Shogh Sunday Bulletin - December 27, 2020 Issue 71

ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 27 DECEMBER, 2020 – No. 71

ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ- SUNDAY BULLETIN ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ-SUNDAY BULLETIN

ՍԲ. ՍՏԵՓԱՆՈՍ ՆԱԽԱՎԿԱՅ

Զ. ԿԻՐԱԿԻ ՅԻՍՆԱԿԻ ՃԱՇՈՒ ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՆԵՐ ԵՍԱՅԻԻ ՄԱՐԳԱՐԷՈՒԹԵՆԷՆ 41.4-14 ՊՕՂՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԿՈՂՄԷ ԵԲՐԱՅԵՑԻՆԵՐՈՒՆ ՈՒՂՂԱԾ ՆԱՄԱԿԷՆ 7.11-25 ՂՈՒԿԱՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 19.12-28 ԱՌԱՒՕՏԵԱՆ ԺԱՄԵՐԳՈՒԹԻՒՆ Ժամը 9։30-ին ՍՈՒՐԲ ԵՒ ԱՆՄԱՀ ՊԱՏԱՐԱԳ Ժամը 10։30-ին Պատարագիչ եւ Քարոզիչ՝ ՝

ԱՐԺ. Տ. ԶԱՐԵՀ Ա. ՔՀՆՅ. ԶԱՐԳԱՐԵԱՆ Փոխառաջնորդ եւ Հոգեւոր Հովիւ

SIXTH SUNDAY OF ADVENT SYNAXIS READINGS ISAIAH 41.4-14 HEBREWS 7.11-25 LUKE 19.12-28 MORNING SERVICE at 9:30 am DIVINE LITURGY at 10:30 am Celebrated by:

REV. ARCHPRIEST FR. ZAREH ZARGARIAN Vicar and Parish Priest

You are welcome to follow the live-stream of the Sermon On Sunday, December 27, 2020 starting 10:30 AM Facebook/TorontoArmenianChurch 2

ՊՕՂՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԿՈՂՄԷ ԵԲՐԱՅԵՑԻՆԵՐՈՒՆ ԳՐՈՒԱԾ ՆԱՄԱԿԷՆ 7.11-25 Ուրեմն, եթէ կատարելութիւնը Ղեւտացիներու քահանայութեամբ ըլլար, (քանի որ ժողովուրդը Օրէնքին տակ դրուեցաւ անոր ատենը,) ա՛լ ի՞նչ պէտք կար որ ուրի՛շ քահանայ մը ելլէր՝ Մելքիսեդեկի կարգին համեմատ, եւ չկոչուէր Ահարոնի կարգին համեմատ: Արդարեւ՝ քահանայութեան փոփոխումով՝ հարկ էր որ փոփոխութիւն ըլլար նաեւ Օրէնքին: Եւ իրաւ եղաւ, որովհետեւ ա՛ն՝ որուն մասին կ՚ըսուին այս բաները, կը պատկանէր ուրի՛շ տոհմի, որմէ ո՛չ մէկը մօտեցած էր զոհասեղանին. քանի որ յայտնի է թէ մեր Տէրը սերած է Յուդայի տոհմէն: Իսկ այդ տոհմին մասին Մովսէս ոչինչ ըսաւ՝ քահանայութեան վերաբերեալ: Ասիկա ա՛լ աւելի յայտնի է, քանի որ Մելքիսեդեկի նմանութեամբ ուրի՛շ քահանայ մը կ՚ելլէ, որ եղած է ո՛չ թէ մարմնաւոր պատուէրի մը Օրէնքին համաձայն, հապա՝ անքակտելի կեանքի մը զօրութեան համեմատ: Որովհետեւ կը վկայէ. «Դուն յաւիտեան քահանայ ես՝ Մելքիսեդեկի կարգին համեմատ»: Արդարեւ նախկին պատուէրը կը ջնջուի իր տկարութեան ու անշահեկանութեան համար, (որովհետեւ Օրէնքը ոչի՛նչ կատարեալ ըրաւ,) եւ անոր տեղ կը մտնէ լաւագոյն յոյս մը՝ որով կը մօտենանք Աստուծոյ: Եւ քանի որ ասիկա չեղաւ առանց երդումի, (որովհետեւ անոնք քահանայ եղած են առանց երդումի, իսկ ասիկա՝ երդումով, անո՛ր միջոցով՝ որ ըսաւ իրեն. «Տէրը երդում ըրեր է ու պիտի չզղջայ. “Դուն յաւիտեան քահանայ ես՝ Մելքիսեդեկի կարգին համեմատ”»,) Յիսուս երաշխաւոր եղաւ լաւագոյն ուխտի մը: Ի՛րապէս շատ եղած են քահանաները, քանի որ մահը կ՚արգիլէր որ անոնք միշտ մնան: Բայց ասիկա ունի անփոփոխ 3

