Op Niveau 2e editie - Nederlands bovenbouw vmbo-gt

WWW.OPNIVEAU-ONLINE.NL

bovenbouw | vmbo gt

Minke van Dam Geertje Plug Jante Rittersma Saskia Tromp-Lantman Stephan Verhoeff

Op niveau onderbouw/bovenbouw 2e editie: dé lesmethode voor Nederlands in het voortgezet onderwijs de methode is zowel lineair (per blok) als modulair (per vaardigheid) te doorlopen; alle toetsen en opgaven zijn gelabeld volgens de principes van OBIT en RTTI; de leesspecialist: Op niveau besteedt veel aandacht aan lezen, o.a. door de

Vern exam ieuwd e entr a i n (exa ing men

bovenbouw | vmbo gt Leerwerkboek

Eindredactie Geertje Plug Ezra van Wilgenburg

leerwerkboek

eisen

samenwerking met de Jonge Jury; bij elke paragraaf een overzicht van leerdoelen met Meijerink-niveau; uitgebreid digitaal lesmateriaal op www.opniveau-online.nl.

4

NEDERLANDS toetsen

WT Cover ON vmbo 4gt.indd 1

2021

)

4 15/02/19 10:05

4 Opdrachten Examentraining Lezen 4.1 Waar sta je nu?

4.2 Oefenen per onderdeel 4.3 Proefexamen

150 150 163 163

Examentraining Schrijven 4.4 Waar sta je nu?

4.5 Oefenen per onderdeel 4.6 Proefexamen

164 164 171 171

4

2F

Examentraining Lezen

Jouw leerdoelen • Examen leesvaardigheid maken om te zien hoe je ervoor staat.

• Extra oefenen waar dat nodig is.

• Proefexamen leesvaardigheid maken.

4.1 Waar sta je nu?

In opdracht 1 tot en met 4 maak je alle opdrachten voor leesvaardigheid uit een examen.

Omdat deze opdrachten uit één examen komen, zijn de vragen doorgenummerd van 1 tot en met 31. In opdracht 5 kijk je je werk na en bepaal je voor welke onderdelen je nog extra moet oefenen.

Opdracht 1

T1

1p

2p

1p

1p

2p

1p 1p

1p

Maak de vragen bij tekst 1.

1 Op welke manier wordt de tekst in alinea 1 ingeleid?

De tekst wordt vooral ingeleid door A de aandacht te trekken met een pakkend detail.

B de mening van de schrijver weer te geven.

C een samenvatting van de rest van de tekst te geven.

D het introduceren van een deskundige.

2 Tuinslakken zijn niet altijd populair, omdat mensen denken dat de tuinslak al hun planten opeet. Toch klopt dit niet. → Geef twee redenen uit alinea 3 waarom dit niet klopt.

3 “Tuinslakken zijn hermafrodiet (…)” (regel 34) → Wat is de belangrijkste reden dat juist de tuinslak hermafrodiet is?

Gebruik voor je antwoord maximaal 25 woorden.

4 Het slakkenhuis beschermt de slak ook tegen oververhitting (alinea 5). → In welke alinea komt deze oververhitting ook ter sprake?

5 Onderzoeker Menno Schilthuizen vindt de tuinslak het ideale dier om de evolutie mee te bestuderen.

Hiervoor geeft hij in alinea 6 vijf verschillende redenen. → Noteer deze vijf redenen.

6 Noem twee redenen waarom huisjes van tuinslakken van kleur verschillen.

7 Waarom waren juist de nieuwe Nederlandse polders de ideale plek om te meten hoe snel slakken precies van kleur veranderen?

A omdat het gebied droog genoeg is voor slakken om in te leven B omdat in de polders zowel bos als grasland voorkomt C omdat je vrij precies weet hoe lang slakken al in dat gebied leven D omdat slakken in eerste instantie niet in die polders voorkwamen 8 Wat is de belangrijkste functie van alinea 10?

A het geven van een aanbeveling B het geven van een conclusie C het geven van een samenvatting D het geven van een toekomstverwachting

151

Examentraining Lezen

3p

152

4

9 Welke vijf zinnen uit de tekst horen in een samenvatting van deze tekst? Kruis de vijf juiste zinnen aan.

• Wie de evolutie van mensen en dieren wil bestuderen, heeft een ideaal dier aan de gewone tuinslak.

• Van alle ongeveer 150 soorten landslakken in Nederland is de gewone tuinslak de bekendste.

• De meeste planten eten de tuinslakken niet.

• Er bestaat dan nog de mogelijkheid tot zelfbevruchting.

• De functie van het slakkenhuis ligt voor de hand: bescherming.

• Hij komt algemeen voor, hij is makkelijk te volgen en hij is individueel te herkennen aan zijn huisje.

• Uitgangspunt was de wetenschap dat slakken in bossen een andere kleur hebben dan slakken in graslanden, zelfs als die gebieden precies naast elkaar liggen.

• In het bos is er meer schaduw en speelt het gevaar van oververhitting niet zo.

• De nieuwe Nederlandse polders waren de ideale plek om te meten hoe snel slakken van kleur veranderen.

• Het tempo van die door de mens veroorzaakte veranderingen ligt misschien te hoog, maar dieren zijn wel in staat zich aan te passen.

4

Examentraining Lezen

Tekst 1

TekstTekst 1 1

Degewone gewonetuinslak tuinslak De egels, muizen, zanglijsters en egels, muizen, zanglijsters en merels. merels.

(4) Tuinslakken zijn hermafrodiet, (4) Tuinslakken zijn hermafrodiet, 35 mannetje en vrouwtje tegelijkertijd 35 mannetje en vrouwtje tegelijkertijd dus, dus, zoalszoals de meeste landslakken. de meeste landslakken.

Ze bevruchten elkaar wederzijds.

Ze bevruchten elkaar wederzijds.

Waarom sommige diersoorten Waarom sommige diersoorten hermafrodiet zijn? Het antwoord is hermafrodiet zijn? Het antwoord is 40 niet altijd even duidelijk, maar het 40 niet altijd even duidelijk, maar het verschijnsel komt vaker voor bij dierverschijnsel komt vaker voor soorten die zich niet makkelijk ver- bij dier1) soorten die zich niet makkelijk (1) “Wie de evolutie van mensen en plaatsen. Er bestaat dan altijd nog dever1) van mensen en (1) “Wie de evolutie plaatsen.totErzelfbevruchting. bestaat dan altijd dieren wil bestuderen, heeft een mogelijkheid En nog de dieren wilaan bestuderen, een En ideaal dier de gewoneheeft tuinslak”, 45 elke mogelijkheid andere slak istot in zelfbevruchting. beginsel een ideaal dier Schilthuizen. aan de gewone tuinslak”, 45 elke andere aldus Menno seksuele partner. slak is in beginsel een aldus Menno Schilthuizen.

5 Schilthuizen is hoogleraar aan de seksuele partner.

(5) De functie van het slakkenhuis ligt van is Leiden en als aan de 5universiteit Schilthuizen hoogleraar voor(5) de De hand: bescherming.

Tegen functie van het slakkenhuis ligt onderzoeker verbonden aan oververhitting, maar vooral tegen universiteit van Leiden en als voor de hand: bescherming. Tegen Naturalis.

Hij is verbonden een groot liefhebber 50 predatie: het gedoodmaar worden doortegen onderzoeker aan oververhitting, vooral van de tuinslak.

In deze tekst vertelt andere dieren om daarna als voedsel Naturalis. Hij is een groot liefhebber 50 predatie: het gedood worden door 10 Schilthuizen ons meer over dit te dienen.

Als slakken bedreigd van de tuinslak. In deze tekst vertelt andere dieren om daarna als voedsel bijzondere dier. worden, trekkenAls ze slakken zich terugbedreigd in het 10 Schilthuizen ons meer over dit te dienen.

(2)bijzondere “Van alle ongeveer 150 soorten huisje en maken ze een dier. worden, trekken zesoort zich afsluitterug in het landslakken in Nederland is de 55 plaatje. Toch voorkomt dit niet dat ze (2) “Van alle ongeveer 150 soorten huisje en maken ze een soort afsluitgewone tuinslak de bekendste. In de volop worden opgegeten. Iedere landslakken in Nederland is de 55 plaatje. Toch voorkomt dit niet dat ze 15 lente komt hij tevoorschijn; hij overpredator heeft zo zijn eigen manier gewone tuinslak de bekendste.

In de volop worden opgegeten. Iedere wintert ondergronds. Bij mensen met om het slakkenhuis open te krijgen.

15 lente komt hij tevoorschijn; hij overpredator heeft zohet zijnslakkeneigen manier een moestuin is hij niet altijd even (6) Aan de resten van wintert ondergronds.

Bij mensen met om het slakkenhuis open te krijgen. populair, maar er zijn ook echte lief60 huis van een dode slak kun je zien een moestuin is hij niet altijd even (6) Aan de resten van het hebbers, die genieten van de enorme welke natuurlijke selectie heeft slakkenpopulair, maar er zijn ook echte lief60 huis van eenbijvoorbeeld dode slak kun 20 variëteit aan kleuren. plaatsgevonden, doorje zien hebbers, die genieten van de enorme welke natuurlijke selectie heeft (3) Mensen zeggen: ‘Hij eet al mijn welk dier de slak is opgegeten. Dat is 20planten variëteit kleuren. plaatsgevonden, bijvoorbeeld op’,aan maar tuinslakken eten alvast een van de voordelen van hetdoor voornamelijk blad.‘Hij Eeneet enkele (3) Mensendood zeggen: al mijn 65 werken met dede tuinslak. is echter Dat is welk dier slak isHij opgegeten. keer eten ze Dat doeneten ze om meerdere redenen ideale dier planten op’,groen maarblad. tuinslakken alvast een van dehet voordelen van het 25 alleen wanneer dood dat blad vrij Een is van afom evolutie mee bestuderen. voornamelijk blad. enkele werken met de te tuinslak.

Hij is echter 65 de weerstoffen.

Ditgroen betreftblad. vooral planten algemeen redenen voor, hij ishet makkekeer eten ze Dat doen ze Hij komt om meerdere ideale dier die door de mens zo zijn aangepast lijk te volgen en hij is individueel te 25 alleen wanneer dat blad vrij is van afom de evolutie mee te bestuderen. dat ze geen bittere stoffen meer be70 herkennen aan zijn huisje.

