kYnyfw bwrfr srivs eyjMsI (sIbIAY~sey) ny dyS ’c rihMdy gYrkwƒnI lokW ƒ vwps Byjx (ifportySn) leI 30 hzwr qoN v~D vwrMt ipCly mhIny hI hwsl kr ley sn Aqy hux do ku hPiqAW qoN PVo PVI iv~c qyzI ilAw ky aunHW ƒ vwps Byjy jwx dIAW sUcnwvW hn[ ies 30 hzwr vwrMtW vwlI sUcI ’coN 88 PIsd dIAW rwjsI Srn leI ArzIAW r~d hoeIAW hn[ horW iv~c pVHweI ivcwly C~fx vwly st~fI vIzw Dwrk, sYlwnI vIzy dI imAwd tpw cu~ky Aqy AprwiDk gqIivDIAW iv~c Swml rhy pIAwr kwrfW vwly hn[ AprwiDk gqIivDIAW iv~c Swml krIb fyF ku hzwr ivAkqIAW ’qy hwly Adwlq iv~c doS swbq nhIN hoey, ies krky aunHW ƒ Ajy iksy sUcI iv~c Swml nhIN kIqw igAw[ bwkI pMnw 9 qy...
vYnkUvr-mwrk kwrnI dy kYnyfw dw pRDwn
mMqrI bxdy hI Bwrq Aqy kYnyfw ivc irSqy
suDrn dI Aws b~JI hY[ hwl hI ivc AnIqw
AnMd, jo kwrnI pRSwsn iv~c kYnyfw dw ivdyS
mMqrI hn, ny Bwrq-kYnyfw sbMDW ƒ mzbUq krn bwry ivcwr vtWdry leI BwrqI ivdyS
mMqrI AY~s jYSMkr dw DMnvwd kIqw hY[ aunHW soSl mIfIAw plyt&wrm ‘AYks’ post sWJI kridAW ikhw, ‘‘ik auh iek~Ty kMm krnw jwrI r~Kx leI auqsuk hn[’’ aunHW post ivc kYnyfw-Bwrq sbMDW ƒ mzbUq krn, AwriQk sihXog ƒ fUMGw krn Aqy sWJIAW qrjIhW ƒ A~gy vDwaux bwry ivSyS crcw leI BwrqI ivdyS mMqrI AY~s jYSMkr dw DMnvwd kIqy[ AnMd ny ies dOrwn Biv~K ivc iml ky kMm krn dI aumId prgt kIqI[ izkrXog hY ik kYnyfw nwl Bwrq dy sbMD audoN qxwApUrn ho gey sn jdoN swbkw pRDwn mMqrI jsitn trUfo ny dwAvw kIqw sI ik AY~nAweIey v~loN nwmzd AiqvwdI hrdIp in~Jr dI h~iqAw iv~c Bwrq srkwr dw h~Q hY[ Bwrq srkwr v~loN ies doS ƒ isry qoN ^wrj kr id~qw igAw sI[
ivSv dy sB qoN DnwF ivAkqI AYln msk dI kMpnI spys AYks ny dunIAw dy sB qoN qwkqvwr rwkyt ‘stwriSp’ dw 9vW tYst 28 meI ƒ (BwrqI smyN muqwbk) svyry 5 vjy tYksws dy bokw ickw qoN kIqw[ lWicMg dy krIb A~Dy GMty bwAd rwkyt bykwbU ho igAw qy DrqI dy vwqwvrn ivc dw^l huMdy hI qbwh ho igAw[ auNJ ieh lgwqwr qIjI vwr hY jdoNik spys AYks dy rwkyt ‘stwriSp’ ƒ lWc krn dI koiSS As&l rhI hY[ bwkI pMnw 10 qy...
