Verdeeldheid over vrachtwagenheffing

18

Nederland Logistiek

Roy van Aalst

37 jaar, woonachtig in Hengelo, 3 jaar actief in de Tweede Kamer, dossiers: infrastructuur & waterstaat

Rutger Schonis

44 jaar, woonachtig in Middelburg, 2 jaar actief in de Tweede Kamer, dossiers: wegen & mobiliteit, toerisme

Verdeeldheid over vrachtwagenheffing Onlangs organiseerde TLN voor de tweede keer een debat tussen Tweede Kamerleden. Na Çem Lacin (SP) en Remco Dijkstra (VVD) kruisten nu Roy van Aalst (PVV) en Rutger Schonis (D66) de degens.

Op de agenda stond dit keer het thema duurzaamheid. Duidelijk werd dat er volgend jaar tijdens de Tweede Kamerverkiezingen op dit vlak echt wat valt te kiezen.

19

D E B AT

Binnen 10 jaar is al het transport in de stad emissieloos Roy van Aalst (RvA): ‘Dat verwacht ik niet. Sterker, het zou een nachtmerrie zijn als dit bewaarheid wordt. De republiek Amsterdam lijkt vooralsnog de enige écht geïnteresseerde gemeente te zijn, wat al genoeg zegt. Dit streven, als dat het is, past ook niet in de tijd waarin we ons nu bevinden. Tijdens corona moet je ondernemers geen rare dingen gaan vragen, zeker niet als je weet dat het benodigde materieel toch nog niet voorhanden is. Dit is echt iets wat je aan de markt moet overlaten, en niet moet opleggen. Ik geloof er dan ook niet in dat dit bewaarheid gaat worden.’

Rutger Schonis (RS): ‘Het zou heel goed zijn voor omwonenden én ondernemers als we dit voor elkaar krijgen.

Emissieloos rijden zorgt voor schonere lucht in de stad, en daarmee voor draagvlak voor vervoerders om de stad in te blijven rijden. En vergeet niet: met het Klimaatakkoord hebben we samen met de vervoerders afgesproken dat we willen verduurzamen, en dat we dingen slimmer willen doen, om op die manier tot een betere leefomgeving te komen.

En er komt steeds meer duurzaam materieel beschikbaar.

Veel landen zijn hiermee bezig en dat gaat absoluut zijn vruchten afwerpen. Het is een mooie ambitie, en ik geloof wel degelijk dat we dit samen voor elkaar gaan krijgen.’

RvA: ‘Hier verschillen we toch echt van mening. Ondernemers vragen nu juist om ruimte; ze hebben het door corona al hartstikke zwaar en het einde van corona is nog niet in zicht. Ze zijn al blij als ze het hoofd boven water kunnen houden en dan doet het Noord-Koreaans aan om zo te focussen op duurzaamheid en ondernemers een bepaalde hoek in te dwingen. Daarbij: is het allemaal wel zo duurzaam? Wie verzekert mij dat elektrisch vervoer de toekomst heeft? Inderdaad moeten we dingen slimmer willen doen, maar waarom op basis van richtlijnen? En nogmaals: waarom is elektrisch vervoer, met z’n lage actieradius, de heilige graal? Je moet niet op de stoel van de ondernemer gaan zitten en voor hem de keuzes bepalen. Wat je moet doen, is de ondernemer faciliteren, zodat deze zelfstandig de voor hem beste keuzes kan maken.’

RS: ‘Het is een gezamenlijk doel. Het Klimaatakkoord is inderdaad bindend, maar de inhoud ervan hebben we aan verschillende tafels in gezamenlijkheid bepaald. Dus ook samen met het bedrijfsleven. Het is een handreiking voor de lange termijn; het biedt een perspectief op hoe we met elkaar dingen slimmer kunnen doen. En corona hoeft dit niet tegen te houden, ook nu zijn er kansen voor ondernemers om te grijpen. Laten we er vooral samen voor zorgen dat het vervoer schoner en stiller wordt. Dat verwachten mensen ook steeds meer. Ik weet zeker dat ondernemers hierop in kunnen en willen spelen. En de overheid helpt waar dat nodig is.’

Het is de verantwoordelijkheid van transportonder­ nemers zelf om te investeren in schonere voertuigen RS: ‘Ik ben het eens met deze stelling, met de nuance dat de overheid er is om ondernemers hierbij te ondersteunen.

Bijvoorbeeld via subsidieregelingen, maar ook de voor 2024 voorziene financiële terugsluis uit de vrachtwagenheffing is hiervoor bedoeld.’

RvA: ‘Duurzaamheid stimuleren aan de hand van subsidies is natuurlijk een perverse prikkel. Daar gaat het al mis. Maar bovenal voorspel ik je dat die terugsluis niet gaat gebeuren. De vrachtwagenheffing zal een keiharde afrekening met de wegvervoerder blijken te zijn, zonder dat hij daar veel voor terugkrijgt. Sterker, het zal alleen maar leiden tot een verhoging van zijn kostprijs. En waarom we überhaupt kiezen voor een vrachtwagenheffing is mij ook een raadsel.

