Assisteren in de gezondheidszorg, isbn 9789006870206

ZORG & WELZIJN

ASSISTEREN IN DE GEZONDHEIDSZORG

9006870206_ZW_verzorg.indd All Pages

ASSISTEREN IN DE GEZONDHEIDSZORG

EK LE E RW E R KBO

BB / KB / GL • LEERJAAR 3 & 4

LEERWERKBOEK

9 789006 870206

ZORG & WELZIJN

1/06/17 13:04

ASSISTEREN IN DE GEZONDHEIDSZORG Zorg en Welzijn

COLOFON Auteur

Auteur oriëntatie op het beroep

Over ThiemeMeulenhoff ThiemeMeulenhoff Over ThiemeMeulenhoff ontwikkelt zich van van educatieve educatieveuitgeverij uitgeverijtot toteen eenlearning learningdesign designcompany. company.WeWe onze groeiende expertise, ervaring en en brengen content, content, leerontwerp leerontwerpenentechnologie technologiesamen. samen.Met Met onze groeiende expertise, ervaring leeroplossingen zijn zijn we we een partner leeroplossingen partner voor voor scholen scholen bij bij het hetvernieuwen vernieuwenenenverbeteren verbeterenvan vanonderwijs. onderwijs. de de verschillen tussen lerenden en scholen en ervoor Zo kunnen we wesamen samenbeter beterrecht rechtdoen doenaanaan verschillen tussen lerenden en scholen en ervoor en efficiënter wordt. zorgen dat dat leren lerensteeds steedspersoonlijker, persoonlijker,effectiever effectiever en efficiënter wordt.

RadarTalent Assessment & Ontwikkeling

Samen leren leren vernieuwen. vernieuwen.

Eindredactie

www.thiememeulenhoff.nl www.thiememeulenhoff.nl

Lisette van Engelen Frederique van der Graaf

Odette Winter

Bureauredactie Singeling Tekstproducties

Dit leerwerkboek leerwerkboek wordt wordtopoptwee tweemanieren manieren geleverd: geleverd: - leerwerkboek plus startlicentie (ISBN 978 90 06 87020 6) - leerwerkboek leerwerkboek plus plustotaallicentie startlicentie (ISBN (ISBN 978 97890900606 87020 6) 69919 7) (combi-pakket) Eerste druk, eerste oplage, 2017 - leerwerkboek plus totaallicentie (ISBN 978 90 06 69919 7) (combi-pakket) © ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2017 Eerste druk, eerste oplage, 2017 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij © ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, of2017 elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke vanNiets de uitgever.

Alle rechtentoestemming voorbehouden. uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, Voor zover het makenmechanisch, van kopieën door uit deze uitgave is toegestaan van artikel 16B Auteurswet hetzij elektronisch, fotokopieën, opnamen, op of grond enig andere manier, zonder 1912 j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl.

471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), 2130 uitgave KB Hoofddorp (www.stichting-pro.nl).

Voor het16B overVoor zover het maken vanPostbus kopieën3060, uit deze is toegestaan op grond van artikel nemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers andere compilatiewerken (artikel Auteurswet 1912 j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl. en471 en artikel 17 Auteurswet 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden.

Voor meer informatie over het gebruik van 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting muziek, filmen enReproductierechten het maken van kopieën in het onderwijs www.auteursrechtenonderwijs.nl.

PublicatieOrganisatie (PRO), zie Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www. stichting-pro.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten regelen volgens de wettelijke bepalingen. en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet)te dient men zich tot de uitgever te wenden.

Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onuitgever zie wenden. derwijs www.auteursrechtenonderwijs.nl.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich Deze uitgave is volledig -neutraal geproduceerd. alsnog tot de uitgeverCOwenden.

2 Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC®-keurmerk.

Dit betekent dat is de volledig bosbouw co2-neutraal op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.

Deze uitgave geproduceerd. ® -keurmerk.

Dit betekent dat de bosbouw voor het geDeze uitgave is voorzien van het FSC bruikte papier op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.

WOORD VOORAF Het voortgezet onderwijs verandert voortdurend onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen. Ook de beroepspraktijk verandert hierdoor en daarmee ook het onderwijs.

Met de start van het nieuwe examenprogramma voor de beroepsgerichte profielen in het vmbo introduceert ThiemeMeulenhoff de nieuwe methode MIXED. Deze methode is voor leerlingen in leerjaar 3 en 4 voor de niveaus basis beroepsgerichte leerweg, kader beroepsgerichte leerweg en de gemengde leerweg. Wij hebben MIXED ontwikkeld in nauwe samenwerking met pilotscholen.

Belangrijke kenmerken van MIXED: ■ Beroepspraktijk staat centraal. Door een krachtige didactiek met realistische werkplekken en werkbedrijven bereiden de leerlingen zich goed voor op hun examen.

■ Loopbaanoriëntatie en -begeleiding geïntegreerd in het lesmateriaal en gekoppeld aan de werkplek en het werkbedrijf.

■ Ieder zijn eigen MIXED. Scholen kunnen kiezen uit leerwerkboeken, een volledige digitale leeromgeving of de mogelijkheid deze te combineren.

■ De lesstof is gedifferentieerd op basis van de exameneisen, zodat elke leerling de lessen kan volgen op zijn eigen niveau.

■ Werkkaarten helpen de leerling zich stap voor stap belangrijke vaardigheden eigen te maken.

■ Video's verduidelijken de theorie in realistische settings.

Leerlingen en docenten kunnen snel aan de slag dankzij de overzichtelijke opbouw: ■ Het leerwerkboek bestaat uit acht blokken, gevolgd door de theorie en een begrippenlijst.