Iedere weerstoffen. Dit betreft vooral planten Hij komt algemeen voor, hij is makkevatten.

De meeste planten de slak lijk is namelijk neten weer even die door de mens zo zijneten aangepast te volgen hij is individueel te 30 tuinslakken niet. Wel ruimen ze de anders.

Zijn erfelijke eigenschappen dat ze geen bittere stoffen meer be70 herkennen aan zijn huisje. Iedere tuin op. Zelf worden ze gegeten door zijn daarnaast makkelijk aan de 30

vatten. De meeste planten eten de tuinslakken niet. Wel ruimen ze de tuin op. Zelf worden ze gegeten door 2/7

2/7

slak is namelijk net weer even anders. Zijn erfelijke eigenschappen lees verder zijn daarnaast makkelijk aan►►► de

lees verder ►►►

153

Examentraining Lezen

75

80

85

90

95

100

105

110

4

buitenkant te zien. De variaties in de kleur van de huisjes zijn erg groot; die lopen uiteen van donkerbruin tot roze en geel. Daaroverheen lopen nul tot vijf banden; die zijn puur erfelijk voor zover we weten.

(7) Ik werkte al wel met slakken, maar ik ben pas echt onderzoek gaan doen naar de tuinslak in het Darwinjaar 2009, toen de gewone tuinslak werd gekozen als onderzoeksdier in een Europees project. Ik wilde vooral weten wat de evolutiesnelheid van de slak is, hoe snel de natuurlijke selectie is onder invloed van veranderende omstandigheden.

Uitgangspunt was de wetenschap dat slakken in bossen een andere kleur hebben dan slakken in graslanden, zelfs als die gebieden precies naast elkaar liggen. Omdat slakken langzaam bewegen, blijven die verschillen in stand.

(8) Die kleurverschillen hebben twee oorzaken. De ene is predatie door vooral zanglijsters voorkomen. We wisten al dat zanglijsters in grasland gele, gestreepte slakken niet goed kunnen zien en in het bos de roze of bruine, ongestreepte over het hoofd zien. Een klassiek geval van natuurlijke selectie; de populaties in het grasland worden steeds lichter, omdat de lichtere slakken daar beter gecamoufleerd zijn. De slakken in het bos worden om dezelfde reden steeds donkerder. De andere verklaring is dat lichte slakkenhuisjes

115

120

125

130

135

140

145

betere bescherming bieden tegen de hitte van de volle zon, in de zomer, in het grasland. In het bos is er meer schaduw en speelt het gevaar van oververhitting niet zo.

(9) De nieuwe Nederlandse polders waren de ideale plek om te meten hoe snel slakken van kleur veranderen. De IJsselmeerpolders, de Wieringermeer, we weten precies wanneer ze zijn drooggelegd. We weten ook dat de slakken niet ouder kunnen zijn dan het gebied zelf. Ik heb duizenden slakken verzameld en daarvan heb ik de gemiddelde donkerte van de huisjes bepaald. Zo ontdekte ik dat de verschillen in kleur toenamen naarmate de polder en het bos ouder waren. Van sommige bossen was ook na te gaan wanneer ze waren aangelegd. Dat maakte het mogelijk om nog preciezer te zijn.

Vanwege die aanplant van bossen verwachtte ik een verandering van licht naar donker. Dat bleek te kloppen. Soms zag je al na een paar jaar verschillen.

(10) Wat dat betekent? Dieren passen zich aan waar we bij staan.

Evolutie is niet iets uit het verleden; het gebeurt ook hier en nu. Dat is relevant in tijden van klimaatopwarming en luchtvervuiling. Het tempo van die door de mens veroorzaakte veranderingen ligt misschien te hoog, maar dieren zijn wel in staat zich aan te passen. De gewone tuinslak is daar het levende voorbeeld van.”

naar een artikel van Caspar Janssen, de Volkskrant, 11 april 2015 noot 1 evolutie: geleidelijke ontwikkeling, van generatie op generatie, van mensen, dieren en planten

154

3/7

lees verder ►►►

4

Examentraining Lezen

Opdracht 2

I

Maak de vragen bij tekst 2.

1p 10 Hoe wordt de tekst ingeleid in alinea 1?

A door de aanleiding van het onderzoek van Ramachers te benoemen

B door de conclusie uit het onderzoek van Ramachers vooraf te geven

C door een samenvatting van het onderzoek van Ramachers te geven

D door een voorbeeld uit het onderzoek van Ramachers te belichten 1p 11 Welke twee functies heeft alinea 2?

Alinea 2

1 benoemt het verschijnsel toontaal.

2 geeft een uitleg bij in de tekst gebruikte taalbegrippen.

3 noemt voorbeelden van toontalen.

4 schetst een probleem van het Standaardnederlands.

5 trekt een conclusie uit het taalonderzoek van Ramachers.

→ Noteer de nummers van de twee juiste functies.

1p 12 Ramachers heeft onderzoek gedaan naar toongevoeligheid bij Limburgse en Nederlandse baby’s.

→ Welke uitkomst had Ramachers voorafgaand aan het onderzoek verwacht? Gebruik voor je antwoord maximaal 15 woorden.

1p 13 “De Limburgse proefpersonen bleken aanmerkelijk beter dan Nederlanders.” (regels 43-44)

Waarin bleken de Limburgers beter?

De Limburgers bleken beter in

A het herkennen van verschillen tussen woordmelodieën.

B het herkennen van voorgelegde onzinwoorden.

C het horen van toonverschillen in onzinwoorden.

D het horen van verschillen binnen een woordmelodie.

3p 14 In deze tekst wordt het onderzoek van Stefanie Ramachers beschreven.

→ Vat haar onderzoek samen aan de hand van onderstaande punten.

– Het onderwerp van het onderzoek

– De uitkomst van deelonderzoek 1

– De twee uitkomsten van deelonderzoek 2

– De conclusie van het onderzoek 1p 15 Met welk doel is deze tekst geschreven?

A informeren over de verschillen tussen toontalen en het Standaardnederlands

B informeren over het onderzoek naar woordmelodie in het Limburgs

C overtuigen dat in het Standaardnederlands melodie ontbreekt

D overtuigen dat sprekers van toontalen toongevoeliger zijn

155

Examentraining Lezen

4

22 Tekst TekstTekst 2

Limburgers Limburgersnog nogtoongevoeliger toongevoeligerdan dangedacht gedacht (1) (1)Limburgers Limburgersstaan staanbekend bekendom omhun hun zangerige zangerigespraak. spraak.Ze Zeblijken blijkenook ookerg erg goed goedininhet hethoren horenvan vanheel heelsubtiele subtiele woordmelodieverschillen.

Dat woordmelodieverschillen. Datblijkt blijkt 5 5uit uitonderzoek onderzoekvan vantaalwetenschapper taalwetenschapper Stefanie StefanieRamachers, Ramachers,waarop waaropzijzijononlangs promoveerde aan de Radboud langs promoveerde aan de Radboud Universiteit.

Universiteit.

(2) (2)Het HetLimburgs Limburgsisiseen eenzogenoemde zogenoemde 1010toontaal, toontaal,wat watbetekent betekentdat datde demelodie melodie waarmee een woord wordt uitgesprowaarmee een woord wordt uitgesproken, ken,de debetekenis betekenisverandert. verandert.Dit Dit fenomeen, fenomeen,genaamd genaamdlexicale lexicaletoon, toon, kent het Standaardnederlands kent het Standaardnederlandsniet nieten en 1515het hetgeeft geefthet hetLimburgs Limburgszijn zijnkenmerkenmerkende kendezangerige zangerigeklank. klank.Het HetLimburgLimburgse woord zeeve kan bijvoorbeeld se woord zeeve kan bijvoorbeeld ‘zeven’ ‘zeven’(het (hetgetal) getal)ofof‘zeven’ ‘zeven’(het (het werkwoord) werkwoord)betekenen, betekenen,afhankelijk afhankelijk 2020van vande demelodie melodie(de (detoon) toon)waarmee waarmee het woord wordt uitgesproken. het woord wordt uitgesproken.

(3) (3)Ramachers Ramachersdeed deedpromotiepromotieonderzoek onderzoeknaar naarde deverwerving verwervingvan van toonhoogteverschillen binnen woortoonhoogteverschillen binnen woor2525den denininhet hetLimburgs.

Limburgs.Ze Zevergeleek vergeleek baby’s baby’svan van66tot tot12 12maanden maandenoud ouddie die opgroeiden opgroeidenbinnen binneneen eenLimburgsLimburgssprekend sprekendgezin gezinmet metbaby’s baby’suit uitandere andere delen delenvan vanNederland.

Nederland.Uit UitRamachers’ Ramachers’ 3030onderzoek onderzoekblijkt blijktverrassend verrassendgenoeg genoeg dat Limburgse én Nederlandse dat Limburgse én Nederlandse baby’s baby’sdezelfde dezelfdetoongevoeligheid toongevoeligheid hebben. hebben.

(4) (4)Naar Naaraanleiding aanleidingvan vandeze deze 3535bevinding bevindingvolgde volgdeeen eenvervolgvervolgonderzoek onderzoekbij bijvolwassenen. volwassenen.

Ramachers vergeleek Ramachers vergeleekLimburgers Limburgers met metniet-Limburgers niet-Limburgersdoor doorze zeonzinonzinwoorden woordenmet metverschillende verschillendetoonhoogtoonhoog4040tes testetelaten latenhoren horenen enze zekeek keekhoe hoe goed beide groepen de verschillen goed beide groepen de verschillen tussen tussendie diewoorden woordenkonden kondenhoren. horen.

De DeLimburgse Limburgseproefpersonen proefpersonenbleken bleken aanmerkelijk beter dan Nederlanders. aanmerkelijk beter dan Nederlanders.

4545Ze Zewaren warenook ookheel heelgoed goedininhet hethoren horen van vansubtiele subtieleverschillen verschillenbinnen binnenéén één woordmelodie, in tegenstelling tot woordmelodie, in tegenstelling tot bijvoorbeeld bijvoorbeeldsprekers sprekersvan vanhet het 1)1) Mandarijn , ,die Mandarijn diemet metname nameuitblinken uitblinken 5050ininhet horen van verschillen het horen van verschillentússen tússen woordmelodieën. woordmelodieën.De DeLimburgers Limburgerszijn zijn dus dusnog nogtoongevoeliger toongevoeligerdan danwe wealal dachten. dachten.