Via diverse belastingen betalen we immers toch al voor het gebruik van de weg? Het mag duidelijk zijn dat de PVV pertinent tegen rekeningrijden is.’

RS: ‘Klanten en de omgeving verwachten dat het vervoer steeds schoner en stiller wordt. En de overheid gaat de ondernemers daarbij helpen. En met de introductie van de vrachtwagenheffing voorkomen we de gekkigheid die we nu soms zien. Prijsprikkels zullen ervoor zorgen dat er

20

Nederland Logistiek

Roy van Aalst: ‘Wie verzekert mij dat elektrisch vervoer de toekomst heeft?’

bewuster wordt nagedacht over vervoer en hoe hier mee om te gaan. Lokale, regionale en nationale netwerken zullen belangrijker worden dan intercontinentale netwerken. En alternatieven als de binnenvaart en het spoor zullen – zeker als we ook hier de knelpunten oplossen, bijvoorbeeld door de sluizen beter te onderhouden – in belangrijke mate gaan bijdragen aan het duurzame toekomstperspectief van de sector.’

RvA: ‘Dit plaatje wordt door D66 wel heel rooskleurig geschetst. Als de kilometerheffing de vervoerder 10 euro gaat kosten en hij daarvan slechts 1 euro terugziet via de terugsluis, zou ik dat geen winst durven noemen. En die modal shift waarover D66 het altijd heeft, is ook een wassen neus. Kijk naar de puinhoop bij ProRail, of de rare regels die door Europa worden opgelegd aan de binnenvaart. Dat gaat de modal shift niet bevorderen, maar eerder tegenhouden. Met als conclusie dat vervoerders betaald in de file moeten gaan staan en producten voor de consument alleen maar duurder worden.’

RS: ‘De praktijk bevestigt dit beeld van de PVV niet.

Neem Heineken, toch geen kleine speler, dat er mede vanuit duurzaamheidsoogpunt bewust voor kiest om een deel van het vervoer te laten gebeuren via de binnenvaart. En dan ook nog eens elektrisch!’

RvA: ‘Dit is eerder de uitzondering dan de regel, als je het mij vraagt. De meerderheid wil toch vooral voor een goede prijs de producten in de winkel hebben liggen. Maar wat we zien, is dat het debat over duurzaamheid wordt gekaapt, en dat er vooral op het gevoel wordt ingespeeld.

Niemand kan tegen duurzaamheid zijn, dus laten we vooral zoveel mogelijk investeren in verduurzaming. Dat klinkt misschien leuk, maar die redenatie is echt te kort door de bocht. Ook de PVV is voor verduurzaming, maar die dwang om vervolgens ook maar zoveel mogelijk te investeren in verduurzaming, dat is niet eerlijke politiek. Die keuze moet je echt aan de ondernemer laten.’

Rutger Schonis: ‘Laten we er vooral samen voor zorgen dat het vervoer schoner en stiller wordt.’

RS: ‘Nogmaals: de overheid legt niets op, we stimuleren de ondernemer enkel om te verduurzamen. En we helpen ondernemers daar ook bij. En vergeet niet: soms is stimulering echt nodig, bijvoorbeeld als je kijkt naar de realisatie van de benodigde laadinfrastructuur. Amsterdam en Rotterdam zijn op dit vlak al actief, maar veel kleinere gemeenten stoeien hier nog flink mee en kijken daarbij ook naar de overheid. Niet voor niets pleit D66 al langer voor een nationale laadpalenagenda. Op het gebied van laadinfrastructuur is nog een wereld te winnen en daar dragen we graag een steentje aan bij.’

RvA: ‘Ook hier is de denktrant verkeerd. Want het gaat al hartstikke goed met de laadinfrastructuur in Nederland.

Vergis je niet, wereldwijd zijn wij koploper op dit gebied.

Maar we moeten oppassen dat juist door overheidsbemoeienis het licht op andere plekken uitgaat. Nederland gaat de wereld echt niet redden door volop elektrisch te gaan rijden.’

Extra wegcapaciteit is goed voor het milieu RvA: ‘Ja, dit denk ik echt. We willen niet stilstaan, en dus is er meer wegcapaciteit nodig. Het zorgt ook voor een win-win situatie. Immers, ook de aanleg van nieuwe wegcapaciteit draagt bij aan onze economie.’

RS: ‘Extra asfalt kan nodig zijn om bepaalde knelpunten in ons wegennet op te lossen. Maar tegelijkertijd zie je met corona dat een vermindering van het aantal voertuigen op de weg ook een onderdeel van de oplossing vormt. Want dan blijkt de huidige wegcapaciteit in heel veel gevallen plots wél afdoende te zijn. Dit sterkt ons ook in de gedachte dat we moeten blijven inzetten op rekeningrijden, een spitsheffing en thuiswerken. Daarmee zorgen we ervoor dat er minder files zijn en mensen én ondernemers door kunnen rijden. Dat gaat iedereen echt verder helpen, zonder dat we per se meer asfalt hoeven neer te leggen waarop vervolgens weer iedereen in de file staat en naar een 130 kilometer-bord zit te kijken.’

