wandelen fietsen
logeren genieten eten drinken langs
Schelde Dender Rupel
ANTWERPEN
Zwijndrecht
Hemiksem Schelle Niel
Kruibeke
CS
Temse
Sint-Niklaas
Boom
Rumst
Hamme
Bornem
Walem
MECHELEN
Willebroek Heffen Hombeek Leest
Puurs-Sint-Amands
Buggenhout
Dendermonde
Zele
Berlare
Waasland
Sint-Amandsberg
Destelbergen
Gentbrugge Ledeberg
BRUSSEL GENT
Wetteren
Wichelen
Lebbeke
Aalst
Lede
Erpe-Mere
Haaltert
Denderleeuw
Vlaams Brabant
Ninove
Laarne
Melle
Merelbeke
Zwijnaarde
Vlaamse Ardennen
Geraardsbergen
Het Scheldeland effect Jouw volgende kortbijtrip start in Scheldeland!
Wandel of fiets met onze vakantieplanner vanaf jouw logeeradres regelrecht naar de mooiste bewegwijzerde routes langs de Schelde, de Dender en de Rupel. Je meandert langs prachtige natuur, levende cultuur en historisch erfgoed tussen Gent, Antwerpen en Mechelen.
Met de zeven routes in deze gids ontdek je op eigen tempo welke verhalen Scheldeland te vertellen heeft. We leiden je langs de mooiste bezienswaardigheden, laten zien waar je lekker kunt eten en drinken, genieten en leuke dingen kunt doen.
Kastelen en forten vertellen verhalen over een eeuwenoude en welvarende geschiedenis. Het UNESCO werelderfgoed, de cultuur
en historiek van denderende steden zoals Dendermonde, Aalst en Ninove zijn ongeëvenaard. De oude steenbakkerijen en scheepswerven getuigen dan weer van de noeste arbeid die hier jarenlang plaatsvond.
Hop van de ene oever naar de andere dankzij een van de vele veerdiensten en laat je verrassen door de vele mooie plekjes.
De invloed van de getijdenwerking op de natuur is een uniek schouwspel dat veel bezoekers hier verbaast. De rivieren hebben een grote invloed op de directe omgeving en bepalen de vorm, het uitzicht en de variatie in het landschap.
Geniet dus van elke seconde en keer opgeladen terug naar huis. Dat is het effect van Scheldeland.
11 Schelde
Trappen langs imposante kastelen langs de Schelde
Struinen langs water, velden en duinen
Fietsen langs de schatten van Dendermonde
Eén met de natuur in Den Dotter
Denderende fietstocht tussen Ninove en Aalst
Van steenbakkers, tunnels en trollen
Drie rivieren, één groot hart
Legenda
In deze vakantieplanner vind je niet minder dan zeven fiets- en wandelroutes langs Schelde, Dender en Rupel. Elke route is duidelijk weergegeven op een gedetailleerd kaartje waarop alle knooppunten en de afstand netjes worden vermeld. Verderop worden tips en adresjes langsheen je route uitgebreid beschreven. Aan het symbool kan je zien om welk soort tip het gaat.
Fietsroute
Wandelroute
Eten & drinken
Bezienswaardigheid
Natuur & landschap
Veerdienst
Hoe wandelen en fietsen met knooppunten? routen.be/hoe-werkenknooppunten
Kompasrichting
Kom logeren in Scheldeland
Je merkt het al, je zal snel tijd te kort komen om Scheldeland op één dag tijd gezien te hebben.
Om je helemaal te laten meevoeren op het ritme van de stroom raden we graag een van de vele gastvrije logies aan. Op onze website vind je zeker een leuk hotel, een ruime vakantiewoning of een knusse B&B, waar de uitbaters je lekker zullen verwennen.
Schelde
Bij elke bocht die je neemt, staat je weer een nieuwe
verrassing in het getijdenlandschap te wachten.
van Bornem
Trappen langs imposante kastelen van de Schelde
De Scheldekastelen fietsroute heeft het allemaal: gezellige dorpjes, uitgestrekte natuur, bijzonder erfgoed en niet één maar twee sprookjesachtige kastelen. Spring op je fiets en bewonder de romantische parktuinen, unieke kunstwerken en het roemrijke verleden van de Kastelen van de Schelde. Op je tocht is het water nooit ver weg. Aan de Scheldeoevers kom je helemaal tot rust. De regio heeft een magische aantrekkingskracht, dat is zeker. Waar wacht je nog op? Trappen maar!
W I STGEDAT?
kleinmaarfijn
Bornem is een bruisend centrum waar geschiedenis, cultuur en natuur met elkaar in dialoog treden. Met twee prachtige kastelen, een parochiekerk met een Romaanse crypte én een wondermooie abdij is er voor elk wat wils. In dit dorp verveelt niemand zich!
Een titel om mee te pronken
De Scheldekastelen fietsroute is door VAB-magazine verkozen tot tweede mooiste fietsroute van Vlaanderen. Achter de stevige kasteelmuren schuilen boeiende verhalen over een glorieus verleden. Trap jij mee terug in de tijd?
Stille waters, diepe gronden
Al sinds mensenheugenis is de Schelde van strategisch belang. Talrijke kastelen en burchten werden gebouwd aan de oevers van de Schelde ter verdediging van de welvarende regio. De rivier was hierdoor een belangrijke getuige van de strijd tussen vele binnenlandse en buitenlandse machthebbers. In de loop der eeuwen zijn burchten en kastelen vernield of afgebroken, terwijl andere werden omgebouwd tot buitenverblijf voor gegoede burgers, ook gekend als hoven van ‘plaisanterie’.
Een ketting met
b l auween groenepare l s
De Scheldevallei, het getijdengebied langs de Schelde tussen Antwerpen en Gent, draagt sinds oktober 2023 het label Nationaal Park. Land en water zijn hier vervlochten door tal van slikken, schorren, meanders en beken. Dat deze getijdennatuur met zoute, brakke en zoete zones ook nog eens zo diep landinwaarts terug te vinden is, is écht uniek!
1
Abdij van Bornem
Kloosterstraat 71, Bornem
De Abdij van Bornem werd in 1603 gesticht door Pedro Coloma, een Spaanse officier die na de val van Antwerpen ook het kasteel van Bornem kocht en het volledig liet heropbouwen. Eens een veilige haven voor Engelse bannelingen, dan weer een lanceerplatform voor nieuw kloosterleven. Het boeiende verleden van de Abdij van Bornem barst van verhalen over edelen, monniken en kasteelheren. De parel van de abdij is ongetwijfeld de uitzonderlijk goed bewaarde bibliotheek van de Cisterciënzers met meer dan 34.000 kostbare werken. Het lijkt haast op een filmset van Harry Potter! In het ommuurde abdijpark kan je in alle rust picknicken en rondwandelen.
2 Kasteel Marnix de Sainte Aldegonde
Kasteelstraat 34, Bornem
Een honderden meters lange dreef met torenhoge bomen verklapt dat er aan het einde iets moois staat te wachten. Met een grote toegangsbrug, poortwachtershuizen, torens en een echte slotgracht lijkt Kasteel Marnix de Sainte Aldegonde recht uit een sprookjesboek te komen.
John II de Marnix, de 14e graaf van Bornem en de 54e kasteelheer, mag
deze parel zijn thuis noemen. Het bezoekerscentrum in het oude koetshuis dompelt je onder in de wonderlijke geschiedenis van het kasteel en zijn bijzondere bewoners. Het kasteel zelf is enkel op afspraak en opendeurdagen open voor het publiek. Een bezoek is zeker de moeite waard. In de 18e-eeuwse kamers kan je werken van Vlaamse meesters bewonderen, waaronder de grootste privécollectie ter wereld van gravures van Pieter Breughel de Oude.
3 Weert
Taverne Oud Gemeentehuis
Appeldijkstraat 2, Weert (Bornem) Skaldu Binnendijkstraat 5, Weert (Bornem) Groenendijk Weert Dijkstraat 1, Weert (Bornem)
Als er ergens nog een échte dorpssfeer hangt, dan is het in Weert. In deze gezellige dorpskern vind je verschillende horecazaken. Onze aanraders?
’t Oud Gemeentehuis voor meesterlijk gegrild vlees, Skaldu voor sharing dishes met een fenomenaal uitzicht over de Oude Schelde en Groenendijk Weert voor voortreffelijke palinggerechten en Vlaamse (vegan) klassiekers.
4 De Zilverreiger
Scheldestraat 18, Weert (Bornem)
Vergeet niet binnen te springen in De Zilverreiger, een Streek- en Vlechtmuseum waar de oude KleinBrabantse mandenmakers weer tot leven komen. Aan de hand van
thematentoonstellingen en workshops beleef je hier het authentieke vakmanschap van mandenvlechters, die ooit de reputatie van de streek hoog hielden. Plof na je bezoek neer op het terras van het museumcafé en geniet van een typisch Slijkneusbiertje.
5 Sas op de oude Schelde
Sas 1, Bornem
Niet te snel doorfietsen, want anders mis je het oudste waterbouwkundig kunstwerk in ons land!
Het Sas op de Oude Schelde, de oudst bewaarde mechanische sluis, werd in 1592 gebouwd tussen de nieuwe loop van de Schelde en de Oude Schelde door Pedro Coloma, de toenmalige landsheer. Zo werd de Oude Schelde weer toegankelijk en konden schepen tot in Bornemcentrum geraken.
6
Buitenland
Buitenland (Bornem)
Wijk even af van het traject en fiets richting knooppunt 22. Bestemming? Buitenland! Geen zorgen, je hoeft de grens er niet écht voor over. In dit bijzonder dorp vind je verschillende gereconstrueerde woningen uit de 16de eeuw, een restant van de Wereldtentoonstelling in Antwerpen in 1894. Voor deze gelegenheid werd er een wijk
opgetrokken, die na afloop steen voor steen werd afgebroken en piekfijn werd heropgebouwd in Buitenland. De huizen lijken peperkoekenhuisjes, met torens nog schever dan die van Pisa. Een soort Efteling of Bokrijk avant la lettre dus.
7 De Notelaer
Notelaerdreef 2, Hingene (Bornem)
Net wanneer je zin hebt in een pauze, duikt er een charmant paviljoen op langs de oevers van de Schelde. De Notelaer hoorde bij het kasteeldomein van de adellijke familie d’Ursel en deed dienst als feestelijke ontvangstruimte. Wegens verbouwingswerken zal je dit architectonisch hoogstandje in 2024 niet kunnen bezoeken, maar je kan naast het paviljoen wel terecht in het spiksplinternieuwe horecagebouw Zaal Flore met groot terras. Proef er de befaamde Notelaeretaart, die hier al decennialang met liefde wordt gebakken. De geur van cacao, gebrande noten en kaneel zal je doen watertanden!