vrkrW dI qurMq jrUrq hY, qn^wh qujrby Anuswr id`qI jwvygI
ivktorIAw – ruzgwr dyx vwilAW Aqy kwimAW ƒ Xwd idvwieAw jWdw hY ik AYqvwr, 1 jUn, 2025 ƒ, bI.sI. dI ‘imnImm vyj’ (pRqI GMtw G~t qoN G~t Bugqwn) $17.40 qoN $17.85 pRqI GMtw ho rhI hY[ 1 jUn ƒ hox vwlw 2.6% dw vwDw, ‘rYzIfYNt kyArtykrz’ (irhwieSI iemwrqW dI sWBsMBwl krn vwly ivAkqIAW), ‘ilv-ien hom suport vrkrW’ (bzurgW, ApMgqw vwly ivAkqIAW ƒ in~jI sMBwl Aqy swQ dyx vwly vrkr), ‘ilv-ien kYNp lIfrW’ (iksy kYNp iv~c iksy cYirtI duAwrw inXukq kIqy lIfr) Aqy AYp-ADwrq iflIvrI Aqy rweIf-hyl syvwvW dy krmcwrIAW leI ‘imnImn vyj’ drW ‘qy vI lwgU huMdw hY[ h~QW nwl vwFI krn vwilAW leI ‘imnImm AYgRIklcrlr pIs rytW’ iv~c 31 dsMbr,
2025 ƒ 2.6% dw vwDw kIqw jwvygw[ 31 dsMbr dw slwnw vwDw ieh XkInI bxwauNdw hY ik Psl auqpwdkW ƒ vwFI dy mOsm dy ivckwr Bugqwn iv~c qbdIlI krn dI loV nw pvy[ srkwr ny kwimAW ƒ Brosw dyx Aqy kwrobwrW ƒ Biv~K leI AMdwzy lgwaux dy smr~Q bxwaux leI ‘imnImm vyj’ iv~c hOlI-hOlI inXmq vwDy kIqy hn[ imnImm vyj iv~c slwnw vwDy ƒ mihMgweI muqwbk r~Kx dI srkwr dI vcnb~Dqw dw ieh cOQw swl hY[ &rvrI 2024 iv~c, srkwr ny ‘ruzgwr imAwr AYkt’ (Employment Standards Act) iv~c soD kIqI qW jo bI.sI. leI ipCly swl dI AOsq mihMgweI dr dy ADwr qy imnImm drW iv~c slwnw vwDw Awpxy Awp ho sky[
gurU nwnk jhwz dI 111vIN XwdgwrI vrHy-gMF ‘qy vYnkUvr ‘c smwgm
pMnw 1 dI bwkI... smwgm dy Awgwz ivc bIsI Kwlsw drbwr v~loN hirMdr isMG sohI qy gurU nwnk jhwz hYrItyj suswietI v~loN bIbI bljIq kOr ny sB dw svwgq kIqw Aqy AkwlI isMG is~K suswietI v~loN BweI jsvIr isMG ny Ardws kIqI[ mUl invwsI BweIcwry dI issIlIAw puAwieMt dw sMdyS sWJw kIqw igAw Aqy Kwlsw skUl srI Aqy AYlfrgrov Aqy is~K AkYfmI srI dy b~icAW ny ‘E kYnyfw’ gwien kIqw[ gurU nwnk jhwz hYrItyj suswietI v~loN fw. gurivMdr isMG ny ikhw ik bwbw gurid~q isMG v~loN ikrwey ‘qy ley gey smuMdrI byVy dw nW gurU nwnk jhwz r~iKAw igAw sI Aqy A~gy qoN ieiqhwskwrW, p~qrkwrW Aqy isAwsqdwnW ƒ ‘gurU nwnk jhwz’ Sbd hI vrqxw cwhIdw hY[ rwj isMG BMfwl ny gurU nwnk jhwz nW dI vrqoN bwry ivcwr sWJy kIqy Aqy vYnkUvr istI kONsl v~loN ‘gurU nwnk jhwz XwdgwrI idn’ dw AYlwnnwmw krn ‘qy DMnvwd kIqw[ smwgm dy mu~K mnorQ vjoN gurU nwnk jhwz dI mOjUdgI sbMDI Aihm mqy pws kIqy, ijnHW iv~c kYnyfw srkwr v~loN mMgI geI muAw&I dI SbdwvlI soDx Aqy aus iv~c mu~K nW ‘gurU nwnk jhwz’ Swiml krn qoN ielwvw ShId BweI myvw isMG lopoky