RvA: ‘Ik vind dit een onzinargument. Het openbaar vervoer wordt nu ook minder gebruikt, stoppen we daar dan ook mee? Het gaat simpelweg niet lukken om ieder-

21

D E B AT

een van de weg te halen. Mensen gaan niet voor hun plezier in de file staan; sommigen moeten nu eenmaal de weg op om bijvoorbeeld hun beroep te kunnen uitoefenen. Er is naar onze mening echt meer nodig om tot een structurele oplossing te komen. Bijvoorbeeld minimaal 1 miljard euro op jaarbasis om het onderhoud van bruggen, tunnels en viaducten op orde te brengen.’

RS: ‘Met dat laatste ben ik het direct eens. Ook D66 maakt zich grote zorgen over de staat van het infrastructurele onderhoud. Veel kunstwerken zijn al 40 tot 50 jaar oud en moeten nu worden aangepakt. In het verleden is hier te veel op bezuinigd, en het is hard nodig om dit onderhoud zo snel mogelijk weer recht te trekken, zonder dat het verkeer hier te veel last van ondervindt.’

RvA: ‘Als ik dit hoor, bevreemdt het mij dat de minister van Infrastructuur veel onderhoud toch op de lange baan schuift. Eigenlijk best wel pijnlijk.’

De vrachtwagenheffing gaat de transportsector verduurzamen RS: ‘Zoals wel blijkt, geloof ik hier absoluut in. Waarbij het voor D66 evident is dat de terugsluis niet voor enkele jaren is, maar moet doorlopen tot 2030.’

RvA: ‘Als D66 in de veronderstelling leeft dat die terugsluis de transportsector gaat verduurzamen, waarom kiezen ze er dan niet voor om het kwartje van Kok terug te geven?

Corona laat zien dat mensen geld toch wel laten rollen. Is het niet voor een mooie vakantie, dan wel voor herstelwerkzaamheden aan het huis. In de transportsector geldt hetzelfde: geef vervoerders geld en ze zullen het spenderen.’

RS: ‘Waar we met de terugsluis voor willen zorgen, is over meerdere jaren een eerlijke verdeling van het geld, waarop iedereen evenveel aanspraak kan maken. Dan weet je als ondernemer waar je aan toe bent. En wat we juist willen voorkomen, zijn incidentele giften, zoals de PVV voorstelt.’

RvA: ‘D66 kiest dus voor omgekeerd belonen. Terwijl ik er nog altijd van overtuigd ben dat dat kwartje van Kok juist de benodigde ruimte creëert voor ondernemers om te ondernemen. En daar is geen ingewikkeld en duur systeem voor nodig, in tegenstelling tot de voorgestelde kilometerheffing en de daaruit voortvloeiende terugsluis naar de sector.’

De transport­ sector heeft biobrandstoffen als transitiebrandstof nodig om emissievrij transport te bewerkstelligen RvA: ‘Laat duidelijk zijn: de PVV is niet per se tegen biobrandstoffen. Maar het subsidiëren ervan voelt wel wat vies. Je moet als overheid niet te veel hierop willen sturen.

Nu worden nieuwe biomassacentrales regionaal en provinciaal enthousiast omarmd. Maar wereldwijde voedselketens komen hierdoor wel onder enorme druk te staan. Bovendien: het stimuleren van biobrandstoffen brengt de innovatie op dit vlak ten einde.’

RS: ‘Uiteraard ben ik het helemaal eens met de stelling dat de productie van biobrandstoffen niet ten koste mag gaan van voedselketens. Daarom is de toepassing van biobrandstoffen in de transportsector wat D66 betreft iets tijdelijks en zijn de maritieme sector en de luchtvaart de enige twee markten die hiervoor in aanmerking komen. Alleen daarvoor moeten we de kleine eigen productie van biomassa aanwenden. En voor het overige vervoer moeten we dit pertinent niet doen. Daar moeten we naar andere alternatieven zoeken, zoals elektrische aandrijving. Waarbij ook helder is dat voor de middellange en lange termijn waterstof nóg interessanter kan zijn, zeker ook voor het langeafstandstransport.’

Benieuwd naar de precieze inzet v an TLN voor de Tweede Kamer­ verkiezingen op 17 maart 2021?

Bezoek dan de site van TLN waar het verkiezingsmanifest is te downloaden: www.tln.nl/verkiezingsmanifest.

SAMEN VERDIENEN SAMEN VERDUURZAMEN Inbreng van de sector transport en logistiek voor de Tweede Kamerverkiezingen 2021

TLN_A4_Manifest_opmaak_05_DEF.indd 1

23-04-20 13:52