8 Kasteel(park) d’Ursel
Wolfgang d’Urselstraat 9, Hingene (Bornem)
Heel even waan je je een hertog als je via de lange dreef met statige zomereiken het kasteelpark betreedt. In de verte doemt er een prachtig okergeel kasteel op, dat
lijkt te drijven op de kasteelgracht. Meer dan 400 jaar was deze traditionele waterburcht het favoriete buitenverblijf van de adellijke familie d’Ursel. Het park is altijd open voor het publiek, het kasteel zelf enkel tijdens speciale evenementen en tentoonstellingen.
9 Veer DriegotenWeert
De autovrije dijkwegen en groene jaagpaden zijn grote troeven van Scheldeland. Omdat het water een belangrijke rol speelt in de gehele regio, zijn er heel wat veerdiensten voorzien. Er zijn er twaalf in totaal, die je vlot, veilig én gratis over de Schelde, Rupel of Durme varen.
10 Stiltegebied Weert
Appeldijkstraat 2, Weert (Bornem)
Pas als we niet meer overdonderd worden door geluiden, beseffen we hoe zeldzaam stilte is. Al fietsend door het stiltegebied van Weert bij Bornem lijkt het even alsof je alleen op de wereld bent. Hier hoor je hooguit het gescharrel van een blauwborst of het ruisende water van de Schelde. Wist je dat in heel Vlaanderen maar 10 gebieden het kwaliteitslabel ‘Stiltegebied’ kregen?
11 Scheldedorpjes Mariekerke en Sint-Amands
Mariekerke & Sint-Amands
Wijk even af van het dijkpad om het voormalige vissersdorp
Mariekerke, bekend van het jaarlijkse Palingfestival en Vis -en
Folklorefestival, te bezoeken, te bezoeken. Hou ook zeker halt in het authentieke dorp Sint-Amands, waar je vanop de Kaai uitkijkt over de mooiste bocht van de Schelde. De bekende dichter Emile Verhaeren kreeg hier zijn laatste rustplaats. In het Emile Verhaeren Museum ontdek je meer over zijn leven en literaire oeuvre.
12 Dineren aan het water
Den Amandus Toots Thielemans Boulevard 1, Sint-Amands (Puurs-Sint-Amands)
Restaurant Rollier Emile Verhaerenstraat 14a, Sint-Amands (Puurs-Sint-Amands)
Bij Den Amandus geniet je culinair met een prachtig uitzicht op de Schelde. Al jaren een gevestigde waarde voor heerlijke vis- en vleesspecialiteiten op de houtskoolgrill, maar ook geliefd om zijn heerlijke asperges op Vlaamse wijze. Het streekgerecht? Paling op eigenwijze mode du chef. Wat je ook kiest, hier zal je niet teleurgesteld worden! Mag het nog een tikkeltje extra? Schuif dan aan tafel bij Restaurant Rollier, waar chef Nicolas
de Franse keuken brengt met een Aziatische twist. Het prachtige uitzicht op een van de mooiste bochten van de Schelde krijg je er gratis bij.
13 Opdorp
Opdorp (Buggenhout)
Het dorpsplein van Opdorp is ongetwijfeld een van de mooiste in Vlaanderen. Met 3,7 hectare gras is dit het grootste, groene marktplein van België. In de middeleeuwen deed dit driehoekig plein, ook wel ‘dries’ genoemd, dienst als een gemeenschappelijke weide voor vee. Op een boogscheut ligt ook het geografische middelpunt van Vlaanderen én het drieprovinciënpunt van Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Vlaams-Brabant.
14
Fort Liezele
Fortbaan 2, Liezele (Puurs-Sint-Amands)
Fort Liezele is het best bewaarde fort van de hele Antwerpse fortengordel. Ondanks de actieve rol die het fort tijdens de oorlog speelde, kwam het relatief ongeschonden uit de strijd. Van pantserfort tot voedseldepot, gevangenis, escape room, filmset en vleermuizenwoonst: Fort Liezele staat bol van de boeiende anekdotes. Het museum neemt je mee in het verleden en brengt persoonlijke verhalen van dorpelingen. Uitblazen doe je in het
sfeervolle Fortcafé De Batterie, in de voormalige machinekamer.
15
Brasserie Broox
Fortbaan 1, Liezele (Puurs-Sint-Amands)
Broox is een eigentijds restaurant in het Park Fort Liezele met een jong imago. Het gebouw is omgeven door groen en ligt vlak naast het Fort Liezele. Ze serveren verfijnde Vlaamse klassiekers met een moderne twist in een familiale sfeer. De bediening is top-notch en het eten zorgt voor een ware smaakexplosie in de mond. Een aanrader als je het ons vraagt!
Meer
verborgen parels
Ondertussen weten we dat we voor magnifieke kastelen niet naar de Loire hoeven af te zakken. Naast de twee kastelen in Bornem, waken er tussen Gent en Antwerpen nog vijf minder bekende parels over de Schelde. Van een middeleeuwse waterburcht en een neogotisch kasteel tot een indrukwekkend belfort en iconische bouwwerken: ontdek het Gravensteen in Gent, Kasteel Wissekerke, Kasteel van Laarne, de Lakenhalle van Dendermonde en het Steen in Antwerpen.
Koen De Vlieger Kasteel d’Ursel
Hingene, Bornem
Directeur
Ik kwam in de regio
Bornem wonen voor het werk, maar de liefde is alleen maar gegroeid. Hier voel ik me thuis.
Twintig jaar geleden ging Koen aan de slag als directeur van Kasteel d’Ursel in Hingene, de opvallende okergele waterburcht langs de polders van de Schelde. “Dit was het buitenverblijf van de adellijke familie d’Ursel.” De hertog had onmiskenbaar oog voor esthetiek, met een sterke voorkeur voor katoenen wandbespanningen uit Indië en papierbehang uit China. Deze uitzonderlijke interieurelementen werden ondertussen zorgvuldig gerestaureerd.
Lust, verleiden en verlangen
Dat Koen van aanpakken weet, wordt snel duidelijk. Hij zette het kasteel opnieuw op de kaart met de organisatie van verschillende concerten, evenementen en
tentoonstellingen. “Momenteel loopt de tentoonstelling ‘Les Liaisons Désireuses. Over lust, verleiding en verlangen’. We zijn twee jaar bezig geweest met de voorbereidingen. Maar het meest trots ben ik op de realisatie van Het Atelier van Antonine. Het oude schildersatelier was een ruïne, maar we verbouwden het tot een prachtige vakantiewoning.”
De tentoonstelling loopt tot 13 oktober 2024.
Wat je volgens Koen niet mag missen in deze regio? Hij vertelt het, samen met de geschiedenis van het kasteel, in een videopodcast. Scan de QR-code en kom het te weten!
KOENS FAVORIETEN
Schellebelle
START
Provinciaal domein
Den Blakken
Wegvoeringstraat 308, 9230 Wetteren
Gratis parkeren aan het domein
Struinen langs water, velden en duinen
10,8 km
Wondermooi, divers en een tikkeltje merkwaardig, zo kan je de Stuifduin wandelroute omschrijven. In een wijde lus van 11 kilometer wandel je op en langs het jaagpad van Wetteren tot Schellebelle en weer terug, met de Schelde als trouwe metgezel. Bij elke bocht die je neemt, staat je weer een nieuw landschap te wachten.
Wijdse meersen en felgroene grasvelden, oeroud bosland, karaktervolle dorpjes waar de geur
Het grootste deel van deze wandeling is voornamelijk vlak, maar op het einde gaan we de hoogte in. Spaar je krachten
vruchtbare akkers en verse streekproducten mekaar afwisselen en jawel: verrassende zandduinen. Alle troeven van Scheldeland in één dynamische wandeling. Klaar om te vertragen en genieten?
W I STGEDAT?
L andschap gevormddo o r het water
Rivieren en stromen hebben een heel grote invloed op de directe omgeving en bepalen de vorm, het uitzicht en de variatie van het landschap. De Warandeduinen zijn zo een stukje natuur dat je eerder aan de kust zou verwachten.
Tijdens de laatste IJstijd schuurde de Schelde hier diepe geulen uit. Het water spoelde het zand mee om het verderop weer af te zetten, waar het bijeen waaide tot hoge duinen, die in de loop der eeuwen bebost raakten. De getijdenwerking van de Schelde, zo ver landinwaarts, verbaast veel bezoekers en is een uniek schouwspel.
Veerman Geert
Na 32 jaar heen en weer varen over de Schelde in Schellebelle, stopte veerman Geert in het voorjaar van 2024 met varen. Dagelijks bracht hij wandelaars, fietsers, scholieren en pendelaars van de ene kant van de Schelde naar de andere. In 1992 volgde hij als 21-jarige zijn vader op. Het veer blijft wel gewoon varen: op een topdag steken hier tot 1.500 fietsers en wandelaars de Schelde over.
1
10 hectare thematuinen
Wegvoeringstraat 308, Wetteren
De Stuifduin wandelroute start en eindigt met een van de bekendste groene plekjes in Wetteren: provinciaal domein Den Blakken. Bewonder het rosarium en de verschillende siertuinen, zoek een ontspannen plekje uit in het gras aan de fotogenieke
Normandische villa of verdwaal gezellig in het parkbos.
2 Dynamisch Scheldepad
Van aan de rustige waterkant met zijn poëtisch wiegende rietkragen wandel je bijna recht het bruisende hartje van Wetteren in. Hoe dichter je het centrum nadert, hoe groter de bedrijvigheid langs het water: joggers, fietsers, wandelaars, skaters, je komt ze vroeg of laat tegen langs de promenade.
3
Rode heuvel
Wetteren
Het dorp van Wetteren ligt op een boogscheut van de Scheldekaai. Neem eerst de trappen langs het gemeentehuis tot aan het Rode Heuvelplein dat zijn naam dankt aan een lied van kleinkunstenaar Wim de Craene. Je ziet de man ook afgebeeld op een indrukwekkend staaltje straatkunst van kunstenaar Cazn. De muurschildering (80 m² groot),
spot je op weg naar de markante SintGertrudiskerk. Je wijkt daarvoor lichtjes af van de route voor een lusje langs het marktplein en de internationaal gerenommeerde kerktuin, die trapsgewijs weer afdaalt naar het jaagpad. Tijd om de Passerelle naar de overkant te nemen! De opvallende fiets- en voetgangersbrug trakteert je op een panoramisch uitzicht over de Schelde.
4 Stil je honger
Rode Heuvel 4e, Wetteren
Restaurant Chef is gloednieuw op de Rode Heuvel maar voordien wel al een gevestigde waarde in Schellebelle. Chef-kok Gil houdt ervan om verschillende smaken en culturen samen te brengen. ‘Sharing’ is hier de boodschap, of je nu mee aan tafel schuift voor een intiem diner of een snelle hap.
