EWALD EN KLEINDOCHTER CRESI BIEMANS (BUCUTI): FAMILIEZAKEN
MELD JE NU AAN!
TRAVELNEXT KENNISTHEATER
WHEEL OF FORTUNE PRIJZEN
• Gratis toegang, volledig verzorgd
• Dag vol inspiratie en netwerkmogelijkheden
• Fantastische prijzen
• Wheel of Fortune
• Leuke extra’s, aurafotografie, flight tour en meer
Deelnemen als standhouder? Neem contact met ons op: sales@travmedia.nl
Editorial
Gratis bier
‘Gratis bestaat niet’, zei mijn opa altijd. En hij had gelijk. Het was zijn standaardreactie als de lokale supermarkt adverteerde met ‘tweede gratis’ of wanneer een slungelstudent hem op zaterdagochtend in het winkelcentrum een ‘gratis’ krant aanbood. ‘Gratis? Wat kost me dat?’, zei hij dan.
Hetzelfde principe speelt in de discussie over het meenemen van handbagage aan boord van vliegtuigen. In de podcast van TravMagazine bespraken we het onderwerp aan het begin van de zomer al.
Inmiddels hebben alle kranten en websites de koffertjestoeslag uitvoerig behandeld. Betaalde cabinebagage is het komkommeronderwerp van deze zomer.
Inhoud
TOP 50
Steeds meer maatschappijen vragen steeds meer geld voor koffertjes die steeds kleiner van omvang moeten zijn. De reden is simpel: een airline is geen goededoeleninstelling. Of anders gezegd: een airline moet vliegen, niet vliegen vángen… Betaalde handbagage is een extra verdienmodel. Tegelijk is een uitgeklede ticketprijs, dus zonder betaalde extra’s, een manier om optisch goedkoper te zijn dan de concurrent. Vliegen naar Malaga vanaf 99 euro per enkele reis (ticket only) doet het goed in advertenties. Dat de prijs inclusief (hand- of ruim) bagage 300 of 400 euro bedraagt, staat in de kleine lettertjes.
Er is ook een positieve kant aan het model van betaalde cabinebagage: het voorkomt gedoe aan
De redactie van TravMagazine is weer begonnen met het onderzoek voor de Top 50 over 2025. Deze lijst met grootste reisbedrijven in Nederland, op basis van omzet, verschijnt half november dit jaar weer. Bedrijven die denken in aanmerking te komen voor opname in deze lijst, kunnen een mail sturen aan theo.de.reus@travmedia.nl
20
boord. Veel aso-reizigers nemen schaamteloos een rolkoffertje, een rugzak én een laptoptas mee aan boord. Tegen de tijd dat jij met je enkele rugzakje bij je stoel bent, puilt de bagagebak boven je hoofd al helemaal uit. In dat opzicht is betaalde handbagage een effectief middel tegen onbeschoftheid.
De Europese Commissie pleit er ondertussen voor dat gratis handbagage standaard in de ticketprijs inbegrepen moet zijn. Dit versterkt de rechten van consumenten en zorgt voor transparantie. En hier komt de WvmO om de hoek kijken, de Wet van mijn Opa: gratis bestaat niet. Een kind kan bedenken dat airlines in dat geval de prijs van een vliegticket inclusief ‘gratis’ cabinebagage aanzienlijk zullen verhogen. Op die
INSTAPLAND COSTA RICA
manier krijgt de klant een sigaar uit eigen doos en, erger nog, het gedoe met overvolle bagagebakken blijft bestaan.
Wanneer de Europese politici echt iets voor de vliegklant willen doen, laat ze dan eerst eens werk maken van een garantiefonds voor losse vliegtickets, met of zonder handbagage… Theo de Reus theo.de.reus@travmedia.nl
ANVR CONGRES: RABAT 29
Met KLM naar Aruba
Bij KLM gaan we altijd net een stapje verder om de reis van onze passagiers zo aangenaam mogelijk te maken, zodat jouw klant fris en vol energie aankomt op de bestemming. KLM vliegt dagelijks naar Aruba, het paradijselijke eiland waar ontspanning en avontuur hand in hand gaan.
Wisseling van de wacht bij Bucuti & Tara Beach Resort
‘Waarom zou je iets veranderen dat al goed werkt?’
Ewald Biemans, oprichter van het gerenommeerde Bucuti & Tara Beach Resort op Aruba, draagt deze zomer het stokje officieel over aan zijn kleindochter Crescenzia. Sinds de oprichting in 1987 bouwde hij het resort uit tot een internationaal icoon op het gebied van duurzaamheid en gastvrijheid. ‘We veranderen niets aan een concept dat goed werkt, hooguit verfijnen we het verder.’
Het bekende adults-only resort op Aruba geldt wereldwijd als lichtend voorbeeld op het gebied van duurzaamheid, persoonlijke gastvrijheid en zakelijke visie. In een tweegesprek vertellen grootvader en kleindochter over pionieren, opvolgen en hun gezamenlijke toekomstvisie. ‘We streven samen naar de nummer één-positie in de wereld, maar wel met beide benen op Arubaanse bodem.’
Van rechtenstudent tot Managing Director
Wie Crescenzia Biemans (29) spreekt, merkt direct dat ze een natuurlijke rust en vastberadenheid uitstraalt, eigenschappen die van pas komen bij het leiden van een internationaal bekroond resort. Toch was het lange tijd allerminst vanzelfsprekend dat ze de leiding over het familiebedrijf zou overnemen. ‘Ik ben jurist van
opleiding en heb lang getwijfeld over mijn toekomst in de hospitality-sector’, zegt ze. ‘Tijdens mijn studie aan de Universiteit van Amsterdam richtte ik me op internationaal recht. Maar door mijn nauwe band met Aruba en de familie bleef het hotel altijd in mijn achterhoofd spelen.’
Die twijfel veranderde abrupt toen de pandemie in 2020 toesloeg. ‘De coronacrisis bood me onverwacht de kans om terug te keren naar Aruba. Terwijl de wereld tot stilstand kwam, kon ik me in alle rust onderdompelen in het bedrijf. Geen sneltrein, maar een diepgaande kennismaking. Die periode was bepalend. Ik ontdekte dat hospitality mij écht raakte, juist vanwege de menselijke kant van het vak.’
Sinds haar terugkeer in 2020 is Crescenzia, die meestal kortweg Cresi wordt genoemd, als Chief Corporate Officer verantwoordelijk voor de strategische koers van het resort. ‘De transitie is nooit geforceerd geweest’, benadrukt Ewald Biemans (80). ‘We hebben het heel natuurlijk laten groeien. Ze moest zichzelf bewijzen, net als ieder ander. Maar dat ging eigenlijk als vanzelf. Ze omarmde het bedrijf, voelde de missie aan en groeide in haar rol.’
Door: Theo de Reus
Ewald met zijn kleindochter Cresi, aan wie hij het stokje overdraagt
De samenwerking tussen grootvader en kleindochter bleek bovendien verrassend harmonieus. ‘Natuurlijk waren er weleens discussies’, glimlacht Cresi. ‘Maar ik heb ontzettend veel geleerd. Ewald heeft een unieke kijk op zaken, hij heeft het resort van de grond af opgebouwd. Dat soort kennis is onbetaalbaar. Ik ben dankbaar dat ik het van zo dichtbij heb mogen meemaken.’
Duurzaamheid als leidraad De klant centraal stellen, service echt persoonlijk maken en duurzaamheid als vanzelfsprekend koppelen aan luxe. Dit zijn enkele principes waarmee Ewald Biemans zijn Bucuti & Tara Beach Resort heeft uitgebouwd tot het meest bekroonde resort in het Caribisch gebied. Goed beschouwd was Biemans zijn tijd ver vooruit toen hij zijn hotel op Aruba opende. Biemans heeft vanaf het begin oog
gehad voor duurzaamheid in alle aspecten van zijn resort. Of anders gezegd: zijn weg naar succes ging hand in hand met duurzaamheid. Toen Biemans in 1987 van start ging, was Aruba nog lang geen luxe toeristenbestemming. ‘Er waren wel hotels, maar duurzaamheid was een onbekend begrip. Mijn visie was simpel: we moeten goed zijn in wat we doen, maar ook goed zijn voor onze omgeving.’
Dat betekende concreet: investeren in milieuvriendelijke technologie, werken met lokale gemeenschappen en streven naar CO2-neutraliteit, lang voordat het hip werd. ‘In die begintijd was duurzaamheid geen businessmodel, het was een overtuiging. Zonnepanelen leverden pas na jaren rendement op, maar ik vond het noodzakelijk. Zonder gezonde natuur heeft toerisme geen toekomst.’
Dat deze visie later zo veel internationale erkenning kreeg, waarbij Bucuti structureel wordt genoemd als een van de duurzaamste hotels ter wereld en talloze onderscheidingen in de wacht sleepte, verraste hem zelf ook. ‘Ik had nooit verwacht dat duurzaamheid een marketinginstrument zou worden. En zo was het ook niet bedoeld. Ik zeg altijd: we zitten niet in de toerisme-industrie, we zitten in de natuurindustrie.’ De formele overdracht van het leiderschap (officieel sinds 1 augustus) betekent niet dat er opeens een nieuwe koers komt. ‘We hebben een winnende formule’, zegt Cresi stellig. ‘Onze gasten waarderen ons vanwege de persoonlijke service, rust en milieubewuste aanpak. Waarom zou je een succesformule aanpassen? We gaan niet hervormen om het hervormen. Uiteraard blijven we kijken hoe we kunnen verbeteren, verfijnen, verdiepen. Maar dat is een continu proces.’
Concreet betekent dat onder meer een verdergaande integratie van wellness-concepten. ‘We zien wereldwijd een groeiende behoefte aan plekken waar mensen écht kunnen ontspannen en regenereren’, legt ze uit. ‘Onze locatie, onze kleinschaligheid en onze rustige sfeer maken dat we perfect kunnen inspelen op die trend. We waren hier al vroeg mee bezig, maar nu is het tijd om daar nog sterker op in te zetten.’
Als jurist met een minor in kunstmatige intelligentie weet Cresi als geen ander hoe technologie een rol kan spelen in hospitality. Tijdens haar studie in 2019 hield ze zich al met het onderwerp bezig. ‘Artificial Intelligence kan veel repetitieve processen overnemen. Denk aan gepersonaliseerde aanbevelingen, automatisering van e-mails of voorraadbeheer. Maar het mag nooit ten koste gaan van de menselijke maat. Hospitality draait om empathie, aandacht, verbinding en dat zijn zaken
die je niet kunt automatiseren.’ Momenteel ontwikkelt het team van Bucuti een intern AI-systeem dat voorkeuren van terugkerende gasten bijhoudt en gebruikt om hun verblijf nog persoonlijker te maken. ‘Het klinkt misschien eenvoudig, maar weten welk hoofdkussen iemand prettig vindt of welke wijn ze graag drinken, maakt een wereld van verschil. Technologie helpt ons dat te onthouden, zodat wij ons kunnen richten op het dagelijkse persoonlijke contact.’