(5) (5)Het Hettoonsysteem toonsysteemvan vanhet hetLimLim5555burgs burgsverschilt verschiltsterk sterkvan vantypisch typisch onderzochte onderzochtetoontalen toontalenzoals zoalshet het Mandarijn, onder andere doordat Mandarijn, onder andere doordatde de precieze preciezeuitspraak uitspraakvan vande deLimburgse Limburgse woordmelodieën woordmelodieënverandert verandertafhankeafhanke6060lijk lijkvan vanbijvoorbeeld bijvoorbeeldde depositie positievan van het woord in de zin.

Door te bestudehet woord in de zin. Door te bestuderen renhoe hoesprekers sprekersvan vanhet hetLimburgs Limburgs toon toonverwerken, verwerken,kunnen kunnenwe weteteweten weten komen of deze verschillen consekomen of deze verschillen conse6565quenties quentieshebben hebbenvoor voorhet hetleren lerenvan van een eentoonsysteem. toonsysteem. naar naareen eentekst tekstvan vande dewebsite websitevan vande de Radboud RadboudUniversiteit, Universiteit,ook ookgepubliceerd gepubliceerd ininLevende LevendeTalen TalenMagazine, Magazine,2018 2018

noot Mandarijn: de bestuurstaal van de Volksrepubliek China noot noot111Mandarijn: Mandarijn:de debestuurstaal bestuurstaalvan vande deVolksrepubliek VolksrepubliekChina China

156

4 4/ 7 /7

lees leesverder verder►►► ►►►

4

2016-II Opdracht 3

1p 13 T1 1p 16

14 1p1p 1p 14 17

Examentraining Lezen

Examenbundel 2017 | 2018

Maak de vragen bij tekst 3.

Wat is het belangrijkste doel van tekst 3?

Wat is het belangrijkste doel van deze tekst?

Oikocredit wil Oikocredit wilaansporen.

A de lezer A de de lezer B lezeraansporen. amuseren.

B de de lezer C lezeramuseren. informeren.

C de lezer D lezerinformeren. overtuigen.

D een de lezer overtuigen.

E mening geven.

F gevoelens uitdrukken.

E een mening geven.

F gevoelens uitdrukken.

De tekst bestaat vier delen.

De tekst bestaat uituit vier delen.

De tekst bestaat uit vier delen.

“Ik weet wat mijn geld uitspookt.

En jij?”

A

Doe de test Of je nu spaart of belegt, in beide gevallen wordt je geld aan het werk gezet om rendement te maken.

De vraag is nu: weet jij wat je geld uitspookt? Hoe wordt jouw geld aan het werk gezet? Wellicht is dat voor jou geen vraag en weet je precies wat jouw geld uitspookt.

Echter, als je voelt dat er met deze vraag een spiertje bij je geraakt wordt, test jezelf dan eens volledig anoniem en zonder enige verplichting op investereninmensen.nl.

Doe de test op investereninmensen.nl Aangeboden door Oikocredit, al bijna 40 jaar succesvol met microkrediet .

B

C D

1p 1p 15 18

1p 15

1p 19

Bij welk tekstdeel hoort de foto?

Bij welk tekstdeel hoort de foto?de foto?

Bij welk tekstdeel hoort A bij tekstdeel A A bij tekstdeel A A bij bijtekstdeel tekstdeel B B A B bij bijbij tekstdeel BC B B tekstdeel C tekstdeel C bij tekstdeel CD D C bij bijtekstdeel tekstdeel C

D bij tekstdeel D D bij tekstdeel D

Wat kun volgens de tekst ontdekken op investereninmensen.nl?

Wat kunjeje volgens de tekst ontdekken op investereninmensen.nl?

A dat dat Oikocredit anoniem geldgeld belegt A Oikocredit anoniem belegt B dat datkun Oikocredit met investeringen is Wat je volgens de tekstsuccesvol ontdekken op B Oikocredit met investeringen succesvol is investereninmensen.nl?

C beleggen een mooi alternatief voor sparen biedt C hoe beleggen een mooi alternatief voor sparen biedt A dat Oikocredit anoniem geld belegt D hoe met jouw geld rendement behaald wordt D met jouw geld rendement behaald wordt

B dat Oikocredit met investeringen succesvol is De advertentietekst begint met “Of je nu spaart of belegt, (…)” en eindigt met “(…)

C hoe beleggen een mooi alternatief voor sparen biedt zonder enige verplichting op investereninmensen.nl.” met jouw rendement behaald wordt D → Whoe at is de kernzin vangeld deze tekst?

Citeer deze zin.

Tekst 4 1p

16

Op welke wijze wordt het onderwerp van de tekst in alinea 1 ingeleid?

157 A door een conclusie te trekken

Examentraining Lezen

4 2016-II

vmbo gt/mavo nederlands

tekst 3

Tekst 3Tekst 3

“Ik weet wat mijn geld uitspookt.

En jij?”

Doe de test Of je nu spaart of belegt, in beide gevallen wordt je geld aan het werk gezet om rendement te maken.

De vraag is nu: weet jij wat je geld uitspookt? Hoe wordt jouw geld aan het werk gezet? Wellicht is dat voor jou geen vraag en weet je precies wat jouw geld uitspookt.

Echter, als je voelt dat er met deze vraag een spiertje bij je geraakt wordt, test jezelf dan eens volledig anoniem en zonder enige verplichting op investereninmensen.nl.

Doe de test op investereninmensen.nl Aangeboden door Oikocredit, al bijna 40 jaar succesvol met microkrediet .

Naar een advertentie in NRC Handelsblad, 10 februari 2014

GT-0011-a-16-2-b

158

6/8

223 ►►► lees verder

4

Examentraining Lezen

Opdracht 4

Maak de vragen bij tekst 4.

1p 20 Wat is het onderwerp van de tekst ‘Vlogger eet dát snoep meestal niet voor niks’?

A aanprijzen van dure merkproducten door vloggers

B bewust negeren van reclameregels door vloggers

C geld van voedselfabrikanten voor vloggers

D reclame voor ongezond voedsel door vloggers 1p 21 Een tekst kan op verschillende manieren ingeleid worden.

bijvoorbeeld door:

1 een voor de tekst belangrijke vraag te stellen

2 een voorbeeld te geven bij het onderwerp

3 een waarschuwing te geven

4 het centrale probleem te noemen

5 vooraf een samenvatting te geven

→ Welke manier wordt in alinea 1 gebruikt om de tekst in te leiden en welke in alinea 2?

Noteer de nummers van deze manieren.

1p 22 Welk kopje geeft het beste de inhoud weer van alinea 3 en alinea 4 samen?

A Reclameadviesbureau Youngworks

B Reclameregels voor ongezonde producten voor kinderen

C Verschijnen van het rapport ‘Voedingsreclame gericht op kinderen’

D Vlogs voor kinderen op YouTube 1p 23 Een oplossing voor het probleem met reclame in vlogs zou kunnen zijn dat de overheid strengere regels opstelt. Toch zal de overheid dit niet doen.

→ Citeer een zin uit alinea 3 of alinea 4 waarin de reden hiervoor wordt gegeven.

1p 24 Waarom mag er geen reclame voor ongezond voedsel gemaakt worden voor kinderen jonger dan 12 jaar? Gebruik voor je antwoord alinea 4. Noteer je antwoord in maximaal 15 woorden.

1p 25 In alinea 6 staat: “(…) dat reclame in vlogs ook een effectieve manier is om reclame te maken.” (regels 82-84)

Welke zin uit alinea 6 of alinea 7 geeft eigenlijk hetzelfde weer?

A “Kinderen kijken op tegen de vloggers die ze volgen, ze zien hen namelijk als betrouwbaar.” (regels 84-86)

B “Daardoor is het goed mogelijk dat de merken die in de video’s terugkomen veel invloed hebben.” (regels 86-89)

C “Volgens het rapport raakt reclame steeds meer verstrengeld met amusement en herkennen kinderen reclames in vlogs vaak niet als reclame.” (regels 90-93)

D “Aan het begin moeten ze duidelijk aangeven dat Doritos hen heeft gevraagd.” (regels 100-102) 1p 26 Wat is één van de problemen bij het gebruik van ‘hashtag #sp (‘sponsored post’)’ (regels 94-95)?

A De hashtag wordt niet altijd door iedereen begrepen.

B De hashtag wordt door vloggers nooit gebruikt.

C Door de hashtag zijn amusement en reclame te veel met elkaar verstrengeld.

D Vloggers kennen de gemaakte afspraken over de hashtag niet.

159

Examentraining Lezen

4

2p 27 Milan Knol schat in dat zijn kijkers “tussen de zestien en vierentwintig jaar” zijn. (regels 118-119)

→ Moet hij dan rekening houden met de afgesproken regels over reclame voor ongezond voedsel? Licht je antwoord toe met een argument uit alinea 4.

1p 28 “Naast de eerdergenoemde ‘challenge’ is het genre ‘unboxing’ (het uitpakken van door de sponsor gestuurde producten) populair.” (regels 120-123)

Van welk tekstverband is er sprake in deze zin?

A een conclusie

B een opsomming

C een tegenstelling

D een verklaring 1p 29 Citeer uit alinea 9 de zin waaruit blijkt dat de interviewers enigszins kritisch staan Tekst 4 tegenover de werkwijze van Jamin.

1p 30 Enzo Knol geeft in alinea 10 aan dat hij zich bewust is geworden van zijn invloed op jongeren.

→ Geef een voorbeeld uit alinea 10 waaruit blijkt dat Enzo Knol zich toch niet zo veel aantrekt van die invloed.

(1) Milan Knol en zijn vriend gaan 1p 31 Welke zin vat deze tekst het best samen? een zak chips leegeten, terwijl ze de

A Jongeren zijn gevoelig voor de reclame van vloggers voor ongezonde voeding en de voetbalgame FIFA 15 spelen. Daar Reclame Code Commissie kan hier geen toezicht op houden. maakt Milan een filmpje van, voor

B Kinderen zien op vlogs regelmatig reclame voor ongezond eten en weten niet altijd 5 zijn vlog op YouTube. De grap is dat dat het hierbij om gesponsorde inhoud gaat. de meeste chipjes naar kaas

C Veel producenten van ongezonde voeding maken gebruik van vloggers om hun smaken, maar sommige zijn stevig producten aan te prijzen bij jonge kinderen. gepeperd. Milan Knol: “Vandaag

D Vloggers maken sluikreclame voor ongezond eten en houden zich daarbij niet aan de doen wij de Doritos Roulette reclameregels voor de doelgroep jonge kinderen.

