Het gevoel dat je groeit ... ‘We doen kinderen meer recht’ Waardevol: tips & tops van de leerlingenraad Wat zou jij willen weten van Anneke Blok, directeur van Cito? nderwijsspeciaalenrimairposeptember cito.nl/trots2022 Dag LVS 3.0, welkom Leerling in beeld
Omdat Kenz veel leesmeters maakt, is zijn leesniveau flink gegroeid. Leerling in beeld, het nieuwe LVS van Cito, zet de groei van ieder kind in de spotlights.
Het leerlingvolgsysteem maakt niet alleen de vaardigheid in rekenen en taal zichtbaar, het laat ook zien hoe Kenz zich voelt en gedraagt op school. Doordat Kenz steeds meer leest, is ook zijn leesplezier toegenomen. Sinds kort heeft hij ook het vertrouwen om in de klas voor te lezen uit zijn favoriete boek. cito.nl/leerlinginbeeld
Kenz groeit leesvaardigheidin en leest nu trots voor uit zijn favoriete boek.
@linde.leecito.nl/linde
po 3
Linde (nu 14 jaar)
Toen ik drie jaar geleden in groep 8 zat, mocht ik bij Cito op bezoek komen om mee te denken over het maken van toetsen en over het minder spannend maken daarvan. Een super leuke ervaring die ik nooit meer ga vergeten! Via de leerlingenraad van Cito krijgen meerdere kinderen die kans. Op woensdag 18 mei was er een leerlingenraad over toetsresultaten en ik mocht erbij zijn! De toetsresultaten ontvangen vond ik zelf ook altijd best spannend. Cito was benieuwd naar ervaringen van leerlingen hiermee. Hoe kunnen ze dat minder spannend maken? Zijn er scholen die een fijne manier hebben gevonden om hiermee om te gaan? En zijn er bijvoorbeeld leerlingen die een beter woord weten voor toetsresultaten? Tijdens de leerlingenraad van 18 mei was ik erbij en luisterde ik naar alle ervaringen en meningen. Superleuk én leerzaam. In deze Trots lees je er meer Inover.Leerling in beeld zie ik veel van mijn eerdere ideeën terug. Het beter afstemmen van de teksten op de belevingswereld van leerlingen, aandacht voor al je talenten en vaardigheden, meer terugkoppeling…. Ik word blij van het nieuwe leerlingprofiel, van de focus op groei en van het inzicht in het bréde kindbeeld. Met de leerlingenraad heb ik het ook over ieders brede ontwikkeling gehad, door middel van een opdracht. Ieder kind mocht een ‘silhouet’ invullen met al zijn of haar talenten, karaktereigenschappen, hobby’s en vaardigheden. Ik heb zelf ook een silhouet gevuld met alles wat mij Linde maakt. Want iedereen is natuurlijk veel meer dan zijn toetsresultaten!
Heb jij ook leuke ideeën zoals deze? Deel ze via onze social kanalen met #leerlinginbeeld
Feelgood kijktip: de favoriet
Een leerkracht heeft voorin zijn klas een doos neergezet. Hij vertelt de groep dat in de doos een foto zit van zijn favoriete leerling. Een voor een nemen de leerlingen een kijkje in de doos … Bekijk de video tot het eind
‘Wie is jouw favoriete leerling?’
inhoud 5 in dit nummer Alles19over instappen in Leerling in beeld trots is een magazine van Cito BV Fotografie: Gijs Versteeg Contact 026trots@cito.nl-352111114Waardevolle input van de leerlingenraad Wat17zoujij willen weten van Anneke Blok, directeur van Cito? Hoe13krijgjijje kleuters in beeld? 10 Zo ondersteunt Cito jou in dit nieuwe schooljaarWaar9is muziekdocente Marijke trots op? 6 Zicht krijgen en houden op onderwijskwaliteit. Interview met beleidsmedewerker Sjoerd Bonnema, die voor een stichting met 39 scholen werkt. 12 Het gevoel dat je groeit … Een column adjunct-directeurvan Gijs
Het is een hele kunst om zicht te krijgen én te houden op de onderwijskwaliteit op alle scholen.
Sjoerd Bonnema,
moetmeteengespreksrondebestonderwijs”,integraleonzeontwikkeld.heeftbeleidsmedewerkersenioronderwijs,erzijneigenwerkwijzevoor“Ikbencontinumetscholeningesprekoverdekwaliteitvanhetlegthijuit.“Ja,datisveelwerk.Alsikeendoe,danhoudtdatindatik39gesprekkenvoeren.”
