Wijzer in geld Geldspecial 2026

2026

GELDSPECIAL Initiatief van

Geldsprookjes te mooi om waar te zijn?

Nieuwe kerndoelen voor het po en vo

Onderwijsplatform voor leren omgaan met geld

Het nieuwe thema van de Week van het geld nodigt uit tot nieuwsgierigheid én kritisch nadenken

Financiële educatie krijgt structurele plek in het onderwijs

Geldlessen.nl biedt lesmateriaal, gastlessen, trainingen en ondersteuning aan alle scholen

WIG Magazine Back_Cover_Colofon_Inhoud_Voorwoord_26.indd 1

01-12-2025 14:02

23 t/m 27 maart 2026

Doe mee met de Week van het geld

Gratis aanbo d vo PO, VO or en MBO

Stap met je klas in de wereld van geldsprookjes! Met het thema ‘Geldsprookjes - te mooi om waar te zijn?’ ontdekken jongeren via klassieke sprookjes in een modern jasje hoe ze misvattingen over geld herkennen, slimme reclametrucs doorzien en hun verwachtingen over geld realistisch houden. Meedoen is leuk én eenvoudig met ons gratis aanbod.

Hoe kun je meedoen aan de Week van het geld?

Gastlessen Vraag voor jouw klas een gratis gastles aan die wordt gegeven door een financieel expert van bijvoorbeeld een bank, verzekeraar, pensioenfonds of het ministerie van Financiën.

Meer informatie & aanvragen: weekvanhetgeld.nl/gastles

Themapakketten Bestel het gratis Geldsprookjes themapakket en geef eenvoudig je eigen geldles!

Per onderwijsniveau zijn pakketten boordevol (les)materiaal beschikbaar met o.a. interactieve lessen, explainervideo’s en voor elk niveau een unieke educatieve activiteit:

Kleurplaten

Doeboekje & Doebladen

Activerende opdracht Vid

eo

PO groep 1 & 2

PO groep 3 t/m 8

VO & MBO

Meer informatie & bestellen: weekvanhetgeld.nl/themapakket

COLOFON

25415 FIN WIG - WvhG'26 - Advertentie Geldspecial-200x220mm.indd 1

Deze Geldspecial is gemaakt in opdracht van Wijzer in geldzaken, een platform waarin partners uit de financiële sector, de wetenschap, de overheid en consumentenorganisaties hun krachten bundelen om Nederlanders voor te bereiden op het maken van financiële keuzes.

Coördinatie en eindredactie Fabiënne Rauwers en Tanja Verdenius, Wijzer in geldzaken. Eva Colen en Wiesette Haverkamp, EDG Media.

Vormgeving Martin Hollander, EDG Media. Coverillustratie Today.

Beeld Erwin Winkelman Fotografie, Patrick van Katwijk, Getty Images, Shutterstock.

INHOUD

19-11-2025 15:52

4

Financiële educatie krijgt structurele plek in het onderwijs

© Copyright  Wijzer in geldzaken

WIG Magazine Back_Cover_Colofon_Inhoud_Voorwoord_26.indd 2

01-12-2025 14:03

GELDSPECIAL

VOORWOORD

Vijftien jaar geld in de klas

T

oen ik in  erevoorzitter werd van platform Wijzer in geldzaken en de eerste Week van het geld opende, zag de wereld er heel anders uit.

Medewerkers van banken, verzekeraars en financiële instellingen gaven gastlessen op tientallen basisscholen over het belang van goed omgaan met geld. Destijds hadden veel kinderen nog een fysieke spaarpot en van een Tikkie sturen had niemand gehoord.

Hare Majesteit Koningin Máxima Erevoorzitter Wijzer in geldzaken

Inmiddels is de Week van het geld uitgegroeid tot een van de grootste projectweken in het onderwijs. We bereiken nu honderdduizenden leerlingen en studenten op basisscholen, in het voortgezet onderwijs en het mbo met lespakketten en gastlessen die passen bij hun belevingswereld. Uit internationaal vergelijkend onderzoek blijkt dat Nederlandse jongeren hoog ‘Ik zie hoe belangrijk het is om scoren op financiële geletterdin de klas met elkaar het gesprek heid. Financiële educatie staat aan te gaan over goed omgaan bovendien in de kerndoelen voor het funderend onderwijs. Hiermet geld en om zorgen mee is een basis gelegd om in bespreekbaar te maken’ de klas structureel aandacht te besteden aan thema’s als sparen, schulden en risico’s. Ook na een opleiding blijft financiële educatie belangrijk, bijvoorbeeld bij grote levensgebeurtenissen als trouwen en bij aankopen met grote financiële gevolgen zoals een huis.

Ons werk is nog lang niet gedaan. De jeugd wordt al op steeds jongere leeftijd geconfronteerd met geldkeuzes die vragen om goede financiële vaardigheden.

Denk aan achteraf betalen, beïnvloeding door influencers en verleidingen rondom geldcriminaliteit. Het is makkelijker en aantrekkelijker dan ooit om geld uit te geven.

In de afgelopen vijftien jaar heb ik vele geldlessen bijgewoond en met kinderen, jongeren en docenten gesproken. Ik zie hoe belangrijk het is om in de klas met elkaar het gesprek aan te gaan over goed omgaan met geld en om zorgen bespreekbaar te maken, zodat jongeren waar nodig sneller hulp kunnen krijgen.

Dank aan allen die zich keer op keer inzetten voor de Week van het geld. Samen helpen we jongeren aan een goede basis voor een financieel gezonde toekomst.

25 15:52

8

Week van het geld 2026 Geldsprookjes - te mooi om waar te zijn?

6 Geldlessen: Het onderwijsplatform 10 Geld maakt gelukkig 14 Wijs met je geld Het sprookje 15 Het Geldsprookjes themapakket over gratis 16 Slapend rijk worden 18 Geldzorgen zijn voor later geld

12

3

WIG Magazine Back_Cover_Colofon_Inhoud_Voorwoord_26.indd 3

01-12-2025 14:03

GELDSPECIAL

NIEUWE KERNDOELEN

Financiële educatie krijgt structurele plek in het onderwijs Leerlingen leren rekenen, lezen en schrijven – maar leren omgaan met geld is minstens zo belangrijk. Met de nieuwe kerndoelen wordt financiële educatie officieel onderdeel van wat leerlingen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs moeten leren. Daarmee ligt er een expliciete opdracht voor scholen om met financiële vaardigheden aan de slag te gaan. Wijzer in geldzaken ondersteunt het onderwijs hierbij.

I

n opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) werkt SLO met de onderwijssector aan een nieuw curriculum.

Voor het basisonderwijs, onderbouw voortgezet onderwijs en het speciaal onderwijs worden daarin kerndoelen vastgelegd: wat leerlingen aan het eind van hun ‘Leerlingen komen schooltijd moeten kennen, kunnen en ervaren. op steeds jongere

leeftijd in aanraking met geld’

Financiële educatie stond al langer op de onderwijsagenda, maar hoe dit structureel een plek moest krijgen in de klas, en binnen de leergebieden, bleef lang onduidelijk. Dat verandert nu. Jochem Valkema, programmamanager Geldlessen bij Wijzer in geldzaken, juicht het toe dat financiële vaardigheden in de geactualiseerde kerndoelen voor het leergebied mens en maatschappij zijn opgenomen.

“Dit biedt talloze aanknopingspunten om kinderen en jongeren op school te helpen verantwoord met geld om te gaan.”

