Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց April 9, 2020

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ - SPIRITUAL BREAD Հինգշաբթի, 9 Ապրիլ, 2020 – April 9, 2020

920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 info@TorontoArmenianChurch.com www.TorontoArmenianChurch.com

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ Զ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Բայց ի՞նչ բարիք ինձ եւ կամ ի՞նչ օգուտ, Եթէ շարելով տողերն այս ողբիս ես յուսալքուեմ Ու դուրս չթափեմ խօսքի խարանով Մահացու վէրքիս շարաւն ամբարուած, Եւ կամ սրտիս մէջ կուտակուած ցաւի, Հոգեկան խիթի ծանրութիւնն ամբողջ Զզուանք պատճառող մատնամխութեամբ ի դուրս չփսխեմ: Բ Եւ քանզի արժանի չեղա պարծենալու փառքով սրբերի հետ, Որոնց բերանները լի են ծիծաղով, եւ շրթունքները` ցնծութեամբ, Ըստ առակողի եւ սաղմոսողի,Ուստի եւ երկրորդ կարգին դիմեցի, Որպէսզի այստեղ յիշատակեմ ես իմ նմաններին, Թէեւ իմ բարքի թերութիւնների հետ համեմատած` Նոյնիսկ նրա՛նք էլ բարձր են ինձանից, Ինչպէս ապաշխարողը` չապաշխարողից: 2

Այսպէս, տօնելի եղաւ Մանասեն, Պատիւ ստացաւ ե՛ւ փարիսեցին, Զի ես նրանից աւելի՛ դաժան ամբարիշտ եղա: Գովուեց անառակ որդին, քանի որ չեղաւ նա ինձ պէս անդարձ ուխտազանց: Յիշուեց կեղծաւոր որդին Ամասիայի, Որ չեղաւ ինձ չափ ապերախտ սաստիկ եւ շնորհուրաց: Օրհնութիւն առաւ աւազակն անգամ, որ դատախազն է անհաւատների. Պոռնիկ կինն անգամ պատիւ ստացաւ, իբրեւ նախամայր զղջացողների: Գ Փարաւոնից ոչ պակաս կարծրացրի ես իմ սիրտը. Ծփացի մրրիկներից հուզուած ծովի նման. Չսարսեցի սաստիկ քո հրամանից ու չպատկառեցի այնքան, Որքան մեծածուփ ծովի ալիքներն իրենց ափերից: Իմ գործերի չափն ու քանակը որոշելու համար աւազակոյտը վերջացաւ, Պակասեցին նրանց անբաւ շեղջերը` չափելու կուտակումներն իմ անօրէն արարքների: Դ Թէպէտեւ թուով շատ են ծովափին համահաւաքուած աւազները, Բայց չունեն նրանք ծնունդ եւ աճում, Իսկ իմ մեղքերը ու յանցանքները այնքան շատ են, որ յիշել չի լինի,Մէկն իր ծնունդով եւ մէկ ուրիշն իր շառաւիղներով. Մէկն իր բծերով, միւսն` արկածներով Մէկն իր փշերով, միւսն` արմատներով. Մէկն իր կազմութեամբ, եւ մէկ ուրիշը իր պտուղներով. Մէկն իր մասերով, միւսը` ճիւղերով. Մէկն իր ոստերով, միւսն իր ցողունով. Մէկն իր ճանկերով, միւսը` մատներով. Մէկն իր խլրտմամբ, եւ միւսն իր ուժով. Մէկն իր ազդեցութեամբ, միւսն օրինակներով.