sbMDI kYnyfw dy ieiqhws ƒ drusq krn Aqy auhnW dI FukvIN Xwd sQwipq krn bwry mMgW Swiml kIqIAW geIAW[ ieh mqy AMgryzI iv~c qijMdrpwl isMG, PrYNc iv~c swihb kOr DwlIvwl Aqy pMjwbI iv~c rxdIp isMG sMDU v~loN pVHy gey Aqy swirAW dI pRvwngI leI geI[ bIsI dIAW ivDwiekW jYsI suMnV Aqy sunIqw DIr Aqy vYnkUvr dy pwrk borf kimSnr jspRIq isMG ivrdI ny Awpxy sMboDn ivc gurU nwnk jhwz nW bhwl krn ‘qy sihmqI pRgtweI[ vYnkUvr dI skUl trstI pRIqI
suswietI suK swgr inaU vYstiminstr, gurU nwnk invws gurduAwrw ircmMf, gurduAwrw dSmyS drbwr srI, gurduAwrw bwbw bMdw isMG bhwdr AYbsPorf, gurduAwrw swihb buksweIf srI, nwnksr iv~c ircmMf Aqy gurduAwrw sRI gurU isMG sBw srI ny gurU nwnk jhwz Sbd vrqx dw Aihd ilAw[ pwiksqwn dI rwjsI S^sIAq Aqy swbkw pwrlImYNt sk~qr rwey AzIz a~lw Kwn, mnu~KI AiDkwrW dy kwrkuMn sunIl kumwr Srmw, iemiqAwz popt qy nOjvwn vkIl blpRIq isMG KtVw smyq keI bulwirAW ny gurU nwnk jhwz dI mh~qqw bwry ivcwr id~qy[ Kwlsw skUl dy isMG-isMGxIAW ny g~qky dy jOhr idKwey Aqy XoiDAW dIAW FwfI vwrW srvx krweIAW[ is~K AkYfmI srI dy b~icAW ny gurU nwnk jhwz ‘qy iekWgI pyS kIqI[ ies mOky ‘qy hwzr SKsIAqW iv~c is~K hYrItyj vYnkUvr dy syvwdwr qwj isMG, kwmwgwtwmwrU hYrItyj PwaUNfySn dy hrBjn isMG ig~l, jgrUp isMG KyVw, lwt iBMfr AYfimMtn, gurmuK isMG idEl, mnpRIq isMG frolI, kulbIr isMG bihnIvwl, Avqwr isMG
PrIdkot dI b~cI KuSI kOr ny gurU nwnk jhwz qy nzm suxweI[ ‘gurU nwnk jhwz’ iPlm dy klwkwr BvKMfn isMG r~KVw Aqy ASvn isMG ny iPlm dw idRS pyS krky lokW dw mn moh ilAw[ gurduAwrw bIsI Kwlsw drbwr vYnkUvr Aqy AkwlI isMG is~K suswietI qoN ielwvw gurduAwrw dUK invwrn srI, gurU nwnk gurduAwrw swihb srI fYltw, Kwlsw dIvwn
ig~l, mnjIq isMG sohI, blvIr isMG sMGw, kysr isMG kUnr, jgqwr isMG sMDU, ArSbIr isMG mwn, AnUp isMG lu~fU, kulvMq isMG jOhl fwktr AvlIn kOr qy AnykW hor Swiml sn, jd ik is~K motr sweIkl svwrW dy kl~bW dy moFI Avqwr isMG iF~lo ny smwgm iv~c ivSyS hwjrI lvweI[ pRogrwm dI sPlqw leI pMjwbI mIfIAw dy AKbwrW, ryfIE Aqy tYlIivznW dw BrpUr sihXog irhw[ smwgm ivc bIsI Kwlsw drbwr vYnkUvr Aqy vxjwrw nomYf klYkSnz ny Aihm BUimkw inBweI[ fwktr mwn smUh sMgqW, sihXogIAW Aqy ivSySkr mIfIey dw DMnvwd kIqw[ smwgm dw sMcwln swihb kOr DwlIvwl ny BwvpUrq FMg nwl kIqw[
ividAwrQI hI myrw srmwieAw hn-fw. brwV
hyvrf, 26 meI (hrdm mwn)-pMjwbI