5 Kastermeersen
Terwijl de skyline van Wetteren je nog even vergezelt langs het water, bloeit het meersengebied rond je langzaam open. Welkom in een groene oase van moerassen, rietvelden en bos! De Kastermeersen zijn een uitloper van de Kalkense Meersen, een rijk en waardevol leefgebied voor bedreigde trek-, water- en weidevogels die je af en toe vanuit de hoge grassen over het water ziet scheren. Herken jij de grutto, de kievit of de watersnip?
6
Dansend licht
Vanaf knooppunt 20 verlaat je het jaagpad en stap je langs de kronkelende meander van de oude
Scheldebedding, die recent werd uitgegraven om zo het natuurlijk evenwicht weer te herstellen. Ooit vloeide de Schelde hier onvermoeid, voor die rechtgetrokken werd voor de scheepvaart. Het onverhard pad slingert langs machtige rijen knotwilgen. Als de zonnestralen door de takken glippen en het overstroomde drasland op doen lichten, krijg je er een perfect fotomomentje bovenop.
7
Aardse charme
Aard, Schellebelle (Wichelen)
Terug aan het jaagpad passeer je het karakteristieke pleintje van Aard, een gehucht van Wichelen. Landelijke charme alom, pal aan de toegangspoort van de Kalkense
Meersen. Het is meteen ook een historische plek waar de gratis veerboot je naar Schellebelle brengt, elk halfuur en op het uur, behalve om 12u30.
8
Historische oversteek
Veer Schellebelle
De oversteek van Aard naar Schellebelle is eeuwenoud en bestaat al sinds de 13de eeuw. Tot de jaren 1950 was het veer niet meer
dan een houten roeiboot, daarna werd het omgeruild voor een houten motorbootje. Sinds de jaren 70 brengt een ijzeren overzetboot je naar de overkant. De oude roeiboot van het veer bleef bewaard en kreeg een prominent plekje op de Scheldedijk aan de kant van Schellebelle. Zie je het liggen?
9
Café Den Aard en taverne
Scheldebries
Café Den Aard
Aard 4, Schellebelle (Wichelen)
Taverne Scheldebries
Aard 3, Schellebelle (Wichelen)
Het veerpontje net gemist?
Zowel café Den Aard als taverne Scheldebries, tegenover mekaar aan het plein van Aard, hebben een fijn terras om het wachten te verzachten. Bestel een wafel of sangria met vers fruit bij het nostalgisch ingericht café Den Aard of ga voor een hartige croque of tapas bij Scheldebries.
10
Belle aan de Schelde
Schellebelle (Wichelen)
Aan de overkant zet je voet aan wal in Schellebelle – vroeger kortweg ‘belle’. In een ver verleden legden hier aan de kade regelmatig schepen aan om aardewerk te verkopen: keramieken potten, schalen, kruiken en noem
maar op. Door de opkomst van plastic en inox gebruikten mensen alsmaar minder aardewerk in de keuken en ontstond een nieuwe traditie: kleipotjes als speelgoed voor de kinderen. Op de jaarlijkse Potjesmarkt vind je aarden potjes in alle kleuren en maten. Het bloemrijke plein is een gezellige ontmoetingsplek met tal van horecazaken en een onverwacht stukje open groen.
11 Even neerstrijken aan ‘t Veer
Hoogstraat 2, Schellebelle (Wichelen)
Café ’t Veer is je eerste halte van het veer naar Schellebelle dorp. De voormalige hoeve zit tjokvol historische verhalen: ooit huisde hier een brouwerij, verschillende herbergen, een vierschaar (de voorloper van een gemeentehuis) en later een parochiehuis. Het zonovergoten terras van het huidige café doet met een beetje verbeelding aan het voorsteven van een boot denken. Binnen wacht je de gezelligheid van een bruine kroeg in een modern kleedje.
12
De duinen van Wetteren
Warandestraat, Wetteren
De wandeling eindigt op de plek waar de route zijn naam aan te danken heeft: de Warandeduinen of Stuifduinen. De rivierduinen ontstonden 15.000 jaar geleden in de ijstijd, toen het water van de Schelde in zijn stroming zand meevoerde en weer afzette. In droge periodes werd het zand door de wind omhoog geblazen, met metershoge zandduinen als resultaat. Vandaag zijn de Stuifduinen grotendeels bebost, waardoor de wind het wat minder voor het zeggen heeft. De bomen zorgen op hete dagen wel voor welkome schaduw, een heerlijke plek om door te struinen en de tijd even te vergeten. Sommige van de eiken en beuken in het natuurreservaat zijn 500 jaar oud!
3
Fietsen langs de schatten van Dendermonde
De Bruynlaan, Dendermonde Gratis parkeren op de De Bruynkaai parking
AFSTAND
37,5 km TIJD 2u
Oh Dendermonde, stad van oude pracht, van water en van groen … Je zou voor minder poëtisch worden als je de Blauwborst fietsroute volgt. Over bijna 40 kilometer fiets je door het gevarieerde landschap en UNESCO erfgoed in en rond Dendermonde. Hier vloeien niet enkel de Dender en de Schelde samen, maar ook mens en natuur, verleden en toekomst. Glooiend grasland, industrieel erfgoed, charmante dorpen en beschermde meersen en moerassen wisselen elkaar af terwijl de meanderende rivieren nooit lang van je zijde afwijken. Twee keer ga je zelfs de rivier over op een kleine veerpont. Klaar om je te laten verrassen, inspireren en verlekkeren?
STGEDAT?
De fietsroute is genoemd naar de blauwborst, een vogel die je herkent aan zijn felblauwe keel. Het diertje vertoeft graag in rietvelden en moerasgebied.
De weelderig groene jaagpaden langs het water zijn grote troeven van Scheldeland. In totaal zijn er maar liefst 12 veren die fietsers en wandelaars veilig, vlot en gratis van de ene oever naar de andere varen. Zin om mee het water op te gaan? Tijdens de Blauwborst fietsroute steek je maar liefst twee keer de Schelde over.
Dendermonde op zijn Vest
Wist je dat Dendermonde haar naam dankt aan haar geografische ligging, vlak aan de monding van de Dender in de Schelde?
In het infokantoor van Toerisme Dendermonde, gevestigd in de voormalige Lakenhalle van het Stadhuis, ontdek je de 200 jaar oude geschiedenis van de stad in de multimediale expo ‘Dendermonde op zijn Vest’. In het begin van WOI hadden de stad en haar inwoners het extreem zwaar te verduren onder de wreedheden van het Duitse leger. Dendermonde werd daarom, samen met zes andere Belgische steden, uitgeroepen tot ‘Martelaarsstad’.
1
Kloppend hart van Dendermonde
De route start en eindigt in Dendermonde aan fietsknooppunt 91, pal aan de Scheldedijk. Van hieruit fiets je rechtstreeks het historisch centrum van Dendermonde in. Maak een lus over de sfeervol geplaveide Grote Markt, waar de sierlijke gevels verhalen vertellen van vervlogen tijden en de talrijke horecazaken voor een gezellige drukte zorgen.
Van hieruit heb je een onbelemmerd zicht op een mooi staaltje UNESCO Werelderfgoed: de middeleeuwse belforttoren van het Stadhuis. Aan de overkant van de oude Dender vind je nog meer Werelderfgoed. Het SintAlexiusbegijnhof is met zijn authentieke begijnhuisjes en idyllisch groene binnenplein de moeite waard voor een kleine omweg.
2 Paarden en processies
Dendermonde is befaamd voor zijn folkloristische reuzenstoeten en religieuze processies, goed voor nog méér UNESCO erfgoedtitels. . De beroemdste ommegang moet wel die van het Ros Beiaard zijn. De legende van het Ros en de vier Heemskinderen spreekt dan ook bij iedereen tot de verbeelding. Eén keer om de 10 jaar komt het
legendarische 'peirt' tot leven in de straten van de stad tijdens de Ros Beiaardommegang, goed voor een erkenning als UNESCO Immaterieel Erfgoed in 2005. Dezelfde eer viel te beurt aan de drie metershoge
Gildereuzen Indiaan, Mars en Goliath, die jaarlijks de sterren zijn van de Reuzenommegang Katuit.
3
De oude stadswallen
Ooit waren de brede grachten van de Brusselse Forten cruciaal voor de bescherming van de stad, vandaag fiets je er zigzag over onverharde kronkelwegen langs een uitgestrekte vijver van maar liefst 5 hectare.
4 Klein maar fijn
Singelweg 2, Mespelare (Dendermonde)
Zodra je de forten achter je laat, strekken bloemrijke meersen en akkervelden zich voor je uit. Wat een vergezicht! Heel even fiets je evenwijdig mee met de spoorwegbedding, tot de Dender je weer groet en een natuurstenen toren zich in de verte boven het groene landschap laat zien. Het is de toren van de SintAldegondiskerk, de grote trots van het piepkleine dorpje Mespelare. In de toren hangt een beiaard van 21 klokken die je, als je lang genoeg blijft plakken, melodieus hoort spelen.
5 Lekker volks
En Passant, Mespelarestraat 106, Mespelare (Dendermonde)
Sint-Aldegonde, Mespelarestraat 100, Mespelare (Dendermonde)
Vlakbij de kerk les je je dorst op het terras van het lokale volkscafé met de toepasselijke naam En Passant. Het is zo’n plek waar je zelden alleen bent: altijd staat er wel een fiets of motor van een van de vele passanten nonchalant geparkeerd. Honger? Op de seizoensgebonden kaart van eet- en praatcafé SintAldegonde even verder staan streekgerechten zoals gerookte paling.
6 Biertje van ’t vat
Ouburg 16, Oudegem (Dendermonde)
Tussen knooppunt 27 en 2 ligt Da Brourij, een keldercafé dat zijn naam dankt aan de voormalige brouwerij op dezelfde plek. Proef een biertje van het moment tussen de biervaten in een van de 3 getransformeerde kelders of stil je kleine honger in de tuin.
7
Hoofdstraat 175, Appels (Dendermonde)
Verscholen achter een bocht aan het veer van Appels naar Berlare, ligt restaurant Appelsveer. Nestel je op het terras van het historische
herenhuis voor een ontspannen lunch of in de romantische boomgaard voor een leuke picknick. Zoetekauwen kunnen zich tegoed doen aan een ambachtelijk ijsje van het aanpalende ijshuisje Ollibolli. Een bolletje hazelnoot en botercaramel, misschien?
8 Hup over het water
Veer Appels-Berlare
Laat je over de Schelde tillen aan het fotogenieke veer van AppelsBerlare, een van de oudste voeten fietsveren van Scheldeland. ’s Zomers is er elk halfuur een overtocht van 7 tot 20 uur. Behalve om 12.30 uur, want dan is het lunchtijd voor de kapitein.
3, 2, 1 … actie!
9
Waterhoek 25, Berlare Eenmaal aan de linkeroever van de Schelde passeer je een plekje uit de Vlaamse filmgeschiedenis: taverne ’t Veerhuis. In 1971 was deze plek in Berlare het decor voor ‘De teleurgang van de Waterhoek’, een verfilming van het boek van Stijn Streuvels. Op het golvende pad fiets je verder langs de panoramische oevers van de Schelde.
