Hoe geven we vorm aan onze toekomst en nieuwe stad?

The School Limburg BelgiĂŤ

Hoe geven we vorm aan onze toekomst en nieuwe stad?

The School Limburg BelgiĂŤ

TheSchool.City

The School Limburg België

De making of van Limburg-Stad Het Limburgse multidisciplinaire, post-academische platform The School pakt op vraag van Provincie Limburg enkele uitdagingen voor de toekomst van de heimat aan. Om tot duurzame oplossingen te komen, oppert The School dat Limburg best als één stad bekeken wordt waarin alle huidige steden en kernpunten als stadsbuurten ageren en samenwerken. Zo zal Limburg-Stad in de toekomst niet langer ‘de uithoek’ op de kaart van België wezen maar een intern geschakelde, futuristische stad die haar plaats opeist in Europa en — waarom niet — de wereld.

The School at work bij MIA-H vlnr Cedric Liebens, Martine Mommens, Veerle Verbakel, Pablo Hannon, Ben Hagenaars, Berre Brans © Ringo Gomez-Jorge

The School Limburg België

Maar misschien eerst: wat is The School?

The School is exact wat de naam doet vermoeden en tegelijkertijd exact het tegengestelde. Founder father en graficus/docent Pablo Hannon richtte het instituut samen met Heleen Van Loon, Kim Vandeloo en Liesbeth Huybrechts in 2017 op als een post-academische denkplaats waar jonge ontwerpers de volledige vrijheid gegeven wordt om te reflecteren over maatschappelijk relevante thema’s. The School is een school in die zin dat er geleerd wordt: door begeleiding, samenwerking en andere vormen van spontane uitwisseling van kennis. Het is echter geen school doordat het zowat alle andere kenmerken van de academie links laat liggen. Zo is het geen groot, stenen bastion, bestaat er geen hiërarchie van docenten en studenten, wordt er niet één bepaalde discipline aangeleerd en zijn er geen klaslokalen waar zweterige stoelen in evenwijdige lijnen staan opgesteld. In plaats daarvan entert de creatieveling een multidisciplinaire en nomadische organisatie waar iedereen op dezelfde hoogte staat. Een plaats waar chaos lichtjes omarmd wordt en waar de creatieven eerder in een zetel hangen dan op een stoel zitten.

‘Ik merkte dat er een grote nood was aan creatieve speelvelden buiten de muren van de academies’, zegt Pablo Hannon daarover. ‘In Berlijn bijvoorbeeld verlaten architectuurstudenten op eigen houtje het klaslokaal en trekken zij natuur in, op zoek naar een inspirerende omgeving. Academies vandaag vergroten in schaal en worden logge instituten waar er steeds minder oog is voor de intermenselijke relaties tussen docenten en studenten. Daarbij trekken de scholen meer en meer weg uit de stad. Het zijn geïsoleerde gebouwen die haast buiten de maatschappelijke context staan’.

Om die redenen vestigt de nomadische The School zich voor ieder project midden in de stad om vanbinnen uit de stedelijke samenleving te kunnen beleven en te veranderen. Want The School wilt wel degelijk deelnemen aan de vraagstukken van de maatschappij. Hier wordt dus niet de duizendste stoel ontworpen maar ligt de focus op het experimenteren rond prangende thema’s.

Het is een ‘happy city experiment’.

Bekijk het zo: een verhaal heeft steeds een begin, een midden en een einde. Bij The School heeft een verhaal een begin, een midden en een koffiepauze. Niet het finale eindproduct (de oplossing) maar het proces staat centraal. Wat niet betekent dat men niet met concrete uitkomsten voor de dag kan komen. Door de focus te leggen op de creatieve vrijheid en het experiment kan het product werkelijk zijn en is het compleet onvoorspelbaar.

‘Het is een nieuw schoolsysteem dat ik wil aanbrengen, een instituut waar er in alle vrijheid banden gesmeed kunnen worden tussen ontwerpers en organisaties allerhande’. Volgens The School zou een educatieve instelling méér moeten zijn dan een plaats waar kennis top-bottom wordt overgedragen.

De school moet een entiteit zijn dat ook zelf leert. Een lerende school dus, een academie dat door haar eigen volk zelf slimmer wordt. Een instituut van multidisciplinaire kennis. En daardoor een broeihaard van maatschappelijke verandering.

foto’s in wijzerzin: Pablo Hannon tijdens de opstart van The School x Limburg in Tajine, waar ook het atelier van The School x Hasselt zich bevond. © Ringo Gomez-Jorge Interactieve illustratie van Lotte Crauwels, deze installatie toonde het eindresultaat van de 8 stadsprojecten en 11 festivals in Hasselt tijdens cyclus 1. © Selma Gurbuz Het 1ste Urban Playground Festival werd als een participatief buurtproject georganiseerd in en rond het Sint-Jansplein in Hasselt. © Virginia Lui Een koppel poseert voor Het Kunst Schip, in de stationsbuurt van Hasselt, tijdens het slotmoment van The School x Hasselt Cyclus I. Stråtfëst werd een derde maal georganiseerd samen met de buurt en Tournée Locale. © Inge Delee Eindexpositie van The School x Hasselt, Cyclus I © Selma Gurbuz Opening Days, dag 3 van de start van The School x Hasselt, een panelgesprek over de stad op bezoek bij de ambtswoning van gouverneur Herman Reynders. © Yanina Shevchenko

The School Limburg BelgiĂŤ

Het begin van het verhaal, oftewel: de uitdagingen

The School Limburg België

Provincie Limburg heeft The School uitgenodigd om na te denken over vijf actuele problemen waarmee de provincie kampt: mobiliteit, mode, signatuur, talent en retail. De vragen zijn de volgende: Hoe kan Limburg in de nabije toekomst haar mobiliteit verbeteren; hoe kunnen de verschillende Limburgse scholen, bedrijven en organisaties een sterk educatief geheel vormen; hoe kan Limburg een uniek en onderscheidend home-made product de wereld in sturen; hoe zorg je ervoor dat creatief talent in Limburg blijft en hoe maak je in een online wereld de offline winkel terug relevant?

