Shogh Sunday Bulletin - Issue #30 - March 15, 2020

ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ- SUNDAY BULLETIN ՄԱՐՏ 15 MARCH, 2020 – No. 30

ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ-SUNDAY BULLETIN

THIS ISSUE OF “SHOGH” IS SPONSORED BY

A FAITHFUL PARISHIONER

Դ ԿԻՐԱԿԻ ՔԱՌԱՍՆՈՐԴԱԿԱՆ ՊԱՀՈՑ (ՏՆՏԵՍԻ) ՃԱՇՈՒ ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՆԵՐ ԵՍԱՅԻԻ ՄԱՐԳԱՐԷՈՒԹԵՆԷՆ 56.1-57.21 ՊՕՂՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԿՈՂՄԷ ԵՓԵՍԱՑԻՆԵՐՈՒՆ ՈՒՂՂԱԾ ՆԱՄԱԿԷՆ 4.17-5.14 ՂՈՒԿԱՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 16.1-31 ՍՈՒՐԲ ԵՒ ԱՆՄԱՀ ՊԱՏԱՐԱԳ Ժամը 10։30-ին Պատարագիչ եւ Քարոզիչ՝

ԱՐԺ. Տ. ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆ Հոգեւոր հովիւի օգնական SECOND SUNDAY OF GREAT LENT SUNDAY OF EXPULSION SYNAXIS READINGS ISAIAH 56.1-57.21 EPHESIANS 4.17-5.14 LUKE 16.1-31 Divine Liturgy at 10:30 AM Celebrated by:

REV. FR. HAYARI TANASHIAN Pastor҆s Assistant

Choirmaster: Mr. Shahe Altounian Organist: Mrs. Sona Artinian 2

ՂՈՒԿԱՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 16.1-31 Իր աշակերտներուն ալ ըսաւ. «Հարուստ մարդ մը կար՝ որ տնտես մը ունէր. ասիկա ամբաստանուեցաւ անոր առջեւ՝ որպէս թէ կը փճացնէ անոր ինչքը: Ուստի կանչեց զայն եւ ըսաւ անոր. “Այս ի՞նչ է՝ որ քու մասիդ կը լսեմ. տնտեսութեանդ հաշի՛ւը տուր, որովհետեւ ա՛լ չես կրնար տնտես ըլլալ”: Տնտեսը ըսաւ ինքնիրեն. “Ի՞նչ ընեմ, որովհետեւ տէրս տնտեսութիւնը կ՚առնէ ինձմէ. չեմ կրնար հողագործ ըլլալ՝՝, կ՚ամչնամ մուրալ: Գիտե՛մ ինչ պիտի ընեմ, որպէսզի երբ հեռացուիմ իմ տնտեսութենէս՝ ընդունին զիս իրենց տունը: Եւ իրեն կանչելով իր տիրոջ պարտապաններէն իւրաքանչիւրը, ըսաւ առաջինին. “Դուն ո՞րչափ կը պարտիս իմ տիրոջս”: Ան ալ ըսաւ. “Հարիւր մար ձէթ”: Ըսաւ անոր. “Ա՛ռ մուրհակդ, ու շուտո՛վ նստէ՝ «յիսո՛ւն» գրէ”: Յետոյ ըսաւ միւսին. “Դո՛ւն ո՞րչափ կը պարտիս”: Ան ալ ըսաւ. “Հարիւր քոռ ցորեն”: Ըսաւ անոր. “Ա՛ռ մուրհակդ եւ «ութսո՛ւն» գրէ”: Տէրը գովեց անիրաւ տնտեսը՝ որ ուշիմութեամբ վարւեցաւ. որովհետեւ այս աշխարհի որդիները աւելի՛ ուշիմ են իրենց սերունդին մէջ՝ քան լոյսի որդիները: Ես ալ կ՚ըսեմ ձեզի. “Բարեկամնե՛ր ըրէք ձեզի անիրաւ մամոնայէն, որպէսզի երբ ան պակսի՝՝, ընդունին ձեզ յաւիտենական բնակարաններու մէջ”: Ա՛ն որ ամենափոքր բանին մէջ հաւատարիմ է՝ շատին մէջ ալ հաւատարիմ կ՚ըլլայ, եւ ա՛ն որ ամենափոքրին մէջ անիրաւ է՝ շատին մէջ ալ անիրաւ կ՚ըլլայ: Ուրեմն եթէ անիրաւ մամոնային մէջ հաւատարիմ չըլլաք, ճշմարիտ հարստութիւնը ո՞վ պիտի վստահի ձեզի: Եթէ ուրիշին բանին մէջ հաւատարիմ չըլլաք, ձե՛րը ո՞վ պիտի տայ ձեզի: Ո՛չ մէկ ծառայ կրնայ ծառայել երկու տիրոջ. որովհետեւ կա՛մ մէկը պիտի ատէ եւ միւսը սիրէ, կա՛մ մէկուն պիտի յարի՝՝ ու միւսը արհամարհէ: Չէք կրնար ծառայել Աստուծոյ եւ մամոնային»: Փարիսեցիներն ալ՝ որոնք արծաթասէր էին, այս բոլոր բաները լսելով՝ կը քամահրէին զայն: Եւ ըսաւ անոնց. «Դո՛ւք էք որ մարդոց առջեւ կ՚արդարացնէք դուք ձեզ, բայց Աստուած գիտէ՛ ձեր սիրտերը.