‘AI helpt te onthouden welk hoofdkussen iemand prettig vindt’
Ewald en Cresi delen dezelfde kernwaarde: duurzaamheid. In augustus 2018 mocht Ewald Biemans zijn resort certificeren tot het eerste en nog steeds enige CO2-neutrale hotel in het Caribisch gebied. De United Nations Global UN Climate Action Award volgde in 2020, waarbij het duurzaamheidsprogramma van zijn resort als voorbeeld werd genoemd voor hotels over de hele wereld. Maar de ambities reiken verder, legt Cresi uit. ‘Ons doel is om dit jaar nog netto nul te behalen voor scope 1 en 2-emissies (scope 1 omvat alle directe uitstootbronnen die een bedrijf zelf beheert, scope 2 zijn indirecte emissies door aangekochte energie, red.). Scope 3 blijft een internationale uitdaging. Dat gaat over zaken als transport en de volledige toeleveringsketen. Maar we zetten stappen, onder andere via natuurcompensatieprojecten.’ Ewald vult aan: ‘Veel bedrijven zeggen dat ze duurzaam zijn, maar dat is vaak greenwashing. Echte duurzaamheid vraagt om investeringen en die durft lang niet iedereen te doen. Maar dat maakt het verschil. Wij investeren
bijvoorbeeld in natuurgebieden om CO2 te compenseren. Dat is geen marketing, dat is onze overtuiging.’
Gastvrijheid als familie-erfenis
Op de vraag wat Bucuti & Tara Beach Resort zo anders maakt dan andere resorts, hoeft Ewald niet lang na te denken. ‘Persoonlijke betrokkenheid. Jarenlang kende ik elke gast bij naam. Ontbijt, lunch, diner, ik was erbij om onze gasten te begroeten. Dat zie je bijna nergens meer.’ Cresi herkent dat. ‘Voor mij is het allerbelangrijkste dat elke gast zich gezien en gehoord voelt. Geen ‘hotelervaring’, maar een gevoel van thuiskomen. En dat geldt ook voor onze medewerkers. Zonder hen geen succes.’ Dat sociale aspect zit diep verankerd in de bedrijfscultuur. ‘We investeren in mensen, niet alleen in systemen. Dat zie je terug in de loyaliteit en tevredenheid van onze medewerkers, en daardoor ook indirect bij de gast.’
Op de vraag waar de kansen liggen voor de hotellerie in de komende jaren, zegt Cresi: ‘Het gaat vooral om kleinschaligheid, authenticiteit en welzijn. Massatoerisme verliest terrein. Mensen zoeken beleving, rust, verbinding. Boetiekhotels, retreats en eco-lodges zitten in de lift. Daar liggen onze kansen.’ Tegelijkertijd ziet ze ook uitdagingen. ‘De klimaatcrisis, stijgende kosten, personeelsschaarste, dat zijn structurele bedreigingen. Maar ik ben ervan overtuigd dat wie investeert in kwaliteit, duurzaamheid en menselijk kapitaal, de toekomst aankan.’
Zou Ewald het anders aanpakken als hij 38 jaar terug kon gaan? Zijn antwoord is resoluut: ‘Nee. We openden destijds elf dagen voor de beurskrach van 1987. Iedereen verklaarde me voor gek. Maar we zaten vanaf dag één vol, en dat is nauwelijks veranderd. We hebben tegenslagen gekend, corona, tropische stormen, marktverschuivingen, maar altijd doorgezet.’
Hoe kijkt hij naar de toekomst, nu hij de dagelijkse leiding overdraagt? ‘Met vertrouwen’, zegt de ondernemer. ‘Cresi heeft visie, energie en respect voor het verleden. Ik blijf op afstand betrokken, als was het maar voor mijn kippen.’
En tenslotte: heeft Ewald nog een advies voor zijn opvolger? Hij lacht. ‘Dat heeft ze niet echt nodig. Ze weet waar ze naartoe wil en hoe ze daar komt. Ik heb alle vertrouwen in haar. Mijn uitgangspunten waren altijd: blijf dicht bij jezelf, luister naar je gasten en zorg dat je medewerkers zich gewaardeerd voelen. Dat is de kern van hospitality en van goed leiderschap.’ Cresi knikt instemmend: ‘We streven samen naar dezelfde doelen: een betere wereld, tevreden gasten en een duurzaam resort. En als we daar samen elke dag een beetje beter in worden, ben ik gelukkig.’
Reizen met respect
Hoe Turkije toerisme verduurzaamt
Turkije is een veelzijdig reisparadijs met een rijk historisch erfgoed en een overweldigende natuurlijke schoonheid. Het land werkt gestaag aan zijn doel om wereldwijd erkend te worden als een duurzame toeristische bestemming, door duurzaamheid centraal te stellen in zijn langetermijnvisie en -beleid voor toerisme.
Dankzij deze toewijding onderscheidt Turkije zich wereldwijd door duurzame principes op elk niveau van zijn toerismestrategie te integreren. Het doel is een veerkrachtige en inclusieve sector op te bouwen. In dat kader richt het land zich op het diversifiëren van het toeristisch aanbod en de herkomstmarkten, terwijl het toerisme ook over het hele land en gedurende alle twaalf maanden van het jaar wordt actief gepromoot. Op deze manier streeft Turkije naar een evenwichtige spreiding van de toeristische vraag, wat essentieel is voor duurzame groei van bestemmingen.
Turkije’s inzet voor duurzaamheid heeft diepe wortels in een
lange traditie van duurzame ontwikkeling. In 2008 lanceerde het Turkse Ministerie van Cultuur en Toerisme het Green Star Programma om milieuvriendelijke accommodaties te stimuleren. Het Zero Waste Programma, dat in 2017 werd gelanceerd met als doel milieubewustzijn te bevorderen en afvalbeheer volgens duurzame ontwikkelingsprincipes in te richten, werd in 2019 verplicht voor de voedingssector en in 2022 voor accommodaties. In 2021 ondertekende Turkije het Akkoord van Parijs en verbond het zich daarmee aan de mondiale klimaatdoelstellingen.
De belangrijkste duurzame toerismeinitiatieven kwamen echter met
de lancering van het Nationaal Programma voor Duurzaam Toerisme, ontwikkeld in samenwerking met de Global Sustainable Tourism Council (GSTC) - de wereldwijd toonaangevende autoriteit op het gebied van duurzaamheid en milieunormen in toerisme.
Turkije was het eerste land ter wereld dat op overheidsniveau een samenwerking met de GSTC aanging en een nationaal programma voor duurzaam toerisme ontwikkelde, een voorbeeld dat inmiddels navolging heeft gekregen in andere landen. Binnen dit programma worden accommodaties in Turkije gecertificeerd op basis van duurzaamheidsnormen. Het
programma voorziet in een gefaseerd transformatieproces, ondersteund door regelgeving, dat geldt voor alle accommodaties. De criteria voor deze certificering zijn gebaseerd op vier pijlers: Duurzaam Beheer, Sociaal-Economische Duurzaamheid, Culturele Duurzaamheid en Milieuduurzaamheid. Binnen elk van deze pijlers kunnen accommodaties certificering behalen via drie fasen. Op 30 juni 2025 waren er al 1.861 accommodaties gecertificeerd binnen het Nationale Programma voor Duurzaam Toerisme van Turkije, dat voor 100% voldoet aan de GSTC-criteria. Het doel is dat alle accommodaties in Turkije tegen 2030 aan de wereldwijde duurzaamheidsnormen voldoen.
Naast duurzame accommodaties biedt Turkije ook fietsvriendelijke faciliteiten en eco-gecertificeerde hotels voor milieubewuste reizigers. Bovendien breidt het land zijn duurzaamheidskeurmerk uit naar de gastronomiesector. Met dit certificeringsprogramma voor de horeca zal Turkije wereldwijd een nieuwe standaard zetten, net zoals het dat in de hotelsector heeft gedaan. In dit kader is het vermeldenswaardig dat in de Michelin Guide 2024 inmiddels tien restaurants in Turkije zijn bekroond met een Groene Ster voor hun duurzame werkwijze.
In 2023 en 2024 zijn er ook GSTCbestemmingsbeoordelingen uitgevoerd voor Mustafapaşa (Nevşehir), Birgi (İzmir) en Side (Antalya). Deze beoordelingen, gebaseerd op de GSTC-Destination Criteria, bevestigden dat alle drie de bestemmingen sterke beleidsmaatregelen en praktijken hanteren op het gebied van culturele duurzaamheid.
Turkije voert daarnaast tal van andere initiatieven uit die gericht zijn op het behoud van cultureel erfgoed en natuurlijke hulpbronnen, en het stimuleren van verantwoord reisgedrag. Zo worden er onder het project “Legacy for the Future” talloze archeologische opgravingen en restauraties uitgevoerd. Het jaar 2024 is in dit kader door Turkije uitgeroepen tot het “Gouden Tijdperk van de Archeologie”, waarbij het aantal archeologische projecten is verhoogd naar 765, met als doel 800 in 2026. Daarnaast zet Turkije zich in voor de terugvordering van gestolen cultuurgoederen. In 2024 zijn maar liefst 1.149 historische artefacten succesvol teruggehaald naar Turkije.
Een andere opvallende ontwikkeling binnen het “Legacy for the Future”project is het ‘Night Museums’initiatief, waarbij belangrijke
archeologische sites ’s avonds verlicht en geopend blijven. In totaal zullen in 2024 25 sites ook na zonsondergang te bezoeken zijn.
Op internationaal vlak werkt Turkije samen aan grensoverschrijdende projecten op het gebied van kustbescherming, biodiversiteit en erfgoedbehoud. Het land staat inmiddels op de derde plaats wereldwijd als het gaat om het aantal schoonste stranden, met 577 Blauwe Vlag-stranden. Daarnaast telt het land 21 UNESCO-Werelderfgoedsites en 31 UNESCO-geregistreerde elementen van Immaterieel Cultureel Erfgoed Het aantal aangesloten steden in het Cittaslow-netwerk is gestegen tot 26, en Turkije heeft inmiddels vijf dorpen die zijn erkend als Best Tourism Villages. Het land neemt ook deel aan internationale culturele routes die verantwoord toerisme promoten, zoals de Aeneas Route en de EuroVelo 8 Mediterrane Route.