քահանայութիւն, որովհետեւ յաւիտեան կը մնայ: Ուստի կարող ալ է կատարելապէս փրկել անոնք՝ որ իրմով կու գան Աստուծոյ. որովհետեւ ինք միշտ կ՚ապրի՝ անոնց բարեխօս ըլլալու համար: ՂՈՒԿԱՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 19.12-28 Ուրեմն ըսաւ. «Ազնուական մարդ մը գնաց հեռաւոր երկիր մը՝ իրեն թագաւորութիւն ստանալու եւ վերադառնալու: Իր տասը ծառաները կանչելով՝ տասը մնաս տուաւ անոնց, ու ըսաւ անոնց. “Շահարկեցէ՛ք՝ մինչեւ որ գամ”: Անոր քաղաքացիները կ՚ատէին զայն, եւ պատուիրակութիւն մը ղրկեցին անոր ետեւէն՝ ըսելով. “Չենք ուզեր որ ասիկա թագաւորէ մեր վրայ”: Բայց երբ ան վերադարձաւ՝ թագաւորութիւնը ստանալով, իրեն կանչեց այն ծառաները՝ որոնց դրամ տուեր էր, որպէսզի գիտնայ թէ ո՛վ ի՛նչպէս շահագործած էր: Առաջինը եկաւ եւ ըսաւ. “Տէ՛ր, քու մնասդ՝ տասը մնաս վաստկեցաւ”: Ան ալ ըսաւ անոր. “Ապրի՛ս, բարի՛ ծառայ. որովհետեւ ամենափոքր բանին մէջ հաւատարիմ եղար, տա՛սը քաղաքի վրայ իշխանութիւն ունեցիր”: Երկրորդը եկաւ ու ըսաւ. “Տէ՛ր, քու մնասըդ՝ հինգ մնաս բերաւ”: Եւ ըսաւ անոր. “Դուն ալ հի՛նգ քաղաքի վրայ եղիր”: Ուրիշ մը եկաւ ու ըսաւ. “Տէ՛ր, ահա՛ քու մնասդ՝ որ կը պահէի թաշկինակի մը մէջ ծրարած, քանի որ կը վախնայի քեզմէ. Որովհետեւ դուն խիստ մարդ մըն ես, կը վերցնես չդրած բանդ, եւ կը հնձես չսերմանածդ”: Ան ալ ըսաւ անոր. “Բերանո՛վդ պիտի դատեմ քեզ, չա՛ր ծառայ: Գիտէիր թէ ես խիստ մարդ մըն եմ, կը վերցնեմ չդրած բանս ու կը հնձեմ չսերմանածս. ուրեմն ինչո՞ւ չտուիր իմ դրամս սեղանաւորներուն, որպէսզի եկած ատենս՝ տոկոսո՛վ պահանջէի զայն”: Քովը կայնողներուն ըսաւ. “Առէ՛ք ատկէ մնասը, եւ տուէ՛ք անոր՝ որ տասը մնաս ունի. (Ըսին իրեն. "Տէ՛ր, ան տա՛սը մնաս ունի".) որովհետեւ կը յայտարարեմ ձեզի թէ ամէն ունեցողի պիտի տրուի, ու չունեցողին՝ ունեցա՛ծն ալ պիտի առնուի 4

իրմէ: Բայց այդ թշնամիներս, որոնք չէին ուզեր որ իրենց վրայ թագաւորեմ, բերէ՛ք հոս եւ մեռցուցէ՛ք իմ առջեւս”»: Այս բաները խօսելէն ետք, յառաջ գնաց՝ որ բարձրանայ Երուսաղէմ: HEBREWS 7.11-25 If perfection could have been attained through the Levitical priesthood—and indeed the law given to the people established that priesthood—why was there still need for another priest to come, one in the order of Melchizedek, not in the order of Aaron? For when the priesthood is changed, the law must be changed also. He of whom these things are said belonged to a different tribe, and no one from that tribe has ever served at the altar. For it is clear that our Lord descended from Judah, and in regard to that tribe Moses said nothing about priests. And what we have said is even more clear if another priest like Melchizedek appears, one who has become a priest not on the basis of a regulation as to his ancestry but on the basis of the power of an indestructible life. For it is declared: “You are a priest forever, in the order of Melchizedek.” The former regulation is set aside because it was weak and useless (for the law made nothing perfect), and a better hope is introduced, by which we draw near to God. And it was not without an oath! Others became priests without any oath, but he became a priest with an oath when God said to him: “The Lord has sworn and will not change his mind: ‘You are a priest forever.’” Because of this oath, Jesus has become the guarantor of a better covenant.

Now there have been many of those priests, since death prevented them from continuing in office; but because Jesus lives forever, he has a permanent priesthood. Therefore, he is able to save completely c those who come to God through him, because he always lives to intercede for them.

5

LUKE 19.12-28 He said: “A man of noble birth went to a distant country to have himself appointed king and then to return. So he called ten of his servants and gave them ten minas. a ‘Put this money to work,’ he said, ‘until I come back.’

“But his subjects hated him and sent a delegation after him to say, ‘We don’t want this man to be our king.’ “He was made king, however, and returned home. Then he sent for the servants to whom he had given the money, in order to find out what they had gained with it.

“The first one came and said, ‘Sir, your mina has earned ten more.’ “ ‘Well done, my good servant!’ his master replied. ‘Because you have been trustworthy in a very small matter, take charge of ten cities.’

“The second came and said, ‘Sir, your mina has earned five more.’

“His master answered, ‘You take charge of five cities.’

“Then another servant came and said, ‘Sir, here is your mina; I have kept it laid away in a piece of cloth. I was afraid of you, because you are a hard man. You take out what you did not put in and reap what you did not sow.’

“His master replied, ‘I will judge you by your own words, you wicked servant! You knew, did you, that I am a hard man, taking out what I did not put in, and reaping what I did not sow? Why then didn’t you put my money on deposit, so that when I came back, I could have collected it with interest?’

“Then he said to those standing by, ‘Take his mina away from him and give it to the one who has ten minas.’ “‘Sir,’ they said, ‘he already has ten!’ “He replied, ‘I tell you that to everyone who has, more will be given, but as for the one who has nothing, even what they have will be taken away. But those enemies of mine who did not want me to be king over them—bring them here and kill them in front of me.’”