Romantisch rustpunt
Architecturale hoogvliegers
Aan de Scheldedijk in Zele mag het gerust een versnelling lager. De wijk biedt een leuke verzameling horecazaken en interessante erfgoedparels, zoals de statige villa Eugeen Burm en de voormalige hoeve van de kunstschilder Pieter Gorus. In het historisch pakhuis uit 1930 langs de dijk huist bistro en restaurant Den Anker. Vooral op een ingesloten terras achteraan is het fijn vertoeven bij mooi weer voor een pauze met een pannenkoek of een verkoelend drankje.
11 Reus op het water
Sint-Onolfsdijk, Dendermonde
Wijk aan knooppunt 90, precies op het punt waar de Dender en de Schelde samenvloeien, even af van het fietspad voor een panoramisch zicht op de Tijsluis. Het is niet de enige sluis die jouw pad kruist op de Blauwborst fietsroute, maar wel de meest imposante.
12
Eetcafé De Kille
Killestraat 2, Moerzeke (Hamme)
In het nostalgische eetcafé De Kille in Moerzeke, aan de rand van het natuurgebied De Roggeman, lijkt de tijd even stil te staan. Achter de nostalgische witte gevel ligt een speeltuin voor de kinderen en een zomerterras waar je uit een
uitgebreide kaart kan kiezen tussen aperitiefhapjes en klassiekers, zoals camembert uit de oven en asperges op Vlaamse wijze.
13 Vlaamse charme
Kastel (Hamme)
Terwijl het moeraslandschap met je meereist, steken in de verte enkele huizenrijen en een kerktoren uit boven de groene horizon. Welkom in Kastel, een typisch rustig Vlaams dorp dat genesteld ligt in een meander van de Schelde. Het ‘Glazen Dorp’, een bijnaam die Kastel kreeg door de vele kweekserres die de omgeving typeren, is de laatste halte voor je de rivier opnieuw oversteekt naar Baasrode.
14 Welkom aan boord!
Veer Baasrode-Moerzeke
Eeuwen geleden was Baasrode een druk bezocht handelscentrum, met tal van schepen die dagelijks af- en aanvaarden langs de Schelde. De geboorte van een bloeiende scheepsbouwnijverheid was een feit! Het veer van Moerzeke was een belangrijke verbinding naar de scheepswerven van Baasrode. Vandaag vaart het pittoreske motorpontje je elk half uur (behalve om 12.30 uur) gratis naar de overkant.
15
Scheepswerven van Baasrode
Sint-Ursmarusstraat 137, Baasrode
Links van het veerpontje, nog geen 500 meter verder, kan je de befaamde Scheepswerven van Baasrode bezoeken, die in handen zijn van de Provincie OostVlaanderen.Het is een van de best bewaarde exemplaren van Europa. Buiten zie je op de droogdokken twee historische schepen van heel dichtbij, binnen kijk je onder begeleiding van een gids je ogen uit in de 19de-eeuwse ateliers die onaangeroerd bleven sinds 1986, toen de deuren van de ateliers voorgoed dicht gingen. Kijk ook eens of de aanpalende School voor Scheepsmodelbouw open is voor een demonstratie van hun fijne restauratiewerk en een bezichtiging van enkele geëtaleerde maquettes.
16 Honderd tinten groen
De laatste paar kilometer richting
Dendermonde zijn misschien wel de spectaculairste: de Vlassenbroekse polder trakteert je op een wondermooi moeraslandschap van kreken en sloten waar witte zwanen en tal van andere watervogels thuis zijn. Vlakbij Vlassenbroek is een project van het Sigmaplan in volle gang: er komt een gecontroleerd overstromingsgebied om
Dendermonde en omgeving te beschermen tegen wateroverlast. Als resultaat kan je hier binnenkort genieten van een bijzonder stukje natuur met slikken, schorren en wetlands.
17 Smeltende harten
Broekstraat, Baasrode (Dendermonde)
De laatste lekkernij op de route is het artisanaal ijs van Dream Ice. Je hebt er keuze uit maar liefst 47 smaken, inclusief veganistisch rijstijs en diabetesijs. Zelfs de honden komen er aan hun trekken met speciaal hondenijs. Smullen maar, want van hieruit is het volle gas vooruit tot je weer in Dendermonde bent.
18
Waar kunstenaars thuis zijn
Vlassenbroek, Dendermonde
Vlassenbroek dorp ligt verscholen in een Scheldemeander, net achter de hoger liggende ringdijk die als deel van het Sigmaplan instromend water tegen moet houden bij stormtij… Het schilderachtig gehucht telt een verrassend aantal karaktervolle horecazaken, zoals het heerlijk charmante ’t Ateljeeken, kunst- en muziekcafé de Kleine Notelaer met een zalig groen zonneterras en Brasserie D’Oude Pomp. Nog meer keuze is er met Bistro Patati en Huize Geertrui.
Erik De Meyer Donkmeer
Berlare
botenverhuur
Ik leef op en naast het water. Ook op vakantie ga ik varen. Dat zit nu eenmaal in mijn DNA.
Tijdens de zomer is het Donkmeer een ware magneet, die niet alleen waterratten maar ook natuurliefhebbers aantrekt.
Zo’n dertig hectare van de oude Scheldemeander is beschermd natuurgebied waar je kunt wandelen en fietsen, met de Eendenkooi als middelpunt. Als je het Donkmeer bezoekt moet je zeker ook op het water geweest zijn. Het was een voorvader van Erik die er rond 1900 de eerste plezierbootjes verhuurde. Een familiebedrijf was geboren.
Met de paplepel
“Ik ben tussen de boten opgegroeid en leerde het vak van mijn ouders. Als tiener hielp ik de mensen in- en uitstappen, later mocht ik de boten mee onderhouden. Vandaag run ik
het bedrijf zelf, en zijn we de enige botenverhuur aan het Donkmeer.
We verhuren trapbootjes en elektrische sloepen, op dit water hebben nooit benzineboten gevaren. Daar houden we rekening mee, uit respect voor de schoonheid van het natuurgebied.” vertelt Erik.
Wat je volgens Erik niet mag missen in deze regio? Hij vertelt het, samen met de geschiedenis van het Donkmeer, in een videopodcast. Scan de QR-code en kom het te weten!
ERIKS FAVORIETEN
Dender
Waardevolle natuurgebieden, bruisende steden en tradities gedrenkt in folklore rijg je als een parelsnoer aan elkaar.
START
Landries 1, 9450 Haaltert Gratis parkeren aan visclub Gotegem vijver, langs de kant van de weg.
AFSTAND 11,1 km
Eén met de natuur in Den Dotter
De Den Dotter wandelroute neemt je mee langs grotendeels onverharde paden, door een bonte mix van weilanden, akkers en bossen waarvan de bomen met hun voeten in het water staan – ook wel broekbossen genoemd. Wist je trouwens dat dit natuurgebied z’n naam ontleent aan de dotterbloem die hier elk voorjaar haar gele tapijt uitrolt? Naast natuur, kan je er ook twee geklasseerde watermolens bewonderen: de Engelsmolen en de Gotegemmolen. Laat je verrassen door indrukwekkend erfgoed, gevarieerde landschappen en mooie vergezichten. Vergeet geen waterdicht schoeisel, want het kan er
zijn!
W I STGEDAT?
Meet the locals Gemeenschapsbakkerij
Bovenop de Gotegemberg staat een gerestaureerde bakoven, de Vlamoven. Regelmatig kwamen de bewoners van Gotegem hier samen om te bakken, waarna de hemelse broodgeur zich vermengde met de aardse geur van de natuur.
Den Dotter telt maar liefst 320 diverse plantensoorten. In het voorjaar bloeit de gele dotterbloem in weilanden en bosjes waar mineraalrijk grondwater aan het oppervlak komt. Het natuurgebied herbergt ook typische fauna, waaronder de grote gele kwikstaart langs de oevers van de watermolens, de fraaie wielewaal en boomvalk in de bossen, en zelfs steenuilen in knotwilgen. Verschillende akkervogels, zoals de kneu en veldleeuwerik, broeden op de glooiende kouters.
Blauwe levensader
Achter Café Cabaré ligt een eeuwenoud elzenbroekbos met bijzondere planten, waaronder een overvloed aan pluimzegge. Dit moerassig gebied is ook de habitat van het zeggekorfslakje, een slak van maar 3 millimeter groot, een Europese beschermde soort. Zijn overleving vereist aangepast natuurbeheer.
De blauwe draad doorheen het natuurgebied is de Molenbeek. Eigenlijk bestaat er niet zoiets als dé Molenbeek. Of, anders gezegd, elke streek kent wel haar eigen Molenbeek. De naam verwees oorspronkelijk naar door de mens gegraven aftakkingen van een rivier, bedoeld om watermolens te voorzien van water. Het is één van de voornaamste zijrivieren van de Dender.
1 Gotegemvijver
Landries, Haaltert
De wandeling start bij de Gotegemvijver, een grote visvijver gelegen aan de voet van de Gotegemberg. Historisch is deze vijver aangelegd om een soort spaarbekken te creëren om in droge tijden – wanneer de Molenbeek droog staat – de watermolen alsnog te laten functioneren. Hier dobberen eendjes in de zon, springen vissen uit het water en strijken reigers neer om hun volgende maaltijd te nuttigen.
2 Natuurgebied
Den Dotter
Landries, Haaltert
Den Dotter is dé ster van deze wandelroute: in dit natuurgebied van 13 hectare groeien en bloeien meer dan 300 verschillende plantensoorten. De lente brengt een zee van dotterbloemen en de hoger gelegen kouters bieden prachtige vergezichten op de Molenbeekvallei. Achter elke bocht wacht een nieuwe verrassing. De afwisselende landschappen maken deze wandeling allesbehalve voorspelbaar.
3 Engelsmolen
Engelsmolen 1, Aaigem (Erpe-Mere)
Op je pad doorheen het natuurgebied kom je twee watermolens tegen: de Engelsmolen en de
Gotegemmolen. De Engelsmolen was de eerste watermolen van
Erpe-Mere die in 1976 het statuut van beschermd monument kreeg. Vroeger werd hij gebruikt als korenmolen, oliemolen en vlaszwingelmolen, in 2011 begon de toenmalige eigenaar met een grondige renovatie van de site, inclusief de paardenstallen en het koetshuis aan de overkant van de straat.
4 Aaigemdries
Aaigemdries, Aaigem (Erpe-Mere)
Zelden zal je zo een mooi dorpsplein zien als de Aaigemdries. Dit driehoekig plein staat vol bomen en is omgeven door hoeves. Het is een goed bewaard voorbeeld van een middeleeuwse dries, ook wel gemeentelijke weidegrond of verzamelplaats voor de dorpskudde genoemd, die nog gedeeltelijk omgeven is door landelijke bewoning. Niet verwonderlijk dat de Aaigemdries in 2003 beschermd werd als monument. Ga op zoek naar het pittoresk kapelletje en geniet van het getsjirp van de vogels.