Stichting Comprix vormt het bestuur over maar liefst 39 basis scholen in drie Friese gemeenten.
klantverhaal
Opsterland zette het bestuur in 2000 een transformatie in gang naar een ‘op opbrengsten gerichte organisatie’. Dat vroeg om een andere invalshoek bij het bestuur en het Sjoerdtoezicht.bliktterug: “Ik kreeg de vraag: Sjoerd, kun jij in onze systemen en beschikbare data informatie vinden die iets zegt over de staat van onze scholen? En wat kunnen we daarvan leren? Dat was een prachtige uitdaging. In Excel maakte ik ons eerste schooloverzicht. Je vindt exact dezelfde versie nog steeds bij de rapportagevormen in het Cito LOVS. Dit overzicht gaf ons de informatie die we nodig hadden. Langzaam maar zeker trok de mist op en vormden we ons een beeld van onze scholen. Als we bijvoorbeeld zagen dat het leesonderwijs op sommige scholen niet liep, dan vroegen we de directeur: wat ga je eraan doen? Kunnen we een bijdrage leveren? Of we adviseerden om eens een collega-school te bezoeken waar hetzelfde speelde. Op deze wijze legden we allerlei Stichting Comprix ontstond in 2016 na een fusie van twee Friese onderwijskoepels met scholen verspreid over drie plattelandsgemeenten: Ooststellingwerf, Opsterland en Weststellingwerf. Het is een uitgestrekt gebied, de afstand tussen de twee uiterste scholen vraagt een kleine drie kwartier reistijd. De kleinste school telt ongeveer 40 leerlingen en de grootste school heeft er zo’n 260. De scholen tellen samen ruim 4.000 leerlingen. Bij Comprix werken 550 medewerkers. Alle scholen van de stichting staan op ‘groen’: ze voldoen aan de basis kwaliteit en daarmee aan de wettelijke eisen van de VanOnderwijsinspectie.mistnaar helder zicht Voor de fusie werkte Sjoerd als beleidsmedewerker onderwijs bij PRIMO-Opsterland, dat later fuseerde met Comperio (Oost- en Weststellingwerf). Bij PRIMOComprix-scholen maken overstap naar Leerling in beeld Sjoerd wil zicht krijgen én houden op onderwijskwaliteit van 39 basisscholen.
6
aard van de gesprekken is vooral meekijken en meedenken, sparren en verbindingen leggen. In de afgelopen jaren is het analyserend vermogen van onze directeuren, ib’ers en leraren sterk verbeterd. Daar ben ik enorm trots op. Het helpt dat scholen uitstekend in staat en voldoende kritisch zijn om hun eigen staat vast te stellen. Het werken met data is daarbij iets heel vanzelfsprekends geworden en wij kunnen het beschikbare cijfermateriaal steeds beter interpreteren. Cito heeft ons in de afgelopen jaren in staat gesteld de analyses te maken die ik wenste. We zijn gewend geraakt aan een bepaalde uniformiteit met onze scholen. Onze analyses en zelfevaluaties kennen eenzelfde opbouw. Het inspectiekader staat daarbij centraal. En Cito staat centraal bij het vaststellen van de onderwijsresultaten. Dat werkt prettig, want met 39 identieke volgsystemen “Het werken met data is iets heel vanzelfsprekends geworden en wij kunnen cijfermateriaalbeschikbarehet steeds beter interpreteren.”
7
(dwars)verbanden en kregen we steeds meer vat op de materie. We zagen toen al dat onze opbrengsten in een hoog tempo verbeterden. En nu, 21 jaar later, bouwen we nog steeds verder op de fundamenten die we toen gelegd hebben. Inmiddels zijn processen geautomatiseerd en zijn er nog meer data beschikbaar. Aan de bestuurders de blijvende opdracht om hieraan betekenis te geven.” Niet controleren, maar meekijken en Sjoerdsparrenhanteertde
toen ontwikkelde werkwijze nog altijd en gaat in gesprek met de directeur en de ib’er als uit de analyses blijkt wat de logische vervolgstap voor een school Sjoerd:is.“De
Drie Comprix-scholen kozen onlangs voor een ander leerlingvolgsysteem. “Dat stelt ons schoolbestuur voor een dilemma”, zegt Sjoerd. “Het kost tijd en energie om je in een nieuw leerlingvolgsysteem te verdiepen. Bovendien heb ik met de leverancier van dat systeem nog niet zo’n relatie zoals ik die met Cito heb. En wat als een van onze scholen volgend jaar besluit te gaan werken met nóg een ander, een derde leerlingvolgsysteem? Moet je dat wel willen als bestuur? Dit is een lastige discussie, want als je als bestuur één volgsysteem voorschrijft, treed je dan ook niet in de autonomie van de schooldirectie? Het is best spannend om met elkaar op zoek te gaan naar die grens of die balans. Ja, je moet kijken naar het schoolbelang, maar bij de keuze voor een leerlingvolgsysteem speelt ook het belang van het bestuur mee. Wij zijn van mening dat we hier als bestuur samen met onze scholen goed over na moeten denken.” >
klantverhaal
Een bestuurlijk dilemma
kan ik met de bovenschoolse module van Cito ook analyses maken op organisatieniveau.” Als Sjoerd iets mist of denkt dat het beter kan, deelt hij dit met Cito. Met deze input kan Cito dan bijvoorbeeld de bovenschoolse module doorontwikkelen.