Jesus Comes to Jerusalem as King. After Jesus had said this, he went on ahead, going up to Jerusalem.

6

7

ՔՐԻՍՏՈՍ ԾՆԱՒ ԵՒ ՅԱՅՏՆԵՑԱՒ, ՕՐՀՆԵԱԼ Է ՅԱՅՏՆՈՒԹԻՒՆՆ ՔՐԻՍՏՈՍԻ Սիրելի հայորդիներ, Նոր Տարուայ եւ Սբ. Ծննդեան տօներու առթիւ կ՛ողջունեմ Ձեզ եւ կը մաղթեմ, որ գալիք 2021 տարին Ձեր բոլորի համար ըլլայ օրհնաբեր, առողջութեամբ եւ հաւատքի բազում գործերով լի յաջողութեան տարի։ Անցնող տարեշրջանին Հայաստանի եւ Արցախի մէջ բնակող մեր ժողովուրդի զաւակները ոչ միայն պայքարեցին աներեւոյթ համավարակի դէմ, այլ նաեւ պարտադրուեցան կենաց եւ մահու անհաւասար ուժերով պայքար մղելու Ատրպէյճանի պետութեան կողմէ հրահրած պատերազմին: Գոյապայքար, որուն հետեւանքով մենք ունեցանք հայրենիքի պաշտպանութեան համար նահատակուած հազարաւոր հայ զինուորներ, սպաներ եւ կամաւորներ, վիրաւորներ, անյայտ կորսուածներ եւ գերիներ, ինչպէս նաեւ մեր պատմական հայրենիքի՝ Արցախի տարածքի մեծամասնութեան կորուստ, եւ այդ պատճառով աւերուածութիւններ, հազարաւոր անօթեւան ընտանիքներ: Թող Աստուած Իր երկնային խորաններուն մէջ ընդունէ հայոց բանակի նահատակ զինուորներուն եւ սպաներուն հոգիները, առողջութիւն պարգեւէ բոլոր վիրաւորեալներուն եւ ազատութիւն պարգեւէ բոլոր գերիներուն: Սիրելիներս, Նոր Տարուայ սեմին իմ սրտաբուխ աղօթքն է, որ շուտով վերջ գտնէ համավարակը: Թող մեր Տիրոջ՝ Յիսուս Քրիստոսի Սբ. Ծնունդը Հայաստանի, Արցախի եւ աշխարհասփիւռ հայութեան պարգեւէ խաղաղութիւն, սէր, միութիւն եւ հաւատքի զօրութիւն, որպէսզի մենք ձեռք ձեռքի տուած վերակառուցենք եւ շենցնենք մեր հայրենիքը - յիշեցէ՛ք. միութիւնը զօրութիւն է: Արցախեան պատերազմի ընթացքին եւ առ այսօր մեր սուրբ եկեղեցին կը շարունակէ իր նիւթական եւ մարդասիրական մասնակցութիւնը բերել ի նպաստ մեր հայրենիքին, որուն համար իմ խորազգաց գնահատանքը կը յայտնեմ բոլորին, իրենց նիւթական եւ բարոյական աջակցութեան համար: 8

Սիրելիներս, անցնող տարուայ ողջ ընթացքին, հակառակ համավարակի պատճառած բոլոր սահմանափակումներուն եւ դժուարութիւններուն, ուրախ եմ յայտնելու, որ Սուրբ Երրորդութիւն Հայց. Առաք. Եկեղեցին անխափան կը շարունակէ իր արարողութիւնները եւ ծիսակատարութիւնները, որոնք նաեւ կը սփռուին եկեղեցւոյս դիմատետրի ուղիղ եթերի միջոցաւ: Այս առթիւ իմ խորին շնորհակալութիւնը եւ գնահատանքը կը յայտնեմ Եկեղեցւոյս Ծխական Խորհուրդին, Սարկաւագաց եւ Դպրաց Դասերուն, յարակից բոլոր կազմակերպութիւններուն, մարմիններուն, բոլոր կամաւորներուն եւ պաշտօնէութեան, իրենց անձնուրաց ծառայութիւններուն համար: Սիրելիներս, հաճեցէք նկատի ունենալ, որ անցնող տարի համավարակի պատճառով, եկեղեցիս ստիպուեցաւ չեղարկել իր բոլոր հաւաքոյթները եւ հասութաբեր ձեռնարկները, ինչպէս նաեւ Եկեղեցւոյս Տարեդարձի տօնակատարութիւնը եւ ճաշկերոյթը։ Այս բոլորը եկեղեցիս մատնած են նիւթական խիստ դժուարութիւններու: Արդ, այսու խնդրանքով կը դիմենք ձեզմէ իւրաքանչիւրին, ձեր սրտաբուխ նուիրատուութիւնը կատարելու մեր սուրբ եկեղեցւոյ, սատարելով Աստուծոյ տան եւ մեր բոլորին սիրելի Սբ. Երրորդութիւն եկեղեցւոյ անխափան գործունէութեան եւ յարատեւութեան: Ձեր սրտաբուխ նուիրատուութիւններուն համար, յանուն եկեղեցւոյս Ծխական Խորհուրդին, կը յայտնենք մեր խորին շնորհակալութիւնը: Թող Աստուած օրհնէ Հայաստանի, Արցախի եւ Սփիւռքի մէջ բնակող մեր ժողովուրդի զաւակները եւ մեզ բոլորս: Շնորհաւոր Նոր Տարի եւ Սբ. Ծնունդ: Մնամք սիրով եւ աղօթքով՝ Տէր Զարեհ Ա. Քհնյ. Զարգարեան Գանատահայոց Թեմի Փոխառաջնորդ Հոգեւոր Հովիւ Սբ. Երրորդութիւն Հայց. Առաք. Եկեղեցւոյ

9

CHRIST IS BORN AND REVEALED BLESSED IS THE REVELATION OF CHRIST

Dear compatriots, On the occasion of the New Year and Christmas I greet you and pray that 2021 be a blessed year and one of good deeds of faith and health for all of you.

