Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց April 5, 2020

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ - SPIRITUAL BREAD Կիրակի, 5 Ապրիլ - April 5, 2020

920 Progress Avenue. Toronto, ON M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 info@TorontoArmenianChurch.com www.TorontoArmenianChurch.com

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ Բ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Քանզի մարմնաւոր շուրթերով, ահա, ուղերձ ես կարդում բարձրեալ Աստծուն, Որ գործերով է գրաւում միայն եւ չի կաշառւում բանաստեղծութեամբ, Եւ քո սրտի մէջ նայում ես դու միշտ դէպի Եգիպտոս, Համապատասխան քեզ ի՞նչ օրինակ դնեմ ես այստեղ, անձ իմ յանցաւոր: Պատժակից եմ ես քանդուած Սոդոմին, Պապանձուած դատախազն եմ Նինուէի, Սոսկալի բարբարոս` աւելի, քան տիկինն հարաւային, Քանանից վատթար աւելի եւ Ամաղեկից յամառ, Կուռքերի քաղաք անբժշկելի, Հին Իսրայէլի ապստամբութեան մնացած բեկոր, Յիշատակարան պահուած` Յուդայի ուխտազանցութեան: Կշտամբուած եմ ես աւելի, քան Ծուրը Եւ Ծայդանից աւելի տարամերժուած. Խորթաբարոյ աւելի, քան Գալիլիան, 2

Եւ քան անհաւատ կափառնայումն աններելի. Պարսաւուած եմ ես, ինչպէս Քորազինը եւ Բեթսայիդայի հետ բամբասուած. Անպարկեշտութեան մէջ սպիտակած մազերն եմ Եփրեմի. Աղաւնու նման մեղմ եմ ես` յիմարութեամբ եւ ո՛չ հեզութեամբ. Օձ եմ ես բանաւոր եղեռնական` առիւծի կորիւններից ծնուած. Ժանտութեամբ լցուած քարբի ձուերի կերպարանքն ունեմ, Պատկերն եմ ես Երուսաղէմի վերջին հարուածների, Ըստ գուշակութեան տեսանողների եւ տէրունական խօսքի համաձայն: Կործանման հասած մերժուած տաղաւար եմ ես, Կրկնակի ներկուած շինուածք եմ խօսուն` Խորտակուած դռան ջարդուած փականքով: Ժառանգութիւն եմ վայելուչ թէեւ, սակայն եւ թողնուած, Մոռացուած տուն եմ աստուածակերտ, Ինչպէս ասել են Մովսէսը, Դաւիթն ու Երեմիան: Բորոտութեամբ վարակուած բանական մի տուն եմ ես` Ապաշխարութեան խրատին ենթարկուած, Օրէնքով նորոգուած եւ ծեփուած կաւով` ողոք հեզութեան, Բայց ճարահատուած այլեւս բուժման մի ելք գտնելուց` Շինողի ձեռքով կրկին քանդուած, Եւ հրամանով Հզօրի, իբրեւ արդար հատուցում, Դուրս նետուած անսուրբ մի վայր` անխնայ, Հեռու վտարուած եւ տարագրուած: Հողի տակ թաղուած դրամն եմ անպէտ` Աւետարանի աւանդակորոյս ուրացողի քանքարի նման: Բ Սակայն դու, ո՜վ Աստուած, Աստուա՛ծ հոգիների բոլոր ու մարմինների, Աստուածաշնորհ Մովսէսի դաւանութեամբ, Եւ ըստ ձայնի երկայնամիտ ու բազումողորմ սուրբ Յովնանի,Տուր ինձ ուժ, որպէսզի քո օրհնեալ կամքին ի հաճութիւն Կարողանամ աւարտել աղօթամատեանն այս ողբերգական, Որ սկսել եմ ես ահաւասիկ: 3

