ยตํา่ แตการสงกําลังดวยสายพานมี การสูญเสียคอนขางสูง เนือ่ งจากสลิปของสายพานกับเพลา และความ รอนในตัวสายพาน สายพานตัววีทใี่ ชกนั ทัว่ ไปหากมีการบํารุงรักษาปรับ ความตึงเปนระยะจะมีประสิทธิภาพในชวงรอยละ 95-98 หากไมมกี ารดูแล ประสิทธิภาพจะลดลงถึงรอยละ 5 คาประสิทธิภาพกลางของสายพาน ทีใ่ ชงานกันในโรงงานอยูท รี่ อ ยละ 93 เทานัน้ ซึง่ หากพิจารณาองคประกอบ ภาพรวมของระบบแลว ประสิทธิภาพการใชงานของมอเตอรเกือบเปนไป ไมไดทจี่ ะมีประสิทธิภาพถึงรอยละ 99 ดังรูปการวิเคราะหคา ประสิทธิภาพ ของระบบทางดานทฤษฎี จะเห็นไดวา องคประกอบทีส่ ง ผลตอประสิทธิภาพการใชงานของ

มอเตอรมกี ารสูญเสียเกือบ 6 % ของพลังงานที่ ใชงานในอุดมคติ แตเมือ่ พิจารณาการใชงานจริง (Actual Load) แลว คาประสิทธิภาพในแตละ องคประกอบไมไดเปน 99 % อยางทีเ่ ปนจริง ซึง่ องคประกอบทีส่ ง ผลตอ ประสิทธิภาพการใชงานของมอเตอรเปนดังนี้

1. โหลดทีต่ อ งการทอรกคงที่ และความเร็วคงที่ โหลดชนิดนีถ้ กู บังคับหรือควบคุมดวยความเร็วคงทีแ่ ละตองการทอรกคงที่ เชน พัดลม ดูดอากาศหองนํา้ ปมนํา้ สําหรับหมุนเวียนระบบนํา้ เปนตน 2. โหลดทีต่ อ งการทอรกไมคงที่ แตความเร็วคงที่ โหลดชนิดนี้ ถูกบังคับหรือควบคุมดวยความเร็วคงทีแ่ ละใหทอรกเปลีย่ นแปลงได เชน โหลดจําพวกเลือ่ ยวงเดือน สายพานลําเรียงแนวราบ เปนตน ซึง่ ความเร็ว รอบขณะทีม่ โี หลดและไมมโี หลดจะเทากัน แตควรลดแรงดันไฟฟาของ มอเตอรลง เพือ่ ใหสนามแมเหล็กภายในมอเตอรมคี า เหมาะสมขณะทีไ่ มมี โหลด จึงจะเปนการเพิม่ ประสิทธิภาพใหมากขึน้ 3. โหลดทีต่ อ งการทอรกคงที่ แตความเร็วไมคงที่ โหลดชนิดนี้ ตองการทอรกคงทีใ่ นทุกความเร็วรอบ เชน โหลดจําพวกเครือ่ งเจาะ เครือ่ งขัด เครือ่ งมวน เปนตน ซึง่ กําลังทีเ่ ครือ่ งจักรตองการจะเพิม่ ขึน้ เมือ่ ความเร็ว รอบเพิม่ ขึน้ สวนกําลังดานออกทีเ่ พลาจะแปรเปลีย่ นตามความเร็วรอบ มอเตอรเกียรจงึ เปนอุปกรณเครือ่ งกลเพือ่ เปลีย่ นพลังงานไฟฟา เปนพลังงานกลผานระบบเฟอง เพือ่ วัตถุประสงค ในการใชสาํ หรับการสง กําลังในลักษณะของแรงบิด (Torque) โดยการหมุนของตัวเฟองทีม่ ฟ ี น อยูใ นแนวรัศมี และสงถายพลังงานกลเพือ่ ขับเครือ่ งโหลดใชงาน