XUnIvristI pitAwlw dy ividAwrQIAW v~loN fw. blivMdr kOr brwV dy snmwn iv~c mUn rYstorYNt hyvrf ivKy ie~k ivSyS imlxI kIqI geI[ ies imlxI dy pRbMDk pRo. blijMdr isMG svYc ny fw. brwV dI jwx-pCwx krvwauNdy hoey d~isAw ik pMjwbI BwSw qy swihq ƒ smripq ies S^sIAq ny Awpxy syvw kwl dOrwn 35 ividAwrQIAW ƒ pI.AYc.fI. krvweI Aqy 125 dI krIb ividAwrQIAW dI AYm.i&l. dy QIss ilKx leI Xog AgvweI kIqI[ mYfm ny A~DI drjn qoN v~D khwxI sMgRih, iqMn nwvl Aqy svY-jIvnI nwL pMjwbI swihq dI JolI BrI hY[ syvw mukqI qoN bwAd auh kYlgrI ivKy Awpxy b~icAW kol rih rhy hn[ ij~Qy auh iek ivmYn AYsosIeySn dy sMcwlk hn[ pRweIm eySIAw tIvI smyq hor keI cYnlW qoN pof
qy sMbMD ^qm hox qoN bwAd hI Xwd AwauNdy hn[ Br jvwnI iv~c jIvn swQI dy sdIvI ivCoVy qoN bwAd aunHW ividAwrQIAW dy huMgwry nwL hI Awpxy Awp ƒ ijaUx Xog bxwieAw hY[ aunHW ik ividAwrQI aunHW dw srmwieAw hn[ ‘mYƒ ieh svwl Aksr pu~iCAw jWdw hY ik ividAwrQI mYƒ ikauN eynw psMd krdy hn qW myrw jvwb huMdw hY: myrIAW GUrIAW qy
cUrIAW’[ aunHW ny ividAwrQIAW nwL guzwry
plW ƒ Xwd krdy hoey izMdgIAW dIAW ql^
hkIkqW vI sWJIAW kIqIAW[ ieh vI d~isAw ik BIVIAW gLIAW iv~coN inkldy hoey mn ’qy jo JrItW AwauNdIAW hn aunHW ƒ Brnw bhuq zrUrI huMdw hY[ hr AwdmI dy AMdr kuJ vihSI AwvwzW huMdIAW hn ijnHW dw inklxw bhuq zrUrI huMdw hY[ aunHW dI iv~lKx qy srl
kwsitMg nwL jIvn syD dy ky aunHW pMjwbIAW dy idl iv~c ivSyS QW bxweI hY[ pRBSrn isMG ny ikhw ik mYfm in~frqw dI ie~k imswl hn[ sdmy iv~coN lMG rhy lokW leI ricAw swihq aunHW v~loN kIqI iv~lKx pySkwrI hY[ isAwsq jMmU ny ikhw ik mYfm dI klws dw mhOl hmySw SWqI inkyqn vrgw huMdw sI[ mYfm dy suBwA dw mIrI gux hox kr ky ividAwrQI aunHW nwL loV muqwibk irSqw kwiem kr lYNdy sn[ hr ivAkqI ƒ aunHW dy Gr jwx dI qy mn BwauNdw Kwx dI pUrI Ku~lH huMdI sI[ suKivMdr isMG (su~Kw) ny isAwsq jMmU dy ies kQn dI pRoVHqw kIqI[ mYfm brwV ny sB dy rUbrU huMdy ikhw ik Ajoky smyN iv~c sB qoN v~fw qoh&w iksy ƒ smW dyxw huMdw hY jo qusIN mYƒ dy rhy ho[ smW, ivAkqI
BwSw bwry pu~Cy svwl dw jvwb idMdy hoey aunHW d~isAw ik aunHW ny Pok lor ’qy pI.AYc.fI. kIqI… ies s&r dOrwn aunHW ƒ lokW kol jwxw ipAw, aunHW vrgy bxnw ipAw Aqy ies qzrby iv~coN aunHW dI
BwSw lokW dy hwx dI ho ky in~klI[ AmrIkw iv~c b~icAW dy pMjwbI nw bolx dy kwrx bwry aunHW mwipAW ƒ izMmyvwr TihrwieAw[ aunHW ieh vI d~isAw ik kYnyfw iv~c b~cy GrW iv~c pMjwbI hI boldy hn[ ieh mwipAW v~loN kIqy XqnW dw
hI &l hY[
AMq iv~c lwj nIlm sYxI ny ieh ^UbsUrq pRogrwm ƒ aulIkx leI pRo. blijMdr isMG dw