5 Groot Geluk
Aaigemdries 7, Aaigem (Erpe-Mere)
Zowel de heilige als de zondaar kunnen hun suiker tekorten aanvullen bij het oergezellige koffie-en taarthuis Groot Geluk. Van
heerlijk gebak en taart tot ontbijt en brunch: hier is voor ieder wat wils!
Er zijn zelfs suiker-, gluten- en lactosevrije lekkernijen voor gevoelige magen. Alles is huisgemaakt met kwaliteitsvolle en verse producten. Zo komen de eieren van eigen kippen en het fruit uit eigen boomgaard. Bij goed weer kan je op het terras genieten van het uitzicht op de Aaigemdries.
6 Hoeve van de Bossche
Aaigemdries 11, Aaigem (Erpe-Mere)
Bij Hoeve van de Bossche kan je terecht voor artisanaal hoeve-ijs, gemaakt van verse koemelk zoals in grootmoeders tijd. Met een even grote glimlach serveren ze hier ook pannenkoeken, wafels of milkshakes. Zaakvoerder Geert houdt ongeveer 35 melkkoeien voor melkproductie.
Een deel van deze productie wordt opgehaald, het andere deel verwerkt de familie zelf in hun ruim assortiment aan hoeve-ijs.
7 ’t Hof Gotegem
Landries 195, Aaigem (Erpe-Mere
Deze impressionante vierkantshoeve is een historisch juweel van erfgoed en geschiedenis. Ooit het hof van een boer genaamd Pieter de Meyer, nu een woonhuis, tentoonstellingsruimte en vergaderruimte voor verenigingen of bedrijven.
8 Gotegemmolen
Gotegemstraat 1, Erpe-Mere
Wandel niet te snel door, want dan mis je misschien wel de Gotegemmolen. Deze watermolen
hield meer dan 600 jaar lang het water van de beek op. Dit was bepalend voor de ontwikkeling van de dotterweiden van het stroomopwaarts gelegen natuurgebied Den Dotter. De molen werd gebouwd voor 1387 en was aanvankelijk een dubbelmolen met twee gebouwen; een graanmolen en oliemolen. De oliemolen verdween midden 17e eeuw. De graanmolen is sinds 1773 in het bezit van de familie
De Meyer. In 2016 kreeg de molen een nieuw metalen bovenslagrad.
9
Café Cabaré
Gotegemstraat 17, Haaltert
Sluit je wandeling af in het volkscafé Café Cabaré. Hier vind je ouderwetse gezelligheid, een uitgebreide drankkaart en bij mooi weer een zonnig terras. Achter de toog bedient Frieda, een kranige, charmante dame, je met plezier een ‘natje’. Het café zou al bestaan sinds de tijden van Napoleon en dankt zijn naam aan het feit dat er vroeger een cabaret was, ter vermaak van diens soldaten. De Cabaré wordt sinds het ontstaan van moeder op dochter overgedragen. Gelukkig heeft Frieda dochters!
Eric Ghysbrecht
‘t Hof Schuurke
Mere, Erpe-Mere
P ORTRET
Ik verhuisde van Aalst naar
Mere voor de rust, maar dat betekent niet dat het allemaal te serieus moet zijn.
Aan de watermolen Ten Broeck in Mere creëerde Eric zijn eigen hof van Eden. Hij baat er ook weekendcafé ‘t Hof Schuurke uit. De originele korenmolen dateert uit 1348 en is verbonden aan de oude maalderij en het molenhuis, waar Eric nu woont. “Toen ik dit stuk erfgoed kocht in de jaren 90 wilde ik de molen restaureren, maar dat bleek onbetaalbaar. Nu probeer ik hem zo goed mogelijk te conserveren. Tijdens Open Monumentendag kan iedereen hem bewonderen.”
Altijd in voor een grap
Je kunt een mens uit Aalst weghalen, maar Aalst haal je niet uit de mens. Zoals het een echte carnavalist en Voil Jeanet betaamt, schuwt Eric geen dwaze grap of kwinkslag.
Beetje bij beetje verzamelde hij humoristische hebbedingen met een hoek af. “Die geestigheid heeft altijd al in mij gezeten. Lokale gasten kennen me, maar een fietser of wandelaar die hier voor het eerst stopt, kan weleens schrikken als er plots iets eigenaardigs gebeurt. Een reuzegrote spin die in hun pint valt of een haai die in de beek zwemt”, lacht Eric.
Wat je volgens Eric niet mag missen in deze regio? Hij vertelt het, samen met de geschiedenis van de molen, in een videopodcast. Scan de QR-code en kom het te weten!
ERICS FAVORIETEN
Erondegem
Heldergem
Erpe Mere
Nieuwerkerken
Denderhoutem
Ledeberg
START
Désiré De Bodtkaai, 9400 Ninove
Gratis parkeren op de Mallaardparking en de Stationsparking
AFSTAND
43,4 km
TIJD
2u 15m
VERHARD
91% verhard
DOWNLOAD
Denderende fietstocht tussen Ninove en Aalst
Stap op de fiets en beleef een boeiende tegenstelling van bruisende steden tegen de rust van de natuur, van rijke historie tegen moderne levendigheid.
Jouw avontuur start in Ninove, de ‘oudste, stoutste en wijste’ van alle steden, waar een familiebrouwerij al 6 generaties op je wacht. Je meandert mee met de Dender tot in Aalst, langs industriële sites en door rustige natuurgebieden. Je eindigt waar je begon, maar met een schat aan ervaringen rijker.
STGEDAT?
W I
Stekskesmannen
Ninovieters worden niet voor niets liefkozend als ‘steksesmannen’ aangesproken. Op het hoogtepunt (eind 19e tot eind 20ste eeuw) kende Groot-Ninove wel 11 luciferfabrieken. Het ‘Oeverstekske’, de naam van de fietsen voetgangersbrug over de Dender, verwijst nog naar de luciferfabriek. Waar nu het stadspark ligt, produceerde Usine N°5, van Union Allumettière, jaarlijks miljoenen luciferdoosjes.
Van die fabriek rest alleen nog de aanlegsteiger, waar populieren gelost werden om te verwerken tot lucifers.
Een Boon voor Aalst
Aalst is naast carnavalshoofdstad ook de geboortestad van literatuur-icoon Louis Paul Boon. Op het mooie Utopiaplein vind je bijvoorbeeld een muurschildering en een standbeeld ter ere van de schrijver. Of die liefde helemaal wederzijds is, is niet zeker. Hij omschreef Aalst als: “de stad waar het altijd regent, zelfs als de zonne schijnt”. We zullen het op literaire vrijheid steken, want de zonne scheen wel degelijk op onze route.
TRING TEUT TEUT TRING
De charmante fietstocht over het jaagpad tussen Aalst en Erembodegem brengt je soms onder smalle bruggetjes door. Rinkel met je fietsbel, zodat een verborgen
1 Ninove
Jouw fietstocht start in Ninove. Net voor fiets- en voetgangersbrug ’t Oeverstekske, zie je een oude maalderij liggen die gebruikt werd voor het malen en de opslag van graan. Door de ligging aan de Dender kon de tarwe direct voor de deur gelost worden. Vervolgens trekt je naar de Graanmarkt, daar staat een beeld van ‘de twijnster’. Lokale vrouwen verdienden vroeger vaak een extra zakcentje door gesponnen draden ineen te draaien tot een nieuwe, sterkere draad.
2 Hospitaalkapel
Burchtstraat 44, Ninove
Wil je de stad en haar inwoners nog beter leren kennen? Trek dan naar het toeristisch infokantoor, gevestigd in de gerestaureerde Hospitaalkapel. Je vindt er de Ninoofse reuzen: Doeken en Doeka, hun zoon Geeraard Lavendel, Sint-Pieter, Bockstael, Hansken Den Belleman en de ezel Mandus.
3
Onze-LieveVrouw Hemelvaartkerk
Kerkplein, Ninove
De Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk is in 1635 gebouwd als onderdeel van de vroegere
norbertijnenabdij en wordt daarom ook abdijkerk genoemd. De bouw heeft 88 (!) jaar geduurd. Nu kijk je je ogen uit op de barokke elementen in het interieur, maar oorspronkelijk was deze kerk gebouwd in de Romaans-Gotische traditie. De kerk is verwoest in de godsdienstoorlog, en heropgebouwd zoals je hem nu ziet. De toren van de kerk werd recent gerestaureerd.
4
Bar Sajet
Biezenstraat 11, Ninove
De koffie loopt, sportiever zal het niet worden. Dit slaat niet op de fietstocht, wél op de muur van het gezellige Bar Sajet, waar je die quote zal tegenkomen. Met lekker ontbijt en lunch, of een koffie met een gebakje. Hier kan je ook wol en een paar kleine hebbedingetjes kopen.
5 Brouwerij Slaghmuylder
Denderhoutembaan 2, Ninove
Zeg je Ninove, dan zeg je Witkap bier. In 2025 bestaat de brouwerij 165 jaar want al in 1860 startte voormalig graanhandelaar Emmanuel Slaghmuylder een brouwerij in het centrum van Aalst. Later stonden zijn kleinzonen aan het roer en werd de fabriek te klein: ze verhuisden naar de huidige locatie. Nu is de 6e generatie actief
in het familiebedrijf. Je kan de site na afspraak en in groep bezoeken. In de kleine shop kan je terecht voor geschenkpakketten, Witkap-goodies en natuurlijk; hun eigen bier.
6 Galgenveld
Een prachtig landschap ligt je te wachten in het Galgenveld: met glooiende heuvels en prachtige vergezichten. Nu meander je zelf door de unieke holle wegen die uitgesleten zijn door regenwater, vee of voertuigen. Niet nadenken over het gruwelijke verleden want het galgenveld werd zo genoemd omdat dit de plek was waar mensen vroeger terechtgesteld werden.
7 Natuurgebied
Den Dotter
Gotegemstraat, Erpe-Mere
Vlak voordat je via Erpe-Mere richting Aalst gaat, passeer je het natuurgebied Den Dotter. Hier komen 320 planten voor, maar je ziet er vooral veel dotterbloemen: die van oudsher naar een eidooier werden genoemd (een dotter) om zijn gele kleur. De bloeiperiode is in maart en april en soms nog eens in augustus en september, dus kies je tripje bewust! Naast natuur, kan je er ook twee geklasseerde watermolens bewonderen. Laat je verrassen door indrukwekkend erfgoed, gevarieerde landschappen en mooie
vergezichten. Vergeet geen waterdicht schoeisel mocht je ook even het gebied te voet willen induiken, want het kan er nat zijn.
