Kijk In de Pijp.

Ouderen fotograferen hun leven in de Pijp

is een foto- en filmproject van Stichting Karel.

Zelfstandige ouderen uit de Amsterdamse Pijp fotografeerden in 2014/2015 hun leven in de Pijp. Zij werden begeleid door fotografen en fotografiestudenten. Vele prachtige foto’s zijn gemaakt met digitale camera’s, een Ipad, een smartphone en een analoge camera.

Een selectie van de foto’s staat in dit boekje. De foto’s worden afgewisseld met een aantal interviews door Frenk der Nederlanden en een eigen verhaal van Hennie de Vries.

In het boekje zit tevens een cdrom met een korte film van Peter Elenbaas. Hij laat zien hoe ouderen in de Pijp hebben gefotografeerd en dit project hebben ervaren.

KijkInDePijp_sep15_cover.indd 1

16-10-15 15:41

Ouderen fotograferen hun leven in de Pijp

caro bonink samenstelling

Frenk der Nederlanden interviews

Jackie Mulder vormgeving

amsterdam oktober 2015

dit is een uitgave van Stichting Karel

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 3

3 16-10-15 09:52

inhoud Voorwoord Jan Slagter

7

Inleiding Caro Bonink

8

Greet Kastermans

10

Loesje Koord

15

Miep Wagner

19

Henk Schouten

23

Joor Weserman en Hannah Brink

28

Alwina Kroese

38

Jan van Dooremolen

43

Hennie de Vries

47

Hendrina Bronsdijk

52

Jennie Vijzelman

56

Mayke Vullings

60

Herbert Minter en Anna van het Hof

64

Piet de Braal

73

Annie en Annie

78

Dank! 82 Colofon 85

4 KijkInDePijp_sep15.indd 4

kijk in de pijp 16-10-15 09:52

kijk in kroese de pijp alwina KijkInDePijp_sep15.indd 5

5 16-10-15 09:53

6 KijkInDePijp_sep15.indd 6

kijk in de pijp

Jan slagter en tante annie 16-10-15 09:53

voorwoord Als directeur van Omroep MAX, ontmoet ik veel ouderen en krijg ik regelmatig een inkijkje in hun leven. Veelal bewogen levens, waarin veel is gebeurd. Van deze rijke verhalen kunnen we nog een hoop leren.

Als je niet meer in staat bent zelfstandig op pad te gaan of actief bezig te zijn lukt het helaas niet altijd om, ook op latere leeftijd, nog volop aan het leven deel te nemen.

Voor het programma ‘MAX Maakt Mogelijk’ zie ik hoe ongelooflijk belangrijk het is voor het welzijn van ouderen als we dat meedoen wél realiseren. Dat een langgekoesterde wens alsnog uitkomt of een dagje weg hun wereld weer even vergroot. In het middelpunt staan en er weer toe doen vergroot ieders levensvreugde.

Zolang mogelijk mee kunnen doen aan deze maatschappij is iets wat we allemaal willen maar wat lang niet iedereen gegeven is. Soms is daar een beetje hulp van anderen bij nodig.

Een initiatief als dat van Caro Bonink kan ik daarom alleen maar toejuichen. Zij geeft ouderen met haar fotoproject weer een gezicht en belangrijker nog, een doel in het leven. Deze foto’s dwingen respect af, laten zien hoe leuk hun levens zijn en dragen bij aan de emancipatie van ouderen. Hulde!

Jan Slagter Directeur Omroep MAX

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 7

7 16-10-15 09:53

Ouderen fotograferen hun leven in de Pijp Als vrijwilliger bezocht ik de afgelopen jaren ouderen in de Pijp. Ik kreeg een prachtig kijkje in het leven van hoe ouderen leven in de stad. En het was maar wat verleidelijk om hun leven zoals het nu is te fotograferen. Tante Annie, toen nog 100, is mijn grote voorbeeld voor hoe je positief oud kan worden en ik heb een fotoreportage van haar gemaakt die gepubliceerd is in het Volkskrant Magazine. Ik besefte mij echter dat het nog leuker zou zijn als ouderen zelf hun eigen leven gingen fotograferen. Dan laten zij zelf zien wat leuk is in de stad en wat zij belangrijk vinden.

Stichting Karel heeft daarom ouderen in de Pijp gevraagd om mee te doen aan een fotoproject waarbij zij hun eigen leven fotograferen. Het doel is om hun leefomgeving zichtbaar te maken, de ouderen te activeren en hun talenten te laten ontdekken en een positieve beeldvorming te creëren van ouderen die in de stad wonen. Deze groep ouderen, zowel ouderen met een goed sociaal netwerk als ouderen

8 KijkInDePijp_sep15.indd 8

die zich alleen voelen, hebben het afgelopen jaar de opdracht gekregen om op bepaalde, zelfgekozen momenten foto’s te maken. Zeventien ouderen, tussen de 50 en 101 jaar, hebben deelgenomen. Zij zijn via maatschappelijk werkers, wijkorganisaties en lokale kranten bij dit project gekomen en hebben gefotografeerd met een I-pad, een traditionele of digitale camera of een smart Phone, en werden begeleid

door mij, een vrijwillige fotograaf en fotografiestudenten van de FotoAcademie Amsterdam.

De belangrijkste reden dat ouderen meedoen is dat ze graag iets willen doen in hun eigen buurt en dat zij door dit project gestimuleerd worden om werkelijk te gaan fotograferen, er op uit te gaan en zo hun eigen netwerk uit te breiden.

kijk in de pijp 16-10-15 09:53

Het resultaat: * Er zijn veel prachtige foto’s gemaakt die iets over het leven van ouderen zeggen en ook de Pijp in beeld brengt * Een aantal ouderen participeert nu ook in andere cultuuractiviteiten * Henk Schouten is gevraagd om een reportage voor de Vijzelcourant te maken * Loesje Koord heeft haar schilderijen geëxposeerd, voorheen durfde ze dat niet * Tante Annie, 101, die nog zelfstandig woont, stond in de Volkskrant en komt binnenkort bij ‘Max maakt het mogelijk’ op tv * De foto’s worden tot januari 2016 geëxposeerd in de Buurman in het Amstelhuis in de Pijp * Er is een film gemaakt door Peter Elenbaas waarin hij vijf ouderen volgt en interviewt * In dit boekje zijn de foto’s te bewonderen van de ouderen, interviews van Frenk der Nederlanden en een eigen verhaal van Hennie de Vries te lezen Een vervolg van het project uit zich in het reizen van de expositie in Amsterdam Zuid. In januari 2016 krijgen de foto’s twee maanden lang een mooie plek in de OBA Cinetol. Daarnaast gaan fotografielessen speciaal voor ouderen van start in de Buurman.