Aqy dUroN nyiVEN c~l ky Awaux leI sBnW dw
DMnvwd krdy hoey ikhw ik mYfm bwry suixAW qW bhuq sI pr A~j aunHW dy ivcwr sux ky bhuq cMgw l~igAw[ ieh Swm ie~k ^UbsUrq Xwd bx ky swfy cyiqAW iv~c vsI rhygI[ ies imlxI iv~c hornW qoN ielwvw pRo. suKdyv isMG, drSn ig~l, ieMdrjIq kOr, sonIAW DwmI, hrimMdr isMG, snw ig~l, rvnIq ig~l, iekbwl isMG, ieMdrjIq kOr, siqMdr kOr, jsvMq kOr, sqbIr isMG, gurivMdr kOr, srbjIq isMG ig~l, prmjIq kOr ig~l, lKvIr isMG, rivMdr kOr Aqy rivMdr isMG Swml sn[
pMnw 1 dI bwkI... jwxkwrI Anuswr gYrkwƒnI qOr ’qy rihMdy lokW iv~c igxqI p~KoN BwrqI dUjy sQwn ’qy hn Aqy ienHW BwrqIAW ’coN pMjwbI pihly Aqy gujrwqI dUjy sQwn ’qy hn[ eyjMsI ny sp~St kIqw hY ik ijnHW ƒ ifport kIqw jw irhw hY, jy aunHW ’coN koeI muV vIzy leI ArzI Brygw qW aus ƒ pihlW aus dy vwps Byjx leI srkwr v~loN kIqy gey Krcy dI rkm vjoN 3800 fwlr dw Bugqwn krnw peygw, pr jy iksy ƒ ivSyS (AYskwrt krky) shUlq nwl vwps ByijAw igAw hoey qW aus ƒ 12,800 fwlr Brny pYxgy Aqy vIzw ArjI r~d hox ’qy vI ieh pYsy vwps nhIN hoxgy[ eyjMsI sUqrW Anuswr ipCly iqMn ku swlW iv~c pnwh (Srn) mMgx vwilAW dI igxqI iv~c kwPI vwDw hoieAw hY[ 2024 dOrwn 20 hzwr qoN v~D
rwjsI Srn dIAW ArzIAW dwKl hoeIAW, jo 2019 swl dy AMkVy qoN 615 PIsd v~D hn[ cwlU swl dI pihlI iqmwhI dOrwn swFy 5 hzwr lokW ny ieMj dIAW ArzIAW Br ky irkwrf qoV id~qy hn[ sUqr ny d~isAw ik hux rwjsI Srn ArzIAW dw nbyVw qyzI nwl kIqw jw irhw hY, ikauNik 98-99 PIsd ArzIAW dy dwAvy JUTy swbq ho rhy hn[ PYfrl srkwr bxn qoN bwAd Awvws ivBwg hoieAw s^q: nvIN PYfrl srkwr bxn qoN bwAd Awvws ivBwg hor s^q ho igAw hY[ imlI jwxkwrI Anuswr ipCly swlW iv~c l~gy hoey lMmI imAwd dy bhu-Xwqrw vIizAW ƒ isMgl Xwqrw iv~c bdilAw jwx l~gw hY[ iesy qrHW st~fI vIzy vI isrP post grYjUeySn pVHweI Aqy Kws XUnIvristIAW dy s~dw p~qrW ’qy hI id~qy jw rhy hn[
BC Helps Parents Boost their Education
muhwlI dy Porits hspqwl ivc AwKrI swh ley, PyPiVAW dI lwg qoN sn pIVq sInIAr AwgU suKdyv isMG FINfsw(89) dw dyhWq ho igAw hY[ auh PyPiVAW dI ienPYkSn qoN pIVq sn Aqy muhwlI dy Porits hspqwl iv~c dw^l sn[ Akwl clwxy sbMDI ^br aunHW dy pu~qr primMdr isMG FINfsw ny mwnsw dy swbkw ivDwiek suKivMdr isMG AOlK nwl sWJI kIqI hY[ swl 2019 iv~c aunHW pdm sRI purskwr nwl snmwinq kIqw igAw sI[ sRI FINfsw ipCly kuJ smyN qoN ibmwr c~ly Aw rhy sn[ FINfsw vwjpweI srkwr iv~c 2000 qoN swl 2004 q~k kyNdrI mMqrI rhy[ aunHW dw pMjwb ivDwn sBw ’c lMmw qjrbw irhw[ sMgrUr izlHy dy ipMf auBwvwl iv~c jnmy FINfsw srkwrI rxbIr kwlj sMgrUr dI stUfYNt kONsl dy sk~qr vI cuxy gey sn[ qqkwlI