8
Visit Aalst
Hopmarkt 51, Aalst
Bij het infokantoor in Aalst, krijg je de beste tips en info over mooie plekjes van de stad. De enthousiaste medewerkers vertellen vol vuur (met beeldmateriaal!) over hun eigen ervaringen met Oilsjt Carnaval. Stap zeker het 360°-filmzaaltje binnen, zo krijg je in 7 minuten een compleet beeld van de stad én haar verleden.
9 Grote Markt met Belfort
Grote Markt, Aalst
De mooie belforttoren op de Grote
Markt staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Eigenlijk bestaat het gebouw waar je naar kijkt uit drie delen: het oud schepenhuis, de eigenlijke toren en het gebiedshuisje. Het oorspronkelijke schepenhuis werd in 1225 gebouwd, maar werd ook verschillende keren verwoest en heropgebouwd. Sinds de klok in 1964 zijn karakteristieke look met halve bollen kreeg, noemen de Aalstenaars het belfort trouwens liefkozend ‘de tettentoren’, UNESCO of niet. In september 2024 starten restauratiewerken aan de drie gebouwen van het Belfort.
10 Stadspark
Erembodegemstraat, Erembodegem (Aalst)
Op de weg naar site Schotte passeer je het stadspark. Je kunt er langs fietsen, of even afstappen en er dwars doorheen gaan. Het is een prachtig park om even tot rust te komen. Het stadspark vormt met het 25 hectare grote natuurgebied Osbroek de groene long van Aalst. Neem hier dus gerust even een pauze aan een van de twee vijvers. Opgelet, je mag er niet fietsen.
11 Site Du Parc
Erembodegemstraat 33, Erembodegem (Aalst)
Het industriële verleden van Aalst wordt eens zo duidelijk als je de Erembodegemstraat volgt en de site van de oude kousenfabriek Du Parc bezoekt. Het is tegenwoordig het echte culturele hart van Aalst, met ateliers, theatergroepen, een dansschool en nog veel meer.
12 Plong
Erembodegemstraat 33, Erembodegem (Aalst)
Honger van al dat fietsen? Eigenlijk heb je niet eens een échte reden nodig om te stoppen in Plong, het restaurant gevestigd in de vroegere directeurswoning van de Du Parc fabriek. Een prachtig kleurrijk interieur, met een fijne kaart voor de grote en kleine ‘hongerkes’ .
13 Site Schotte
Kapellekensbaan 8, Erembodegem (Aalst)
Aan de legendarische Kapellekensbaan (die van Louis Paul Boon, dus) vind je de voormalige leerlooierij Schotte. De oude fabriek is nu een modern sportcomplex en outdoor avonturenpark. Durvers beklimmen bij The Outsider de originele schouw van de fabriek, doeners starten hier hun kajaktocht over de Dender. Zin gekregen in een tussenstop? Dat kan bij brasserie-bar De Looyerij, op de eerste verdieping van het sportcomplex.
Om het stadspark, site Du Parc, Plong en/ of site Schotte te bezoeken, moet je ter hoogte van knooppunt 36 afwijken van je route richting knooppunt 81.
14 Natuurgebied De Gerstjens
Gerstenstraat, Erembodegem (Aalst)
Terug naar de rand van Aalst en langs het jaagpad van de Dender fiets je richting Erembodegem. Kijk je naar rechts, dan zie je Site Schotte vanaf de andere oever. Vergeet ook niet links te kijken, want de zij-ingang van het natuurgebied de Gerstjens zit aan fietsknooppunt 38. Daar vind je een prachtige vijver waar je verschillende watervogels kan spotten. Er is ook een grote speelzone met picknicktafels en leuke hangbruggen.
15
Natuurgebied
Welle- en Kapellemeersen
Erembodegem & Denderleeuw
Tussen Erembodegem en Denderleeuw fiets je langs een groene oase: natuurgebied
Welle- en Kapellemeersen. Je vindt de Wellemeersen op de linkeroever van de Dender en de Kapellemeersen op de rechteroever. Het is nagenoeg het laatste intact gebleven overstromingsgebied van de Dender, dus als je hier wil afstappen en wandelen, trek je best stevige (en waterdichte) stapschoenen aan. In de drassigste delen van het gebied liggen mooie vlonderpaden om het voor jou als wandelaar gemakkelijker te maken.
16 Schiptrekkersbrug
Dorp, Denderleeuw
Deze fiets- en voetgangersbrug verbindt het jaagpad met de kern van Denderleeuw.
‘Schiptrekkersbrug’ is een eerbetoon aan de vele schiptrekkers die in Denderleeuw woonden en de schepen met touwen vooruit sleepten. Een erfgoedbord toont je welke zware arbeid hier jarenlang werd geleverd.
17 De Dikke van Pamel
Kaaistraat, Roosdaal
Fiets je verder richting Roosdaal dan is dit niet te missen: een opvallend beeld van ‘De Dikke Van Pamel’: de bijnaam van Victor De Klerck, een inwoner van Pamel aan het einde van de 19e eeuw. De man had een schildklierafwijking, waardoor hij naar schatting wel 350 kg woog.
‘De Dikke van Pamel’ werd een begrip onder de schiptrekkers uit de wijde omgeving omdat hij vaak verkoeling zocht in de Dender, waar ze hem regelmatig zagen drijven.
18 Een erehaag
Désiré De Bodtkaai, Ninove Je fietstocht zit er bijna op.
Onderweg naar het eindpunt van je rondje, vormen de textielfabrieken aan de Désiré de Bodtkaai een mooie erehaag voor de fietsers. Wie vroeger geen lucifers maakte, was actief in de textielindustrie langs de Dender.
Tom Vanneessen
Site Schotte Aalst Stadsgids
Aalst wordt onderschat.
Onze stad heeft een rijk verleden, met dank aan de Dender en de spoorlijn tussen Brussel en Gent.
We ontmoeten Tom aan site Schotte, ooit een leerlooierij aan de Dender, nu een sportcentrum voor heel wat clubs. Als bezoeker kun je er kajakken, klimmen op de oude fabrieksschouw en wandelen door de Kapellekensbaan. “Iedereen kent ons carnaval en het verhaal van Daens, maar daar stopt het meestal. Wist je dat Aalst een Belfort heeft? Dat Louis Paul Boon hier geboren en getogen is? En dat ons marktplein getooid wordt door Dirk Martens, de invoerder van de boekdrukkunst in de Zuidelijke Nederlanden.”
Vijfde grootste stad
Tom is een echte ambassadeur van Aalst, zoveel is duidelijk. Hij werkt al lange tijd voor de stad en schoolde zich enkele jaren geleden om tot stadsgids. “We stoefen er niet zo
mee, maar qua inwonersaantal is Aalst de vijfde grootste stad van Vlaanderen. We doen regelmatig haasje-over met Mechelen, maar momenteel staan we weer voor. Doordat de fabrieken rond de stad stilaan afgebroken worden of een herbestemming krijgen, is er in Aalst nog echt ruimte voor stadsuitbreiding. Er worden nieuwe wijken aan het water gebouwd en beide oevers worden met elkaar verbonden.”
Wat je volgens Tom niet mag missen in Aalst? Hij vertelt het, samen met de geschiedenis van de stad, in een videopodcast. Scan de QR-code en kom het te weten!
TOMS FAVORIETEN
Rupel
Het baksteen-
verleden, panoramische vergezichten en oude industriële sites, brengen je bijna honderd jaar terug in de tijd.
START
Provinciaal domein
De Schorre
Schommelei 1, Boom Gratis parkeren aan het domein
AFSTAND
17 km
TIJD
3u 45m
VERHARD
75% verhard
DOWNLOAD
Over steenbakkers, tunnels en trollen
Voor, tijdens en na grote evenementen is domein
De Schorre mogelijks (gedeeltelijk) gesloten. Je kan dit nakijken op deschorre.be, bij ‘Praktisch’.
Tijdens je wandeling door de betoverende streek tussen Rumst, Boom en Niel, word je omringd door het unieke industriële erfgoed van Scheldeland. Op deze route zindert het steenbakkerijverleden na, met prachtige bakstenen gebouwen langs de oevers van de Rupel en imposante schoorstenen die boven het landschap uittorenen. Stap voor stap onthult deze wandeling de fascinerende geschiedenis van de steenbakkerijen, van kleiput tot fabriek. Neem zeker de tijd om een authentiek steenbakkerijmuseum te bezoeken en laat je inpalmen door de unieke geschiedenis rond de Rupel, die wacht om ontdekt te worden.
W I STGEDAT?
Empire State of mind in
DANS EN
de kleiputten
Er zijn zo’n 10 miljoen bakstenen gebruikt om de Empire State Building in New York te bouwen, en volgens de Noeverse steenbakkers zijn veel van die bakstenen uit onze eigen Rupelstreek gekomen. We kunnen het niet verifiëren, maar hopen met heel ons hart dat het waar is.
Het provinciaal domein De Schorre in Boom is wereldwijd bekend als thuis van Tomorrowland. In eerste instantie werd het aangelegd als een mooi ecodomein rond een aantal oude kleiputten van de steenbakkerijen van Verstreepen en Van Herck. Vanaf de ‘Stairway to Unity’, met haar prachtige mozaïekpatroon, zie je pas echt hoe groot zo’n kleiput was. Tijdens Tomorrowland wordt één van de steenbakkerstunnels omgetoverd tot intieme ‘Rave Cave’.
Zoals Sheila, de eigenares van Café Koophandel in Noeveren zei:
De klei die de steenbakkers nodig hadden, werd afgegraven in een kleiput die naast de fabriek lag. Toen die kleiputten ‘uitgeput’ raakten, moesten de steenbakkers hun klei verder weg halen. Eerst werd alles op de route naar de fabriek gesloopt om de klei te vervoeren. Totdat ze écht belangrijke steenwegen, treinsporen, kerken of hun eigen woonwijken tegenkwamen. Toen werd er gegraven en ging de klei via tunnels onder de grond naar de fabrieken. Na het sluiten van de fabrieken stortten de tunnels in, raakten ze overwoekerd of slibten ze dicht.
De provincie Antwerpen begon in 2017 de zoektocht naar resterende tunnels en vond er … 53! Steeds meer tunneltjes zien opnieuw het daglicht, ze worden blootgelegd en hun geschiedenis wordt in ere hersteld. Tijdens deze wandelroute ontdek je er alvast 19. Spot jij ze allemaal?
1 Het eerste tunneltje
De Schorre, Boom
Bij je vertrek in De Schorre vind je gelijk de eerste steenbakkerstunnel op deze route. Door de tunnels werden klei en de gedroogde bakstenen vervoerd met paard en kar of met kleine locomotiefjes tussen kleiput, machinehal en de ovens langs het water.
2 Museum Rupelklei
Uitbreidingsstraat 33, Terhagen (Rumst)
In de jaren ’70 van de vorige eeuw kwam er een einde aan de baksteennijverheid zoals ze die kenden in de Rupelstreek. De ene na de andere baksteenfabriek sloot zijn deuren. In Terhagen erkenden ze meteen dat dit een stuk geschiedenis was dat bewaard moest blijven en museum Rupelklei zag in 1972 al het licht. Binnen kan je het hele productieproces van een baksteen volgen, en vind je er enkele bijzondere fossielen die in de klei gevonden zijn. In 2026 verhuist het museum naar het Drierivierenpunt in Rumst, waar Nete en Dijle samen de Rupel vormen.
