9789042536579 inkijkexemplaar

9042536579_omslag:Layout 2 07-01-11 13:39 Pagina 1

E | Examenidioom Engels | vmbo GT

Examenidioom Engels vmbo GT

drs. Antoon van Eijk

Examenidioom Engels | vmbo GT

EE

Examenidioom Engels | vmbo GT drs. Antoon van Eijk

E

De serie HCE examenidioom bestaat voor het vak Engels uit: HCE examenidioom Engels vmbo GT HCE examenidioom Engels havo HCE examenidioom Engels vwo HCE examenidioom Engels vmbo GT digiPack HCE examenidioom Engels havo digiPack HCE examenidioom Engels vwo digiPack De serie bevat ook boekjes en digiPacks voor de vakken Duits en Frans.

Ontwerp en opmaak omslag en binnenwerk: Gé Grafische Vormgeving, Rotterdam Illustraties: Mark van Eijk Projectcoördinatie: María Camarasa, Lijn43 ThiemeMeulenhoff Over ThiemeMeulenhoff zich van educatieve uitgeverij toteducatieve een learning design company.

We ThiemeMeulenhoff ontwikkelt is dé educatieve mediaspecialist en levert oplossingen voor het brengenOnderwijs, content, leerontwerp technologie samen. Met onze groeiendeen expertise, ervaring en Primair Voortgezeten Onderwijs, Middelbaar Beroepsonderwijs Hoger Onderwijs. leeroplossingen zijnworden we eenontwikkeld partner voor bij het vernieuwen van onderwijs.

Deze oplossingen in scholen nauwe samenwerking meten deverbeteren onderwijsmarkt en Zo kunnen we samen beterleeropbrengsten recht doen aan de lerenden en scholen en ervoor dragen bij aan verbeterde en verschillen individueletussen talentontwikkeling. zorgen dat leren steeds persoonlijker, effectiever en efficiënter wordt.

ThiemeMeulenhoff haalt het beste uit élke leerling.

Samen leren vernieuwen.

Meer informatie over ThiemeMeulenhoff en een overzicht van onze educatieve oplossingen: www.thiememeulenhoff.nl of via de Klantenservice 088 800 20 15 www.thiememeulenhoff.nl 97890 90425 42 53657 ISBN 978 3657 9 9 Tweede herziene achtste Eerste druk, tiendedruk, oplage, 2016oplage, 2015

© ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, Amersfoort, 2007 2007 Alle rechten voorbehouden. voorbehouden. Niets Niets uit uitdeze dezeuitgave uitgavemag magworden wordenverveelvoudigd, verveelvoudigd,opgeslagen opgeslageninin geautomatiseerd gegevensbestand, een geautomatiseerd gegevensbestand,ofofopenbaar openbaargemaakt, gemaakt,ininenige enigevorm vormofofopopenige enigewijze, wijze, ofof enig andere manier, zonder hetzij elektronisch, elektronisch,mechanisch, mechanisch,door doorfotokopieën, fotokopieën,opnamen, opnamen, enig andere manier, zonder schriftelijke toestemming voorafgaande schriftelijke toestemmingvan vandedeuitgever. uitgever.

Voor zover zover het het maken van kopieën Voor kopieën uit uit deze deze uitgave uitgaveisistoegestaan toegestaanopopgrond grondvan vanartikel artikel16B 16B hetBesluit Besluit van van 23 23augustus augustus 1985, 1985,Stbl.

Stbl.471 471 artikel1717 Auteurswet 1912, Auteurswet 1912 1912 j°j°het enenartikel Auteurswet 1912, Publicatiedient men men de de daarvoor daarvoor wettelijk wettelijkverschuldigde verschuldigdevergoedingen vergoedingentetevoldoen voldoenaan aanStichting Stichting en Reproductierechten Organisatie Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 3060, KB Hoofddorp (www.stichting-pro.

Publicatieen Reproductierechten (PRO), Postbus 2130 KB Hoofddorp nl). Voor het overnemenVoor van het gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere (www.stichting-pro.nl). overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, compilatiewerken 16 Auteurswet) dient zich tot de uitgever te wenden.

