Intro - Mamma mia!

MUZIEK VOOR DE ONDERBOUW

STER 6 NAAM

Mamma Mia!

Speel en zing drie songs uit de musical

Wat ga je doen?

Wat kun je al?

Ik kan tijdens het luisteren het notenbeeld volgen.

Ik kan andere partijen horen terwijl ik zelf speel.

Ik kan zelfstandig een muziekstuk componeren.

Ik kan in een groep samenwerken.

Wat weet je al?

Ik weet wat een motief, herhaling en variatie is.

Ik ken het verschil tussen eenstemmige en meerstemmige zang.

Ik weet wat een tweede stem en een tegenmelodie is.

Ik ken het verschil tussen een herhaling en een variatie.

Ik weet wat er met vorm in muziek bedoeld wordt.

Wat ga je doen?

Je gaat Mamma Mia zingen en hooks spelen.

Je gaat bij The Winner Takes It All een melodie componeren.

Je gaat een arrangement maken van Take a Chance on Me.

De Zweedse popgroep ABBA was rond 1980 de best verdienende muzikale act. Al hun liedjes werden grote hits. Het geheim? Catchy melodieĂŤn, lekker upbeat, grappige arrangementen en af en toe nĂŠt even een ander akkoord dan je verwacht. Twintig jaar later werden de liedjes van ABBA gebruikt in de musical Mamma Mia! Opnieuw werden de songs razend populair. En dat zijn ze nu nog, want de musical wordt nog steeds opgevoerd, overal in de wereld. Mamma Mia! gaat over een moeder en een dochter. Dochter Sophie gaat trouwen en wil haar vader uitnodigen. Maar wie is haar vader? Er zijn drie gegadigden, en ze komen alle drie naar de bruiloft.

Moeder Donna wordt daar natuurlijk een beetje nerveus van...

2

Mamma Mia ABBA Couplet - deel A 1

# 4 & #4 # &#

5

D

A/D

œ œ œ œ

œ

œ

I've I've

A/D

œ œ œ œ

œ

œ ˙ œ œ œ

Look at me know And when you go, G

# & # œj œ

13

Pre-chorus

# &#

17

j œ ˙

# &#

œ

Œ

œ œ œ œ œ œ it must come to an end. that I've told you: "we're through."

can hear a bell ring.

Refrein - deel A D

Œ œ œ œ œ œ D

Who- a - o - a.

œe œe œe œe Œ

A

j œ œ

There's a fi - re with - in You know that I'm not

Œ e e e eŒ œ œœœ Mam- ma mi - a,

Œ

Mam- ma mi - a, Refrein - deel B

œ

Ó

∑

D&

Œ

I don't know how, I think you know

œ œ œ œ œ œ

One

Ó

j œ ˙

D

œ

œ œ œ œ œ œ but I sud - den - ly lose that you won't be a - way

my soul. that strong.

G

Œ

∑

œ ˙ œ œ œ

will I ev - er learn? when you slam the door,

Œ

˙

Ó

D

œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ œ œ I

˙ G

A

# &# Œ

25

œ œ œ œ œ œ since I don't know when. 'bout the things that you do.

œ

con - trol. too long.

look and 20

œ

D

So I made up my mind I can't count all the times Couplet - deel B D D& 9

# &#

G

been cheat - ed by you been ang - ry and sad

D

œ

D

D

Just

one

œ

}

œ

A

œ

œ

more

œ œ œ œ œ œ œ

look and

I

for - get

G C G j Œ e e e œe e e Œ n ee ee ‰ œe œ œ œœœ œœ

here I go a - gain.

G C G

My my,

how

n ee ee ‰ œej Œ e e e œ œ œe œe œ œ œ œe

does it show a - gain?

G

My

my,

ev - 'ry -

œe œe œe œe œe œe can I re- sist you?

œe œe œe œe œe

just

thing.

œe

how much I missed you?