3 Rupel
De Rupel is met haar 12 kilometer de kortste getijdenrivier van België, toch zitten deze stroom en haar oevers propvol geschiedenis.
Eeuwenlang was de Rupel het bruisende centrum van de lokale economie. Je vond er de steenbakkerijen, weverijen, scheepswerven, maalderijen, brouwerijen en jeneverstokerijen langs de oevers. De rivier was de belangrijkste transportroute voor deze industrieën.
Tegenwoordig geniet je vanaf de Rupeldijk niet alleen van het zicht op de rivier en natuur, maar ook van de oude industriegebouwen waarvan er nu veel met streetart zijn versierd.
4
’t Steencaycken
Hoek 76, Boom
Dit eetcafé zit recht aan de oever van de Rupel, en bevindt zich in de oude meesterwoning van steenbakkerij Van Herck. Omdat de Rupel regelmatig buiten haar oevers trad, liep ook de steenbakkerij regelmatig onder water. In 1910 werd er daarom rond de woning een waterkeringsmuur van ongeveer 70 centimeter hoog gebouwd, waarvan je de restanten nog ziet. Dit ‘inclusieve’ restaurant geeft mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een opleiding in de horeca.
5
Yellow Brick Road
Dit streetart-project van Boomse kunstenaar Kanter Dhaenens is spontaan gestart langs de route die hij elke dag fietste om zijn zoontjes naar school te brengen. Hij vond
de route maar grauw en ging met bevriende kunstenaars aan het werk. Langs deze wandelroute vind je heel wat mooie kunstwerken, de eerste die opvallen zijn de kunstwerken op de gebouwen langs de Rupeloever. De echte Alice In Wonderland getinte werken vind je in ‘Hoek’ bij wandelknooppunt 100.
6 Trattoria Kaai
Kaai 40, Boom
Aan het veer naar Klein-Willebroek vind je een heerlijk Italiaans café-restaurant ‘Trattoria Kaai’. Verse ingrediënten, lekkere cocktails en een pizzaoven in het midden van de zaak. Je geniet hier niet alleen van het eten, maar ook van een mooi uitzicht over de Rupel. Wandel je verder vanaf de Kaai richting Niel dan zie je rechts van je een prachtige walvis opduiken: dat kunstwerk is trouwens van de initiatiefnemer van de Yellow Brick Road zelf.
7 Brik Boom
Noeveren 67, Boom
Brik Boom is de nieuwe naam van de gerestaureerde steenbakkerij Lauwers, en dient nu als bezoekerscentrum. Dit is absoluut een must-see, zeker de oude ringoven die opengesteld is voor het publiek. De ringoven is verdeeld in verschillende kamers waar er altijd een vuur brandde om de klei te bakken tot
een baksteen. Het vuur werd geleid van kamer naar kamer, als een echt ‘lopend vuurtje’. Een revolutie, want er kon dus continu geproduceerd worden. Gids Renée vertelt honderduit over hoe de arbeiders op het terrein leefden (en je kan een oud arbeidershuisje van binnen zien), hoe de ringoven werkte, en hoe heel de familie in de zomer kwam werken in de fabriek. Er was in de Rupelstreek héél lang geen wet op kinderarbeid. Renée kan het weten: haar vader heeft zijn hele leven in deze fabriek gewerkt als steenbakker. Na je bezoek kan je genieten van een drankje in het museumcafé ’t Baksteentje, ondergebracht in de vroegere paardenstal.
8 Café De Koophandel
Noeveren 68, Boom
Op het terrein van de oude steenbakkerij Lauwers stond én staat het café ‘De Koophandel’ dat eigendom was van dezelfde familie. Nu is dat niet anders, want kleindochter Sheila houdt het café ook vandaag nog open. Vroeger werd het loon van de steenbakkers in het café uitbetaald en vloeide een deel daarvan snel terug de kas in. Nu geniet je er nog steeds van streekbiertjes, een fijne babbel met de eigenares en van het interieur dat je direct terug in de tijd katapulteert. Niet te missen op je wandeling!
Steenbakkerijmuseum
’t Geleeg
Noeveren 196, Boom
Alsof de werkmannen gisteren nog bezig waren… dat is museum ’t Geleeg. In de machinehal zijn alle machines nog terug te vinden zoals ze achtergelaten werden na de sluiting. Sommige productielijnen en machines zijn gerestaureerd en worden soms in werking gezet om bezoekers het proces écht te laten beleven. De steenbakkerij is een van de best bewaarde van Vlaanderen.
10 Averechtse Root
Averechtse Root, Boom Vlak aan knooppunt 246 zie je aan de rechterkant een straat en steegje, dit noemden ze in de volksmond: de Averechtse Root. Je kijkt in dit rijtje namelijk vreemd genoeg naar de achterkant van de huizen in plaats van naar de voorkant. De voordeur bevond zich dan weer achteraan, aan het steegje in de diepte van de kleiput. Zo konden de arbeiders direct van thuis naar het werk! Officieel is deze straat trouwens nooit ‘de Averechtse Root’ genoemd. In Noeveren heten alle straten simpelweg ‘Noeveren’.
11 Walenhoek en Natuur.huis de Paardenstal
Boomsestraat 221, Niel
Natuurgebied Walenhoek is een prachtig boslandschap waarbij je je even helemaal afsluit van de rest van de wereld. Hier werden recent meerdere tunnels opnieuw blootgelegd, hersteld en heropend. Bezoekerscentrum Natuur.huis de Paardenstal bevindt zich in de vroegere stal waar de paarden stonden die in steenbakkerij De Neef wagonnetjes met klei en bakstenen trokken. Op de zijkant staat nu een gouden paard van street artist DZIA, een eerbetoon aan de vele steenbakkerijpaarden.
12
Provinciaal domein De Schorre
Schommelei 1, Boom
Je eindigt jouw wandeling in het prachtige provinciaal domein waar iedereen zich uitstekend vermaakt. Behalve de steenbakkerstunnels kan je hier op zoek naar 7 reuzentrollen; prachtige houten bouwwerken van kunstenaar Thomas Dambo. De eerste twee liggen in het gras op je te wachten wanneer je onderweg bent naar de ‘Stairway To Unity’. Andere kunstwerken langs deze route zijn wat meer verborgen. Je kunt gemakkelijk een hele dag in dit domein doorbrengen: ga waterfietsen, bewandel het blotevoetenpad, speel in de speeltuin, sla een balletje in de minigolf, …
Lana Lauwers
Brik Boom
Noeveren, Boom
Keramiste
Toen ik begon te experimenteren met klei voelde ik meteen de connectie met mijn
familiegeschiedenis. Het voelde vertrouwd aan.
Lana groeide op in een familie van steenbakkers. Haar grootouders baatten de laatste steenbakkerij langs de Rupel uit. Wanneer we samen met Lana het vernieuwde bezoekerscentrum van de site Brik Boom bezoeken, steken de vele herinneringen de kop op. “Ik moest hier als tiener vakantiewerk doen, in de hoop dat ik mijn studies serieus zou nemen. Het was hard labeur, maar de kameraadschap was groot. ’s Middags aten we samen onze boterhammen op de stapels bakstenen en op vrijdagnamiddag gingen we met z’n allen naar het café op de site. Hier dronk ik mijn eerste pint.”
In de voetsporen
Vandaag draait het leven van Lana nog steeds om klei. Als keramiste gaat ze aan de slag met
de grondstof die zo belangrijk was voor haar familie. Ze geeft workshops en creëert haar eigen producten. “Ik gebruik nooit gekleurd glazuur. De kleurverschillen die je in mijn keramiek ziet, komen er door de manier waarop het vuur zich voortbeweegt. Puur natuur dus, en altijd een verrassing.”
Wat je volgens Lana niet mag missen langs de Rupel? Ze vertelt het, samen met de geschiedenis van de steenbakkerij, in een videopodcast. Scan de QR-code en kom het te weten!
LANA’S FAVORIETEN
Klein-Willebroek Terhagen
Drie Rivieren, 2840 Rumst Gratis parkeren
AFSTAND 36 km
Drie rivieren, één groot hart
Nergens in Vlaanderen vind je zoveel rivieren zo dicht bij elkaar als hier in het meest oostelijke deel van Scheldeland. De Rupel, Dijle, Nete en Zenne kom je tegen op dit traject. Je fietst over de vele jaagpaden, steekt ze over via fietsbruggen en zelfs een veerpont. De rivieren zijn echte bakens van rust maar tegelijk ook een bron van leven. Thuis van watervogels, voedingsbodem voor heel wat planten en bomen. Je kan er zelfs een otter of bever tegenkomen. De route voert je over het Hombeeks plateau helemaal tot aan een unieke brouwerij in een voormalige kerk langs de rand van Mechelen. Stap op de fiets en geniet van alle verborgen parels die dit gebied je te bieden heeft.
W I STGEDAT?
Belangrijke Brug
In 1944 speelde een pontonbrug – bij de huidige veerpont – over de Rupel een sleutelrol in de bevrijding van België.
De Belgisch soldaat Robert Vekemans tipte de geallieerden over deze meer onbekende oversteekplaats. En daarmee vermeden ze Duitse hinderlagen op de geplande route. Dit opende de weg naar de bevrijding van Antwerpen.
Als eerbetoon aan zijn moed en strategisch inzicht staat een standbeeld van Robert Vekemans aan de kade in Boom.
EN LÈDD G K E E
Blijf vooral weg van de Rupel als je niet het water ingetrokken wil worden! De kwelgeest Klèdde springt tevoorschijn uit enge steegjes en donkere wegen, of uit de Rupel zelf, afhankelijk aan wie je het vraagt. Maar pas op, er wordt ook gezegd dat hoe sneller je wegloopt, hoe sneller hij je volgt. Vlak aan het veer over de Rupel in Boom kun je een QR-code scannen om een verhaal over de Klèdde te horen in het Boomse dialect.
1
Drierivierenpunt
Rumst
De Rupel is uniek in België omdat hij geen bron heeft, maar in plaats daarvan ontstaat uit het samenvloeien van de Nete en de Dijle. Het verbaast daarom niet dat fietsknooppunt 51 aan het Drierivierenpunt één van de populairste knooppunten is in de provincie Antwerpen. Stap gerust even af, op de blauwe fietsbrug geniet je van fantastische uitzichten over het Drierivierenpunt.
2 Koffiehuis Heerlijkerwijs
Nieuwstraat 128, Terhagen (Rumst)
Bij Koffiehuis Heerlijkerwijs kun je rekenen op een uitstekend verzorgd ontbijt, een verrukkelijke afternoon tea met zelfgemaakte scones en andere lekkernijen, of een smaakvolle en uitgebreide lunch.