Voor meer readers en andere (artikel compilatiewerken (artikel 16 men Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te informatieVoor overmeer het gebruik van over muziek, en het vanfilm kopieën het onderwijs zie www. wenden. informatie het film gebruik vanmaken muziek, en hetinmaken van kopieën in auteursrechtenonderwijs.nl. het onderwijs zie www.auteursrechtenonderwijs.nl. uitgever heeft ernaar De uitgever ernaar gestreefd gestreefd de de auteursrechten auteursrechtenteteregelen regelenvolgens volgensdedewettelijke wettelijkebepalingen.

Degenen dieDegenen desondanks zekeremenen rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot bepalingen. die menen desondanks zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen de uitgever zich alsnog wenden. tot de uitgever wenden.

Dezeuitgave uitgaveis isvolledig volledig CO2-neutraal geproduceerd.

Deze CO2-neutraal geproduceerd.

Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC®-keurmerk.

Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC®-keurmerk.

Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.

Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.

Voorwoord HCE examenidioom Engels vmbo GT bereidt leerlingen zowel voor op het centraal examen leesvaardigheid als op de schoolexamens gespreksvaardigheid en schrijfvaardigheid. Het is door zijn aard en opzet uitstekend geschikt voor zelfstudie. Om dezelfde reden is dit idioomboek ook geschikt voor volwassenen aan dag- en avondscholen.

Bij de samenstelling hebben onder meer de volgende overwegingen een rol gespeeld: > Onderzoek heeft aangetoond dat er behoefte is om leerlingen zowel voor te bereiden op het CITOleesvaardigheidsexamen als op de schoolexamens gespreksvaardigheid en schrijfvaardigheid.

Vandaar dat een duidelijk onderscheid is aangebracht tussen idioom dat in examens passief beheerst dient te worden om de tekst te begrijpen en idioom dat in spreek- en schrijftaal door de leerling zelf actief wordt gebruikt. De woorden worden gescheiden aangeboden, in receptieve en productieve lijsten. > Elk hoofdstuk begint met een receptieve lijst van 40 woorden, bedoeld om de receptieve woordenschat van de leerling uit te breiden. De opgenomen woorden zijn vooral woorden die in CITO-leesvaardigheidsexamens voorkomen. Vervolgens zijn in een productieve lijst 15 woorden opgenomen die de leerling in schrijf- en spreektaal actief moet kunnen toepassen. Deze lijst bereidt de leerling daarmee dus voor op de schoolexamens gespreksvaardigheid en schrijfvaardigheid. Naast deze 15 woorden zijn per hoofdstuk ook telkens twee taalhandelingen opgenomen, met elk ten minste twee varianten, zodat de gebruiker leert om zich juister, correcter en gevarieerder uit te drukken in bepaalde situaties. De taalhandelingen hebben het ERK-niveau A2. > Het boek bevat 20 hoofdstukken. Het idioom is thematisch gerangschikt. De gekozen thema’s beslaan de meest voorkomende onderwerpen in eindexamenteksten. Daarnaast is bij de keuze ook rekening gehouden met de vier sectoren Economie, Landbouw, Techniek, Zorg en Welzijn.

Bovendien wordt in een aantal hoofdstukken aandacht besteed aan idioom dat weliswaar niet expliciet onder de examenonderwerpen valt, maar wel beheerst moet worden om teksten te kunnen begrijpen, bijvoorbeeld verbindingswoorden of woorden die omvang of gradatie aangeven. Elk vijfde hoofdstuk neemt een dergelijk belangrijk woordveld onder de loep. > Elk opgenomen woord is voorzien van een reële voorbeeldzin. De voorbeeldzin heeft als functie om de betekenis van het woord in een zo duidelijk mogelijke context te zien. Hoewel de voorbeeldzinnen van de receptieve lijsten zo zijn gekozen dat de leerling ze meestal zal begrijpen, zijn de zinnen in het Nederlands vertaald om er zeker van te zijn dat de leerling niet alleen het Engelse woord, maar ook de Engelse context begrijpt. > Er zijn opdrachten opgenomen waarmee de leerling zichzelf kan toetsen. Per hoofdstuk zijn twee opdrachten opgenomen bij de receptieve lijst en één opdracht bij de productieve lijst. > Er zijn cartoons opgenomen die woorden en taalhandelingen bevatten uit de desbetreffende hoofdstukken.