During the year 2020, our compatriots in Armenia and Artsakh struggled not only against the invisible pandemic, but were forced to fight for their existence in an uneven war that was instigated by the Azerbaijani government.

It was an existential struggle, as a result of which thousands of Armenian soldiers, officers and volunteers lost their lives, thousands were wounded, lost or taken prisoners. An enormous section of our historic homeland in Artsakh was lost to the enemy, which resulted in a widespread destruction, as well as a huge number of families that were left without homes. May God the Almighty embrace in His heavenly altars the souls of our martyred soldiers, grant health to all the wounded and help release all the prisoners of war.

Dear faithful, as we enter the new year, my heartfelt prayer is for the pandemic to come to an end. May the birth of our Lord Jesus Christ bring peace, love, unity and strong faith to Armenians across Armenia, Artsakh and the Diaspora, so that together we'll be able to reconstruct and revitalize our homeland. Remember: unity is strength.

Since the beginning of the war our church has been offering financial and humanitarian aid to our homeland. I would like to

10

extend my sincere appreciation to all who played a positive role by their contributions.

My dear compatriots, despite the difficulties as a result of the pandemic, Holy Trinity Armenian Apostolic Church uninterruptedly continues to hold religious services that are streaming through Facebook Live.

On this occasion I extend my thanks and appreciation to the Parish Council of our church, as well as the deacons and the church choir, the committees, all volunteers and the staff for their unwavering dedication.

Dear faithful, please consider that during the past year, and because of the pandemic, the church cancelled all its fund raising events, as well as its anniversary celebration and banquet. All this placed the church in dire financial conditions.

We hereby address you to make your heartfelt donations to our holy church, thus contributing to the uninterrupted activity of the Lord's house and our beloved Holy Trinity Church.

On behalf of the Parish Council, we extend our sincere appreciation for your support and much needed donations.

May you all have a Happy New Year and a Merry Christmas.

May God bless us all and our compatriots in Armenia, Artsakh and the Diaspora.

Prayerfully, Rev. Archpriest Fr. Zareh Zargarian Vicar of the Armenian Holy Apostolic Church Diocese of Canada Parish Priest of Holy Trinity Armenian Apostolic Church 11

12

13

ՇԱԲԹՈՒԱՆ ՏՕՆԵՐԸ - FEASTS OF THE WEEK Ս. ՊԵՏՐՈՍ ԵՒ Ս. ՊՕՂՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼՆԵՐՈՒ ՅԻՇԱՏԱԿՈՒԹԵԱՆ ՕՐ Ս. Պետրոսը Տիրոջ 12 առաքեալներէն էր, Անդրիաս առաքեալի եղբայրը, ականատեսը Տիրոջ Պայծառակերպութեան եւ Յիսուսի հետ կապուած կարեւոր միւս դէպքերու: Այս առաքեալին առաջին անգամ կը տեսնենք Յովհաննէսի Աւետարանին մէջ, երբ Քրիստոս անոր մասին կʼըսէ. «Դուն Յովնանի որդի Սիմոնն ես. դուն պիտի կոչուիս Կեփաս» (Յովհ. Ա 42): «Կեփաս» կը նշանակէ «վեմ», յունարէն՝ Պետրոս: Երբ Պետրոսը Յիսուսին առաջին անգամ իր նաւակին մէջ ընդունեց, Անոր հրամանով ուռկանը կրկին անգամ ծովը նետեց եւ ուռկանը պատռուելու աստիճան ձուկերով լեցուեցաւ, Պետրոս անդրադարձաւ Անոր գերբընական զօրութեան եւ անկեղծօրէն զգալով Անոր նկատմամբ իր անարժանութիւնը՝ ըսաւ. «Իմ մօտէս հեռացի՛ր, Տէր, ես անարժան մարդ մըն եմ»: Յիսուս անոր սրտապնդելով ըսաւ. «Մի՛ վախնար, ասկէ ետք երկինքի արքայութեան համար մարդկանց որսորդ պիտի ըլլաս»: Պետրոսի մեծութեան գագաթը իր ծանօթ դաւանութիւնն է, որ Քրիստոս «Մեսիան է եւ Աստուծոյ Որդին», որուն համար Յիսուս երկրորդ անգամ զայն «վեմ» կոչեց: Պետրոս իր կեանքի նուաստագոյն օրը ապրեցաւ Քրիստոսի ձերբակալման գիշեր, երբ երեք անգամ ուրացաւ Անորա: Ապա խորապէս զղջաց եւ դառնօրէն լացաւ: Յիսուս ներեց անոր եւ վերահաստատեց իր 14