rwStrpqI rwm nwQ koivMd ny FINfsw ƒ 11 mwrc 2019 ƒ rwStrpqI Bvn iv~c pdm BUSn nwl snmwinAw sI[ FINfsw ny 1972 iv~c Awzwd aumIdvwr vjoN cox ij~q ky pMjwb ivDwn sBw iv~c pYr pwieAw sI[ aus mgroN aunHW ny hrcMd isMG lONgovwl dI AgvweI ivc SRomxI AkwlI dl iv~c SmUlIAq kIqI sI[
Gtnw ƒ lY ky kwƒnI, smwijk Aqy Dwrimk hlikAW ivc ros dI lihr hY[ sQwnk lokW ny doS lwieAw ik pulIs dI lwpRvwhI kwrn ies AwgU dI mOq hoeI hY[ ieh pqw l~igAw hY ik FINgrw dI pwrikMg ƒ lY ky kiQq qOr ’qy Awpxy guAWFI nwl bihs hoeI qy ies mgroN aus dI l~q iv~c golI mwrI geI[ cSmdIdW ny dwAvw kIqw hY ik aus ƒ smyN isr hspqwl nhIN iljwieAw igAw ijsdy nqIjy vjoN izAwdw KUn vih igAw[ lokW dw kihxw hY ik pulIs mOky ’qy phuMcI pr aus ƒ bcwaux leI qurMq kwrvweI nhIN kIqI[ ie~k sQwnk invwsI ny ikhw ik golI l~gx qoN bwAd vI auh izMdw sI[ jykr ausƒ
AgvweI leI vI ivAwpk qOr ’qy siqkwirAw jWdw sI[ auh Awpxy ip~Cy pqnI, do DIAW, ie~k pu~qr Aqy bzurg mwqwipqw C~f igAw hY[ ies kwrn siQqI qxwApUrn bxI hoeI hY qy lok iensw& Aqy inrp~K jWc dI mMg leI iek~Ty ho gey hn[ pRdrSnkwrIAW ny pulIs iKlwP gu~sw zwhr kridAW
dwAvw kIqw ik aunHW dw vqIrw gYr-pySyvr sI[ ieh ^br suxdy swr hI mOky ’qy is~K
jQybMdIAW dy AwgU pu~jy[ d~isAw jw irhw ik pulIs v~loN hmlwvrW ƒ kwbU kr ilAw igAw hY pr pulIs v~loN Ajy ies dI koeI puStI nhIN kIqI jw rhI[ pulIs AiDkwrIAW ny ikhw ik mwmly dI jWc kIqI jw rhI hY[
pRweIvyt mOrtgyz rYzIfYNSIAl / rI-PweInWs
cMfIgVH- pMjwb pulIs dI br^wsq kWstybl dIAW muSklW vD geIAW hn[ pulIs ny Awmdn qoN v~D jwiedwd dy mwmly iv~c igR&qwr kIqI geI pMjwb pulIs dI kWstybl
AmndIp kOr dIAW c~l Aqy Ac~l jwiedwdW ƒ zbq kr id~qw hY[ ivjIlYNs AiDkwrI ny d~isAw ik mnzUrI imlx qoN bwAd aus dw ie~k mkwn, ie~k irhwieSI plwt, ie~k kwr, ie~k motrsweIkl, iqMn mobweIl &on Aqy
hor vsqW ƒ zbq kr ilAw igAw hY ijnHW dI kImq 1.35 kroV rupey bxdI hY[ ies qoN pihlW pulIs ny aus dI koTI qy jwiedwd ƒ jwm krn dy noits icpkw id~qy[ pulIs tIm v~loN koTI dI pYmwieS krn sxy aus dy AMdrly swzo-swmwn dw mulWkx kIqw igAw[ bIqy idn sroqW qoN v~D Awmdn dy doSW hyT biTMfw ivjIlYNs ibaUro v~loN ipMf bwdl qoN igR&qwr kIqI AmndIp kOr ƒ A~j Adwlq iv~c pyS kr ky pMj-rozw pulIs irmWf dI mMg kIqI