■ Een blok begint met een introductie en een overzicht van de inhoud en leerdoelen.

■ In een blok maakt de leerling praktijkopdrachten en theorieopdrachten.

■ Elk blok sluit af met Oriëntatie op het beroep. Deze opdrachten helpen de leerling met het kiezen van een passende vervolgopleiding.

■ Achter in het boek staat alle theorie op alfabetische volgorde.

■ Achter de theorie staat ook een uitgebreide begrippenlijst. De vetgedrukte woorden in de theorie worden hier uitgelegd.

Wij hebben de methode MIXED met de grootste zorg ontwikkeld. Meer informatie kunt u vinden op www.thiememeulenhoff.nl/mixed.

Hebt u vragen of suggesties? Neem dan gerust contact op met onze klantenservice via 033 448 3600.

Wij wensen u en uw leerlingen een fijne en leerzame tijd met MIXED!

De auteurs, het ontwikkelteam en de uitgever

TOELICHTING OP DE PICTOGRAMMEN

A

Oriënteren Computeropdracht Theorie-opdracht Rollenspel Tip Werkkaart Hulpkaart Let op! Opdracht voor BB of KB of KB/GL

INHOUDSOPGAVE Blok 0 Assisteren in de gezondheidszorg Over dit deel

11

Blok 1 In het gezondheidscentrum Over dit blok 17 Zorg in Nederland 18 De eerste stagedag 20 De ontvangst 25 De praktijkruimte 30 Eindopdracht 34 Oriëntatie op het beroep (LOB) 35

Blok 2 Bij de balie

39

Over dit blok 41 Het eerste contact 42 Opschrijven! 49 Afspraken 52 Voorraad 55 Eindopdracht 59 Oriëntatie op het beroep (LOB) 60

Blok 3 Meten is weten

65

Over dit blok 67 Waarom meten? 68 Groot en klein 71 Koorts? 77 Druk op de ketel 80 Suiker in het bloed 83 Eindopdracht 87 Oriëntatie op het beroep (LOB) 89

Blok 4 Ziektes en preventie Over dit blok 97 Ziektes bij kinderen en pubers 98 Ziektes tijdens de zwangerschap 109 Ouderdom komt met gebreken 111 Eindopdracht 115 Oriëntatie op het beroep (LOB) 117

Blok 5 De mond

123

Over dit blok 125 Het gebit 126 Soorten en maten 130 Wit en stralend 136 Eindopdracht 139 Oriëntatie op het beroep (LOB) 140

95

15

9

Blok 6 Medicatie en hulpmiddelen Over dit blok 149 Hoofdpijn 150 Op recept 152 Zelf halen 155 Wizzkid 159 Eindopdracht 163 Oriëntatie op het beroep (LOB) 165

Blok 7 Helpende hand

173

Over dit blok 175 Redder in nood 176 Wat nu? 181 Zelf doen! 184 Eindopdracht 187 Oriëntatie op het beroep (LOB) 188

Blok 8 Moeilijke situaties

195

Over dit blok 197 Redder in nood 198 Meer dan de ziekte 203 Even slikken 204 Eindopdracht 208 Oriëntatie op het beroep (LOB) 210

Theorie

215

Blaren behandelen 217 Bloeddruk meten 218 BMI berekenen 220 Buikomvang meten 221 Communiceren met de patiënt 222 Gebitsproblemen 223 Gezondheidszorg in Nederland 224 Goede ontvangst 225 Inentingen tegen kinderziekten 226 Kinderziekten 227 Medicijnpaspoort 229 Noteren 230 Omgaan met emoties 231 Omgaan met moeilijke situaties 232 Onderdelen van een tand 233 Ontwikkeling van het gebit 234 Ouderdomsziekten 235 Preventie bij zwangerschap 237 Protocollen 238 Schone werkomgeving 239 Splinter verwijderen 240 Taken en functies van de zorg 241 Tanden en kiezen 242 Tandvlees 243

147

Tandvleesproblemen 244 Technologie 245 Temperatuur opnemen 246 Therapietrouw 249 Trends in mondverzorging 250 Verwijzen 251 Voorraad 252 Vrij verkrijgbare medicijnen 253 Wondverzorging 254 Ziek tijdens de zwangerschap 255 Ziekte van Pfeiffer 257

Begrippen

259

BLOK 0

ASSISTEREN IN DE GEZONDHEIDSZORG

OVER DIT DEEL Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht

1 2 3 4

11

De assistent 11 In a heartbeat 12 Animatie: gezonde mond 12 Gezondheid! 13

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 0 Assisteren in de gezondheidszorg

10

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 0

Assisteren in de gezondheidszorg

BLOK 0 ASSISTEREN IN DE GEZONDHEIDSZORG Over dit deel Je hebt ervoor gekozen om je te gaan verdiepen in assisteren in de gezondheidszorg. In dit keuzedeel leer je wat er allemaal bij komt kijken wanneer je als assistent in de zorg werkt. Zo leer je op een professionele manier om te gaan met patiënten door bijvoorbeeld afspraken te maken en voorlichting te geven. Ook ga je je verdiepen in het uitvoeren van eenvoudige handelingen. Je gaat onder andere de bloeddruk meten, bloedsuikerwaardes aflezen en de body mass index berekenen. Aan het eind van dit keuzevak weet jij precies wat het inhoudt om als assistent in de zorg te werken.

Opdracht 1 De assistent Opdracht 1.1 Wat doet een assistent in de gezondheidszorg? Op welke plekken kun je werken als assistent? Om hier antwoord op te krijgen ga je een assistent interviewen.