3

որովհետեւ մարդոց մէջ բարձր գնահատուածը՝ գարշելի է Աստուծոյ առջեւ: Օրէնքն ու Մարգարէները մինչեւ Յովհաննէս էին. այդ ատենէն ետք Աստուծոյ թագաւորութի՛ւնը կ՚աւետուի, եւ ամէն մէկը կ՚արտորայ մտնել անոր մէջ: Աւելի դիւրին է՝ որ երկինքն ու երկիրը անցնին, քան Օրէնքէն մէ՛կ նշանագիր իյնայ: Ո՛վ որ կ՚արձակէ իր կինը եւ կ՚ամուսնանայ ուրիշի մը հետ՝ շնութիւն կ՚ընէ, եւ ո՛վ որ կ՚ամուսնանայ իր ամուսինէն արձակուած կնոջ մը հետ՝ շնութիւն կ՚ընէ»: «Հարուստ մարդ մը կար՝ որ ծիրանի ու բեհեզ կը հագնէր, եւ ամէն օր փառահեղ խրախճանք կը սարքէր՝՝: Ղազարոս անունով աղքատ մըն ալ կար՝ պալարներով ծածկուած, որ պառկած էր անոր դրան քով, ու կը ցանկար կշտանալ հարուստին սեղանէն ինկած փշրանքներէն. նաեւ շուներն ալ կու գային եւ կը լզէին անոր պալարները: Այդ աղքատը մեռաւ, ու հրեշտակները Աբրահամի գոգը տարին զայն: Հարուստն ալ մեռաւ եւ թաղուեցաւ: Մինչ դժոխքը՝ տանջանքի մէջ էր, իր աչքերը բարձրացնելով՝ հեռուէն տեսաւ Աբրահամը, ու Ղազարոսը՝ անոր գոգը հանգիստ նստած: Ուստի գոչեց. “Հա՛յր Աբրահամ, ողորմէ՜ ինծի ու ղրկէ՛ Ղազարոսը, որպէսզի ջուրի մէջ թաթխէ իր մատին ծայրը եւ զովացնէ լեզուս, որովհետեւ կը տանջւիմ այս բոցին մէջ”: Աբրահամ ըսաւ. “Որդեա՛կ, յիշէ՛ թէ դուն կեանքիդ ընթացքին ստացար բարիքներդ, նմանապէս Ղազարոս՝ չարիքներ. հիմա ան (հոս) կը մխիթարուի, ու դուն կը տանջուիս: Այս բոլորէն զատ՝ մեր եւ ձեր մէջտեղ հաստատուած մեծ անդունդ մը կայ, որպէսզի ասկէ ձեզի անցնիլ ուզողները չկարենան, ո՛չ ալ ատկէ մեզի գալ ուզողները՝ անցնին”: Ան ալ ըսաւ. “Ուրեմն կը խնդրեմ քեզմէ, հա՛յր, որ ղրկես զայն հօրս տունը, քանի որ հինգ եղբայր ունիմ. որպէսզի վկայէ անոնց, որ անոնք ալ չգան այս տանջանքի տեղը”: Աբրահամ ըսաւ անոր. “Անոնք ունին Մովսէսն ու մարգարէները, թող անո՛նց մտիկ ընեն”: Ան ալ ըսաւ. “Ո՛չ, հա՛յր Աբրահամ. հապա եթէ մեռելներէ՛ն մէկը երթայ անոնց՝ պիտի ապաշխարեն”: Իսկ ան ըսաւ անոր. “Եթէ մտիկ չեն ըներ Մովսէսի եւ մարգարէներուն, պիտի չհամոզուին՝ նոյնիսկ եթէ մէկը մեռելներէն յարութիւն առնէ”»:

4

LUKE 16.1-31 Jesus told his disciples: “There was a rich man whose manager was accused of wasting his possessions. So he called him in and asked him, ‘What is this I hear about you? Give an account of your management, because you cannot be manager any longer.’

“The manager said to himself, ‘What shall I do now? My master is taking away my job. I’m not strong enough to dig, and I’m ashamed to beg— I know what I’ll do so that, when I lose my job here, people will welcome me into their houses.’

“So he called in each one of his master’s debtors. He asked the first, ‘How much do you owe my master?’ “‘Nine hundred gallons a of olive oil,’ he replied.

“The manager told him, ‘Take your bill, sit down quickly, and make it four hundred and fifty.’

“Then he asked the second, ‘And how much do you owe?’ “‘A thousand bushels’ b of wheat,’ he replied.

“He told him, ‘Take your bill and make it eight hundred.’

“The master commended the dishonest manager because he had acted shrewdly. For the people of this world are shrewder in dealing with their own kind than are the people of the light. I tell you, use worldly wealth to gain friends for yourselves, so that when it is gone, you will be welcomed into eternal dwellings.

“Whoever can be trusted with very little can also be trusted with much, and whoever is dishonest with very little will also be dishonest with much. So if you have not been trustworthy in handling worldly wealth, who will trust you with true riches? And if you have not been trustworthy with someone else’s property, who will give you property of your own?

“No one can serve two masters. Either you will hate the one and love the other, or you will be devoted to the one and despise the other. You cannot serve both God and money.”

The Pharisees, who loved money, heard all this and were sneering at Jesus. 15He said to them, “You are the ones who justify yourselves in the 5

eyes of others, but God knows your hearts. What people value highly is detestable in God’s sight.

“The Law and the Prophets were proclaimed until John. Since that time, the good news of the kingdom of God is being preached, and everyone is forcing their way into it. It is easier for heaven and earth to disappear than for the least stroke of a pen to drop out of the Law. “Anyone who divorces his wife and marries another woman commits adultery, and the man who marries a divorced woman commits adultery.