URGENTIE VOOR HET OPNEMEN IN CURRICULUM Michiel Bart, curriculumontwikkelaar bij SLO, was nauw betrokken bij de ontwikkeling van de kerndoelen voor het leergebied mens en maatschappij. “Met de opkomst van achteraf betalen, gokmogelijkheden en talloze digitale verleidingen wordt geld uitgeven eenvoudiger én risicovoller.” Jochem onderstreept deze urgentie: “Leerlingen komen op steeds jongere leeftijd in aanraking met geld. Via sociale media zijn ze direct te benaderen en te beïnvloeden en vormen zo een grote groep potentiële consumenten.”

Financiële educatie kan die prikkels niet wegnemen, benadrukt Michiel. “Maar het helpt leerlingen wel om financiële verleidingen beter te herkennen en zich bewuster hiervan te worden.”

JONG GELEERD…

Michiel Bart

In de kerndoelen van mens en maatschappij is ervoor gekozen financiële educatie al in het basisonderwijs op te nemen. “Zo leren we jonge leerlingen hoe mensen in hun levensonderhoud voorzien, hoe keuzes worden beïnvloed door anderen en welke risico’s financiële beslissingen met zich meebrengen. Onderwerpen als zakgeld, sparen, verzekeren en het doen van grote uitgaven zijn belangrijk om dan al met ze te bespreken”, legt Michiel uit.

In het voortgezet onderwijs wordt financiële educatie verdiept. Volgens de kerndoelen verkennen leerlingen thema’s zoals inkomen,

4

WIG Magazine_Kerndoelen_45Pag.indd 4

01-12-2025 13:48

GELDSPECIAL

uitgaven, sparen, schulden en financiële risico’s.

Ze leren dat financiële keuzes niet altijd rationeel zijn, maar ook sterk beïnvloed worden door reclame, sociale druk van familie en vrienden, influencers en de manier waarop producten gepresenteerd worden – zowel in winkels als online. “Zo krijgen leerlingen inzicht in de bredere context waarin financiële beslissingen plaatsvinden”, zegt Michiel.

Jochem Valkema

GEEN EXTRA BELASTING VOOR HET ONDERWIJS Volgens Michiel hoeft het opnemen van financiële educatie in de kerndoelen geen extra belasting voor onderwijsprofessionals te betekenen. “De kerndoelen ‘De komende jaren werkt bieden scholen, leraren en SLO bovendien aan docenten een concreet kader doorlopende leerlijnen’ voor het verwerken van financiële thema’s in diverse leergebieden.

De komende jaren werkt SLO bovendien aan doorlopende leerlijnen voor structurele inbedding.”

Dat financiële educatie zich goed laat integreren in bestaande vakken, bevestigt Jochem: “De nieuwe kerndoelen maken het juist eenvoudiger om onderwerpen zoals sparen, omgaan met verleidingen en digitale invloeden te behandelen. In rekenlessen kun je aandacht besteden aan rente of kortingen, terwijl bij digitale geletterdheid de nadruk kan liggen op reclame en online beïnvloeding.”

Om scholen verder te ondersteunen, biedt Wijzer in geldzaken via het onderwijsplatform geldlessen.nl en de Week van het geld inspiratie en gratis lessen voor in de klas. “Deze lessen brengen niet alleen kennis over geld bij, maar stimuleren ook geldgesprekken in de klas”, zegt Jochem.

Michiel benadrukt dat deze gesprekken essentieel zijn: “Schulden of financiële beperkingen moeten zonder oordeel bespreekbaar zijn. Niet iedereen kan altijd duurzaam of verantwoord kiezen. Ook die realiteit moeten leerlingen leren herkennen. Door openheid en bewustwording te stimuleren, leren leerlingen met vertrouwen en verantwoordelijkheid financiële beslissingen te nemen.”

DE NIEUWE SCHATKAMER VAN DNB: FINANCIËLE EDUCATIE BUITEN DE KLAS

Een bezoek aan De Nieuwe Schatkamer van De Nederlandsche Bank (DNB) sluit aan bij de kerndoelen van mens en maatschappij (vanaf  jaar) en bij vakken als economie, geschiedenis, maatschappijleer en burgerschap. Het maakt abstracte onderwerpen concreet en biedt aanknopingspunten voor discussie en verwerking in de klas. In de interactieve tentoonstelling draait alles om geld, goud en de economie van toen, nu en de toekomst. Leerlingen ervaren hoe het geldsysteem werkt, waarom vertrouwen daarin essentieel is en hoe DNB bijdraagt aan stabiliteit.

Waarom is een bezoek uniek?

• Wat is geld: leerlingen ontdekken de ontwikkeling van geld, van ruilmiddelen tot digitale valuta.

• De kluisexperience: inzicht in de rol van goud, waar het vandaan komt en wat écht van waarde is.

• Actief leren: interactieve spellen waarin leerlingen centrale bankiers worden en leren over inflatie, witwassen en duurzame investeringen.

• Van verleden naar nu: rondleiders verbinden geschiedenis en actualiteit op een manier die nieuwsgierigheid prikkelt en leerlingen aan het denken zet.

Meer informatie en reserveren: denieuweschatkamer.nl

5

WIG Magazine_Kerndoelen_45Pag.indd 5

01-12-2025 13:48

GELDSPECIAL

GELDLESSEN.NL

Het onderwijsplatform voor lesmateriaal, gastlessen en trainingen Lesideeën, scholing, kennisuitwisseling met collega’s; via het onderwijsplatform geldlessen.nl biedt Wijzer in geldzaken ondersteuning bij financiële educatie aan alle scholen. Daarnaast ontvingen verschillende scholen subsidie om financiële educatie structureel in te bedden, vertelt projectmedewerker Femke Boerkamp (Wijzer in geldzaken). En dat is hard nodig, vinden Elian Claassen (Vista College) en Ancilla de Ronde (Zwin College), want jongeren leren omgaan met geld blijft een grote uitdaging.

F

emke Boerkamp begeleidt scholen die subsidie hebben ontvangen om financiële educatie in hun onderwijsprogramma te borgen. “In de eerste ronde waren dat mboinstellingen, later volgden middelbare scholen en in  ook basisscholen. Scholen kunnen met de subsidie leerkrachten en docenten trainen, een coördinator aanstellen en leerlingen en studenten in kwetsbare situaties begeleiden”, legt ze uit.

Femke ziet dat scholen vaak tegen dezelfde vragen aanlopen. ‘Waar past financiële educatie het beste in het curriculum?’ En: ‘Hoe geef je docenten vertrouwen in lastige thema’s als crypto of achteraf betalen?’ Om scholen met elkaar te verbinden, zette zij leernetwerken op met fysieke bijeenkomsten en maandelijkse

online vragenuurtjes. “Scholen zijn allemaal bezig om hetzelfde wiel uit te vinden. Dan is het waardevol om hen met elkaar in contact te brengen en ervaringen te delen.”

LESMATERIAAL, GASTLESSEN EN TRAININGEN Het onderwijsplatform geldlessen.nl fungeert als dé verzamelplaats voor lesmateriaal, gastlessen en trainingen voor financiële educatie. Toch merkt Femke dat niet alle docenten de weg weten te vinden. “Iedereen kent de naam Geldlessen wel, maar niet iedereen weet dat er ook daadwerkelijk lesmateriaal en trainingen te vinden zijn. Daar is nog winst te behalen.”

Bovendien moet financiële educatie een vaste plek krijgen in het onderwijs, stelt Femke.

“Tijdelijke projecten en losse initiatieven zijn nuttig, maar een structurele inbedding in het curriculum is noodzakelijk voor het realiseren van lange termijneffecten.

Geldlessen.nl biedt een stabiel platform dat het onderwijs ondersteunt en verbindt om dit te realiseren.”