Opvallend aan deze vraagstukken is dat zij vaak gesteld worden door een stad. Vandaar dat The School, die zich profileert als een stadsexperiment, het denkkader gebruikt van de stad Limburg; de stad in de ruimste zin van het woord. De stad als een entiteit waar alles aanwezig is wat een inwoner verlangt en waar de delen het grotere geheel versterken. The School spreekt dus niet van een compleet verstedelijkt Limburg, als in: rijwoningen en blokken over heel het grondgebied in Blade Runnerstijl. Neen, het natuurlijke karakter blijft gewoonweg behouden. Wel worden de delen beter met elkaar verbonden en veegt iedere huidige stad niet enkel voor zijn eigen deur. Steden als Hasselt, Genk, Tongeren, Bilzen, Maaseik, Sint-Truiden en noem maar op moeten samenwerken in plaats van elkaars concurrent proberen te zijn. En Hasselt is gewoon een sterk verstedelijkte kern van Limburg-Stad en hoeft niet gepropageerd te worden als dé stad van Limburg. Nee, Limburg ís de stad, met prachtige historische kernen, culturele hotspots en grootse parken. Bekijk Bokrijk als Limburgs Central Park en de Ambiorixkazerne in Tongeren, dat nu getransformeerd wordt tot werkdorp voor creatieven, zal het Bushwick zijn van Limburg-Stad waar de artsy people verblijven. Eén stad, één entiteit, vele kernen.

Een verhaal heeft een begin, een midden en een koffiepauze. Limburg-Stad is het begin, is het kader waarbinnen getekend en geschilderd zal worden om tot een Limburg 2.0 of 3.0 of 10.11.8 te komen. Een Limburg van de toekomst.

Hou de gedachte van die stad in het hoofd wanneer je over de volgende experimenten, het midden van het verhaal, leest.

Het begin: De uitdagingen

The School Limburg België

Even tussendoor: de protagonisten van het verhaal, oftewel: de ontwerpers Om deze vijf uitdagingen aan te gaan, heeft The School vijf designteams opgesteld die elk een thema tackelden. Ieder team bestaat uit een senior designer en één of meerdere jonge ontwerptalenten. De protagonisten zijn:

Mobiliteit

- Frédéric Boonen: Productontwerper; runt sinds 1998 Boonen Design Studio dat zich focust technologisch georiënteerd design.

- Cedric Liebens: Ontwerper; startte in 2017 Plastik Goodies, een bedrijf dat brands en start-ups assisteert in het verwezenlijken van hun doelstellingen.

Mode

- Pablo Hannon: Multidisciplinair ontwerper en oprichter van studio Hectica; geeft les aan PXL en startte The School.

- Lotte Crauwels: Ilustrator, oprichter van het online platform Skande Pöni.

Signatuur

- Ben Hagenaars: Productontwerper; design researcher bij onderzoeksgroep Social Spaces; docent productdesign bij LUCA School Of Arts.

- Ronald Clays: Art director; werkt als projectmanager voor Z33 en MIA-H. - Cédric Van Hool: Student Productdesign aan LUCA School of Arts.

- Berre Brans: Student Productdesign aan LUCA School of Arts.

- Miguel Warmenbol: Student Productdesign aan LUCA School of Arts.

Talent

- Frédéric Boonen: Productontwerper; runt sinds 1998 Boonen Design Studio dat zich focust technologisch georiënteerd design.

- Simon Kempeneers: Oprichter van communicatiebureau Quick Brown Foxes; stond aan de bakermat van het Limburgs verhaal achter de tv-reeks Katarakt.

- Martine Mommen: Bedenker en oprichter van De Makelarij in Tongeren.

Retail

- Wim Celis: Productontwerper; zelfstandig sinds 2008 met een focus op interieur vormgeving voor zowel bedrijven als privéwoningen.

- Niki Colson: Grafisch ontwerper met een achtergrond in de reclamewereld; zelfstandig ontwerper sinds 2015.

Het begin: De uitdagingen

Team Signatuur at work bij The School in Hasselt © Ringo Gomez-Jorge

The School Limburg BelgiĂŤ

Het midden van het verhaal, oftewel: de experimenten

The School Limburg België

Mobiliteit in Limburg-Stad: Weirde wagens en corridors ‘We bevinden ons op een punt dat het sneller is om naar Milaan te vliegen dan met de wagen naar Sint-Truiden te rijden’. Met deze woorden vat Frédéric Boonen het mobiliteitsprobleem in Limburg (en België) zowat samen. ‘In de jaren vijftig namen mensen de trein om naar het werk te gaan. Dat ging eenvoudig: woon- en werkplaats waren afgestemd op die trein. Maar dan kwam de wagen met alle gevolgen van dien. Mensen kozen hun thuisplaats niet meer op basis van de nabijheid van een treinstation. Met de auto kon je immers overal naartoe rijden. En zo werd Vlaanderen een lappendeken van verkavelingen. Met files, meer files en nog meer files’.

Het kan anders en daarvoor bestaat al een plan, namelijk dat van de Limburgse verkeersspecialist Willy Miermans. ‘Dat plan lijkt op het Kopenhaagse model voor stadsontwikkeling’, zegt Cedric Liebens, jonge ontwerper en kompaan van Frédéric in dit project. ‘In Kopenhagen gebeurt de stadsuitbreiding via corridors. In plaats dat de stad verder groeit in concentrische cirkels, moet die verder groeien langs corridors — lange lanen — die vanuit het centrum naar buiten toe lopen. Op die corridors bevinden zich op geregelde afstanden een knooppunt’. Zo’n knooppunt is een centrum met allerhande faciliteiten, denk: winkels, werkplaatsen, culturele instellingen, scholen, ziekenhuizen, noem maar op: alles waar de burger naartoe wilt of moet gaan. In de toekomst zou de Limburger zich via die corridors verplaatsen en niet meer zigzaggen doorheen de verkeersjungle zoals vandaag het geval is. Op de corridor heerst de fiets en het openbaar vervoer.

‘De bedoeling is dat je zo weinig mogelijk afstanden moet overbruggen om te werken, te winkelen, naar school te gaan en zo meer’, zegt Frédéric. Door alle faciliteiten te bundelen op knooppunten, hoef je maar telkens naar een volgend knooppunt te rijden. Die knooppunten liggen idealiter op maximum tien minuten van elkaar — afstand drukken we niet meer uit in kilometers maar in tijd. Tien minuten, dat is voor een persoon intuïtief een korte afstand’.

Het midden: De experimenten — 1

The School Limburg België

De corridors zouden alle (stads)kernen van Limburg moeten verbinden, als ware Limburg één grote stad. Tussen de corridors is het verkeersluw. Daar is plaats voor groen. Klinkt dit futuristisch? ‘Het systeem is perfect te vertalen naar Limburg’, zegt Frédéric. ‘De infrastructuur is er en bepaalde instanties, zoals POM Limburg (Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Limburg) opperen ervoor’.