“There was a rich man who was dressed in purple and fine linen and lived in luxury every day. At his gate was laid a beggar named Lazarus, covered with sores and longing to eat what fell from the rich man’s table.

Even the dogs came and licked his sores.

“The time came when the beggar died and the angels carried him to Abraham’s side. The rich man also died and was buried. In Hades, where he was in torment, he looked up and saw Abraham far away, with Lazarus by his side. So he called to him, ‘Father Abraham, have pity on me and send Lazarus to dip the tip of his finger in water and cool my tongue, because I am in agony in this fire.’

“But Abraham replied, ‘Son, remember that in your lifetime you received your good things, while Lazarus received bad things, but now he is comforted here and you are in agony. And besides all this, between us and you a great chasm has been set in place, so that those who want to go from here to you cannot, nor can anyone cross over from there to us.’

“He answered, ‘Then I beg you, father, send Lazarus to my family, for I have five brothers. Let him warn them, so that they will not also come to this place of torment.’

“Abraham replied, ‘They have Moses and the Prophets; let them listen to them.’ “‘No, father Abraham,’ he said, ‘but if someone from the dead goes to them, they will repent.’

“He said to him, ‘If they do not listen to Moses and the Prophets, they will not be convinced even if someone rises from the dead.’”

֎ 6

ՏՆՏԵՍԻ ԿԻՐԱԿԻ Մեծի Պահոց չորրորդ կիրակին կը կոչուի Տնտեսի Կիրակի, որովհետեւ այսօր կարդացուող Աւետարանը կը պատմէ Անիրաւ Տնտեսին առակը, առնուած Ղուկասի Աւետարանէն: «Հարուստ մարդ մը կար՝ որ տնտես մը ունէր. ասիկա ամբաստանուեցաւ անոր առջեւ՝ որպէս թէ կը փճացնէ անոր ինչքը: Ուստի կանչեց զայն եւ ըսաւ անոր. “Այս ի՞նչ է՝ որ քու մասիդ կը լսեմ. տնտեսութեանդ հաշի՛ւը տուր, որովհետեւ ա՛լ չես կրնար տնտես ըլլալ”: Տնտեսը ըսաւ ինքնիրեն. “Ի՞նչ ընեմ, որովհետեւ տէրս տնտեսութիւնը կ՚առնէ ինձմէ. չեմ կրնար հողագործ ըլլալ՝՝, կ՚ամչնամ մուրալ: Գիտե՛մ ինչ պիտի ընեմ, որպէսզի երբ հեռացուիմ իմ տնտեսութենէս՝ ընդունին զիս իրենց տունը: Եւ իրեն կանչելով իր տիրոջ պարտապաններէն իւրաքանչիւրը, ըսաւ առաջինին. “Դուն ո՞րչափ կը պարտիս իմ տիրոջս”: Ան ալ ըսաւ. “Հարիւր մար ձէթ”: Ըսաւ անոր. “Ա՛ռ մուրհակդ, ու շուտո՛վ նստէ՝ «յիսո՛ւն» գրէ”: Յետոյ ըսաւ միւսին. “Դո՛ւն ո՞րչափ կը պարտիս”: Ան ալ ըսաւ. “Հարիւր քոռ ցորեն”: Ըսաւ անոր. “Ա՛ռ մուրհակդ եւ «ութսո՛ւն» գրէ”: Տէրը գովեց անիրաւ տնտեսը՝ որ ուշիմութեամբ վարուեցաւ. որովհետեւ այս աշխարհի որդիները աւելի՛ ուշիմ են իրենց սերունդին մէջ՝ քան լոյսի որդիները: (Ղուկաս 16:1-9) Այս առակը կ'ուսուցանէ, թէ ինչպէս մեծահարուստը Տնտեսին իր ունեցածը կառավարելու տուած էր, այնպէս ալ մեր Տէր Աստուած մեզի մեր ամբողջ ունեցածը տուած է՝ այս աշխարհիս մէջ բարեգործութիւն ընելու եւ Աստուածահաճոյ կեանք վարելու համար: Ու ինչպէս Տէրը Անիրաւ Տնտեսը կանչեց ու ըսաւ «տնտեսութեանդ հաշի'ւը տուր», մեր երկնաւոր Հայրն ալ մեզմէ հաշիւ պիտի պահանջէ՝ իր տուած շնորհներուն համաձայն:

THE SUNDAY OF STEWARD This Sunday is the forth Sunday of Great Lent, the Sunday of Stewart (Dendesi Giragi). Today the Parable of Dishonest Manager' is read, which is found only in the Gospel of Luke (Luke 16:1-9). This parable is about a rich man and his Steward.

7

“There was a rich man whose manager was accused of wasting his possessions. So he called him in and asked him, ‘What is this I hear about you? Give an account of your management, because you cannot be manager any longer.’ “The manager said to himself, ‘What shall I do now? My master is taking away my job. I’m not strong enough to dig, and I’m ashamed to beg—I know what I’ll do so that, when I lose my job here, people will welcome me into their houses.’ “So he called in each one of his master’s debtors. He asked the first, ‘How much do you owe my master?’ “‘Nine hundred gallons of olive oil,’ he replied.