8 nadrukkelijker bij het bestuur komt te liggen. Dat betekent dat de inspectie straks minder uitspraken doet op schoolniveau. Dat is nogal wat en legt een grote verantwoordelijkheid bij ieder bestuur. Met de onderwijscommissie van onze Raad van toezicht onderzoek ik hoe we kunnen aantonen dat het onderwijs op onze scholen voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen.”
■
Leerling in beeld Veel Comprix-scholen zullen de overstap naar het nieuwe leerlingvolgsysteem van Cito maken. Sjoerd: “De stap die Cito nu zet naar Leerling in beeld, waar de focus ligt op het in beeld brengen van de groei van kinderen met aandacht voor het cognitieve én sociaal-emotionele aspect, begrijp ik wel. Door te toetsen kunnen we een uitspraak doen over ‘wie is deze leerling en wat kan hij of zij?’. Zo krijgen wij inzicht in de uitdaging die voorligt en stemmen we ons onderwijs daarop af. Met de introductie van Leerling in beeld sluit Cito weer nauw aan bij wensen uit het onderwijsveld. Veel van onze scholen zullen dan ook Deinstappen.”uitdagingen van het nieuwe WatwaarderingskaderSjoerdmomenteelbezighoudt, is het nieuwe waarderingskader van de Onderwijsinspectie. “Het lijkt erop dat de verantwoordelijkheid voor het inrichten, uitvoeren en evalueren van het onderwijs nog Tip | Meer ervaringsverhalen over Leerling in beeld vind je op cito.nl/leerlinginbeeld!
“Met de introductie van Leerling in beeld sluit Cito weer nauw aan bij wensen uit het onderwijsveld. Veel van onze scholen zullen dan ook instappen.”
Hij wijst op een stapel papier op zijn bureau: “Ik heb hier nu een stapel van 39 zelfevaluaties, en ik kan een uur lang over elke school vertellen, maar daar is geen tijd voor. Dus we zullen naar een andere manier van presenteren moeten. Het liefst wil ik een dashboard dat iets zegt over de tevredenheid en de output en misschien nog een aantal elementen. Dat is ook een vraag die ik graag bij Cito neerleg: hoe kunnen schoolbesturen met behulp van de bovenschoolse module uitspraken doen over onderwijsresultaten? Laten we samen nadenken over hoe schoolbesturen Cito kunnen inzetten om iets over de integrale onderwijskwaliteit te kunnen zeggen.”
Op mijn associatieve geest. Zo mooi om de verbinding te maken met andere creatieve vakken zoals drama en bewegen op muziek. Samenwerken!
Vanaf de kleuterleeftijd vraag ik kinderen om even een liedje alleen te zingen: ‘wie durft dat al?’ Aan het einde van het jaar durven ze het allemaal! Dat ik blijf bijleren, continu. Nooit dezelfde lessen geef, altijd kijk naar nieuwe mogelijkheden.
Op hoe de kinderen eigen worden met hun eigen lijf, op een gezonde manier. Hoe mooi de kinderen op elkaar reageren. Een meisje van 10 dat na afloop van de dramales aangeeft het zó spannend te hebben gevonden, een klasgenootje dat haar direct zo eerlijk en lief teruggeeft ‘dat heb ik helemaal niet gemerkt’.
Mijn Rotterdamse roots: geen woorden, maar daden.
Een meisje in de peutergroep dat nog niet praat, maar wel liedjes meezingt, met heel veel woorden.
Op mijn familie en vriendenkring, dat is toch het allerbelangrijkste? In coronatijd hebben we heftige dingen meegemaakt… Ik ben heel trots op hoe we dat met z’n allen gedaan hebben.
Voor de volgende uitgave draagt Marijke het stokje graag over aan Mart Meenk, klassenassistent en BSO-medewerker.
Die ene speciale les ‘schilderen op muziek’. Wat een geweldige kunstwerken leverde dat op. En zo mooi hoe de kinderen elkaar complimenteerden.
Waar Marijke van den Nieuwenhuizen (62), muziekdocente op verschillende basisscholen, trots op is?
Op de lieve werkgevers die er in coronatijd voor zorgden dat ik les kon blijven geven, aangevuld met het verzorgen van noodopvang.
Op al die mooie leerlingen, van peuters tot en met groep 8. Op wat ze kunnen, wat ze durven. Geweldig om te zien! Zeker bij de peuters, daar zit nog geen ‘schilletje’ om.
Dat ik doe wat ik leuk vind! Na jarenlang als groepsleerkracht werken heb ik mijn hart gevolgd naar de muziek.
9
Samen muziek maken verbindt. En ik zeg altijd: als je samen muziek maakt, verniel je geen bushokjes Op mijn geweldige nieuwe huis. Wat geniet ik van de tuin!
trots!
Op mijn sprong in het diepe. Daarmee gaf ik veel zekerheid op. Zoals je in het onderwijs ‘van wieg tot graf’ verzorgd wordt, is dat als ZZP’er toch wel anders.