Ik ben trots op alle ouderen die meegewerkt hebben aan dit fotoproject. Ze hebben mijn leven verrijkt met hun foto’s, verhalen en vooral de ontmoetingen.

Geniet van de prachtige foto’s en verhalen.

Caro Bonink Stichting Karel streeft voor ouderen een leuker, langer leven na in de breedste zin van het woord.

De stichting tracht dit te bereiken door middel van het organiseren van kleinschalige activiteiten en projecten op het gebied van cultuur, vrije tijd, bewegen en ontmoeten.

November 2011 is mijn vader overleden. Het lijkt nog steeds zo dichtbij. Mijn vader was lang ziek.

Een man die tot het laatste moment mijn stoere krachtige vader wilde zijn. Pas achteraf beseften wij, mijn zusje en ik, dat hij de laatste jaren erg eenzaam geweest moet zijn. Hij wilde zijn dochters niet met zijn ziekte belasten. Nu ik ouderen in de Pijp bezoek merk ik dat het iets van deze generatie is. Deze generatie wil hun kinderen (drukke dertigers en veertigers met jonge kinderen) zo min mogelijk om hulp vragen. Achteraf heb ik daar verdriet van en had ik er zoveel meer voor hem willen zijn. Want willen we niet allemaal op een mooie prettige manier oud worden? Met onze dierbaren om ons heen. Daarom hebben mijn zusje en ik op 4 oktober 2013 Stichting Karel opgericht. Op de dag van de ouderen en St. Franciscus, naamgenoot van onze vader, Frans Bonink. Zijn koosnaam was Karel. Hij heeft ons aan het denken gezet en de stap is gemaakt om deze stichting in zijn (koos)naam op te richten.

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 9

9 16-10-15 09:53

greet kastermans (Amsterdam, 1940)

‘Ik heb meer geduld gekregen om echt te kijken’ Greet Kastermans woont bijna een halve eeuw in de Van Woustraat. Ze heeft de Pijp zien veranderen van een eenvoudige volksbuurt tot een gewilde wijk waar studenten en 178 nationaliteiten leven in de brouwerij brengen. Maar toch: zo leuk als vroeger wordt het nooit meer. De mensen zijn meer op zichzelf en er is een hoop verborgen eenzaamheid, weet Greet.

“Als ik dan zo’n arme ziel op een bankie voor zich uit zie zitten staren, begin ik vaak een praatje, en dan zie je ze opfleuren. Het is gewoon de tijd; in heel Europa leven de mensen meer langs elkaar heen. Ik probeer altijd oog te hebben voor de buren. Als je vriendelijk gedag zegt, krijg je meestal wel respons.”

“Ook de bevolkingssamenstelling is veranderd, maar ik vind dat multiculti wel leuk.

Het hoort bij Amsterdam, dus je moet het accepteren. En over het algemeen zijn het best aardige mensen. De buurman zegt me altijd keurig gedag en ik ken ook veel andere buitenlanders die gezelliger zijn dan de mensen die hier vandaan komen.”

“Het is ook veel drukker geworden dan vroe-

10 KijkInDePijp_sep15.indd 10

ger. Er is altijd reuring. Zodra ik op straat ben, vind ik het heerlijk, maar als ik dan weer terugkom en de trap oploop, weet ik niet hoe gauw ik naar boven moet. Het lawaai blijft hangen in het trapportaal en dat irriteert me dan.”

“Maar verder is het echt mijn buurtje, ook al ben ik hier niet opgegroeid. Ik ben geboren in het Annapaviljoen van het OLVG, bij de nonnen, als derde van zes kinderen. Tot mijn vijftiende heb ik in Amstelveen gewoond.

Mijn ouders hadden daar een groentezaak.

We hadden zo weinig ruimte dat we in de kelder moesten slapen.”

“Ik ging naar de mulo en werkte later op kantoor, ik wist alles van ponsmachines. In 1968 kwamen we in de Van Wou. We namen de

kroeg van mijn schoonouders over en maakten er een eetcafé van, eetcafé Pax. Bruin?

Wat heet bruin. Dónkerbruin. Adrie, mijn man, stond in de keuken, ik achter de bar. En we hadden een meisje, Rietje, dat hielp met slaatjes maken en serveerde. Echt een team.

Adrie spuugde er niet in, maar hij mocht van mij pas drinken als de keuken gesloten was.”

“In 2001 hebben we de tent verkocht, en vlak daarna hoorde Adrie dat-ie kanker had.

Twee jaar later overleed hij. Dus dat was een dubbele klap: m’n man dood en geen klanten meer. Een enorme leegte ineens. Maar tot op de dag van vandaag kom ik ouwe klanten tegen. Vandaag nog, op de markt, iemand die me van dertig jaar geleden kende en allemaal anekdotes wist op te halen.”

kijk in de pijp 16-10-15 09:53

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 11

11 16-10-15 09:53

“Ik heb geen moment overwogen om hier weg te gaan. Ik woon nog op de oude huur, maar ik heb geen cv en ook geen badkamer; alleen een gaskachel, douche en toilet. Mijn zusters zeggen: die douche van jou is niks, maar ik sta er maar vier minuten onder, dus wat zou ik me druk maken? Dit is gewoon mijn hok.”

“Ik ben gezond, doe veel vrijwilligerswerk en ga vaak langs bij mensen die ziek zijn of het moeilijk hebben. Ik heb me nog geen seconde onveilig gevoeld en ook vroeger nooit een overval meegemaakt. We hadden een grote doberman en die was heel attent.

Als er een junk binnenkwam, begon-ie meteen te grommen.”

“Door het fotoproject ben ik anders naar de omgeving gaan kijken. Ik ben in de buurt begonnen, met m’n eigen camera, zo’n kleine

12 KijkInDePijp_sep15.indd 12

Fujifilm. De zomer was net begonnen en het ging meteen goed. Als ik de deur uitging, ging de camera mee.”