Dankzij al deze inspanningen staat Turkije in de top vier van wereldwijde bestemmingen met de meeste bezoekers: in 2024 verwelkomde het land 62,3 miljoen reizigers, aldus de cijfers van UN Tourism
Nieuwe CEO van Tourism Corporation Bonaire aan het woord
‘Op Bonaire gaat alles poko poko’
Elesiër Angel is sinds april officieel de nieuwe CEO van Tourism Corporation Bonaire (TCB). TravMagazine is benieuwd naar haar kijk op het eiland en de plannen van TCB voor dit jaar.
Wat maakt Bonaire anders dan de andere Caribische eilanden?
‘Elk eiland heeft zijn eigen unieke charme, dat is zeker. Maar wat Bonaire voor mij anders maakt dan de andere Caribische eilanden, is de natuurlijke schoonheid zowel boven- als onderwater. Daarnaast zorgen we extra goed voor het
behoud en de bescherming van de bijzondere ecosystemen en duurzame initiatieven, maar ook de lokale cultuur en sfeer maken het eiland voor mij bijzonder’, laat Angel weten aan TravMagzine.
‘Op Bonaire gaat alles ‘poko poko’, dat betekent een tikje langzamer.
Het is een eiland waar mensen elkaar groeten op straat, waar wordt gelachen, vreugde wordt gedeeld en gevierd. Ik herinner me hoe ik als kind, en nu ik ouder ben, doe ik het nog steeds, danste met mijn oma op de ritmes van folkloristische muziek, terwijl uit de keuken de lekkere geur van ‘stoba’ (langzaam gestoofd vlees of groenten) ons allemaal naar binnen lokte. Dat warme gevoel, dat samenzijn, dat is Bonaire voor mij. Bonaire nodigt je uit om de ongerepte natuur, cultuur en rust te ontdekken en de echtheid te ervaren. Dat is precies wat het eiland zo bijzonder maakt, het is een gevoel dat blijft hangen.’
Wat voor soort reiziger voelt zich het meest thuis op het eiland?
‘Dat zijn natuurliefhebbers, duikers en snorkelaars die willen genieten van de heldere en kleurrijke (onder) waterwereld, maar ook mensen die op zoek zijn naar een rustige omgeving. Daarnaast trekt Bonaire veel avontuurlijke reizigers, zoals wandelaars die de ruige natuur van het eiland willen ontdekken, kajakkers die door mangrovebossen peddelen of windsurfers die zich in prachtige lagunes met kristalhelder water laten meevoeren. Bonaire is ideaal voor wie even wil ontsnappen aan de drukte en wil genieten van een rustige, natuurlijke omgeving met een vriendelijke lokale cultuur.’
Wat is de grootste misvatting over Bonaire?
‘Een van de grootste misvattingen die mensen vaak hebben over Bonaire is dat het eiland alleen interessant zou zijn voor duikers. Hoewel het eiland inderdaad
Door: Dylan Cinjee
Elesiër Angel
wereldberoemd is om zijn vele duiklocaties en het kantduiken, heeft het eiland ook boven water ontzettend veel te bieden. Denk aan een culinaire belevenis, unieke natuurparken, lokale cultuur en een relaxte, vriendelijke sfeer waar je echt tot rust komt. Een andere misvatting is dat Bonaire een druk, toeristisch eiland zou zijn, vergelijkbaar met andere Caribische bestemmingen met grote resorts en massatoerisme. In werkelijkheid is Bonaire juist het tegenovergestelde; kleinschalig, rustig, ecotoerisme, met een sterke focus op natuurbehoud en duurzaamheid.’
Wat zijn de beste periodes om het eiland te bezoeken qua weer en evenementen?
‘Bonaire heeft het hele jaar door aangenaam weer met een temperatuur die ligt rond de 28 tot 31 graden Celsius. De lucht is helder en de passaatwinden zorgen voor een tropisch briesje. Leuke evenementen om mee te maken op Bonaire zijn: carnaval in februari/maart, denk aan kleurrijke kostuums, parades met muziek en dans. Een levendige en feestelijke
periode op het eiland. Dia di Rincon op 30 april is een cultureel festival in het oudste dorp van Bonaire, vol muziek, folklore en lokaal eten. Erg authentiek. Bonaire Regatta in oktober is een jaarlijks zeilfestival, waarbij sportieve wedstrijden op zee worden gecombineerd met livemuziek, lokale cultuur en feestelijke avonden.’
Welke focus heeft Tourism
Corporation Bonaire voor dit jaar?
‘De focus voor dit jaar, op basis van recente positieve trends, richt zich op een duurzame toeristische groei via gerichte promotie in Noord-Amerika en Europa met aandacht op natuurbeleving, culinair en avontuurlijk toerisme. Daarnaast werkt TCB actief aan het versterken van luchtverbindingen en strategische samenwerkingen met stakeholders en (eiland)partners om Bonaire beter bereikbaar en zichtbaarder te maken.’
Wat zou je willen dat meer reisagenten weten over Bonaire?
‘Dat het eiland zoveel meer te bieden heeft qua natuur, duurzaamheid, cultuur en avontuur.
Als reisagent is het dus goed om te weten dat Bonaire ideaal is voor reizigers die rust zoeken, van natuur houden, willen ontspannen, avontuur zoeken, een warme en authentieke sfeer willen beleven en op een bewuste manier willen reizen. Bonaire beleef je het best in het echt. Voor reisagenten is het essentieel om het eiland zelf te ontdekken en die ervaring mee te nemen in hun advies.’
Wat is jouw eigen favoriete plek op het eiland en waarom?
‘Mijn favoriete plekken op Bonaire zijn eigenlijk de geheime strandjes, waar ik op een klein stukje zand kan liggen, met een goed boek, wat muziek op de achtergrond en fijne mensen om me heen. Daar kom ik echt tot rust.’
Wintersport in Zweden & Noorwegen
Ontdek de magie van Scandinavië!
Boek nu jouw TUI-wintersportvakantie volledig ontzorgd inclusief vlucht, transfer, verblijf & skipas Interesse in ons aanbod, onze mogelijkheden en voorwaarden? Ga naar www.tui.nl
Teun Wim Leene: 35 jaar bij jubilerend DFDS
‘De ferry is een bewuste keuze voor gemak en comfort’
Teun Wim Leene viert dit jaar een dubbel jubileum: hij werkt inmiddels 35 jaar bij DFDS, waarvan hij de laatste jaren als Route Director verantwoordelijk is voor de ferryverbinding tussen IJmuiden en Newcastle. Een route die op zijn beurt precies 30 jaar geleden het levenslicht zag.
‘Toen ik begon bij DFDS, bestond de route naar Newcastle nog niet’, begint Leene. ‘We voeren toen alleen nog naar Zweden en Noorwegen.’ In de jaren die volgden, groeide hij door van Sales Representative, waarbij hij reisbureaus in het hele land bezocht, naar Sales Manager, marketingmanager, Country Manager voor Nederland én Duitsland, en uiteindelijk tot Route Director. ‘Die doorgroeimogelijkheden zijn de reden. Dat is waarom ik al die jaren ben gebleven.’
Internationale operatie
Zijn werkgebied reikt inmiddels van IJmuiden tot Newcastle, met regelmatige (meeting)stops in Kopenhagen en Dover. ‘DFDS is een groot internationaal bedrijf. Dat maakt het werk dynamisch. Je hebt continu contact met collega’s in heel Europa. Die internationale dimensie houdt het werk uitdagend.’ Leene herinnert zich zijn eerste klant nog goed: Bakreizen uit Alkmaar. ‘Minicruises verkochten we toen vooral via busmaatschappijen. We gingen letterlijk met brochures onder de arm langs reisbureaus. Alles draaide om persoonlijk contact.’ Leenes functie is tegenwoordig veelomvattend. Als Route Director is hij eindverantwoordelijk voor de hele operatie tussen IJmuiden en Newcastle, commercieel én operationeel. ‘Het is eigenlijk een zelfstandig bedrijfje binnen het bedrijf’, legt hij uit. ‘Ik huur de schepen van het hoofdkantoor in
Kopenhagen, betaal een charterprijs inclusief onderhoud en nautisch personeel, en moet zorgen dat de route winstgevend is.’
Uniek businessmodel
De schepen King Seaways en Princess Seaways varen dagelijks, met een capaciteit van zo’n 1.300 passagiers per overtocht. ‘We
hebben een bezettingsgraad van boven de 90 procent in de zomer. Dat is indrukwekkend.’ Het model is uniek binnen de sector. ‘Elke route bij DFDS heeft een eigen directeur, een eigen begroting en resultaatverantwoordelijkheid. Dat zorgt voor scherpte, eigenaarschap en ruimte om keuzes te maken die passen bij het specifieke klantprofiel.’
Door: Theo de Reus
Teun Wim Leene
Van minicruise naar mobiliteit
In 30 jaar is de route flink veranderd, zegt Leene. ‘In het begin waren het vooral minicruises. Mensen gingen een dagje naar Newcastle of Amsterdam. Maar tegenwoordig zijn we echt een vervoersbedrijf. Mensen nemen hun auto mee en gebruiken de ferry om naar het noorden van Engeland en Schotland, of vanuit de UK naar het Europese vasteland te reizen.’ Daarmee is ook het aanbod aan boord veranderd. ‘We hebben afscheid genomen van themarestaurants als het steakhouse en de pizza corner. Nu hebben we een uitgebreid buffetrestaurant en een à-la-carterestaurant met een erg goede keuken. Het cateringconcept is dus wat minder uitgebreid, maar wel doeltreffend, afgestemd op de wensen van Nederlandse, Duitse en Britse klanten.’
Eenvoud en efficiëntie
Ook qua events aan boord is het een en ander veranderd. ‘In de winter hebben we af en toe nog wel themaminicruises, die vaak in samenwerking met een touroperator georganiseerd worden. In de
zomer focussen we ons op onze standaardovertochten, waar ook het standaardentertainment aanwezig is. Maar service blijft altijd belangrijk. De klant moet zich welkom voelen, of hij nu reist voor een vakantie of een werktrip.’
Newcastle
De keuze voor Newcastle als bestemming was strategisch, zegt Leene. ‘Het is de noordelijkste haven van Engeland die vanuit Nederland bediend wordt, slechts anderhalf uur rijden van Schotland. In combinatie met de centrale ligging van de regio Amsterdam maakt dat het een ideale verbinding.’ De meeste klanten komen dan ook uit drie landen. ‘Je kunt het bijna in gelijke delen splitsen: een derde Nederlanders, een derde Britten en een derde Duitsers. Die Duitse markt is voor ons ook heel belangrijk.’ Newcastle zelf is volgens Leene ondergewaardeerd. ‘Het is een levendige stad met cultuur, gastronomie en een interessante industriële geschiedenis. Veel reizigers ontdekken dat pas als ze er eenmaal zijn.’