Voorwoord

3

> Bij de bestudering van het idioom zouden wij de volgende werkwijze willen suggereren: 1 De vertaling van de voorbeeldzin en de vertaling van het aangeboden woord afdekken en uit de voorbeeldzin proberen op te maken wat het woord zou kunnen betekenen. Hierdoor wordt de raadvaardigheid, die bij het tekstbegrip een grote rol speelt, gestimuleerd.

2 Vervolgens controleren of de ‘geraden’ vertaling juist was. > De toevoeging ‘(BE)’ betekent Brits-Engels, ‘(AE)’ betekent Amerikaans-Engels. > Achter in het boek zijn alfabetische woordenlijsten Engels en Nederlands opgenomen, die het mogelijk maken woorden snel op te zoeken. > Het los verkrijgbare digiPack biedt de leerling toegang tot een website waar de leerling het idioom op interactieve wijze kan trainen, zich eigen kan maken en kan toetsen. Bovendien kan ook de correcte uitspraak beluisterd worden. > Voor docent en leerling komen op de methodesite extra tips en ondersteunend materiaal beschikbaar.

Op- of aanmerkingen die tot verbetering van dit boek zouden kunnen leiden, worden bijzonder op prijs gesteld.

Baarn, najaar 2007 Auteur en uitgever

4

HCE Examenidioom Engels > vmbo GT

Inhoudsopgave Algemene tips voor het omgaan met examenteksten

7

1 Relationships

9

2 School

15

3 Food and drink

21

4 Feelings and attitudes

27

5 Quality, frequency and extent

33

6 Life and living things

39

7 Transport and travel

45

8 Sports and leisure

51

9 Communication and information

57

10 Personality and characteristics

63

11 Economy and money

69

12 Science and technology

75

13 Health and care

81

14 Nature and the environment

87

15 Changes and conditions

93

16 Work

99

17 Crime

105

18 Politics

111

19 Reactions and thoughts

117

20 Linking words and adjuncts of time

123

Woordenlijst Engels

129

Woordenlijst Nederlands

135

Inhoudsopgave

5

Algemene tips voor het omgaan met examenteksten Stel jezelf bij het lezen tijdens een leestoets de volgende vragen: a Wat voor soort tekst is het? (artikel, verhaal, oproep, reclameboodschap, gebruiksaanwijzing, enzovoort) b Hoe is de tekst ingedeeld? c Wat betekenen de (sub)titels? d Wat kan ik uit de illustratie opmaken? e Wat is de bron van de tekst? f Voor wie is de tekst geschreven? g Wat weet ik al over het onderwerp? (Vanuit andere vakken op school, van de televisie of het internet?)

Tips voor meerkeuzevragen Lees de tekst door.

- Algemeen geldt dat je eerst steeds een tekst helemaal doorleest en daarbij wat kernwoorden onderstreept of markeert die de inhoud van de tekst globaal weergeven.

- Markeer signaalwoorden als: ‘however’, ‘but’, ‘still’, ‘although’, ‘nevertheless’, ‘on the whole’, enzovoort.

Ga daarna pas naar de vragen.

- Om meerkeuzevragen met succes te beantwoorden, geldt als belangrijkste regel dat je eerst de vraag leest, niet de antwoorden.

- Ga nu terug naar de tekst en bepaal waar in de tekst het antwoord staat.

- Markeer de kernwoorden in de alinea waar het antwoord staat.

- Probeer de vraag voor jezelf te beantwoorden.

- Kijk daarna pas welk antwoord het dichtst bij jouw antwoord komt.

- Als je twijfelt, geef dan voor jezelf antwoord op de volgende vragen: 1 Is er een antwoord dat heel duidelijk niet in overeenstemming is met de tekst? Streep dat antwoord weg.