A/C© B‹ F©‹/A G C G E‹7 A ## D j j j ‰ Œ Œ Œ ™ œ œ œ œ œ œ & œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

29

Yes I've been bro - ken- heart- ed,

#1#. D & Œ œ œ œ œ Œ

35

Mam- ma mi - a,

B‹

Œ

blue since the day

œ œ œ œ œ œ

now I real - ly know.

Mamma mia, even if I say: ‘Bye bye, leave me now or never’ Mamma mia, it’s a game we play ‘Bye bye’ doesn’t mean forever Mamma mia, here I go again My my, how can I resist you?

Mamma mia, does it show again?

My my, just how much I’ve missed you?

G

Œ

we part- ed.

Why, why

did

I ev- er let you go?

j ™ œ œ ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™

C

G

My my,

E‹7

I

A

could nev - er let you go.

Yes, I’ve been brokenhearted Blue since the day we parted Why, why did I ever let you go?

Mamma mia, now I really know My my, I could never let you go

Intro • Mamma Mia!

3

Voorbereiden Je luistert naar drie ABBA-songs met hooks die blijven hangen.

Articulatie is belangrijk bij deze songs.

Luisteren Mamma Mia – ABBA weten Een hook is een melodietje dat opvalt en snel in je geheugen blijft zitten (‘aanhaakt’).

1 In het intro van Mamma Mia worden meteen twee kenmerkende hooks gespeeld: Omcirkel de juiste antwoorden.

Hook 1 / 2 begint en wordt staccato / legato gespeeld.

De andere hook start na 2 / 4 maten en wordt staccato / legato gespeeld. weten Staccato betekent kort en puntig en wordt aangegeven met een punt onder of boven de noot.

Legato betekent gebonden; de tonen gaan naadloos in elkaar over. Wordt aangegeven met een boogje onder of boven de noten. Legato en staccato zijn vormen van articulatie.

Articulatie is de manier waarop je noten speelt, of articuleert, net als woorden.

Take a Chance on Me – ABBA 2 In het begin van Take a Chance on Me hoor je alleen zangstemmen, ze zingen meerstemmig. De mannenstemmen articuleren anders dan de vrouwenstemmen. Hoe? De mannen zingen: De vrouwen zingen:

The Winner Takes It All – ABBA 3 a In dit fragment speelt de piano een melodie die bestaat uit vier keer een motief van vier dalende tonen. De melodie wordt later ook gezongen. De toonhoogte van de motieven staat genoteerd, maar in de foute volgorde. Schrijf de juiste volgorde erboven.

4 &b 4 œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

b Wat is de articulatie van de begeleiding van The Winner Takes It All? Noteer het juiste woord.

4

œ

œ

œ

Onderzoeken Zoek de hook! In Mamma Mia zitten meer hooks dan de twee die je bij Luisteren hebt gehoord.

Kun je alle hooks terugvinden in het nummer? opzoeken Zoek op YouTube of Spotify de originele versie van Mamma Mia, die van ABBA.

# 4 & #4

Hook 1

# &#

Hook 2

œ œ œ #œ œ. . œ. . œ. . œ. .enz.

# & # œœ œœ >œ >œ

Hook 4

œ ˙ œ œ œ

enz.

# œ. œ. œ. œ. Œ &# Œ

Hook 5

œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ.

## Œ œ. œ. œ œ œ. œ. Œ œ. œ. œ œ œ. œ. &

Hook 3

. . . . . . Œ œœœœœœ

>œ >œ # ‰ &# Œ

Hook 6

Schrijf achter elk tekstblokje in de tweede kolom welke hook(s) je daar hoort.

Intro

Hook 1 + 2

I been cheated by you since I don’t know when So I made up my mind, it must come to an end Look at me now, will I ever learn?

I don’t know how, but I suddenly lose control There’s a fire within my soul Just one look and I can hear a bell ring One more look and I forget everything, who-a-o-a Mamma mia, here I go again, my my, how can I resist you?

Mamma mia, does it show again? My my, just how much I’ve missed you?