“The manager told him, ‘Take your bill, sit down quickly, and make it four hundred and fifty.’ “Then he asked the second, ‘And how much do you owe?’ ‘A thousand bushels of wheat,’ he replied. “He told him, ‘Take your bill and make it eight hundred.’ “The master commended the dishonest manager because he had acted shrewdly. For the people of this world are shrewder in dealing with their own kind than are the people of the light. I tell you, use worldly wealth to gain friends for yourselves, so that when it is gone, you will be welcomed into eternal dwellings.

Jesus used this parable not to condone the behavior of Steward, but rather to illustrate qualities, that have a necessary place in the life of everyone: our accountability before God. Since we are the stewards of the world, we are accountable to our Lord for the use of talents we were given to do good. Also we are accountable for the care of all thing, that were entrusted to us by our heavenly Father. «Երկրի վրայ գանձեր մի՛ դիզէք ձեզի, ուր ցեցը եւ ժանգը կ՚ապականեն, ուր գողերը պատ կը ծակեն ու կը գողնան: Հապա երկի՛նքը գանձեր դիզեցէք ձեզի, ուր ո՛չ ցեցը եւ ո՛չ ժանգը կ՚ապականեն, ու ո՛չ գողերը պատ կը ծակեն եւ կը գողնան: Որովհետեւ ձեր գանձը ո՛ւր որ է, ձեր սիրտն ալ հո՛ն պիտի ըլլայ»:

Մատթ. 6:19-21 “Do not store up for yourselves treasures on earth, where moths and vermin destroy, and where thieves break in and steal. But store up for yourselves treasures in heaven, where moths and vermin do not destroy, and where thieves do not break in and steal. For where your treasure is, there your heart will be also. Matthew 6:19-21 8

ՍՐԲՈՑՆ ՅՈՎՀԱՆՆՈՒ ԵՐՈՒՍԱՂԷՄԱՅ ՀԱՅՐԱՊԵՏԻՆ ԵՒ ՍՐԲՈՑ ՀԱՅՐԱՊԵՏԱՑՆ ՄԵՐՈՑ ՅՈՎՀԱՆՆՈՒ ՕՁՆԵՑՒՈՅՆ, ՅՈՎՀԱՆՆՈՒ ՈՐՈՏՆԵՑՒՈՅՆ ԵՒ ԳՐԻԳՈՐԻ ՏԱԹԵՒԱՑՒՈՅՆ Տնտեսի Կիրակիին նախորդող Շաբաթ օրը, այս տարի Մարտ 14ին, Հայց. Առաք. Եկեղեցին կը յիշատակէ Ս. Յովհաննէս Երուսաղէմի Հայրապետին եւ Հայ եկեղեցւոյ նշանաւոր աստուածաբանեկեղեցականներ՝ Յովհան Օձնեցի Հայրապետին, Յովհան Որոտնեցի եւ Գրիգոր Տաթեւացի վարդապետներուն օրը: Ս. Յովհաննէս Երուսաղէմի Հայրապետը եղած է յաջորդը Ս. Կիւրեղ Երուսաղէմի հայրապետին՝ 386 թուականին: Ան նշանաւոր եղաւ իր սրբակենցաղ կեանքով, հարուստ կրօնական գիտելիքներով եւ պերճախօս քարոզչութեամբ։ Բարեկամ էր Յովհան Ոսկեբերանի, որուն հետ կը նամակցէր, երբ վերջինս աքսորի մէջ էր։ Պայքար մղեց Պեղագեան աղանդաւորներուն դէմ. Մահացաւ խաղաղ մահով՝ 417 թուականին: Ս. Յովհաննէս Օձնեցի Հայրապետ: Պատմիչները Ս. Յովհաննէս Օձնեցին կը ներկայացնեն որպէս տեսքով յոյժ գեղեցիկ, վայելուչ հասակով, թիկնաւէտ անձ մը, որը կը սիրէր շքեղ հագնուիլ, սակայն կ'ապրէր պահքով, աղօթելով եւ տքնութեամբ: Ազնուական ընտանիքի զաւակ՝ Ս. Յովհաննէս Օձնեցի Հայրապետ ապրած է արաբական տիրապետութեան ու հալածանքներուն շրջանին: Ծնած է 650-ական թուականներուն, Օձուն գիւղին մէջ (Լոռու Մարզ, Հայաստան): Աշակերտած է Թէոդորոս Քռթենաւոր վարդապետին: 717-ին կաթողիկոսական գահ կը բարձրանայ եւ տասնմէկ տարի կը գահակալէ: Հաւա9