առաքելութեան մէջ: Հոգեգալուստէն անմիջապէս ետք ան է, որ յանուն իր ընկերներուն, այդ հրաշալի երեւոյթի իմաստը կը բացատրէ : Պետրոս քրիստոնեական առաջին քարոզը եւ Քրիստոսի յարութեան առաջին վկայութիւնը կու տայ, այսպիսով կը շահի, երեք հազար նորադարձներու երախայրիքը: Որոշ ժամանակ անց Հերովդէս թագաւորի կողմից կը ձերբակալուի ու կը բանտարկուի, բայց Աստուածային միջամտութեամբ նոյն գիշերը կʼազատուի բանտէն: Նոր Կտակարանին մէջ կը յիշատակուին շատ մը այլ գործիչներ, որոնց նոյնպէս «առաքեալ» պատուանունը կը տրուի: Անոնցմէ մեծագոյնը Պօղոս առաքեալն է: Թէեւ, Պօղոս Յիսուսին տարեկից է, սակայն ոչ մէկ նշում կայ Աւետարաններուն մէջ, որ ան Յիսուսին Անոր կենդանութեան օրոք տեսած ըլլայ: Պօղոսը երեք մշակոյթներու կրողն էր: Ծնունդով եւ կրօնով հրեայ էր, ուսումով եւ լեզուով՝ յոյն, քաղաքացիութեամբ՝ հռոմէացի: Իր ամբողջ հնարաւորութիւնները եւ կարողութւնները ի ըսպաս դրաւ Աստուծոյ արքայութեան քարոզչութեան: Արդարացիօրէն եւ իրաւացիօրէն եղաւ «Ծառայ Յիսուս Քրիստոսի», ինչպէս որ կը սիրէր ինքն իրեն կոչել՝ նամակներուն մէջ: Քանի որ կը պայքարէր հրեական ծիսամոլութեան դէմ, բազմաթիւ անգամներ ենթարկուած է շարունակական հալածանքներու եւ չարչարանքներու: Շուրջ հինգ տարի բանտարկութեան մէջ անցուցած է Երուսաղէմի, Կեսարիոյ եւ Հռոմի մէջ, հինգ անգամ գանակոծութեան ենթարկուած է եւ շարունակ տաժանակիր եւ հոգնեցուցիչ ճամփորդութիւններու մէջ եղած: Հայ Առաքելական եկեղեցին Պետրոսի Առաքեալի յիշատակը կը տօնէ Պօղոս Առաքեալի հետ միասին «Գլխաւոր Առաքեալներ» անուամբ, Սուրբ Ծնունդին նախորդող աւագ տօներու ընթացքին: 15

COMMEMORATION OF THE APOSTLES ST. PETER AND ST. PAUL On December 28 the Armenian Church commemorates the Apostles St. Peter and St. Paul.

St. Peter was one of the 12 apostles of Christ. He was the brother of Andrew and the witnessed Our Lord’s transfiguration and the other important events related to Jesus. Peter was a fisherman. Peter was born in the village Bethsaida and later was moved to the town Capernaum where Jesus healed Peter’s mother-in-law. Peter is more famous from the part of the Gospel when he said that Christ was the Son of the living God. And Jesus stated that being the Savior of the world and the Son of God He would build His Church (See Mt 16:15-19). Two letters from Peter have been preserved.

According to the tradition, Peter was martyred in Rome and was crucified head-down.

St. Paul is the thirteenth Apostle of Our Lord Jesus Christ. He was born in the town Tarsus of Cilicia in the beginning of the first century.

His parents were citizens of Rome who according to Heronimus had came from Galilee. First he studied in his native town and then he continued his education in Jerusalem. According to his own words Paul had been a Pharisee, had strictly obeyed the law and persecuted the Christians. However, on his way to Damascus Jesus appeared to Paul, after which Apostle Paul (whose name was initially Saul) became one of the greatest preachers of Christ’s commandments. He was baptized by the apostle Ananias. He has made several trips and preached the word of God. Fourteen letters from Paul have been preserved. The New Testament does not record Paul's death, but according to tradition he was beheaded in the year 67 in Rome during the rule of Nero.

16

Ս. ՈՐՈՏՄԱՆ ՈՐԴԻՆԵՐՈՒ` ՅԱԿՈԲՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԵՒ ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՉԻ ՅԻՇԱՏԱԿՈՒԹԵԱՆ ՕՐ Հայց. Առաքելական Եկեղեցին Ս. Որոտման Որդիներու` եղբայրներ Յակոբոս առաքեալի եւ Յովհաննէս աւետարանիչի յիշատակը կը տօնէ Ս. Ծնունդին նախորդող Աւագ տօներու ժամանակ, այս տարի Դեկտեմբեր 29-ին: ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՉ Յովհաննէս Աւետարանիչ ձկնորս էր: Մինչեւ Յիսուսի հետեւիլը, կը հետեւէր Յովհաննէս Մկրտիչին: Ան հետեւեցաւ Յիսուսին մինչեւ Գողգոթա ու Տէրը խաչափայտին վրայէն անոր յանձնեց իր մօր խնամքը: Իր եղբօր՝ Յակոբոսի եւ Պետրոսի հետ ան դարձաւ Երուսաղէմի եկեղեցւոյ սիւներէն մէկը: Յետագային, իր գործունէութեան վայրը հանդիսացաւ Եփեսոսի եկեղեցին: Ան գրած է Աւետարան մը, երեք ընդհանրական նամակներ, եւ Յայտնութեան գիրքը: Տէրոջը կամքով, Յովհաննէս Առաքեալ միւս առաքեալներէն աւելի ապրեցաւ եւ վախճանեցաւ 100 թ.՝ 94 տարեկան հասակին:

17

ՅԱԿՈԲՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼՆ Յակոբոս առաքեալն ալ ձկնորս էր, Գալիլիացի Զեբեդէոսի որդին ու Յովհաննէս Աւետարանիչի աւագ եղբայրը: Յակոբոսը շատ մեծ սէր եւ նախանձախնդրութիւն ունէր Յիսուսի հանդէպ: Երբ Սամարացիները մերժեցին հիւրընկալել Տէր Յիսուս Քրիստոսին, Ս. Յակոբոսն իր եղբօր հետ խնդրեցին, որ Յիսուս Եղիա մարգարէի պէս երկինքէն կրակ թափէ մարդոց վրայ: Բայց Քրիստոս հանդիմանեց անոնց: Նմանատիպ դէպքերու պատճառով Յիսուս այս եղբայրներուն տուաւ «Բաներեգէս» անունը, որ կը նշանակէ «Որոտման որդիներ» (Մարկ. Գ: 17): Յակոբոս առաքեալը գլխատուեցաւ Հերովդէս թագաւորի կողմէ 44 թուին, ըլլալով առաջին նահատակը առաքեալներու մէջ:

ԱՄԱՆՈՐ (Յունուար 1, 2021) Յունուար 1-ին Ամանոր է եւ 2021 թ.-ի տարեմուտը: Յունուարի 1-ին բոլոր եկեղեցիներէն ներս կը մատուցուի Ս. Պատարագ: Ամանորը բուն հայկական բառ է։ «Ամ» կը նշանակէ տարի, այսին քն՝ նոր տարի: Ժողովրդական սովորութեան համաձայն՝ Ամանորի տօնին տուներէն ներս տոնածառ կը զարդարուի, որը Դրախտի Կենաց ծառի խորհուրդն ունի: Թէեւ հայ ընտանիքները Նոր տարուայ գալուստը կը նշեն ճոխ ընտանեկան սեղաններու շուրջ, սակայն պէտք չէ մոռնալ, որ Դեկտեմբեր 30-էն սկսած է Ս. Ծննդեան շաբաթապահքը: 18

REMEMBERING AND HONOURING OUR SENIORS The pandemic has affected all members of society, especially our beloved seniors who reside in retirement and nursing homes. Although regular visits to these establishments are not permitted, the HTAC Visitation Committee continued their tradition of preparing and delivering gifts to Armenian senior citizens.

19

This past week over 30 gift baskets were delivered to Seniors Health Centre and Fieldstone Commons, to bring some cheer to the Armenian residents, and to let them know that they have not been forgotten. The HTAC Visitation Committee wishes all our Seniors and their families a blessed Christmas and a happy, healthy New Year.

HTAC Visitation Committee

ՅԻՇԵԼ ԵՒ ՄԵԾԱՐԵԼ ՄԵՐ ԵՐԷՑՆԵՐԸ Վերջին տասը ամիսներուն COVID- ի համաճարակը բոլորէս աւելի մեկուսացման մատնեց մեր գաղութի երէցները. մասնաւորաբար անոնք, որոնք առանձին կ'ապրին կամ կը բնակին տարեց քաղաքացիներու տուներու մէջ։ Ս. Երրորդութիւն Հայց. Եկեղեցւոյ Այցելութեան Յանձնախումբը, որ կանոնաւորաբար ամէն ամիս երկու հայաշատ տարեցներու տուներ կ'այցելէր, ստիպողաբար անոնցմէ հեռու մնաց այս շրջանին։ Մերձեցող Նոր Տարուայ եւ Ս. Ծննդեան Տօներու առիթով սակայն, Այցելութեան Յանձնախումբը, ինչպէս ամէն տարի, այս տարի ալ նուէրներ պատրաստեց սոյն կեդրոններու բնակիչներուն համար եւ յանձնեց զանոնք տնօրէնութեան, որպէսզի բաժնուին իւրաքանչիւրին։ Մասնաւոր շնորհակալութիւն Օր. Թալին Պալթաեանին եւ բոլոր կամաւորներուն, որոնք ինչպէս միշտ, այս առիթով ալ օգտակար հանդիսացան մեզի։ Յոյսով ենք, որ մեր փոքր նուէրները պիտի կարենան փոխանձել մեր երէցներուն մեր սիրոյ եւ յարգանքի զգացումները, նաեւ մեր բարի մաղթանքները՝ առողջութեան եւ արեւշատութեան։

Ս. Երրորդութիւն Եկեղեցւոյ Այցելութեան Յանձնախումբ 20

In Memory of THE FALLEN SOLDIERS AND CIVILIANS IN ARTSAKH

Requested by Rev. Archpriest Fr. Zareh Zargarian Mr. & Mrs. Bedros and Sonia Kokorian

In Memory of

ARCHBISHOP SEBOUH CHOULDJIAN Primate of the Diocese of Gougark (24 March 1959 – 19 November 2020) 40th Day of his passing in Armenia

21

Requested by Ms Mari Sakaloglu and son, Zaven Agay Mr. Levon Sakaloglu and sons, Taniel, Nicholas and Daron Sakaloglu

In Memory of THE LATE ARMAVENI SAKALOGLU On 40th Day of her passing in Istanbul

Requested by Abry, Varujan, Vahram and Avedis Abry Aprahamian Zabel, Angel, Vergine and Evleen Abry Aprahamian

In Memory of THE LATE MARGARET BUTRUS APRAHAM On 40th Day of her passing

Requested by Mrs. Filor Boyaci Mr. Aret Boyaci and Dn. Ari Boyaci As well as Boyaci, Paklar, Keshishian, Hacinligil, Kuyumcu, and Filisyan family members

