Spelling in de lift adaptief - Handleiding niveau 1

HANDLEIDING niveau 1

HANDLEIDING Niveau 1 mkm-woorden: medeklinkers korte en lange klanken tweetekenklanken

niveau

Spelling in de lift werd ontwikkeld met medewerking van het Centrum Educatieve Dienstverlening/ Pedologisch Instituut te Rotterdam: Marijke Crezee, Marijke Erades, Mary Gerritse, Maartje Greevenbosch, Betty Jansen, Carolien Pol, Janine Terwindt.

Over ThiemeMeulenhoff ThiemeMeulenhoff ontwikkelt zich van educatieve uitgeverij tot een learning design company. We brengen content, leerontwerp en technologie samen.

Met onze groeiende expertise, ervaring en leeroplossingen zijn we een partner voor scholen bij het vernieuwen en verbeteren van onderwijs. Zo kunnen we samen beter recht doen aan de verschillen tussen lerenden en scholen en ervoor zorgen dat leren steeds persoonlijker, effectiever en efficiënter wordt.

Samen leren vernieuwen. www.thiememeulenhoff.nl ISBN 978 90 06 95485 2 Versie 1.1 © ThiemeMeulenhoff, Amersfoort Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www.stichting-pro. nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs zie www. auteursrechtenonderwijs.nl.

Redactie: Puck Senders Projectteam ThiemeMeulenhoff

De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Vormgeving en opmaak: Podivium, Haarlem Illustraties: Marijn v/d Wateren, Podivium

Deze uitgave is volledig CO2-neutraal geproduceerd.

Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC®-keurmerk.

Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.

handleiding niveau 1 mkm-woorden: medeklinkers korte en lange klanken tweetekenklanken

1 Doelstellingen

1 Doelstellingen

5

1.1 Algemene doelstellingen

5

1.2 Doelstellingen van niveau 1

5

2 Opbouw

7

2.1 Instaptoets

7

2.2 Digitaal verwerken

7

2.3 Instructie en verwerken op papier

7

2.4 Evaluatie

8

3 Didactiek

9

3.1 Leerinhouden

9

3.2 Leerprincipes

11

3.3 Werkvormen

14

3.4 Aanwijzingen per bladzijde, algemeen

15

3.5 Aanwijzingen per bladzijde, specifiek

16

4 Dictees

51

4.1 Controledictees

51

4.2 Einddictees

59

5 Woordenlijsten

63

Bijlage 1: Kenmerken van letters en klanken

67

Bijlage 2: Lijst met ezelsbruggetjes

69

Bijlage 3: Interferentiefouten van anderstalige leerlingen

73

Inhoud

Inhoud

1 Doelstellingen 1.1 Algemene doelstellingen Het werkboek niveau 1 is een onderdeel van de methode Spelling in de lift adaptief.

Met deze methode leren leerlingen de schrijfwijze van veelvoorkomende Nederlandse woorden. Het is van belang dat leerlingen de woorden die ze leren niet alleen goed schrijven in de spellinglessen, maar dat ze die kennis ook gaan gebruiken in hun spontane schriftelijke taalgebruik. Hiervoor zijn speciale oefeningen opgenomen. Voor een verdere toelichting van de algemene doelstellingen kun je de Algemene Inleiding raadplegen.

1.2 Doelstellingen van niveau 1 Op niveau 1 wordt de schrijfwijze aangeleerd van veelvoorkomende woorden die bestaan uit één klankgroep, met: - medeklinker – klinker

(mk, bijvoorbeeld: mee);

- klinker – medeklinker

(km, bijvoorbeeld: oom);

- medeklinker – klinker – medeklinker (mkm, bijvoorbeeld: met).

1 Doelstellingen

Het gaat dus om woorden van maximaal drie klanken.

4

1 Doelstellingen

5

2 Opbouw 2.1 Instaptoets Om de beginsituatie van de leerling vast te stellen, wordt in de digitale omgeving gestart met een instaptoets.

Deze instaptoets is passend bij de didactische leeftijd van de leerling en de periode van een jaar terug: er worden enkel spellingcategorieën getoetst waar de leerling op dat moment in zijn leerproces aan toe is of is geweest.