3 Museum
Rupelklei
Uitbreidingsstraat 33, Terhagen (Rumst) Het Museum Rupelklei geeft je een idee over de rijke industriële geschiedenis van de steenbakkerijen in de Rupelstreek. Bezoekers ontdekken hier hoe de klei-industrie een cruciale rol speelde in de ontwikkeling van de streek, van de 19e eeuw tot nu.
4 Rupel
Met zijn 12 kilometer is de Rupel de grootste zijrivier van de Schelde. In Rumst – de start van deze route – vloeien de Dijle en Nete samen en ontstaat de Rupel. 12 kilometer verder stroomt de Rupel over in de Schelde en dat maakt hem de kortste getijdenrivier van België.
5 ’t Steencaycken
Hoek 76, Boom
’t Steencaycken, dat vlak naast het jaagpad langs de Rupel ligt, draagt een rijke geschiedenis met zich mee. Het eetcafé is gevestigd in de oude meesterwoning van steenbakkerij Van Herck die kleiputten had tot in het provinciaal domein De Schorre in Boom. Er naast ’t Steencaycken zijn er nog een oude ringoven met schoorsteen en afdak bewaard, waar er nu evenementen doorgaan onder de naam ‘den Oven’. In ’t Steencaycken zelf eet je typisch Vlaamse kost in een prachtig interieur.
6
Kaai, Boom
Veer Boom-Klein-Willebroek
Aan de Kaai in Boom steek je de Rupel over met een veerpontje dat elk halfuur naar Klein Willebroek vertrekt. Je fiets mag er gewoon op. 5 minuten voor het hele of halve uur druk je op de bel, waarna je in het zicht van de schipper moet gaan staan. Hij of zij haalt je op en zet je direct gratis over. Zo simpel is het. Let op, het veer vaart maar tot 20u00 en niet om 12u30.
7
Klein-Willebroek
Klein-Willebroek, Willebroek
Dit gehuchtje ten noorden van Willebroek haalde vroeger haar identiteit vooral uit de lokale scheepvaart. Door de aanleg van het kanaal van Willebroek en het kanaal Brussel-Charleroi werd de Rupelstreek makkelijker bereikbaar voor baksteentransport. De scheepvaart was zo intensief aanwezig in de streek, dat er nood was aan eigen infrastructuur om schepen te bouwen en te herstellen. Op het hoogtepunt waren zo’n 40 scheepswerven actief in de Rupelstreek. En de kinderen van al die schippers uit de buurt? Die werden opgeleid in de schippersschool in Klein-Willebroek. Zin in een tussenstop? Dat kan bij de plaatselijke horeca én met panoramisch uitzicht op de jachthaven.
8
Blaasveldbroek
Willebroek
Dit vroeger industriële gebied van 160 hectare groot is een waar paradijs voor natuurliefhebbers. Niet alleen de bever is hier zeer actief: ook de zeer schuwe otter is er al gezien. Nu tref je er een grote variatie aan bloemen en planten, maar in 1920 waren het nog vooral populieren. Het grootste gedeelte van het gebied was eigendom van een luciferfabriek die er een populierenbos van had gemaakt waarvan ze het hout gebruikten voor de
productie van hun lucifers. Op het otter- en bevereiland kun je gezellig picknicken en met wat geluk een échte bever spotten.
9 Hombeeks
Plateau
Dit stukje is het rustigste, en heeft
ook de meest weidse zichten van je rit. Bij sommige landbouwbedrijven kan je stoppen om wat van hun verse oogst te komen proeven, op een warme dag zal het verse hoeve-ijs zeker smaken. Hoe het
Hombeeks plateau ontstond?
Daarin speelt de Zenne een grote rol. Na overstromingen in de winter bleef er een sliblaag achter die zeer vruchtbaar bleek voor de zomerse hooilanden. In het najaar waren de weiden bestemd voor vee. De knotbomenrijen die je nu nog kunt zien, dienden als afbakening van die weides.
10 Huisbrouwerij Karrelees
Grote Heide 18 bis, Leest (Mechelen)
Deze brouwerij is een écht familieproject, gestart door vader Walter en nu gerund door hem, zijn vrouw en hun kinderen. In het brouwerijcafé proef je vijf verschillende bieren die allemaal ongefilterd, ongepasteuriseerd en zo natuurlijk mogelijk zijn, daarom is elke fles anders. Het café is elke vrijdag open van 14u tot 23u.
11 Lekker watertanden
’t Witte Goud Dorpstraat 5, Leest (Mechelen)
Brasserie Het Brughuis Pastoor de Heuckstraat 13, Leest (Mechelen)
Goed en gezellig eten, dat doe je in Scheldeland. De regio staat gekend om de lekkere streekproducten. Restaurant ’t Witte Goud serveert asperges en verse paling. Of ga gezellig tafelen in Brasserie Het Brughuis. Ooit de oudste herberg van Leest, in 2022 trendy gerenoveerd met een sfeervol interieur dat uitkijkt op het natuurgebied Bleukensweide.
12 Batteliek
Wolversbosstraat 42, Mechelen
Een bijpassend pintje bij een frambozenijsje met chocolade vinden, dat kunnen ze waarschijnlijk enkel maar in Batteliek, een prachtig café en restaurant gevestigd in een voormalige kerk. Het menu is heel gevarieerd en bevat gerechten met verrassende smaken. Daarnaast kun je proeven van hun eigen limonades, bier en gin, die ook allemaal ter plaatse gebrouwen zijn. En dat biertje? Dat was een koffiestout, een héél donker biertje waar tijdens het brouwen koffiebonen in zijn geïnfuseerd. Dat geeft het een gebrande koffiesmaak, en … toetsen van chocola. Proeven is geloven!
Om Batteliek te bezoeken, moet je ter hoogte van knooppunt 90 afwijken van je route richting knooppunt 95 en 97.
13 Zennegat
Het Zennegat is de plek waar de Zenne, het Kanaal Leuven-Dijle en de Dijle samenvloeien, om verder met de Nete in de Rupel uit te monden. Het heeft naast zijn natuurschoon ook een rijke geschiedenis. Nadat de Leuvense vaart – of het kanaal Leuven-Dijle in de 18e eeuw was aangelegd, werd het Zennegat een belangrijk knooppunt voor de scheepvaart. Eeuwenlang woonden er daarom ‘lijnlopers’ of ‘bootslepers’, die met een lang touw en trekpaarden de zeilboten in de juiste richting trokken.
14 Eetcafé Zennegat13
Zennegat 13, Mechelen
Gezellig bruin eetcafé vlak aan de Zennegatsluis. Je hebt prachtig zicht op de Zenne, Dijle en het Leuven-Dijle kanaal, maar snuif vooral de geschiedenis van de plek op. Het café bestaat al sinds 1750 en is de enige overgebleven handelszaak uit het gelijknamige gehucht Zennegat.
15 De blauwe fietsbrug
Rumst
Vlak voordat je je eindbestemming bereikt, fiets je over een blauwe fietsbrug. Neem even de tijd om af te stappen en te genieten van het adembenemende uitzicht over het Drierivierenpunt. De perfecte afsluiter van je rit.
Charles Leclef
Batteliek
Battel, Mechelen
Eigenaar Brouwerij Het Anker
P ORTRET
De meerwaarde van een project is voor mij
belangrijker dan het zakelijke gegeven. Het moet een ziel hebben.
De Mechelse brouwerij Het Anker blies de kerk in Battel nieuw leven in. Resultaat: Batteliek, een microbrouwerij, stokerij en limonaderij gecombineerd met een horecazaak. “De inwoners van Battel waren bezorgd over de nieuwe invulling van hun kerk, maar ze stonden gelukkig meteen achter ons idee. Achteraan maken we bieren, likeuren, gins en whisky’s die we hier serveren, maar ook natuurlijke vruchtensiropen die je kunt aanlengen met water of kunt mengen in een cocktail of mocktail.” Nog op het menu: streetfood in maat S, M of L.
Historische waarde
“Ik ben opgegroeid op de site in Mechelen. Toen ik het familiebedrijf overnam, was dat zo goed als vervallen. Ik ben op een naïeve
manier gestart, maar het was een lang traject. Als ondernemer moet je veel geduld hebben, maar mag je nooit stilstaan. Ik hecht veel belang aan de geschiedenis, zowel in Batteliek als in Het Anker. Mijn familie is het bedrijf gestart in 1872, maar de brouwerij gaat terug tot de 15de eeuw. Toen brouwden de begijnen bier voor de zieken. Mechels bier was vroeger al een begrip in de regio, bekend om zijn kwaliteit en een belangrijk onderdeel van de lokale biercultuur.”
Wat je volgens Charles niet mag missen in deze regio? Hij vertelt het, samen met het verhaal van Batteliek, in een videopodcast. Scan de QR-code en kom het te weten!
CHARLES’ FAVORIETEN
Goesting gekregen in Scheldeland? Hoe je Scheldeland online kan vinden
Op zoek naar een overzicht van alle wandel- en fietsgidsen en wandel- en fietsnetwerkkaarten? Surf naar routen.be/webshop.
toerisme scheldeland
toerisme_scheldeland
scheldeland.be scheldeland.be/nieuwsbrief
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Toerisme Scheldeland vzw Gentsesteenweg 1 9200 Dendermonde
CONCEPT EN SAMENSTELLING
Toerisme Scheldeland i.s.m.
Travel Trends
REDACTIE
Gelein Van Kampen
Ophélie Jammaers
Sofie Roth
Tine Hemeryck
VORMGEVING EN CARTOGRAFIE
Brecht Van Stappen (Toerisme Oost-Vlaanderen)
DRUK
Graphius
FOTOGRAFIE
Bob Van Mol, David Samyn, Dronography, Erwin Tecqmenne Fotografie - fotec.be, Fred Debrock, Jens Mollenvanger, Marion Stoffels, Ophélie Jammaers, Robbe Konings, Ruben Boidin, Stefanie Faveere, Toerisme Scheldeland, Toerisme Oost-Vlaanderen
DEPOTNUMMER D/2024/0332/004
Deze vakantieplanner is met de grootst mogelijke zorg samengesteld door Toerisme Scheldeland vzw, met medewerking van steden en gemeenten uit de regio Scheldeland, Toerisme Klein-Brabant vzw - Scheldeland en Toerisme Rupelstreek vzw. De opgenomen informatie is verzameld in april-mei 2024. De verantwoordelijke uitgever kan op geen enkele manier aansprakelijk gesteld worden voor fouten, onnauwkeurigheden of wijzigingen.
Om de volgende editie te verbeteren doen we graag een beroep op jou. Ontbreekt er volgens jou iets in deze publicatie? Of heb je een fout opgemerkt? Laat het ons gerust weten. Je kan met je verbeteringen mailen naar info@scheldeland.be. Dank bij voorbaat.