จากรูปจะเห็นไดวา การเพิม่ ประสิทธิภาพการใชงานของระบบสงถาย กําลังได โดยการเปลีย่ นมอเตอรเกียรชดุ เฟองตัวหนอน (Worm Gears) ทีม่ ี การใชแพรหลายในปจจุบนั มาใชมอเตอรเกียรเฟองดอกจอก (Bevel Gear) ซึง่ มีประสิทธิภาพมากขึน้ ถึงรอยละ 20 จะสามารถเพิม่ ประสิทธิภาพการ ใชงานของระบบสงถายกําลังแบบใชพเู ลสายพาน V-Type เปนอยางมาก

หากพิจารณาถึงเหตุผล ทั้ง 2 ตัวอยาง จะสามารถเห็นคา ประสิทธิภาพการใชงานของมอเตอรมกี ารสูญเสียกวา 45 % ของพลังงาน ทีจ่ ะเขาสูร ะบบ นอกจากนีย้ งั เห็นวาการเปลีย่ นมอเตอรประสิทธิภาพสูง (High efficiency motor : HEM) จะชวยใหประหยัดนอยกวารอยละ 4 เทานัน้ ซึง่ คาประสิทธิภาพอืน่ ๆ สวนประกอบทีม่ ปี ระสิทธิภาพนอยลงใน ระบบขับเคลือ่ นของมอเตอรยงั คงสูญเสียพลังงานอยู นัน่ หมายความวา การลงทุนในการเปลีย่ นมาใชมอเตอรประสิทธิภาพสูง ไมประหยัดพลังงาน อยางทีป่ ระเมินไว และตองใชเวลานานกวาจะคืนทุน ตามแผนทีว่ างไว Q : อาจารยครับแลวเราจะปรับปรุงประสิทธิภาพการใชงานของ มอเตอรลาํ หรับสงกําลังใหกบั โหลดทัง้ ระบบไดอยางไรครับ A : การปรับปรุงประสิทธิภาพของการสงกําลัง การปรับปรุงประสิทธิภาพของการสงกําลังทางกลระหวางมอเตอร กับโหลด เชน เปลีย่ นจากระบบสายพานเปนระบบเกียร โดยการจัดกลุม โหลดเพือ่ ใชงานกับมอเตอรใหประหยัดพลังงาน โหลดของมอเตอรมอี งคประกอบหลายประการ เชน ความเร็ว ทอรก และชวงภาวะในการทํางาน ซึง่ แยกโหลดของเครือ่ งจักรกล ออกเปน 3 กลุม 99

Energy#54_p98-100_Pro3.indd 99

4/23/13 10:56 PM

Overall drive train efficiency Power required from utility Energy used Cost of energy Power loss to inefficiency

= 56.1 % = 16.2 kW = 64.8 MWh/yr. = 272,160.00 baht/yr. = 7.1 kW

Overall drive train efficiency Power required from utility Energy used Cost of energy Power loss to inefficiency

= 88.3% = 10.3 kW = 41.2 MWh/yr. = 173,040.00 baht/yr. = 1.2 kW

Comparison Summary : Efficiency increase Electrical energy saving Energy saving cost

= 57 % = 64.8 – 41.2 MWh = 23.6 MWh/yr. = 99,120.00 baht/yr.

Gear motors มีองคประกอบสงกําลังทางกลระหวางมอเตอรกบั โหลดไดอยางถาวรและควบคูไ ดอยางแมนยํา และสอดคลองการเชือ่ มตอไป ยังมอเตอรเกียรเกือบมีประสิทธิภาพ 100 % โดยการกําจัดแรงเสียดทาน และลื่นไถลที่เกี่ยวของกับสายพาน V-Type หรือ รอกโซสงกําลัง (Chain Drives) จะไดรบั พลังงานเพิม่ ขึน้ อีก 12-15 % ในประสิทธิภาพ ผานระบบสงกําลังโดยเฉลี่ยที่มีความยืดหยุน (รวมการเปลี่ยนและ การบํารุงรักษาของสายพาน) Q : อุปกรณ Gear motors นีน้ า สนใจมากเลยนะครับ คงจะชวยให ผมประหยัดคาไฟฟาลงไดมาก ซึง่ ไดรบั ความรูจ ากอาจารยเปนอยางมาก เลยครับ แลวถาจะหารายละเอียดอุปกรณหรือสอบถามเรื่องราคา ไดทไี่ หนกันละครับ A : ทานทีส่ นใจรายละเอียดอุปกรณ Gear motors สามารถหา อานไดตามเว็บไซตเกีย่ วกับมอเตอรควบคุมการขับเคลือ่ นชุดสงถายกําลัง และเกียรไดเลย เพราะมีตวั แทนจําหนายเปนจํานวนมากนะครับ Q : ขอบคุ ณ ครั บ อาจารย ผมได ค วามรู  เ กี่ ย วกั บ การเพิ่ ม ประสิทธิภาพการใชมอเตอรเกียรทดแทนสายพานขับในระบบสง-ถาย กําลังไดมากเลยครับ สวัสดีครับอาจารย A : ครับ ลองใชงานดูนะครับ สวัสดีครับ