Koers voor de toekomst
De toekomst van de route IJmuidenNewcastle is groen, letterlijk. DFDS wil in 2050 volledig CO₂-neutraal opereren. Voor de route IJmuidenNewcastle zijn er vergevorderde plannen voor de bouw van twee nieuwe schepen. ‘We mikken op 2029 of 2030’, zegt Leene. ‘We hebben al een eigen scheepsdesign laten maken dat voldoet aan onze eisen: varen op methanol, emissieloos de haven in en uit, en walstroom in zowel IJmuiden als Newcastle.’
De investering? Zo’n 400 tot 450 miljoen euro. ‘Die beslissing moet na de zomer worden goedgekeurd door de aandeelhouders. Als dat gebeurt, gaan we verder met het technische design en de bouw.’ Leene benadrukt dat duurzaamheid voor DFDS geen marketingterm is. ‘Het is een voorwaarde om toekomstbestendig te blijven. Onze klanten vragen erom en onze aandeelhouders verwachten het.’
De nieuwe schepen moeten vooral meer vracht kunnen vervoeren. ‘Op dit moment is 85 procent van onze business op de route naar Newcastle
Teun Wim Leene en Albertine Hofland (Global Sales Manager)
passagierstransport en 15 procent vracht. Op andere DFDS-routes is dat meer 50/50. Met de nieuwe schepen willen we naar een verhouding van 60/40.’ Daarmee komt er ook een verschuiving in het type passagier. ‘Minder minicruises, we zullen meer capaciteit hebben voor de transportpassagier: mensen die met hun eigen auto reizen.’ Toch hoopt Leene dat de reisbeleving aan boord behouden blijft. ‘We willen geen drijvend parkeerterrein zijn. Daarom investeren we ook in de sfeer, service en kwaliteit van onze restaurants en hutten.’
Brexit en corona
De Brexit heeft de operatie van DFDS aanzienlijk veranderd. ‘We hebben nu dagelijks douanecontroles in de haven. Dat vraagt extra papierwerk, vooral bij vrachtvervoer. Ook de paspoortcontroles zijn strenger geworden, wat soms wachttijden veroorzaakt. Daar hebben we weinig invloed op, maar we proberen er wel met de autoriteiten over in gesprek te blijven.’ Tijdens de coronaperiode werd die complexiteit nog verder opgeschroefd. ‘Soms mochten mensen wel naar Engeland, maar niet terug naar Nederland. Dan werd het bijna Kafkaiaans. Het vergde veel overleg met ministeries en autoriteiten.’
Leren, delen en blijven groeien
Op de vraag wat hem na 35 jaar nog steeds gemotiveerd houdt, antwoordt Leene: ‘Dat ik mezelf steeds opnieuw heb kunnen uitvinden. Ik ben nooit blijven hangen in één rol. Ook de huidige fase is inspirerend. Ik werk met een jong team. Ze hebben frisse ideeën. Ik probeer niet overal mijn mening te geven, maar deel graag mijn kennis als ze daarom vragen.’ Binnen DFDS is hij een veelgevraagd adviseur. ‘De kennis die ik heb opgebouwd over het opzetten en laten groeien van een route, die deel ik graag met collega’s die op andere routes werken. Maar ik wil niet de man zijn die altijd zegt: ‘Vroeger deden we het zo’.’ Hij noemt het voorbeeld van menuontwikkeling. ‘Iedere nieuwe kaart bespreek ik met
Jubileum in cijfers
De ferryroute IJmuidenNewcastle bestaat 30 jaar. De route startte in mei 1995 met 69.000 passagiers en groeide naar ruim 600.000 passagiers per jaar. In 30 jaar maakten ruim 13 miljoen passagiers de overtocht. De diverse schepen hebben 5,5 miljoen zeemijlen afgelegd, wat overeenkomt met 10,2 miljoen kilometer. DFDS vervoerde 133 nationaliteiten tussen IJmuiden en Newcastle, van wie de meeste afkomstig uit Nederland, GrootBrittannië en Duitsland. De bemanning bestaat uit twaalf nationaliteiten. In 35 jaar werden
de chefs aan boord. We analyseren klantfeedback, kijken naar trends en stellen dan samen het menu op. Het is teamwerk.’ De band met de reisbranche blijft sterk. ‘We werken nauw samen met touroperators, busmaatschappijen, reisagenten en OTA’s. Denk aan partijen als Buro Scanbrit, Kras en De Jong Intra Vakanties. Zij kennen onze route en bieden deze aan als vast onderdeel in hun programma.’ Ook reisagenten blijven belangrijk. ‘We gaan niet meer langs met brochures voor op de balie, maar houden de reisagent op andere manieren op de hoogte. Zij kunnen DFDS boeken via een agentenportal of via touroperators die ons verkopen.’
Geduld
Wat is het belangrijkste zakelijke inzicht dat hij in zijn carrière kreeg? ‘Dat ik geduld moet hebben’, zegt hij met een glimlach. ‘Ik ben van nature ongeduldig. Tijdens de coronaperiode, met al die regels en onzekerheden, heb ik geleerd dat sommige dingen tijd kosten. En dat je soms gewoon een nachtje moet slapen op een probleem.’ Een ander inzicht: geef jonge collega’s de ruimte. ‘Laat ze fouten maken, laat ze experimenteren. Wat twintig jaar geleden niet werkte, kan nu best succesvol zijn.’
700 films aan boord vertoond. Teun Wim Leene werkt 35 jaar bij DFDS, voorheen bekend als Tor Line. De rederij gebruikte tijdelijk de naam Scandinavian Seaways als marketingnaam om de passagiersdiensten te promoten. De naam werd van 1988 tot in de jaren ’90 gebruikt. Bekend is de route IJmuiden–Göteborg (Zweden). Leene werkt dus al langer bij DFDS dan dat de route naar Newcastle bestaat. Hij begon in de sales en groeide door tot Route Director. Hij is in alle fases betrokken geweest bij de opbouw van de route.
Ondanks de populariteit van vliegen ziet Leene een stabiele toekomst voor ferryvervoer. ‘Mensen waarderen het comfort. Je neemt je eigen auto mee, hebt geen vliegveldstress, je vakantie begint aan boord. En het is duurzaam: de huidige schepen zijn al een stuk duurzamer dan een vliegtuig, en met de nieuwe schepen zetten we een grote stap richting klimaatvriendelijk reizen.’ De behoefte aan gemak en comfort blijft, zeker onder gezinnen en motorrijders. ‘Voor hen is een ferry geen alternatief, maar de voorkeursoptie.’
Toerisme zit in het DNA
Wat zou Leene hebben gedaan als hij destijds niet bij DFDS was begonnen? ‘Ik was zeker in de reisbranche gebleven. Mijn vader had een reisbureau, ik werkte bij Eurocamp, bij Evenementenreizen, bij de ZuidEuropa Stichting. Toerisme zit in mijn DNA.’ En ook zijn band met de reisbranche is hecht gebleven. ‘We werken nog altijd nauw samen met touroperators en reisagenten. De branche is kritisch, maar loyaal. En dat is wederzijds.’ Leene noemt ook de waarde van oude contacten. ‘Met sommige mensen heb ik al dertig jaar zaken gedaan. Het zijn bijna vriendschappen geworden.’
Latijns/Zuid-Amerika
‘Unieke ervaringen’
Indrukwekkende natuur, bruisende culturen vol muziek en dans, koloniale steden en inheemse tradities, en niet te vergeten een keuken die per regio sterk varieert. Latijns/Zuid-Amerika heeft alle ingrediënten voor een onvergetelijke vakantie…
Argentinië: toerisme heeft nationale prioriteit
Argentinië spreekt tot de verbeelding van Nederlandse reizigers die op zoek zijn naar avontuur en authentieke ervaringen, dat zegt een woordvoerder van het nationale instituut voor toerismepromotie van de Argentijnse ambassade in Den Haag. Dankzij de indrukwekkende natuurlijke, culturele en geografische diversiteit biedt Argentinië unieke landschappen die geschikt zijn voor activiteiten: van gletsjerwandelingen tot jungletochten. Een bijkomend voordeel is het omgekeerde seizoen: wanneer het zomer is in Nederland, beleeft Argentinië juist de winter - ideaal voor een sneeuwrijke vakantie in exclusieve wintersportresorts.
Wat zijn recente ontwikkelingen in de toerismesector?
‘Toerisme is in Argentinië een
nationale prioriteit en een belangrijke motor voor de regionale economieën. Momenteel zijn er meer dan 80 nieuwe accommodaties in aanbouw. Tot de recent geopende attracties behoort onder andere de Solar Train in Quebrada de Humahuaca (Jujuy). Daarnaast zijn er diverse projecten in ontwikkeling, zoals een reuzenrad in Puerto Madero (Buenos Aires). Ook wordt er geïnvesteerd in de herontwikkeling van de haven van Mar del Plata, met als doel om er cruiseschepen te verwelkomen.’
Hoe ziet het huidige toeristische landschap eruit?
‘In de eerste helft van 2025 ontving Argentinië 2,9 miljoen internationale toeristen. Het land blijft zich profileren als een veelzijdige bestemming waar natuur, luxe en authenticiteit samenkomen. Om de afstand tot Europese markten te verkleinen, wordt er fors ingezet op het uitbreiden van de luchtverbindingen.’
Door: Arjen Lutgendorff en Theo de Reus
Heb je specifieke verkooptips voor reisagenten?
‘Argentinië is een belevingsbestemming die je moet ondergaan om de echte ziel van het land te ontdekken. Op onze website vinden reisprofessionals handige tools ter ondersteuning van hun verkoop, zoals kaarten, beeldmateriaal, video’s en een speciale sectie met trainingsmateriaal en andere hulpmiddelen, gericht op reisagenten.’
Wat wil je Nederlandse reisprofessionals meegeven?
‘De lente in Argentinië is een onweerstaanbare uitnodiging: aangename temperaturen, lange dagen en minder drukte. Van walvissen spotten en maanverlichte bezoeken aan de Iguazú-watervallen tot wandelen aan het ‘Einde van de Wereld’, het beleven van de passie van de tango en het genieten van een levendige, culinaire cultuur van wereldklasse. Argentinië staat garant voor een onvergetelijke reis.’