Yes, I’ve been brokenhearted, blue since the day we parted Why, why did I ever let you go?

Mamma mia, now I really know, my my, I could never let you go

checklist • voorbereiden Weet je wat staccato en legato is?

Kun je het notenbeeld van de hooks volgen?

En herken je de hooks in Mamma Mia ook?

>>

Intro • Mamma Mia!

5

Uitvoeren

Mamma Mia: je zingt het nummer en speelt een begeleiding vol hooks.

The Winner Takes It All: je componeert een tegenmelodie.

Take a Chance on Me: je maakt een arrangement.

Zingen en spelen: Mamma Mia Mamma Mia zit boordevol hooks: wel zes verschillende. Sommige hooks worden alleen gespeeld, andere ook gezongen.

Instuderen zang 1 Oefen het lied met de mixer.

2 Mamma Mia is catchy, vrolijk en uptempo, en dat moet in jouw uitvoering te horen zijn.

3 Verzin korte bewegingen bij enkele hooks uit het nummer. Bijvoorbeeld: draai bij ‘Mamma Mia, here we go again’ allemaal dezelfde kant op, benadruk ‘My, my’ met armbewegingen. Verzin bewegingen die haalbaar zijn voor iedereen zodat jullie ze precies gelijk kunnen uitvoeren.

4 Zing en acteer als een musicalartiest.

Instuderen speelpartijen 1 Er zijn telkens twee partijen, behalve aan het einde: daar spelen partij 1 en 2 hetzelfde.

2 De hook zit soms in partij 1, soms in partij 2 en een enkele keer spelen beide partijen een hook.

De hooks moeten altijd het duidelijkst te horen zijn.

3 Studeer per onderdeel jouw partij in. Gebruik daarvoor de oefenvideo’s.

4 Voeg ook per onderdeel de twee partijen samen. Ga pas verder wanneer dat onderdeel helemaal af is.

5 Met de bladmuziek kun je het hele nummer begeleiden. Alleen voor hook 4 zijn een paar maten extra rust. Start met hook 4 samen met de zang: ‘Just one look and I can hear a bell ring’.

6 Na hook 6 start je weer bovenaan.

Zang- en speeltips De leadzang is eigenlijk behoorlijk laag: ga staan en zing ontspannen, dan is het makkelijker ook in de laagte volume te maken.

Zing je liever wat hoger? Probeer dan de tweede stem te zingen (zie Extra).

Speelpartij 1 is iets makkelijker dan partij 2. Speel de snelle akkoorden in partij 2 met een ontspannen hand en ‘hamer’ vanuit je pols.

EXTRA Zing met een groepje de tweede stem in het refrein. Oefen die met de mixer.

Speel de drum-, gitaar- of baspartij. Die partijen kun je van de site downloaden.

checklist • zingen en spelen Ken je genoeg tekst uit je hoofd om overtuigend te zingen/acteren?

Heb je ‘moves’ bedacht bij sommige hooks?

Kun je (een gedeelte van) het nummer met alle hooks begeleiden?

Weet je wanneer je moet spelen?

6

Mamma Mia

≠

Hook 1 en 2 - Intro q = 1 38

Partij 1

Partij 2

≠

# 4 & #4 # 4 & #4

hook 1

™ œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ.#œ. œ.#œ. œ. œ. œ. œ. œ. nœ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ.#œ. œ.#œ. œ. œ. œ. œ. œ. nœ. ™ ais a

hook 2

# & # ™™

Hook 3 - Couplet deel A

Partij 1

Partij 2

∑

# & # ™™ ˙˙˙

˙˙˙

˙˙ ˙

Hook 1 en 2 - Couplet deel B

≠

Hook 4 - Pre-chorus

Partij 1

Partij 2

# & # ™™

# & # ™™ Ó

Partij 1

Partij 2

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

™™ œœ œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. >œ Just one look

# & # ™™ œœœ œœœ œœœ œœœ . . . .

œœœ .