De instaptoets duurt ongeveer 40 tot 60 minuten. Het advies is om de tijd van de instaptoets te verspreiden over verschillende momenten op een dag of in een week. Zo minimaliseer je eventuele onzekerheid of frustratie. De instaptoets gaat automatisch verder waar de leerling gebleven is.

De resultaten van de leerling worden na het afronden van de instaptoets in het resultatenscherm van de leerkracht getoond. Hierop kun je precies zien welke spellingcategorieën de leerling al goed beheerst en op welke spellingcategorieën nog meer geoefend moet worden. Ook kun je het niveau van klankherkenning inzien. Het systeem zet, op basis van de resultaten, vervolgens automatisch oefenstof klaar.

2.2 Digitaal verwerken Tijdens het digitaal verwerken kun je in het resultatenscherm de voortgang van de leerling inzien. Wanneer een leerling uitvalt op een spellingcategorie, dan wordt in het resultatenscherm verwezen naar deze categorie binnen de handleiding per niveau van Spelling in de lift adaptief. De leerling heeft dan baat bij instructie, begeleide inoefening en verwerking die gestuurd wordt door de leerkracht.

2 Opbouw

Aan de klankherkenning en het klankonderscheid hangt geen ‘goed’ of ‘fout’ niveau.

Het doel hiervan is om de snelheid van de verwerking van klank-tekenkoppeling te vergroten. Vooruitgang is daarbij het streven.

2.3 Instructie en verwerken op papier In het resultatenscherm zie je op welke spellingcategorieën van niveau 1 de leerling uitvalt. Ga samen met de leerling aan de slag met de desbetreffende spellingcategorieën.

Het is dus zeker niet zo dat de leerling alle opdrachten uit het werkboekje van niveau 1 moet maken. Het mag natuurlijk wel, want extra oefening kan nooit kwaad.

In deze handleiding staan per bladzijde van het werkboek instructies en aanwijzingen bij de opdrachten. Daarnaast vind je bij verschillende bladzijden auditieve oefeningen die je samen met de leerling kunt doen. In hoofdstuk 3 vind je hoe deze zijn aangegeven, in zowel de handleiding, als in het werkboek.

6

2 Opbouw

7

3 Didactiek 2.4 Evaluatie

3.1 Leerinhouden

Tussen de verschillende oefeningen door, zijn controledictees voorhanden om na te gaan waar de leerling zich op dat moment in zijn leerproces bevindt. Aan het eind van iedere spellingcategorie vind je een einddictee. Dit kun je naast het controledictee en de gemaakte opgaven leggen om de voortgang van de leerling inzichtelijk te maken.

In het werkboek vind je de volgende categorieën: 1 Medeklinkers (uitsluitend in woorden met de lange klanken aa, oo, ee of uu) introductie van de lange klanken (blz. 4)

Zowel aan het controledictee, als aan het einddictee hangen geen normeringen.

De voortgang van de leerling wordt nog duidelijker zichtbaar door hem, na het oefenen op papier, weer digitaal te laten oefenen. In het resultatenscherm kun je zien hoe de leerling nu scoort op de spellingcategorieën.

de medeklinkers m, p, f, w, s, t, k, r, h, b

(blz. 4 t/m 6)

herhaling van deze 10 medeklinkers

(blz. 7 t/m 9)

l, n, d, j, g

(blz. 10 en 11)

herhaling van de 15 medeklinkers

(blz. 12 en 13)

b

(blz. 14)

d

(blz. 15)

b, d

(blz. 16 en 17)

m

(blz. 18)

n

(blz. 19)

m, n

(blz. 20)

p

(blz. 21)

b, p

(blz. 22 en 23)

b, d, p

(blz. 24)

h

(blz. 26)

g, j, k, h

(blz. 27)

herhaling: alle medeklinkers door elkaar (blz. 28 en 29)

o, oo

(blz. 32 en 33)

e, ee

(blz. 34 en 35)

o, oo, e, ee

(blz. 36)

a, aa

(blz. 37 en 38)

o, oo, e, ee, a, aa

(blz. 39 en 40)

i

(blz. 41)

o, oo, e, ee, a, aa, i

(blz. 42)

u, uu

(blz. 43 en 44)

3 Didactiek

2 Korte en lange klanken

herhaling van de korte en lange klanken (blz. 45 en 46) de l aan het eind van een woord

8

(blz. 47)

3 Didactiek

9

76