Frédéric en Cedric kennen de instanties die dit futuristische plan in werking willen zien treden en verbindt hen met design. Want buiten een portie politieke wil, ontbreekt er aan het plan ook nog een voertuig waarmee je tussen de corridors door kunt rijden, als je bijvoorbeeld van de natuur wilt genieten.

De wagen van vandaag is daarvoor te groot. En daarom besluiten Frédéric en Cedric om een kleine elektrische deelauto te ontwerpen. Een licht vehikel, goed voor twee personen. ‘Die bestaat eigenlijk al’, zegt Frédéric tijdens een werkweek van The School. ‘Enkele jaren geleden heeft men er één gebouwd aan de Universiteit van Gent. Hij weegt honderdtwintig kg, kan evenveel kilometers rijden en behaalt snelheden tot negentig km/h. Dat is snel genoeg voor primaire en secundaire wegen’. De ontwerpers starten een filmpje van een knullig autootje dat cirkels draait op een verlaten parking. De plaats van de passagier bevindt zich achter de bestuurder. ‘Het is een monovolume wagen met wielen die de dikte hebben van een fietsband’, zegt Frédéric. ‘Kijk, op vlak van design is dit nog niks maar de techniek is er. Nu is het onze taak om er iets van te maken’.

Makers: Frédéric Boonen en Cedric Liebens

Het midden: De experimenten — 1

Portretten van Frédéric Boonen (boven) en Cedric Liebens (onder) © Ringo Gomez-Jorge

The School Limburg België

De modebusiness in Limburg-Stad: Mode maken als met Lego-blokken ‘Limburg telt heel wat modebedrijven en organisaties, maar het zijn allemaal kleine spelers die vaak onafhankelijk van elkaar opereren. Dat moet veranderen’. Pablo Hannon slaat de nagel op de kop. Limburg telt tal van mode gerelateerde initiatieven, denk maar aan het Modemuseum en het MIA-H maar ook modebedrijven Vanbockryck en Flanders Fashion Makers die de kleren produceren van merken zoals Dries Van Noten en Walter Van Beirendonck. Er zijn dus mogelijkheden voor een mode scene in Limburg-Stad maar om dat te bekomen moeten alle instanties met de neus in dezelfde richting staan én dienen zij samen te werken met andere organisaties van andere disciplines.

Mode staat immers niet op zichzelf en maakt deel uit van de samenleving.

En dus stelt Pablo: ‘Limburg heeft nood aan een samenwerking zoals Alexander McQueen dat ooit deed met ambachtslui, een danser, een universiteit en een social designer om tot een modecollectie te komen. Het resultaat van de Limburgse samenwerking die wij op poten zetten zou een modestuk zijn die gebaseerd is op de principes van de circulaire economie’. Een volledig in Limburg ontworpen en geproduceerd kledingstuk dus. ‘We willen iets met een zekere spektakelwaarde brengen. Een wow-ding dat symbool staat voor die samenwerking’.

Illustrator Lotte Crauwels die meewerkt denkt in eerste instantie aan een regenjas. ‘We willen reageren op het fenomeen regen’, zegt Lotte. ‘Als we in de toekomst steeds meer de fiets en het openbaar vervoer zullen gebruiken dan lijkt het ons voor de hand liggend dat mensen ook vaker nat zullen worden’. Maar zoals dat zo vaak gebeurt in een creatief proces, verandert het idee gaandeweg drastisch. Tijdens een bespreking van The School staat het duo in een vergaderruimte van het MIA-H naast elkaar gekleed in een zwarte sportbroek en een zwarte hoodie waarop ideeën staan geschreven voor een Limburgse… modeschool. In plaats van een Limburgse samenwerking te duiden met een circulair kledingstuk, doen Pablo en Lotte dat met een circulaire school genaamd Circular Curriculum Limburg. Wil je immers mode in Limburg-Stad, dan heb je wel degelijk een academie nodig.

Het midden: De experimenten — 2

The School Limburg België

‘Ik wil een opleiding Mode starten waarbij de verschillende scholen in Limburg samenwerken’, zegt Pablo terwijl hij naar woorden op zijn hoodie wijst.

‘De studenten zullen ieder jaar mentors van andere bestaande instellingen toegewezen krijgen. In het eerste jaar ligt de nadruk bijvoorbeeld op Waarnemingstekenen in de PXL, in het tweede jaar focust men op ‘de stad’ in een Limburgse architectuurschool en het derde jaar kan men volbrengen in de klassen Productdesign en Fotografie. Er worden dan ook samenwerkingen gestart met armoede-organisaties om de problemen en de noden van de samenleving te leren kennen. In de laatste jaren kunnen de studenten stages volgen bij de Limburgse modebedrijven zoals Flanders Fashion Makers’.

Kortom, een modeschool op basis van interdisciplinaire opleidingen en samenwerkingen.

Maar Pablo en Lotte willen niet enkel samenwerking. Ze poneren een nieuwe ontwerper, een Nieuwe Modemaker. Eentje die niet vertrekt vanuit de gedachte ‘ik moet kleren maken’ maar vanuit een stedelijk en maatschappelijk probleem.

Modeopleidingen van vandaag zijn immers niet kritisch genoeg. Zij produceren modemakers die willen meedraaien in het systeem en sterk de focus leggen op stijl en schoonheid. Maar de samenleving vraagt naar andere makers. De nieuwe modemaker moet dus geboren worden, en dat kan in Limburg-Stad.

Een modeopleiding die als een Lego-bouwwerk in elkaar zit: hoe ga je dat op een tentoonstelling visualiseren? ‘Met een performance waarin een persoon een “regenjas” moet ontwerpen met de ruwe materialen die voorhanden zijn’. De performer zal met bouwstenen uit verschillende disciplines een modeprobleem moeten oplossen opdat hij niet kletsnat wordt. Dat is tevens de titel: Kletsnat.

Makers: Pablo Hannon en Lotte Crauwels

Het midden: De experimenten — 2

Lotte Crauwels en Pablo Hannon, kletsnat bij MIA-H © Ringo Gomez-Jorge

The School Limburg België

De signatuur van Limburg-Stad: Een parasiet die trends opvreet ‘Een sneaker ontwerpen en produceren binnen de grenzen van Limburg, dat is het idee’, zegt Ben Hagenaars tijdens een groepsgesprek in een zonnige achtertuin van de Berlijn-achtige eetzaak genaamd Tajine in Hasselt.