“Ik ben begonnen met de graffiti in de Hemonylaan; daar is de buurt ontzettend van opgeknapt. Net als dat beeld bij de Nederlandsche Bank. Dat gebouw mogen ze van mij vandaag nog afbreken; geef mij het Paleis voor de Volksvlijt maar terug. Ik heb de galerij nog meegemaakt. Daar ging ik altijd dansen.”

“Door dat beeld kwamen we op het idee naar kunst in de omgeving te gaan kijken. Ik heb niets met kunst, maar ik bleek er wel oog voor te hebben. Zo kwamen we ook bij André Hazes. Vond ik altijd al een mooie beeld, met die gouden ketting en zo. Zijn moeder stond bij ons op de camping in Vinkeveen en dan kwam hij wel eens langs. Wat een boef.”

“Elke maandag gingen Ingrid en ik samen op pad. Hartstikke gezellig. Lopen en kijken. De mozaïek op het Gerard Douplein, de Jacob van Campenstraat, het Sarphatipark. Ik heb meer geduld gekregen om echt te kijken.

Maar ik heb ook in huis gefotografeerd. M’n platje, met al die rozen, de binnentuin, m’n Bhoeddha. Dat is m’n plekkie als ik me niet zo lekker voel. Dan steek ik een paar kaarsjes aan en gaat het wel weer.”

“Nu zit er een Thai in de zaak. Ruik je ’m?

Getverdemme, wat een stank. Ik kan niet tegen die lucht, dus meestal ben ik tegen etenstijd de hort op. Ga ik lekker een stukkie fietsen, langs de Amstel of naar het Amsterdamse Bos. Je bent zo de stad uit, hè, en die frisse lucht heb ik wel nodig. Maar ik ben altijd blij als ik weer terug ben. Ze zullen me tussen zes plankies moeten wegdragen.”

kijk in de pijp 16-10-15 09:53

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 13

13 16-10-15 09:53

14 KijkInDePijp_sep15.indd 14

kijk in de pijp 16-10-15 09:53

loesje koord

(81)

is een kunstenares. Zij kan schilderen, dichten en fotograferen. Door dit fotoproject durfde ze zich meer te laten zien en heeft ze haar prachtige schilderijen in de Pijp eindelijk geËxposeerd.

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 15

15 16-10-15 09:53

16 KijkInDePijp_sep15.indd 16

kijk in de pijp 16-10-15 09:53

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 17

17 16-10-15 09:53

18 KijkInDePijp_sep15.indd 18

kijk in de pijp 16-10-15 09:53

miep wagner (70) houdt van kunst en dat is goed te zien in haar woning. Prachtige beeldjes, bijzondere schilderijen en een smaakvol ingericht interieur. Met haar spiegelreflex camera maakt ze veel beeld van licht en schaduw. Door het gebruik van reflectie wordt elke foto een kunstwerkje op zich.

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 19

19 16-10-15 09:53

20 KijkInDePijp_sep15.indd 20

kijk in de pijp 16-10-15 09:53

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 21

21 16-10-15 09:53

22 KijkInDePijp_sep15.indd 22

kijk in de pijp 16-10-15 09:53

henk schouten (Amsterdam, 1961)

‘Tot het echt niet meer gaat, is fotograferen een leuke afleiding’.

Van Henk Schouten hoeft het allemaal niet meer zo, maar die foto’s, man, daar kan hij maar geen genoeg van krijgen. Zijn kamer in verzorgingstehuis d’Oude Raai is ermee behangen, als een museum over Oud-Amsterdam.

Foto’s van Jacob Olie, sfeervolle kalenderplaatjes en natuurlijk portretten van zijn drie dochters, een hele wand vol.

30, 21 en 6 jaar oud zijn ze, van twee verschillende vrouwen. Want je mag van Henk zeggen wat je wil, geleefd heeft hij wel.

Grote grijns: “Zeg maar gerust: dubbel geleefd.”

Geen wonder dat hij van alle deelnemers aan het project de meeste foto’s heeft gemaakt, een stuk of 850, gemaakt met de digitale camera die hij van Caro kreeg. “In het begin deed ik maar wat, maar ik kreeg al snel de smaak te pakken. Dieren, gebouwen, mensen; ik ging nooit zonder toestel de straat op. En op een gegeven moment ga je anders kijken. Je let meer op de lijnen, het kader. Dat je niet iemand maar half hebt geschoten.”

“Ik kan niet uitslapen, dus ik sta elke och-

tend om half vijf, vijf uur op. Na de koffie ga ik om kwart over acht naar buiten. Vaak blijf ik dan de hele dag weg. Rij ik met m’n scootmobiel een beetje in de rondte. Als het mooi weer is, ga ik naar de steiger bij het De Mirandapaviljoen. Ik hou van de rust, een beetje mijmeren over het leven. Ik ben hartstikke ziek en de laatste tijd kan ik niet meer zo goed mensen om me heen hebben.”

“Maar ik vind het wel leuk om ze te fotograferen. Soms stiekem, zoals deze vrouw in het gras langs het water van de Jozef Israëlskade. Maar ook mijn familie. Mijn broer en zus met oudjaar, mijn kleine broertje tussen de daklozen.”

“We hebben heel wat voor onze kiezen gekregen. Ik ben geboren in de Jordaan, als

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 23

oudste van zes kinderen, maar we groeiden op in de Spaarndammerbuurt. Ik heb veel in kindertehuizen gezeten, want mijn vader was zwaar alcoholist en er was altijd ruzie thuis.”

“Op mijn veertiende werkte ik al in de fabriek, de Klene Dropfabrieken aan de Looiersgracht, met van die ouderwetse prikklokken. Maar door de narigheid met mijn vader ging het niet zo goed met me en toen heb ik per ongeluk de fabriek in de fik gestoken. Anderhalf mijoen gulden schade, één jaar jeugdgevangenis. Daarna heb ik van alles gedaan. Loodgieter, rioolreiniger, sloper, stratenmaker, marktkoopman. Twaalf ambachten dertien ongelukken. Maar slopen vond ik het allermooiste.”

23 16-10-15 09:53

24 KijkInDePijp_sep15.indd 24

kijk in de pijp 16-10-15 09:53

“Met Kerst heb ik de bewoners van d’Oude Raai gefotografeerd.

Ik woon hier nu drie jaar, maar ik voel me nog steeds niet thuis. Ik ben de jongste van iedereen. Ik vind het eten niet lekker; de kanten-klaarmaaltijden van de Albert Heijn zijn nog beter. En het is altijd benauwd, geen airco, niks.”