Femke Boerkamp

6

WIG Magazine Geldlessen_Pag67.indd 6

01-12-2025 13:50

n

GELDSPECIAL VISTA COLLEGE (MBO): FINANCIËLE EDUCATIE ALS ONDERDEEL VAN BURGERSCHAP Op het Vista College is Elian Claassen aangesteld als kwartiermaker financiële educatie. Vanuit die rol zorgt ze dat financiële educatie overal in de organisatie doordringt: bij studenten, docenten, ouders en begeleiders. “We hebben gekozen om financiële educatie een plek te geven in burgerschap. Alle studenten volgen een module waarin ze leren verstandig met geld om te gaan en waar betrouwbare informatie te vinden.”

Docenten worden getraind via de eigen academie of in maatwerktrajecten. Niet iedereen voelt zich meteen eigenaar, merkt Elian. “Sommigen vinden dat dit meer bij ouders hoort. Maar tegelijk herkennen ze de problemen bij jongeren. Dan wordt duidelijk hoe belangrijk het is dat docenten handvatten krijgen.” Het Vista College verwijst standaard naar geldlessen.nl en gebruikt het beschikbare lesmateriaal. “Het mooie is dat het betrouwbaar en landelijk is. Er zijn veel lokale initiatieven, maar hier staat alles correct en up-to-date bij elkaar.”

Ook ouders worden betrokken op het Vista College. Zo zijn er inloopmomenten tijdens open dagen. Daarnaast zijn er op de school vijf begeleiders die speciaal zijn opgeleid om studenten individueel te ondersteunen bij hun budget. Zo wordt financiële educatie op alle fronten versterkt.

ZWIN COLLEGE (VO): TOEWERKEN NAAR EEN DOORLOPENDE LEERLIJN In Zeeland werkt Ancilla de Ronde, docent economie en bedrijfseconomie op het Zwin College, aan een structureel aanbod voor financiële educatie. Als projectvoorzitter coördineert ze de ontwikkeling van een doorlopende leerlijn. “We willen niet alleen losse modules aanbieden, maar toewerken naar een samenhangend programma.

Financiële educatie hoort gewoon bij de basis die iedere leerling meekrijgt.”

Ancilla gebruikt het materiaal van geldlessen.nl vooral rond de Week van het geld. Dat levert inspiratie op om bestaande lessen te verrijken.

“Vorig jaar maakte ik een keuzemodule over investeren in je toekomst. Leerlingen leerden

Elian Claassen nadenken over studiekeuzes, werk en financiële beslissingen. Via geldlessen.nl vond ik een mooie LessonUp-reeks die ik direct kon inzetten. Dat scheelt veel tijd en verhoogt de kwaliteit.” In haar lessen signaleert Ancilla verschillen tussen leerlingen. Niet iedereen kan een laptop betalen of meedoen aan excursies.

Soms is er zelfs sprake van menstruatiearmoede.

Ook verschillen in bijverdiensten of luxeaankopen, zoals fatbikes, leiden tot gesprekken.

“Ouders zijn niet altijd open over geld. Door er op school aandacht aan te besteden, hebben alle leerlingen dezelfde financiële basiskennis en leren ze waar ze betrouwbare informatie kunnen vinden.”

VERTROUWEN EN CONTINUÏTEIT Femke merkt dat docenten naast inhoud ook behoefte hebben aan praktische ondersteuning.

“Het gaat niet alleen om wat je aanbiedt in ‘Het gaat niet alleen om wat een les, maar ook om je aanbiedt in een les, maar ook hóe je een gesprek over om hóe je een gesprek over geld voert in de klas. geld voert in de klas’ Veel docenten vinden dat spannend. Door trainingen en het uitwisselen van ervaringen in de leernetwerken krijgen ze meer vertrouwen.”

Daarnaast benadrukt ze het belang van continuïteit. “Je wilt voorkomen dat financiële educatie verdwijnt zodra een enthousiaste docent vertrekt. Daarom stimuleren we scholen om afspraken vast te leggen en samen te werken met partners buiten de school. Zo blijft de kennis behouden en groeit het programma mee met nieuwe generaties leerlingen en studenten.”

Ancilla de Ronde SUBSIDIE VOOR GELDLESSEN OP SCHOOL Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) stimuleert met de subsidieregeling structurele en effectieve financiële educatie.

Al ruim  onderwijsinstellingen hebben hierdoor de afgelopen jaren geldlessen geïntegreerd in hun lesprogramma. Begin  is de subsidie weer aan te vragen voor alle scholen (die nog geen subsidie hebben ontvangen).

Voor meer informatie: geldlessen.nl/subsidie

7

WIG Magazine Geldlessen_Pag67.indd 7

01-12-2025 13:50

GELDSPECIAL

WEEK VAN HET GELD 2026

Geldsprookjes te mooi om waar te zijn?

23 t/m 27 maart

2026

23 t/m 27 maart

2026

Hoe praat je met jongeren over geld in een wereld vol verleidingen en onrealistische verwachtingen?

De Week van het geld helpt scholen om dit op een leuke en praktische manier te doen. Wat vijftien jaar geleden begon met enkele gastlessen, is uitgegroeid tot een landelijke projectweek waar jaarlijks duizenden klassen aan meedoen. Elk jaar met een actueel thema. In 2026 is dat Geldsprookjes – te mooi om waar te zijn?

GELDSPROOKJES GELDSPROOKJES TE ZIJN? TE MOOI OM WAAR TE MOOI OM WAAR

l

weekvanhetgeld.n

TE ZIJN?

weekvanhetgeld.n

l

0scar de Grave

D

e Week van het geld begon in het basisonderwijs, maar is inmiddels uitgebreid naar het voortgezet onderwijs en het mbo.

“We zetten de Week van het geld in als aanjager voor financiële educatie op school”, zegt Oscar de Grave, projectmanager van de Week van het geld. “De projectweek is jaarlijks een belangrijk moment waarin we extra aandacht vragen voor het belang om kinderen en jongeren al op jonge leeftijd te leren omgaan met geld.”

“Niet alle jongeren krijgen van huis uit mee hoe ze met geld moeten omgaan”, vult Fabiënne Rauwers, communicatieadviseur Week van het geld, aan. “Toch doen basisscholieren al hun eerste aankopen en sluiten middelbare scholieren vaak hun eerste abonnementen af.”

Daarnaast zijn jongeren ‘Risicovolle keuzes kunnen vanaf hun achttiende voor leiden tot stress en hun de wet financieel zelfstanschoolprestaties beïnvloeden’ dig. Oscar: “Jongeren mogen dan lenen en kopen op afbetaling. Risicovolle keuzes kunnen leiden tot stress en hun schoolprestaties beïnvloeden.

Met de Week van het geld willen we geldzaken bespreekbaar maken om dat te voorkomen.”

GELDSPROOKJES Het thema van de Week van het geld nodigt uit tot nieuwsgierigheid én kritisch nadenken. “Er zijn zoveel verleidelijke verhalen over geld: van gratis proefabonnementen tot influencers die slapend rijk lijken te worden”, zegt Fabiënne.

“Met de taal van sprookjes laten we zien dat niet alles dat blinkt, goud is.” Oscar vult aan: “We willen jongeren leren kritisch te zijn. Dat ze begrijpen waarom iets aantrekkelijk lijkt, en wat erachter zit. Wie dat vroeg leert, maakt later bewustere keuzes.”

De campagnebeelden grijpen terug op klassieke sprookjes, maar dan met een moderne knipoog.

Zo twijfelt Roodkapje of ze niet liever voor de ‘sale’ kiest in plaats van naar oma gaan, en wordt Sneeuwwitje verleid door de heks – dit keer als finfluencer – met een glanzende Bitcoin-appel.

“De herkenbaarheid van het sprookje trekt direct de aandacht”, zegt Fabiënne. “De inhoudelijke twist verrast en zet leerlingen aan het denken.

Dat is precies het moment waarop het gesprek in de klas begint.”