■ Werk samen met twee klasgenoten.

■ Neem contact op met iemand die als assistent in de gezondheidszorg werkt.

■ Maak een lijst met vragen die je aan de assistent wilt stellen. Maak ten minste 15 vragen.

Voorbeeldvragen zijn: ■ Hoe ziet een normale dag er voor u uit op het werk?

■ Wat voor front office werkzaamheden voert u uit?

■ Wat voor taken heeft u om de praktijkomgeving schoon en netjes te houden?

■ Ga naar de assistent toe of bel hem/haar op. Probeer op alle vragen een duidelijk antwoord te krijgen.

■ Maak notities van de antwoorden.

■ Schrijf alle antwoorden voor jezelf uit zodra je thuis bent.

11

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 0 Assisteren in de gezondheidszorg

Opdracht 2 In a heartbeat

Opdracht 2.1 Als assistent in de gezondheidszorg ga je metingen uitvoeren bij patiënten. Je gaat bijvoorbeeld de hartslag van patiënten in kaart brengen.

Hoe kun je je eigen hartslag meten? Als je het antwoord niet weet, mag je dit op internet opzoeken.

Meet je eigen hartslag. Schrijf op wat je hartslag per minuut is.

Werk samen met een klasgenoot. Jullie gaan elkaars hartslag meten. Schrijf de hartslag van je klasgenoot per minuut op.

Je klasgenoot gaat nu een rondje rennen. Meet direct na het rennen de hartslag van je klasgenoot en schrijf deze op.

Meet twee minuten na het rondje rennen nogmaals wat de hartslag is. Schrijf deze op.

Opdracht 3 Animatie: gezonde mond Opdracht 3.1 Assistenten van de tandarts geven voorlichting over een goede mondhygiëne. Het is vaak lastig om kinderen uit te leggen hoe ze hun mond gezond houden. Jij gaat hierbij helpen door een korte animatie te maken over het poetsen van tanden.

12

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 0

Assisteren in de gezondheidszorg

Doe het als volgt.

■ Werk samen met een klasgenoot.

■ Zoek uit hoe vaak je op een dag je tanden moet poetsen. Zoek ook uit hoe je dit het beste doet.

Noteer deze informatie op een apart blaadje.

■ Ga naar een website waar je animaties kunt maken. Bijvoorbeeld op powtoon.com of goanimate.com.

■ Maak een korte animatie over tanden poetsen. Hoe moet een kind dit precies doen?

■ Laat de animatie zien aan je docent of stuur de link naar de docent.

■ Bewaar het resultaat in je portfolio.

Opdracht 4 Gezondheid!

Roken en het drinken van alcohol zijn slecht voor de gezondheid. De meeste mensen weten dit wel, maar zijn zich niet bewust van de concrete gevolgen hiervan.

Opdracht 4.1 Weet jij wat de gevolgen zijn van drinken van alcohol? Schrijf je antwoord op.

Opdracht 4.2 Bespreek je antwoorden met een klasgenoot. Had je klasgenoot nog andere gevolgen bedacht? Schrijf die hieronder op.

Opdracht 4.3 Ga op internet op zoek naar de gevolgen van roken en drinken. Zijn er nog gevolgen waaraan jij niet had gedacht? Schrijf ze dan hieronder op.

13

BLOK 1

IN HET GEZONDHEIDSCENTRUM

OVER DIT BLOK

17

ZORG IN NEDERLAND

18

Opdracht 1 Zorg in Nederland

DE EERSTE STAGEDAG

18

20

Opdracht 2 Een goed antwoord 20 Opdracht 3 Het doolhof van zorg 21 Opdracht 4 Meer dan alleen genezen 24

DE ONTVANGST 25 Opdracht 5 Welkom in Gezondheidscentrum Zuid 25 Opdracht 6 Wachten, wachten, wachten 26 Opdracht 7 Check! 29

DE PRAKTIJKRUIMTE

30

Opdracht 8 Schoon is niet genoeg 30 Opdracht 9 Bron van bacteriën 31 Opdracht 10 Hygiënisch en steriel 33

EINDOPDRACHT 34 Opdracht 11 Maak een quiz 34

ORIËNTATIE OP HET BEROEP (LOB)

35

Opdracht 12 Werken in de zorg 35 Opdracht 13 Wat zou jij doen? 36 Opdracht 14 Waar kom jij je bed voor uit? 37

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1 In het gezondheidscentrum

16

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1

In het gezondheidscentrum

BLOK 1 IN HET GEZONDHEIDSCENTRUM Over dit blok In Nederland werken ongeveer 1 miljoen mensen in de zorg. Al die zorgverleners proberen er samen voor te zorgen dat de bevolking gezond blijft. Hiervoor bestaan er veel verschillende soorten zorginstellingen: huisartsenpraktijken, verpleeghuizen, tandartspraktijken, consultatiebureaus, praktijken voor fysiotherapie en ga zo maar door. Zorgverleners kiezen er steeds vaker voor om samen te werken in een gezondheidscentrum. Zo kunnen patiënten voor alle zorg die ze nodig hebben terecht in hetzelfde gebouw.

In dit blok leer je welke soorten zorgverleners er zijn in Nederland, hoe het eraan toegaat in een gezondheidscentrum en op welke manier de ruimtes in het gezondheidscentrum verzorgd moeten worden.

Waar werk je?