քած ու կազմած է Կանոնագիրքը: Նաեւ հեղինակը եղած է բազմաթիւ ճառերու եւ գր ութիւններու, որոնք յստակօրէն կը պարզեն Հայ Եկեղեցւոյ դաւանական սկզբունքները: Իր ծեր տարիքին կը քաշուի ծննդավայրը, ուր խումբ մը վարդապետներու հետ կը նուիրուի աղօթքի եւ ճգնութեան : 728-ին կը կնքէ իր մահկանացուն: Թաղման տեղը յստակ չէ, բայց ժողովուրդը Յովհաննէս Օձնեցիի գերեզմանը կը համարէ Արդվի գիւղի Ս. Յովհաննէս՝ վանքը, որ կը կոչուի նաեւ Սրբանէս վանք: Ս. Յովհաննէս Կաթողիկոսը իր գործունէութեամբ փայլեցաւ թէ՛ գրական եւ թէ՛ վարչական ասպարէզներէն ներս, մեծ հռչակ բերաւ Հայ Եկեղեցւոյն եւ ստացաւ նաեւ Իմաստասէր մականունը: Ս. Յովհաննէս Որոտնեցին ազնուական տոհմի զաւակ էր ՝ Սիւնիքի աոաջին իշխաններու տոհմէն սերուած մեծ իշխան Իվանէի որդին: Ան ծնած է 1315 թուականին Սիւնեաց աշխարհի Որոտն գաւառի Վաղադին գիւղը: Երիտասարդ տարիքէն կը մտնէ եկեղեցական կեանքին մէջ եւ կը նուիրւի գիտութեան եւ ուսուցման: Բարձրագոյն կրթութիւնը կը ստանայ Սիւնիքի Գլաձոր վանքին մէջ, Եսայի Նշեցի նըշանաւոր վարդապետին շունչին տակ: Ապա անոր մահէն ետք՝ 1338-ին, կը փոխադրուի Տաթեւի վանքը, ուր կը հիմնէ Տաթեւի համալսարանը: Ս. Յովհաննէս Որոտնեցի վարդապետ իր կեանքի վերջին եօթը տարիները կ’անցընէ Ապրակունեաց վանքին մէջ: 1388 թուականին կը մահանայ եւ կը թաղուի նոյն վանքին մէջ: Ան իր աշակերտ Գրիգոր Տաթեւացիի միջոցաւ, կը ձգէ հսկայ գրական աշխատանքներ, որոնց մեծ մասը մեկնութիւններ, քարոզներ եւ իմաստասիրական բացատրութիւններ են: Յովհան Որոտնեցին յայտնի էր նաեւ Կախիկ մականունով, որ կը մեկնաբանուի իբրեւ «կախեալ ի սէրն Աստուծոյ»: 10

Ս. Գրիգոր Տաթեւացին յայտնի աստուածաբան էր, մանկավարժ, փիլիսոփայ, մանրանկարիչ ու երաժիշտ: Հայ Առաքելական եկեղեցւոյ սուրբ հայրերէն եւ տօնելի սուրբ մըն էր: Գրիգոր ծնած է 1346-ին, Սիւնեաց նահանգի Վայոց Ձոր գաւառին մէջ: Իր բարեպաշտ ծնողքը, որ կորսնցուցած էին իրենց մանկահասակ որդիները, անդադար աղօթելով՝ Տիրոջմէ զաւակ կը խնդրէին՝ դիմելով Ս. Գրիգոր Լուսաւորչի բարեխօսութեանը: Երբ երեխան աշխարհ եկաւ, անոր տրուեցաւ մկրտութեան անունը՝ Գրիգոր: Վաղ հասակէն Գրիգորը ուսման տուին, եւ ան շուտով հըմտացաւ Սուրբ Գրքի գիտութեան մէջ: Ապա ուսումը շարունակեց Տաթեւի վանքի մէջ՝ աշակերտելով Յովհաննէս Որոտնեցի նշանաւոր վարդապետին: 25 տարեկանին, իր ուսուցչին հետ որպէս ուխտաւոր Երուսաղէմ գտնուած միջոցին կուսակրօն քահանայ կը ձեռնադրուի եւ ապա կը վերադառնայ Տաթեւի վանք: Տարիներ ետք, ան կը ստանայ վարդապետական աստիճաններ: Յովհաննէս Որոտնեցիի մահէն ետք, Գրիգոր կը ստանձնէ Ապրակունեաց վանքի վանահայրութեան պաշտօնը, ուր երկու տարի կը մնայ եւ ապա կը վերադառնայ Տաթեւի վանք եւ կ’ունենայ իր աշակերտները: Մահէն առաջ Ս. Գրիգոր պատարագ կը մատուցանէ, կ'օրհնէ իր աշակերտներն եւ խաղաղութեամբ կ'աւանդէ իր հոգին 1410 թուին: Հայ եկեղեցւոյ դաւանանքի պատմութեան ուսումնասիրութեան առումով կարեւոր նշանակութիւն ունին անոր “Գիրք հարցմանց “եւ “Ոսկեփորիկ “աշխատութիւնները: Լայն գիտելիքներու եւ գիտութեան զարգացման մէջ մատուցած մեծ աւանդին համար Գրիգոր Տաթեւացին իր ժամանակակիցներու կողմէ ստացած է «եռամեծ» պատուաւոր տիտղոսը, որ կը նշանակէ նշանաւոր, մեծահռչակ: 11

COMMEMORATION OF ST. JOHN THE PATRIARCH OF JERUSALEM, ST. JOHN OF OTZOON, ST. JOHN OF VOROTAN AND ST. GREGORY OF DATEV On the third Saturday of Great Lent, this year March 14, the Armenian Apostolic Church commemorates St. John the Patriarch of Jerusalem, as well as Armenian Patriarch St. John of Otzoon, and famous Christian scholars St. John of Vorotan and St. Gregory of Datev.

St. John, Patriarch of Jerusalem, succeeded St. Cyril as Patriarch of Jerusalem (386-417). He grew up with the monks at the monastery of Nitria (Egypt) where he learned about Christianity and the teachings of Origen.

He is remembered for his keen intellect and for being a great orator and a defender of Christianity through his sermons.

St. Hovhan Odznetsi (St. John of Odzoon) was catholicos from 717 to 728, which was a period when Armenia was under Arab rule. He was from a noble family and was born in the village of Odzun in Tashirk province of Greater Armenia (now Lori Province, Armenia) in 650 AC. He was described as being very handsome looking, tall, presented himself in luxurious vestments, but lived by fasting, praying and lead an ascetic lifestyle. According to hagiographer he possessed both spiritual and mental brilliance, hence his nickname 'Philosopher'.