“Bovendien is het peperduur. Ik hou per maand 130 euro leefgeld over; daar moet ik van eten, drinken en roken. Voor schoenen of een broek of zo heb ik geen geld. Daarom handel ik af en toe met wat spul van het Waterlooplein. Zo komt Jan Splinter door de winter.”

“Maar ja, ik heb geen keus. Ik was op straat in elkaar gezakt en lag al in coma toen ze me vonden; hebben ze me toch weer tot leven gewekt. Ik werd wakker op de intensive care van het AMC, man, wat was ik kwaad.”

“Daarna vonden ze het onverantwoord dat ik

alleen bleef wonen. Mijn longen zijn helemaal kapot, COPD, drank – nee, dat is allemaal niet best. Voor m’n longen ben ik uitbehandeld, ik zit al aan de morfine. Voor mij mag het zo vlug mogelijk afgelopen zijn. Ik heb al euthanasie geregeld en wil ook niet gereanimeerd worden. Dat gaat me niet nog een keer gebeuren.”

“Maar tot het echt niet meer gaat, is fotograferen een leuke afleiding. Ik ben gek op de natuur, kijk maar: vogels in het Oosterpark.

Reigers, meeuwen en zwanen. Een kautje op een fiets. Een pauw op Zorgvlied. Eén keer zelfs een dode snip. Die heb ik toen wel eerst even goed gelegd. Het oog wil ook wat.”

“Soms maak ik hele reportages. De ijsbaan bij het Rijksmuseum, maar ook de onderdoorgang, voor het lijnenspel van de bogen. Voor de Vijzel Courant heb ik zelfs een betaalde reportage over de Vijzelstraat gemaakt. Zo leer je nog eens mensen kennen.”

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 25

“En dan hebben we Herman Brood natuurlijk.

Ik kende hem goed; zijn dochter Lola ging om met mijn dochter. Dat portret hangt in het Hilton, waar hij van het dak is gesprongen. Ik sta nog op een foto in een boek over hem: ‘Henk, die dag en nacht waakte bij het Hilton over bloemen en spullen’. Kreeg ik als beloning van meneer Payer, de directeur, een overnachting in het hotel aangeboden.”

“Ze mogen op mijn begrafenis ook wel een feestje geven. Geen somber gedoe. Ik heb nergens spijt van en alles gedaan wat ik wilde.

Getrouwd geweest, kinderen gekregen, gevochten. Ik heb als kraker alles meegemaakt: de Vondelstraat, Wijers, de Groote Keijser.

Dat was echt oorlog.”

“Dus als ik ga, ga ik goed en dat mag gevierd worden. Maar zonder bloemen. Dat vind ik zonde, want die gaan dan ook dood. Bloemen horen in het water te staan.”

25 16-10-15 09:53

26 KijkInDePijp_sep15.indd 26

kijk in de pijp 16-10-15 09:53

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 27

27 16-10-15 09:54

joor weserman (63)

kregen allebei fotografieles van Caro. Echter, deze dames staan midden in het leven en hadden weinig begeleiding nodig. In de eerste maanden van dit project hebben zij hun foto’s gemaakt. Joor heeft een paar bijzondere gebeurtenissen vastgelegd: het overvliegen

en

van Obama en een actiefoto van een ziek persoon die

Hannah Brink

met de hoogwerker naar buiten werd gebracht. Hannah

(69)

heeft haar directe leefomgeving met een smartphone gefotografeerd. De foto van het platje met de poes is een bijzondere typische foto in de Pijp.

Jw 28 KijkInDePijp_sep15.indd 28

kijk in de pijp 16-10-15 09:54

Jw

Jw kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 29

29 16-10-15 09:54

Jw

Jw 30 KijkInDePijp_sep15.indd 30

kijk in de pijp 16-10-15 09:54

Jw kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 31

31 16-10-15 09:54

hb

32 KijkInDePijp_sep15.indd 32

hb

kijk in de pijp 16-10-15 09:54

hb

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 33

33 16-10-15 09:54

hb 34 KijkInDePijp_sep15.indd 34

kijk in de pijp 16-10-15 09:54

hb

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 35

35 16-10-15 09:54

Alwina Kroese fotografeert met haar Ipad

piet de braal zoekt foto’s uit

peter filmt loesje koord

36 KijkInDePijp_sep15.indd 36

peter filmt henk schouten

kijk in de pijp 16-10-15 09:54

frenk interviewt alwina kroese piet de braal fotografeert in het sarphatipark

greet fotografeert op het marie heinekenplein

frenk interviewt henk schouten kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 37

37 16-10-15 09:54

alwina kroese (Amsterdam, 1930)

‘Door die nieuwe apparaten maak je makkelijk contact met mensen’ Ze heeft twee schriften over haar leven geschreven, maar het had ook een dik boek kunnen zijn, want Alwina Kroese-Uthmann (Amsterdam, 1930) heeft nogal wat meegemaakt. Scheiding, ziekte, dood: niets bleef haar bespaard.

Maar Alwina is geen type dat snel bij de pakken neer gaat zitten en bovendien heeft ze altijd haar kinderen nog – drie zoons en een dochter – om nog maar te zwijgen van haar zes kleinkinderen en achterkleinkind.

“En ik ben gelovig, dat scheelt ook. Niet altijd geweest, hoor. Op mijn vierde werd mijn moeder ziek. Ik bad tot God dat ze beter zou worden, maar in plaats daarvan ging ze vier jaar later dood. Toen was ik er wel even klaar mee. Maar op het sterfbed van mijn vader – ik was 33 – heb ik hem beloofd dat ik weer naar de Heer ging. Mijn vader had me in z’n eentje opgevoed en ik was dol op hem.”

38 KijkInDePijp_sep15.indd 38

“Eerst ging ik naar de gereformeerde kerk aan de Nassaustraat. Maar nadat mijn neefje van twee was verdronken, wilde de dominee niet zeggen of dat kind naar de hel of naar de hemel zou gaan; alleen maar omdatie niet gedoopt was. Daar was ik zo kwaad over dat ik ben vertrokken. Vervolgens ben ik gaan dwalen. De Pinkstergemeente van Johannes Maasbach, het Leger des Heils, de Volle Evangelie Kerk. Nu zit ik bij de Evangelische Gemeente Gods aan de Nieuwe Herengracht. Dat is mijn leven, mijn geluk zelfs, want ik heb veel verdriet over vroeger.”