Եւ մինչ արցունքով եմ սերմանում խօսքերս Մեզ համար պատրաստուած օթեւաններդ տանող Ճանապարհի վրայ ոտք դրած պահին այս իմ, Թող որ, երբ հասնեմ հունձքն հաւաքելուն` Դառնամ բերկրալից ու երջանիկ եւ լիովին քաւուած` Բարի օրանների երանական արդիւնքով: Մի՛ տար ինձ սրտի արգանդ անորդի Իսրայէլի պէս, Եւ ոչ էլ ցամքած ստինքներ աչքի, ո՜վ ամենագութ: Լսի՛ր բանական աղաչաւորիս, հզօ՛ր ողորմած, Նախքան երկնքին, երկինքը` երկրին, երկիրը` գինուն, ցորենին, ձէթին, Եւ սրանք բոլորն էլ Իսրայէլին` ի՛նձ լսիր. Երկնաւորների աղերսը առ քեզ` Թող ազդի հոգուս, քան թէ տարրերին ապականացու: Ստեղծիչ ես դու, եւ ես ինքս` կաւ. Հեծեծագին այս աղօթքներիս նախամուտքում. Յայտնի՛ր, գթառատ, քաղցր կամքըդ ինձ` տարակուսեալիս, Որպէսզի այստեղ, երկրի վրայ իսկ զօրանամ ես, Եւ, երբ որ բացուի երկինքը վերին, Չլինի՛ որ ես լոյսը վայելելու անվարժ, անընտել` Մոմի պէս հալուեմ, սպառուեմ իսպառ, ջնջուեմ մէջտեղից: Սիրտ տուր զրկուածիս, ինչպէս ասողն է գոչել աղօթքով,Ուժ` թալկացածիս եւ կեանք մաշուածիս խղճի խայթերից, Եւ ո՛չ անձկութեամբ ու չարչարանքով քեզ որոնելուց: Ա՛ռ մաղթանքներիս աւանդն այս եւ տուր ողորմութիւնը քո շնորհների: Ընդունիր դու այս փոքրը տկարիցս եւ շնորհիր մեծը հզօրիդ կողմից: Զղջումիս խօսքերն արա՛ զօրաւոր, մեզ ուղարկելով հոգիդ բարձունքից, Պատգամներով այն աստուածաշունչ, որոնք դրել եմ ես այս գրքիս մէջ: Հաճի՛ր, բարերա՛ր, լուսաւորելով ճշմարտապատում առակն Եսայու, Մատուցելու ինձ` մահուան արժանուս 4

Գոյութեանս անարգաձայն պղնձի փոխարէն` շնորհիդ ոսկին` Անզարդ, սեւաթոյր երկաթի տեղակ` հրաշեկ պղինձը Լիբանանի, Որ օրինակ է առաքինութեան: Գ Ինչո՞ւ կարծրացնես սիրտը եղկելուս, անճա՜ռ ահաւոր, Որ չթափանցի երկիւղըդ այնտեղ: Թող որ չլինեմ ես անպտուղ` փոքր այս վաստակիս մէջ` Անբերրի հողում, իզուր, ապարդիւն սերմանողի պէս: Չլինի, որ երկնեմ ես, եւ չծնեմ, Ողբամ` եւ չարտասուեմ, խորհեմ` եւ չհառաչեմ, Ամպեմ, եւ չանձրեւեմ, ընթանամ` եւ չհասնեմ, Ես ձայն տամ, եւ դու չլսես, պաղատեմ` եւ անտես մնամ, Կողկողեմ` եւ ինձ չողորմես, աղաչեմ` բայց ոչինչ շահեմ, Զոհ մատուցեմ, եւ չմխամ, Տեսնեմ քեզ` եւ դատարկ դուրս գամ: Դեռ քեզ չդիմած լսիր ձայնս դու, ո՜վ միայն հզօր: Մեղքերով ապրած օրերիս չափով Տանջանքի տուգանք վճարել մի՛ տայ ինձ` չարագործիս: Դ Փրկի՛ր ինձ, գթած, լսիր, ողորմած, Մարդասիրաբար ներիր ինձ, ներող, Խնայիր, երկայնամիտ, պաշտպանիր, ապաւեն, Բարերարիր, հզօր, ազատիր, ամենակալ, Կեանք տուր, նորոգող, վերականգնիր, ահաւո՛ր, Լուսաւորիր, երկնային, բժշկի՛ր, ձեռնահաս, քաւի՛ր, անքնին, Պարգեւատրիր, առատաձեռն, շնորհազարդիր, աննախանձ, Հաշտուիր, անախտակիր, ընդունիր, անոխակալ, Ջնջիր պարտքերս, օրհնեա՜լ: Երբ հասնի վերջին օրս թշուառ, Եւ ես յառեմ աչքերս տեսնելու վտանգները կրկնակի, Քո փրկութի՜ւնը տեսնեմ թող, յո՜յս եւ խնամակալ: Եւ երբ ուշադիր նայեմ դէպի վեր` ամենագրաւ ճամփին սոսկալի, Խաղաղութեան հրեշտակդ թո՛ղ քաղցրութեամբ հանդիպի ինձ: Երբ վերջին օրը իմ շունչը փչեմ, ցոյց տուր ինձ դու, Տէ՜ր, 5