3

Մէկն իր հետքերով, միւսը` մնացորդներով. էկն իր ստուերներով եւ մէկ ուրիշն իր մթութիւններով. Մէկն իր յարձակմամբ, միւսն` հնարքներով. Մէկն իր պատրութեամբ, միւսն իր դիտաւորութիւններով. Մէկն իր գրոհով, միւսը` չափերով. Մէկն իր խորութեամբ, միւսը` գարշանքներով. Մէկն իր կայծերով, միւսն իր կրքերով. Մէկն իր մթերմամբ, միւսն իր գանձերով. Մէկն իր ցնցուղով, միւսն` աղբիւրներով. Մէկն իր գետերով, միւսն իր շանթերով. Մէկն իր հրդեհներով, միւսն իր ամօթով. Մէկն իր վիհերով, միւսն` անդունդներով. Մէկն իր բորբոքումներով, միւսն` աղջամուղջներով. Մէկն իր ամպրոպներով, միւսն իր կայլակներով. Մէկն իր հորձանքով, միւսն` հեղեղներով ու սառոյցներով. Մէկն իր դռներով, միւսը` շաւիղներով. Հնոցն իր տապով, կրակն իր գոլորշիներով. Ճարպի հալոցն իր ճենճերումներով. Օշինդրը իր դառնութիւններով. Կործանարարն իր հպատակներով. Բռնաւորն իր հելուզակներով. Գոռոզն իր սպառազէններով. Աւազակապետն իր գումարտակներով. Գազանն իր կորիւններով. Խածանողն իր ծակոտուածքներով, Եւ ապականութիւն գործողն իր նմաններով: Ե Սրանք են ահա հոգիներն համայն մեր ապականող Գլխաւոր մեղքերն իրենց ենթակայ եւ ստորադաս բոլոր մասերով, Որոնցից իւրաքանչիւրը բաղկացած է բիւր-հազարներից: Իսկ ամբողջական թիւը իմանալ կարող է լոկ նա՛, Որը մեր կողմից չեղեալ համարուածները Տեսնում է, որպէս արդէն գոյութիւն ունեցող գործեր: Արդ, եթէ մէկը չխաբի իրեն կամ չձեւանայ Ու չանհաւատի կեղծաւորաբար, եւ պարզ ու հասարակ վարուի, 4

Ճանաչի իրեն որպէս մարդ մահկանացու, Համարի երկրածին իրեն եւ իր չափի ու սահմանի մէջ մնայ,Այդպիսին պէտք է հասկանայ, որ ես զուր չգրեցի Մեղքերի բոլոր դէպքերը այստեղ, Որոնց գլխաւոր մասերը մէկ-մէկ թուեցի վերեւ, Կամ ամբողջութեամբ չսահմանեցի իսկութիւնը ես Այն տեսակ-տեսակ սխալանքների, Որոնք պտտւում, գալար են գալիս մեր բնութեան մէջ: Այլ բիւրաւոր չար արգասիքներից միայն մի փոքրիկ չափով ցոյց տուի, Մնացածները թողնելով, որ դուք սրանց միջոցով ուսումնասիրէք, Թէեւ ո՛չ լրիւ եւ ամբողջապէս: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Յիսո՛ւս Փրկիչ, պահէ՛ մեզ պատրաստ եւ արթուն, որպէսզի չըլլայ թէ մեղքը մեր վրայ յարձակելով ապականէ մեր հոգիները, որուն համար Դուն մեռար: Յիսո՛ւս Քրիստոս, պահէ՛ մեզ պատրաստ եւ արթուն, որպէսզի երբ Դուն խօսիս, կարենանք ըսել, «Խօսէ՛, Տէ՛ր, քանզի Քու ծառադ մտիկ կ’ընէ»: Յիսո՛ւս Թագաւոր Փառաց, պահէ՛ մեզ պատրաստ եւ արթուն, ծառայելու Քու թագաւորութեանդ եւ քաջ զինուորի մը նման մեր կեանքերը ի սպաս դնելու, Ամէն: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ 26.17-30 Բաղարջակերքի առաջին օրը՝ աշակերտները եկան Յիսուսի ու ըսին անոր. «Ո՞ւր կ՚ուզես որ պատրաստենք քեզի պէտք եղածը՝ զատիկը ուտելու համար»: Ան պատասխանեց. «Գացէ՛ք քաղաքը՝ այսինչ մարդուն, եւ ըսէ՛ք անոր. “Վարդապետը կ՚ըսէ. "Ժամանակս մօտ է, քո՛ւ քովդ պիտի կատարեմ Զատիկը՝ աշակերտներուս հետ"”»: Աշակերտներն ալ ըրին՝ ինչպէս Յիսուս հրամայեց իրենց, ու պատրաստեցին զատիկը: Երբ իրիկուն եղաւ՝ սեղան նստաւ տասներկուքին հետ: Մինչ կ՚ուտէին՝ ըսաւ. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի թէ ձեզմէ մէկը 5