Belize: verademing voor wie massatoerisme wil vermijden
Een veelvoorkomend misverstand is dat Belize in Zuid-Amerika ligt of tot Latijns-Amerika behoort. Niets is minder waar. Belize is een voormalige Britse kolonie in Noord-Amerika en is historisch, taalkundig en cultureel AngloCaribisch. Het voelt alsof je van Mexico of Guatemala (salsa) een grens oversteekt naar Jamaica, maar dan op het vasteland (reggae). Juist deze unieke mix maakt Belize zo bijzonder en onderscheidend in de regio.
Duurzaamheid staat centraal in het toerisme. Maar liefst 37 procent van het land en 13,6 procent van de kustwateren en koraalriffen staan onder bescherming. Blikvanger is het UNESCO-gelabelde Belize Barrier Reef, het op één na grootste ter wereld en een paradijs voor snorkelaars en duikers. Ook op het vasteland vind je natuurprojecten die bijdragen aan behoud en educatie. Het Community Baboon Sanctuary is daar een goed voorbeeld van: bezoekers kunnen de zwarte brulapen in hun natuurlijke leefomgeving bewonderen en tegelijk de lokale gemeenschappen ondersteunen.
Wie op zoek is naar rust en authenticiteit, vindt in Belize een alternatief voor overvolle stranden en drukke toeristencentra. Hier geen rijen bij bezienswaardigheden, maar ongerepte regenwouden, eeuwenoude Maya-ruïnes en ontmoetingen met diverse bevolkingsgroepen, zoals de Garifuna in Hopkins Village of de Maya’s in Toledo. Avontuurlijke reizigers kunnen zich uitleven met duiken in de Great Blue Hole, caving in mystieke grotten of lange wandeltochten in nationale parken. Ook de Belizeaanse keuken weerspiegelt de culturele diversiteit. Proef traditionele gerechten als hudut of een verkoelende seaweed punch, en ontdek de opkomst van farm-to-table-restaurants en duurzame visserij – iets wat goed
aansluit bij Nederlandse waarden. Voor reisagenten is Belize bovendien interessant als Engelstalige bestemming die uitstekend te combineren is met Mexico of Guatemala. Veelzijdig, duurzaam en authentiek: Belize is dé bestemming voor Nederlandse reizigers die bewust en met aandacht voor cultuur en natuur op pad willen.
Gycs Gordon (PROMPERÚ Nederland): ‘Peru is klaar om Nederlandse reizigers te verrassen’
Wat maakt Peru interessant voor Nederlandse reizigers?
‘Nederlanders houden van natuur en duurzaam toerisme; precies wat Peru te bieden heeft. Peru heeft een grote ecologische diversiteit, talloze natuurreservaten zoals Tambopata en Paracas, en een sterke focus op gemeenschapsgericht toerisme. Het land is een paradijs voor wie zoekt naar authentieke ervaringen. Reizigers kunnen deelnemen aan het dagelijks leven van gastgemeenschappen, wat niet alleen zorgt voor cultuuruitwisseling, maar ook bijdraagt aan het behoud van tradities.’
Hoe ontwikkelt het toerisme zich in Peru?
‘In 2024 ontvingen we ruim 3,2 miljoen internationale bezoekers,
‘Verbreed het aanbod. Peru is veel meer dan de Andes en Machu Picchu. Promoot de Amazone, de Pacifische kust en gemeenschapsreizen in Puno, Arequipa en Madre de Dios. Verblijf in een boomhut in het regenwoud of trek door onbekende routes: dat zijn de unieke ervaringen waar de Nederlandse reiziger naar op zoek is.’ Peru
van wie 28.000 uit Nederland, een stijging van 33 procent ten opzichte van 2023. Voor eind 2025 verwachten we een verdere stijging. Die belangstelling is te danken aan onder andere de duurzaamheidsinspanningen rondom Machu Picchu, sinds 2021 gecertificeerd als CO₂-neutrale bestemming, en de groeiende bekendheid van verborgen parels als Kuélap, Chan Chan en de Pacaya Samiria-reservaten.’
Welke ontwikkelingen springen er verder uit?
‘We hebben onlangs de nieuwe Jorge Chávez International Airport geopend: drie keer zo groot en met ruimte voor 30 miljoen reizigers per jaar. Daarnaast zijn er indrukwekkende archeologische vondsten gedaan, zoals de 3.800 jaar oude stad Peñico. Het laat zien dat Peru niet stilstaat; we blijven investeren in zowel infrastructuur als erfgoed.’
Wat is de concrete tip voor Nederlandse reisagenten?
Nicole Matijssen, oprichter Travel Happiness Company
‘Latijns-Amerika is zó divers dat je altijd terug wil’
Ze reisde ooit voor een stage naar Ecuador, werd verliefd op het continent en bleef er jaren wonen en werken voor een lokale reisorganisatie. Inmiddels is Nicole Matijssen alweer zeven jaar actief met Travel Happiness Company, dat ze in 2018 oprichtte. Vanuit haar thuisbasis in Nederland stelt ze met passie maatwerkreizen samen naar acht Latijns-Amerikaanse landen. ‘Ik wil reizigers echt het échte Latijns-Amerika laten beleven - en dat vind je vaak net buiten de gebaande paden.’
Nicole’s liefde voor LatijnsAmerika ontstond tijdens haar afstudeerstage in Ecuador. ‘Daar is het echt begonnen. Na terugkomst in Nederland werkte ik even om te sparen, om vervolgens het hele continent door te reizen. Uiteindelijk bleef ik hangen in Quito, waar ik bij een lokaal reisbureau werkte als productmanager. Ik was de schakel tussen de lokale aanbieders en Nederlandse touroperators als Fox en Riksja.’
Bestemmingen
Vanwege familieomstandigheden besloot Nicole terug te keren
naar Nederland. Ze werkte bij Experience Travel, maar de liefde voor Latijns-Amerika bleef trekken. ‘In 2018 begon ik Travel Happiness Company. Eerst parttime, naast een baan in recruitment, maar sinds enkele jaren richt ik me volledig op mijn reisorganisatie.’ Nicole biedt maatwerkreizen aan naar Argentinië, Brazilië, Colombia, Chili, Costa Rica, Ecuador (inclusief de Galápagoseilanden), Mexico en Peru. ‘Ecuador en de Galápagos verkoopt bij mij het best. Niet gek, want ik ken die bestemmingen op mijn duimpje. Daarnaast zijn Brazilië en Argentinië erg populair.’
Zelfinspectie
Op de vraag wat deze landen zo aantrekkelijk maakt, antwoordt ze: ‘Ecuador is compact en ontzettend divers. Je reist van koloniale steden naar de Amazone, de Andes, de kust en de Galápagos. Dat kan allemaal binnen een rondreis van drie tot vier weken. Argentinië is een droom voor natuurliefhebbers: van Patagonië en gletsjers tot de bruisende stad Buenos Aires, met een vleugje Europese flair. Ze noemen de stad niet voor niets het Parijs van ZuidAmerika. En Brazilië heeft álles: van het swingende Salvador tot jungle, stranden en koloniale dorpjes.’ Nicole bezoekt Latijns-Amerika vier à vijf maanden per jaar. ‘Ik werk vooral met kleinschalige hotels en die inspecteer ik zelf. Daarnaast test ik nieuwe activiteiten en overleg ik met mijn lokale partners, meestal DMC’s. De uitvoering van de reis gebeurt ter plaatse, maar ik ben altijd bereikbaar via WhatsApp, en klanten hebben 24/7 een aanspreekpunt op de bestemming.’ Juist die lokale kennis maakt het verschil. ‘Ik wil niet alleen de hoogtepunten aanbieden, maar juist ook de parels daarbuiten. Zoals een trekking naar Palcoyo Mountain in Peru, waarbij we later vertrekken dan de massa. Dan sta je daar opeens bijna alleen, op zo’n indrukwekkende plek. Dat soort ervaringen blijven mensen bij.’
Door: Theo de Reus
Nicole Matijssen
Kloppend
Veel klanten zijn ervaren reizigers die eerder al in Azië of Afrika zijn geweest, zegt Nicole. ‘Latijns-Amerika voelt voor sommigen als een laatste continent. De drempel zit ’m vaak in de beeldvorming: veiligheid, criminaliteit, drugs. Maar ik leg altijd uit: als het echt onveilig was, zou ik daar geen klanten heen sturen. En de charme van het continent is zó groot: de natuur, de cultuur, de mensen.’ Travel Happiness Company werkt uitsluitend op maat. ‘Ik start altijd met een uitgebreid intakegesprek. Hebben klanten eerder gereisd?
Waar zijn ze naar op zoek? Avontuur, comfort, cultuur, wildlife? Op basis daarvan stel ik een unieke reis samen. Geen enkele reis is hetzelfde.’ De klanten van Nicole komen vooral uit het midden- en hogere segment. ‘Mensen werken hard voor hun vakantie en willen iets bijzonders. Daarom moet alles kloppen: van vluchten tot accommodaties, van gidsen tot activiteiten. Daarom mag een reis ook wel iets kosten. En natuurlijk ben ik aangesloten bij VvKR en GGTO, dat stelt klanten gerust.’ Vooral gezinnen vinden steeds vaker de weg naar Latijns-Amerika. ‘Deze zomervakantie was het topdrukte met families. De kinderen zijn vaak al wat ouder en ouders willen hen graag iets meegeven. Dan is een actieve en culturele reis door bijvoorbeeld Costa Rica, Ecuador, Peru of Mexico ideaal.’
Meerwaarde
Nicole houdt vaak ruggenspraak met collega’s van de VvKR, die 500 aangesloten leden telt. ‘We verwijzen klanten door naar elkaar als een bestemming niet binnen je eigen expertise valt. Ook heb je een netwerk om mee te sparren.’ Op de vraag of zij nog een ultieme tip heeft voor collega-agenten die LatijnsAmerika willen verkopen, antwoordt Nicole: ‘Zoek samenwerking met een specialist. Het continent is zó groot en veelzijdig en soms ook complex qua logistiek en cultuur. Door kennis te bundelen, bied je je klant echt meerwaarde. Let op de kleine dingen: de juiste timing van een excursie kan het verschil maken tussen een doorsneereis
en een onvergetelijke ervaring.’
Daarnaast benadrukt Nicole het belang van duurzaamheid, via reizen met positieve impact. ‘Ik selecteer bewust kleinschalige, lokaal gerunde hotels. En ik probeer waar mogelijk lokale projecten op verantwoorde wijze in de reis te verwerken. Ik zorg ervoor dat ik die eerst zelf zie en ervaar. Daarom blijf ik ook investeren in reizen naar het continent.’
Reislust
Hoewel Nicole inmiddels alle landen uit haar aanbod persoonlijk heeft bezocht, blijft het reizen lokken.