2 Zijn er antwoorden die veel op elkaar lijken? Kies het antwoord dat het dichtst bij de tekst staat.

Wat doe je als je een woord niet kent?

- Ga na of je het woord in bijna gelijke vorm vanuit het Nederlands (of een andere taal) kent.

- Heel vaak is het voldoende om ongeveer te weten wat een onbekend woord of bijzondere uitdrukking betekent. Bepaal welke lading een woord gezien de context heeft: positief, negatief, instemmend, afkeurend, enzovoort.

- Bekijk of je de betekenis van het woord nodig hebt voor de beantwoording van de vraag.

- Wanneer je denkt dat het belangrijk is dat je de betekenis van een woord moet weten om de tekst te begrijpen, zoek die dan op in een woordenboek.

Algemene tips

7

Meerkeuze-invulvragen In sommige teksten is een aantal woorden weggelaten. Jij moet het juiste alternatief kiezen dat moet worden ingevuld.

Ga als volgt te werk: - Lees de tekst eerst helemaal door.

- Lees eerst alleen de vraag, niet de antwoorden.

- Lees de alinea waaruit het woord is weggelaten.

- Bepaal de inhoud van de zin waaruit het woord is weggelaten. Wanneer de inhoud niet duidelijk is, lees dan ook de voorafgaande zin en de volgende.

- Probeer te bedenken wat het in te vullen woord in het Nederlands is.

- Vergelijk je vondst met de gegeven alternatieven.

- Wanneer je de betekenis van een van de antwoorden niet kent, zoek die dan op in het woordenboek.

Tips voor open vragen Dit zijn vragen waarbij jij zelf het antwoord moet formuleren.

Let op de volgende dingen: - Antwoord altijd in het Nederlands, tenzij expliciet in de vraag staat dat je je antwoord uit de tekst moet halen.

- Formuleer je antwoord kort en bondig.

- Voorkom dat je stukken tekst letterlijk in het Nederlands vertaalt.

- Geef precies zoveel antwoorden als er gevraagd worden, als je er meer geeft worden alleen de eerstgegeven antwoorden beoordeeld.

- Lees je antwoord nog eens door en bepaal of het een goedlopend en logisch geheel is.

Voorbeelden van veelvoorkomende vragen bij examenteksten Engels vmbo GT: • What is described in lines 1-6?

Wat wordt er beschreven in regel 1 t/m 6?

• What are the examples in lines 13-22 meant to illustrate?

Wat moeten de voorbeelden in regel 13 t/m 22 duidelijk maken?

• What was the purpose of …?

Wat was het doel van …?

• What is the author’s opinion according to paragraph 8?

Wat is volgens paragraaf 8 de mening van de auteur?

• What is made clear in paragraph 4?

Wat wordt in paragraaf 4 duidelijk gemaakt?

• What is the main aim of the writer in paragraph 2?

Wat is het hoofddoel van de schrijver in paragraaf 2?

• What does the first speaker argue?

Wat stelt de eerste spreker?

• What is said with regard to …?

Wat wordt er gezegd met betrekking tot…?

• What is implied in paragraph 3?

Wat wordt in paragraaf 3 gesuggereerd?

8

HCE Examenidioom Engels > vmbo GT

1

Relationships

English>Dutch infant

Mothers with infants go to that part of the hospital.

Moeders met kleine kinderen gaan naar dat deel van het ziekenhuis.

minor

It is forbidden to sell alcohol to minors.

Het is verboden om alcohol aan minderjarigen te verkopen.

youth

opvoeden, grootbrengen

She has brought up four children all by herself.

Zij heeft helemaal alleen vier kinderen grootgebracht.

to celebrate

voogd

She was raised by her grandparents.

Zij is grootgebracht door haar grootouders.

to bring up

stam

The child’s parents or guardians must give their consent before she has the operation.

De ouders of de voogden van het kind moeten hun toestemming geven voordat ze de operatie ondergaat.

to raise

voorouder

On holiday we visited an Indian tribe.