10 Challenge. Je hebt tien chipjes in Tekst44 deze zak en eentje daarvan is super Tekst Tekst 4 superheet. Hebben we een blusmiddel?” Nadat de vriend een hete chip heeft getroffen, roept Knol zijn kijkers 15 op om ook de uitdaging aan te gaan. kunnen een reis winnen dieDeelnemers zijn,werken werken goed voor klas(1) Milan Knol en zijn vriend gaan die ererzijn, goed voor klas(1) Milan Knol en zijn vriend gaan naar Death Valley. sieke media, zoals televisie.

Maar een zak chips leegeten, terwijl ze de sieke media, zoals televisie. Maar een zak chips leegeten, terwijl ze de (2) De Doritos Roulette Challenge consumenten (met nameouders) ouders) en is voetbalgameFIFA FIFA15 15spelen. spelen.Daar Daar (met name en 4545consumenten voetbalgame bedacht door voedselfabrikant vloggersmoeten moetenervan ervanop opde dehoogte hoogte maaktMilan Milaneen eenfilmpje filmpjevan, van,voor voor vloggers maakt 20 Pepsico om meer zakken chips worden gebracht dat de regels ookte 5 zijn vlog op YouTube.

De grap is dat worden gebracht dat de regels ook 5 zijn vlog op YouTube. De grap is dat verkopen.

Bovenstaand filmpje de meeste chipjes naar kaas gelden voor nieuwe media.”

Meer de meeste chipjes naar kaas gelden voor nieuwe media.” Meer van Milan Knol is 900.000 keer bekeken, smaken, maar sommige zijn stevig dan eengesprek gesprek voerenmet metde de besmaken, maar sommige zijn stevig dan een voeren bewaarschijnlijk ook door kinderen.

50 gepeperd.

Milan Knol: “Vandaag trokken partijen zal de staatssecreta50 trokken partijen zal de staatssecreta-Dat gepeperd. Milan Knol: “Vandaag zou niet mogen volgens de reclamerisniet nietdoen: doen: reclameregels worden doenwij wijde deDoritos DoritosRoulette Roulette ris reclameregels worden doen 25 code, want ongezond eten aanprijzen 10 door de bedrijven zelf opgesteld.

Challenge.

Je hebt tien chipjes in 10 Challenge. Je hebt tien chipjes in door de bedrijven zelf opgesteld. kinderen isbetreffende niet toegestaan. dezezak zaken eneentje eentjedaarvan daarvanisissuper super (4)bij Volgens debetreffende regels,Voordeze (4) Volgens de regels, al omdat deze reclames bijdragen superheet.

Hebben we een blusmidopgesteld door de levensmiddelensuperheet. Hebben we een blusmidopgesteld door de levensmiddelenaan overgewicht bij de jeugd. mag del?”Nadat Nadatde devriend vriendeen eenhete hetechip chip industrie ende dereclamebureaus, reclamebureaus, mag 5555industrie del?” en (3) Vloggers die in hun filmpjes je geen reclame maken voor ongeheeft getroffen, roept Knol zijn kijkers je geen reclame maken voor onge- sluikheeft getroffen, roept Knol zijn kijkers 30 reclame maken voor ongezond 15 op om ook de uitdaging aan te gaan. zond voedsel (snoep, chips, fris- eten, 15 op om ook de uitdaging aan te gaan. zond voedsel (snoep, chips, frisdoen dit goeddeels buiten het zicht Deelnemers kunnen een reis winnen drank) als je doelgroep twaalf jaar Deelnemers kunnen een reis winnen drank) als je doelgroep twaalf jaar ofof van de toezichthouder, de Reclame naar Death Valley. jonger is, of als minstens een kwart naar Death Valley. jonger is, of als minstens een kwart Code Commissie.

Dat staat inmohet (2)De DeDoritos DoritosRoulette RouletteChallenge Challengeisis van publiek zojong jong Verder mo6060van (2) jejepubliek zo is.is.Verder rapport ‘Voedingsreclame gericht gen kinderidolen geen reclame mabedachtdoor doorvoedselfabrikant voedselfabrikant 160 bedacht gen kinderidolen geen reclame ma- op 35 kinderen’.

Het rapport is inVolgens opdracht 20 ken voorongezond ongezond voedsel.

Volgens Pepsico om meer zakken chips te 20 Pepsico om meer zakken chips te ken voor voedsel.

Vlogger eet dát snoep meestal n

Vloggereet eetdát dátsnoep snoepmeestal meestalniet nietvoor voorniks niks Vlogger

45

50

55

60

65

70

75

die er zijn, sieke media consument vloggers m worden geb gelden voo dan een ge trokken par ris niet doe door de bed (4) Volgens opgesteld d industrie en je geen rec zond voeds drank) als j jonger is, o van je publ gen kinderi ken voor on de belange reclame vo aan overge kinderen ki op YouTub (5) “Dat is n zegt Enzo K met meer d grootste vlo “Reclame v drank besta maar logisc YouTube te (6) Youngw eerder gen

op overgewicht YouTube. bij kinderen. En juist eten aanprijzen 65 aan kinderen.

Dat bij niet kinderen is volgens niet toegestaan.

Voor(5) “Dat kijken is natuurlijk niets nieuws”, kinderen massaal naar vlogs zou mogen de reclameExamentraining Lezen al omdat deze reclames bijdragen zegt Enzo Knol (broer van Milan), op YouTube.

25 code, want ongezond eten aanprijzen 70(5) overgewicht de jeugd. Voormet meer dan 1 miljoen bijaan kinderen is niet bij toegestaan.

“Dat is natuurlijk niets abonnees nieuws”, de grootste van van Nederland.

Vloggers in hun bijdragen filmpjes sluikal(3) omdat deze die reclames zegt Enzo vlogger Knol (broer Milan), “Reclame voor snoep en energie-de 30aan reclame maken bij voor eten, 70 met overgewicht de ongezond jeugd. meer dan 1 miljoen abonnees doen dit goeddeels buiten het sluikzicht drank bestaat zo Nederland. lang, het is alleen grootste vloggeralvan (3) Vloggers die in hun filmpjes van de toezichthouder, de Reclame maar logisch dat het nu energieook op “Reclame voor snoep en 30 reclame maken voor ongezond eten, 75drank Code Dat staat het YouTube te vinden is.” het is alleen doen ditCommissie. goeddeels buiten hetinzicht bestaat al zo lang, (6) Youngworks onderzocht voor het rapport ‘Voedingsreclame gericht op van de toezichthouder, de Reclame maar logisch dat het nu ook op eerder genoemde rapport 105 35Code kinderen’.

Het rapport is in in opdracht 75 YouTube Commissie.

Dat staat het te vinden is.” van de‘Voedingsreclame staatssecretaris van VolksYouTubekanalen, met vlogs waarin (6) Youngworks onderzocht voor het rapport gericht op gezondheid Youngreclame zit verwerkt.

Kinderen eerder genoemde rapport 105 zien 35 kinderen’.

Hetgemaakt rapport isdoor in opdracht 80YouTubekanalen, works.

Dat is een reclameadviesvooral reclame voor voedvan de staatssecretaris van Volksmet ongezond vlogs waarin sel via vloggers op YouTube.

Het bureau datgemaakt onder meer gezondheid dooronderzoek Youngreclame zit verwerkt.

Kinderen zien 40works. rapport stelt dat reclame in vlogs ook doet naar hoe je reclameadviesjonge consumenten 80 vooral Dat is een reclame voor ongezond voedkunt bereiken.

De woordvoerder van een effectieve manier is om reclame sel via vloggers op YouTube. Het bureau dat onder meer onderzoek te maken: kijken op tegen de staatssecretaris: afspraken 40 doet rapport stelt “Kinderen dat reclame in vlogs ook naar hoe je jonge“De consumenten 85een de effectieve vloggers die ze volgen, zien 125 ten, die v kunt bereiken. De woordvoerder van manier is om ze reclame namelijk als betrouwbaar.

Daaruitpakke de staatssecretaris: “De afspraken tehen maken: “Kinderen kijken op tegen door is het goed mogelijk dat de merAmerika” 6 / 7 lees verder ►►► die er zijn, werken goed voor klasken die in de video’s terugkomen Hendriks sieke media, zoals televisie. Maar veel invloed hebben.” lees verder ►►► sociale m 45 consumenten (met name ouders) en 6 / 7 90 (7) Volgens het rapport raakt reclame 130 als make vloggers moeten ervan op de hoogte steeds meer verstrengeld met amudoor mai worden gebracht dat de regels ook sement en herkennen kinderen reclaook wille gelden voor nieuwe media.” Meer mes in vlogs vaak niet als reclame. zeggen w dan een gesprek voeren met de beSoms gebruiken vloggers de hashtag naar ons 50 trokken partijen zal de staatssecreta95 #sp (‘sponsored post’), maar kinde135 leeftijd v ris niet doen: reclameregels worden ren weten niet wat dit teken betekent winkelke door de bedrijven zelf opgesteld. en het wordt niet consequent gevloggers (4) Volgens de betreffende regels, bruikt. De woordvoerder van Pepsico, richten o opgesteld door de levensmiddelenproducent van Doritos: “We hebben groep, va 55 industrie en de reclamebureaus, mag 100 een afspraak met onze vloggers.

Aan 140 den niet je geen reclame maken voor ongehet begin moeten ze duidelijk aange“Snoep e zond voedsel (snoep, chips, frisven dat Doritos hen heeft gevraagd. kaar te h drank) als je doelgroep twaalf jaar of Anders voldoe je niet aan de richtvlogs oo jonger is, of als minstens een kwart lijnen van de Reclame Code baar.” He 60 van je publiek zo jong is. Verder mo105 145 Commissie.” belangrij gen kinderidolen geen reclame ma(8) Volgens het rapport is reclame te vlogge ken voor ongezond voedsel. Volgens door vloggers moeilijk in goede baren, als w de belangengroep Foodwatch draagt nen te leiden, omdat niet duidelijk is stijl van d reclame voor ongezond voedsel bij hoe oud hun kijkers zijn. “De Doritos(10) “Ik z 65 aan overgewicht bij kinderen. En juist 110 150 campagnes zijn gericht op 18tot 24en ben m kinderen kijken massaal naar vlogs jarigen,” zegt de woordvoerder van eventuel op YouTube.