As the Catholicos, St. John managed to withstand the pressures from Arabs and Byzantine. He also convened councils in Dvin and Manazkert (Manzikert) to discuss doctrinal and other important matters of the Church. His book ‘Canons of the Armenians' is the first Armenian collection in volumes containing ecclesiastical canons and laws. He was the author of many theological works, wrote sermons and sharakans (hymns).

St. Hovhannes of Odzun passed away in 728 AC and was buried near the church of Srbanes (St. Hovhannes) in the village of Ardvi, near Odzun.

Hovhan Vorodnetsi (St. John of Orodni) was born in 1315. St. John of Vorotan, or Hovan Vorotnetsi, was a renowned theologian, philosopher and scholar. He was the son of Noble IvanĂŠ of Syunik. Following his ordination, he served at the monasteries of Klatzor and Datev.

He dedicated most of his efforts toward the preservation of the orthodox faith, and against the attempt to merge the Armenian Church with the Latin Church. He wrote commentaries on the Gospel of John and the 12

epistles of St. Paul. Over the years of his extensive work St. John founded the theological seminary of Datev. He was numerous philosophical works, sermons and commentaries, most of which were edited and duplicated by his great student St. Gregory of Tatev.

Krikor Datevatsi (St. Gregory of Datev), born in 1346 in the province of Vayots Tsor, is perhaps the best known of the four. His pious parents, who lost their young children, incessantly prayed God to send them another child, asking the intercession of St. Gregory the Illuminator before Lord.

When the child was born, he was given a baptismal name Gregory. At seven years old Gregory began his education and soon excelled in his knowledge of Scripture. He continued his education in the Tatev monastery and was the student of St. John Vorodnetsi. He was a brilliant scholar, knew Latin fluently and had studied the Greek philosophers extensively. He is regarded to be one of the greatest teachers of the Armenian Church. His most famous work is the Book of Questions (Kirk Hartsmants), which examines questions of faith.

To this day generations of scholars and theologians study the literary heritage of Saint John of Tatev. Few of his numerous works have survived - "The Book of Questions", "Vosceporik", Summer and Winter volumes of "Book of Sermons", numerous commentaries, and other writings, as well as two Gospels illustrated by the saint. ՄԻՋԻՆՔ Միջինք անունը տրուած է Մեծ Պահքը կիսող օրուան: Սովորաբար, Միջինքը կ'իյնայ Անիրաւ Տնտեսի Կիրակիէն յետոյ, Մեծ Պահքի չորրորդ Չորեքշաբթի օրը կամ 24-րդ օրը, որ այս տարի Մարտ 18-ին է: Միջինքը կրօնական յատուկ իմաստ չունի, բայց Միջինքէն սկսեալ՝ Խաղաղական ժամերգութեան աւարտին՝ կ'երգուի Ստեղի շարականը: Միջինքին Պահքը չի ընդհատուիր: MEDIAN DAY OF GREAT LENT (MIJINK) The Median day of Great Lent is the 24th day of the Great Lent, which falls on the Wednesday following, the Sunday of the Steward (this year March 18). This means the Great Lent is Half way past. The Median Day of Lent does not have a religious meaning and therefore is not celebrated by a special service. However, from this day on, the hymns of Stegh are included in the Peace Service.

13

Requsted by Mr. & Mrs. Krikor and Narine Kaltakjian & Family Mr. & Mrs. Levon and Sella Kaltakjian & Family Mr. & Mrs. Shahe and Mary Darakjian & Family In Memory of

The Late ELIZ KALTAKJIAN On the occasion of 40th day of her passing and

The Late SARKIS KALTAKJIAN On the occasion of 20th anniversary of his passing

All deceased members of Kaltakjian & Parseghian families

Requsted by Mrs. Sara Tomassian Children & Grand Children In Memory of

The Late NOUBAR TOMASSIAN On The occasion of 3rd anniversary of his passing As well as All deceased members of Tomassian, Krajian, Baghoumian, Mardirossian and Manougian Families

14

Requsted by Mr. & Mrs. Tim Dimopoulos & Talin Tajerian Dimopoulus In Memory of

The Late SIRVART KOUYOUMDJIAN On the occasion of 1st anniversary of her passing

Requsted by Mr. Soghig Bakoyan Ms Maral Bakoyan and Mr. Mikhaeel Rasho Bakoyan In Memory of

The Late JANET RASHO BAKOYAN

ՑԱՒԱԿՑԱԳԻՐ Ս. Երրորդութիւն Հայց. Առաք. Եկեղեցւոյ Հոգեւոր Հովիւը, Հովիւի Օգնականն ու Ծխական Խորհուրդը խորին ցաւակցութիւններ կը յայտնեն ննջեցեալ՝

ԱՐԱՔՍԻ ՔԷՍԹԷՔԵԱՆԻ ընտանիքին եւ հարազատներուն

CONDOLENCES The Pastor, Pastor’s Assistant and the Parish Council of the Holy Trinity Armenian Church extend their condolences to family members and ask faithful parishioners to pray for the departed soul of