เอกสารอางอิง

[1] “Introduction to Gears: First Edition” KOHARA GEAR INDUSTRY, Kawaguchi-shi, Japan, November.1, 2006 [2] John J. Coy “Gearing”, National Aeronautics and Space Administration (NASA), NASA Lewis Research Center, Ohio, 1985 [3] “MARKS’ Standard Handbook for Mechanical Engineer”, 11th Edition, Mc GrawHill, New York, 2007 [4] “Gear technical reference” KOHARA GEAR INDUSTRY, Kawaguchi-shi, Japan, [5] “For more information about SEW-EURODRIVE’s new DR motor series of energy efficient motors, click here or contact Sales for your local SEW representative. For more information about SEW-EURODRIVE and its complete line of energy saving motors, drive controllers, and gearboxes,

100

Energy#54_p98-100_Pro3.indd 100

4/23/13 10:56 PM

Movement

กองบรรณาธิการ

รวมใจคนไทย สูว กิ ฤตไฟฟา นายสุเทพ เหลีย่ มศิรเิ จริญ ผูอ าํ นวยการสํานักงานนโยบายและแผน พลังงาน (สนพ.) รวมจัดกิจกรรมรณรงค “รวมใจคนไทย สูว กิ ฤตไฟฟา” เพื่อเปนสวนหนึ่งในการรณรงคใหประชาชนรวมใจประหยัดพลังงาน โดยมีเจาหนาที่ สนพ. พรอมดารา นักแสดง รวมรณรงคใหความรู แนะวิธีประหยัดไฟฟา เพื่อเปนขอมูลที่สามารถนําไปปฏิบัติไดทันที หากทุกภาคสวนรวมกันจะประหยัดพลังงาน 710 เมกะวัตต หรือ 5 แสน หนวยตอวัน ลดปริมาณการใชกา ซธรรมชาติในการผลิตไฟฟาได 4.40 ลานลูกบาศกฟตุ ตอวัน

SBRAND 1 ป กับความสําเร็จศูนยซอ มสี-ตัวถังรถยนต นายประณัย พรประภา กรรมการผูจัดการ บริษัท สยาม เอส แบรนด จํากัด ฉลอง 1 ป กับความสําเร็จ หลังจาก “SBRAND” ศูนยบริการซอมบํารุงสีและตัวถังรถยนต ที่เนนซอมเร็ว คุณภาพดี และราคาประหยัด ดวยสุดยอดนวัตกรรมเทคโนโลยีการผลิตชั้น สู ง จากประเทศญี่ปุน ที่ เ ร็วที่สุด ในโลกแหง แรกในเมืองไทย และ เป นมิตรกับสิ่งแวดลอม ดวยเทคนิคการซอมในระดับมาตรฐาน สามารถซอมเฉพาะบริเวณที่เกิดความเสียหายโดยไมตองถอดแยก ชิน้ สวนในระหวางการซอม ทําใหหมดปญหาเรือ่ งการประกอบชิน้ สวน ที่อาจกลับมาไมเหมือนเดิม