In Memory of THE LATE HACIK BOYACI On 40th day of his passing

22

Requested by Mr. Hampar Harry Keleshian Christine Karine Keleshian Jenny Yavru and Family Ayda Cuhaciyan Avedis and Mine Oksayan Ani Oksayan and family Parsegh and Claire Oksayan and family

In Memory of THE LATE IDA ARMENUHI KELESHIAN On 1st Anniversary of her passing

Requested by Mrs. Verjin Hekimian and Family

In Memory of THE LATE MARDIK HEKIMIAN On 1st anniversary of his passing

Requested by Irene and Thomas Goulea Armineh and Freddie Ovanessian Alma and Philip Eskandary Grandchildren Natalia, Alexandra, Melina, Karina and their families

In Memory of THE LATE GEGHOOHI VOSKAN On 1st anniversary of her passing 23

Requested by Ms Rose Aharonian

In Memory of THE LATE SHAVARSH CHARLES AHARONIAN HASMIGUE JESSIE AHARONIAN VAHAN KHERBEGUIAN SHOUSHAN KHERBEGUIAN

Requested by Mrs. Rita Musluyan Mr. & Mrs. Hagop & Dalita Dokmecian and son Ari Rev. Fr. Vasken & Ygn. Arpi Kuzuian and Daugther, Alina

In Memory of THE LATE SASNAYK MUSLUYAN On the occasion of 47-year anniversary of his passing

Requested by Mr. & Mrs. Jirayr & Bahar Evren

In Memory of THE LATE VARTANOUSH EVREN On 50th anniversary of her passing

THE LATE VOSGEHAN EVREN On 40th anniversary of his passing

24

Requested by Children & Grandchildren

In Memory of THE LATE GARBIS & GULKIZ BOYACI

Ս. Սեղանի ծաղիկներու նուիրատու՝

ՏԻԱՐ ՕՀԱՆՆԷՍ ՏԷՐՕՀԱՆՆԷՍՆԵԱՆ Ի յիշատակ սիրելի ծնողաց՝

ՄԱՏԹԷՈՍ ԵՒ ԱՐՇԱԼՈՅՍ ՏԷՐՕՀԱՆՆԷՍՆԵԱՆՆԵՐՈՒ Altar Flowers sponsored by

MR. OHANNES DEROHANESIAN In Memory of beloved parents MATYOS & ARSHALOUYS DEROHANESIAN Flowers provided by Ken’s on Avenue Flowers

25

DONATIONS TO HOLY TRINITY ARM. CHURCH - DEC 19-25, 2020

In Memory of The Late Surpuhi Evran Mrs. Taline Gumushdjian $500 Ms Lara B Gumushdjian $500 Dn. Darius Gumushdjian $500 Mr. & Mrs. Setrak Isnar $500 Mr. & Mrs. Avedis & Irma Evran $500 Mr. & Mrs. Harutyun & Alice Akcasu $500 Mr. & Mrs. Ohannes & Grace Tchaghlassian $300 Mr. & Mrs. Andre & Seza Nazarian $200 Mr. & Mrs. Ara & Calabrina Boyajian $100 Mr. & Mrs. Masis & Aida Afarian $100 Mr. & Mrs. Jirayr & Bahar Evren $100 Mr. & Mrs. Arthur & Aylin Evran $100 Mr. & Mrs. Harutun & Seta Sahakian $100 Dr. & Mrs. Masis & Elizabeth Asik $100 Ms Hilda Bakmazian $50

The Late Vosgehan & Vartanoush Evren Mr. & Mrs. Jirayr & Bahar Evren $250

The Late Sasnayk Musluyan Mrs. Rita Musluyan $100

Shavarsh & Hasmigue Aharonian - Vahan & Shoushan Kherbeguian Ms Rose Aharonian $400

The Late Geghoohi Voskan Mr. Freddie Ovanessian $50 Ms Alma Eskandary $50

The Late Souren Agemian Milk Fund Committee Members $200 Mr. & Mrs. Ara & Elise Artin $200

The Late Armaveni Sakaloglu Mr. Levon Sakaloglu $100 26

The Late Nisan Sismanoglu Choquet Family $500

Beloved Family Members Ozturk Family $200

"Shogh" Sunday Bulletin In Memory of Archbishop Sebouh Chouldjian Mr. & Mrs. Bedros & Sonia Kokorian $100

Altar Flowers In Memory of the Late Matyos & Arshalouys Derohanesian Mr. Ohannes Derohanesian $300 General Ms Lara B Gumushdjian $1,000 Dn. Darius Gumushdjian $1,000 Miss Surpuhi Evran $100 Mr. & Mrs. Raneh & Michelle Pirdjahan $75 Mr. Arbi Yousefi $50

Christmas Donation Mr. & Mrs. Edward & Annie Avanessy $200 Mrs. Sela Tossounian $100 Mr. & Mrs. Nurel & Lena Beylerian $30

92nd Anniversary of HTAC Mr. & Mrs. Ohannes & Grace Tchaghlassian $3,000 Mr. & Mrs. Sogomon & Areknaz Sakarya $1,000 Armenian Family Support Services $500 Mr. & Mrs. Alexan & Nora Baltayan $200

Membership 2020 Mrs. Sona Artinian $70

APPRECIATION We thank all our donors for supporting Holy Trinity Armenian Church through their heartfelt donations. If you prefer to stay anonymous, please contact the Church office and inform the administration.