Gezondheidscentrum Zuid Je loopt stage bij Gezondheidscentrum Zuid. In het gezondheidscentrum kunnen patiënten bij heel veel verschillende zorgverleners terecht. Er werken huisartsen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten, diëtisten, verloskundigen, kinderartsen en tandartsen. Samen zorgen zij zo goed mogelijk voor de patiënten die het gezondheidscentrum bezoeken.

Simone is jouw stagebegeleider. Zij is assistent in het gezondheidscentrum. Samen met haar collega’s beantwoordt ze vragen van patiënten, geeft ze instructies, doet ze het administratieve

17

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1 In het gezondheidscentrum

werk en verzorgt ze de praktijkruimte. Jij gaat haar tijdens je stage met allerlei verschillende zaken helpen.

Wat leer je?

□ □ □ □ □ □

hoe de zorg in Nederland is ingedeeld; wat de taken en functies van de zorg in Nederland zijn; een ontvangstruimte netjes en verzorgd maken; de noodzaak van een steriele werkomgeving benoemen; een praktijkruimte netjes en verzorgd maken; hygiënisch werken.

Hoe ga je het doen?

Plannen is belangrijk voor je beroep en voor je studie. Aan het begin van elk blok maak je een planning voor de rest van de week. Bekijk wat je deze week allemaal moet doen en verdeel de opdrachten over de lesuren.

1 Open het document Planning.

2 Bekijk hoeveel tijd voor de opdrachten gepland is.

3 Vul in wanneer je welke opdracht doet.

4 Bewaar de planning in je portfolio.

5 Ga je aan Mixed werken? Bekijk dan telkens eerst je planning.

6 Ben je klaar met je werk? Open dan je planning en vul in wat je hebt gedaan.

Zorg in Nederland Er zijn veel zorgverleners in Nederland. Een patiënt met pijn in de knie moet ergens anders naartoe gaan dan een patiënt met een hartaanval. En een zwangere vrouw zal naar een andere zorgverlener moeten gaan dan iemand met eczeem.

Opdracht 1 Zorg in Nederland

Opdracht 1.1 Er zijn veel zorgverleners in Nederland. Bedenk vijf verschillende zorgverleners.

18

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1

In het gezondheidscentrum

1 2 3 4 5 Waarvoor kunnen patiënten bij deze zorgverleners terecht? Schrijf dit op.

Opdracht 1.2 Bij welke zorgverleners ben je zelf weleens geweest?

Kon je hier direct terecht of moest je een verwijzing hebben?

Opdracht 1.3 Er wordt vaak gesproken over ‘de gezondheidszorg’. Zoek op internet op wat hiermee precies bedoeld wordt. Schrijf hieronder de definitie van ‘gezondheidszorg’ op.

Opdracht 1.4 Maak groepen van vijf personen. Voer een discussie over de gezondheidszorg in Nederland. Bespreek samen de volgende vragen.

■ Zijn alle zorgverleners voor iedereen direct toegankelijk? Wat vind je hiervan?

■ Wat weet je over wachtlijsten voor de zorg in Nederland? Wat vind je hiervan?

■ In wat voor soort zorgorganisatie zou jij willen werken? Leg aan je klasgenoten uit waarom.

19

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1 In het gezondheidscentrum

De eerste stagedag Op je eerste stagedag kijk je vooral mee met Simone. Ze legt je uit wie er allemaal in het gezondheidscentrum werken en op welke manier jij tijdens je stage kunt assisteren. Je mag op deze eerste dag al wat kleine administratieve werkzaamheden achter de balie uitvoeren.

Opdracht 2 Een goed antwoord

Het is je eerste stagedag en je staat achter de balie. Simone is even weg. Er komt een patiënte naar je toe. ‘Goedemorgen, kunt u me misschien helpen?’ vraagt de patiënte. Je zegt dat Simone er niet is en dat je niet weet of je de vraag kunt beantwoorden. ‘Ach, het is een simpele vraag’, zegt de patiënte. ‘Ik moet een afspraak maken bij een verloskundige. Heb ik hier een verwijzing van de huisarts voor nodig?’

Opdracht 2.1 Lees de theorie Gezondheidszorg in Nederland, de paragraaf ‘Lijnen’.

De patiënte wil weten of zij direct bij de verloskundige terecht kan of dat ze hiervoor een verwijzing nodig heeft. Om deze vraag te beantwoorden is het belangrijk dat je weet wat eerstelijnszorg en tweedelijnszorg zijn.

Vertel in je eigen woorden wat eerstelijnszorg is.

Omschrijf in je eigen woorden wat tweedelijnszorg is.

Opdracht 2.2 Is er bij een bezoek aan een verloskundige sprake van eerstelijnszorg of tweedelijnszorg? a Eerstelijnszorg. b Tweedelijnszorg.

20

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1

In het gezondheidscentrum

Opdracht 2.3 Geef antwoord op de vraag van de patiënte: ‘Ik moet een afspraak maken bij een verloskundige. Heb ik hiervoor een verwijzing van de huisarts nodig?’ Schrijf je antwoord uit.

Opdracht 2.4 In het zorgcentrum waar je stage loopt zijn veel verschillende zorgverleners aanwezig. Ook willen patiënten uit het zorgcentrum soms naar specialisten. De patiënten kunnen je vragen of ze voor deze zorgverleners een verwijzing nodig hebben. Bekijk het overzicht van zorgverleners. Is hierbij sprake van eerste- of tweedelijnszorg? Kies het juiste antwoord.

Eerstelijnszorg

Tweedelijnszorg

Verloskundige Fysiotherapeut Diëtist Gynaecoloog Neuroloog Huisarts Plastisch chirurg Tandarts

Opdracht 3 Het doolhof van zorg

Je vertelt Simone over de patiënte die een vraag had over de eerstelijns- en tweedelijnszorg.