“Ik ben geboren in de Van Ostadestraat,

mijn vader was schoenmaker. We waren met vier meiden thuis. In de oorlog ging ik naar de huishoudschool aan het Hortusplantsoen, maar toen de Hongerwinter kwam, was er geen brandstof meer en moest de school dicht.”

“Na de bevrijding vroeg mijn vader aan bakker Moes in de Linnaeusstraat of ik daar het huishouden kon leren, mooi tafeldekken en zo. Daarna werkte ik op een mantelatelier. In die tijd ben ik in verwachting geraakt. Ik was net negentien en had nog nooit voorlichting gehad, dus wat wist ik nou helemaal?”

“Mijn vader regelde dat ik bij een reumatische dame aan de Amstelveenseweg

kijk in de pijp 16-10-15 09:54

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 39

39 16-10-15 09:54

terechtkon. Als ze visite kreeg, moest ik me op mijn kamer verstoppen. Zes weken voor de bevalling kon ik naar Annette, een tehuis voor ongehuwde moeders aan de Alberdingk Thijmstraat. Het eerste jaar moest je binnen blijven omdat ze bang waren dat je anders het kind te vondeling zou leggen.

Nou, nooit van mijn leven. Ik was erg eenzaam en mijn zoon was het enige dat ik had.”

“Ik kreeg een dienstje bij een pension en op een dansavond heb ik mijn eerste man leren kennen. We trouwden toen mijn zoon twee jaar was en later kwamen er nog drie kinderen bij. Maar het was geen gelukkig huwelijk;

40 KijkInDePijp_sep15.indd 40

na vijftien jaar gingen we uit elkaar.”

“Daar zat ik dan, alleen met mijn kinderen.

Totdat mijn dochter zei: mama, ga nou toch weer eens uit; je houdt zo van dansen. Zo lief vond ik dat. En zo kwam het dat ik Pierre ontmoette. We zijn alweer veertig jaar getrouwd.”

“We woonden toen al hier op de Amsteldijk. Destijds vond ik er niet veel aan, maar nu is het wel gezellig. Hoewel, die bootmensen aan de overkant zijn nog steeds apart, hoor. Die bemoeien zich niet met de stadsmensen.”

“De buurt is ontzettend veranderd; er wo-

nen nu vooral veel Marokkanen. Ik ben een mensenmens, maar bij een Marokkaan kom je niet zo makkelijk binnen en zij bij jou niet. Maar ik vind mijn weg wel. Ik ga in het buurthuis naar yoga en doe vrijwilligerswerk in een clubhuis voor psychiatrische patiënten.”

“Ik ga vaak op het bankje zitten aan de Amstel en dit jaar heb ik de Saffierstraat ontdekt. Daar hebben ze een straatkamer ingericht, heel gezellig, met een tafel en een paar stoelen. De eerste keer dat ik er kwam kreeg ik meteen een glas sherry. Er is altijd wat te doen.”

kijk in de pijp 16-10-15 09:54

“Ik heb altijd gefotografeerd, met zo’n ouderwets boxje en een flitser. Maar toen ik twee jaar geleden een i-Pad kreeg, was ik meteen verkocht. Het is veel voordeliger en je hoeft geen rolletje meer weg te brengen.

Ik speel Wordfeud, sta op Facebook en stuur wel eens een mailtje. Door die nieuwe apparaten maak je makkelijk contact met mensen. En nu heb ik ook een i-Phone waarmee ik fotografeer. Dat is buiten wel makkelijk.”

“Maar ik heb ook veel binnen gefotografeerd. Mijn trapportaal, prachtig gerenoveerd. Een stilleven van mijn tafel anno 2015.

Is ook een favoriet van me. Ik hou van antiek.

Vindt u die lamp niet leuk? Deze is van Pierre, achter het fornuis. We doen alles samen, zonder hulp. Die hebben we pas nodig als we oud zijn.”

“En dit ben ik, voor de spiegel, maar die i-Pad zit er steeds voor. Met m’n telefoon lukte het wel. Hoe noemen ze dat? Een selfie. Ja, leuk hoor, dat moderne spul. M’n kleinkinderen vinden dat ze een geweldige oma hebben omdat ik zo met mijn tijd meega. Als we dansen, ga ik het langste door. Je moet in beweging blijven, hè, daarom is yoga zo goed voor me. Ook vanwege mijn rug-

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 41

gengraat. In de oorlog heb ik een kalktekort opgelopen.”

“Ondanks alles vind ik het toch een leuke tijd. Maar toen ik 65 was, genoot ik ook van het leven. Ik had net m’n pensioen en heb toen twee weken in mijn eentje in Parijs gezeten, heel de stad verkend. Ging ik met een stokbrood lekker aan de Seine zitten.”

“Op een gegeven moment zei mijn dochter: kom nou maar weer naar huis. Mijn zoon en mijn man stonden me op Centraal met bloemen op te wachten. We gingen lunchen in Americain en al mijn kinderen waren erbij.

Toen was ik toch weer even heel gelukkig.”

41 16-10-15 09:54

42 KijkInDePijp_sep15.indd 42

kijk in de pijp 16-10-15 09:55

Jan van Dooremolen

(74)

is ziek en komt niet veel buiten. Zijn huis is een verzameling van planten, buddha’s, klokken en vogels. Voor zijn ziekte is dat niet goed, maar om nu in een kaal huis te gaan wonen, dat ziet Jan niet zitten. Jan heeft samen met Caro foto’s gemaakt van deze plek waar hij zich het gelukkigst voelt.

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 43

43 16-10-15 09:55

44 KijkInDePijp_sep15.indd 44

kijk in de pijp 16-10-15 09:55

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 45

45 16-10-15 09:55

46 KijkInDePijp_sep15.indd 46

kijk in de pijp 16-10-15 09:55

Hennie de Vries (55)

Als de buren konden vertellen.....

Op de groepsfoto zie je de langstzittende bewoners van de tweede Jacob van Campenstraat in de Pijp.

Even voorstellen. (vlnr.) Henk de Vries, vervolgens (zittend) An kleipoel, Eddie Linthorst, Ciska Erisman, Bert Dekker, Leny Dekker, Siebren Mulder, Bas Frank, Hennie de Vries, en (zittend) Janna de Vries-Op den Brouw. Alleen Bert en Leny Dekker zijn tijdens de renovatie van hun woning verhuisd naar hun huidige woning in de tweede Jan Steenstraat maar aangezien zij nog bijna dagelijks door deze straat lopen vond ik het wel passend dat ze mee poseren voor deze foto.