Pepsico, “nooit op jongeren onder de namelijk (5) “Dat is natuurlijk niets nieuws”, 16.” Vlogger Milan Knol bevestigt dit.

“Natuurli zegt Enzo Knol (broer van Milan), Hij benadrukt dat hij niet precies weet mee. In m 70 met meer dan 1 miljoen abonnees de 115 hoe oud zijn volgers zijn, want kinde155 een blikj grootste vlogger van Nederland. ren kunnen natuurlijk een leeftijd van snoepje.

“Reclame voor snoep en energieboven de achttien invullen. Een is niet zo drank bestaat al zo lang, het is alleen schatting wil hij wel geven: “Tussen maak.” E maar logisch dat het nu ook op de zestien en vierentwintig jaar.”

“Dat was 75 YouTube te vinden is.”

120 160 (9) Naast de eerdergenoemde Iglo”, zeg (6) Youngworks onderzocht voor het ‘challenge’ is het genre ‘unboxing’ moment eerder genoemde rapport 105 (het uitpakken van door de sponsor eten. Zij YouTubekanalen, met vlogs waarin gestuurde producten) populair. Zo doet, is h reclame zit verwerkt. Kinderen zien stuurt Jamin snoep rond in pakket80 vooral reclame voor ongezond voed161 de gezon sel via vloggers op YouTube. Het 25waarschijnlijk code, want ongezond ook door

t snoep meestal niet voor niks

nd gaan erwijl ze de len. Daar an, voor grap is dat aas ijn stevig andaag tte hipjes in an is super n blusmidn hete chip l zijn kijkers an te gaan. reis winnen

hallenge is ikant chips te lmpje van er bekeken, nderen. Dat e reclamen aanprijzen taan. Voorijdragen ugd. mpjes sluikezond eten, n het zicht e Reclame at in het gericht op n opdracht an Volksr Youngeadviesnderzoek

4

ren weten nietdewat dit teken betekent winkelketen werktdie nietiksamen jarigen,” zegt woordvoerder van eventuele invloed heb opmet vooren het wordt niet consequent gevloggers onder de zestien jaar.

“We Pepsico, “nooit op jongeren onder de namelijk jongeren”, zegt Enzo Knol.

Examentraining Lezen bruikt.

De woordvoerder van Pepsico, richten ons echt op een oudere 16.” Vlogger Milan Knol bevestigt dit.

“Natuurlijk houd ik daar rekeningdoelproducent vandat Doritos: hebben groep, houHij benadrukt hij niet“We precies weet mee.

In van mijnbegin vlogstwintig.” drink ik Maar weleens 100 hoe 140 een een oud afspraak met onze Aan 155 den blikje niet juist kinderen van snoep?

115 zijn volgers zijn,vloggers. want kindeenergiedrank of eet een het kunnen begin moeten ze duidelijk aange“Snoep en zijn nietMaar uit el-het ren natuurlijk een leeftijd van snoepje.

Datkinderen doet iedereen. ven dat Doritos hen heeft gevraagd. kaar te halen.

Kinderen zullen de boven de achttien invullen. Een is niet zo dat ik daar reclame voor Anders voldoe je niet aan de richtvlogs ook kijken.

Internet is openschatting wil hij wel geven: “Tussen maak.” En de vissticks die hij eet? lijnen van de Code baar.”

Heteen rapport zegt hierover: de zestien en Reclame vierentwintig jaar.”

“Dat was samenwerking met “De 105 (9) 145 Iglo”, belangrijkste vanop dedat meesCommissie.”

120 160 Naast de eerdergenoemde zegt hij. doelgroep “Maar ik was (8) Volgensishet is reclame te vloggers bestaan kinde‘challenge’ hetrapport genre ‘unboxing’ moment heellijkt ergtebezig met uit gezond dooruitpakken vloggers van moeilijk goede baren, als kijken de in toon (het doorinde sponsor eten.

Zij we zeiden: alsnaar je het de en oven nen te leiden, omdat niet duidelijk stijl van de niet vloggers.” gestuurde producten) populair.

Zo is doet, is het slecht voor je, dat is hoe oud hunsnoep kijkersrond zijn.in“De Doritos(10) “Ik zit nu drie jaar op YouTube stuurt Jamin pakketde gezonde manier.”

110 150 campagnes zijn gericht op 18tot 24en ben me bewust geworden van ze zien 125 ten, die vloggers voor de camera jarigen,” zegt de woordvoerder van eventuele invloed die ik heb op voornaar een artikel van ar. Daaruitpakken. “Unboxing is een rage uit Pepsico, “nooit op jongeren onder de namelijk jongeren”, zegt Enzo Knol.

Heleen Gorris en Romy van der Poel, at de merAmerika”, zegt Jamin-marketeer Rob 16.” Vlogger Milan Knol heel bevestigt “Natuurlijk houd ik daar rekening NRC.next, 1 april 2016 Hendriks.

Snoep scoort goed dit. op omen Hij benadrukt hij het nietbedrijf, preciesnet weet mee. In mijn vlogs drink ik weleens sociale media, dat aldus 115 als 155 een blikje energiedrank of eet een hoemake-up. oud zijn volgers zijn, de want kinde“Wij krijgen hele dag kt reclame 130 ren kunnen natuurlijk een leeftijd van snoepje. Dat doet iedereen. Maar het et amudoor mailtjes van kinderen die dat is niet zo dat ik daar reclame voor boven de achttien invullen.

Een ren reclaook willen doen op hun vlog. Dan maak.” En de vissticks die hij eet? schatting wilstuur hij wel geven: “Tussen eclame. zeggen we: eerst je kanaal “Dat was een samenwerking met ►►► de zestien en vierentwintig jaar.” e hashtag naar ons door.” Dan checkt Jamin de7 / 7 lees verdereinde 120 160 Iglo”, zegt hij.

“Maar ik was op dat (9) Naast de eerdergenoemde 135 leeftijd van de vlogger, want de r kinde‘challenge’ is het genre ‘unboxing’ moment heel erg bezig met gezond betekent winkelketen werkt niet samen met (het uitpakken door dejaar. sponsor eten. Zij zeiden: als je het in de oven nt gevloggers onder van de zestien “We gestuurde Zo doet, is het niet slecht voor je, dat is n Pepsico, richten ons producten) echt op eenpopulair. oudere doelstuurt Jamin snoep rond in pakketde gezonde manier.” hebben groep, van begin twintig.” Maar hou-

4

gers. Aan jk aangeevraagd. e richte

140

145

eclame ede baidelijk is e Doritos18- tot 24- T1 150 der van onder de estigt dit. ecies weet ant kinde- 155 eftijd van Een

“Tussen aar.” de 160 boxing’ sponsor air. Zo pakket-

den niet juist kinderen van snoep? naar een artikel van “Snoep en kinderen zijn niet uit elHeleen Gorris en Romy van der Poel, kaar te halen. Kinderen zullen de NRC.next, 1 april 2016 vlogs ook kijken. Internet is openbaar.” Het rapport zegt hierover: “De belangrijkste doelgroep van de meeste vloggers lijkt te bestaan uit kinderen, als we kijken naar de toon en stijl van de vloggers.” lees verder ►►► (10) “Ik zit nu drie Opdracht 5 jaar op YouTube 7 / 7 einde  en ben me bewust geworden van 1 Werk in tweetallen. Kijk nog eens terug naar de vragen die je hebt gemaakt in opdracht 1 eventuele ik bij heb voor- hieronder aan welke vraag of vragen over dat tot invloed en met 4.die Geef elkop onderdeel namelijkonderdeel jongeren”, zegt Enzo Knol. gingen.

“Natuurlijk houd ik rekening

a een tekst daar indelen in inleiding, middenstuk en slot mee.

In mijn vlogs drink ik weleens

b het schrijfdoel van de auteur aangeven een of eet een de mening van de auteur en de mening van deskundigen blikje c energiedrank onderscheid maken tussen snoepje.

Dat doet iedereen.

Maar

d manieren om een tekst in tehet leiden en af te sluiten is niet zo ik daar tussen reclame voor of functies van alinea’s aangeven e dat verbanden tekstdelen maak.”

En de vissticks dietekst) hij eet?

f onderwerp (hele en deelonderwerpen (bijvoorbeeld met tussenkopjes) “Dat was een samenwerking met aangeven Iglo”, zegt “Maar ik was

g hij. hoofdgedachte vanop eendat tekst aangeven moment heel erg bezig met gezond

h laten zien dat je de tekst begrijpt met een begripsvraag eten.

Ziji zeiden: als aangeven je het in de

de functie vanoven beeld en opmaak doet, is het niet slecht voor je, dat is

j samenvatten de gezonde manier.”

2 Kijk of je de vragen goed hebt ingedeeld door jullie indeling te vergelijken met het

Examenanalyseformulier 2021-2. van naar een 3 artikel Kijk opdracht 1 tot en met 4 na met behulp van het antwoordmodel.

Heleen Gorris en Romy van der Poel, 162NRC.next, 1 april 2016

4

Examentraining Lezen

4 Ga na hoe goed je het examen hebt gemaakt per onderdeel. Gebruik het Examenanalyseformulier 2021-2. Vul in de grijze vakjes de punten in die je hebt gehaald per vraag. (Je vult nu nog geen punten in voor een schrijfopdracht, deze maak je in de paragraaf Schrijven.)

5 Vul in de laatste kolom je totale score per onderdeel in. Ga na bij welke drie onderdelen je de meeste punten hebt gemist. Soms is dit lastig te beoordelen, omdat over sommige onderdelen maar één vraag wordt gesteld. Overleg met je docent als je twijfelt over de keuze van jouw ‘zwakke’ onderdelen.

6 Vul in de laatste kolom je totale score per vraagsoort in. Ga na bij welke vraagsoort je de meeste punten hebt gemist. Let daarbij op de verhouding: er zijn veel meer meerkeuzevragen dan andere soorten vragen. Kijk dus vooral naar hoeveel procent je goed had per vraagsoort. Overleg zo nodig met je docent over de keuze van jouw ‘zwakke’ vraagsoort. Heb je moeite met een bepaalde vraagsoort, bestudeer dan nog eens goed de theorie hierover in [33].