Երկնաւորներից եկած երջանիկ, մաքուր մի ոգի, Որ լուսաթռիչ` ի՜նձ հասնի` սիրուդ պարգեւը առած: Հասցրու ինձ նոյնպէս կարեկից մի` մեռած արդարներից. Յուսահատ օրս դու չարագործիս քո անակնկալ բարին պարգեւիր: Քա՜ւ լիցի, թէ դու, ո՛վ բարեբանեալ, որ փրկութիւնն ես բոլորի, Հիւանդ ոչխարիս դժնդակ գազան եւ մի տաս ուղեկից. Պարգեւիր վերին կեանք` անապական մեղքով մեռածիս, Եւ փրկութիւն` պարտքերի տակ կործանուածիս: Ե Մի՞թէ պիտի մոռանաս բարերարելդ, ո՜վ ակնկալութիւն. Պիտի անտեսե՞ս գթասիրելդ, ո՜վ խնամող. Պիտի փոփոխե՞ս մարդասիրելդ, ո՜վ անփոփոխ. Պիտի նահանջե՞ս կենսագործելուցդ, անվախճա՜ն. Պիտի թողնե՞ս ողորմութիւնդ, երջանի՛կ պտուղ. Պիտի աղաւաղե՞ս բարեշնորհ ծաղիկը քո քաղցրութեան. Պիտի անպատուե՞ս նիւթը պանծալի քո հարստութեան. Պիտի պակասեցնե՞ս փառքը վարսերի քո բարձրապանծ, Պիտի չպահե՞ս պսակիդ պայծառ զարդը վայելուչ: Եթէ ողորմածներին է երանութիւնը, Եւ դու, որ համակ արքայութիւն ես սիրով լիուլի, Մի՞թէ չպիտի պարգեւես դու քո փրկութիւնն ամբողջ. Դեղ չդնե՞ս պիտի իմ վէրքերին Եւ սպեղանի` խոցուածներիս եւ տկարութեանս` դարման չպիտի՞ տանես, Պիտի չծագե՞ս լոյս` խաւարի մէջ Ինձ, որ զօրութեանդ վրայ եմ միայն իմ յոյսը դրել, Տիեզերակա՛ն դու կենսապարգեւ: Դո՛ւ միայն ունես փառք իսկ ի բնէ, մշտնջենապէս, Եւ արարածներն համայն առյաւէտ վկայում են այդ: Օրհնուած ես դու եւ փառաւորուած յաւիտենութեան մէջ եռապատիկ Եւ իմանալի յաւիտեանների սահմանից էլ վեր` Միշտ ու միշտ. ամէն:

6

ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Տէ՛ր իմ , բա՛ց փակուած դուռը իմ սրտիս եւ ծագեցո՛ւր իմ ներսս Քու արդարութեան ճառագայթներու լոյսը: Սրբէ՛ մեղքի աղէտներէն եւ բժշկէ՛ հոգւոյս վէրքերը: Ամրացո՛ւր զիս Քու երկիւղով եւ զօրացո՛ւր, որ արդարութիւն գործեմ ամենայն ժամ: Ամէն: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՂՈՒԿԱՍԻ 19: 29- 47 Երբ մօտեցաւ Բեթփագէի ու Բեթանիայի, այն լերան մօտ՝ որ Ձիթենիներու լեռ կը կոչուի, իր աշակերտներէն երկուքը ղրկեց եւ ըսաւ. «Գացէ՛ք մեր դիմացի գիւղը. երբ մտնէք անոր մէջ՝ պիտի գտնէք կապուած աւանակ մը, որուն վրայ բնա՛ւ մարդ նստած չէ. արձակեցէ՛ք զայն ու բերէ՛ք: Եթէ մէկը հարցնէ ձեզի. “Ինչո՞ւ կ՚արձակէք”, սա՛ ըսէք անոր. “Տէրո՛ջ պէտք է”»: Ղրկուածները գացին, եւ գտան ինչպէս ըսած էր իրենց: Մինչ աւանակը կ՚արձակէին, անոր տէրերը ըսին անոնց. «Ինչո՞ւ կ՚արձակէք այդ աւանակը»: Անոնք ալ ըսին. «Տէրո՛ջ պէտք է»: Յիսուսի բերին զայն, եւ աւանակին վրայ ձգելով իրենց հանդերձները՝ հեծցուցին Յիսուսը: Մինչ կ՚երթար, մարդիկ իրենց հանդերձները կը փռէին ճամբային վրայ: Երբ ա՛լ մօտեցաւ ու Ձիթենիներու լերան զառիվայրէն կ՚իջնէր, աշակերտներուն ամբողջ բազմութիւնը սկսաւ ուրախութեամբ բարձրաձայն Աստուած գովաբանել՝ այն բոլոր հրաշքներուն համար, որ տեսեր էին: Եւ կ՚ըսէին. «Օրհնեա՜լ է այդ թագաւորը, որ կու գայ Տէրոջ անունով. երկինքի մէջ խաղաղութի՜ւն, ու փա՜ռք՝ ամենաբարձր վայրերուն մէջ»: Փարիսեցիներէն ոմանք բազմութեան մէջէն ըսին անոր. «Վարդապե՛տ, յանդիմանէ՛ քու աշակերտներդ»: Ան ալ պատասխանեց անոնց. «Կը յայտարարեմ ձեզի. “Եթէ ատոնք լռեն՝ քարե՛րը պիտի աղաղակեն”»: Երբ մօտեցաւ, քաղաքը տեսնելով՝ լացաւ անոր վրայ եւ ըսաւ. «Գո՛նէ այս օրուանդ մէջ գիտնայիր քու խաղաղութիւնդ. բայց հիմա ծածկուեցաւ աչքերէդ: Որովհետեւ օրերը պիտի գան քու վրադ, երբ թշնամիներդ պատնէշ պիտի շինեն շուրջդ, պիտի պաշարեն քեզ, ամէն կողմէ պիտի սեղմեն քեզ, եւ հիմնայատակ պիտի ընեն քեզ ու 7

մէջդ եղած զաւակներդ. եւ ամե՛նեւին քար մը քարի վրայ պիտի չթողուն մէջդ, քանի որ չգիտցար այցելութեանդ ատենը»: Մտնելով տաճարը՝ սկսաւ դուրս հանել անոր մէջ ծախողներն ու գնողները, եւ ըսաւ անոնց. «Գրուած է. “Իմ տունս աղօթքի տուն է”, բայց դուք աւազակներու քարայր ըրիք զայն»: Ամէն օր կը սորվեցնէր տաճարին մէջ: Իսկ քահանայապետները, դպիրներն ու ժողովուրդին գլխաւորները կը փնտռէին թէ ի՛նչպէս կորսնցնեն զայն. 48բայց չէին կրնար գտնել թէ ի՛նչ ընեն, որովհետեւ ամբողջ ժողովուրդը շատ ուշադրութեամբ մտիկ կ՚ընէր անոր: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւն կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, 8

Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

9

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 2 Speaking with God from the Depths of the Heart A And now, my heavy laden soul, what will you do?