สอศ. รั บ มอบเงิ น สนั บ สนุ น จากกลุ ม บริ ษั ท อุ ต สาหกรรมปิ โ ตรเคมี ดร.ชัยพฤกษ เสรีรกั ษ เลขาธิการสํานักงานคณะกรรมการการ อาชีวศึกษา รับมอบเงินสนับสนุนจากกลุม อุตสาหกรรมปโตรเคมี เพือ่ สนับสนุน “โครงการพัฒนาชางเทคนิควิศวกรรมเคมี รุน ที่ 5” พรอม เยีย่ มชมผลงานสิง่ ประดิษฐฝม อื นักศึกษา ที่ วิทยาลัยเทคนิคมาบตาพุด เมือ่ เร็ว ๆ นี้

101

Energy#54_p101-102_Pro3.indd 101

4/23/13 2:31 AM

วสท. ฉลอง 70 ปจดั งานวิศวกรรมแหงชาติ 2556 นายหทัย อูไทย รองผูอํานวยการเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวง อุตสาหกรรม ใหเกียรติเปนประธานในการแถลงขาว จัดงานวิศกรรมแหงชาติ 2556 ซึง่ มีกาํ หนดจัดงานระหวางวันที่ 14-17 พฤศจิกายน 2556 ณ อาคาร 3 ศูนยแสดงสินคา อิมแพ็ค เมืองทองธานี พรอมฟงการเสวนาใน หัวขอ “70 ป วิศวกรรมไทย กาวไกลไปกับ AEC” โดยมี นายไกร ตัง้ สงา ประธานการจัดงานวิศวกรรมแหงชาติ 2556 และนางสาวพรพรรณ บุลเนอร รองผูอํานวยการฝายโครงการ บริษัท อิมแพ็ค เอ็กซิบิชั่น แมเนจเมนท จํากัด คณะตัวแทนผูจัดและผูสนับสนุนการจัดงานจาก วิศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ (วสท.) สมาคม อุตสาหกรรมกอสราง บริษทั เชฟรอน (ไทย) จํากัด และสมาคมไฟฟา แสงสวางแหงประเทศไทย ใหการตอนรับและถายภาพรวมกัน

ราชบุ รี โ ฮลดิ้ ง จั บ มื อ กรมป า ไม จั ด สั ม มนา เครือขายผูนําปาชุมชน 14 จังหวัดภาคใต บมจ. ผลิตไฟฟาราชบุรโี ฮลดิง้ รวมกับกรมปาไม จัดสัมมนาเครือขาย ผูน าํ ปาชุมชนกลายิม้ ภาคใต รวมแลกเปลีย่ นแนวคิดและประสบการณ การพัฒนาและบริหารจัดการปาชุมชน เพือ่ เสริมสรางความเขมแข็งให ชุมชนในการดูแลรักษาปาไมของชาติจดั ขึน้ เปนครัง้ ที่ 9 โดยมีตวั แทนจาก ภาคใตรวม 14 จังหวัด เขารวม 100 คน โดยผูเ ขารวมสัมมนาไดมี การ แลกเปลีย่ นประสบการณการพัฒนาและจัดการปาชุมชน ตลอดจนเรียนรู บทเรียนการดูแลรักษาปาชุมชนจากปาชุมชนบานทุง สูง รวมทัง้ วิชาการดาน ปาไมเกีย่ วกับการประเมินความอุดมสมบูรณของปาชุมชนเบือ้ งตนจากนัก วิชาการจากคณะวนศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร

52 อาคาร ร ว มสั ม มนาค น หาสุ ด ยอดอาคาร ประหยัดพลังงาน รศ.ดร.อภิชติ เทิดโยธิน มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลา ธนบุรี ผูจ ดั การโครงการสงเสริมปรับปรุงประสิทธิภาพการใชพลังงานใน อาคาร (MEA Energy Saving Building) จัดสัมมนาใหความรูแ นวทาง การปรับปรุงประสิทธิภาพการใชพลังงานในอาคารใหแกอาคารทีเ่ ขารวม ประกวดคนหาสุดยอดอาคารประหยัดพลังงาน ซึง่ จัดขึน้ โดย การไฟฟา นครหลวง ทัง้ 52 อาคาร ประกอบดวย อาคารประเภทไฮเปอรมารเก็ต 3 แหง ไดแก บิก๊ ซี จํานวน 5 สาขา เทสโก โลตัส จํานวน 28 สาขา และ สยามแม็คโคร จํานวน 7 สาขา และโรงพยาบาล 12 แหง ณ หองอโนมา 2 โรงแรมอโนมา

102

Energy#54_p101-102_Pro3.indd 102

4/23/13 2:31 AM

แบบสมัครสมาชิก (ขอมูลเพอจัดการสงเอกสาร กรุณาเขียนตัวบรรจง)

ชอ................................................. สกุล................................................. เพศ

ชาย

หญิง วัน/เดือน/ปเกิด ........../........./..........