Laatst was ik op het stadsdeelkantoor van Amsterdam Zuid en zag daar in de stadsdeelkrant een oproep mee te doen aan het fotograferen van de Pijp waarbij iedere deelnemer een aspect van de Pijp mocht belichten.

Ik vond dat een leuk idee en gelukkig kon ik, gezien mijn nog jonge leeftijd meedoen. Mijn insteek was allereerst een doorsnee beeld te geven van de bouwstijlen en bijzondere gebouwen in de Pijp, maar gaande weg ontstond de gedachte een beeld te schetsen van de langstzittende bewoners van deze straat.

Zelf woon ik mijn hele leven in het zelfde pand. Ik groeide op bij mijn ouders op num-

mer 82 1e etage, om vervolgens op zolder te gaan wonen. In 1985 kreeg ik de benedenwoning toegewezen.

Sinds de renovatie van 2006 wonen mijn ouders en ik naast elkaar op de begane grond waardoor wij samen van een tuin op het zuiden genieten.

Zoals vaak gaat ook hier het gezegde op ‘elluk voordeel hep ze nadeel’, maar met name nu mijn ouders wat ouder worden is het enorm praktisch dat ik naast ze woon. Ik ben heel blij dat we elkaar nog hebben, zodat dat we samen kunnen genieten van de dieren die zich vertonen in de tuin.

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 47

Er komen vele vogelsoorten, vlinders, een houtduif die uit je hand eet, in het vijvertje zitten goudvissen en kikkers, en niet te vergeten poezen uit eigen huis. De mensen op de foto zijn ‘van de oude stempel’ en ik vind het leuk dat ik ze ken. Niet dat we de deur bij elkaar plat lopen, maar zo nu en dan is het leuk een praatje te maken over de ‘goeie ouwe tijd’ alhoewel die natuurlijk niet altijd goed was.

Een fotoproject als dit draagt bij aan de saamhorigheid en in een tijd van individualisering waardoor buren elkaar amper kennen, is dat een groot goed.

47 16-10-15 09:55

48 KijkInDePijp_sep15.indd 48

kijk in de pijp 16-10-15 09:55

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 49

49 16-10-15 09:55

50 KijkInDePijp_sep15.indd 50

kijk in de pijp 16-10-15 09:55

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 51

51 16-10-15 09:55

Hendrina Bronsdijk (76) is een bijzondere spirituele dankbare vrouw, die veel voor anderen zorgt, met name haar kleinkinderen.

Met een cameraatje van Stichting Karel heeft ze samen met Caro de winkels gefotografeerd waar ze veel komt.

De foto’s van haar familie en vrienden zijn bijzonder. Zorg, samenzijn en genieten komt hier bij Hendrina duidelijk naar voren. op de foto’s staan achtereenvolgens haar zus Irene, haar dochter met kinderen, en vriendinnen Myra, Marjo en Anja.

52 KijkInDePijp_sep15.indd 52

kijk in de pijp 16-10-15 09:55

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 53

53 16-10-15 09:55

54 KijkInDePijp_sep15.indd 54

kijk in de pijp 16-10-15 09:55

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 55

55 16-10-15 09:55

Jennie Vijzelman (76) is niet erg mobiel. In haar eentje de Pijp in gaat moeilijk. Vaak gaat ze naar haar familie, maar dan is het veel te gezellig om te fotograferen.

Ze heeft haar eigen leefomgeving binnen gefotografeerd. En haar voeten.

Op een ochtend keek ze ernaar en dacht ze ‘Mijn voeten hebben mij zoveel pijn gedaan. Ik zet mijn voeten op de foto’.

56 KijkInDePijp_sep15.indd 56

kijk in de pijp 16-10-15 09:55

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 57

57 16-10-15 09:56

58 KijkInDePijp_sep15.indd 58

kijk in de pijp 16-10-15 09:56

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 59

59 16-10-15 09:56

mayke vullings (helmond, 1950)

‘Het project dwingt je naar buiten te gaan’ De liefde bracht Mayke Vullings in 1986 naar Amsterdam. Ze werd overweldigd door de hectiek van de grote stad, maar al snel vond ze haar draai. Nu is ze levenscoach en weet ze één ding zeker: ze gaat hier nooit meer weg.

“In het begin vond ik het nogal beangstigend allemaal, zo groot en druk vond ik het. Als het voetgangerslicht op rood sprong, bleef ik als enige keurig staan wachten. Maar Amsterdam is echt mijn stad geworden. De tolerantie, al die verschillende mensen, de kleurrijke types; daar pas ik wel bij. Als je in Helmond ook maar enigszins afweek van de middelmaat, was je al een buitenbeentje.

Hier kun je in je blote kont gewoon de straat op. Vetertje ertussen en klaar.”

“Maar eigenlijk bestaat Amsterdam helemaal niet, je kunt de kern niet aanwijzen, het is een diamant met heel veel vlakken.

De stad bestaat uit allemaal verschillende dorpjes en daar is de Pijp er één van, met z’n eigen geschiedenis.”

“Ik heb bijna twintig jaar op de Keizersgracht gewoond en kon daar genieten van

60 KijkInDePijp_sep15.indd 60

de schoonheid, de gebouwen, de rust. De Pijp is een en al bedrijvigheid. Op de gracht wordt gewerkt achter gesloten deuren, hier staan de vaklui op straat en steken de mensen de handen uit de mouwen. Het leeft, en alles zit door elkaar. Een filiaal van Marqt naast een Turks bakkertje. Bij Albert Heijn zegt niemand me gedag, maar hij groet me altijd.”

“Van de drukte heb ik geen last. Ik heb dubbel glas en er zijn veel beroerdere plekken.

Een vriendin op de Prinsengracht word gillend gek van de evenementen, van al die pissende en kotsende mensen voor het raam. Die heb je hier niet.”

“Een jaar of tien geleden ben ik naar de Van Ostadestraat verhuisd. Tussendoor heb ik nog even in Den Haag gewoond, en dat was de beste manier om weer te beseffen hoe-

veel ik van Amsterdam ben gaan houden.

Den Haag is een statige dame, Amsterdam een opgeschoten jongen.”