Tijdens de vakantie bezochten we een indianenstam.

guardian

bejaarden

There were portraits of his ancestors on the wall.

Er hingen portretten van zijn voorouders aan de muur.

tribe

puber

This is a computer program especially for the elderly.

Dit is een computerprogramma speciaal voor bejaarden.

ancestor

jeugd

She understands the emotional problems of adolescents.

Zij begrijpt de emotionele problemen van pubers.

elderly

minderjarige

He was a good player in his youth.

Hij was een goede speler in zijn jeugd.

adolescent

klein kind (onder de 7 jaar)

opvoeden, grootbrengen

Yesterday we celebrated my sister’s birthday.

Gisteren hebben we de verjaardag van mijn zus gevierd.

vieren

1. Relationships

9

honeymoon

They went to the Bahamas on their honeymoon.

Zij zijn op huwelijksreis naar de Bahama’s gegaan.

engaged

Jim and I are engaged and intend to marry next year.

Jim en ik zijn verloofd en van plan volgend jaar te trouwen.

to date

schoonmoeder

I get along fine with my stepfather.

Ik kan goed opschieten met mijn stiefvader.

single-parent family

verliefd zijn op

This is my mother and that’s my mother-in-law.

Dit is mijn moeder en dat is mijn schoonmoeder.

stepfather

verkering hebben

Joyce fancies Tim. Joyce is verliefd op Tim.

mother-in-law

verkering hebben

She’s been going steady with Nick for six months.

Ze heeft al zes maanden verkering met Nick.

to fancy

verloofd

John and Sally have been dating for two years now.

John and Sally hebben al twee jaar verkering.

to go steady

huwelijksreis

stiefvader

The number of single-parent families has risen.

Het aantal eenoudergezinnen is gestegen.

eenoudergezin

marital problems They’ve been having marital problems, lately.

Ze hebben de laatste tijd huwelijksproblemen gehad. to split up

She split up with her boyfriend last year.

Ze heeft het vorig jaar uitgemaakt met haar vriend.

to break off

delen

I sometimes have to look after my little brother.

Ik moet soms op mijn broertje passen.

10

begeleiden

I share a flat with another student.

Ik deel een flat met een andere student.

to look after

alleenstaand

She was accompanied by some bodyguards.

Ze werd begeleid door een paar bodyguards.

to share

vrijgezel

After being single for 40 years, he found the woman of his dreams.

Na 40 jaar alleenstaand te zijn geweest, vond hij de vrouw van zijn dromen.

to accompany

het uitmaken

My uncle Raymond is still a bachelor.

Mijn oom Raymond is nog steeds vrijgezel.

single

uitmaken, uit elkaar gaan

He’s going to break off with Lisa.

Hij gaat het uitmaken met Lisa.

bachelor

huwelijksproblemen

HCE Examenidioom Engels > vmbo GT

passen op, zorgen voor

gap

The generation gap between her parents and her is big.

De generatiekloof tussen haar ouders en haar is groot.

row

Her father and mother often have rows.

Haar vader en moeder hebben vaak ruzie.

to maintain

doodskist

There were 150 people at my grandfather’s funeral.

Er waren 150 mensen op de begrafenis van mijn opa.

orphan

weduwe

The coffin was lowered into the grave.

De doodskist werd neergelaten in het graf.

funeral

kennis

When her husband died, she became a widow at the age of 42.

Toen haar echtgenoot stierf, werd ze weduwe op 42-jarige leeftijd.

coffin

logeerkamer

I met some friends and acquaintances at the party.

Ik kwam enkele vrienden en kennissen tegen op het feestje.

widow

lijken op

If you stay overnight, you can take the guestroom.

Als je blijft overnachten, kun je de logeerkamer nemen.

acquaintance

ouder worden

Lisa really resembles her mother.

Lisa lijkt echt op haar moeder.

guestroom

trouw

She has aged a lot lately.

Ze is een stuk ouder geworden de laatste tijd.

to resemble

genegenheid

He has always remained faithful to her.

Hij is haar altijd trouw gebleven.

to age

onderhouden

The child got little affection from his parents.