‘Alle kennis, productie en grondstoffen moeten van Limburg komen’. Ben Hagenaars, Ronald Clays, Cédric Van Hool, Berre Brans en Miguel Warmenbol willen onder de noemer Custom Territory afgedankte sneakers upcyclen door er nieuwe zolen aan te bevestigen. Die zool wordt gemaakt van de reststromen van de Limburgse industrie. Zo tappen zij uit twee ecologische vaatjes: een product dat gangbaar snel wordt weggegooid hergebruiken en Limburgs plastic afval recupereren.

Het idee ontstond vorig jaar al, tijdens het pilootproject van Cirkel Sector, een mobiel designlab met als missie de circulaire economie binnen een bepaalde regio op te zetten. ‘De opdracht was: ontwerp een circulair product’, vertelt Berre. ‘We wilden toen een systeem creëren waarbij het uitstervende beroep van de schoenmaker terug zou opgepikt worden door de jonge generatie; door de sneaker tot bij de schoenmaker te brengen’. Voor het project heeft het team alle sneakers die in Genk voorkomen, in kaart gebracht. Op basis van dat onderzoek kon de sneaker terug hersteld en zelfs opgewaardeerd worden.

Kan Limburg-Stad zich onderscheiden van de rest van de wereld door een sneaker te ontwerpen? Meer dan een sneaker gaat dit experiment over het ontwerpen van een product dat de huidige werking van de consumptiemaatschappij overhoop gooit: de natuur wordt beroofd van haar grondstoffen, menselijk kapitaal wordt verslonden en consumptiegoederen worden snel na gebruik weer weggesmeten. ‘Sneakers zijn werkelijk uithangborden voor die lineaire economie’, stelt Ronald. ‘Sneakers volgen in ijltempo de vergankelijke modetrends op waardoor ze snel afgedankt en herleid worden tot afval’.

Het midden: De experimenten — 3

The School Limburg België

Een circulair modeproduct dat volledig in Limburg zou geproduceerd worden, doorbreekt heel dat proces en maakt een statement, plaatst een signatuur.

Limburg kan daar een uitgelezen regio voor zijn. ‘Hier heerst er meer een context van experiment dan elders’, zegt Ben. ‘Denk aan Z33 die vertrekt vanuit het standpunt van onderzoek. Dat is een internationaal erkende instelling.

En toch is ze jammer genoeg bekender in het buitenland dan in Vlaanderen’.

Volgens Berre is Limburg een blank canvas. ‘Er wordt echt een vrijheid uitgedragen vanuit de overheid en vanuit de verschillende organisaties die jonge ontwerpers kansen bieden. En er is ruimte voor de ontwikkeling van een identiteit’.

Op een volgende afspraak van The School toont het team de eerste prototypes.

Die zien er behoorlijk bevreemdend uit: er is een schoen waar houten doorns doorheen steken. Aan de zool van een ander exemplaar is met touw een grote, rupsvormige structuur verbonden. Nog een andere schoen werd volgespoten met PUR-schuim. ‘Wij willen het systeem van de modewereld transformeren door die als een parasiet te infiltreren’, zegt Ronald. ‘En dus hebben wij drie dagen lang in het MIA-H geëxperimenteerd op de schoen, gebruik makend van de drie methodes waarop parasieten aan hun gastheer vastklampen: van binnenuit door de wand breken, vervormen en overwoekeren’.

‘Met deze ontwerpen willen wij vooral provoceren en vragen oproepen’, zegt Ben. Aan de sneaker zou een materiaalpaspoort kunnen vasthangen die vertelt van waar de materialen komen. De schoenen zijn duidelijk geen afgelikte prototypes maar ware hacks die het statement van de verandering duiden.

Ondertussen hebben de ontwerpers gesprekken gehad met Ambiorix, die geïnteresseerd is in het idee.

Makers: Ben Hagenaars, Ronald Clays, Cédric Van Hool, Berre Brans en Miguel Warmenbol

Het midden: De experimenten — 3

vnlr Ben Hagenaars, Ronals Clays en Berre Brans © Ringo Gomez-Jorge

The School Limburg België

Talent behouden in Limburg-Stad: Geef hen gewoon een kazerne ‘Limburg verzwelgt zich in een Calimero-complex’, zegt Simon Kempeneers terwijl hij op een zonnige dag over de verlaten gronden van de Ambiorixkazerne in Tongeren rondwandelt. ‘Soms heb ik het gevoel dat men een schop tegen het achterste nodig heeft. Hoewel hier tal van troeven aanwezig zijn blijft men zich focussen op wat men niét heeft: een grootstad.

Maar heb je wel een grootstad nodig om een creatieve sector op te bouwen?’

Het is een feit dat Limburgs talent vaak de vleugels neemt. Denk aan de vele muzikanten, designers en modemakers die stuk voor stuk de Limburgse grens hebben overgestoken. Heel de modewereld spreekt van Margiela en Raf Simons: allebei Limburgers. Maar hoe houdt Limburg-Stad dat talent in huis? Voor Simon is dat eenvoudig: niet. ‘We moeten de gedachte loslaten om talent permanent aan ons te binden’, zegt hij. ‘Maar laat Limburg wel in eerste instantie een plaats zijn waar dingen kunnen gebeuren’.

In Tongeren hebben ontwerpers en kunstenaars onlangs hun plaats gevonden.

‘Een groep van jonge creatieven maakte de bedenking: we zitten hier in Tongeren en niet in Antwerpen of Amsterdam; laten we dus een plaats innemen. En dat hebben zij gedaan. Ze zijn een collectief gestart rond de circulaire deeleconomie op een plaats die door hen gerecycleerd wordt: de Ambiorixkazerne’. De kazerne was een oude, Amerikaanse legerbasis die met de grond gelijk gemaakt zou worden. Totdat creatieven hun stem lieten horen.

Van het enorme complex mogen zij nu een volledige vleugel inpalmen onder de naam: De Makelarij.

Het midden: De experimenten — 4

The School Limburg België

Een van de initiatiefnemers van De Makelarij is een collega van Simon: Martine Mommen. ‘De Makelarij is een bende piraten die springt in de barsten en de spleten van de stad’, zegt ze. ‘We hebben allerhande makers verzameld om samen onder één dak circulair te ondernemen en samen kennis en gereedschap te delen’. In De Makelarij zitten ondertussen een lasser, een modeontwerper, kunstenaars en uiteraard ook foodies die voor de koffiepauze zorgen. Hoewel er nog veel werk aan de winkel is, zal de kazerne een plaats geven aan heel wat creatieven om te werken, te netwerken en te experimenteren.