Simone antwoordt: ‘Patiënten zien soms door de bomen het bos niet meer, zo ingewikkeld kan de indeling van de zorg zijn. Het is daarom belangrijk dat jij weet hoe de zorg in elkaar zit. Dan kun jij ze helpen de juiste weg te vinden in het doolhof.’

Opdracht 3.1 Lees de theorie Gezondheidszorg in Nederland, paragraaf ‘Plaats van behandeling’.

De zorg kan op verschillende manieren ingedeeld worden. Een van die indelingen is een indeling naar de plaats van de behandeling. Koppel de begrippen aan de juiste afbeeldingen. Trek lijnen.

21

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1 In het gezondheidscentrum

Semimurale zorg

Extramurale zorg

Transmurale zorg

Intramurale zorg

Opdracht 3.2 De zorg is dus op verschillende manieren in te delen: in lijnen en aan de hand van de plaats van de behandeling. Hoe kun je een ziekenhuisopname voor een operatie indelen? Kies de juiste antwoorden. a b c d e f 22

Eerste lijn.

Tweede lijn.

Intramuraal.

Semimuraal.

Transmuraal.

Extramuraal.

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1

In het gezondheidscentrum

Opdracht 3.3 Lees de theorie Gezondheidszorg in Nederland, paragraaf ‘Professioneel en informeel’.

Een patiënt kan een professionele zorgverlener om hulp vragen. Maar het is ook mogelijk dat een vriend of familielid een patiënt verzorgt. Hoe heet deze vorm van zorg? a b c d

Intramurale zorg.

Vriendenzorg.

Mantelzorg.

Thuiszorg.

Opdracht 3.4 De zorg kan soms een doolhof zijn: er zijn heel erg veel zorgverleners en instellingen. Jij kunt patiënten helpen een weg te vinden in dit doolhof.

Schrijf de begrippen ‘eerste lijn’, ‘tweede lijn’, ‘professionele zorg’, ‘extramurale zorg’ en ‘mantelzorg’ op de juiste plek in de afbeelding. Let op: soms schrijf je twee begrippen bij één plaats.

Opdracht 3.5 Maak tweetallen. Kies één indeling van zorg uit de tabel hieronder: een lijn, een plaats van behandeling of het type zorg. Schrijf je keuze op een los blaadje. Bedenk welke plek uit de plattegrond hierboven bij deze zorg hoort.

Lijn

Plaats van behandeling

Type zorg

Eerste lijn

Intramuraal

Informele zorg

Tweede lijn

Extramuraal

Professionele zorg

Semimuraal Transmuraal

23

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1 In het gezondheidscentrum

Vertel aan je klasgenoot of je gekozen hebt voor een lijn, een behandelplaats of een zorgtype. Leid je klasgenoot door het doolhof vanaf de auto naar de plek die je bedacht hebt. Gebruik instructies als ‘neem de tweede straat rechts’ en ‘vervolg de weg’. Je klasgenoot tekent de route met een potlood.

Wanneer je klasgenoot bij de plek is aangekomen, raadt hij welk begrip je had gekozen.

Wissel hierna van rol.

Opdracht 4 Meer dan alleen genezen

In het zorgcentrum ben je omringd door zorgverleners. Deze zorgverleners hebben allemaal andere taken. Om de patiënten aan de balie te kunnen vertellen bij wie ze voor bepaalde zorg terecht kunnen, is het goed om hiervan op de hoogte te zijn.

Opdracht 4.1 Lees de theorie Taken en functies van de zorg.

Zorgverleners hebben verschillende taken. Zo probeert een longarts er bijvoorbeeld voor te zorgen dat iemand met een longontsteking beter wordt. Bekijk onderstaande zorgverleners en zet een kruisje in de juiste kolom.

Zorg rond de

Gezond

Beter

Leven met een

geboorte

blijven

worden

ziekte of handicap van het leven

Huisarts Gynaecoloog Fysiotherapeut Verloskundige Neuroloog Radioloog

Opdracht 4.2 Bekijk de tabel die je hierboven hebt ingevuld.

Welke zorgverlener houdt zich bezig met alle taken van de zorg?

Welke zorgverleners hebben de minste kruisjes achter hun functienaam?

24

Zorg aan het eind

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1

In het gezondheidscentrum

Opdracht 4.3 Bekijk de tabel en de vragen hierboven en kies de juiste antwoorden.

In welke lijn wordt aandacht besteed aan preventie? a Eerstelijnszorg. b Tweedelijnszorg.

In welke lijn wordt aandacht besteed aan curatieve zorg? a Eerstelijnszorg. b Tweedelijnszorg.

De ontvangst Het gezondheidscentrum heeft één receptie en één wachtkamer. Hier nemen alle patiënten plaats. Patiënten die naar de huisarts gaan, zitten dus in dezelfde wachtkamer als patiënten die naar de fysiotherapeut gaan, of patiënten die een bezoek brengen aan de tandarts. Voordat ze in de wachtkamer gaan zitten, melden ze zich allemaal aan de receptie.

Opdracht 5 Welkom in Gezondheidscentrum Zuid

De ontvangstruimte is de eerste ruimte die de patiënt ziet. Het is dus belangrijk dat dit een nette en verzorgde ruimte is. Simone vertelt dat de receptie en de wachtkamer binnenkort vernieuwd zullen worden. Ze is benieuwd wat jij van de plannen vindt.

Opdracht 5.1 In wat voor ontvangstruimtes van gezondheidsinstellingen ben je zelf geweest?