Tel: 416-431-3001 / info@TorontoArmenianChurch.com 27

Օրհնեալ ես, Տէր Աստուած, մեր փրկիչը որ ամէն ժամանակ մեզի հետ ես, եւ երբէք Քու ձեռքէդ չես ձգեր զանոնք, որ հաւատքով եւ ճշմարտութեամբ Քեզի կʼաղօթեն: Կʼաղաչենք եւ կը խնդրենք Քեզմէ, Տէր, Քու ծառաներուդ ճամբորդակից եղիր, Քու հսկողութեամբդ պահելով խաղաղութեան մէջ. եւ առաջնորդէ մեզի խաղաղութեամբ եւ ուրախութեամբ նորէն հասնելու մեր բնակարանները, մեր Տէր Յիսուս Քրիստոսով, որուն կը վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից: Ամէն: ********* Դուն, որ կ’օրհնես քեզ օրհնաբանողները, Տէ՜ր, եւ կը սրբես քեզի վստահողները: Փրկէ քու ժողովուրդդ, օրհնէ՛ քու ժառանգութիւնդ. քու Եկեղեցիդ ամբողջ պահէ: Սրբէ՛ անոնք, որոնք սիրով յօժարեցան քու տունդ վայելուչ պահել: Փառաւորէ՛ մեզ աստուածային քու զօրութեամբդ, եւ մի՛ լքեր քեզի ապաւինողներս: Քու խաղաղութիւնդ պարգեւէ ամբողջ աշխարհին.Եկեղեցիներուն, քահանաներուն, քրիստոնեայ ղեկավարներուն, Հայոց ազգի Հայրապետութեան ու Հանրապետութեան, մեր բանակին եւ մեր ամբողջ ժողովուրդին: Որովհետեւ բոլոր բարի բաները եւ բոլոր կատարեալ պարգեւները երկինքէն՝ քեզմէ՛ կու գան, ո՜վ Հայր, որ լոյսի արարիչն ես: Եւ քեզի՛ կը վայելեն փառքը, իշխանութիւնը եւ պատիւը. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս եւ յաւիտենից: Ամէն: 28

Dear faithful, As of Monday, November 23, 2020, according to the announcement of the Province of Ontario, Toronto has moved to Grey Zone - Lockdown.

This means the attendance inside the church is restricted to 10 people, including priests, deacons and staff.

The Sunday Divine Liturgies and Wednesday evening prayer services will take place behind closed doors. We encourage you to follow the live-stream of the services on Facebook/TorontoArmenianChurch Baptisms, weddings and funerals will continue to take place at the church with a maximum of 10 people in the entire building.

The current situation will be in effect for the next 28 days.

Please contact the Church office for an appointment prior to your visit or if you have any questions or concerns.

416-431-3001 ext. 226 or by email: info@TorontoArmenianChurch.com Thank you for your cooperation. Stay safe and healthy.

Parish Council, Holy Trinity Armenian Church

Ö?

29

Սիրելի հաւատացեալներ, Օնթարիոյի Կառավարութեան յայտարարութեան համաձայն, Երկուշաբթի, 23 Նոյեմբեր, 2020-էն սկսեալ, Թորոնթօն անցած է Մոխրագոյն Գօտի, որը կը նշանակէ թէ արգելափակման մէջ կը գտնուինք - Grey Zone – Lockdown. Հետեւաբար, Կիրակնօրեայ Պատարագները, Հոգեհանգստեան արարողութիւնները, ինչպէս նաեւ Չորեքշաբթի երեկոներու աղօթքները տեղի պիտի ունենան գոց դռներու կարգով: Ձեզի կը քաջալերենք Եկեղեցւոյս դիմատետրի էջի միջոցավ հետեւիք արարողութիւններուն: Մկրտութիւններ, պսակներ եւ յուղարկաւորութեան արարողութիւններ պիտի շարունակուին կատարուիլ, սակայն ըստ սահմանուած օրէնքին, այս ընթացքին առաւելագոյնը 10 հոգի կրնայ ներկայ գտնուիլ եկեղեցւոյ շէնքի տարածքին մէջ: Ներկայ դրութիւնը պիտի շարունակուի մինչեւ 28 օր: Յաւելեալ տեղեկութիւններու համար հաճեցէք կապ հաստատել եկեղեցւոյս գրասենեակին հետ` 416 431 3001 Ext 226 կամ ե-նամակով՝ info@TorontoArmenianChurch.com Առողջութեան եւ խաղաղութեան բարի մաղթանքներով, Սբ. Երրորդութիւն Հայց Առաք. Եկեղեցւոյ Ծխական Խորհուրդ

֍ 30

31

32

33

34

35

36

Ս. ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԵԱՅՑ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻ HOLY TRINITY ARMENIAN APOSTOLIC CHURCH Գանատահայոց Թեմի Փոխառաջնորդ Հոգեւոր Հովիւ Տ. Զարեհ Աւագ Քհնյ. Զարգարեան

Vicar of Armenian Church Canadian Diocese and Parish Priest Rev. Archpriest Fr. Zareh Zargarian

Հոգեւոր Հովիւի Օգնական Տ. Հայարի Քհնյ. Թանաշեան

Pastor’s Assistant Rev. Fr. Hayari Tanashian

Church Office Hours: Monday to Friday - 9:00 AM to 4:00 PM Executive Secretary, Ani Sarvarian Ani@TorontoArmenianChurch.com Administrative Secretary, Betty Panossian Betty@TorontoArmenianChurch.com 920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com info@TorontoArmenianChurch.com 37