Waar ben jij trots op? Deel het via cito.nl/trots
Leerling in beeld Leerling in beeld geeft je nieuwe adaptieve toetsen voor de kernvakken, mogelijkheden voor het volgen van sociaal-emotioneel en executief, nieuwe rapportages met focus op groei en verdiepende instrumenten. Vanaf schooljaar 2023-2024 werken alle scholen met Leerling in beeld, in de nieuwe online omgeving. Kijk op cito.nl/leerlinginbeeld voor informatie en instappen
ondersteuning 10 Schoollicentie + pakket Basis Schoollicentie + pakket Compleet ✓ Rekenen-Wiskunde (+ verdiepend gesprek) ✓ Begrijpend lezen (+ verdiepend gesprek) ✓ Taalverzorging (+ verdiepend gesprek) ✓ DMT ✓ AVI Pakket Basis, aangevuld met: ✓ Woordenschat ✓ Begrijpend luisteren ✓ Rekenen-Basisbewerkingen ✓ Engels ✓ Sociaal-emotioneel ✓ Groeimeter (Rekenen én Spelling) ✓ Executieve functies Kleuter in beeld Met dit observatie-instrument breng je -- op basis van jouw observaties -- snel en objectief in beeld hoe je kleuters ervoor staan én hoe ieder kind zich ontwikkelt. ✓ Taal ✓ Sociaal-emotioneel ✓ Motoriek ✓ KijkRekenenopcito.nl/kleuterinbeeld en probeer de gratis demo-omgeving Voor alle leerlingen Wij maken - als enige aanbieder - toetsen en volginstrumenten voor álle leerlingen. Zo bieden we speciale toetsen aan voor: ✓ dove en slechthorende leerlingen ✓ blinde en slechtziende leerlingen ✓ zeer moeilijk lerende leerlingen (zml) ✓ leerlingen met gedragsproblemen Kijk op cito.nl/speciaal. Daar vind je ook de Wegwijzer, die helpt met passend toetsen.
Welkom in het nieuwe schooljaar! Zo ondersteunen jou
we
Investeer in een training op jouw locatie of bij Cito Hoe houden we rekening met dyslexie? cito.nl/trainingenpo cito.nl/dyslexie
ondersteuning links van onze klantenservice
Wat wordt vernieuwd?wanneer
11 Handige
Geen twee leerlingen zijn gelijk, gelukkig maar cito.nl/uitgaveplanning cito.nl/speciaal
Toetsen maken we samen! Altijd op de hoogte? Nieuws en inspiratie primair onderwijs cito.nl/meedenken cito.nl/nieuwsbrief Roadmap Leerling in beeld Wat gaat er wanneer gebeuren?
Het gevoel dat je groeit …
dat het iets niet kan bereiken, dus natuurlijk leg ik uit welke stappen er allemaal nodig zijn om uiteindelijk op die felbegeerde mavo te komen of op het vwo. Maar waarom is een basis- of kaderadvies eigenlijk niet goed genoeg? Qua maatschappelijke verwachtingen lijkt dat streepje op de muur te zijn veranderd in een soort ‘download-balk’, die aangeeft hoeveel procent je hebt afgelegd op de weg richting vwo. Het vmbo lijkt ondergeschikt, en dat terwijl we onze vakmensen juist zo hard nodig hebben. Hoe fijn zou het zijn als we toetsen weer kunnen gebruiken waarvoor ze ooit bedoeld zijn: leerlingen helpen om de volgende stap in hun ontwikkeling te zetten, welke dat dan ook is en zonder de druk om alsmaar hoger te moeten vliegen? Hoe fijn zou het zijn als bijlesbureautjes en Cito-trainers overbodig zijn omdat er vertrouwen is in de leerkracht én de ontwikkeling van het eigen kind? En hoe fijn zou het zijn als ‘goed genoeg’ gewoon weer ‘goed genoeg’ is? Gijs Bruijnzeels, leerkracht en adjunct-directeur OBS de Optimist in Hoofddorp
Het gevoel dat je groeit, is met geen pen of toetsenbord te beschrijven. De eerste keer dat ik dit magische gevoel had, herinner ik me nog goed. Ik stond in de slaapkamer met mijn rug tegen de muur en bij mijn kruin werd een streepje gezet met de datum erbij. Een paar weken later stond ik er opnieuw en verrek: ik was gegroeid! In de maanden en jaren erna volgden nog vele streepjes en elke keer was ik apetrots.