Wil je nog meer inzicht in waar je staat? Maak dan nog een examen, kijk het zelf na en maak de analyse. Gebruik het lege Examenanalyseformulier. Hierin moet je zelf de punten per vraag invullen en het totaal aantal punten. Ook moet je zelf de vragen indelen door de vakjes lichtgrijs te maken.

163

Examentraining Lezen

4

4.2 Oefenen per onderdeel Opdracht 6 T1

1 Kies één van de volgende onderdelen om verder mee te oefenen. Je docent legt uit hoe de opdracht georganiseerd wordt.

A Indelen in inleiding-middenstuk-slot / manieren om in te leiden en af te sluiten / functie van beeld en opmaak.

B Schrijfdoel van de auteur / onderscheid tussen mening auteur en mening deskundige.

C Verbanden tussen tekstdelen / functies van alinea’s / deelonderwerpen.

D De inhoud van een tekst begrijpen.

E Onderwerp van een tekst / hoofdgedachte van een tekst / een tekst samenvatten.

2 Maak de opdrachten bij het door jou gekozen onderdeel. Je krijgt deze opdrachten van de docent.

4.3 Proefexamen Opdracht 7

164

Maak als proefexamen alle opdrachten leesvaardigheid uit een examen naar keuze. Werk hier maximaal anderhalf uur aan. Je kunt dit proefexamen combineren met opdracht 6 uit de examentraining Schrijven. Neem dan niet meer dan twee uur voor het maken van het complete examen. Je kunt een examen vinden op de methodesite of op www.examenblad.nl.

Je docent kan je tips geven waar je digitaal examens kunt oefenen.

Examentraining Schrijven

4

2F

Jouw leerdoelen • Examen schrijfvaardigheid maken om te zien hoe je ervoor staat.

• Extra oefenen waar dat nodig is.

• Proefexamen schrijfvaardigheid maken.

4.4 Waar sta je nu?

Bij opdracht 1 en 2 ga je de schrijfopdrachten maken uit twee examens. Bij opdracht 3 en 4 kijk je je werk na. Je vult het Examenanalyseformulier in om te kijken hoe je ervoor staat. Je kunt dan precies zien aan welke onderdelen je meer aandacht moet besteden en waarmee je extra moet oefenen.

Opdracht 1 T2

Bij deze opdracht ga je een zakelijke e-mail schrijven. De informatie die je nodig hebt, staat in de schrijfopdracht en in tekst 4 Vlogger eet dát snoep meestal niet voor niks op pagina 160 - 162.

Lees eerst de tekst en vervolgens de schrijfopdracht. Maak daarna de opdracht. Gebruik je woordenboek als dat nodig is. Dat mag op het examen ook.

Schrijfopdracht Ieder jaar wordt er in februari op jullie school een projectweek voor klas 3 en 4 vmbo georganiseerd. Dit jaar was het thema van de projectweek ‘mediawijsheid’. Tijdens de projectweek deed je in een groepje met leerlingen uit zowel de derde als de vierde klas onderzoek naar sociale media. Een groepsgenoot van jou had het artikel ‘Vlogger eet dát snoep meestal niet voor niks’ (pagina 160 - 162) gelezen, waarin vlogger Milan Knol genoemd wordt. Veel leerlingen vinden Milan helemaal te gek en volgen al zijn filmpjes op Youtube.

Enkelen hopen net zo’n geweldige vlogger te worden als Milan. Je besloot samen met je groepsgenoten te onderzoeken hoe de leerlingen in 3 en 4 vmbo over vloggen denken.

Tijdens de projectweek hebben jullie een vragenlijst afgenomen bij leerlingen in klas 3 en 4 vmbo. In de vragenlijst hebben jullie leerlingen bevraagd over hoe ze denken over vloggen.

Uit de resultaten bleek dat veel leerlingen positief zijn over vloggen. Verschillende leerlingen uit klas 3 en 4 kijken regelmatig naar filmpjes van Milan en andere vloggers en willen zelf ook graag gaan vloggen. Ze weten alleen niet zo goed hoe ze dat moeten aanpakken.

Andere leerlingen zijn kritischer over vloggen. Ze vinden dat vloggers als Milan Knol soms niet helemaal eerlijk zijn over hun bedoelingen. Af en toe maken vloggers reclame, terwijl je dat als kijker niet altijd doorhebt. Deze leerlingen kijken daarom minder vaak naar vlogs.

Dit zijn interessante uitkomsten en jullie willen graag weten hoe Milan Knol hier zelf over denkt. In overleg met jullie docent besluiten jullie Milan een e-mail te sturen om hem uit te nodigen in juni een gastles op school te komen geven. In deze gastles willen jullie twee dingen aan bod laten komen: jullie willen graag tips ontvangen over hoe je het beste kunt vloggen en zijn reactie horen op de kritiek die er is op vloggers. Jij biedt aan de e-mail te sturen, aangezien jij het e-mailadres van Milan Knol al op internet gevonden hebt.

165

Examentraining Schrijven

4

Opdracht 13p

S chrijf een e-mail aan vlogger Milan Knol. Gebruik als e-mailadres milanknol@internet.nl.

Vermeld het onderwerp van je e-mail in de onderwerpregel.

Gebruik voor je e-mail de gegevens uit de tekst hiervoor en eventueel tekst 4 Vlogger eet dát snoep meestal niet voor niks. (pagina 160 - 162) Gegevens die niet in de opdracht staan, moet je zelf bedenken.

Besteed in je e-mail aandacht aan de volgende punten: – de aanleiding voor je e-mail: uitgevoerd onderzoek tijdens de projectweek op school; – jezelf voorstellen met je naam en school; – een korte beschrijving van het onderzoek dat jullie uitgevoerd hebben; – twee positieve kanten van vlogs die in het onderzoek genoemd werden; – een punt van kritiek op vlogs dat in het onderzoek naar voren kwam; – verzoek om een gastles over vloggen te komen geven op school; – de twee onderwerpen die jullie in de gastles aan bod willen laten komen; – informatie over plaats, datum en tijdstip van de gastles; – vraag naar de kosten voor het geven van de gastles; – verzoek om een reactie binnen twee weken.

Sluit je e-mail af met ‘Met vriendelijke groet,’ enTekst je eigen4voor- en achternaam.

Let op: Zorg ervoor dat je tekst minimaal uit 100 woorden bestaat. Bij minder dan 100 woorden krijg je geen punten voor taalgebruik.

Opdracht 2

T2

Als je zelf schrijft, denk j wat je doet

Bij deze opdracht ga je een artikel schrijven. De informatie die je nodig hebt, staat in de (1) Onvermogen om diep na te schrijfopdracht en in tekst 5 Als je zelf schrijft, denk je na over wat je doet. denken, een korte aandachtsboog,

Lees eerst de tekst en daarna de schrijfopdracht. Maak vervolgens de opdracht. Gebruik je geringe parate kennis: er wordt woordenboek als dat nodig is. tegenwoordig veel gesproken over de Tekst 4 5 negatieve effecten van computerTekst 4 Tekst 5 gebruik op het leer- en denkvermogen van de moderne mens. Er is nog weinig onderzoek, maar een paar zaken staan inmiddels wel vast.

10 Bijvoorbeeld dat het maken van aantekeningen in de les met pen en papier duidelijk superieur aan (1) Onvermogen om diep na te (Facebook, Twitter) die de is laptop (1)denken, Onvermogen om aandachtsboog, diep na te (Facebook, Twitter) die de(die laptop hetzelfde met laptop. een korte biedt tijdens heteen college is denken, korte aandachtsboog, biedt het college (die (2) tijdens Opvallend genoeg ishier deisbelanggeringeeen parate kennis: er wordt inderdaad enorm), maar werd geringe parate kennis: er wordt inderdaad enorm), maar hier werd rijkstehet reden daarvoor dat studenten 15 zuiver tegenwoordig veel gesproken over de verschil met handmatig tegenwoordig veel gesproken over de zuiver het verschil met handmatig tegenwoordig zo goed kunnen typen.

5 negatieve effecten van computer45 aantekeningen maken onderzocht.

5 negatieve effecten van computer45 aantekeningen maken onderzocht.

Wie typendbleken aantekeningen gebruik op het leer- en denkvermo(4) Denamelijk laptoptikkers per lezing gebruik opde hetmoderne leer- en mens. denkvermo(4)veel De meer laptoptikkers bleken per lezing maakt, typt meestal letterlijk wat gen van Er is nog woorden tevrij noteren dan de gen van de modernemaar mens.een Er paar is nog veel noteren dan de hijmeer hoort.woorden De tragetehandschrijver weinig onderzoek, schrijvers, gemiddeld zo’n 550 tegen weinig maar een paar schrijvers, gemiddeld zo’nkeuzes 550 tegen 20 minder moet noodgedwongen zakenonderzoek, staan inmiddels wel vast. dan 400. Ze typten ook vaker zaken staan inmiddels wel vast. minder dan 400.

Ze typten ook maken,dezelfde nadenken dus. Het die 10 Bijvoorbeeld dat het maken van 50 precies woorden alsisvaker hun 10 Bijvoorbeeld dat het maken van 50 precies dezelfde woorden als hun mentale verwerking tijdens het aantekeningen in de les met pen en collega-tikkers.

De handschrijvers aantekeningen in de les met pen en collega-tikkers.

De handschrijvers schrijven die hetmeer geheugen van de papier duidelijk superieur is aan vertoonden veel onderlinge 166 papier duidelijk is aan vertoonden veel meer onderlinge aantekeningenmaker versterkt.

Er is hetzelfde met superieur een laptop. verschillen in woordkeuze – allemaal hetzelfde met een laptop. verschillen in woordkeuze – allemaal 25 aanwijzingen onmiddellijke verwerking.

Zou de (2) Opvallend genoeg is de belangvoor een intensievere

Alsjejezelf zelfschrijft, schrijft,denk denkjejena naover over Als watjejedoet doet wat

45

50

55

60

65

(Facebook, biedt tijdens inderdaad e zuiver het v aantekening (4) De lapto veel meer w schrijvers, g minder dan precies dez collega-tikke vertoonden verschillen i aanwijzinge verwerking. nemers de w hadden opg hun score b achteraf.

