Spiritual Bread - June 20, 2020 - Հոգեւոր Հաց

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Շաբաթ/ Saturday 20 Յունիս/ June, 2020- No. 70

ՅԻՇԱՏԱԿ ՍՐԲՈՅՆ ՆԵՐՍԻՍԻ ՄԵԾԻ ՀԱՅՐԱՊԵՏԻՆ ԵՒ ԽԱԴԱՅ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԻՆ

920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com / info@TorontoArmenianChurch.com

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ Հ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Ստեղծուածների մէջ անդասելի այս մանրուքներից յետոյ երկրային` Խօսքիս ընթացքը բարձրացնեմ պիտի մինչեւ մեծագոյն արարածները, Ահաւորի արդար եւ անաչառ գործերի մասին ճառաբանելով, Բայց եթէ նոյնիսկ շատ մօտիկ լինեն նրանք Աստծոյ, Ինչպէս որ էին նահապետները մեր աստուածամերձ, Եւ կամ մաքրագոյն, ինչպէս եղել են մարգարէները, Կամ անբծագոյն, ինչպէս առաքեալները, Կամ ընտրելագոյն, ինչպէս մարտիրոսները,Զո՜ւր է նրանցից հոգու փրկութիւն յուսալ ինձ համար, 2

Եթէ դու, ո՜վ աննուազ բարի եւ անփոփոխ խնամակալութիւն Եւ անպակաս ողորմութիւն, ցոյց չտաս ինձ քո մարդասիրութիւնը: Բ Զի եթէ նոյնիսկ Աբրահամին իրե՛ն ձայն արձակեմ, Ինչպէս ընչեղի ողորմագին առակն է ինձ ուսուցանում, Տապից պապակուելիս անգամ նա մի կաթիլ ջուր չի կարող տալ ինձ, Քանի որ նա էլ մարդ է` մարդկային անճարակութեամբ: Եթէ Մովսէսին դիմեմ` նա էլ է համակուած դարձեալ նոյն տկարութեամբ, Զի անզօր եղաւ փրկել այն մարդուն, Որն իր վառելիք ցախի պաշարը շաբաթ օրն էր հաւաքում: Եթէ Ահարոնին` նա եւս ուրիշին աղաչելու կարիք զգաց, Իսկ եթէ Դաւթին իր բոլոր բարի գործերով հանդերձ` նա էլ չմնաց անմեղադրելի. Իսկ եթէ Նոյին, Յոբին դիմեմ ես, կամ Դանիելին` Եզեկիէլ մարգարէն նրանց անուններն յիշատակելով, Այսպէս խօսեց նրանց մասին` Աստծուց ներշնչուած."Կենդանի եմ ես, ասում է Տէրը, թէ նրանք չպիտի կարողանան Ազատել իրենց ուստրերին ու դուստրերին վերահաս բարկութիւնից, Այլ միայն իրենք պիտի ազատուեն": Իսկ եթէ դիմեմ հաւատքի վէմին` Պետրոսին, Քո խնամքներից դոյզն-ինչ խորթացած` նա՛ եւս ենթարկուեց իմ մոլորանքին, Թողնում եմ այստեղ յիշել մէկ առ մէկ այն շատ-շատերին, Որոնք անձնատուր եղան զանազան տեսակ կրքերի, Թէեւ յաւիտեան երջանիկ լինեն: 3

Դրանցից մէկն է Հովաս անունով ոմն մարգարէ, Որի աստուածառաք սպասաւորութեան մէջ մարդկօրէն գայթակղութիւնը Անբացատրելի է մնում շատերին, ինչպէս էլ որ մեկնաբանուի: Գ Եւ քանզի սահմանափակ է մարդկանց փրկութեան կարողութիւնը, Նրանք իրենք էլ ողորմութիւն գտան բարերարիդ կողմից եւ ամենակալիդ շնորհիւ զօրացան, Կոչուեցին պաշտպանողիցդ եւ հնարաւորիցդ քաւուեցին, Ներուեցին աազատարարիցդ եւ անախտականիցդ բժշկուեցին, Կենսագործուեցին անապականիցդ եւ նորոգողիցդ լուսաւորուեցին: Հետեւապէս, գիտենալով չափն ու սահմանը հողածին բնութեանս, Որպէս հարազատ նմանակիցներ` Ի վստահութիւն յուսահատներին եւ ի խրախոյս` Ահա եւ քեզ եմ դիմում ես միայն, Որդի՛դ կենդանի Աստծոյ` Քրիստոս, օրհնեալ ամէն ինչի մէջ: Եւս առաւել կճշմարտուեն վերոգրեալ օրինակները, Եթէ այստեղ, այս աղօթքի մէջ յիշենք նմանօրինակ Եւ այս խօսքն արդար, որ երջանիկ իմաստուններից մէկն է ասել, Թէ` "Բարի է Տիրոջ ձեռքն ընկնելը, եւ ոչ թէ մարդկանց. Զի, ինչպէս որ մեծ է նա, այդպէս էլ մեծ է նրա ողորմութիւնը": Ու թէեւ այս խօսքով Դաւթին էր ակնարկում, Բայց երբ որ երեք աստուածային հարուածներ էին առաջադրւում նրան, 4