Ongeacht hoeveel ik gegroeid was. Ik wás gegroeid, daar ging het om. De streepjes waren het overtuigende bewijs.
column 12
Ook leerkrachten willen hun leerlingen zien groeien. Het is één van de grote drijfveren om in het onderwijs te willen werken. Maar die groei verloopt vaak heel anders dan die streepjes op de muur die mijn lengte markeerden. De leerontwikkeling is niet een mooie rechte lijn, maar een lijn met knikjes. Leerkrachten weten dat, maar regelmatig hebben ze het gevoel alsof ze zich daarover richting ouders moeten verantwoorden. Ze voelen de ‘Cito-druk’. Op verschillende Facebookgroepen voor leerkrachten wordt bijvoorbeeld vrijelijk gesproken over de manier waarop kinderen in de klas worden voorbereid op de Cito-toetsen, het oefenmateriaal dat gebruikt wordt en de ervaringen met boze ouders over het uitblijven van ‘groei’. Steeds vaker proberen ouders om ‘de groei op de Cito’ te beïnvloeden. Het aantal websites of bijlessen dat zich specifiek op Cito richt, lijkt enorm te groeien. Zo wordt de Cito-druk alleen maar groter, het is niet simpel om je als leerkracht staande te houden. Maar ja, wanneer is het eigenlijk goed? ‘Goed’ is een relatief begrip. Tijdens de adviesgesprekken aan het eind van groep 8 merk ik nog wel eens dat ‘goed genoeg’ niet altijd ‘goed genoeg’ wordt gevonden. Op basis van werkhouding, vaardigheden, leerstijl, mindset, methodetoetsen en LVS-toetsen stellen wij een schooladvies op. Het fijnst vind ik de gesprekken met leerlingen die zich de afgelopen jaren machtig mooi hebben ontwikkeld op hun eigen lijn en nu met een fantastisch (!) basis- of kaderadvies naar de brugklas mogen. Deze leerlingen hebben alle reden om trots te zijn op zichzelf. Tegelijkertijd zijn dit vaak de moeilijkste gesprekken, omdat veel ouders hun kind toch graag minimaal richting de mavo zien groeien. Of liever nog richting de havo of het vwo. En natuurlijk zijn kinderen na de eindtoets niet uitontwikkeld, dus wie weet zit dat er inderdaad wel in. We zullen een kind nooit vertellen
De kindroute bij Taal en Rekenen = voor verdiepend inzicht als je twijfelt of meer informatie wil Overzichtelijke rapportages op kind- en groepsniveau
Je kiest zelf voor welke kleuter je welke route inzet Als eerste goedgekeurd door Expertgroep Toetsen PO De focus ligt op groei 1 + 2 =
Meer weten? Neem een kijkje cito.nl/kleuterinbeeld.op Heb je tien minuten tijd? Bekijk de tienminutenpresentatie. Kies zelf met welke modules je start
13
De kracht van Kleuter in beeld De leerkrachtroute = de basis, jouw observaties staan centraal
Hoe krijg jij je kleuters in beeld? Met het nieuwe observatie-instrument Kleuter in beeld breng je – op basis van jouw observaties – snel en objectief in beeld hoe zij zich ontwikkelen op verschillende domeinen.
14 “Waar staat de afkorting LVStoetsen voor die op je rapport staat?” – Maurits
‘Toetsresultaten:2022
Leerlingenraad mei praat erover!’ Maar liefst tien kinderen en hun ouders/begeleiders ontvangen we op hun vrije woensdagmiddag bij Cito in Arnhem. Sommigen hebben al een flinke reis achter de rug: helemaal uit Groningen of met wel drie treinen vanuit Limburg. In dé vergaderzaal van Cito nemen ze plaats en openen we samen de leerlingenraad door elkaar voor te stellen. Dan begint het echte werk…
Samen praten we over: hoe krijg jij je toetsresultaten te horen op school, hoe praten jullie daar thuis over en met vriendjes over, wat is fijn en wat is niet fijn en welke tips heb jij voor leerkrachten, Cito, ouders/verzorgers en Alleklasgenootjes?ideeën,tips en tops schrijven ze op post-its en plakken ze op de muur, die al snel prachtig kleurt als een regenboog. Linde deelt haar ervaringen met ons en laat ons dan haar silhouet zien. Een silhouet gevuld met alles wat haar Linde maakt. Ook de kinderen vullen een silhouet voor zichzelf in, want je bent natuurlijk veel meer dan je toetsresultaten. Tips & tops voor leerkrachten
✓
✓
Toetsresultaten delen met leerlingen? Ja of nee?
✓
Tips & tops voor ouders
✓ Duidelijke uitleg bij opdracht met belangrijke details.
✓ Praat niet met andere ouders over punten.
✓
✓ Duidelijke vragen stellen.
“Waarom
✓
✓ Meer op niveau toetsen.
✓ Toon interesse, maar leg niet te veel druk. Tips & tops voor Cito ✓ Kortere taken.
✓ Leg volwassenen en leerkrachten goed uit waarvoor de toetsen zijn.
✓ Houd rekening met de gevoelens van je kind.
✓ Als het goed is, geef je een compliment. Als het niet zo goed is, vraag je of je kan helpen.
Het blijken tien nieuwsgierige kinderen die zich goed voorbereid hebben met lijstjes met eigen vragen en lijstjes met tips en tops uit de klas en van vriendjes.