Maar daar blijft het niet bij. ‘De makers kunnen ook aan een publiek tonen’, zegt Martine. ‘Dat is een niet onbelangrijk gegeven. In de kazerne installeren we een toeristisch onthaalkantoor genaamd OOK TONGEREN, op maat gemaakt van de alternatieve toerist die net zoals wij de stad willen jutten’.

In de kazerne is er erg veel plaats. Gezien het project gesubsidieerd wordt, is de organisatie niet afhankelijk van haar inkomsten waardoor men de instapprijs voor ontwerpers laag kan houden. En zo wordt De Makelarij een prominente speler voor het behoud van talent in Limburg. Creatieven vinden immers steeds minder eenvoudig ruimte en rust in de grootsteden. Het rustige, landelijke karakter en de vele ruimte in Limburg zullen in de toekomst dus eerder troeven worden dan minpunten. Daarbij komen groene zones en algemene leefbaarheid in de steden meer en meer onder druk te staan. ‘Het landelijke van Limburg is echt een troef’, zegt Simon. ‘Er zijn heel wat organisaties die de stad uittrekken op zoek naar een groene, inspirerende omgeving. Als je hier rijdt, dan heb je het prachtige zicht van het platteland maar je blijft in de bewoonde wereld’.

Het enige tegenargument: Tongeren kent niet the hustle and the bustle van een grootstad. Maar je kunt je de vraag stellen: wat is dat, een stad? Limburg zou zich als één grote stad kunnen profileren met veel groenpartijen en tal van culturele instellingen verspreid over die stad. Z33 in Hasselt, C-Mine in Genk, De Makelarij in Tongeren. ‘Daarbij, ik werk voor bedrijven in Brussel, Gent en Antwerpen’, zegt Simon. ‘Waarom zou ik in een van die steden moeten wonen?

Hier is het aangenamer. Het leven is hier goed’.

Makers: Simon Kempeneers en Frédéric Boonen Partner: Martine Mommen

Het midden: De experimenten — 4

links: Simon Kempeneers bij de Ambiorixkazerne rechts: Martine Mommen bij MIA-H © Ringo Gomez-Jorge

The School Limburg België

De offline winkel in Limburg-Stad: Terug naar het ballenbad ‘In feite weten we hoe de offline winkel in de toekomst eruit zal zien. Het zal een tentoonstellingsruimte worden waar je de producten fysiek kunt aanraken.

Kopen doe je daarna online, thuis in de zetel’. Productontwerper Wim Celis en graficus Niki Colson zitten in C-Mine Crib, een creatieve hub met zicht op de mijntoren en de Labyrint van kunst- en architectenduo Gijs Van Vaerenbergh, en ze leggen uit dat de vraag te algemeen is. Hoe maak je àlle fysieke winkels in Limburg terug aantrekkelijk? Dat is afhankelijk van het product dat verkocht wordt. En daarbij, zoals Wim aanhaalt, zullen vele fysieke winkels in de toekomst verdwijnen.

‘Eerst dachten wij nog om “de ideale shopping” te ontwerpen’, zegt Wim. ‘Het probleem is echter dat ieder aspect van zo’n shopping, neem transport bijvoorbeeld, een project op zich is. Het zou te groot zijn om uit te werken naar iets tastbaars. Dus hebben wij ons gefocust op één welbepaald aspect van retail: de customer journey’. De belevenis van de klant in de winkel. Hoe kan die beter? Of anders verwoord: make retail great again.

‘Wat we uiteindelijk willen bekomen is de herinstallatie van de balans tussen online en offline kopen’, zegt Wim. Online shoppen is niet meer tegen te houden en heeft heel wat troeven, maar offline winkelen ook. Zo is er de menselijke interactie, de persoonlijk aandacht en de tactiliteit’.

Vooral dat laatste begrip is in het hoofd van de ontwerpers blijven hangen.

Gezien zij beide ouders zijn, besluiten zij om de shopervaring van het gezin nader te bekijken en dat met tactiliteit in het achterhoofd. Hoe kan de customer journey van gezinnen aantrekkelijker gemaakt worden? Het antwoord is opmerkelijk eenvoudig: door de kinderen op tactiele wijze bezig te houden. ‘Kinderen van vandaag spelen erg veel online, in die mate dat de tastbare wereld deels aan hen voorbij gaat’, stelt Niki. ‘Het vraagstuk van vandaag is niet meer: hoe combineren wij high-tech met low-tech? Het gaat erom tegenover high-tech een zekere high-touch te plaatsen’.

Het midden: De experimenten — 5

The School Limburg België

In een wereld waar kinderen steeds meer gefocust zijn op digitale spellen, is een extreem tactiel spel erg aantrekkelijk. Dat is het gat waarin Wim en Niki springen om de winkel aantrekkelijk te maken: verleid met tactiliteit. ‘Noem het gerust het ballenbad 3.0’, lacht Wim. De creatie is een speelmodule waarin kinderen fysiek uitgedaagd worden. ‘Het is een constructie waar men doorheen moet klimmen. Bekijk het als een soort minireis waar, in tegenstelling tot in de digitale wereld, niet alles zomaar evident is’. ‘Het is in feite een verwonderdoolhof’, voegt Niki daaraan toe. Het doel is om bepaalde bollen die in de constructie verspreid staan, te bereiken. De bollen zijn kijkdozen waarmee de kinderen visueel voor hun inspanningen beloond worden.

‘Ik heb me zelf ook afgevraagd: een speeltuig in de winkel, is dat niet een achterhaald systeem? Dat blijkt dus niet te zijn. Ik heb gesproken met retailers op een retailconferentie. De winkels zijn laaiend enthousiast en vinden het speeltuig een belangrijk element dat terug mag worden opgepikt’. In het najaar tonen Niki en Wim het prototype aan verschillende winkels. Die zal er niet uitzien als de ballenbaden van weleer. De esthetiek is aangepast aan de verlangens van een nieuwe generatie, lees: primaire kleuren worden ingeruild voor aardse tinten. De balken die het geheel steunen zijn omhuld met bamboe.

Onderaan de module bevinden zich grote kussens in de vorm van witte keien.

Zo wordt het tuig een soort kleine jungle in de binnenruimte.