“Toen ik als alleenstaande vrouw terugkwam, heb ik mezelf gedwongen naar buiten te gaan, want ik zat te veel in mijn hoofd. Ik ben een creatief persoon, maar daar kwam ik nooit aan toe. Ik meldde me aan bij Stichting Stadstoneel en werd productieassistent van de voorstelling Hangouderen. En via een advertentie in De Echo kwam ik bij het fotoproject van Stichting Karel terecht. Zo heb ik allemaal leuke mensen leren kennen.”

“Ik fotografeerde altijd al graag, maar nu had ik een kapstok. Ik begon binnen, maar dat werkte voor geen meter. Ik kan me niet herinneren dat ik één foto heb gemaakt die iets deed. Buiten was een ander verhaal. Ik heb heel veel bomen gefotografeerd, maar

kijk in de pijp 16-10-15 09:56

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 61

61 16-10-15 09:56

62 KijkInDePijp_sep15.indd 62

kijk in de pijp 16-10-15 09:56

ook wolkenluchten boven de Amsteldijk of, zoals hier, de Van Ostadestraat bij nacht. Ik probeerde de ijle sfeer te vangen en dat is aardig gelukt. De foto geeft mee en overstijgt het mechanische, er zit leven in. Toch knap voor een niet-fotograaf.”

“Hier word ik ook heel blij van: de Franse

balkonnetjes aan de voorkant van de straat en de houten balkons met wasgoed aan de achterkant, de kant die we nooit zien, waar de mens zich in al zijn kwetsbaarheid toont.

“De mensen zelf durf ik nog niet zo goed te fotograferen. Maar ik ga zeker door. Het project dwingt je naar buiten te gaan en echt te

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 63

kijken. Dan ontdek je dingen die je anders niet ziet. En je wilt toch die ultieme foto maken. Of dat gelukt is, laat ik in het midden.

Er zitten er een paar bij waar ik wel trots op ben, die iets over mij zeggen, die bewijzen dat ik mijn ogen en hart heb gebruikt.”

63 16-10-15 09:56

64 KijkInDePijp_sep15.indd 64

kijk in de pijp 16-10-15 09:56

Herbert Minter

(69)

en

Anna van het Hof (62)

hebben allebei meegedaan aan het BioBeton Bloeit festival van Stichting Stadstoneel in de Pijp. Onderdeel was een snelcursus fotografie van Caro met als thema ‘wat bloeit er tussen het beton’. Dat was ineens heel anders kijken naar de Pijp en heeft bijzondere beelden opgeleverd. Op het festival zijn deze foto’s geëxposeerd.

HM kijk in de pijp

KijkInDePijp_sep15.indd 65

65 16-10-15 09:56

HM 66 KijkInDePijp_sep15.indd 66

kijk in de pijp 16-10-15 09:56

HM

HM

HM kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 67

67 16-10-15 09:56

HM

68 KijkInDePijp_sep15.indd 68

HM

kijk in de pijp 16-10-15 09:56

avhh kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 69

69 16-10-15 09:56

avhh 70 KijkInDePijp_sep15.indd 70

kijk in de pijp 16-10-15 09:56

avhh

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 71

avhh

71 16-10-15 09:56

72 KijkInDePijp_sep15.indd 72

kijk in de pijp 16-10-15 09:56

piet de braal (amsterdam, 1947)

‘Dit is mijn leven. Zeg het met bloemen’ Vreugdehof is de naam van het verzorgingstehuis waar Piet de Braal (Amsterdam, 1947) moet revalideren, maar hij kan er niet om lachen. De bloemenkoopman is niet voor het geluk geboren, zoals ook blijkt uit het verhaal dat hij over zichzelf heeft geschreven, een verhaal over ‘een vakman die zijn hele leven wordt tegengewerkt’.

Een vakman ook die in Brussel boeketten voor koningin Fabiola maakte, faam verwierf met zijn bloemenwerk voor het uitvaartwezen en in Amsterdam met bloemen langs de deuren ging. Maar nu zit hij alweer tijden in een rolstoel.

“Dat kwam zo. Ik wilde stoppen met de bloemen. Vanwege mijn benen ging het niet langer meer. Maar een maat van me stelde toen voor het samen te gaan doen. Ik de bloemen inpakken op de kwekerij en autorijden, hij huis-aan-huis de adressen af. Het begin was moeilijk, maar na twee jaar beurden we toch vierhonderd euro in de week.”

“Verleden jaar mei kwam ik bij de bloemenstal van het OLVG ten val en brak ik mijn heup. Tijdens de revalidatie hebben ze 14.500 euro uit mijn kluis gehaald plus alle

potten met muntjes die ik spaarde: één voor de auto, één voor de benzine en één voor het wisselgeld. De politie is komen kijken, maar het geld is nooit teruggevonden. Vijf jaar werk voor niets geweest. En tot overmaat van ramp heeft die collega me aan de kant gezet. Hij wil niets meer met me te maken hebben omdat ik hem van diefstal heb beschuldigd. En nu heeft-ie al mijn klanten overgenomen.”

“Ik heb negen maanden in het Flevohuis gezeten, daarna moest ik thuis verder revalideren. Toen ik met de scootmobiel de hond ging uitlaten – kijk, dit is hem, Daisy, een kruising tussen een teckel en een pekinees – kwam ik in het Oosterpark weer ten val en brak ik mijn andere heup. Nu kan ik me niet eens meer zonder looprek bewegen.”

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 73

“Sinds begin juli zit ik in Vreugdehof. Ik heb nog geen foto gemaakt hiero, want mijn camera, zo’n oude Canon met een rolletje en negatieven, ligt thuis in de la. Jammer, want ik vond het wel leuk om te doen.”

“Ik ben via de ouderenconsulente met Caro in aanraking gekomen. De bedoeling was dat ik het Amsterdam van nu zou laten zien, maar ik koos eerst iets uit het verleden: de paardenkoets van Jan van den Broek, zo’n postwagen die ze gebruiken in cowboyfilms.

Mijn ouders zijn in zo’n koets getrouwd en ik ben altijd gek geweest van paarden.”

“Op een boerderij in Warder heb ik het boerenbedrijf leren kennen, en zo ben ik in de bloemen terechtgekomen. Die heb ik ook gefotografeerd, want ik moest mijn eigen leefomgeving vastleggen. Dit is de bloe-

73 16-10-15 09:56

menwinkel op de Ceintuurbaan, één van de weinige zaken die nog overgebleven zijn in Zuid. Deze foto is van café Anita, waar ik ook met bloemen kwam. En hier de tulpen die ik verkocht; vijf voor zes euro. Dit is mijn leven. Zeg het met bloemen.”