MISVATTINGEN EN ONREALISTISCHE VERWACHTINGEN Onder het thema hangen vier herkenbare geldsprookjes, die elk een andere misvatting of onrealistische verwachting over geld blootleggen. Het sprookje Gratis geld draait om het verdwijnen van de ‘pijn van betalen’ bij jongeren.

“Verleidelijke aanbiedingen als ‘ +  gratis’, proefabonnementen of achteraf betaalopties wekken de illusie dat iets niets kost”, zegt Fabiënne. “Maar in werkelijkheid betaal je later de rekening of geef je meer uit dan je van plan was.”

8

WIG Magazine_Geldsprookjes_89Pag.indd 8

01-12-2025 13:51

GELDSPECIAL

Ook de droom over Slapend rijk worden wordt behandeld. “Crypto, finfluencers, beleggen via apps met confetti-effecten. Het ziet er onschuldig uit, maar de risico’s zijn groot”, vertelt Oscar.

“We leren jongeren om door het plaatje heen te kijken. Wat zijn de feiten en wat is gebakken lucht?”

Geld maakt gelukkig nodigt uit om te praten over waarde, status en geluk. “Niet iedereen krijgt evenveel zakgeld of heeft dezelfde mogelijkheden”, zegt Fabiënne. “Dat bespreekbaar maken helpt om ongelijkheid te herkennen en consumptiedruk te verminderen.”

En dan is er nog Geldzorgen zijn voor later: het sprookje dat je financiële verantwoordelijkheid kunt uitstellen. “Veel jongeren denken: dat komt wel als ik ouder ben”, zegt Oscar.

“Maar juist nu nadenken over sparen, verzekeren of  worden, helpt om straks stevig te staan.”

FINANCIËLE VAARDIGHEDEN Het doel van de Week van het geld is nooit alleen kennisoverdracht. Het gaat zeker ook om gedrag en het ontwikkelen van financiële vaardigheden die met de leerlingen meegroeien.

“We willen dat ze leren plannen, sparen en

bewuste keuzes maken”, zegt Oscar. “En dat ze begrijpen wat de gevolgen zijn van wat ze doen, nu én later.” Dat is niet altijd vanzelfsprekend. Jongeren kijken vooral naar de korte termijn en technologie maakt impulsaankopen makkelijker dan ooit. “Met twee klikken heb je iets gekocht, zelfs zonder te betalen door opties zoals achteraf betalen”, zegt Fabiënne. “Daarom moeten we jongeren niet alleen leren rekenen met geld, maar moeten we ze ook leren omgaan met verleiding.”

Fabiënne Rauwers

Voor scholen is het thema herkenbaar en actueel. Veel docenten zien hoe geldzorgen concentratie en dus ook de schoolpres‘Met de taal van sprookjes taties beïnvloeden. laten we zien dat niet alles “Docenten merken het als leerlingen veel dat blinkt, goud is ’ moeten werken om schulden af te lossen of stress hebben thuis”, zegt Oscar. “Daarom hoort financiële educatie thuis in het onderwijs.

Financiële vaardigheden zijn essentiële skills die jongeren nodig hebben om goed te kunnen Mia Wilsterman functioneren in de maatschappij.”

HERKENBAAR THEMA VOOR JONGEREN Mia Wilsterman, armoedefunctionaris bij Zadkine Rotterdam (mbo) en adviseur financiële educatie, is enthousiast over het nieuwe thema van de Week van het geld. “Het sluit goed aan bij de misvattingen waarmee jongeren dagelijks te maken krijgen. Het idee van gratis geld of de illusie dat je slapend rijk kunt worden, kan jongeren in serieuze financiële problemen brengen.” Daarom pleit Mia er voor dat financiële educatie een vaste plek krijgt in het onderwijs, al vanaf de basisschool. “Zonder kennis en vaardigheden ontstaat al snel een achterstand op meerdere leefgebieden.” Ook in  doet het Zadkine mee aan de Week van het geld. “We zijn al aan het brainstormen hoe we het thema Geldsprookjes kunnen verbinden met de lokale uitdagingen die hier spelen. Zo houden we het dicht bij onze studenten.”

9

WIG Magazine_Geldsprookjes_89Pag.indd 9

01-12-2025 13:51

GELDSPECIAL MAGA ZINE

GELD MAAKT GELUKKIG

Een gastles die draait om meer dan geld alleen Wat is écht belangrijk in het leven: geld of geluk? Wat betekent rijkdom? En wanneer ben je echt tevreden?

Tijdens een gastles in groep 7 van basisschool Pius X in Bergschenhoek ontdekken de leerlingen dat geld meer is dan iets om mee te betalen of te sparen. Ze praten over keuzes maken, eerlijk delen en wat geluk voor henzelf betekent. De gastles wordt zo een ware ontdekkingsreis.

O

p het eerste gezicht lijkt geld iets praktisch: een middel om dingen te kopen of waarmee je kunt sparen. Maar in de klas van juf Mariëlle gaat het tijdens de gastles over iets veel groters: geluk. Vanuit de Week van het geld verzorgt gastdocent Femke de les, om stil te staan in hoeverre het sprookje ‘Geld maakt gelukkig’ waar is.

Voordat het gesprek over geluk begint, laat Femke eurobiljetten en muntjes zien op het digibord. “Wie weet wat dit allemaal waard is?”, vraagt ze. De vingers ‘Ze praten open over schieten omhoog. Een mooie opwarmer voor een levenrijkdom, influencers en dige les over geld. Vervoleerlijk delen – en luisteren gens verschuift het gesprek echt naar elkaar’ naar de kinderen zelf: “Hoe komen jullie aan geld?” De antwoorden zijn verrassend volwassen: klusjes doen, spullen verkopen, fietsen repareren, zelfgemaakte sieraden verkopen en zakgeld krijgen.

“En waarvoor sparen jullie?”, vraagt Femke.

“Voor een D-printer!”, roept een leerling. “Een Nintendo Switch !” en zelfs “een elektrische speelgoedauto die ik met mijn telefoon kan

10

WIG Magazine GeldMaaktGelukkig_Pag1011.indd 10

01-12-2025 13:54

GELDSPECIAL besturen!” komt voorbij. Juf Mariëlle glimlacht trots: “Wat een creatieve en initiatiefrijke groep.”

GELD EN GELUK Tijd voor de eerste stelling: ‘Alleen als ik later veel geld verdien, ben ik gelukkig.’ De leerlingen hebben bordjes om te stemmen. Rood betekent ‘oneens’, groen betekent ‘eens’. De helft van de klas houdt het rode bordje omhoog. “Als je meer dan . euro per jaar verdient, word je daarna niet automatisch gelukkiger”, zegt een leerling met een rood bordje. “Maar met geld kun je wel leuke dingen doen met vrienden”, vindt iemand met een groen bordje.

Het gesprek beweegt tussen idealen en realiteit.

Femke knikt. “Er is geen goed of fout. Geld kan het leven makkelijker maken, maar het is niet alles.” Ze kijkt hoe de kinderen nadenken, overleggen en elkaar bevragen. “Het mooiste vind ik dat ze niet zomaar antwoorden geven, maar echt stilstaan bij wat geluk voor hen betekent.” De les raakt meer dan alleen geld.

“Je merkt dat ze al heel bewust omgaan met de wereld om zich heen. Ze praten open over rijkdom, influencers en eerlijk delen – en luisteren echt naar elkaar. Zo wordt geld geen beladen onderwerp, maar een aanleiding voor gesprek.”

FINANCIËLE ONGELIJKHEID De leerlingen leunen nieuwsgierig naar voren als de volgende vraag op het bord verschijnt: ‘Niet iedereen heeft evenveel geld. Wat vinden jullie daarvan?’ “Sommige mensen hebben een groot huis, anderen slapen buiten. Dat is niet eerlijk”, zegt een leerling. Een ander nuanceert: “Maar sommige mensen werken er ook hard voor.” De klas zoekt naar een balans tussen eerlijkheid en rechtvaardigheid. “Iedereen heeft een huis nodig”, zegt een jongen zacht.