You call with your lips and voice to God most high, God, who cares only for deeds and is not taken in by words.

You, my soul, with a heart always turned toward Egypt, how can I describe you?

Am I a Sodom, to be punished likewise with destruction, or the prosecutor of Ninevah, who was struck dumb?

Am I more cowardly and barbarous than the queen of the south, lower than Canaan, more stubborn than Amalek, incurable as the city of idols, a relic left behind from the rebellion of Israel, a reminder of the broken covenant of Judah, more reproachable than Tyre, more shunned than Zidon, more immoral than Galilee, 10

more unpardonable than faithless Capernaum, maligned like Korazin, slandered like Bethsaida?

Or am I immodest as Ephraim as he grayed, or a dove, whose gentleness seems due to feeblemindedness and not to inner calm, or an evil serpent born of lion’s cubs, or the serpent’s egg filled with decay, or like the last blow against Jerusalem?

Or am I in the words of our Lord and the sayings of the prophets, an abandoned tabernacle about to collapse, the unlatched doors of the stronghold, my speaking edifice stained again, having given up my rightful inheritance, my home built by God, as Moses, David and Jeremiah prophesied?

My thinking body now consumed by disease, afflicted with carping counsel, rehabilitated by the law, anointed with the clay of mildness, incapable of finding my own salvation, torn away from the maker’s hand, expelled as just punishment by order of the Almighty, to an unholy place, rejected, exiled, greatly shunned, nothing spared, having buried my gift in the ground, like the one chastised in the Gospel by losing his inheritance.

B But you, God, Lord of souls and all flesh, in the words of one divinely graced, you are long-suffering and abounding in mercy.

In the voice of blessed Jonah, grant that I finish to your delight 11

this book of prayers, now begun.

And having sown these words with tears and set forth on this journey toward the dwellings you have prepared, may I return joyfully in the time of harvest with the bounty of atonement, with sheaves of goodness and the fruits of delight.

Do not give me a barren heart, like the childless womb that was Israel’s, or eyes like dry breasts, but hear the prayers of your thoughtful servant, almighty and merciful Lord, before the prayers of heaven, as those of heaven are heard before those of earth, the earth before offerings of wheat, wine and oil, and the wheat, wine and oil before Jezreel, so may the pleadings of the heavenly host move my soul more than worldly temptation.

You – the potter, I – the clay.

Show me, here at the threshold of these contrite prayers, the sweetness of your will.

Strengthen me that I might not be unworthy of the light when the heavens open, so that I might not be consumed and snuffed out like a candle.

Rather as you would for any earnest entreaty, give me heart, for I am exhausted, give me strength, for I am weary, give me life, for I am worn by pangs of conscience, and relieve my anguish in seeking you.

Accept the gift of my prayers and grant the mercy of your grace.

Accept this meager offering from a weakling like me, and grant greatly from your heavenly might.

Fortify my words of repentance, having sent the Holy Ghost, endowed with the message of the breath of God. Grant, benevolent Lord, that we might be enlightened like Isaiah.

12

Offer me, although I am deserving of death, the gold of grace instead of the brass of a disregarded voice, the brightness of copper instead of blackness of unadorned iron, remembering copper as a symbol of virtue shining from Lebanon.

C Why have you hardened my miserable heart so I do not fear you, who is beyond words and awe?

Help, so I will not be unfruitful in this task like the planter vainly sowing seeds into barren ground.

Spare me that I may not labor without birth, sigh without tears, meditate without voice, cloud without rain, struggle without reaching, call without being heard, implore without being heeded, groan without being comforted, beg without being helped, smolder without aroma, see you without being fulfilled.

Hear me, Lord, before I cry out to you, who alone are almighty, Do not leave the wages of my suffering unrecompensed for the tallied days of my life of sin, wayward soul that I am.

D Grant me life, compassionate Lord.

Hear me, merciful Lord.

Be charitable to me, forgiving Lord.

Save me, long-suffering Lord.

Protect me, defender Lord.

Be generous, all-giving Lord.

Free me, all-powerful Lord.