պիտի մատնէ զիս»: Չափազանց տրտմեցան եւ անոնցմէ իւրաքանչիւրը սկսաւ ըսել անոր. «Տէ՛ր, միթէ ե՞ս եմ»: Ան ալ պատասխանեց. «Ա՛ն որ ինծի հետ թաթխեց իր ձեռքը պնակին մէջ, անիկա՛ պիտի մատնէ զիս»: Ի՛րապէս մարդու Որդին կ՚երթայ՝ ինչպէս գրուած է իր մասին, բայց վա՜յ այն մարդուն՝ որուն միջոցով մարդու Որդին կը մատնուի: Այդ մարդուն լաւ պիտի ըլլար՝ որ ծնած չըլլար»: Յուդա, որ պիտի մատնէր զայն, պատասխանեց. «Վարդապե՛տ, միթէ ե՞ս եմ»: Ըսաւ անոր. «Դո՛ւն ըսիր»: Մինչ անոնք կ՚ուտէին, Յիսուս հաց առաւ, օրհնեց, կտրեց, տուաւ աշակերտներուն եւ ըսաւ. «Առէ՛ք, կերէ՛ք. ա՛յս է իմ մարմինս»: Նաեւ բաժակը առաւ, շնորհակալ եղաւ, տուաւ անոնց ու ըսաւ. «Բոլո՛րդ ալ խմեցէ՛ք ասկէ. որովհետեւ ա՛յս է իմ արիւնս, նո՛ր ուխտին արիւնը, որ կը թափուի՝ շատերուն մեղքերու ներումին համար: Բայց կը յայտարարեմ ձեզի. “Ասկէ ետք բնա՛ւ պիտի չխմեմ որթատունկին բերքէն, մինչեւ այն օրը՝ երբ ձեզի հետ նո՛ր կերպով խմեմ զայն իմ Հօրս թագաւորութեան մէջ”»: Օրհներգելէ ետք՝ գացին Ձիթենիներու լեռը: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւն կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով 6

միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

֍ 7

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 6 Speaking with God from the Depths of the Heart A What use, what good is it to me to exhaust myself with this stream of words, the voice of my sighing heart?

Would it not be better to lance the accumulated words, like deadly pus, or with fingers in the throat, to vomit up the heaviness of my heart, weighed down with the wounds of my soul?

B And since I was not found worthy of sharing in the glory of the saints with their blissful laughter and smiles, as described by the proverb teller and psalmist, I shall be granted the second rank, the rank where people like me are assigned.

But in view of the error of my ways, even they are superior to me just as the penitent is superior to the impenitent.

Manasseh should be celebrated, 8

when compared with the excess of my transgressions.

The Pharisee should be honored when compared with my foul baseness.

The Prodigal Son should be praised when compared to the betrayal of my vows.

The deceit of the Amasseh’s son should be commended, when compared with my thankless ingratitude.

More blessed is the thief who was prosecutor of the faithless.

More honorable is the prostitute, the example and the mother of all repentant.

C No less than Pharaoh have I hardened my heart.

No less blameworthy than the frenzied Israelite mob, have I rebelled against my creator.

No less than the enemies of God have I taken the battlefield, and I did not refrain from denying the creator of all from nothing.

I make waves like the turbulent sea during a storm, but I do not tremble, humbled by your severe commandment, like the waves of the sea against the shore.

My countless misdeeds are measured like mounds of sand.

The boundless accumulation is less than the mass of my lawlessness.