œœœ .

œœœ .

. . . . . . Œ œœœœœœ Œ œœœ .

‘

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

œœ ™™ œ.

>œ

œ. œ. œ. œ. œ œ ™ ‰ J ‰ J ™

∑

œœ >œ

œ. œ. œ. œ. Œ

œœ œ.

™™

∑

hook 4

hook 5

œœ œ.

œœœœœ

œ. œ. œ œ œ. œ. ™ ™

œ. œ. œ œ œ. œ. Œ

hook 3

Œ œœ œ.

Œ

œ˙ œœœ

œ. œ. œ. œ. œ œ œ œ ™™ . . . .

∑

(speel hoog)

≠

˙˙˙

Hook 5 en 6 - Refrein deel A

# & # ™™ Œ

œœœœœ

∑

≠

≠

Œ

œ˙ œœœ

œœ œ.

>œ

hook 6

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

œœ œ.

‘

™™

Hook 6 - Refrein deel B

# ‰ j Œ & # ™™ œœ œœ œœ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œœ œœ œœ n œœœ œœœ œœ hook 6

Partij 1 ,2

2e keer: sla over

˙˙

˙˙

™™

2e keer: sla over

>>

Intro • Mamma Mia!

7

Spelen en componeren: The Winner Takes It All De hook in The Winner Takes It All is de melodie die je in het intro hoort (zie Luisteren). Later, in het refrein, wordt deze melodie als tegenmelodie gespeeld. De melodie bestaat uit vier stukjes.

Stukje 1 is het motief met vier dalende tonen: bes – a – g – f. Dit motief wordt drie keer herhaald, lager en hoger. maat 1-2 motief

maat 3-4 herhaling 1

maat 5-6 herhaling 2

maat 7-8 herhaling 3

bes a g f

gfed

c bes a g

fedc

Instuderen speelpartijen 1 Studeer samen de hook in met de mixer. Denk aan de rust aan het begin van iedere maat en speel legato.

2 Oefen ook samen de bas.

3 Verdeel de partijen en speel hook en bas samen. Wissel van rol.

4 Speel samen zonder de mixer.

Intro en refrein F 1

Hook

Bas

A/C©

4 &b 4 Œ

œ

4 &b 4 w ‹

bes

œ œ™ J

2

Ϫ

j œ ˙

˙

#˙

G‹

Hook

&b Œ

Bas

&b w ‹

5

œ

œ œ™ J

6

Ϫ

j œ ˙

˙

˙

D‹ 3

D/F©

Œ

j œ œ™

œ

Ϫ

j œ ˙

˙

#˙

4

w C 7

Œ

œ

j œ œ™

w

8

Ϫ

j œ ˙

w

Aanpak componeren 1 Verzin allebei een motief dat even lang is als het originele motief, twee maten dus.

™™ ™™

œ œ œ 2 Gebruik langere notenwaarden en de volgende tonen voor jouw motief: & œ œ œ bœ œ 3 Laat het motief aan elkaar horen en vraag om feedback. Ben je tevreden? Schrijf de notennamen in het eerste lege vakje van het schema: motief. maat 1-2 motief

8

maat 3-4 herhaling/variatie 1

maat 5-6 herhaling/variatie 2

maat 7-8 herhaling/variatie 3

4 Werk nu samen: de één speelt de bas, de ander gaat zijn melodie afmaken.

5 Herhaal het motief op een andere toonhoogte. Luister met je partner of het mooi klinkt in maat 3-4 (vakje 2). Let daarbij vooral op de laatste noot van de herhaling.

6 Verander eventueel – als dat beter klinkt – een noot in de herhaling; dan maak je een variatie.

7 Herhaal stap 5 en 6 voor de laatste twee vakjes.

8 Schrijf de notennamen van je melodie op in het schema en wissel van rol.

9 Speel jullie melodieën met de mixer of de app en neem ze op.

EXTRA Je kunt het hele nummer spelen en zingen met de klas. Hieronder staat de muziek voor het couplet.