25

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1 In het gezondheidscentrum

Wat vond je van deze ontvangstruimtes? Noem minstens drie zaken die goed waren en drie zaken die beter konden.

Opdracht 5.2 Het gezondheidscentrum gaat binnenkort de ontvangstruimte vernieuwen. Er zullen een nieuwe wachtkamer en een nieuwe receptie komen.

Op welke manier is de ideale ontvangstruimte volgens jou ingedeeld? Maak een plattegrond van de ideale wachtkamer en receptie.

Teken hier de plattegrond

Leg uit waarom je voor deze indeling gekozen hebt.

Opdracht 6 Wachten, wachten, wachten

Soms moeten patiĂŤnten lang wachten voordat ze een zorgverlener kunnen zien. Het is dan ďŹ jn als ze dit in een prettige omgeving kunnen doen. De ontvangstruimte moet dus zo ingericht zijn dat het een prettige plek is om te wachten.

26

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1

In het gezondheidscentrum

Opdracht 6.1 Wat doe jij als je moet wachten?

Wat voor materialen kun je in de wachtkamer neerleggen om het wachten zo aangenaam mogelijk te maken? Schrijf minstens drie materialen op.

Opdracht 6.2 Wat vind jij vervelend aan wachtkamers? Maak hiervan drie foto’s.

■ Maak groepen van drie personen.

■ Zet een aantal stoelen bij elkaar zodat de ruimte eruitziet als een wachtkamer.

■ Laat op iedere foto iets anders zien wat jullie vervelend vinden in een wachtkamer. Dit kan van alles zijn (een te hard tikkende klok, een hard pratende patiënt, geen internet, enzovoort). Bedenk zelf drie dingen.

■ Maak drie foto’s.

■ Plak de foto’s hieronder op.

■ Schrijf onder de foto’s wat jullie vervelend vinden aan de situatie.

Foto 1:

27

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1 In het gezondheidscentrum

Foto 2:

Foto 3:

Opdracht 6.3 Je zit samen met Simone achter de balie. Ineens hoor je dat een man in de wachtkamer heel hard praat. Je kijkt samen met Simone wat er aan de hand is. De man is aan het telefoneren. Alle andere bezoekers kijken geïrriteerd naar hem. Simone zegt: ‘In sommige praktijken is het verboden om te telefoneren in de wachtkamer. Ik snap wel waarom…’

Wat vind je ervan dat het in sommige praktijken verboden is om te telefoneren? Leg je antwoord uit.

28

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1

In het gezondheidscentrum

Opdracht 6.4 Hoe denken jij en je klasgenoten over verboden en waarschuwingen in wachtkamers?

■ Maak groepen van vijf personen.

■ Kies een van de onderstaande onderwerpen: ■ verboden te telefoneren; ■ verboden te eten.

■ Vertel aan elkaar wat je van deze waarschuwing vindt en vertel vooral waarom jullie dat vinden.

■ Schrijf het op en bewaar je aantekeningen in je portfolio.

Opdracht 7 Check!

Patiënten willen in een nette, verzorgde omgeving binnenkomen. Daarom is het belangrijk om de hele dag in de gaten te houden of de ontvangstruimte goed verzorgd is. Simone vraagt of je een checklist wilt maken met de dingen die in de wachtruimte gecontroleerd moeten worden.

Opdracht 7.1 Lees de theorie Goede ontvangst.

Maak tweetallen. Maak samen een checklist met de zaken die gecontroleerd moeten worden in de ontvangstruimtes.

Opdracht 7.2 Is de checklist af? Geef hem dan aan een ander tweetal. Jullie bekijken de checklist die zij gemaakt hebben. Wat komt overeen en wat is anders? Bespreek de verschillen met elkaar.

29

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1 In het gezondheidscentrum

De praktijkruimte De praktijkruimte is de plek waar zorgverleners patiënten zien. In een groot gezondheidscentrum komen honderden patiënten per dag. Al die patiënten gaan met de zorgverleners naar een aparte praktijkruimte.

Opdracht 8 Schoon is niet genoeg

Samen met Simone bekijk je alle praktijkruimten in het zorgcentrum. Ze vertelt dat een goede hygiëne en een steriele werkomgeving in de zorg heel erg belangrijk zijn. Het is ook heel belangrijk dat de praktijkruimtes steriel blijven. Als je zelf verkouden bent en ergens op geniest hebt, moet je dat zeker even melden.

Opdracht 8.1 Lees de theorie Schone werkomgeving.

Waarom is het noodzakelijk dat een praktijkruimte heel goed schoon is?

Opdracht 8.2 Welke stellingen over een steriele werkomgeving zijn juist? Kies de juiste antwoorden. a b c d e

Micro-organismen kunnen niet gedood worden. Daar zijn ze te klein voor.

Schimmels zijn een voorbeeld van micro-organismen.

In een steriele werkomgeving zijn nog steeds bacteriën aanwezig.

Voor het verzorgen van een wond hoeft een zorgverlener niet steriel te werk te gaan.

Door een goede handhygiëne kan voorkomen worden dat patiënten besmet raken met een ziekteverwekker. f Patiënten kunnen ziek worden door micro-organismen. g Door vaak schoon te maken met allesreiniger wordt een werkruimte steriel.

30

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1

In het gezondheidscentrum

Opdracht 8.3 Zorgverleners mogen geen sieraden dragen. Dit heeft ook te maken met hygiëne en steriliteit.

Waarom denk je dat dit niet mag?

Bedenk vijf andere voorschriften waar zorgverleners zich aan moeten houden in verband met hygiëne.