Makers: Wim Celis en Niki Colson

Het midden: De experimenten — 5

Wim Celis en Niki Colson tijdens een brainstorm ivm het retail project © Ringo Gomez-Jorge

The School Limburg BelgiĂŤ

De koffiepauze van het verhaal, oftewel: De tentoonstelling

The School Limburg België

Een tentoonstelling is een moment van stilstaan, van nadenken en van bekijken hoe jouw idee in de wereld staat; hoe anderen ernaar kijken. Hoewel velen dit moment benaderen als het einde van een verhaal, de climax, datgene waar alles om draait, benadert The School een tentoonstelling eerder als een koffiepauze.

Je neemt afstand, je kalmeert, je kijkt. De expo is een pauze: een moment tussen denken en verder denken. Wat getoond wordt is namelijk niet het eindpunt: het is een stip op de tijdslijn van het designproces.

De installaties en de performances maken duidelijk dat deze tentoonstelling over de vraagstukken van de toekomstige Limburg-Stad, slechts een aanzet zijn, een experiment waarop verder gebouwd kan worden: ze voelen onaf aan en laten ruimte voor een lange staart aan het verhaal. Dat is wat The School voor ogen heeft: het experiment als centrale punt en niet het eindproduct.

Waar het experiment tot leidt, dat weet voorlopig niemand. Dat is het grote, boze Ongewisse.

De koffiepauze — sorry: tentoonstelling — vindt plaats in de oude Ambiorixkazerne in Tongeren, een voormalige militaire basis die door creatieven onder de naam De Makelarij van de sloop gered werd. De ruimte wordt momenteel ingepalmd door enkele makers maar is verre van af. Er is nog veel ruimte en de mogelijkheden zijn talrijker dan de vierkante meters. Ook voor De Makelarij en haar Ambiorixkazerne als nieuwe broedplaats voor creatie in Limburg-Stad is het koffiepauze midden in een proces van experimenteren.

Het wordt vallen en opstaan. Wat The School betreft zijn er geen betere tijden dan dat. Het veld ligt open.

Het moment: De tentoonstelling

The School Limburg België

The School x provincie Limburg 5 uitdagingen voor Limburg-Stad 5 teams onderzochten de toekomst Project concept: Pablo Hannon, Christiaan Kastrop Project curator en coördinatie: Veerle Verbakel

Teams 1 — Mobiliteit

Frédéric Boonen (industrieel vormgever) Cedric Liebens (product designer) i.s.m. POM Limburg en SALK

2 — Mode

Pablo Hannon (multidisciplinair vormgever en oprichter The School) Lotte Crauwels (illustrator)

3 — Signatuur

Ben Hagenaars (design researcher en productdesigner) Ronald Clays (productdesigner) Berre Brans, Cédric Van Hool en Miguel Warmenbol (studenten productdesign) i.s.m. Ambiorix en MIA-H

4 — Talent

Frédéric Boonen (industrieel vormgever) Simon Kempeneers (marketeer en strateeg) i.s.m. De Makelarij

5 — Retail

Wim Celis (retail designer) Niki Colson (vormgever) i.s.m. Virtus

TheSchool.City

Kletsnatte kledij bij MIA-H © Ringo Gomez-Jorge

The School Limburg België

Dit project wordt mogelijk gemaakt door de steun van provincie Limburg.

De voormalige Ambiorixkazerne vormt het decor van dit project en de presentatie van The School x Provincie Limburg. Deze site kwam vrij toen het Ministerie van Defensie er wegtrok. De huidige Ambiorixsite zal omgevormd worden tot een multifunctionele woonomgeving met appartementen en woningen waar mensen zullen leven en ontspannen in een gezellige compagnie. (meer info: www.incompagnie.be) De Makelarij verzorgt de invulling van het eerste gebouw van de Ambiorixkazerne. Makers, kunstenaars, vormgevers en retail- en horecabedenkers zullen er testen wat de toekomst en stad Tongeren in petto kan hebben.

Tekst: RIngo Gomez-Jorge Fotografie: Ringo Gomez-Jorge Illustraties: Inge Rylant Vormgeving: Pablo Hannon Proeflezen: Veerle Verbakel Uitgave: The School vzw Distributie: Päper Shøp © The School 2018

TheSchool.City

De Amiorixkazerne als locatie van de tentoonstelling © Ringo Gomez-Jorge

TheSchool.City

The School x Limburg

Kan Limburg een stad worden?

The School is a City Het Limburgse multidisciplinaire, postacademische platform The School richt zich op vraag van Provincie Limburg op een aantal uitdagingen voor de toekomst: mobiliteit, mode, signatuur, talent en retail. Met andere woorden, hoe geven we vorm aan onze toekomst en nieuwe stad?

The Limburg multidisciplinary, post-academic platform The School focuses upon the request of the Province of Limburg on a number of challenges for the future: mobility, fashion, signature, talent and retail. In other words, how do we shape our future and our new city?

The School Veerle Verbakel (project curator en coรถrdinator) Pablo Hannon (vormgever, productie coรถrdinator en oprichter) Martine Mommen (locatie partner) Sarah Rombouts (creative residency coรถrdinator) i.s.m. allen die participeren, performen, denken, spelen, helpen

www.theschool.city

The School x Limburg — Mobiliteit

Hoe bereikbaar is Limburg ?

Connecting Limburg Corridors met knooppunten die idealiter op maximum tien minuten van elkaar liggen en alle (stads)kernen van Limburg verbinden. Transport met een kleine elektrische deelauto.

Connecting corridors with hubs ideally located within a maximum of ten minutes from each other and connecting all the (city) centers of Limburg.

Transport would occur by means of a small electric sharing car.

Onderzoeksteam Mobiliteit Frédéric Boonen (industrieel vormgever) Cedric Liebens (product designer) i.s.m. POM Limburg, SALK en Universiteit Gent

www.theschool.city

The School x Limburg — Mode

Kan mode de stad beantwoorden?

How urban can fashion become?

Urban Wear, een circulair curriculum dat focust op de stedelijke uitdagingen, via educatieve samenwerkingen tussen scholen en partners in Limburg.

Kletsnat, een agentschap dat illustrators en vormgevers een platform biedt en tegelijk ons allen in Limburg op werelds mooiste wijze droog houdt.

Urban Wear, a circular and collaborative curriculum focusing on city challenges.

Kletsnat, an agency offering platform to illustrators and designers and keeping us dry.

Onderzoeksteam Mode Pablo Hannon (multidisciplinair vormgever) Lotte Crauwels (illustrator) i.s.m. ZUYD Maastricht

www.theschool.city

The School x Limburg — Signatuur

Sneaker signatuur voor Limburg Sneaker signature for Limburg Custom territory is een community van modemakers, ontwerpers en dragers met als missie: een sneaker reparatiesysteem ontwikkelen gebaseerd op lokale kennis en grondstoffen.