ตําแหนง :

เจาของ ผูบริหาร เจาหนาที่ อนๆ (โปรดระบุ).......................................................................................................................................................................................

อาชีพ :

นักอุตสาหกรรม นักพัฒนาอสังหาริมทรัพย ที่ปรึกษาดานพลังงาน ชางเทคนิค

นักธุรกิจ ผูรับเหมากอสราง นักวิชาการ / อาจารย นักศึกษา

ลักษณะงานของหนวยงาน :

วิศวกรรม โรงงาน ประกอบการกอสราง ตรวจสอบอาคาร ผลิต / จําหนายวัสดุ-อุปกรณดานพลังงาน โรงแรม / รีสอรท ศูนยการคา หนวยงานราชการ /รัฐวิสาหกิจ

วิศวกร นักออกแบบ ผูตรวจสอบอาคาร นักพัฒนาดานพลังงาน นักวิจัย ขาราชการ / รัฐวิสาหกิจ อนๆ (โปรดระบุ)......................................................................... การออกแบบ พัฒนาอสังหาริมทรัพย พัฒนาดานพลังงาน ที่ปรึกษาดานพลังงาน ขนสง โรงพยาบาล สถาบันการเงิน – ธนาคาร สถาบันการศึกษา อนๆ (โปรดระบุ).........................................................................

สถานที่จัดสงนิตยสาร

ชอหนวยงาน/ บริษัท ........................................................................... เลขที่..................... หมู............... ซอย............................................... ถนน............................................................. แขวง/ตําบล.................................................... เขต/อําเภอ..................................................... จังหวัด......................................................... รหัสไปรษณีย................................................. โทรศัพท.......................................................... โทรศัพทมือถือ.............................................. แฟกซ............................................................ อีเมล................................................................ สมัครสมาชิกใหม ตออายุสมาชิก สมัครวันที่............../................/...............

1 ป 12 ฉบับ ราคา 1,080 บาท พิเศษเพียง 900 บาท ตองการใบกํากับภาษีเพิ่ม Vat 7 % เทากับ 963 บาท 2 ป 24 ฉบับ ราคา 2,160 บาท พิเศษเพียง 1,720 บาท ตองการใบกํากับภาษีเพิ่ม Vat 7 % เทากับ 1,840 บาท เริ่มรับฉบับที่...................เดือน/ป.................. (ในกรณีที่ตองการใบกํากับภาษีโปรดแนบนามบัตรหรือที่อยูใหชัดเจน)

วิธีชําระเงิน

เงินสด ธนาณัติสั่งจาย ปณ.สวนหลวง 10253 ธนาณัติเลขที่..................................... จํานวน..................................บาท เช็คขีดครอม (ตางจัดหวัดบวกคาเรียกเก็บ 10 บาท) ธนาคาร.............................................................................................................. สาขา......................................................................... เช็คเลขที่.............................................................. ลงวันที่ ........../........./........... สั่งจายในนาม บริษัท ทีทีเอฟ อินเตอรเนชั่นแนล จํากัด เลขประจําตัวผูเสียภาษี 010 5539 0669 94 โอนเงินเขาบัญชีสะสมทรัพย บริษัท ทีทีเอฟ อินเตอรเนชั่นแนล จํากัด ธนาคารกรุงเทพ สาขาหัวหมาก เลขที่บัญชี 180-7-22396-9 บัตรเครดิต VISA MASTER หมายเลขบัตร หมายเลข 3 ตัวทายบัตรเครดิต บัตรหมดอายุ (เดือน/ป) .......... /.......... ลายมือชอผูถือบัตร..................................................... กรุณาสงใบสมัครพรอมสําเนาการโอนเงินไปยัง นิตยสาร ENERGY SAVING เลขที่ 200/7-14 ชัน้ 6 อาคารเออีเฮาส ซอยรามคําแหง 4 สวนหลวง กรุงเทพฯ 10250 วงเล็บมุมซอง (สมัครสมาชิก) หรือ แฟกซ 02-318-4689 / 02-717-2469 โทรศัพท 02-717-2477 ตอ 229 (สมาชิกสัมพันธ) ติดตามความเคลอนไหวแบบออนไลนไดที่