Het leadsheet voor de zang kun je van de site halen.

De tegenmelodie van het couplet is eigenlijk een variatie op de hook van het refrein; hij heeft hetzelfde ritme.

Kies een geluid dat past bij het nummer, bijvoorbeeld strings of choir.

Voor de zangers: de tegenmelodieën kunnen ook gezongen worden. Zie daarvoor het leadsheet.

Op het einde kun je het refrein herhalen, steeds luider of met steeds meer instrumenten.

Je kunt ook het refrein herhalen met steeds een andere solist die zijn of haar eigen melodie speelt.

Couplet F 1

Tegenmelodie

Bas

C/E

4 &b 4 Œ

œ

j œ œ™

2

4 &b 4 w ‹

Ϫ

j œ ˙

3

w

&b Œ

Bas

&b w ‹

5

œ nœ ™ J

4

w

G‹

Tegenmelodie

œ

Œ

Ϫ

œ ˙ J

w

C

œ

œ œ™ J

6

Ϫ

œ ˙ J

w

7

Œ

œ

œ œ™ J

w

8

Ϫ

œ ˙ J

™™

w

™™

The Winner Takes It All – vorm intro 2x

couplet 2x

refrein 1x

couplet 2x

refrein 2x

couplet 2x

refrein 2x

couplet 2x

refrein …x

checklist • spelen en componeren Kun je de hook van The Winner Takes It All met de juiste timing spelen?

Kun je horen of je eigen motief goed klinkt?

Konden jullie elkaar ondersteunen bij het maken van een eigen melodie?

Kun je je blijven concentreren op de timing en het vloeiend spelen? >>

Intro • Mamma Mia!

9

Zingen en arrangeren: Take a Chance on Me Instuderen zang 1 Oefen eerst de lead vocal met de video. De tekst staat in het arrangeerplan.

2 Oefen de backing vocals met de mixer of video. Zing ritmisch en staccato!

3 Zing eerst de onderstem. Lukt dat in tempo? Voeg dan de tweede stem toe.

4 Voer de lead en de backing tegelijk uit, tot het strak samenklinkt.

Backing vocals

4 & 4 œe œe ™™ œe

3 1 /2 keer:

3 keer:

Takea

ee e œœ œ

eeee e œœœœ œ

e œ

e e ™™ œœ

dan:

&

chance, take a chance, take a take a chance, chance. Take a

œ

œ

2 keer:

en:

&

œ

œ

weten De lead vocal (kortweg: lead) is de hoofdmelodie van een lied, gezongen door de ‘leadzanger’.

De backing vocals (kortweg: backing) is het achtergrondkoor of tweede stem, gezongen door de andere bandleden of door een apart groepje zangers en zangeressen.

EXTRA Speel de begeleiding erbij, op gitaar of piano.

Begeleiding couplet C

G

C

3 keer: 3 1 /2 keer: 2 keer: 4 œ œ œ œ œ œ œ œ ™™ ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ ™™ ™™ œ œ œ œ œ œ œ œ ™™ &4

Aanpak arrangeren In een groep van 5 of 6 ga je Take a Chance on Me uitvoeren in een eigen versie. weten Arrangeren is het bewerken van een muziekstuk, bijvoorbeeld voor andere instrumenten of een andere stijl.

Dit moet in ieder geval in jouw versie zitten: lead vocal; backing vocals; dit mag ook met instrumenten.

Verder kun je eigen keuzes maken in het arrangement, bijvoorbeeld: Iets toevoegen: een extra ritme op instrumenten akkoorden op piano/gitaar basgitaar

10

Iets veranderen: het tempo de melodie van de lead de dynamiek

In de groep heeft ieder zijn eigen taak, en speelt ieder een rol. Kruis aan welke rol of rollen jij kunt spelen (meer aankruisen mag dus).

Ik kan een groep muzikaal leiden.

Ik kan plannen en organiseren.

