Hoe staat het met mijn kennis?

ONTWIKKELING

t e m t e h t a a t s e o H ? s i n n e k mijn

n ighede d r a a v en s kennis n ssment a e v s n s e a l d e u o ikk vaardig het bijh e ontw n n n i l e e n g i o g e n li de om hun werken ntwikke g. Met t d i o n h e a c l e i h r k e j k i j e l i b l n tg n e Persoo e mog raar va brengs d e p l o u e , n r n e n e n re ied Zet lera dom taal, reke is voor n a a l n choo ngen ro e biedt S r b e t . kaart iveau’s heid in n e i t n e efer en de r

PrimaOnderwijs 35

School aan zet.indd 35

02-09-13 15:45

E

tekst Mirjam Janssen | Fotografie Istockphoto

Elke leraar wordt wel eens bekropen door twijfel: doe ik het wel goed? Weet ik genoeg? Soms is het verstandig die vragen aan anderen voor te leggen, maar het kan ook prettig zijn zelf een test te maken waarvan de resultaten niet meteen openbaar zijn. In deze behoefte voorzien de ontwikkelassessments van School aan Zet, een programma van het ministerie van Onderwijs. De tests zijn ontwikkeld door de senior adviseurs Ina Cijvat en Dortie Mijs.

Bij de ontwikkeling van de tests gingen de makers niet over één nacht ijs. Er werd in 2011 eerst een versie voor de PO-raad gemaakt. Op basis van reacties van experts en mensen in het veld werden de tests doorontwikkeld. Zo ontstonden vier assessments. Ze toetsen de kennis van taal, rekenen, opbrengstgericht werken en effectieve interventies, en van doorlopende leerlijnen en referentieniveaus. Het is de bedoeling dat in 2015 de helft van alle leraren in het PO van deze online tools gebruik heeft gemaakt.

Verschillende kanten De taal- en rekentests dienen om concrete kennis te toetsen.

De deelnemers moeten sommen maken en grammaticale en Ina Cij vat spellingkwesties oplossen (zie het kader). Deze tests zijn er op twee niveaus: eind basisschool (1S) en eind hbo (3S). De andere twee toetsen zijn vooral bedoeld om de deelnemers aan het denken te zetten. Ze bevatten vragen die minder duidelijk goed of fout zijn (zie het kader). Al wil Cijvat dat niet te veel relativeren. ‘De vragen en de antwoorden zijn tot stand gekomen in overleg met experts’, benadrukt ze. ‘Ze staan voor onze visie. Maar ik kan me voorstellen dat je over sommige antwoorden van mening kunt verschillen. Je zou een vraag en het bijbehorende antwoord ook als uitgangspunt kunnen nemen voor een discussie met je team. Je zou kunnen vragen: zijn wij het hiermee eens? Willen wij daar naar toe? Halen wij het beste uit onszelf? Het gaat erom dat je erover nadenkt.’

Juist dat vermogen om een vraagstuk van verschillende kanten te bekijken is nodig. ‘Een onderzoekende houding van leraren blijkt heel belangrijk. Daar gaat

Doe de taaltest Geef de functie van het zwart gedrukte zinsdeel aan.

1. Aarzelend bleef hij bij de uitgang staan. a.persoonsvorm b.werkwoordelijk gezegde c.naamwoordelijk gezegde 2. Mijn moeder heeft het verlies nog steeds niet kunnen verwerken. a.naamwoordelijk gezegde b.persoonsvorm c.werkwoordelijk gezegde 3. Waarschijnlijk is meneer Van Dijk tijdens de korte worsteling zijn rijbewijs kwijtgeraakt. a.lijdend voorwerp b.onderwerp c.bijwoordelijke bepaling Antwoorden: a, b en c.

(Bron: taalassessment van School aan Zet)

het onderwijs door vooruit. Het is goed als leraren zich afvragen hoe ze zich verder kunnen ontwikkelen en zichzelf levenslang proberen te verbeteren.

Leerlingen krijgen maar één kans op school, zeker leerlingen die thuis niet alles meekrijgen. Hoe beter het onderwijs is, hoe meer je ze meegeeft.’

Teambeeld Het assessment werkt eenvoudig: je maakt een account aan en kunt meteen aan de slag. Je kunt aan iedere test zolang werken als je wilt. Als je even wilt stoppen, slaat het programma je antwoorden op en kun je later verder-

School aan Zet

Om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren heeft het ministerie van OCW onder andere het programma School aan Zet opgericht. Het programma bestaat uit verschillende basisthema’s: het ontwikkelassessment past bij het thema opbrengstgericht werken. Omdat goede leraren de belangrijkste factor zijn voor goed onderwijs wil het ministerie dat zij ook bijdragen aan hun eigen ontwikkeling. Meer info: www.schoolaanzet.nl.

36

School aan zet.indd 36

02-09-13 15:46

ONTWIKKELING

gaan. Van elk onderdeel bestaan twee versies: de deelnemers kunnen daardoor na enige tijd nog eens kijken hoe ze ervoor staan, bijvoorbeeld als ze flink geoefend hebben na de eerste test.

Op elke test volgt na afloop automatisch feedback.

Iedere deelnemer krijgt een resultatenoverzicht met daarbij een verwijzing naar literatuur waarmee hij zijn kennis kan verrijken. De resultatenoverzichten zijn anoniem en door niemand anders in te zien. Elk overzicht bevat een unieke code. Het is daardoor ook mogelijk de resultaten van een heel team te combineren, zodat de schoolleider een teambeeld kan maken en gezamenlijke ontwikkelpunten kan opstellen. De tests zijn uitgesplitst voor onder- en bovenbouwgroepen, en er zijn aparte vragen voor schoolleiders, voor IB’ers en voor taal- en rekencoördinatoren. ‘De tools zijn gericht op het primair onderwijs’, zegt Cijvat. ‘Ook kijken we of we ze kunnen verbinden met het HRMbeleid van scholen.’

Op de pilots kwamen twee soorten reacties, zegt Cijvat. ‘Veel mensen vonden het interessant om aan de hand van deze tests over zichzelf na te denken. Anderen voelden zich de maat genomen. Maar dat is niet de bedoeling. Het is uitdrukkelijk geen beoordelingsinstrument, maar een manier om naar jezelf te kijken en te onderzoeken hoe je je als leraar nog verder kunt ontwikkelen.’

Zelf de assessments maken?

Wat zou jij antwoorden?

Tijdens de verlengde instructie maakt een leraar gebruik van hardop denkend voordoen om te laten zien hoe de betreffende opgave opgelost moet worden.

Is dit juist of onjuist? a. juist b. onjuist a. Hardop denkend voordoen (de denkstappen die gemaakt worden om tot een oplossing te komen hardop verwoorden) is een effectieve interventie om een strategie aan te leren. Het is voor alle leerlingen zinvol, maar vooral belangrijk voor zwakke leerlingen.

Preteaching is een goede manier om zwakke leerlingen te ondersteunen.

Is dit juist of onjuist? a. juist b. onjuist a. Preteaching houdt in dat de leraar voor de les de zwakke leerlingen voorbereidt op wat er in de les aan de orde komt. Dit is een goede manier om zwakke leerlingen te ondersteunen.

(Bron: assessment eff ectieve interventies en opbrengstgericht werken van School aan Zet)

Ga naar: tools.schoolaanzet.nl

PrimaOnderwijs 37

School aan zet.indd 37

04-09-13 10:26