✓ Vertel resultaten liever niet door, ook niet aan broers of zussen.
Onze leerlingenraad is zonder uitzondering vóór het bespreken van toetsresultaten. Het liefst zo snel mogelijk nadat de juf of meester de toets heeft nagekeken. De kinderen horen graag wat er goed ging en wat ze al kunnen, en wat er minder goed ging, want dan kunnen ze dat nog eens oefenen. En dan het liefst persoonlijk van de juf of meester, zodat ze zelf kunnen kiezen of ze het willen delen met de klas. Allemaal best logisch vinden ze, want zo kan je van elke toets iets leren!
✓ Geef je kind altijd een compliment.
✓ Een soort online meldknop als je wordt gepest om je cijfer of iets anders.
✓ Maak duidelijk dat het belangrijkste is dat je je best doet.
✓
✓
✓
– Siem >
✓
leerlingen 15
✓ Bij de online toetsen uitleg geven bij foute antwoorden.
✓ Deel toetsresultaten als ze bekend zijn. Wacht niet tot het rapport, portfolio of oudergesprek. Deel resultaten liever persoonlijk en niet in een volle klas. Roep geen resultaten of aantal fouten door de klas . Zeg duidelijk wat het kind goed heeft gemaakt/kan en wat het nog moet oefenen. Zorg dat het anoniem blijft wanneer je praat over resultaten van de klas. Probeer te voorkomen dat iedereen elkaars score gaat vergelijken. Tips & tops voor medeleerlingen Houd je scores voor jezelf. Vertel niet de scores van andere kinderen door. ✓ Keur niemand af op zijn of haar score. Leid niemand af tijdens de toetsen. Pest niet. zijn de Cito’s niet op niveau?”
Leerlingenraad on the road! Ook in het najaar organiseren wij weer een leerlingenraad voor leerlingen van groep 6 t/m 8. Leerlingen kunnen individueel deelnemen en bij Cito op bezoek komen, maar we komen ook graag langs. Vind jij het leuk om ons een keer te ontvangen, dan horen we dat graag! We gaan graag in gesprek met de kinderen over de toetsen, de resultaten, toetsdruk, etc. Het thema stemmen we natuurlijk met je af. Stuur een mail naar leerlingenraad@cito.nl en we nemen contact met je op. Iedereen heeft zich goed voorbereid en lijstjes met vragen en tips uit de klas
raad
meegenomen‘ZoveeldathaarLindemaakt’: Lindeenhaaringevuldesilhouet. “Ik vind toetsen wel leuk. Want dan weet ik wat ik nog moet oefenen en wat ik al kan.” – Lynn ■ In de mooiste vergaderzaal van Cito praten we samen over het delen van toetsresultaten. Ideeën genoeg bij de kinderen van deleerlingenraad.
Trotsoponzeenthousiasteleerlingenraadvan mei 2022! “Ja, we willen weten hoe we het hebbengedaan! Wat gaat goed én wat kan ik nogoefenen? En wat vind ik fijn en wat vind ikniet fijn bij het delen van die resultaten?”
Wist je dat Linde ooit Cito’s directeur voor één dag was? Je leest hier meer over op cito.nl/linde Tip | Op cito.nl/leerlingenraad vind je nog meer foto’s, video’s en de lijstjes met tips & tops.!
Leerlingenraad in actie ...
16
interview 17
Bij de educatieve uitgeverij ontwikkelden we leermiddelen voor kinderen, bij Cito ontwikkelen we onder meer leerlingvolgsystemen en toetsen en andere meetinstrumenten. Al die verschillende hulpmiddelen helpen de leerkracht om het beste voor ieder kind te doen.”
Goede toetsen zijn een hulpmiddel voor leerkrachten om leerlingen te laten groeien!
>
hen past. Dat maatwerk past volgens Anneke echt bij het Cito van nu. Zoals zij zegt: “Wij bepalen niet voor jou, jij kiest waar jij je prettig bij voelt. Scholen kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen om de toetsen op papier of digitaal af te nemen. Ook kunnen zij zelf bepalen welke toetsen uit onze brede pakket ze gebruiken.”
DaarnaastGroeirapportagesiserveelkeuzevrijheid in de rapportages die een school gebruikt. Misschien is Anneke daar nog wel het meest trots op. “Onze rapportages zijn ingrijpend vernieuwd. In de rapportages wordt het kind niet langs de meetlat gelegd, maar brengen we zijn groei en ontwikkeling in beeld. Niet alleen op cognitief gebied. Het gaat over het héle kind, dus bijvoorbeeld ook over sociaal-emotioneel leren en executieve functies. Met de nieuwe groei-rapportages sluiten we aan bij de behoeftes van het onderwijs zelf. De school kan zelf bepalen welke rapportages ze gebruikt, passend bij haar visie en bij de manier waarop ze naar een klas wil kijken. En passend bij de manier waarop ze met ouders in overleg wil over de groei van hun kind. Samen met leerkrachten, ouders en leerlingen blijven we nadenken over het onderwijs van vandaag en morgen.”