THE LATE ARAXIE KESTEKIAN

15

Donations Received Between March 8-12 Louma: Mrs. Lucy Garabedian $90, Mr. Garbis Bedrosyan $60, Mr. & Mrs. Ares & Elmas Mamsoglu $40, Sunday school: Mr. Zareh Avakian $100 General: Mr. Avak Garibyan $1500, Ms Janet Owedesian $50 Membership: Mr. & Mrs. Kevork & Sossi Barounian, Mrs. Houry Aznavourian In Memory of: The Late Vasken Bodouryan: Mr. Arthur Bodourian $200, Mrs. Arpi Tokmak $150, Mrs. Arusyak Atamer $100 The Late Arsham Cizmeciyan: Mrs. Hilda Cizmeciyan $30 The Late George Sarvarian: Rose Aharonian $100 The Late Eliz Kaltakjian: Mr. Stephen Tchilinguerian $50

Ս. Սեղանի ծաղիկներու նուիրատու՝

ՏԷՐ ԵՒ ՏԻԿԻՆ ՄԱՏԱԹ ԵՒ ԹԱՄԱՐ ՄԱՄՈՒՐԵԱՆ ԵՒ ԸՆՏԱՆԻՔ Ի Յիշատակ

ԲԵՆԻԱՄԻՆ ՄԱՄՈՒՐԵԱՆԻ Ս. Խորանի Ծաղիկներու պատրաստում՝

“Ken’s Flowers” The Altar Flowers are sponsored by

MR. & MRS. MADAT & TAMAR MAMOURIAN & FAMILY In Memory of

The Late BENJAMIN MAMOURIAN Altar Flowers provided by

“Ken’s Flowers”

16

Ս. ԽՈՐԱՆԻ ԾԱՂԻԿՆԵՐ ԵՒ ՇՈՂ ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ Բարեպաշտ հաւատացեալներ, Անոնք, որոնք կը փափաքին ստանձնել Ս. Խորանի կիրակնօրեայ ծաղիկի նուիրատուութիւնը, ի յիշատակ իրենց ննջեցեալ հարազատներուն կամ այլ ուրախ առիթներու համար, կը խնդրենք կապ պահել, հեռաձայնելով եկեղեցւոյ գրասենեակ ***

ALTAR FLOWERS & SHOGH BULLETIN Parishioners, who would like to sponsor Shogh Bulletin and the Altar flowers in memory or in honour of their loved ones on a special occasion, please contact the church office.

You are welcome to register your name & contact info on the calendar stand located at Church lobby.

Tel: 416-431-3001 Email: info@TorontoArmenianChurch.com

APPRECIATION We extend our appreciation to those who support the Holy Trinity Armenian Church through their heartfelt donations. As a donor, if you prefer to stay anonymous, please contact the Church office and inform the administration.

Tel: 416-431-3001 Email: info@TorontoArmenianChurch.com

17

ՍԲ. ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԻՒՆ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԵՒ ԲԱՐԵՒ ԿԵԴՐՈՆԻ ՇԱԲԱԹԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԷՈՒԹԵԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՅՑ ԿԻՐԱԿԻ Ս. Պատարագ – Իւրաքանչիւր Կիրակի առաւօտ 9:30 ժամերգութիւն եւ Բժշկութեան Աղօթք Հիւանդներու համար 10:30 Սուրբ Պատարագ 12:00 Հոգեհանգիստ 12:30 Արեւագալի Ժամերգութիւն 10:30 - 13:00 «Մարիօ Կիւմուշճեան» Հոգեւոր Գրադարան 10:30 - 12:30 Կիրակնօրեայ Վարժարան (3-14 տարեկաններու համար) ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ 19: 30 –ին Խաղաղական եւ Հանգստեան Ժամերգութիւն ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ 20:00-ին Աստուածաշունչի Սերտողութիւն (Անգլերէն) 19:00 - 20:00 «Սասուն» պարախումբի կրտսերներու փորձ 20:00 - 22:00 «Սասուն» պարախումբի աւագներու փորձ ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ 10:30 - Արեւագալի Ժամերգութիւն 11:00 Աստուածաշունչի Սերտողութիւն (Հայերէն) ՈՒՐԲԱԹ 19: 30 -ին Խաղաղական եւ Հանգստեան Ժամերգութիւն 20:00 -ին Զրոյց Քահանայի հետ 20:00 - 22:30 Ընտանեկան Երեկոյ (Potluck, խաղեր, երաժշտութիւն) 19:00 - 20:00 «Սասուն» պարախումբի կրտսերներու փորձ 20:00 – 22:00 «Սասուն» պարախումբի աւագներու փորձ ՇԱԲԱԹ 9:30-13:30 - Սուրբ Սահակ եւ Սուրբ Մեսրոպ Ազգային Շաբաթօրեայ Վարժարան 13:30-14:30 – Արտադասարանային ծրագիր (գծագրութիւն, մարզանք, պար, ճատրակ) Վայր՝ 25 Forest Manor Rd, North York.

18

HOLY TRINITY ARMENIAN CHURCH AND BAREV CENTRE’S WEEKLY SCHEDULE OF ACTIVITIES SUNDAY Divine Liturgy – Every Sunday 9:30 am Morning Service & Prayer for the sick 10:30 am Divine Liturgy 12:00 pm Requiem Service 12:30 pm Sunrise Service 10:30 am to 12:30 pm “Mario Gumushdjian” Christian Library 10:30 am to 12:30 pm Sunday School for 3 to 14 years old children TUESDAY 8:00 pm to 9:30 pm Bible Study in English 7:00 pm to 8:00 pm “Sassoun” Dance Ensemble Practice (Juniors) 8:00 pm to 10:00 pm “Sassoun” Dance Ensemble Practice (Seniors) WENDESDAY 7:30 pm Peace and Rest Services THURSDAY 10:30 am Sunrise Service 11:00 am Bible Study in Armenian FRIDAY 7:30 pm Peace and Rest Services 8:00 to 9:00 pm Conversation with Clergy 8:00 to 10:30 pm Family Gatherings (Potluck, games, music & more) 7:00 to 8:00 pm “Sassoun” Dance Ensemble Practice (Juniors) 8:00 to 10:00 pm “Sassoun” Dance Ensemble Practice (Seniors) SATURDAY 9:30 am to 1:30 pm - St. Sahag and St. Mesrob Armenian Saturday School 1:30 pm to 2:30 pm - After school programs (Arts, Sports, Dance, Chess) Location: 25 Forest Manor Rd, Toronto www.armenianschool.ca 19