Revive me, restoring Lord.

13

Raise me again, awe-inspiring Lord.

Enlighten me, heavenly Lord.

Cure me, omnipotent Lord.

Grant pardon, inscrutable Lord.

Bestow gifts, bountiful Lord.

Adorn me with grace, generous Lord.

Let us be reconciled, healing Lord.

Be accepting, unvengeful Lord.

Wipe away my transgressions, blessed Lord, so that on that Day of Misery, when I stare at the abyss on either side, I may also catch sight of your salvation, my hope and guardian, and on that terrifying journey your angel of peace may sweetly guide me.

Endow me, Lord, on the day my breath is finished with a clean spirit raised in light among the joyful heavenly host, with gifts of your love overtaking me.

May I arrive with the workers for justice.

Grant to my wayward soul an unexpected kindness on that day of despair.

Do not assign, blessed Lord and Savior, a wild beast to guide your sick sheep, but grant me health, for I am dying of sin, grant me salvation, for I am ruined by transgressions.

E Will you, I wonder: Forget to be charitable, my expectation?

Neglect to be compassionate, caring Lord?

Regret your charity toward humankind, constant Lord?

Retreat from your life-giving, everlasting Lord?

Abandon the cheerful fruit of your mercy?

Corrupt the gracious flower of your sweetness?

Dishonor the grandeur of your generous bounty?

14

Vary the glory of your white-haired exaltation?

Waste the fitting splendor of your crown?

If bliss is for the merciful, then you, a kingdom unto yourself, filled with love, will you not grant me full salvation?

Will you not offer a salve for my wounds?

Will you not minister to my pains?

Will you not cure my weakness?

Will you not shed light upon the darkness, for me who trusts in your strength?

You, gift of life to the universe, who alone have glory in oneself and of oneself, whose everlasting being is witnessed by everything, blessed and glorified through three eternities, and beyond the limits of all conceivable infinities.

Amen.

PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy O Lord, open the doors of my heart and shine the light of Your righteousness in me. Heal the wounds of my soul and wipe away the calameties of sin. Strengthen me with Your awe, so that my actions may be just at all times Amen.

GOSPEL ACCORDING TO LUKE: 19: 29- 47 As he approached Bethphage and Bethany at the hill called the Mount of Olives, he sent two of his disciples, saying to them, “Go to the village ahead of you, and as you enter it, you will find a colt tied there, which no one has ever ridden. Untie it and bring it here. If anyone asks you, ‘Why are you untying it?’ say, ‘The Lord needs it.’”

Those who were sent ahead went and found it just as he had told them.

As they were untying the colt, its owners asked them, “Why are you untying the colt?”

15

They replied, “The Lord needs it.”

They brought it to Jesus, threw their cloaks on the colt and put Jesus on it. As he went along, people spread their cloaks on the road.

When he came near the place where the road goes down the Mount of Olives, the whole crowd of disciples began joyfully to praise God in loud voices for all the miracles they had seen: “Blessed is the king who comes in the name of the Lord!”

“Peace in heaven and glory in the highest!”

Some of the Pharisees in the crowd said to Jesus, “Teacher, rebuke your disciples!”

“I tell you,” he replied, “if they keep quiet, the stones will cry out.”

As he approached Jerusalem and saw the city, he wept over it and said, “If you, even you, had only known on this day what would bring you peace—but now it is hidden from your eyes. The days will come upon you when your enemies will build an embankment against you and encircle you and hem you in on every side. They will dash you to the ground, you and the children within your walls. They will not leave one stone on another, because you did not recognize the time of God’s coming to you.”

When Jesus entered the temple courts, he began to drive out those who were selling. “It is written,” he said to them, “‘My house will be a house of prayer’; but you have made it ‘a den of robbers.’”

Every day he was teaching at the temple. But the chief priests, the teachers of the law and the leaders among the people were trying to kill him.

PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities.

16

Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen.

PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace.

Deliver from enemies visible and invisible.

Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages.

Amen.

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit.

Depart in peace and the Lord be with you all Amen.

Ö?

17