“Maar niet iedereen hoeft evenveel te hebben.”

Ook het verschil in bezit tussen vrienden roept herkenning op.

Femke: “Je vriend heeft sneakers van  euro, jij hebt schoenen van  euro. Vind je dat erg?” De klas lacht, maar de antwoorden zijn oprecht. “Maakt niet uit, het zijn maar schoenen”, zegt iemand. Een ander vult aan: “Het gaat erom dat je ze mooi vindt, niet dat ze duur zijn.”

Toch voelt een enkeling soms druk. “Als iedereen in de klas de nieuwste sneakers heeft, wil ik dat ook wel”, bekent een meisje.

De leerlingen luisteren aandachtig naar elkaar.

Juf Mariëlle: “Ze begrijpen dat geld verschil maakt, maar dat het niet bepaalt wie je bent.

Dat besef op jonge leeftijd is zó waardevol.”

GELD DELEN Tegen het einde van de les wordt het gesprek luchtiger.

‘Je koopt iets lekkers in het dorp, maar je vriend heeft geen geld. Wat doe je?’

Vrijwel iedereen steekt de hand op: delen natuurlijk.

“Dat is gewoon aardig”, zegt een leerling. “Als je geld krijgt, kun je het ook geven.”

Dan volgt de laatste stelling op het digibord: ‘Wat doe je met spullen die je niet meer gebruikt?’ De voorbeelden blijven komen, zoals ‘speelgoed verkopen’ en ‘het doorgeven aan mijn broertje of zusje’. Een meisje vertelt trots: “Ik kreeg een nieuwe iPad, dus mijn broertje kreeg mijn oude. Scheelt weer geld.”

Aan het eind van de les spelen de leerlingen een potje geldkwartet. Er wordt gelachen, gedeeld en nagedacht. De juf kijkt tevreden toe. “Het leuke aan zo’n geldles is dat ‘Ze ontdekken zo dat kinderen er bewust mee bezig zijn. Ze snappen dat geluk niet in spullen zit, maar geld handig is, maar niet in hoe je met elkaar omgaat’ het belangrijkste. Ze ontdekken zo dat geluk niet in spullen zit, maar in hoe je met elkaar omgaat.”

Femke vult aan: “Voor mij is de gastles geslaagd als leerlingen zich vrij voelen om over geld te praten. Dat ze beseffen: het is oké om te sparen, te geven, of zelfs iets te willen kopen. Geld is niets geheimzinnigs, maar iets waar we allemaal mee te maken hebben.”

GEÏNSPIREERD GERAAKT? Geef zelf deze les met het gratis themapakket voor de Week van het geld. Met de interactieve les Geld maakt gelukkig, pakkende stellingen en leuke werkopdrachten help je jouw leerlingen ontdekken wat geld écht voor hen betekent, hoe ze keuzes maken en wat geluk voor hen is.

11

WIG Magazine GeldMaaktGelukkig_Pag1011.indd 11

01-12-2025 13:54

GELDSPECIAL

HET SPROOKJE OVER GRATIS GELD

Tikken, klikken, kopen… en later schrikken Even je telefoon tegen het pinapparaat houden, een gratis proefmaand starten of iets bestellen via een achteraf betaaldienst: makkelijker kan het bijna niet. Maar dat gemak heeft een keerzijde. Jongeren raken snel het overzicht kwijt en geven ongemerkt meer uit dan ze kunnen missen. Want als je geen contant geld ziet verdwijnen, of niet op je bankrekening kijkt, voelt het al gauw alsof het niets kost. Maar één ding is zeker: gratis geld bestaat niet.

Jenna Barrett

I

k shop, de achteraf betaaldienst betaalt.’

‘Zolang ik niet in m’n bankapp kijk, is het geld er nog.’ Jongeren zeggen het gekscherend, maar het vat de tijd perfect samen. In een paar klikken bestel je online een hoodie, neem je een gratis proefperiode op een streamingdienst of koop je een game-upgrade die je eigenlijk niet nodig hebt. Geen portemonnee, geen briefjes, geen muntjes, en dus ook geen directe betaalpijn. Zo verdwijnt langzaam het gevoel dat je écht geld uitgeeft en lijkt de aankoop bijna gratis.

Totdat de realiteit toeslaat: de ‘gratis’ hoodie blijkt duurder door extra kosten, de proefperiode verandert in een betaald abonnement, en de game-upgrade die was gekocht met creditcard?

Die wordt een maand later alsnog afgeschreven.

Welkom in het sprookje van ‘Gratis geld’, waar gemak koning is, maar de rekening altijd volgt.

‘Op het moment zelf wint het gevoel het van het verstand’

JONGEREN EXTRA GEVOELIG VOOR VERLEIDINGEN “Jongeren zijn opvallend gevoelig voor al die ogenschijnlijk voordelige aanbiedingen”, zegt

gedragsonderzoeker Jenna Barrett. Zij onderzoekt financieel gedrag van consumenten en richt zich hierbij ook op jongeren. “Dat heeft alles te maken met hoe hun brein werkt. Zo zijn jongeren extra vatbaar voor directe beloningen: een aankoop geeft meteen een goed gevoel.

Het idee van ‘dat regel ik later wel’ overheerst.

Alleen later komt altijd sneller dan je denkt.”

Die gevoeligheid hangt samen met de ontwikkeling van de hersenen. De prefrontale cortex, het gebied dat helpt plannen te maken, impulsen te remmen en gevolgen in te schatten, is tot je e volop in ontwikkeling. Jenna: “Jongeren weten vaak best dat een impulsaankoop niet slim is, of dat achteraf betalen risico’s heeft, maar op het moment zelf wint het gevoel het van het verstand.”

Ook sociale druk speelt een belangrijke rol. “Uit onderzoek weten we dat jongeren sterk gericht zijn op sociale relaties. Ze willen erbij horen en nemen makkelijker risico’s om sociaal goed voor de dag te komen”, legt Jenna uit. Social media versterkt dat effect. “Bijna alles wat jongeren daarop zien, draait om consumptie. Slimme algoritmes tonen precies wat leeftijdgenoten en influencers kopen of dragen. Het gevolg?

Een voortdurende drang om mee te doen.”

12

WIG Magazine Gratis geld_Pag12-13.indd 12

01-12-2025 13:55

GELDSPECIAL

Ronit van der Schaaf GEMAK VERSUS IMPULSBEHEERSING Met digitale betaalmethodes is een wereld van gemak geopend. Zie je een verleidelijke aanbieding? Met een paar klikken plaats je een bestelling en vaak heb je het de volgende dag al in huis.

Maar juist dat gemak kan voor jongeren een valkuil vormen: wie een drang tot impulsaankopen voelt, kan er veel makkelijker aan toegeven.

“Vroeger voelde je de pijn van een betaling veel sterker”, zegt Jenna. “Je zag letterlijk het papiergeld uit je portemonnee verdwijnen.

Dat is bij digitale betalingen niet meer het geval.” Ronit van der Schaaf, adviseur financiële gezondheid bij de Nederlandse Vereniging van Banken vult aan: “Daar komt bij dat via achteraf betaaldiensten je ook geld kunt uitgeven dat je nog niet hebt. Dit maakt jongeren financieel kwetsbaar.” Jenna: “Achteraf betalen is handig als je niet zeker weet of je een webshop wel kan vertrouwen of als je meerdere maten bestelt, maar het kan snel leiden tot financiële problemen als je het overzicht verliest of vergeet op tijd te betalen of te retourneren.”