ՀԱՒԱՏՈՎ ԿԸ ԽՈՍՏՈՎԱՆԻՄ Ս. Ներսէս Շնորհալի Աշխարհաբար 1. Հաւատքով կը խոստովանիմ Քեզ եւ կ’երկրպագեմ Քեզի՝ Հայր, Որդի եւ Սուրբ Հոգի, անեղ եւ անմահ բնութիւն, մարդերուն, հրեշտակներուն եւ ամէն էակներուն ստեղծիչը. Ողորմիր Քու արարածներուդ եւ ինծի՝ բազմամեղիս: 2. Հաւատքով կը խոստովանիմ Քեզ եւ կ’երկրպագեմ Քեզի անբաժանելի լոյս, միասնական Սուրբ Երրորդութիւն եւ մէկ Աստուածութիւն, լոյսը ստեղծող եւ խաւարը հալածող. իմ հոգիէս դուրս հալածէ մեղքի եւ անգիտութեան խաւարը եւ լուսաւորէ իմ միտքս հաճոյքով աղօթելու Քեզի այս ժամուն եւ ընդունելու իմ խնդրանքներս. ողորմիր Քու արարածներուդ եւ ինծի՝ բազմամեղիս: 3. Երկնաւոր Հայր, Աստուած ճշմարիտ, որ ղրկեցիր Քու սիրելի Որդիդ փնտռելու մոլորած ոչխարը, ես մեղանչեցի երկինքին եւ Քու առջեւդ. ընդունէ՛ զիս ինչպէս անառակ որդին եւ հագցուր ինծի առաջին պատմուճանը որմէ մերկացայ մեղքին պատճառով. ողորմիր Քու արարածներուդ եւ ինծի՝ բազմամեղիս: 4. Որդի Աստուծոյ, ճշմարիտ Աստուած, որ իջար հայրական ծոցէն եւ մարմին առիր սուրբ կոյս Մարիամէն մեր փրկութեան համար, խաչուեցար, թաղուեցար, մեռելներէն յարութիւն առիր եւ համբարձար փառքի մէջ դէպի Հայրը. մեղանչեցի երկինքին եւ Քու առջեւդ. յիշէ զիս ինչպէս աւազակը երբ գաս Քու արքայութեամբդ. ողորմիր Քու արարածներուդ եւ ինծի՝ բազմամեղիս: 20

21

ԶՐՈՅՑ ՔԱՀԱՆԱՅԻ ՀԵՏ Ամէն Ուրբաթ Խաղաղական/ Հանգստեան Ժամերգութիւն երեկոյեան ժամը՝ 7:30-ին Հանդիպում- զրոյց քահանայի հետ երեկոյեան ժամը՝ 8:00-ին Մարտ ամսուայ նիւթը՝

ԱՌԱՔԻՆՈՒԹԻՒՆՆԵՐՆ ՈՒ ՄՈԼՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ Ուրբաթ, 20 Մարտ

ՈՂՈՐՄԱԾՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ԱԳԱՀՈՒԹԻՒՆ «Ո՛չ մէկ բան ըրէք հակառակութեամբ կամ սնափառութեամբ. հապա՝ խոնարհութեամբ ուրիշը ձեզմէ գերազա՛նց համարեցէք» Փիլիպպեցիս 2։4

Զրոյցները պիտի վարեն՝ Գանատահայոց Թեմի Փոխառաջնորդ եւ Հոգեւոր Հովիւ

Տէր Զարեհ Ա. Քհնյ. Զարգարեանը Հոգեւոր Հովիւի Օգնական

Տէր Հայարի Քհնյ. Թանաշեանը Սիրով կը հրաւիրենք մեր հաւատացեալները ներկայ գտնուելու այս հոգեպարար արարողութեան, եւ մասնակցելու այս խիստ շահեկան զրոյցներուն, ուր պիտի ներկայացուին եւ քննարկուին մեզ յուզող նիւթեր քրիստոնէական տեսանկիւնէ:

22

Ս. ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԵԱՅՑ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻ HOLY TRINITY ARMENIAN APOSTOLIC CHURCH Գանատահայոց Թեմի Փոխառաջնորդ Հոգեւոր Հովիւ Տ. Զարեհ Աւագ Քհնյ. Զարգարեան

Vicar of Armenian Church Canadian Diocese and Parish Priest Rev. Archpriest Fr. Zareh Zargarian

Հոգեւոր Հովիւի Օգնական Տ. Հայարի Քհնյ. Թանաշեան

Pastor’s Assistant Rev. Fr. Hayari Tanashian

Church Office Hours: Monday to Friday - 9:00 AM to 4:00 PM Executive Secretary, Ani Sarvarian Ani@TorontoArmenianChurch.com Administrative Secretary, Betty Panossian Betty@TorontoArmenianChurch.com 920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com info@TorontoArmenianChurch.com 23