Anneke Blok, voorzitter van de Raad van Bestuur van Cito, is er trots op dat de medewerkers van Cito continu bezig zijn met het ontwikkelen en doorontwikkelen van meetinstrumenten die van belang zijn voor het onderwijs. Dat is ze zéker ook op het nieuwe volgsysteem Leerling in beeld. “Dit instrument geeft inzicht in de groei van kinderen en kan een bijdrage leveren aan kansengelijkheid.
Anneke Blok is sinds 2016 bestuurder van Cito, dat uit drie divisies bestaat: Centrale Toetsen en Examens, Citolab en Cito BV. In Trots wil ze vertellen over de laatste divisie, die zich richt op het waarderen van kennis en Dekunde.liefde voor het onderwijs is Anneke met de paplepel ingegoten. Zij groeide op in een onderwijsgezin en werkte onder andere twaalf jaar met veel plezier bij een educatieve uitgeverij. “Alle onderzoeken wijzen uit dat leerkrachten het verschil maken in het onderwijs. Daarvoor moeten zij de beschikking hebben over goede hulpmiddelen.
Trots op Leerling in beeld Zichtbaar trots is Anneke op Leerling in beeld, het nieuwe leerlingvolgsysteem van Cito. Met nieuwe toetsen, rapportages en de focus op groei gaat dit LVS leerkrachten nog beter ondersteunen in de uitoefening van hun vak. Voor scholen is er nog meer keuzevrijheid om Leerling in beeld te gebruiken op de manier die bij
Iedere week realiseer ik me: het blijft zó relevant wat we doen.”
CitoToetsterreurwordtregelmatig in één adem genoemd met ‘toetsterreur’ en ‘afrekencultuur’. Anneke vertelt waarom ze het belangrijk vindt dat dat perspectief kantelt: ‘De clou zit in wat je zou willen weten over de ontwikkeling van een kind en dat je de toets en de toetsvorm kiest die daarbij past. Dan heeft de toets, of beter gezegd het inzicht dat de toets oplevert, waarde. Een toets gaat dus niet over afrekenen, maar is een hulpmiddel voor de leerkracht dat inzicht geeft in een leerling. Een toets, test of meting kan en zal nooit de rol van de leerkracht vervangen, maar voorziet leerkrachten van objectieve informatie. Die informatie helpt om te bepalen: welk duwtje of steuntje heeft dit kind nodig, en waarop kan het uitgedaagd worden? Zoals een van onze collega’s altijd zo mooi zegt: een toets is het creëren van een omgeving waarin een kind kan laten zien wat het in zijn mars OokKansengelijkheidheeft.”inhetkadervankansengelijkheid is dit perspectief op toetsen relevant. Anneke: “Vanaf 2016 zien we de kansenongelijkheid weer toenemen. Corona heeft daar geen goed aan gedaan. Kansenongelijkheid is een groot en complex maatschappelijk probleem, dat niet alleen door het onderwijs kan worden opgelost. Het onderwijs kan wél een stukje verschil maken en ik denk dat wij met onze toetsen ook een kleine bijdrage kunnen leveren. In een podcast over kansengelijkheid heb ik met onderzoeker Marijke van Vijfeiken gesproken over kansrijk adviseren en over het belang van hoge verwachtingen. ‘Ik geloof in jou’ is zó belangrijk. Als ik kijk naar een instrument als Leerling in beeld, dan zijn we daarmee in staat om een objectief beeld te geven van de groei van een leerling. Een leerkracht kan dit inzicht in groei inzetten om het vertrouwen te geven aan iedere leerling. Zo geef je vorm aan het geloof in de ontwikkeling van elke leerling .”
• Cito BV – waardeert kennis en kunde Bij elke divisie staat het maatschappelijke effect voorop. Voor de buitenwereld is het niet altijd duidelijk wie of wat Cito is. Is Cito nou van de overheid? Maakt Cito winst met het maken van toetsen en examens? Het antwoord is twee keer nee. Lees het uitgebreide antwoord op deze en andere vragen op cito.nl/faq
Anneke onderstreept dat kansengelijkheid wat haar betreft niet gaat over ‘hoe hoger, hoe beter’. “Kansengelijkheid gaat over ‘passend bij het kind’. Als ik bijvoorbeeld die lijstjes in de media met best scorende Heb jij een vraag aan Anneke Blok? Welke vraag zou jíj willen stellen aan Anneke Blok? Stuur ’m in via cito.nl/trots. Je krijgt sowieso antwoord. En wie weet, beantwoordt Anneke jouw vraag in een video die we delen op onze social kanalen. ?
Over Cito Onze drie divisies:
18 scholen zie, dan denk ik: wat vreselijk. Voor ouders lijkt ‘beste school’ dan synoniem voor ‘school met de hoogste eindtoets-scores’. Ik hoop dat ouders met name breed en open kijken naar wat een school kan bieden aan hun kind.”