www.energysavingmedia.com ราคาพิเศษกวา + ของสมนาคุณ

เพียงทานคลิกสมัครสมาชิกผานทางเว็บไซต

HO

ro P T

m

!! n otio

103

Energy#54_p103_Pro3.indd 103

4/10/13 11:35 PM

Energy Thinking เด็กเนิรด

ของขวัญจากในหลวง ใครทีก่ าํ ลังเหนือ่ ยลา อยากหากําลังใจมาเติมเต็มชีวติ ใหชมุ ชืน่ อบอวลไปดวยความหวัง และมีกาํ ลังใจกลับมาสูช วี ติ อีกครัง้ ลองอานเรือ่ งราวตอไปนี้ รับรองวาคุณจะไดกาํ ลังใจในการทํางานกลับมาอีกเพียบเลย ประสบการณดี ๆ ทีพ ่ ระบาทสมเด็จพระเจาอยูห วั ทรงรับสัง่ ให กําลังใจในการทํางานกับ “ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล” เลขาธิการมูลนิธชิ ยั พัฒนา ดร.สุเมธ เลาใหฟง วา “ตอนนัน้ ผมกําลังทํางานในสภาพจิตใจ ทีแ่ ยมาก ไมมกี าํ ลังใจจะทําอะไรเลย ทอแทกบั งานมาก ไมมใี ครเขาใจ เหมือนทําดีแตไมไดด”ี ในหลวงทานทรงเสด็จมาพอดี เห็นสีหนาผมไมสูดีนัก ทาน สอบถามจนไดความวา ผมกําลังทอแทกบั งาน ทานจึงตัง้ คําถามและ รับสัง่ วา “ทานสุเมธเคยขายเศษเหล็กไหม เศษเหล็กเหลานัน้ เวลาขาย คุณคามันตํา่ มาก คงไดเงินมาไมกบี่ าท แลวถาเราเอาเศษเหล็กเหลานัน้ มาหลอมรวมกันเปนแทง เวลาหลอมนี่เหล็กมันคงรูสึกรอนมาก พอ หลอมเสร็จเรานํามาทําเปนดาบ ตองนํามาตีใหแบนอีก เวลาตีกต็ อ งคอย เอาไปเผาไฟดวย ตองตีไป เผาไป อยูห ลายรอบกวาจะเปนรูปเปนราง อยางทีเ่ ราตองการ ตองผานความเจ็บปวด ความรอนอยูน าน แถมเมือ่ เสร็จแลว ถาจะใหสวยงามก็ตอ งนําไปแกะสลักลวดลาย เวลาทีแ่ กะสลัก ลวดลายก็ตอ งใชของแข็งมีคมมาตีใหเปนลวดลาย แตเมือ่ เสร็จเปนดาบ ทีง่ ดงามแลวจะมีคณ ุ คาทีส่ งู มาก เทียบกับเศษเหล็กคงจะตางกันลิบลับ เห็นไดวา กวาทีเ่ ศษเหล็กไมมคี ณ ุ คามากนัก จะกลายเปนดาบอันงดงามนัน้ ตองผานอุปสรรคมากมาย ทัง้ ความเจ็บปวดตาง ๆ กวาจะประสบความ สําเร็จ ดังนัน้ ขอใหจาํ ไวอยางหนึง่ วา ใครไมเคยถูกตี ถูกทุบ หรือเจอ เรือ่ งเลวรายในชีวติ มาเลยนัน้ จงอยาไดหาญคิดทําการใหญ”