(5) De typis slapen, wan lezing is er feitenkennis schrijvers. H als: ‘Waarvo

tegenwoordig zo goedtijdens kunnenhet typen. nemers woorden uitverschil de lezing mentale verwerking lezing de is er niet veel in Wie namelijk aantekeningen hadden opgeschreven, hoe slechter schrijven dietypend het geheugen van de feitenkennis tussen hen en de Examentraining Schrijven maakt, typt meestal vrij versterkt. letterlijk wat hun score bijHet de controlevragen aantekeningenmaker Er is schrijvers. gaat dan om vragen hijonmiddellijke hoort. De trage handschrijver achteraf.

25 65 verwerking.

Zou de als: ‘Waarvoor werden oude Indiase 20 moet noodgedwongen De typisten zitten niet student trager tikken keuzes op zijn toetsen- 60 (5)zegels gebruikt?’

Of:zeker ‘Waar ligttehet maken, nadenken Het iswaardie slapen, want een half uurtje na de bord, dan zou hetdus. verschil belangrijkste internetdistributiepunt in mentale verwerking tijdens lezing er niet veelop verschil in schijnlijk kleiner zijn.

Dan het zou hij New is York?’

Maar begripsvragen schrijven die het geheugen van de feitenkennis tussen hen en wel de veel beter nadenken over de informatie scoren de schrijvers dan aantekeningenmaker versterkt. Er is schrijvers. dan Dat om vragen 30 die hij typt.

70 beter danHet de gaat typisten. zijn vragen verwerking.

Zou de 25 onmiddellijke 65 als: ‘Waarvoor werden oudeals Indiase (3) Dit verschil in aantekeningen als: ‘Wat is het probleem belangstudent zegels gebruikt?’

Of: ‘Waar ligt het makentrager werd tikken eerderop dit zijn jaartoetsenvastrijke functies beheerst worden door bord, dan met zou een het verschil waarbelangrijkste in gesteld onderzoek in algoritmes?’internetdistributiepunt Of: ‘Welke bewijzen zijn schijnlijk kleiner Science. zijn. Dan Daarbij zou hij New York?’

Maar optekens begripsvragen Psychological er dat de Indiase een echt beter nadenken over de informatie scoren schrijvers dan wel veel 35 75 moesten studenten aantekeningen schriftde vormen?’

30 die hij typt. dantreurige de typisten.

Dat zijn maken bij een aantal lezingen, onder 70 beter (6) Het is verder dat vragen het (3)andere Dit verschil in aantekeningen als: ‘Watvoordeel is het probleem als belangover Indiase geschiedenis, enige dat de tikkers hebmaken werd eerder diten jaar vastrijke functies beheerst worden door sociale ongelijkheid computerben, namelijk een completer verslag gesteld met 1) een onderzoek in algoritmes?’

‘Welke bewijzen . Eerdere onderzoeken algoritmes van wat er Of: gezegd is, niet helpt zijn bij Psychological Science.

Daarbij er dat de Indiase tekens een echt 40 waren vooral gericht op de afleiding 80 het leren. Toen de deelnemers een weekvormen?’ later terugkwamen en een vergeten.

35 moesten studenten aantekeningen 75 schrift of tien is hun aantekeningen (9) In de V maken bij een aantal lezingen, onder (6)minuut Het treurige verder dat het GT-0011-a-17-2-b 7/8 lees verder ►►► mochten bekijken, scoorden de 110 scholen e andere over Indiase geschiedenis, enige voordeel dat de tikkers hebschrijvers daarna opnieuw hoger op gen al lan sociale ongelijkheid en computerben, namelijk een completer verslag 85van begripsvragen dan tikkers. moeten le algoritmes1). Eerdere onderzoeken wat er gezegd is,de niet helpt bij (7)leren.

Er zijn meer effecten schrijven?

40 waren vooral gericht op de afleiding 80 het Toen denegatieve deelnemers een (Facebook, Twitter) die de laptop na te van computergebruik op het Het positi biedt tijdens het college (die is htsboog, geschrev geheugen. Een onderzoek van een 115 geschreve GT-0011-a-17-2-b 7/8 lees verder ►►► inderdaad enorm), maar hier werd wordt paar jaar geleden stelde vast dat lijk belang zuiver het verschil met handmatig ken over de 90 degene die weet dat hij iets op interdragen vo 45 aantekeningen maken onderzocht. mputernet kan opzoeken, dat feit veel handschr nkvermo(4) De laptoptikkers bleken per lezing makkelijker vergeet (bijvoorbeeld in het bre s. Er is nog veel meer woorden te noteren dan de tikke welke acteur de hoofdrol speelt in de 120 lere tikken en paar schrijvers, gemiddeld zo’n 550 tegen film Gladiator). Internetgebruik is dus Dit komt d l vast. minder dan 400. Ze typten ook vaker 95 vrij slecht voor de parate kennis. schrijven n van 50 precies dezelfde woorden als hun (8) Die ‘uitbesteding van geheugen’ (10) Wie met pen en collega-tikkers. De handschrijvers is echter geen typisch interneteffect. daardoor is aan vertoonden veel meer onderlinge Wie een huisgenoot of een collega 125 de letters verschillen in woordkeuze – allemaal heeft die alles van film weet, onthet geheu e belangaanwijzingen voor een intensievere 100 houdt zelf ook minder filmfeitjes. Je schrijven studenten 55 verwerking. En hoe letterlijker deelkunt het tenslotte altijd vragen. Het herzienin nnen typen. nemers de woorden uit de lezing effect is oud, in een tekst van Plato makkelijk ekeningen hadden opgeschreven, hoe slechter (ca. 370 v. Chr.) wordt al geklaagd 130 pleitte de tterlijk wat hun score bij de controlevragen dat de uitvinding van het schrift het onderzoe hrijver achteraf.

105 geheugen heeft vernietigd: “Want daarom v uzes 60 (5) De typisten zitten zeker niet te mensen die leren, zullen vertrouwen ontwikkel et is die slapen, want een half uurtje na de op die externe letters en zichzelf leer goed weekislater terugkwamen enineen vergeten.” s het lezing er niet veel verschil minuut of tien hun hen aantekeningen (9) In de Verenigde Staten woedt op n van de feitenkennis tussen en de Naar een a mochten Het bekijken, scoorden de 110 scholen en onder onderwijsdeskunditerkt. Er is schrijvers. gaat dan om vragen NRC.next, schrijvers daarna opnieuw gen al langer het ‘handschriftdebat’: 65 als: Zou de ‘Waarvoor werden oude hoger Indiaseop 85zegels begripsvragen tikkers. moeten leerlingen nogstappen wel leren jn toetsengebruikt?’dan Of: de ‘Waar ligt het noot 1 algoritme: reeks van die in een specifieke volgord (7) Er zijn meer negatieve effecten schrijven?

Geef ze een toetsenbord! waarbelangrijkste internetdistributiepunt in vanYork?’ computergebruik op het Het positieve effect van handzou hij New Maar op begripsvragen geheugen.

Een onderzoek 115 geschreven aantekeningen is natuurnformatie scoren de schrijvers dan wel van veeleen De teksten die voor dit examen gebruikt zijn, zijn paardan jaarde geleden stelde vastvragen dat lijk belangrijk in deze discussie.

70 beter typisten.

Dat zijn maken voor het examen. Dit Ook is gebeurd met respe 90als: degene die weet dat hij als ietsbelangop interdragen voorstanders aan ningen ‘Wat is het probleem de auteur(s).

Wievaak kennis wildat nemen van de oorsp net kan opzoeken, dat feit veel handschrijven meer geheugensporen r vastrijke functies beheerst worden door raadplege de vermelde bronnen. makkelijkerOf: vergeet (bijvoorbeeld in het brein achterlaat dan het en simpek in algoritmes?’

‘Welke bewijzen zijn Het College voor Toetsen Examens 167 is verantw de tekens hoofdrol speelt 120 lere inhoud tikken op aarbij erwelke dat deacteur Indiase een echt in de vantoetsenbordknoppen. dit examen. film Gladiator).

Dit komt doordat met de hand 75 schrift keningen vormen?’ Internetgebruik is dus

chrijft, denk je na over

4

90 degene die weet dat hij iets op interdragen voorstanders vaak aan dat net handschrijven netkan kanopzoeken, opzoeken,dat datfeit feitveel veel handschrijvenmeer meergeheugensporen geheugensporen vergeten.” een Examentraining Schrijven makkelijker vergeet (bijvoorbeeld in het brein achterlaat makkelijker vergeetStaten (bijvoorbeeld in het brein achterlaatdan danhet hetsimpesimpe(9) In de Verenigde woedt op ingen dedehoofdrol speelt welkeacteur acteur hoofdrol speeltinindede 120 120lere leretikken tikkenopoptoetsenbordknoppen. toetsenbordknoppen. scholen en onder onderwijsdeskundide 110 welke film Internetgebruik isisdus Dit filmGladiator).

Internetgebruik dus Ditkomt komtdoordat doordatmet metdedehand hand oger op gen alGladiator). langer het ‘handschriftdebat’: 95 vrij slecht voor de parate kennis. schrijven motorisch complexer 95 moeten vrij slecht voor denog parate schrijven motorisch complexeris.is. s. leerlingen welkennis. leren (8) Die ‘uitbesteding van geheugen’ (10) (8) Die ‘uitbesteding van geheugen’ (10)Wie Wiemet metdedehand handschrijft, schrijft,leert leert ffecten schrijven?

Geef ze een toetsenbord! isHet echter geen typisch interneteffect. daardoor onder andere sneller is echter geen typisch daardoor onder andere snellerlezen: lezen: positieve effect vaninterneteffect. handofofeen Wieeen eenhuisgenoot huisgenoot eencollega 125de deletters letterslaten laten‘diepere ‘dieperesporen’ sporen’inin an een 115 Wie geschreven aantekeningen iscollega natuur- 125 heeft die van film weet, het heeft diealles alles van film weet,ontonthetgeheugen geheugenachter. achter.ComputerComputerst dat lijk belangrijk in deze discussie.

Ook ook filmfeitjes.

JeJe schrijven 100houdt houdtzelf zelf ookminder minder filmfeitjes. schrijvengaat gaatweer weersneller snellerenenmaakt maakt op inter- 100 dragen voorstanders vaak aan dat kunt het tenslotte altijd vragen.