Նա ինքը յօժար, կամաւոր կերպով սատակիչ մահուան դատավճիռն ընտրեց, Ընդունելով այն իբրեւ կենդանութիւն, որ Քրիստոսի հաւատքով կաճի եւ կզօրանա, Քան թէ միւս երկու այն հարուածները, որոնք տանջում են ու չեն ողորմում: Եւ սակայն անյարմար չի լինի, որ ես էլ այդ խօսքից օրինակ վերցնեմ իմ կորած հոգու համար, Որ տոչորւում է ապրելու հնար գտնելու տենչով: Այսպիսով, սակայն, իմ ողբերգական այս մատեանի մէջ,Առանց որի չի կարելի մօտենալ Տիրոջը,Ես ոչ թէ նուաստացնում եմ փրկուածներին, այլ փրկչի անունն եմ պսակում Եւ նրա շնորհն եմ բարեհռչակում բոլորին. Ու խոստովանում եմ հաստատ խօսքով, թէ նոյնիսկ նրանք, Որոնք շա՜տ բարձր են թռչում իրենց սուրբ վարքի թեւերով, Կարօտ են դարձեալ քո ողորմութեան դեղ ու դարմանին: Դ Ուստի եւ ահա, դու կեանք, փրկութիւն ու բժշկութիւն, Դու անմահութիւն, լուսաւորութիւն ու երանութիւն, Անդորրացրո՛ւ ինձ իմ մեղքերի չարչարանքներից, Որպէսզի ինքս ինձ ընդմիշտ մեղադրող հեծութիւնների Ձանձրացուցիչ թախանձանքներից հանգստանաս եւ դո՛ւ Որ ոչ այլ ինչով, այլ միայն մարդկանց փրկութեամբ ես պարարւում, Օրհնեա՜լ յաւիտեանս. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Սուրբ ես, Տէ՛ր Աստուած մեր, Հզօր եւ Փառաւորեալ, որ քերովբէական կառքերուն մէջ կը նստիս եւ Քու արարածներուդ 5

վրայ լոյս կը ծագեցնես: Լուսաւորէ՛ մեզ, Տէ՛ր, առաւօտեան այս ժամուն, որպէսզի, ցերեկուայ լոյսին ծագումով, մեր վրայ Քու մարդասիրութեանդ գութը ծագի: Հեռացո՛ւր մեզմէ, Տէ՛ր, սատանային խաբեութիւնը եւ անոր բռնութիւնը խորտակէ՛ աղօթքներով եւ բարեխ»սութեամբ բոլոր սուրբերու: Երկիրը պտղաբե՛ր դարձուր Քու ծառաներուդ սնունդին համար, որոնցմէ հանապազ փառաւորվելով կը գովուըէ Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ 12: 1-8 Այդ ատեն Յիսուս՝ Շաբաթ օր մը՝ գնաց արտերու մէջէն. իր աշակերտները՝ անօթենալով՝ սկսան ցորենի հասկեր փրցնել եւ ուտել: Երբ Փարիսեցիները տեսան՝ ըսին անոր. «Ահա՛ քու աշակերտներդ կը գործեն, մինչդեռ արտօնուած չէ գործել Շաբաթ օրը»: Ան ալ ըսաւ անոնց. «Չէ՞ք կարդացեր Դաւիթի ըրածը, երբ ինք եւ իրեն հետ եղողները անօթեցան. մտաւ Աստուծոյ տունը, ու կերաւ առաջադրութեան հացերը, որ ո՛չ իրեն արտօնուած էր ուտել, ո՛չ ալ իրեն հետ եղողներուն, բայց միայն քահանաներուն: Կամ թէ Օրէնքին մէջ չէ՞ք կարդացեր թէ քահանաները կը սրբապղծեն Շաբաթը տաճարին մէջ՝ Շաբաթ օրերը, եւ անպարտ են: Բայց կը յայտարարեմ ձեզի թէ այստեղ տաճարէ՛ն աւելի մեծ մէկը կայ: Եթէ գիտնայիք թէ ի՛նչ ըսել է. “Կարեկցութի՛ւն կ՚ուզեմ, ու ո՛չ թէ զոհ”, այն ատեն չէիք դատապարտեր անպարտները. որովհետեւ մարդու Որդին տէրն է Շաբաթին»: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները 6

քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ Խաչով Տիրոջը աղաչենք, որպէսզի սրանով փրկէ մեզ մեղքերէն եւ Իր ողորմութեան շնորհով պահէ մեզ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, ապրեցու՛ր եւ ողորմէ՛: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, 7

արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

֍

8

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 70 Speaking with God from the Depths of the Heart A Now let me lift this discussion from the lowly things of earth unworthy of being considered part of creation to the higher things.