BEWUST MAKEN VAN VALKUILEN Renée Audier, coördinator burgerschapsonderwijs en docent aan het Albeda College (mbo), vertelt dat ze studenten bewust proberen te maken van de valkuilen van al die financiële verleidingen. “We laten onze studenten ervaren hoe snel schulden kunnen ontstaan. Tijdens de workshop ‘Eén uur in de schulden’ merken ze hoe kleine bedragen snel kunnen opstapelen. Dat maakt indruk.” Daarnaast gebruiken zij en haar collega’s lesmateriaal van Wijzer in geldzaken om gesprekken op gang te brengen in de klas.

“Herkenning helpt: als studenten merken dat ze niet de enigen zijn met (dreigende) financiële problemen, durven ze eerder te praten.”

Initiatieven zoals op het Albeda College om jongeren financieel weerbaarder te maken zijn er in het hele land. “De banken hebben een eigen educatieprogramma ‘Als studenten merken dat ze Bank voor de Klas”, niet de enigen zijn met (dreigende) vertelt Ronit. “Jaarlijks geven zo’n drieduizend financiële problemen, durven bankmedewerkers ze eerder te praten’ gastlessen op basisscholen, middelbare scholen en mbo’s. De lessen gaan onder meer over sparen, fraude en het omgaan met de verleiding van aankopen via achteraf betaaldiensten.”

AANDACHT IN DE KLAS Financiële educatie verdient volgens Renée structurele aandacht in het onderwijs. “Een deel van onze studenten wordt bij ons op het mbo letterlijk volwassen. Ze krijgen te maken met zorgverzekeringen, toeslagen en rekeningen.

Sommige jongeren leren dat thuis, anderen moeten alles zelf uitzoeken.”

Renée pleit om per leerjaar te kijken waar de kennisbehoefte ligt. “Wat een eerstejaars moet weten, verschilt van wat een vierdejaars nodig heeft. De één leert hoe je een zorgtoeslag aanvraagt, de ander hoe je vaste lasten beheert.”

Jenna adviseert: “Richt je op zogenoemde Renée Audier just-in-time-educatie: leren op het moment dat je het nodig hebt.

Geen les over hypotheken voor middelbare scholieren, maar uitleg over online betalen, het afsluiten van abonnementen met stilzwijgende verlenging, en de invloed van reclame gericht op impulsaankopen.”

Ronit benadrukt tot slot: “Laat als leraar, docent of ouder ook je eigen fouten zien. Het gevoel van ‘gratis geld’ speelt niet alleen bij jongeren, maar ook bij volwassenen. Door eerlijk te zijn, verlaag je de drempel om over geld te praten en doorbreek je de taboes rond geldzorgen.”

13

WIG Magazine Gratis geld_Pag12-13.indd 13

01-12-2025 13:55

GELDSPECIAL

PRAKTISCH LESPAKKET VOOR GELDLESSEN

Wijs met je geld

Kinderen worden dagelijks verleid om iets te kopen. Betalen gaat makkelijker dan ooit met pinpas en online betaalmogelijkheden. Daarom is het belangrijk dat leerlingen in het basisonderwijs al leren omgaan met geld. Het gratis online lespakket ‘Wijs met je geld’ helpt leerkrachten om dit thema eenvoudig in de klas te behandelen.

PRAKTISCH EN FLEXIBEL Het lespakket bestaat uit losse onderdelen die je makkelijk en flexibel kunt inzetten, zoals quizzen, klikplaten, werkbladen en dilemma’s om klassikaal te bespreken. Het sluit aan bij de nieuwe kerndoelen voor het leergebied mens en maatschappij. Met drie niveaus (groepen -, - en -) vormt Wijs met je geld een doorlopende leerlijn waarmee je direct aan de slag kunt.

AANSLUITING BIJ DE LEEFWERELD VAN KINDEREN In het lespakket komen actuele thema’s aan bod, zoals in-game aankopen, de invloed van influencers en de risico’s van online criminaliteit.

Kinderen leren nadenken over hun eigen keuzes en gedrag rond geld, met zowel contant geld als digitaal. Het complete lespakket is gratis beschikbaar via wijsmetjegeld.nl.

“De leerlingen waren direct enthousiast.

Vooral de quiz werkte goed: iedereen deed fanatiek mee en het leverde mooie gesprekken op. Wat ik zelf fijn vind, is dat het materiaal weinig voorbereiding kost en je toch de diepte in kunt gaan. Het thema raakt kinderen omdat ze dagelijks met geld te maken hebben. De een krijgt zakgeld en spaart een deel daarvan, de ander doet juist veel in-game aankopen en laat zich (on)bewust beïnvloeden door reclame en influencers. Het lespakket maakt dat bespreekbaar op een manier die bij hen past.”

“Met Wijs met je geld krijgen leerkrachten een praktisch pakket in handen dat hen helpt invulling te geven aan financiële educatie. Het sluit naadloos aan bij de belevingswereld van kinderen en bij de kerndoelen.”

Frederiek de Vries Robbé, projectleider Educatie bij Podium

Patty Harmeling, leerkracht groep  bij Het Atelier in Zwolle

BESTEL DE GRATIS POSTERS

Wil je leren over geld ook zichtbaar maken in je klas?

Bestel de Wijs met je geld-posters via geldlessen.nl/wijsmetjegeld en hang ze op!

14

WIG Magazine Wijsmetjegeld_Pag14_Themapakketten_Pag15.indd 14

01-12-2025 13:56

GELDSPECIAL

SPECIAAL VOOR DE WEEK VAN HET GELD 2026

Het Geldsprookjes themapakket Wil je als leerkracht of docent aan de slag met het nieuwe thema van de Week van het geld? Vraag dan nu het gratis themapakket aan vol kant-en-klare lessen, opdrachten en inspiratiemateriaal waarmee je moeiteloos je eigen geldles geeft.

Er zijn themapakketten beschikbaar voor het gehele basisonderwijs, voortgezet onderwijs en mbo.

Voor po, vo en mbo!

D

e lesmaterialen kun je gebruiken tijdens de Week van het geld zelf, maar ook op een later moment als dat beter past binnen je lesprogramma. Elk pakket is modulair opgebouwd, zodat je eenvoudig kunt kiezen welke lessen en materialen aansluiten bij het kennisniveau en de belevingswereld van jouw leerlingen of studenten. Het pakket combineert digitale en printbare onderdelen en bestaat in de basis uit: meerdere inhoudelijke lessen, explainervideo’s en activerende opdrachten die

leerlingen en studenten aanzetten tot denken, doen en ontdekken. Ideaal voor leerkrachten en docenten die geldzaken structureel willen behandelen, maar ook voor wie er één of enkele lessen aan wil besteden.

ERVARINGEN UIT HET ONDERWIJS Teatske de Jong-Knobbe, leerkracht van Tom Drukker, docent economie aan groep  t/m  bij ABBS De Fluessen in het Coornhert Lyceum (vo) in Haarlem, is Oudega, gebruikt het themapakket al ook enthousiast: “Wat ik sterk vind, is dat jaren met plezier: “Wat ik zo fijn vind aan het leerlingen persoonlijk raakt. In onze het pakket, is dat het echt aansluit bij de economiemethode blijft geld vaak thebelevingswereld van mijn leerlingen. In oretisch: een begroting maken en klaar. onze rekenmethode komt geld amper Dit pakket maakt het concreet. Leerlingen terug, terwijl kinderen tegenwoordig naudenken na over hun eigen gelddromen, welijks nog met contant geld omgaan. Ze discussiëren over keuzes en maken samen krijgen een pinpas en succes ermee. Juist plannen. Dat zorgt voor betrokkenheid op deze leeftijd is het daarom belangrijk en mooie gesprekken. Bovendien is het dat ze leren rekenen met geld en keuzes heel praktisch: alles staat in een online maken. Het themapakket geeft de kans omgeving en is makkelijk aan te passen of om daar een hele week aandacht aan te te combineren in je eigen lessen. Je kunt besteden. We duiken in onderwerpen zelfs losse onderdelen gebruiken – een als sparen, dromen en doelen stellen. filmpje of een stelling – als je nog tien De kinderen herkennen zich meteen in de minuten tijd over hebt. Zo kun je de matevoorbeelden: van dromen over een Playrialen op elk moment inzetten, ook buiten Station of paard, tot zakgeld dat te snel de Week van het geld.” opgaat. Het materiaal spreekt GELDSPROOKJES aan dankzij filmpjes en GELDSPROOKJES voorbeelden die ze kennen van TikTok of games.”