“Maar ik heb ook mijn huis in beeld gebracht. M’n wandmeubel; kostte 250 euro in de Kringloop. In die potjes zit de as van mijn overleden dieren. Nu heb ik Daisy. Hier zit-ie op een barkruk in café The Corner.

Kreeg-ie allemaal lekkere dingetjes.”

“En dit ben ik, op mijn scootmobiel, met de eigenaar van de fotozaak aan de Willemsparkweg. Hebben we met de zelfontspanner gemaakt. Gezellige buurt, hoor, echt een fijne wijk om met bloemen te lopen. Simone Kleinsma heeft me een kop koffie gegeven

74 KijkInDePijp_sep15.indd 74

en Robert ten Brink was ook heel aardig.

Dat mis ik wel, die mensen, de gezelligheid.”

“Als het tegen zit, moet ik hier tot eind september blijven. Als ik dan kan lopen met m’n looprek, moet ik weg. De bezuinigingen, hè.

Dan zetten ze mijn bed in de woonkamer en krijg ik thuiszorg. Maar ik kan nu nog niet eens zelf overeind komen. De pijn is niet te harden.”

“Maar ja, de andere bewoners zijn er meestal nog erger aan toe. Open benen, hartproblemen, hersenbloedingen, dat is niet fijn allemaal. Ik probeer er maar het beste van te maken. Je moet je ’s ochtends zelf wassen. Dan komt de zuster en die trekt je een luier aan. Dan eten, en daarna kaarten, eenendertigen om dubbeltjes, de hele dag door. Met twee vrouwen van in de negentig.

Heb ik tenminste nog een beetje aanspraak.

Alleen jammer dat het eten zo beroerd is. Er zit geen smaak aan, helemaal doorgekookt.

Het meeste gooien ze weg, hup, zo de bak in.”

“Ikzelf word eerstdaags 69. Ik zou dolgraag weer met bloemen langs de deuren gaan, maar dat zit er niet meer in. Ik zal nog wel wat jaartjes pijn houden. Heb je mijn orchideeën gezien in de vensterbank? Mooi hè, ze groeien geweldig. En die bloemen daar?

Mozes-in- het-biezen-mandje, zo heten ze.

Ik probeer ook een amaryllis met een lelie te kruisen.”

“Zo gauw ik weer op de been ben, ga ik verder met fotograferen. Geef me maar een leuke opdracht en ik doe het. Een mens moet toch wat?”

kijk in de pijp 16-10-15 09:57

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 75

75 16-10-15 09:57

76 KijkInDePijp_sep15.indd 76

kijk in de pijp 16-10-15 09:57

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 77

77 16-10-15 09:57

annie

(101)

en

Annie

78 KijkInDePijp_sep15.indd 78

vinden het vooral leuk om samen op pad te gaan. Een rondje langs het Sarphatipark, lunchen op het Marie Heinekenplein en een Cuypie pakken. Annie Guezen maakt dan

(76)

wat foto’s onderweg. Tante Annie zou wel willen, maar haar handen zijn niet meer zo cameravast nu ze 101 is.

kijk in de pijp 16-10-15 09:57

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 79

79 16-10-15 09:57

80 KijkInDePijp_sep15.indd 80

kijk in de pijp 16-10-15 09:57

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 81

81 16-10-15 09:57

dank!

Ik ben trots op het eerste project van Stichting Karel, waarin ouderen zelf laten zien hoe het is om in de Pijp te wonen en wat het voor hen betekent om aan een fotoproject mee te doen. Stichting Karel hoopt in de komende jaren meer ouderen te enthousiasmeren voor onder andere fotografie. Fotograferen is niet alleen een hele leuke activiteit, waarbij men op pad gaat en contact maakt met de buurt, maar geeft ook anderen een kijkje in het leven van ouderen in de stad.

Ik dank Tante Annie en mijn vader Frans Bonink die mij aan het denken hebben gezet om dit project te starten; Mijn zus Miriam, met wie ik Stichting Karel heb opgericht; Alle ouderen voor hun deelname aan dit project, hun prachtige foto’s en nieuwe vriendschappen; Sanne van der Giessen, Sara Bronsdijk (Puur Zuid) en Helga Spel (Combiwel). Via hun kreeg ik al snel een paar mooie contacten met bewoners en kon het project van start gaan; Fotografiestudenten Harm van de Poel en Marius Zimmerman en fotografe Ingrid de Groot voor hun begeleiding; Het bestuur van Stichting Karel: Joop Agtereek, Theo Poort en in het bijzonder Nynke Coenraads die mijn adviseur, maar ook steun en toeverlaat is geweest gedurende de uitvoering van het project; Peter Elenbaas, Frenk der Nederlanden, Jackie Mulder en Jan Slagter die dit project mede zichtbaar hebben gemaakt; Michael Kooren en Bernadet Prins die hun oude digitale camera’s gedoneerd hebben; De sponsoren Fonds Cultuurparticipatie, Steunfonds bja-cow Amsterdam, het Skanfonds en de Gemeente Amsterdam, stadsdeel Zuid. Zonder hun bijdrage was dit project niet gerealiseerd; Het Amstelhuis, waar de expositie vanaf 1 november t/m 31 december 2015 te zien is en de OBA Cinetol in de Pijp waar de expositie vanaf 1 januari 2016 twee maanden te zien is.

En natuurlijk Felix, bij wie ik alle prachtige verhalen over de ouderen elke keer kwijt kon.

Caro Bonink Projectleider Stichting Karel

82 KijkInDePijp_sep15.indd 82

kijk in de pijp 16-10-15 09:57

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 83

83 16-10-15 09:57

84 KijkInDePijp_sep15.indd 84

kijk in de pijp 16-10-15 09:57

colofon Uitgave Stichting Karel

Tekst Frenk der Nederlanden Hennie de Vries Jan Slagter Caro Bonink

Fotografie De deelnemende ouderen Caro Bonink Ingrid de Groot

Film Peter Elenbaas

Vormgeving Jackie Mulder

Druk Mart Spruijt bv

Oplage 300 © 2015

kijk in de pijp KijkInDePijp_sep15.indd 85

85 16-10-15 09:57

86 KijkInDePijp_sep15.indd 86

kijk in de pijp 16-10-15 09:57