Jaarlijks worden er in Europa 1,4 miljoen sneakers weggegooid. Wij willen dit lineaire patroon doorbreken door een circulair systeem te ontwikkelen waarbinnen sneakers lokaal herontworpen, gerepareerd en hergebruikt kunnen worden.

Daarom transformeren we de Makelarij in Tongeren om tot een re-make, re-design en re-purpose atelier voor sneakers.

A sneaker that is completely designed and produced within the boundaries of Limburg. A circular fashion product that challenges the current workings of our consumer society.

Onderzoeksteam Signatuur Ben Hagenaars (design researcher en productdesigner) Ronald Clays (productdesigner) Berre Brans, CĂŠdric Van Hool en Miguel Warmenbol (studenten product design LUCA School of Arts Genk)

i.s.m. Ambiorix en MIA-H

www.theschool.city

The School x Limburg — Talent

Kan creatief talent in Limburg terecht ?

Limburg ‘s Got Talent OOK Tongeren, want hoe kan je de stad op andere wijze bekijken en betreden? Via een alternatief toeristisch onthaalkantoor.

Ambiorixkazerne kan een creative residency worden, een denk-, maak- en speelruimte waarin tijd gegund wordt aan de stadsvormgevers van onze toekomst.

A creative hub to play, think and shape the city of the future.

Onderzoeksteam Talent Frédéric Boonen (industrieel vormgever) Simon Kempeneers (marketeer en strateeg) Martine Mommen (space maker) i.s.m. De Makelarij

www.theschool.city

The School x Limburg — Mobiliteit

Kan retail een speelplek worden?

Playful shopping PLAYAGAIN, een speelplek in balans, die high en lowtech verbindt en families doet hunkeren naar een fysiek winkelbezoek. De menselijke beleving mag en kan niet bij de komende generatie verloren gaan.

PLAYAGAIN is een kleine indoor jungle, een tactiele ontdekkingsreis voor kinderen die opgroeien in een digitale wereld.

PLAYAGAIN is an indoor jungle, a tactile experience for children growing up in a digital world and retail context.

Onderzoeksteam Retail Wim Celis (retail designer) Niki Colson (vormgever) i.s.m. Virtus

www.theschool.city

The School Limburg BelgiĂŤ

Kristallisatie van toekomstig Limburg

TheSchool.City Eindverslag

Door Pablo Hannon, oprichter The School en Veerle Verbakel, projectcoĂśrdinator

The School Limburg België

Inleiding Provincie Limburg vroeg aan het multidisciplinaire en post-academische platform The School om een antwoord te bieden op vijf prangende vragen die zich zullen stellen in de nabije toekomst van Limburg. Na een traject van een goed half jaar, dat samen met de vijf uitdagingen rijkelijk beschreven werd in de bijkomstige publicatie van The School, presenteerden de vijf gekozen designteams hun oplossingen tijdens een tentoonstelling op 28 september 2018, een toonmoment dat in de publicatie van The School ludiek als ‘koffiepauze’ te boek staat. Het toonmoment was dan ook een rustpauze, een denkpauze, een moment waarop de ontwerpers een project voorstelden dat in de toekomst verder uitgebouwd kan worden. Dat is van in het begin de inslag van The School geweest: het experiment regeert, het eindproduct is slechts een mogelijke, volgende stap. Niettemin verschenen op het toonmoment vijf ambitieuze ontwerpen in een verre staat van ontwikkeling. The School presenteerde met andere woorden geen loze experimenten, maar zeer toepasbare oplossingen voor het toekomstige Limburg.

TheSchool.City

Locatie De tentoonstelling vond plaats in de Ambiorixkazerne gelegen in de Blaarstraat te Tongeren op een boogscheut van het station. Onlangs werden de vier vleugels van deze in onbruik geraakte militaire kazerne herbestemd. Eén vleugel werd ingenomen door Makelarij, een organisatie die jonge creatieven van allerhande disciplines ateliers aanbiedt.

Op het moment van de tentoonstelling was slechts een deel van de vleugel van Makelarij gerenoveerd. Het merendeel van de belendende zalen, verspreid over twee verdiepingen, bevond zich in een ruwe staat maar bevatten de nodige architecturale elementen om de ontwerpers en de bezoekers te verwonderen: oude visgraten parket, houten lambriseringen, hoge plafonds, iconische traphallen en lange, sferische gangen. De bezoekers enterden de kazerne langs een grote poort die tevens fungeert als een overdekte plaats waar een receptie of een terras ingericht kan worden, hetgeen ook gedaan werd.

De structuur en de charme van de zalen brachten een meerwaarde aan de tentoonstelling. De Ambiorixkazerne is een pand dat sterk het proces van Limburg als creatieve stad uitdrukt. Het gebouw zelf bevindt zich namelijk in een staat van opbouw, net zoals de creatieve scène in Limburg. De ruwheid van het pand gaf de tentoonstelling een mysterieuze allure die men eerder in de creatieve buurten van de grootsteden verwacht.

Installaties van de projecten De vijf installaties van de ontwerpers stonden opgesteld in vier ruimtes. In de centrale zaal stond het werk van Wim Celis en Niki Colson die voor de uitdaging Retail een speelmodule hebben ontwikkeld. Het tuig vulde de ruime zaal. Celis en Colson leverden exact wat zij beloofd hadden: een afgewerkt product, één op één conform het technisch plan, helemaal gebruiksklaar.

De bijruimte van de centrale zaal werd met een zwart gordijn afgesloten en verduisterd voor het mobiliteitsproject van Frédéric Boonen en Cédric Liebens.

Achter het gordijn stond een getailleerde maquette van de elektrische wagen op een 360 graden draaiende sokkel opgesteld. Achter de sokkel werd het project uit de doeken gedaan aan de hand van een blitse audiovisuele voorstelling. Ook bij deze presentatie werd er ver voorbij het experiment gedacht en gesleuteld totdat het project een duidelijk gezicht zou krijgen.

In een verduisterde kamer in het begin van een lange, met kaarsen verlichte gang, bevond zich de installatie van het designteam van Ben Hagenaars dat zich heeft toegelegd op het ontwerp van een circulaire sportschoen.