• Cito CTE – ontwikkelt en adviseert bij wettelijke toetsen
!
“HetDoorstroomtoetswasnooitonzebedoeling dat de eindtoets in groep 8 zo’n belangrijk moment zou worden”, zegt Anneke. “Het beste advies komt tot stand door zo veel mogelijk informatie mee te nemen: de kennis en ervaring van de leerkracht, de visie van ouders en de informatie van een objectieve derde, zoals een eindtoets die in de toekomst de doorstroomtoets gaat heten. Het is van belang dat elke leerling een goed en passend advies krijgt – een advies dat recht doet aan het kind en zijn talenten. De toets blijft een hulpmiddel. Met onze nieuwe Leerling in beeld-doorstroomtoets kan een leerkracht in combinatie met de rapportages van Leerling in beeld nog beter de groei en mogelijkheden van ieder kind laten zien.” ■
• CitoLab – onderzoekt en innoveert het onderwijs
• Verdiepende instrumenten. 1 praktijkgerichte trainingen.
• een handige nieuwsbrief.
Kijk alvast uit naar één online omgeving waarin jij snel kunt werken, meer inzicht krijgt en vooral de groei van elke leerling zichtbaar maakt. ■
• Nieuwe toetsen voor de kernvakken (papier en adaptief bij digitale afname). Leerling in beeld-toetsen voor groep 3 tot en met 8 voor Rekenen-Wiskunde, Begrijpend lezen en Taalverzorging (voorheen Spelling). Afhankelijk van welk pakket je kiest zijn ook beschikbaar: de vertrouwde toetsen AVI, DMT, Woordenschat 3.0, RekenenBasisbewerkingen, Begrijpend luisteren, Engels en Groeimeter.
• Met je data én met behoud van doorgaande vaardigheidslijnen overstappen.
Bepaal met jouw team wanneer je instapt: direct in dit nieuwe schooljaar óf bij de start van het schooljaar 2023-2024. In beide gevallen profiteren jullie van alle voordelen van Leerling in beeld.
!
Dat gaat heel gemakkelijk. Lees hieronder hoe je snel kunt starten.
Tip | Wil je dit schooljaar (2022-2023) starten, dan adviseren we je vóór de herfstvakantie te bestellen. Dan is er voldoende tijd voor je overstap naar de nieuwe online omgeving.
Gebruik deze QR-code of vul het formulier in cito.nl/leerlinginbeeld.op Laat ons weten wanneer je instapt.2
Wist je dat er ook een Leerling in beelddoorstroomtoets in ontwikkeling is? Deze nieuwe doorstroomtoets is straks onderdeel van Leerling in beeld. !
•
• Nieuwe rapportages met focus op groei.
Hoe kan ik instappen in Leerling in beeld?
• Mogelijkheden voor het volgen van sociaal-emotioneel en executief.
Heb je je uitgebreid laten informeren over het nieuwe leerlingvolgsysteem en wil je nu de stap maken naar Leerling in beeld?
• digitale gebruikersondersteuning.
Wij zorgen ervoor dat jouw school de juiste informatie ontvangt en begeleiden we je tijdens en direct na de overstap. Cito ondersteunt jou met: Meld je aan via cito.nl/nieuwsbrief 3 !
• een selfservice-portal stap-voor-stapbegeleidingvoor in de overstap.
Leerling in beeld is er klaar voor, jij ook??
instappen
?
19 •
Een compleet leerlingvolgsysteem voor groep 3 tot en met 8.
• Eén online omgeving voor plannen, afnemen, verwerken en analyseren.
• onze adviseurs en klantenservice.
Altijd een leuke en zinvolle vraag om te bespreken: op welke ontwikkeling van één of meerdere leerlingen ben jij trots? En welke ontwikkeling/groei heb je zelf doorgemaakt? Ib’er Tineke, afgelopen schooljaar al gestart met Leerling in beeld, vertelde haar team de laatste weken voor de zomervakantie dat ze veel heeft om trots op te zijn: Trots op die ene leerling “Normaal heeft hij 5 E’tjes, nu zie je dat hij groeit op 2 vakken. Hij heeft hard gewerkt en moet je eens kijken wat er gebeurt. Hij is trots op zichzelf, wij zijn trots op hem.”
Zo trots: “Hij straalde van oor tot oor!”
Tip | Op cito.nl/leerlinginbeeld vind je steeds ervaringsverhalen.meerOp! welke ontwikkeling ben jij trots?
Trots op die leerkracht “Moet je nu eens kijken, hoe anders. Een motivatie voor iedereen!” Trots op ons team “Zo fijn dat we kiezen voor meer kindgericht onderwijs. We doen kinderen meer recht.” En o ja, de ouders waren ook ontzettend trots: “Wát heeft hij een mooi rapport!” Nieuw! | FB-groep Leerling in beeld. Volg deze pagina voor nieuws, inspiratie en tips.
Ook zij focussen op groei met Leerling in beeld
op ieders groei!