Ik kan instructies uitvoeren.

Ik heb creatieve ideeën.

Ik kan anderen helpen.

Schrijf in het arrangeerplan welke keuzes je hebt gemaakt met je groep.

Arrangeerplan coupletten backing

Tekst

Hoe en met wie?

Take a chance, take a chance, take a take a chance chance

Backing: Begeleiding: Ritme:

couplet 1

If you change your mind, I’m the first in line Honey I’m still free, take a chance on me If you need me, let me know, gonna be around If you’ve got no place to go, if you’re feeling down

Lead: Begeleiding: Bas: Ritme: Dynamiek:

couplet 2

If you're all alone when the pretty birds have flown Honey I’m still free, take a chance on me Gonna do my very best and it ain’t no lie If you put me to the test, if you let me try

Lead: Begeleiding: Bas: Ritme: Dynamiek:

refrein

Take a chance on me (That's all I ask of you honey) Take a chance on me

Lead: Begeleiding: Bas:

Begeleiding refrein D‹

4w &4 w

G

w w

Ritme:

™™

Dynamiek:

Extra onderdeel (optie)

checklist • componeren Kun je het ritme van de backing goed uitvoeren?

Kun je met de groep gezamenlijk de backing en lead uitvoeren?

Heb je zelf keuzes gemaakt?

Intro • Mamma Mia!

11

Presenteren De presentatie Wat ga je doen bij de presentatie? Welke hooks speel jij? Wat zing je?

Wat is een belangrijk aandachtspunt bij de presentatie?

Op welke manier ga je het nummer uitvoeren?

Ik ga spelen en zingen met de klas.

Ik ga mijn compositie uitvoeren.

Ik ga spelen/zingen én de compositie uitvoeren.

Hoe maken jullie met de klas een opbouw? Welke bijdrage heb jij daarin?

Speel je ‘live’ of neem je je compositie op? En waarom kies je daarvoor?

Met wie ga je presenteren?

take a chance on me 12

Welke afspraken hebben jullie gemaakt over het begin en het einde?

Afronden Je laat jezelf beoordelen door een klasgenoot. Je kiest zelf voor het criterium waarop je beoordeeld wilt worden. Je mag meerdere criteria kiezen.

Op jouw beurt beoordeel jij die klasgenoot ook. Je kiest een niveau (van 1 t/m 6) en je geeft een toelichting op die keuze.

Bij het beoordelen is het belangrijk dat je goed geĂŻnformeerd bent: je luistert en kijkt dus heel aandachtig naar de presentatie van je klasgenoot.

Criteria:

Mamma Mia Timing en het kennen van de volgorde.

Het correct spelen van zo veel mogelijk hooks.

Meerstemmig zingen en moves uitvoeren.

Iets anders, nl.

The Winner Takes It All De originaliteit van de eigen compositie.

Hoe de compositie samenklonk met de begeleiding.

Het spelen en/of zingen van het lied.

Iets anders, nl.

Take a Chance on Me De originaliteit van het arrangement.

Hoe goed het arrangement werd samengespeeld.

Hoe goed ik mijn eigen partij speelde/zong.

Iets anders, nl.

Beoordeeld door: Niveau:

1

2

3

4

5

6

Toelichting:

Eens / oneens: eens met de beoordeling.

Ik ben het: oneens met de beoordeling, omdat:

Intro • Mamma Mia!

13

Begrippen Bekende begrippen Eenstemmig Herhaling Meerstemmig Motief Tegenmelodie

Tweede stem Variatie Vorm

Muziek is eenstemmig als er maar ĂŠĂŠn melodie (stem, partij) is.

Iets nog een keer doen, zonder het te veranderen.

Meerdere mensen zingen of spelen op verschillende toonhoogten.

Een klein, herkenbaar stukje melodie of ritme, kenmerkend voor het stuk.

Een melodie die tegen de hoofdmelodie in gaat. De tegenmelodie heeft een ander ritme en een andere melodie dan de hoofdmelodie. Toch klinkt het goed samen. Ander woord: tegenstem.