D For although small things mount up as sands on the shore, nevertheless, they are unique and distinct in their origin and increase, and like my transgressions, so countless that they are impossible to comprehend: one with its kith, the other with its kin, one with its defects, the other with its dangers, one with its thorns, 9

the other with its roots, one with its stem, the other with its fruits, one with its limbs, the other with its branches, one with its shoots, the other with its joints, one with its claws, the other with its fingers, one with its shakiness, the other with its sturdiness, one with its causes, the other with its effects, one with its imprint, the other with its traces, one with its shadow, the other with its darkness, one with its tactics, the other with its strategy, one with its guile, the other with its intent, one with its trajectory, the other with its size, one with its depth, the other with its baseness, one with its spark, the other with its passion, one with its goods, the other with its treasures, one with its pipes, the other with its fountain, one with its torrents, the other with its lightening, one with its flames, the other with its shame, one with its pits, 10

the other with its abysses, one with its embers, the other with its dullness, one with its thunder, the other with its raindrops, one with its currents, the other with its floods and frost, one with its gates, the other with its roadways, the furnace and its heat, the fire and its fumes, the melting tallow and its scent, the wormwood tree and its bitter sap, the destroyer and its victim, the thief and his assassins, the bully and his accomplices, the master and his servants, the beast and its whelps, the biter and the bitten, the corrupter and its imitator.

E And these are but the main categories of the soul’s common afflictions.

They are further divided into smaller classes, each of which has thousands upon thousands of subclasses, but the total number can be comprehended only by the one who sees as done that which is scripted in us.

If a person does not indulge in self-deception nor put on a mask, and is not tricked by lack of faith, but has self-knowledge, and senses our common human nature, and is cognizant of being earth born and knows our proper place and limitations, 11

then he shall understand this list of attributes, not as some meaningless scribble, nor as a complete description of even the essential types and kinds of imperfections whirling in our nature.

Rather, he will know that I have identified certain seeds of the thousands of evils, and even if through these he learns of others, he realizes that even these categories are not enough.

PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Jesus our Savior , please keep us alert and ready, so sin will not strike and try to blemish our souls for which You have given Your life.

Jesus Christ, keep us alert and ready, so when You speak to us we may say, ” Speak ,our Lord, for Your servant is listening.”

Jesus the King of Glory, keeps us alert and ready to serve Your Kingdom with our lives, as brave soldiers. Amen.

GOSPEL ACCORDING TO MATTHEW: 26.17-30 On the first day of the Festival of Unleavened Bread, the disciples came to Jesus and asked, “Where do you want us to make preparations for you to eat the Passover?”

He replied, “Go into the city to a certain man and tell him, ‘The Teacher says: My appointed time is near. I am going to celebrate the Passover with my disciples at your house.’” So the disciples did as Jesus had directed them and prepared the Passover.

When evening came, Jesus was reclining at the table with the Twelve.

And while they were eating, he said, “Truly I tell you, one of you will betray me.”

They were very sad and began to say to him one after the other, “Surely you don’t mean me, Lord?”

Jesus replied, “The one who has dipped his hand into the bowl with me will betray me. The Son of Man will go just as it is written about him. But 12

woe to that man who betrays the Son of Man! It would be better for him if he had not been born.”

Then Judas, the one who would betray him, said, “Surely you don’t mean me, Rabbi?”

Jesus answered, “You have said so.”

While they were eating, Jesus took bread, and when he had given thanks, he broke it and gave it to his disciples, saying, “Take and eat; this is my body.”

Then he took a cup, and when he had given thanks, he gave it to them, saying, “Drink from it, all of you. This is my blood of the b covenant, which is poured out for many for the forgiveness of sins. I tell you, I will not drink from this fruit of the vine from now on until that day when I drink it new with you in my Father’s kingdom.”

When they had sung a hymn; they went out to the Mount of Olives.

PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities.

Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen.

PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace.

Deliver from enemies visible and invisible.

13

Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages.

Amen.

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit.

Depart in peace and the Lord be with you all Amen.

14