‘Dit jaar was ik in Colombia, Chili en Peru. Ik wil ook weer terug naar Patagonië. Het blijft toch een van mijn favoriete bestemmingen. Voor mijn volgende reis zit ik te denken aan Argentinië.’ Tot die tijd blijft Nicole nieuwe reizen ontwerpen en (repeat)klanten adviseren en begeleiden bij het maken van mooie reizen. ‘Zodra iemand LatijnsAmerika heeft bezocht, willen ze meestal terug. Er is zóveel te ontdekken. En die passie geef ik graag door.’
Femke de Groot, JBC-Agencies
‘Costa Rica is het perfecte instapland voor Latijns-Amerika’
Wie Latijns-Amerika zegt, denkt vaak aan swingende salsa, dampende jungles en kleurrijke markten. Maar volgens Femke de Groot, mede-eigenaar van JBCAgencies, is het continent nog altijd relatief onbekend bij de Nederlandse reiziger. ‘Veel mensen gaan eerst naar Azië of Afrika. Pas daarna komt LatijnsAmerika in beeld.’
JBC-Agencies, in 1995 opgericht door JaSing Chu, begon als Cubaspecialist, maar groeide in de loop der jaren uit tot B2B-aanbieder van reizen naar meerdere landen in Latijns-Amerika. ‘We werden steeds vaker gevraagd om ook reizen naar buurlanden van Cuba aan te bieden’, zegt Femke. ‘Dat leidde tot uitbreiding naar onder andere Colombia, Panama, Costa Rica, Ecuador en Peru.’ De (verre) reiswereld heeft zich sinds corona grotendeels herpakt. Na aanvankelijke schommelingen ziet JBC de boekingsaantallen weer toenemen. ‘De ticketprijzen zijn
voor sommige bestemmingen fors gestegen en dat remt de groei een beetje. Maar we merken dat als klanten op tijd boeken, we nog steeds prachtige reizen voor scherpe prijzen kunnen aanbieden.’
Duidelijk
Voor reizigers die nog nooit in Latijns-Amerika zijn geweest, heeft Femke één duidelijke tip: ‘Kijk eens naar Costa Rica. Dat is écht het perfecte instapland. De infrastructuur is goed, de autohuur is goed geregeld en iedereen spreekt wel een beetje Engels.’
Zelf reisde ze met haar gezin voor het eerst naar Costa Rica. ‘Het was de eerste verre reis met onze kinderen, en het voelde heel veilig. Overal wordt met je meegedacht, of je nu in een Airbnb verblijft of in een familiehotel. Costa Ricanen willen dat je een goede ervaring hebt. Ze zijn trots op hun land en weten dat toerisme hun toekomst is.’ Ook op het gebied van duurzaamheid scoort het land hoog. ‘In veel nationale parken mag je geen plastic flesjes meenemen, maar overal zijn hervulstations met gratis drinkwater. Dat is behoorlijk uniek te noemen ten opzichte van de buurlanden.’
Eerlijkheid
JBC-Agencies werkt uitsluitend B2B en bedient dus alleen reisagenten en touroperators. ‘Wij geloven in
eerlijkheid, ook als dat betekent dat we een reis afraden’, benadrukt Femke. ‘Als iemand nog nooit buiten Europa is geweest en dan Cuba overweegt, vragen wij ons af of dat wel de juiste bestemming is voor de eerste kennismaking met de Latino-cultuur.’ Niet omdat Cuba geen bijzondere bestemming is, integendeel, zegt Femke. ‘Maar Cuba vraagt iets van je als reiziger. Je moet kunnen omgaan met een ander tempo én leren om je verwachtingen ter plekke bij te stellen door onverwachte situaties. Daarom adviseren we soms: begin met Costa Rica. Daar proef je ook de Latijns-Amerikaanse sfeer, maar dan op een laagdrempelige en toegankelijke manier.’
Geen grote ketens
Wat JBC onderscheidt, is het directe contact met lokale partners. ‘In Costa Rica werken we met een kleinschalige partner waar medewerkers perfect Engels en zelfs een beetje Nederlands spreken. Ze houden contact met klanten via WhatsApp, bellen indien nodig en schakelen snel. Dat geeft een veilig gevoel, vooral bij een eerste verre reis of reizen met kinderen.’ JBC kiest bewust voor familiehotels en kleinschalige accommodaties. ‘We mijden de grote ketens. Onze partners bepalen hun prijzen vaak in overleg en denken mee. Als een hotel plotseling 20 procent duurder wordt zonder uitleg, dan
Door: Theo de Reus
Femke de Groot
gaan wij verder kijken. Die lange termijnrelaties met betrouwbare partners zijn essentieel.’
Verborgen parel
Hoewel Costa Rica het populairst is, noemt Femke Panama een verborgen parel. ‘Panama lijkt op Costa Rica, maar is net iets puurder en mysterieuzer. Het land heeft meer cultuur, goed bewaarde inheemse tradities en unieke natuurgebieden.’ JBC organiseert workshops om reisagenten kennis te laten maken met Panama, vaak in samenwerking met de Panamese ambassade. ‘We serveren dan lokale rum en huisgemaakte Panamese snacks. Zo kunnen agenten echt even proeven wat Panama te bieden heeft.’
Een van de hoogtepunten vindt
Femke de San Blas-eilanden. ‘Die worden nog steeds beheerd door
Ontdek
de Kuna-indianen. Je voelt daar een unieke, bijna onaangetaste cultuur. Panama is perfect als verlengstuk voor de iets meer ervaren reiziger.’
Peru en Ecuador
Sinds de coronapandemie richt
JBC zich ook op Peru en Ecuador. ‘Daar werken we samen met een fijn lokaal kantoor. Peru en Ecuador zijn verrassend goed bereisbaar en worden steeds toeristvriendelijker. Ze bieden een mooie mix van natuur, cultuur en geschiedenis.’ Zelf wil Femke binnenkort met haar gezin naar Panama, maar Ecuador en Peru staan ook op de radar. ‘Je ziet dat de belangstelling groeit, zeker bij klanten die Latijns-Amerika al deels ontdekt hebben.’
Familiebedrijf
Femke is sinds 2013 actief bij JBC Agencies en is sinds 2023 medeeigenaar. De oprichter, de Chinees-
Noord-Amerika met Aer Lingus
Preclear US immigration op Dublin Airport tijdens de transfer. Vlieg vanaf Amsterdam of Brussel via Dublin naar Boston, Cancún (vanaf 6 januari 2026) Chicago, Cleveland, Denver, Hartford, Indianapolis, Las Vegas, Los Angeles, Miami, Minneapolis–St. Paul, Nashville, Newark, New York JFK, Orlando, Philadelphia, San Francisco, Seattle, Washington DC en Toronto.
Nederlandse zakenman JaSing, heeft zich inmiddels teruggetrokken, maar blijft op de achtergrond betrokken. Femke heeft de dagelijkse leiding in handen. ‘We hebben afgesproken dat JBC altijd een stukje JaSing in zich zal houden.’ Hoewel Femke nu het gezicht is van het bedrijf, blijft het familiaire karakter behouden. ‘We werken persoonlijk, met korte lijnen en veel aandacht voor de klant. Dat is waar we voor staan.’ Ze besluit met een persoonlijke noot. ‘Uiteindelijk gaat het om de mensen ter plaatse. Of iemand nou via ons boekt of op een andere manier reist, als ze maar gaan. Hoe meer positieve ervaringen reizigers hebben, hoe beter dat is voor de bestemming. Wij zijn geen harde verkopers. Wij zijn ambassadeurs van Latijns-Amerika en verkopen reizen met liefde en aandacht.’
je volgende
Kies bestemming
Ontdek de magie van Latijns-Amerika
Vlieg comfortabel aan boord van onze Dreamliner naar o.a. Bolivia, Ecuador, Peru of Argentinië
Rabat:
de hoofdstad die álles heeft
Rabat is een elegante hoofdstad waar eeuwenoude geschiedenis harmonieus samengaat met moderne infrastructuur en duurzaamheid. Hier ontdek je een stad met Atlantische stranden, groene oases, culturele hoogtepunten en verrassende winkelmogelijkheden. Ideaal voor wie op zoek is naar een veelzijdige stedentrip.
Natuur & buitenleven
Rabat is een ware ‘ville verte’. Meer dan 230 hectare aan parken en tuinen doorkruisen de stad: van het botanische Jardin d’Essai en de groene gordel rond de stad tot het Ibn Sina-bos en de tuinen van de Chellah-necropolis. Ook de Kasbah des Oudayas vormt een rustpunt, met haar Andalusische tuin vol palmen, sinaasappelbomen en bougainvillea.
Op een steenworp van het centrum liggen de Jardins Exotiques de Bouknadel, een botanisch paradijs van 4,5 hectare met 600 plantensoorten en zo’n 80 dierensoorten. Langs de Atlantische kust nodigt de strook richting Casablanca uit tot wandelen, zonnebaden of watersport.
Cultuur & erfgoed
Sinds 2012 prijkt Rabat op de UNESCO-werelderfgoedlijst – en dat is geen toeval. De stad combineert historische pracht met doordachte stadsontwikkeling. Bezoek zeker
de imposante Hassan-toren (een onvoltooide minaret uit de 12de eeuw), het Mausoleum van Mohammed V, en de schilderachtige Kasbah des Oudayas met haar witblauwe huizen, smalle straatjes en de monumentale Bab Oudaïapoort.
Nog meer cultuur? Het Mohammed VI Museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst (MMVI) toont werk van topkunstenaars zoals Hassan Hajjaj en Ahmed Yacoubi. In de Kasbah zelf huist ook het National Jewellery Museum, gewijd aan Marokkaans vakmanschap en sieradenkunst.
Shopping & ambacht
Van kleurrijke souks tot chique boetieks: Rabat laat ook de shopliefhebber niet koud. In de medina – denk aan de Rue des Consuls, Souk Sebbat en Souika –struikel je over lederwaren, tapijten, textiel, specerijen en babouches. Moderne winkels en internationale merken vind je langs de brede
boulevards van het stadscentrum. Zin in meer? In de Mega Mall wacht een mix van winkels, horeca én indooractiviteiten zoals bowling en kunstschaatsen.
Sport, ontspanning & avontuur
Voor golfers is er de prestigieuze Royal Golf Dar Es Salam. Liever de oceaan op? De strandzone van Oudayas biedt surfen, kajakken, jetskiën of windsurfen. Meer actie? In het aéroclub van Salé kan je deltavliegen, zweefvliegen of zelf plaatsnemen in een sportvliegtuig. Wie liever op vier benen reist, kan terecht bij verschillende maneges rond de stad. Ook wandelaars vinden hun gading in de rustige regio rond Akrach. Kortom: Rabat zit vol energie.