geI sI pr Adwlq ny iqMn idn dw irmWf id~qw hY[ hux aus ƒ 29 meI ƒ bwAd dupihr Adwlq iv~c pyS kIqw
jwvygw[ ivjIlYNs Anuswr AmndIp kOr
dI ku~l Awmdn 1,08,37,550 rupey dy mukwbly ausdw Krc 1,39,64,802.97
rupey pwieAw igAw, jo ik aus dI Awmdn dy jwxy-pCwxy sroqW qoN 31,27,252.97 rupey Aqy aus dI jwiez kmweI qoN 28.85
PIsdI v~D hY[ aus v~loN swl 2018 Aqy 2025
drimAwn bxweIAW geIAW c~l Aqy Ac~l
jwiedwdW dy vyrivAW dI jWc kIqI jw rhI hY[
ikvyN krIey A~KW dI sMBwl, Awau jwxdy hW
A~KW dI rOSnI ^rwb hoxw ieh sMkyq idMdw hY ik qusIN shI poSx nhIN lY rhy[ A~KW nwl juVIAW sm~isAwvW hoxw dunIAW ivc hux Awm ho igAw hY[ku~J Aijhy pdwrQ huMdy hn jo A~KW dI roSnI ’qy burw Asr pw skdy hn[ izAwdw Bojn Kwxw, kupoSx, v~D cInI dw syvn, mws, pRotIn, jMk &Uf, ^rwb mwspySIAW, srIrk gqIivDIAW dI kmI dw quhwfy srIr ’qy mwVw Asr ho skdw hY[ qMdrusq rihx leI quhwƒ sMquilq
Bojn Kwxw cwhIdw hY[ Bojn ivc pOSitk pdwrQW ƒ Swml krnw cwhIdw hY[ ies vwsqy hrIAW sbzIAW dI vrqoN krnI cwhIdI hY[ hrIAW sbzIAW ivc ilauitn Aqy zIAYksYNiQn BrpUr mwqrw ivc iml jWdw hY jo ik G~t rOSnI ƒ pUrw krdw hY[ ivtwimn sI nwl BrpUr p~qydwr sbzIAW Kwxw
A~KW dI qMdrusqI leI bhuq vDIAw hY[ pwlk, swg, myQI hrIAW sbzIAW dy ku~J audwhrx hn[ ies qoN ielwvw PlW dw syvn vI
A~KW dI rOSnI vDwaux ivc mdd krdw hY[ ies ivc K~ty P~l sMqrw, AMgUr, inMbU A~KW dI rOSnI leI kw&I &wiedymMd hY[
K~ty PlW ivc ivtwimn sI AYNtIAwkswiefyNt dy rUp ivc kMm krdw hY Aqy lMmy smyN qk rOSnI vI brkrwr rKdw hY[ ies qoN ielwvw mUMgPlI, kwjU, bdwm, AKrot A~KW dI rOSnI leI &wiedymMd huMdy hn[ m~CI Kwx nwl rOSnI hmySw vDdI rihMdI hY[ m~CI Emygw 3 PYtI AYisf nwl BrpUr huMdI hY jo ik mYikaulk ifjnrySn Aqy frweI AweI isMfrom nwl A~KW ƒ sur~iKAw pRdwn krdI hY[ ies nwl moqIey dI iSkwieq nhIN huMdI[ hor qW hor gwjr ivc rOSnI vDwaux dI SkqI huMdI hY[ ies ivc ivtwimn ‘ey’ Aqy kYroitn
AOrqW leI bhuq &wiedymMd hY ‘pMjIrI’
srdIAW ivc pMjIrI Kwx dI g~l hI vKrI hY pr pMjIrI s~B qoN izAwdw aunHW AOrqW leI &wiedymMd hY ijnHW ny b~cy ƒ jnm idqw hovy[ pihly simAW ivc qW Gr ivc mW, dwdI, BrjweI, BYx keI AOrqW huMdIAW sn jo Gr ivc bxwauNdIAW sI pr hux zmwny dy nwl-nwl rihx-sihx vI bdl igAw hY pr pMjIrI dy &wiedy nhIN bdly[ qusIN iksy Coty Sihr, ipMf jW iksy v~fy Sihr ivc Bly hI rihMdy ho pr A~j vI quhwƒ b~cw pYdw krn qoN bwAd ieh slwh idqI jWdI hY ik pMjIrI zrUr Kwau[ ies nwl quhwfI kmzorI dUr hovygI[ pMjIrI ivc pYx vwly su~ky myvy pMjIrI ƒ qwkqvr bxwauNdy hn[ ies ƒ qusIN iek vwr bxw ky stor kr ky r~K skdy ho[ pyNfU smwj ivc pMjIrI dI bVI mh~qqw hY[ pMjIrI dy SbdI mqlb