1 2 3 4 5 Opdracht 8.4 Stel je voor dat je in het zorgcentrum gaat werken. Wat zou je aantrekken? En hoe zou je jezelf verder verzorgen? Maak een foto van hoe jij naar het zorgcentrum zou gaan om te gaan werken.

Bewaar de foto in je portfolio.

Schrijf op wat je gedaan hebt om zo hygiënisch mogelijk naar het werk te gaan.

Laat een klasgenoot de foto zien. Wat zou hij of zij anders doen? Schrijf op hoe je je outfit en hygiëne kunt verbeteren.

Opdracht 9 Bron van bacteriën

Je bent op je smartphone aan het kijken wanneer Simone komt aanlopen. ‘Wist je dat je smartphone vol zit met ziekteverwekkers?’ zegt ze. Je kijkt haar vragend aan. ‘Ja, echt. Het is onderzocht en een smartphone blijkt nog viezer te zijn dan een wc-bril en een deurklink!’

31

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1 In het gezondheidscentrum

Opdracht 9.1 Nadat Simone je verteld heeft over de micro-organismen op je smartphone, ben je benieuwd geworden of dit echt waar is. Daarom ga je op internet op zoek naar informatie.

Zijn de bacteriĂŤn die op de smartphone zitten over het algemeen gevaarlijk?

Op welke website heb je het antwoord gevonden?

Opdracht 9.2 Telefoons van artsen en verpleegkundigen kunnen een bron zijn van ziekenhuisinfecties. Hoe komt dit?

Op welke website heb je het antwoord gevonden?

32

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1

In het gezondheidscentrum

Opdracht 9.3 Wat kun je doen om te voorkomen dat je ziek wordt van je smartphone? Schrijf minstens twee oplossingen op. Schrijf ook de website op waar je de antwoorden gevonden hebt.

Opdracht 10 Hygiënisch en steriel

Simone vindt het belangrijk dat alle toekomstige stagiairs weten dat een steriele werkomgeving en hygiëne heel erg belangrijk zijn in een werkomgeving. Ook wil ze iedereen laten weten dat er ook aan de smartphone gedacht moet worden wanneer het over hygiëne gaat. Ze vraagt je daarom hierover een presentatie te maken.

Opdracht 10.1 Maak een presentatie met de titel ‘Schoon is niet genoeg’.

■ Maak een nieuwe presentatie in bijvoorbeeld PowerPoint of op Prezi.com.

■ Maak vijf dia’s.

■ Zet op de eerste dia de titel van de presentatie.

33

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1 In het gezondheidscentrum

Zet op de tweede dia: ‘Noodzaak van een steriele werkomgeving’. Zet vervolgens in kernwoorden neer waarom het belangrijk is dat de werkomgeving steriel is.

Zet op de derde dia: ‘Hygiëne’. Zet vervolgens in kernwoorden neer hoe in een gezondheidscentrum voor hygiëne gezorgd kan worden.

Zet op de vierde dia: ‘Steriele werkomgeving’. Leg in kernwoorden uit hoe de werkomgeving steriel gemaakt kan worden.

Zoek op internet een video waarin de noodzaak van een steriele werkomgeving en hygiëne goed uitgelegd wordt. Zet deze video op de vijfde dia.

Zoek een video waarin uitgelegd wordt dat smartphones onhygiënisch zijn.

Sluit de presentatie af met een afsluitende dia.

Bewaar het resultaat in je portfolio.

■

■

■

■

■ ■ ■

Eindopdracht Opdracht 11 Maak een quiz

Simone vertelt dat een aantal receptionistes niet goed weten waarom het belangrijk is om de praktijk goed schoon te houden. Ze houden de hygiëne te weinig in de gaten. Daarom wil ze een korte training organiseren. Een onderdeel hiervan is een quiz over het verzorgen van de praktijk en de zorg in Nederland. Ze vraagt jou om de quiz te maken.

Opdracht 11.1 Maak een quiz over de zorg in Nederland en het verzorgen van de ontvangstruimte en praktijkruimte.

■ Gebruik de computer (bijvoorbeeld een presentatieprogramma zoals PowerPoint of Prezi) om de quiz te maken.

■ Bedenk tien vragen over de zorg in Nederland.

■ Bedenk bij deze tien vragen drie verschillende antwoorden (A, B en C). Een van deze antwoorden is goed, de andere twee zijn fout.

■ Bedenk drie vragen over het verzorgen van de ontvangstruimte en zeven vragen over het verzorgen van de werkomgeving.

■ Bedenk bij deze vragen drie verschillende antwoorden (A, B en C). Een van deze antwoorden is goed, de andere twee zijn fout.

■ Zoek leuke bijpassende afbeeldingen bij de vragen.

Speel de quiz met een groep van vijf personen.

Bewaar het resultaat in je portfolio.

34

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1

In het gezondheidscentrum

Oriëntatie op het beroep (LOB) In dit blok heb je geleerd over de zorg in Nederland. Wat lijkt jou een leuke richting in de zorg? In deze opdrachten ga je een aantal lastige situaties oplossen die je in een gezondheidscentrum kunt tegenkomen. Ook ga je bedenken wat jij later het belangrijkst in je werk vindt.

Opdracht 12 Werken in de zorg Opdracht 12.1 Er zijn veel verschillende manieren waarop je in de zorg kunt werken. Welke onderwerpen in de zorg lijken jou leuk? Je mag meerdere antwoorden kiezen.