Een extra stem die gelijkloopt met de melodie, maar met een andere toonhoogte.

Een herhaling die een klein beetje anders is.

De volgorde van de onderdelen van een muziekstuk. Die onderdelen kunnen een naam hebben, zoals couplet of refrein.

Nieuwe begrippen Omschrijf in je eigen woorden: Hook

Staccato

Legato

Articulatie

Lead vocal

Backing vocals

Arrangeren

14

Colofon Symbolen

audio

video

duo-opdracht

mixer

oefenvideo

groepsopdracht

100% digitaal

mix boeken + digitaal

leerling

Intro onderbouw LRN-line online

Combinatiepakketten: Intro onderbouw LRN-line online + 8 papieren modules

docent

Intro onderbouw LRN-line online docent

Redactie Op schrift, Enschede Ontwerp en vormgeving Maura van Wermeskerken, Apeldoorn

Illustratieverantwoording Notenschrift: Ruth van de Putte Foto omslag: Stage Entertainment/Brinkhoff-Moegenburg Foto’s binnenwerk: Stage Entertainment/Brinkhoff-Moegenburg; Getty Images/AFP Foto, Olle Lindeborg; Eduardo Media; Shutterstock/Suchat Siriboot Over ThiemeMeulenhoff ThiemeMeulenhoff ontwikkelt zich van educatieve uitgeverij tot een learning design company. We brengen content, leerontwerp en technologie samen. Met onze groeiende expertise, ervaring en leeroplossingen zijn we een partner voor scholen bij het vernieuwen en verbeteren van onderwijs. Zo kunnen we samen beter recht doen aan de verschillen tussen lerenden en scholen en ervoor zorgen dat leren steeds persoonlijker, effectiever en efficiënter wordt.

Samen leren vernieuwen. www.thiememeulenhoff.nl ISBN 978 90 06 52166 5 Vierde druk, eerste oplage, 2019

© ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2019 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www.stichting-pro.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs zie www.auteursrechtenonderwijs.nl. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Deze uitgave is volledig CO2-neutraal geproduceerd.

Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC®-keurmerk.

Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.

Intro • Mamma Mia!

15

MUZIEK VOOR DE ONDERBOUW H4.Noten.01 H4.Noten.01 H4.Noten.01

Notenoverzicht

H4.Noten.01

Toonduur noten

rusten

hele noot

hele rust

4 tellen

halve noot

halve rust

2 tellen

kwartnoot

kwartrust

1 tel

achtste noot

achtste rust

½ tel

zestiende noot

zestiende rust

¼ tel

Toonhoogte

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ G-sleutel

&

centrale d c

e

f

Voortekens

& #œ bœ nœ fis

bes

b

g

a

b

c

d

e

f

g

& ‹

a

speel alle noten lager (naar links op het keyboard)

# een kruis verhoogt een noot (naar rechts op het keyboard) b een mol verlaagt een noot (naar links op het keyboard) n een herstellingsteken haalt de mol of kruis weer weg

Een kruis of mol voor een noot wijzigt die noot voor de hele maat.

Tenzij de noot weer hersteld wordt met het herstellingsteken:

4 & 4 œ #œ œ œ œ œ g fis g fis g

g fis g

fis

Drumnotatie hi-hat snaredrum bassdrum

4 & 4 œ #œ œ nœ œ œ

4¿¿¿¿¿¿¿¿ /4œ œ œ œ

f

g

f

Gitaartabs Bastabs 0 0

⁄

¤

0 0 0 0

e

a

d

g

b

e

G D A E

0 0 0 0

e

a

d

Dynamiek p piano = zacht f

forte = luid

crescendo = harder worden decrescendo = zachter worden

WWW.THIEMEMEULENHOFF.NL/INTRO

g

H4.Noten.01 Auteurs Gerwin van der Werf Eric Robillard Joost Overmars Ruth van de Putte