ZELF AAN DE SLAG? 23 t/m 27 maart

2026

23 t/m 27 maart

2026

R TE ZIJN?

TE MOOI OM WAA l

weekvanhetgeld.n

TE MOOI OM WAAR

TE ZIJN?

weekvanhetgeld.n

l

Vraag vandaag nog jouw gratis themapakket aan op weekvanhetgeld.nl/themapakket

15

WIG Magazine Wijsmetjegeld_Pag14_Themapakketten_Pag15.indd 15

01-12-2025 13:57

GELDSPECIAL

SLAPEND RIJK WORDEN

Prikken jongeren door de beloftes van snel geld?

Op social media lijkt rijk worden makkelijker dan ooit. Jongeren zien dagelijks filmpjes van finfluencers die beweren dat je in een paar maanden miljonair kunt worden met crypto, beleggen, dropshipping of een eigen kledinglijn.

Maar hoe kijken jongeren daar zelf naar?

O

p het Arte College in Almere gingen vmbo- en vwo-leerlingen – Yael (), Joya (), Deniz (), Amarylla () en Marly () – aan de hand van stellingen met elkaar in gesprek over het geldsprookje ‘Slapend rijk worden’. Dit thema maakt deel uit van de Week van het geld, waarin leerlingen ontdekken hoe ze door financiële misvattingen en onrealistische verwachtingen kunnen heen prikken.

STELLING 1

‘JONGEREN ZIJN AL BEZIG OM SLIM GELD TE VERDIENEN’ De leerlingen hoeven niet lang na te denken over deze eerste stelling. Geld verdienen kan op veel manieren, maar niet alles is even verstandig. Zo herkent Yael de verleiding van snel geld. “Mijn neef doet aan dropshipping”, vertelt ze. Dit is een vorm van ondernemen, waarbij je producten verkoopt die je niet ‘Eerst verdiende mijn neef snel veel zelf op voorraad geld, maar nu ligt het helemaal stil. hebt, bijvoorbeeld door spullen van Snel geld is dus vaak tijdelijk’ buitenlandse webwinkels door te verkopen. “Eerst verdiende mijn neef snel veel geld, maar nu ligt het helemaal stil. Snel geld is dus vaak tijdelijk.” Deniz ziet ook regelmatig berichten over ‘snelle deals’ op Snapchat. “Soms sturen mensen een heel menu met spullen die ze verkopen”, zegt hij. “Ik klik er niet op. Ik vertrouw het niet.” Joya kiest voor een andere aanpak. Ze werkt in het animatieteam van een vakantiepark en spaart voor een vakantie na haar examen. “Ik vind het leuk om te doen, dus het voelt niet als werken”, vertelt ze. Voor Marly

is de conclusie helder: “Slim geld verdienen is gewoon werken. Niet gokken of iets doen wat te mooi klinkt om waar te zijn.”

STELLING 2

‘OP SOCIAL MEDIA VIND IK TIPS OM SLIM MET MIJN GELD OM TE GAAN’ Bij deze stelling klinkt meteen een stevig ‘nee’.

Yael: “Online leer je eerder waaraan je geld uitgeeft dan hoe je het goed gebruikt. Als ik iets leuks zie op TikTok, wil ik het hebben. Dat is niet echt financieel advies.” Bij Joya helpt haar moeder haar met bewuster kiezen: “Als ik weer iets wil kopen, vraagt ze: heb je het echt nodig?

Daardoor denk ik beter na.” Deniz haalt zijn kennis over geld liever van school: “Bij economie leerden we laatst over goud als investering. Dat lijkt me betrouwbaarder dan crypto, al weet ik nog niet precies waarom.” “Ik zou wel meer over crypto willen weten”, vult Amarylla aan. “Maar tot die tijd begin ik er liever niet aan.” De conclusie aan tafel is unaniem: social media beïnvloedt vooral wat jongeren kopen, maar niet hoe ze met hun geld omgaan.

16

WIG Magazine_GeldVerdienen_Pag16_17.indd 16

01-12-2025 13:58

‘M d e

GELDSPECIAL

STELLING 3

‘FINFLUENCERS DOEN ALSOF SNEL RIJK WORDEN MAKKELIJK IS’ Alle vijf moeten lachen bij deze stelling. “Ja, honderd procent”, zegt Yael meteen. “Veel finfluencers hebben gewoon rijke ouders of krijgen alles gratis. Dan is het makkelijk praten.”

Joya: “Ze laten alleen de mooie kant zien. Als het misgaat, hoor je daar nooit iets over.” Toch begrijpen ze ook de aantrekkingskracht. Voor veel jongeren lijkt geld verdienen met content maken op social media een makkelijke vorm van ondernemen. “Soms denk ik: het lijkt me wel leuk, gewoon filmpjes maken en betaald krijgen”, zegt Deniz. “Maar ik weet ook dat de kans dat je ‘Maar ik weet ook echt doorbreekt heel dat de kans dat je klein is.” Amarylla lacht: “En dan moet echt doorbreekt je de hele dag met je heel klein is’ telefoon bezig zijn – daar is toch niks aan?”

STELLING 4

‘CRYPTO OF AANDELEN KOPEN IS BETER DAN SPAREN’ De meningen zijn verdeeld, maar de meeste leerlingen kiezen voor de zekerheid van sparen.

Toch zou Deniz later wel willen beleggen in aandelen: “Maar alleen met geld dat ik kan missen.”

Joya houdt het voorlopig bij haar spaarrekening: “Misschien dat ik ooit ga investeren, maar dan overleg ik eerst met mijn ouders. Zij weten beter waar je op moet letten.” Yael ziet van dichtbij dat investeren niet zonder risico is: “Mijn broer heeft Bitcoins, maar de koers gaat continu op en neer.

Daar zou ik zenuwachtig van worden.” Marly vult aan: “Sparen duurt lang, maar ik weet tenminste zeker wat ik heb.”

‘Mijn broer heeft Bitcoins, In gesprek prikken de leerlingen samen moeiteloos maar de koers gaat continu door het geldsprookje van op en neer. Daar zou ik ‘slapend rijk worden’ heen. zenuwachtig van worden’ Hun nuchtere blik bewijst hoe zinvol het is om met jongeren in gesprek te gaan over geld, invloed en verstandige keuzes. Zo leren ze van elkaar en Chantal den Blanken krijgen ze een realistischer beeld over geld.

TE MOOI OM WAAR TE ZIJN “Op social media lijkt geld verdienen moeiteloos: een paar klikken en je bent rijk. Maar die verhalen kloppen zelden”, zegt Chantal den Blanken van de AFM. Jongeren komen via social media in aanraking met finfluencers die cursussen, crypto of beleggingsapps promoten. “Ze geven vaak financiële tips zonder kennis van zaken.