Iets dat te maken heeft met …

□ □ □ □ □

voeding; baby’s; mondverzorging; ziekenhuis; sport;

□ □ □ □ □

medicijnen; dieren; ouderen; verstandelijk beperkten; lichamelijk beperkten;

□ □ □ □ □

jongeren; hygiëne en schoonmaak; administratie; uiterlijke verzorging; receptiewerk.

Opdracht 12.2 Wat uit de lijst lijkt jou het leukst? En aan welk beroep denk jij dan? Leg je antwoord uit.

Opdracht 12.3 Zoek een mbo-opleiding die past bij dit beroep.

Naam opleiding: Duur opleiding:

Opdracht 12.4 Lees meer informatie over de inhoud van de opleiding. Lijkt deze opleiding jou leuk? Leg je antwoord uit.

Opdracht 12.5 Wanneer is er een open dag van deze opleiding?

Opdracht 12.6 Lijkt het jou leuk om deze open dag te bezoeken? Leg je antwoord uit.

35

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1 In het gezondheidscentrum

Opdracht 13 Wat zou jij doen?

Als assistent in de gezondheidszorg heb je veel verschillende taken. Er gebeurt van alles om je heen en je moet op veel dingen tegelijk letten. Wat zou jij doen in de volgende situaties?

Opdracht 13.1 Jij bent aan de telefoon met een zieke patiënt en er staat een man voor de balie die een nieuwe afspraak wil maken. Jij maakt duidelijk dat je even aan de telefoon bent, maar de man blijft maar roepen dat hij een nieuwe afspraak wil. Jij kunt de zieke patiënt niet eens meer verstaan!

Wat doe jij? Waarom doe je dit op deze manier?

Opdracht 13.2 Je bent de wachtruimte aan het opruimen. Er zit een aantal mensen te wachten, waaronder een moeder met haar dochtertje. Als je net alle stiften en potloden in de kinderhoek hebt opgeruimd, gaat het dochtertje van de vrouw zitten kleuren. Ze kijkt je aan en gooit alle stiften door de wachtkamer heen. De moeder blijft naar haar telefoon staren. Dan gooit het meisje een boekje tegen een oude vrouw aan die ook aan het wachten is. Weer reageert de moeder niet.

Wat doe jij? Waarom doe je dat op deze manier?

Opdracht 13.3 Er komt een vrouw naar de balie zonder afspraak die meteen de huisarts wil spreken. Jij vraagt of het erg dringend is en de vrouw geeft aan dat het zeker dringend is, want ze is heel erg verkouden! Je zegt tegen de vrouw dat je snapt dat dat erg vervelend is, maar dat ze voor zo’n klacht toch echt eerst een afspraak moet maken. De vrouw zegt dat ze niet weggaat voordat ze de huisarts heeft gesproken.

Wat doe jij? Waarom doe je dat op deze manier?

Opdracht 13.4 Er komt een man binnen die er nogal onverzorgd uitziet. Wanneer hij langsloopt ruik je een vieze lucht van alcohol en tabak. Hij loopt naar de koffieautomaat en pakt een kop koffie. Jij vraagt je af of hij eigenlijk wel een afspraak heeft…

Wat doe jij? Waarom doe je dit op deze manier?

36

Assisteren in de gezondheidszorg Blok 1

In het gezondheidscentrum

Opdracht 13.5 Er komt een vader binnen met vier kleine kinderen. Wanneer jij druk bezig bent, heeft de vader (zonder dat jij het weet) de deur even op slot gedraaid, want zijn jongste kind loopt elke keer bijna de deur uit. Op dat moment komt de huisarts net terug van een spoedgeval. Deze bonkt boos op de deur en jij doet de deur open. Je krijgt de volle laag: ‘Hoe gevaarlijk denk je wel niet dat dit is??! Zo kan ik niet eens naar binnen als er iets aan de hand is! Het is jouw verantwoordelijkheid, jij moet dit in de gaten houden!’

Wat doe jij? Waarom doe je dat op deze manier?

Opdracht 14 Waar kom jij je bed voor uit?

Opdracht 14.1 Maak 12 kaartjes met teksten die je hieronder ziet staan.

Veel geld verdienen

Leuke collega’s

Anderen helpen

De baas zijn

Afwisseling in je werk

Rust: je eigen tempo

Nieuwe dingen leren

Lichamelijk bezig zijn

kunnen bepalen Plezier in je werk hebben Dicht bij je huis werken, Veel contact hebben met Zelfstandig kunnen werweinig reistijd

andere mensen in je

ken

werk

Leg de kaartjes op volgorde van links naar rechts.

■ Je begint met wat jou het meest belangrijk in je werk lijkt later en eindigt met wat jou het minst belangrijk lijkt in je werk later.

■ Nummer de kaartjes in je boek met de volgorde die jij hebt gekozen. Je schrijft dus het cijfer ‘1’ in het vakje dat jij als eerste hebt gekozen.

■ Leg aan een klasgenoot uit waarom je voor deze volgorde hebt gekozen. De klasgenoot legt ook zijn of haar volgorde aan jou uit.

■ Schrijf van de eerste drie kaartjes op waarom jij deze vooraan in de rij hebt gelegd.

Kaartje 1:

Kaartje 2:

Kaartje 3:

37

ZORG & WELZIJN

ASSISTEREN IN DE GEZONDHEIDSZORG

9006870206_ZW_verzorg.indd All Pages

ASSISTEREN IN DE GEZONDHEIDSZORG

EK LE E RW E R KBO

BB / KB / GL • LEERJAAR 3 & 4

LEERWERKBOEK

9 789006 870206

ZORG & WELZIJN

1/06/17 13:04