Let me speak of God’s serious and stern Last Judgment from which there is no escape.

Even those the closest to God such as the Patriarchs or the most saintly such as the Prophets, or the most spotless such as the Apostles, or the truly chosen such as the martyrs, if you did not grace them with your love toward mankind, 9

with your undiminishing goodness, unchanging providence and unending mercy, they would be no use for my salvation.

B For even if I were to call to Abraham himself with a parched mouth, as taught by the parable of the rich man, Abraham would not provide so much as a drop of water, since he too is bound by our common humanity.

And if I were to call to Moses, also a captive of human frailty, it would be useless for he could not save even the man gathering branches on the Sabbath.

And as for Aaron, he himself needed an intercessor.

And David, he too was blamed despite his abundant good deeds.

Then there are Noah, and Job and Daniel, as the prophet Ezekiel explained, inspired by God: “As I live, said the Lord God, they shall deliver neither sons nor daughters from the fury to come, only they themselves shall be saved.�

As for Peter, the rock of faith, no sooner was he out of your providential care than he succumbed to human anxieties.

I leave unmentioned multitudes of others humbled by various human frailties who are, nevertheless, among the eternally blessed, for example, the prophet Josiah who blasphemed even at the altar during the divine liturgy.

Like these there are many more making up an inexplicable mystery susceptible to various interpretations.

10

C And since human power to reach salvation is finite, we are objects of your mercy, beneficent God, and fortified by you, Almighty, called by you, God protector, and pardoned by you, God for whom everything is possible, graced by you, God our liberator, and cured by you, God our healer, granted life by you, God incorruptible, and granted light by you, God our renewer.

Therefore, acknowledging the limitations of my earth-born nature, but taking courage from those you have comforted, I petition only you, Son of the living God, Christ blessed in all things.

What is written above is further justified when we recall the wisdom written in the same spirit as this prayer: “It is better for a happy wise man to fall into the hands of the Lord, than to fall into the hands of men, for the greater the power, the greater the mercy.�

These words also suit David, who when faced with three penalties posed by God willingly chose a horrible death, displaying faith reminiscent of the living Christ, preferring death to the two lesser penalties that involved torment without mercy.

And if I apply these words to myself searching to sustain my lost soul, it would not be stretching the truth.

For in this book of lamentations 11

I seek not to disparage those who have been rescued, for without them how would we approach the Lord?

Instead I aim to glorify the name of our Savior, and praise his grace before all people, proclaiming those who have been raised by high deeds through the forever coveted salve of compassion.

D Even as you are life, you are salvation, you are the cure, you are immortality, you are bliss, you are enlightenment.

Grant me peace from the torment of my sins, so that you might also have rest from my incessant, whining self-reproaches, you who thrive on nothing but the salvation of us humans.

Blessed forever.

Amen.

PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy O Lord our God, mighty and glorified, who sittest on the cherubic chariots and sendest forth light upon thy creatures. Enlighten us, O Lord, in this hour of morning, so that at the rising of the light of this day there may arise unto us the compassion of thy lovingkindness. Send away from us, O Lord, the deceit of Satan and crush his tyranny through the prayers and intercession of all the saints.

Also make our land fruitful for the nourishment of thy servants, by whom is always glorified and praised thy all- holy Trinity, now and always and unto the ages of ages. Amen: 12

GOSPEL ACCORDING TO MAYYHEW: 12: 1-8 At that time Jesus went through the grainfields on the Sabbath.

His disciples were hungry and began to pick some heads of grain and eat them. When the Pharisees saw this, they said to him, “Look!

Your disciples are doing what is unlawful on the Sabbath.”

He answered, “Haven’t you read what David did when he and his companions were hungry? He entered the house of God, and he and his companions ate the consecrated bread—which was not lawful for them to do, but only for the priests. Or haven’t you read in the Law that the priests on Sabbath duty in the temple desecrate the Sabbath and yet are innocent? I tell you that something greater than the temple is here. If you had known what these words mean, ‘I desire mercy, not sacrifice,’ a you would not have condemned the innocent. For the Son of Man is Lord of the Sabbath.”

PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen.

13

LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy.

Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us.

PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace.

Deliver from enemies visible and invisible.

Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages.

Amen.

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit.

Depart in peace and the Lord be with you all. Amen.

14

15