Soms verdienen ze aan commissies of advertenties, waardoor hun advies niet altijd betrouwbaar is.” Finfluencers die jongeren adviseren om met je DUO-lening te beleggen, zijn extra zorgelijk. “Je belegt dan met geld dat je niet kunt missen”, stelt Chantal. Toch ziet ze ook kansen: “Jongeren zijn nieuwsgierig naar geldzaken. Laat hen in de klas filmpjes van finfluencers analyseren en bespreken wat klopt en wat niet. Zo leren ze beïnvloeding herkennen en beseffen: klinkt iets te mooi om waar te zijn, dan is het vaak een sprookje.”

17

WIG Magazine_GeldVerdienen_Pag16_17.indd 17

01-12-2025 13:58

GELDSPECIAL MAGA ZINE

GELDZORGEN ZIJN VOOR LATER

Waarom jongeren nú al moeten weten hoe het werkt met belasting, verzekeren en pensioen ‘Pensioen? Dat is toch iets voor als je oud bent?’ Het is een veelgehoorde reactie in mbo-klassen wanneer een gastles over pensioen wordt gegeven. Ook sparen, verzekeren en belastingaangifte voelt voor veel jongeren nog als een ver-van-hun-bedshow. Maar wie te lang wacht met het op orde brengen van geldzaken, is niet goed voorbereid op de toekomst – en mist bovendien belangrijke voordelen.

R Eline 0phorst

egelmatig schuiven jongeren geldzaken voor zich uit. Hoe werkt belastingaangifte?

Wanneer moet je iets verzekeren? En wat is eigenlijk een pensioen? Maar financiële zelfstandigheid begint eerder dan ze beseffen.

En wie er op tijd mee aan de slag gaat, voorkomt stress later. Daarom staat tijdens de Week van het geld onder andere het geldsprookje ‘Geldzorgen zijn voor later’ centraal, met de boodschap: begin op tijd, dat voorkomt toekomstige geldzorgen.

BELASTINGAANGIFTE? JONG GELEERD IS GELD VERDIEND Jongeren realiseren vaak niet hoe relevant belastingzaken nu al voor hen zijn, concludeert Eline Ophorst van de Belastingdienst. “Belasting

18

voelt als iets abstracts, terwijl jongeren via hun bijbaan al loonheffing betalen”, legt ze uit. “Toch hebben ze meestal recht op heffingskortingen, waardoor ze geld terugkrijgen. Gemiddeld gaat het om zo’n  euro voor - tot en met -jarigen en  euro voor - tot en met -jarigen.

Serieus geld, dat zonde is om te laten liggen.”

De eerste keer belastingaangifte doen vinden veel jongeren spannend, merkt Eline. “Ze denken dat het erg moeilijk is, maar als ze het eenmaal hebben geprobeerd, hoor je: ‘Oh, dat valt mee!’

Met de Belastingdienst-app kost aangifte doen meestal maar tien minuten, want veel gegevens zijn al ingevuld. Ze hoeven de gegevens alleen te controleren. Door hun aangifte gewoon te doen, bouwen jongeren ervaring op én het vertrouwen dat ze het zelf kunnen.”

n

GELDSPECIAL

Om docenten te helpen het onderwerp in de klas te bespreken, biedt de Belastingdienst een gastles aan, evenals lesmateriaal via belastingles.nl.

“Op deze website kunnen scholen zelf aan de slag met praktische opdrachten. Het is geen les over ons belastingstelsel, maar over hoe je zélf je belastingzaken goed regelt. We hebben het zo ontworpen dat ook een docent burgerschap of maatschappijleer het kan geven”, zegt Eline.

“Je hebt geen specifieke kennis van belastingen nodig.”

VERZEKEREN: EEN ONGELUK ZIT IN EEN KLEIN HOEKJE – DE SCHADE NIET Ook Richard Roelevink van het Verbond van Verzekeraars herkent het patroon dat veel jongeren financiële keuzes voor zich uitschuiven.

“Verzekeren voelt voor velen als een moetje.

Totdat er iets gebeurt. Een ongeluk zit in een klein hoekje, maar de financiële gevolgen kunnen gigantisch zijn.”

Hij noemt als voorbeeld jongeren die met een Fatbike iemand per ongeluk aanrijden. “Bij letselschade heb je het niet over honderden of duizenden euro’s, maar soms over tonnen. Dat kun je nooit zelf betalen. En toch realiseren veel jongeren zich niet dat zulke risico’s al bij hun dagelijks leven horen en ze zich hier ook op moeten voorbereiden.” Ook op kleinere schaal onderschatten jongeren snel de potentiële schade. “In een studentenkamer staat al snel voor duizenden euro’s aan spullen: een laptop, telefoon, gitaar, bed. Een simpele inboedelverzekering kan dan het verschil maken tussen pech en financiële ellende bij diefstal of brand.”

Volgens Richard draait verzekeren niet alleen om geld, maar ook om gemoedsrust. “Met een verzekering koop je zekerheid. Het idee dat alles altijd goed gaat, is misschien wel het grootste geldsprookje van allemaal.” Hij moedigt docenten aan om ‘verzekeren’ op een herkenbare manier te bespreken. “De premie is vaak laag en online kun je precies zien wat er gedekt is. Op sites als vanAtotZekerheid.nl of independer.nl staat alles overzichtelijk uitgelegd. Laat leerlingen nadenken over situaties waarin iets mis kan gaan. Dan valt het kwartje vanzelf.”

PENSIOEN: LATER LIJKT VER WEG, MAAR BEGINT NU Het is belangrijk om al op jonge leeftijd iets over pensioen te weten. Want elke euro die je nu in je pensioen stopt, is later vele malen meer waard.

Bij de meeste werkgevers bouw je automatisch pensioen op, maar jongeren overwegen steeds vaker zelf een onderneming te starten en dan zullen ze hun pensioen zelf moeten regelen.

Om dit bewustzijn te vergroten, geeft de Pensioenfederatie de gastles Nu voor later op mbo-scholen. Na afloop van zo’n les gaven twee studenten van mboRijnland in Leiden hun reactie. Kenji: “Ik wist dat pensioen een soort spaarpotje is voor als je stopt met werken en de pensioenleeftijd bereikt. Tijdens de gastles leerde ik dat er meerdere instanties zijn die je pensioen regelen. Thuis praten we er niet over. Mijn ouders zijn nog jong en ondernemers; ik weet dat ze een spaarpotje hebben voor later.

Met mijn opa en oma heb ik er wel eens over Richard Roelevink gepraat, dus ik wist er wel iets van af.” Mohammed: “Ik wist wel wat pensioen was, maar thuis hebben we het er eigenlijk nooit over.

Daarom is zo’n gastles een goed idee. Ik ben in  geboren, dus ik mag met pensioen als ik  of  ben. Dat duurt nog wel even.”

De reacties laten zien hoe waardevol een gastles kan zijn. Wat voor veel jongeren ver weg lijkt, wordt concreet en bespreekbaar. En dat is precies de bedoeling van de Week van het geld: jongeren laten zien dat financiële rust voor later begint met slimme keuzes nu.

GASTLESSEN VOOR VO EN MBO Op weekvanhetgeld.nl kun je gratis gastlessen aanvragen om geldzaken ‘voor later’ bespreekbaar te maken in de klas.

Zo zijn er gastlessen over belastingaangifte (mbo), pensioen (mbo) en de zorgverzekering (vo & mbo) beschikbaar.

19

WIG Magazine GeldzorgenVoorLater_Pag1819.indd 19

01-12-2025 14:00

EER WET

E N

?

. N

L

K I J K

N

O

P

G

E L D L E S

Leren omgaan met geld in de klas

S

E

begint op geldlessen.nl

Op geldlessen.nl vind je alles voor effectieve financiële educatie in de klas, trainingen voor docenten, verdiepende kennissessies en bovenal: heel veel lesmaterialen over omgaan met geld voor het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en mbo. initiatief van

WIG Magazine Back_Cover_Colofon_Inhoud_Voorwoord_26.indd 20

01-12-2025 14:01

2026

M