ของขวัญจากในหลวง

1. อยาทําลายความหวังของใคร เพราะอาจเหลืออยูแ คนนั้ 2. รูจ กั ฟงใหดี โอกาสทองบางทีมนั ก็มาถึงแบบแวว ๆ เทานัน้ 3. จะคิดการใด จงคิดการใหใหญเขาไว แตเติมความสนุกสนาน ลงไปดวยเล็กนอย 4. หัดทําสิง่ ดี ๆ ใหกบั ผูอ นื่ จนเปนนิสยั โดยไมจาํ เปนตองใหเขารับรู 5. จําไววา ขาวทุกชนิดถูกบิดเบือนมาแลวทัง้ นัน้ 6. ใครจะวิจารณอยางไรก็ชา ง ไมตอ งเสียเวลาโตตอบ 7. ใหโอกาสผูอ นื่ เปนครัง้ ที่ “2” แตอยาใหถงึ “3” 8. เราไมไดตอ สูก บั คนโหดราย แตเราตอสูก บั ความโหดรายในตัวคน 9. เมือ่ มีใครสวมกอดคุณ ใหเขาเปนฝายปลอยกอน 10. อยาไปหวังเลยวา ชีวติ นีจ้ ะมีความยุตธิ รรม 11. ประเมินตัวเองดวยมาตรฐานของตัวเอง ไมใชมาตรฐานของคนอืน่ 12. คงไวซงึ่ ความเปนคนเปดเผย ออนโยน และอยากรูอ ยากเห็น 13. ไมวา จะตกอยูใ นสถานการณอนั เลวรายเพียงใด สุขมุ เยือก เย็นเขาไว 14. อยาวิจารณนายจาง ถาทํางานกับเขาแลวไมมีความสุข ก็ลาออกซะ 15. คํานึงถึงการมีชีวิต “กวางขวาง” มากกวา การมีชีวิต “ยืนยาว”

104

Energy#54_p104_Pro3.indd 104

4/20/13 3:24 PM

Energy#42_p92_Pro3.ai

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

1

4/23/12

10:21 PM

Event Calendar พิชญาภา อินทโลหิต

นิทรรศการ งานประชุม และอบรม.. ดานพลังงานที่นาสนใจ ประจําเดือนพฤษภาคม 2556 14 พฤษภาคม 2556 ชื่องาน : มาตรฐานความปลอดภัยอาคาร และการใชประโยชนฉนวน กันความรอนพอลิยูรีเทน สถานที่ : ณ หองแกรนตรัชดา ชั้น 5 อาคารธารทิพย โรงแรม เจาพระยา ปารค เวลา : 8.30 – 14.40 น. คุณสมบัติผูเขาอบรม วิศวกร ผูออกแบบ ผูรับเหมา เจาของอาคาร รายละเอียดเพิ่มเติม : http://www.eit.or.th/ หรือ สอบถามไดที่ คุณรุงลาวรรณ สทานภพ โดย วิศวกรรมสถานแหงประเทศไทย

25 - 26 พฤษภาคม 2556 ชื่องาน : ความรูเรื่องกฎหมายการกอสราง รุนที่ 9 สถานที่ : ณ หองประชุมชั้น 4 อาคาร วสท. เวลา : 8.00-16.30 น. เนื้อหาการฝกอบรม ขอบเขตหน าที่ข องวิ ศวกรตาม พ.ร.บ.วิศวกร กฎหมายการขอ อนุญาตปลูกสรางอาคาร เชน กฎหมายควบคุมอาคาร พ.ร.บ.ควบคุม อาคาร กฎหมายสิ่งแวดลอมการกอสราง กฎหมายความปลอดภัย การทํางานภายใตสภาวะพิเศษตาง ๆ การทํางานในสถานที่ที่มีความ กดอากาศตํ่า การทํางานใตดิน/อุโมงค และกฎหมายเกี่ยวกับการ กอสรางในเขตแผนดินไหว รายละเอียดเพิ่มเติม : http://www.eit.or.th/ หรือ สอบถามไดที่ คุณวีนา กรุดเงิน E-mail : weena@eit.or.th