Het kind heeft weinig genegenheid gekregen van zijn ouders.

faithful

ruzie

He has to maintain a large family.

Hij moet een groot gezin onderhouden.

affection

kloof

begrafenis

He’s an orphan who lost his parents in an accident.

Hij is een wees die zijn ouders bij een ongeluk heeft verloren.

wees

1. Relationships

11

Do you remember?

A. Fill in the correct word. There are two words too many. acquaintance, affection, bachelor, funeral, guestroom, row, youth 1

She was a good tennis player in her _____.

2 At the party I talked to an old _____ of mine.

3

My parents often have _____s, but my dad does most of the shouting.

4 He was a _____ until he was well into his 40s.

5 The _____ of the murdered minister will be held next Friday.

B. Fill in the correct word. There are two words too many. accompany, age, celebrate, date, raise, resemble, share 1

She’s _____d since the last time we met. She looks a lot older.

2 There are always bodyguards to _____ the prince.

3

She had to _____ four children all by herself.

4 If you look at this picture, you can see you _____ your father very closely.

5 Jerry’s parents usually don’t like the girls Jerry _____s.

12

HCE Examenidioom Engels > vmbo GT

Dutch>English leeftijd

Op twaalfjarige leeftijd ging hij naar de middelbare school.

At the age of twelve he went to secondary school.

worden (+ leeftijd)

Hij wordt morgen 15.

He’ll turn 15 tomorrow.

kinderjaren

to turn

In zijn kinderjaren logeerde hij vaak bij zijn tante.

In his childhood he often stayed with his aunt.

gezinslid

age

childhood

Elk gezinslid stuurde mij een e-mail.

Each member of the family sent me an e-mail.

member of the family

neef, nicht (zoon, dochter Hoeveel neven en nichten heb jij? van je oom, tante) How many cousins have you got?

cousin

neef, nicht (zoon, dochter Dit is mijn zus en dat is haar kind, mijn neef. van je broer, zus) This is my sister and that’s her child, my nephew.

niece, nephew

volwassene

Kaartjes voor twee volwassenen en drie kinderen, alstublieft.

Tickets for two adults and three children, please.

verliefd worden op

Zij werd verliefd op hem.

She fell in love with him.

bruiloft

to stay with

Onze buren hebben geen kinderen.

Our neighbours have no children.

buurt

first name

Ik logeer bij mijn nicht.

I’m staying with my cousin/niece.

buren

surname

Wat is zijn voornaam?

What’s his first name?

logeren bij

to divorce

Mijn achternaam is Hendriks.

My surname is Hendriks.

voornaam

wedding

Haar ouders zijn gescheiden.

Her parents are divorced.

achternaam

to fall in love with

Zij vierden hun bruiloft in een kasteel.

They celebrated their wedding in a castle.

scheiden

adult

neighbour

Wij wonen in een vriendelijke buurt.

We live in a friendly neighbourhood.

neighbourhood

1. Relationships

13

Language functions Zo kun je een gesprek beginnen: > Mooi weer, nietwaar?

Nice weather, isn’t it? > Neem me niet kwalijk, kunt u me vertellen Excuse me, could you tell me what time it is? hoe laat ’t is?

Zo kun je een afspraak maken: > Heb jij vanavond iets te doen? > Komt vrijdag uit?

Are you doing anything tonight?

Would Friday be convenient?

Do you remember?

C. Fill in the correct English words for the Dutch words in brackets (tussen haakjes).

1

What’s your (voornaam)? – Roy. And yours?

2 Next month I’m going to (logeren bij) my pen friend in England.

3

Tomorrow she’ll (worden) 14.

4 I can say I had a happy (kinderjaren).

5 An (volwassene) under Dutch law is someone over 18 years old.

14

HCE Examenidioom Engels > vmbo GT

9042536579_omslag:Layout 2 07-01-11 13:39 Pagina 1

E | Examenidioom Engels | vmbo GT

Examenidioom Engels vmbo GT

drs. Antoon van Eijk

Examenidioom Engels | vmbo GT

EE