Top 5 populaire bezienswaardigheden in Rabat
1. De Hassan Moskee
2. Kasbah des Oudayas
3. Necropolis van Chellah
4. Het Archeologisch Museum van Rabat
5. De Botanische Proeftuin
De speerpunten van St. Eustatius
‘We hebben meer te bieden dan palmbomen, zon en muziek’
St. Eustatius bevindt zich momenteel in een transitie. De toerismeorganisatie heeft onlangs een nieuw bestuur benoemd en zet stappen om haar positie op de Caribische toerismemarkt terug te winnen.
We spreken met Ebbie Schmidt Hinds (President St. Eustatius Tourism Foundation) over het eiland en de plannen voor de komende jaren.
Hoe zou je St. Eustatius in een paar woorden omschrijven aan iemand die er nog nooit is geweest?
‘St. Eustatius is een plek van unieke schoonheid, rust en warmte. Als je op zoek bent naar een vredige en rustgevende ontsnapping, moet je St. Eustatius zeker bezoeken.’
Welke soorten reizigers passen het beste bij St. Eustatius en welke nichemarkten bieden de meeste potentie voor Nederlandse reisprofessionals?
‘Ons duiktoerisme is natuurlijk uitstekend en erfgoedtoerisme wordt ontwikkeld als het volgende waardevolle toeristische product dat wordt aangeboden om ons toerisme op St. Eustatius te versterken.’
Hoe investeert het eiland in toeristische infrastructuur om duurzame groei te ondersteunen?
‘De investeringen in onze toeristische infrastructuur verlopen traag, zoals altijd. De financiering komt traag op gang, omdat onze economie het na de coronapandemie nog steeds moeilijk heeft.’
Kan je ons meer vertellen over het aanbod aan accommodaties op het eiland? Zijn er opties die geschikt zijn voor verschillende reizigerssegmenten, zoals stellen, gezinnen of luxe reizigers?
‘Accommodaties voor stellen en gezinnen zijn beschikbaar. St. Eustatius biedt weinig luxe accommodaties naar Amerikaanse maatstaven, maar het Golden Rock Dive and Luxury Nature Resort biedt ontspannen en comfortabele accommodatie in een prachtig aangelegde omgeving. Het resort biedt comfort, rust en stilte in een heerlijke Caribische setting. Er is ook een klein aantal villa’s beschikbaar en er komen er nog meer.’
Welke boodschap wil je overbrengen aan Nederlandse reisagenten die overwegen om St. Eustatius aan hun klanten aan te bieden?
‘Je kunt er zeker van zijn dat er voor iedereen die van plan is St. Eustatius te bezoeken, iets te beleven is. Of je klant nu een student is, een stel op huwelijksreis, een gezin dat een fijne reiservaring wil of een meer ervaren reiziger, ze kunnen genieten van natuur, een zonnige stranddag of een heerlijke wandeltocht, en
natuurlijk van de heerlijke Caribische en internationale keuken. Dit alles wordt aangeboden als onderdeel van de reiservaring op St. Eustatius.’
Wat zijn de belangrijkste strategische doelen voor toerisme op St. Eustatius in de komende drie tot vijf jaar?
‘Ons belangrijkste doel is om St. Eustatius breder te profileren en onze geschiedenis en ons erfgoed te promoten.’
Welke kansen en uitdagingen zie je bij het opbouwen van sterkere banden met Nederlandse reisprofessionals?
‘Inwoners van het Europese deel van het Koninkrijk, evenals in andere delen van Europa, weten weinig over de geschiedenis van het Caribisch gebied. Ze weten wel wat palmbomen, zon en muziek zijn. We moeten hen laten weten dat we als volk veel meer te bieden hebben. Dit zal een van onze speerpunten zijn in de komende jaren.’
Wat vind je zelf het leukst aan wonen op St. Eustatius? Is er een bepaalde plek op het eiland die je bijzonder vindt?
‘Voor mij biedt wonen op St. Eustatius rust, een rustiger dagelijks leven. Wat een bepaalde plek betreft, op een klif aan de Atlantische kant van het eiland zitten is erg rustgevend, kijkend naar de walvissen die voorbij zwemmen, de golven die tegen de rotsen slaan, vooral als de zee ruw is, dat geeft me rust.’
St. Eustatius
Een verborgen parel
‘Je stapt letterlijk even een andere wereld binnen’
Marloes van den Boogaard, die met Bamboo Group nauw betrokken is bij de ontwikkelingen van het Golden Rock Resort op St. Eustatius, is onlangs ook het platform WeAreStatia begonnen. We vragen haar naar de laatste ontwikkelingen.
Wat maakt St. Eustatius voor jou zo bijzonder?
‘St. Eustatius, of ‘Statia’, zoals de locals het noemen, voelt echt als een verborgen parel - cliché, maar waar - in het Caribisch gebied. Het is geen eiland met massatoerisme of drukke stranden, maar juist een plek waar je echt tot rust komt. Het is een groen eiland met ongerepte natuur, historische charme en een warme lokale gemeenschap, iedereen zwaait bijvoorbeeld naar elkaar op de weg. Wat het voor mij bijzonder maakt, is het gevoel van tijdloosheid, het niets ‘moeten’. Je stapt letterlijk even een andere wereld binnen.’
Wat voor soort reiziger voelt zich het meest thuis op het eiland? ‘Statia trekt reizigers aan die houden van rust, natuur en cultuur. Duikers, wandelaars en geschiedenisliefhebbers kennen vaak Statia al. National Geographic kroonde het marinepark van Statia drie jaar geleden als ‘Beste duikbestemming in het Caribisch gebied’. Mensen die eilandhoppen aanspreekt zijn ook in deze regio helemaal op hun plek. Je kan het perfect combineren met Sint Maarten en Saba. Sinds een aantal jaar is het Golden Rock Resort geopend op Statia en dat zorgt voor een nieuw type reiziger die wat meer van luxe en comfort houdt. Ik zie veel stellen op het eiland, 45-plussers die graag iets nieuws van Caribisch Nederland willen zien en Curaçao of Bonaire al kennen.’
Door: Dylan Cinjee
Marloes van den Boogaard
Zijn er verborgen baaitjes of uitzichtpunten die je alleen kent als je hier woont?
‘Zeker. Het eiland wordt gedomineerd door de slapende vulkaan, The Quill, die je ook kunt beklimmen. Op de top heb je prachtig uitzicht over het hele eiland, maar als je naar de binnenkant van de krater gaat, kom je in een soort geheime jungle terecht. Ook de ruige kustlijn bij het natuurpark Boven met de Natural Pools, die verborgen liggen. Daarvoor moet je het eiland echt wat beter kennen.’
Wat zijn de beste periodes om het eiland te bezoeken?
‘Het weer is eigenlijk het hele jaar door goed, met temperaturen rond de 27-30 graden. Als het regent, dan regent het er nooit lang. De maanden augustus en september zijn wat rustiger in het hele gebied in verband met het orkaanseizoen. In juli zijn er meer lokale festiviteiten, waaronder het jaarlijkse carnavalsfeest. In november wordt Statia Day gevierd, het moment waarop het eiland als eerste ter wereld de Amerikaanse onafhankelijkheid erkende. Het is een dag vol muziek, historie, parades en eilandtrots. Volgend jaar, 2026, is dat precies 250 jaar geleden en dat belooft een hele happening te gaan worden.’
Kan je wat meer vertellen over Golden Rock, voor welk type reiziger is het geschikt?
‘Golden Rock Resort is echt een bestemming op zich. Het is een plek die uit passie is ontstaan en dat zie je in de kleinste details terug. Omringd door tropische tuinen zijn hotelkamers, bungalows en suites gebouwd met op de achtergrond de slapende vulkaan. Het idee is om de ‘Keukenhof’ van de Caribbean te worden en met de vulkanische grond groeit en bloeit alles volop. Duurzaamheid blijft een belangrijk speerpunt op het resort, er is een Greenhouse waar de twee restaurants hun menu’s afstemmen op de oogst. En sinds
begin dit jaar draait het volledige resort overdag op zonne-energie en ’s nachts op batterijen. Mede door deze inspanningen heeft het resort vorig jaar het Green Key certificaat mogen ontvangen. Het resort spreekt reizigers aan die kwaliteit en comfort zoeken, maar ook de rust en authenticiteit van het eiland willen ervaren. Of je nu komt voor een huwelijksreis, een duikvakantie of gewoon even wil ontsnappen aan het drukke leven: hier kom je helemaal tot jezelf.’
Wat zijn de laatste ontwikkelingen bij Golden Rock?
‘We blijven continu investeren in het verbeteren van de beleving. Het resort ligt op een glooiend terrein waar je veel kunt ondernemen maar ze bieden ook eilandtours aan. Recentelijk zijn er nieuwe spafaciliteiten en een padelbaan toegevoegd. Ook is er geïnvesteerd in een gloednieuwe duikschool op het resort, Statia Divers. Sinds begin dit jaar is er een partnership aangegaan met Tinnitus Relief Therapy, een lasertherapie die mensen met tinnitus en slechthorendheid helpt. Uit onderzoek blijkt dat deze therapie het meest effectief is in een rustige omgeving.’
Wat horen meer reisagenten te weten over St. Eustatius?
‘Dat het echt een unieke bestemming is die nog niet wordt overspoeld door toerisme. Veel agenten kennen de grotere eilanden wel, maar Statia biedt iets heel bijzonders voor de reiziger die iets nieuws zoekt. In een dag heb je het eiland niet gezien, laat staan ervaren. Statia is veilig, vriendelijk en verrast.’
Zijn er recente investeringen of projecten die de beleving voor toeristen verbeteren?
‘Jazeker, ik wilde het eiland graag helpen op het gebied van toerisme en daarom ben ik samen met mijn compagnon Natasha Sprengers-Hooper en Roy van Zutphen, die al veertien jaar op Sint
Maarten woont en het succesvolle WeAreSXM heeft opgericht, het platform WeAreStatia begonnen. We voorzien bezoekers van informatie over reizen naar Statia toe, leuke bezienswaardigheden, accommodaties, restaurants en de lokale cultuur. We hebben een website (wearestatia.com) en over het hele eiland liggen pocketboekjes die bezoekers gratis kunnen meenemen. Heel handig. Daarnaast wordt er op het eiland flink geïnvesteerd in de infrastructuur, zoals het verbeteren van wegen en wandelpaden. Ook komt er een historisch museum, wat onderdeel is van een bredere aanpak om cultuur en erfgoed beter zichtbaar en toegankelijk te maken voor bezoekers.’