14 พฤษภาคม 2556 ชื่องาน : การจัดการไฟฟาและพลังงานสําหรับระบบ ICT ในอาคาร สถานที่ : ณ หองประชุมชั้น 4 อาคาร วสท. ซอยรามคําแหง 39 เวลา : 9.00 – 14.30 น. วิทยากร : รศ.ดร. กีรติ ชยะกุลคีรี • อาจารยประจําสาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟา มหาวิทยาลัยศรีปทุม • กรรมการบริหาร IEEE Power and Society, Thailand Chapter • ที่ปรึกษาดานพลังงานในโครงการชุบชีวิตธุรกิจไทย กระทรวง อุตสาหกรรม • วิทยากรโครงการพัฒนาบุคลากรดานการบริหารจัดการพลังงาน กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษพลังงาน รายละเอียดเพิ่มเติม : วิศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรม ราชูปถัมภ (วสท.) โทร. 0-2319-2410-3, 0-2319-2708-9

25 - 26 พฤษภาคม 2556 ชื่องาน : เทคโนโลยีการออกแบบหองสะอาด สถานที่ : ณ หองประชุมชั้น 4 อาคาร วสท. เวลา : 8.15 – 16.00 น. วัตถุประสงค เพื่อเสริม สร างองค ความรูวิธีก ารออกแบบในการนําไปใช งานใน อุ ต สาหกรรม โดยยึ ด ถื อ มาตรฐานระดั บ สากล ISO 14644-1 มาตรฐาน Federal Standard 209 E ของประเทศสหรัฐอเมริกา และ ประเทศอื่น ๆ ในทวีปยุโรป ไดอยางถูกตอง รายละเอียดเพิ่มเติม : วิศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรม ราชูปถัมภ (วสท.) โทร. 0-2319-2410-3, 0-2319-2708-9

23 พฤษภาคม 2556 ชื่องาน : ประชุมวิชาการวิศวกรรมความปลอดภัยแหงชาติ ครั้งที่ 4 วิศวกรรมความปลอดภัยกับการกาวสูประชาคมอาเซียน สถานที่ : ณ หองประชุมชั้น 4 อาคาร วสท. เวลา : 8.00-16.30 น. วัตถุประสงค เพื่ อ ส ง เสริ ม และสนั บ สนุ น วิ ช าการวิ ศ วกรรมความปลอดภั ย ให แพร ห ลาย พั ฒ นาวิ ศ วกรรมความปลอดภั ย ของไทยให สู  ส ากล และรองรั บ การเข า สู  ป ระชาคมอาเซี ย น และยั ง เป น การส ง เสริ ม ความสัมพันธและความสามัคคีใหมกี ารชวยเหลือเกือ้ กูลซึง่ กันและกัน รายละเอียดเพิม่ เติม : http://www.eit.or.th/ หรือ สอบถามไดที่ คุณวีนา กรุดเงิน E-mail : weena@eit.or.th

28 – 29 พฤษภาคม 2556 ชือ่ งาน : โครงการพัฒนาบุคลากรดานการตรวจวิเคราะหการอนุรกั ษ พลังงานสําหรับวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม สถานที่ : โรงแรมเอวานา (บางนา) กรุงเทพฯ รายละเอี ย ดเพิ่ ม เติ ม : www.energy-quality.com/sme หรือ สอบถามไดที่ คุณจิราภรณ ประเสริฐสม E-Mail : eqstraining@gmail.com

106

Energy#54_p106_Pro3.indd 106

4/23/13 1:05 AM

§ |¤ ï | oo §rÓ : Cooling Tower, T Air Washerr Dryers, Cooled Heat Exchanger, Air Cooled Condenserss

¤ s ¤| Ö ¤l {yÖ p i | 54/15-17 s } ~ o Ö i o¤ 10500 President Chemical Co., Ltd. 54/15-17 Soi Santiparb, Surawongse Road, Bangkok 10500 Tel (02)2333126, 2344171-4, 2357812-3 Fax (02)6316216 | sales@pcc.in.th | www.pcc.in.th

Energy#54_Cover In_Pro3.indd 1

4/23/13 11:45 PM

27-30 March 2014 BITEC Bangkok

14

Energy#54_Cover Out_Pro3.indd 1

4/24/13 11:41 AM