Het herziening van geschreven tekst kunt het tenslotte vragen. Het herziening van geschreven tekstveel veel eel handschrijven meeraltijd geheugensporen effect is oud, in een tekst van Plato makkelijker. is oud, in een tekst Plato makkelijker.InInditdit‘handschriftdebat’ ‘handschriftdebat’ beeld ineffect het brein achterlaat dan van het simpewordt 130 (ca.370 370v.v.Chr.) Chr.) wordtalalgeklaagd geklaagd 130pleitte pleittededevooraanstaande vooraanstaandeschrijfschrijfeelt in de 120 (ca. lere tikken op toetsenbordknoppen. dat onderzoeker datde deuitvinding uitvinding vanhet hetschrift schrifthet het onderzoekerVirginia VirginiaBerninger Berninger uik is dus Dit komt doordat van met de hand 105 heeft “Want daarom 105geheugen geheugen heeftvernietigd: vernietigd: “Want daaromvoor voor‘tweetaligheid’: ‘tweetaligheid’: nnis. schrijven motorisch complexer is. mensen die leren, zullen vertrouwen ontwikkel een goed mensen die leren, zullen vertrouwen ontwikkel een goedhandschrift handschrifténén heugen’ (10) Wie met de hand schrijft, leert op die externe letters en zichzelf leer goed typen. op die externe zichzelf leer goed typen. eteffect. daardoor onder letters andereen sneller lezen: collega 125 de letters laten ‘diepere sporen’ in Naar Naareen eenartikel artikelvan vanHendrik HendrikSpiering, Spiering, , onthet geheugen achter. ComputerNRC.next, NRC.next,2828november november2014 2014 tjes. Je schrijven gaat weer sneller en maakt en. Het herziening van geschreven tekst veel noot 1 1algoritme: reeks van Uit: Examen VMBO-GL en Nederlands, 2016-I. die n Plato makkelijker.

InTL dit ‘handschriftdebat’ noot algoritme: reeks vanstappen stappen dieinineen eenspecifieke specifiekevolgorde volgordeuitgevoerd uitgevoerdmoeten moetenworden worden klaagd 130 pleitte de vooraanstaande schrijfonderzoeker Virginia Berninger hrift het De die daarom voor ‘tweetaligheid’: Want Deteksten teksten dievoor voorditditexamen examengebruikt gebruiktzijn, zijn,zijn zijnbewerkt bewerktom omzezegeschikt geschikttete Schrijfopdracht maken voor het examen.

Dit is gebeurd met respect voor de opvattingen trouwen ontwikkel een goed handschrift én maken voor het examen. Dit is gebeurd met respect voor de opvattingenvan van hzelf leerde goed typen. Wie deauteur(s). auteur(s).

Wiekennis kenniswil wilnemen nemenvan vandedeoorspronkelijke oorspronkelijketekst(en), tekst(en), Op jouw school hebben veel leerlingen een eigen tablet of laptop en ze willen daarmee raadplege dedevermelde bronnen. raadplege vermelde bronnen. graag ook in de lessen werken.

De directie van de school verbiedtvoor echter dat leerlingen College voor Toetsen en Examens isisverantwoordelijk enen Naar Het een artikel van Hendrik Spiering, Het College voor Toetsen en Examens verantwoordelijk voorvorm vorm tijdens de les hun aantekeningen op tablets en laptops maken.

Ook moet huiswerk gewoon inhoud van dit examen.

NRC.next, 28 november 2014 inhoud van dit examen. op papier uitgeschreven worden. De schoolleiding geeft als argument dat aantekeningen die je opschrijft, onthouden n die in een specifieke volgorde uitgevoerdbeter moeten worden worden dan wanneer je ze typt. In jullie klas ontstaat een discussie over het verbod van de directie. Veel leerlingen zijn het niet met het verbod eens, maar er zijn ook medestanders. Jij weet niet precies wat je van deze discussie moet vinden wilt graagom je eigen mening vormen.

Daarom ga je op onderzoek uit. Je wilt weten wat examen gebruikt zijn, en zijnje bewerkt ze geschikt te de vooren nadelen van het typen van aantekeningen en huiswerk zijn. Onthoud je echt . Dit is gebeurd met respect voor de opvattingen van meer als je aantekeningen s wil nemen van de oorspronkelijke tekst(en),en huiswerk met de hand schrijft? Je komt in NRC.next het artikel ‘Als je zelf schrijft, denk je na over wat je doet’ tegen en bestudeert het goed. In de tekst bronnen. worden enkele nadelen genoemd van het maken van aantekeningen op de computer. Je en en Examens is verantwoordelijk voor vorm en GT-0011-a-17-2-b 8/ 8 lees verder ►►► einde zou inderdaad meer onthouden als 8je8/ aantekeningen met de hand uitschrijft.

Tegelijkertijd  GT-0011-a-17-2-b lees verder ►►► einde gaat het werken op de computer wel veel sneller. Je besluit een artikel voor de schoolkrant te schrijven over het verbod van de directie. In je artikel vergelijk je de voor- en nadelen van het met de hand schrijven met die van het typen. Ook geef je aan of je vindt dat de directie het verbod moet handhaven of niet.

4

8/8

Lees verder op de volgende pagina.

168

lees verdereinde ►►► 

4

Examentraining Schrijven

Opdracht 13p

S chrijf het artikel voor de schoolkrant. Gebruik daarvoor de opdrachttekst op pagina 168 en tekst 5 Als je zelf schrijft, denk je na over wat je doet. Gegevens die niet in de opdracht staan, moet je zelf bedenken.

Besteed in jouw artikel aandacht aan de volgende punten: – de aanleiding om het artikel te schrijven; – twee verschillende voordelen van het schrijven met de hand; – twee verschillende voordelen van het typen; – wat volgens jou prettiger is: het met de hand schrijven van aantekeningen en huiswerk of het typen ervan; – twee argumenten die jouw mening ondersteunen; – jouw mening over het verbod van de directie; – wat je hoopt te bereiken met je artikel.

Maak er een samenhangend geheel van en zet er een passende titel boven.

Zet je voor- en achternaam onder het artikel.

Opdracht 3

T1

noot 1

Je schrijfopdracht wordt op het examen op drie onderdelen beoordeeld: – Inhoud – Taalgebruik – Presentatie/conventies 1 Noteer bij de zakelijke e-mail (opdracht 1) bij elk van de drie onderdelen zo veel mogelijk punten waarop je denkt beoordeeld te worden.

2 Doe hetzelfde bij het artikel (opdracht 2).

3 Vergelijk je antwoorden bij vraag 1 en 2 met die van een klasgenoot. Vul je punten zo nodig aan.

4 Bekijk samen met je klasgenoot het antwoordmodel. Noteer minstens drie verschillen tussen het antwoordmodel en de punten die jullie hebben genoteerd.

5 Bespreek met elkaar voor welk onderdeel je het makkelijkst punten kunt scoren en voor welk onderdeel dat het moeilijkst is.

6 Kijk opdracht 1 en 2 na met behulp van het antwoordmodel. Doe dit op de volgende manier: – Beoordeel of je alle onderdelen bij Inhoud in je tekst hebt verwerkt. Noteer de ontbrekende punten in een andere kleur. Voor elk onderdeel dat ontbreekt, trek je een punt af van de maximumscore: 6 punten. Het minimumaantal punten is 0.

Noteer je score.

– Beoordeel de formulering van je zinnen. Onderstreep de formuleringsfouten in een andere kleur. Vraag je klasgenoot of docent om hulp als je twijfelt. Noteer het aantal formuleringsfouten.

– Controleer met behulp van een woordenboek de spelling van de woorden waaraan je twijfelt. Onderstreep de fout gespelde woorden in een andere kleur. Noteer het aantal spelfouten.

– Beoordeel de interpunctie: ga na of je achter elke zin een punt of vraagteken hebt gezet en of er op de juiste plaatsen een komma staat. Zet de ontbrekende punten en komma’s in je tekst en omcirkel deze. Noteer het aantal interpunctiefouten.

algoritme: reeks van stappen die in een specifieke volgorde uitgevoerd moeten worden

169

Examentraining Schrijven

4

– Tel de fouten bij de vorige drie punten (formuleren, spelling, interpunctie) bij elkaar op. Trek het totaal aantal fouten af van de maximumscore: 4, zoals aangegeven in het antwoordmodel. Je kunt niet minder dan 0 punten halen.

– Beoordeel de presentatie/conventies. Kijk in de voorbeelduitwerking als je twijfelt.

Voeg de ontbrekende onderdelen toe in een andere kleur. Kijk in het antwoordmodel hoeveel punten je moet aftrekken en noteer je score.

Opdracht 4

T1

Niet alleen jouw docent kijkt je examen na. Een docent van een andere school, de zogenaamde tweede corrector, controleert of je docent dit goed heeft gedaan. In deze opdracht ben jij de tweede corrector van het examen van een klasgenoot.

1 Controleer of je klasgenoot de e-mail en het artikel goed heeft nagekeken met behulp van het antwoordmodel en de voorbeelduitwerking. Doe dit met potlood. Pak het aan op de manier van opdracht 3 vraag 6. Als je niet zeker weet of iets goed of fout is, zet je een vraagteken. Vraag je docent om hulp als dat nodig is.

2 Vergelijk samen de nagekeken opdrachten. Bespreek de verschillen.

3 Vul het Examenanalyseformulier in. Noteer in de grijze vakjes de punten die je hebt gehaald.

4 Ga voor zowel de e-mail als het artikel na bij welk onderdeel (Inhoud, Taalgebruik, Presentatie/conventies) je de meeste punten hebt verloren.

4.5 Oefenen per onderdeel Opdracht 5 T1

1 Noteer met welke tekstvorm je verder wilt oefenen: de zakelijke brief of het artikel.

2 Op welk onderdeel of welke onderdelen wil je je score verbeteren?

A Inhoud B Taalgebruik: formuleringsfouten C Taalgebruik: spelling en interpunctie D Presentatie/conventies 3 Maak de opdracht bij de door jou gekozen tekstvorm. Je docent legt uit hoe de opdracht georganiseerd wordt.

4.6 Proefexamen Opdracht 6

170

Maak als proefexamen alle schrijfopdrachten uit een examen naar keuze. Werk hier maximaal een half uur aan. Je kunt dit proefexamen combineren met opdracht 7 uit de examentraining Lezen. Neem dan niet meer dan twee uur voor het maken van het complete examen. Je kunt een examen vinden op de methodesite of op www.examenblad.nl. Je docent kan je tips geven waar je digitaal examens kunt oefenen.