Heb je nog andere insidertips?
‘Neem de tijd om het eiland te leren kennen. Maak een praatje met de locals, hun verhalen maken je verblijf echt bijzonder. St. Eustatius is een bijzondere gemeente van Nederland en ik heb er in de laatste jaren zoveel over dit eiland geleerd en wat voor een belangrijke rol dit in onze geschiedenis heeft gespeeld.’
ANVR Congres 2025
De verrassende veelzijdigheid van Rabat
Rabat vormt het decor voor het komende ANVR Congres, dat plaatsvindt van 13 tot en met 16 november. De hoofdstad van Marokko wordt vaak omschreven als de poort tussen twee continenten. Een kennismaking.
Marokko is een land van contrasten, dat zich uitstrekt van de ruige Atlantische kust in het noorden tot de zandvlaktes van de Sahara in het zuiden, en van de besneeuwde toppen van het Atlasgebergte tot de levendige souks van Marrakech en Fès. Maar wie Marokko écht wil begrijpen, mag hoofdstad Rabat niet overslaan. Het is een moderne stad waar traditie en vooruitgang elkaar in balans houden; een plek die je als bezoeker gezien moet hebben. En laat Rabat nou net de uitvalsbasis zijn van het ANVR Congres.
Rabat, dat samen met Fès, Meknès en Marrakech tot de Vier Koningssteden behoort, is misschien niet de eerste bestemming waar je aan denkt bij Marokko. Toch is het
juist hier, in deze kalme kuststad aan de Atlantische Oceaan, dat de veelzijdigheid van het land samenkomt. Rabat wordt vaak overgeslagen ten gunste van meer toeristische steden als Marrakech of Fès. En dat is zonde. Juist hier vind je een relaxte sfeer, brede boulevards en tegelijkertijd een charmante oude medina waar je door smalle straatjes kunt dwalen. Alles voelt wat minder druk en hectisch aan dan in andere Marokkaanse steden. Wandelend door de Kasba van Oudaya, met zijn witblauwe huisjes en uitzicht op de oceaan, waan je je als bezoeker even in een vissersdorp aan de Middellandse Zee. Een paar straten verderop sta je voor het Mausoleum van Mohammed V, met glinsterend wit marmer en mozaïeken in smaragdgroen en goud. En dan is er nog de moderne kant van Rabat, met brede lanen, kunstgaleries, hippe cafés en veel designwinkels. De stad is UNESCO-werelderfgoed, maar tegelijk een levendige hoofdstad in beweging.
Marokko is in veel opzichten een land van tegenstellingen, maar nergens voelen die (schijnbare) tegenstellingen zo natuurlijk aan als in Rabat. Je kunt hier op één dag langs eeuwenoude stadsmuren wandelen, verse vis eten in de haven én een moderne kunsttentoonstelling bezoeken. Wat Rabat onderscheidt, is het evenwicht tussen oud en nieuw waar traditioneel en modern hand in hand gaan. Casablanca profileert
zich als het economische hart van het land, terwijl steden als Marrakech en Fès bekendstaan om hun rijke historie en toeristische drukte.
Rabat daarentegen kiest voor relatieve rust. Dankzij de ligging aan de Atlantische kust kun je hier cultuur prima combineren met een strandwandeling. Overal in de stad vind je leuke eetplekjes, van eenvoudige stalletjes met broodjes gegrilde sardientjes tot moderne restaurants waar traditionele gerechten op een creatieve manier worden geserveerd. Niet voor niets wordt Rabat ook wel het ‘Marokko van de nuance’ genoemd.
Het ANVR Congres vindt plaats van 13 tot en met 16 november. Er zijn nog plaatsen beschikbaar: anvrcongres2025.nl
Rabat Kasbah
Chellah
Door: Theo de Reus
Bekijk alle agentenaanbiedingen op
Achterin
Stay inspired & educated!
Speciaal voor alle reisprofessionals: • winacties • aanbiedingen • studiereizen • events
WIN EEN LUXE WEEKEND IN GDAŃSK OF WROCŁAW
Een (h)eerlijke keuken - met een sterke focus op slow food - maar liefst 23 nationale parken, unieke bezienswaardigheden en verrassend goed weer maken Polen tot een bijzonder aantrekkelijke bestemming. Op TravEcademy vind je twee inspirerende e-courses die je van alles leren over koninklijk Krakau, het groene hart van Europa Warschau, de historische havenstad Gdańsk en de verborgen parels van Wrocław en Poznań. Voltooi je de cursussen succesvol? Dan maak je kans op een heerlijk weekend voor twee in Wroclaw of Gdansk, inclusief vliegtickets en hotelvoucher.
WIN EEN CADEAUBON MET TAMPA BAY
Tampa Bay ligt in het hart van de Golfkust van Florida en staat bekend om zijn gastvrijheid die net zo warm is als het weer. Geniet van de zon, levendige activiteiten en een rijke cultuur die iedereen verwelkomt. Ontdek een combinatie van blauwe luchten, zonneschijn, sprankelende waterpartijen, luxehotels, gerenommeerde chefs, gezinsvriendelijke attracties en een eeuw aan Cubaanse invloeden door middel van de Travel Agent Training Academy op TravEcademy en maak kans op een van de dertig cadeaubonnen van 25 euro.
Tenerife wacht op joulaatste kans!
Ontdek het verrassende Tenerife met de Exclusive Ambassador Group FAM Trip van 30 september tot en met 4 oktober 2025. Meld je aan voor de Tenerife Ambassador Club, voltooi een van de cursussen op TravEcademy en stuur je certificaat naar eeyckmans@ hopscotchgroupe.com. Deze unieke reis is inclusief vluchten, verblijf en activiteiten, dus waar wacht je nog op!
Stap aan boord met Captain Cruise
Captain Cruise is al meer dan 15 jaar dé specialist in cruisevakanties op maat. Het ervaren team adviseert je graag over rederijen, routes en combinaties met vluchten, hotels, transfers en excursies. Geen standaardaanbod, maar persoonlijk reisadvies voor jouw klant. Leer alles over hun service in de cursus op TravEcademy.
Marco Polo’en
‘Soms een beetje last van je midlifecrisis?’, werd er gelachen aan de lunchtafel op het werk, nadat ik vertelde te overwegen mijn motorrijbewijs te gaan halen. Dat lijkt me wel wat. Niet voor mijn dagelijks vervoer, maar als ietwat laffe mooiweerrijder op veilige landweggetjes. Laf, maar dan wel laf met een motor, bedacht ik, is nog altijd beter dan stoer zonder motor. Sinds ik jaren geleden gestopt ben met roken, mis ik toch iets wat me een zekere, coole rebelsheid geeft. En dan beginnen ze over een midlifecrisis…
Natuurlijk heb ik een midlifecrisis op mijn 55ste. Een klassieke, niet te missen jeuk aan mijn ziel die zegt dat ik moet
opschieten. Maar nog meer dan aan de motorische opwelling, merk ik het ook aan mijn reisgedrag. Ik erken mijn leeftijd totaal nog niet, mentaal dan. Google ‘50-plusreizen’ en je krijgt sleutelwoorden als ‘volledig ontzorgd’, ‘heerlijk luxe’ en de meest vreselijke van allemaal: ‘genieten’. Op de bijpassende foto zie je dan een geslaagde blanke vijftigplusser met grijzend, golvend haar in een witte spencer echt ‘ontzettend genieten’ met zijn eerste vrouw in avondjurk (want ook ietwat grijzend; je ziet de foto nooit met zijn geheime 23-jarige DD-stoot met haar nieuwe Rolex) in een of ander luxe en peperduur vijfsterrenresort. Het zijn ook nooit Arie en
Riet die na een leven lang werken bij Tata in IJmuiden nu aan een luxe wine-tasting zitten. Het imago van 50-plusreizen is de VVD-variant van een busreis naar een Duitse kerstmarkt met een verkooppresentatie van het anti-reumatisch thermodekbed van Dr. Schnutzenhausen tijdens de koffiestop aan de grens. Voor mij dus nog even geen ‘50-plusreis’. Ik heb de hele midlifecrisis dus gebruikt om mijn bucketlist overhoop te gooien. Ik wil niet genieten: wil tegenslag, uitdagingen, verwondering - ik wil Marco Polo’en. Afgelopen jaar bracht het me al naar Noordelijk India en Zuidelijk Oman, waar ik zo goed als geen westerse toeristen tegenkwam.
Genieten! Ik wil me niet de godganse dag vervelen op de Malediven.
Ik leerde laatst over Socotra, een Jemenitisch eiland waar je met enige moeite een soort paradijs zonder elektra en wifi kunt vinden. Dat staat nu in de top drie. In het najaar reis ik twee weken door wat onbekender China. Ik wil ’s avonds struinen door de oude wijken van Napels en met alle gekken daar naar het kolkende voetbalstadion gaan.
Ik kan het iedereen aanraden, zo’n crisis. Afijn, u snapt het: die motor gaat er gewoon komen…
Tijn Kramer tijn.kramer@travmedia.nl
Het vakblad TravMagazine is een uitgave van TRAVel Media.
Uitgever: Tom van Apeldoorn Algemene vragen: info@travmedia.nl. Tel. 035-6728830. Fax: 035-6728833. Redactie Mail persberichten naar: redactie@travmedia.nl.
Adres redactie: Arendstraat 33A, 1223 RE Hilversum
Colofon
Informatie over aanleveren advertentie materiaal: traffic@travmedia.nl.
Druk: PreVision. Oplage: 4.713. Opgave en vragen over abonnementen: Abonnementenland
Postbus 20 1910 AA Uitgeest
Tel. +31(0)251-25 79 24 Fax +31(0)251-31 04 05 Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of klantenservice@aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen.
Beëindigen abonnement: Opzeggingen dienen 12 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te
zijn. Prijswijzigingen voorbehouden. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 30 dagen voor de vervaldatum bij ons wordt opgezegd. Dit kan uitsluitend per mail: info@travmedia.nl Abonnementsprijzen: Bedrijfsjaarabonnement (blad en nieuwssite): € 181,Webabonnement: € 139,Thuisabonnement (alleen in combinatie met een bedrijfsabonnement): € 83,Verzendkosten België: € 53,Verzendkosten buitenland luchtpost: € 120,Collectieve (school)abonnementen (laaggeprijsd) op aanvraag.
Prijzen exclusief 9% BTW. © TravMagazine Niets uit deze opgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch in foto kopie of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 43e jaargang, TravMagazine verschijnt tweewekelijks.
Theo de Reus
T.J van Apeldoorn Nick
Tijn
Seb van Apeldoorn