Hoewel er tijdens het traject vaak in theoretische termen werd gesproken, toonde het designteam een afgewerkte setting die het midden hield tussen een laboratorium, een werkplaats en een hippe schoenenwinkel. Tal van zelf

The School Limburg België

verstelde hybride schoenen stonden in een grid opgesteld en werden op vrij professionele wijze door art director Ronald Clays geaccentueerd aan de hand van neonverlichting. Er was tevens plaats en materiaal voorzien om bezoekers aan de slag te laten gaan met gerecycleerde schoenmaterialen om hun eigen sportschoen te ontwerpen.

Verder in de gang prijkte een installatie van Pablo Hannon en Lotte Crauwels.

Beide ontwerpers gaven een sterk visueel staartje aan hun theoretische project dat zich focust op de vorming van een nomadische modeschool in Limburg.

In een kamer met een betonnen vloer hing een sculpturale en conceptuele regenjas, meters hoog en meters breed, die vervaardigd was uit verschillende kleurrijke materialen. De muren rondom waren voorzien van illustraties van de hand van Crauwels en omkaderden de installatie.

Het project rond het thema Talent dat werd gedragen door Frédéric Boonen en Simon Kempeneers bevond zich op de gelijkvloers in een ander gedeelte van de vleugel, meer bepaald in twee kleinere lokalen in jaren vijftig stijl. Kempeneers poneerde tijdens het traject om aspirant-creatieven een plaats te geven in Makelarij en hen tevens een alternatieve toeristische dienst aan te bieden opdat zij hun weg vinden in het gefragmenteerde, creatieve landschap van Limburg.

Deze alternatieve toeristische dienst kan ook cultuurliefhebbers tot bij de Limburgse creatieven brengen. Het lokaal werd ingericht als toeristische dienst met een knipoog naar het verleden. Rekwisieten zoals een oude typemachine, een oude bureaulamp, papiersnippers en een hoed verwezen naar de avonturier van weleer. In de tweede kamer stond een audiovisuele presentatie opgesteld om de bezoekers de nodige informatie te verschaffen.

De algemene indruk van de tentoonstelling als geheel was positief. Het viel op dat de vijf designteams, ondanks hun experimentele en soms erg theoretiserende ideeën er toch in geslaagd zijn om een heel concrete en tastbare tentoonstelling over te brengen.

Reacties van de ontwerpers De reacties van de ontwerpers waren overwegend positief. Voor de meesten krijgt het project namelijk nog een vervolg. Zo wordt het speelmeubel van Celis en Colson tentoongesteld in de ateliers van Virtus, een shopfitter die grote winkels inricht zoals Brantano. “Daar komen verschillende winkelketens kijken en luisteren naar ons concept”, aldus Celis. Het team rond Ben Hagenaars die een circulaire sneaker poneerden, hebben gesprekken met schoenenfabrikant Ambiorix. De alternatieve toeristische dienst van Simon Kempeneers is upand-running.

Het multidisciplinaire karakter van The School maakte het dat de ogen van de designteams wijd opengetrokken werden. Of zoals Frédéric Boonen het stelde: “Vele verschillende hoofden brengen vele verschillende oplossingen met zich mee”. Hierover waren zowat alle ontwerpers het eens. Wim Celis noemde het multidisciplinaire karakter “Verrijkend en verruimend”.

Echter dient er in de toekomst iets meer gewaakt te worden over de cohesie, luidde het eveneens bij zowat alle ontwerpers. Verschillende disciplines samenbrengen is een goede zaak, maar zorg dat alle ontwerpers met de neus in dezelfde richting staan. “Er waren heel wat linken te leggen tussen de verschillende design challenges die niet expliciet tijdens de tentoonstelling aan bod kwamen”, verwoordde Hagenaars het. Er mocht met andere woorden meer cohesie zijn tussen de projecten. Nu liepen deze iets te hard uit elkaar.

Dat had zijn weerslag op de tentoonstelling. Er werd net te weinig één verhaal verteld. “De inhoud was interessant maar ook complex voor de bezoekers.

De boodschap van de tentoonstelling ging daardoor waarschijnlijk ietwat verloren”, vatte Hagenaars het samen.

De reacties van het volk Door de uiteenlopende aard van de projecten was er voor elk wat wils.

Sommigen vonden de speelmodule van Celis en Colson te concreet voor een experimentele uitdaging over retail, anderen loofden de ontwerpers voor hun strakke en duidelijke product. Hetzelfde gold voor de installatie van Pablo Hannon en Lotte Crauwels en het alternatieve toeristische punt. Bij de presentatie rond het mobiliteitsproject van Boonen en Liebens werden vooral vragen gesteld naar de lancering: de elektrische wagen werd gesmaakt. De voorstelling van de circulaire sneaker wierp ook hoge ogen. Wel werden er veel vragen gesteld omtrent de functionaliteit en de materiaaltoepassingen: pistes die in de toekomst verder onderzocht zullen worden.

In het algemeen kan gesteld worden dat het publiek met grote interesse het parcours van de tentoonstelling heeft doorlopen maar dat het gebrek aan eenheid van de projecten soms ietwat verwarrend ervaren werd. In de toekomst mag er meer cohesie zijn tussen de disciplines.

The School Limburg België

Conclusie De vijf designteams die door The School werden geselecteerd hadden stuk voor stuk een uitgesproken visie. Dat uit zich in het feit dat verschillende trajecten nog verder uitgewerkt zullen worden in de nabije toekomst in samenwerking met externe partners.

Ook opmerkelijk is de duidelijkheid van de projecten. Hoewel het experiment vooropgesteld werd en er geen concreet eindproduct gevraagd werd, was die er in vele gevallen wél. Met andere woorden, door niet te focussen op een duidelijk eindresultaat hebben de ontwerpers zich dermate vrij gevoeld in hun denken dat zij werkelijk alle registers hebben opengetrokken, met paradoxaal genoeg als resultaat dat er best wat concrete eindproducten uit de bus zijn gekomen.

Het is duidelijk dat een multidisciplinaire aanpak door iedereen gesmaakt werd. Het werkte verruimend voor designers die in het dagelijkse leven geketend zitten aan marktverwachtingen. Het enige nadeel: te weinig cohesie.

Daar kan bij een volgend project rekening mee gehouden worden: meerdere disciplines, maar één duidelijk doel.

De vernissage van dit project ging gepaard met een bruisende sfeer. Gedurende drie dagen werden er 250 bezoekers werden geteld. Het designfestival bevat het nodige cachet om naar een hoger en internationaler niveau getild te worden, iets wat de creatieve sector van Limburg geen windeieren zal leggen.

TheSchool.City Eindverslag

The School is a city.