hn pMj cIzW dw sumyl: iGau ivc Awtw BuMn ky aus ivc pMj pdwrQ zIrw, suMF, jvYx, kmrks Awid vZYrw imlwauxy[ ieh pMjIrI bhuq hI qwkqvr Ahwr hY jo hr iek leI bhuq zrUrI hY[ pMjIrI ivc pweIAW qwkqvr cIzW mgz, loD, gUMd, sONP, bdwm Awid dw syvn kr ky swƒ srIrk SkqI imldI hY[ pMjIrI dw iesqymwl ipMfW ivc Ajy vI pRclq hY[ mwrkIt ivc vI bxI bxweI pMjIrI imldI hY[ pMjIrI iGau ivc Awtw BuMn ky Aqy cInI-S~kr pw ky bxwieAw igAw iek Kwx vwlw svwdlw pdwrQ huMdw hY[ pMjIrI Bwrq Aqy pwiksqwn ivc bxwieAw jwx vwlw pkvwn hY[ ies ƒ Awty, muMgI dI dwl dw Awtw, vysx, iGau, guV nwl bxwieAw jWdw hY[ ies ƒ srdIAW ivc TMF qoN bcwA krn leI KwieAw jWdw hY[
plwsitk dy BWifAW qoN ies qrHW htwau iz~dI dwZ
AjklH plwsitk dy brqn kw&I vrqoN ivc hn Aqy ieh brqn vyKx ivc vI bhuq AwkrSk lgdy hn[ hr koeI stIl dy BWifAW qoN bor ho ky nvyN rMg-ibrMgy BWifAW vl iKicAw cilAw AwauNdw hY[ plwsitk dy BWifAW ivc jo s~B qoN izAwdw muSkl AwauNdI hY auh ieh hY ik ienHW ƒ rozwnw iesqymwl krn nwl ienHW ivc keI vwr mihk vI rih jWdI hY[ eynw hI nhIN ies ivc l~gy dwZ D~by bhuq BYVy lgdy hn[ A~j quhwƒ dsWgy ik ikvyN qusIN dwZ D~ibAW Aqy bdbU qoN Cutkwrw pw skdy ho[ plwsitk dy BWifAW qoN dwZ Aqy budbU htwaux leI qusIN isrky dw iesqymwl vI kr skdy ho[ ies leI quhwƒ pwxI ivc isrky ƒ imlw ky brqn auqy pw ky ku~J dyr leI Cfxw hovygw[ ku~J dyr bwAd ies ƒ rgV ky sw& kro[ Aijhw krn nwl quhwfy brqn qoN bdbU vI clI jwvygI Aqy nwl hI ieh cmkdwr vI
l~gygw[ blIc nwl qusIN kpiVAW ivc l~gy dwZ qW keI vwr htwey hoxgy, quhwƒ ieh jwx ky hYrwnI hovygI ik ies nwl qusIN plwsitk dy brqnW ivc l~gy dwZW qoN vI Cutkwrw pw skdy ho[ eynw hI nhIN ieh quhwfy iti&n ivcoN Awaux vwlI bdbU ƒ vI dUr krn ivc mdd krdw hY[ ies leI quhwƒ bs qrl klorIn blIc dw iesqymwl krnw hovygw[ Apxy BWifAW ƒ cmkwaux Aqy mihkwaux leI qusIN byikMg sofy dw shwrw lY skdy ho[ ies dy leI qusIN iek bwltI ivc grm pwxI Br lau Aqy ies ivc iqMn iqMn cmc byikMg sofw pw ky cMgI qrHW nwl imlw lau[ hux Apxy plwsitk dy BWifAW ƒ ies ivc pw ky r~K idau[ iDAwn rhy quhwfy brqn pUrI qrHW ies ivc fu~b jwvy[ A~Dy GMty bwAd ienHW BWifAW ƒ skr~br nwl rgV ky sw& pwxI nwl Do lau[
A~j sRI Akwl qKq dy jQydwr dy nwm ie~k mMg p~qr dy ky ApIl kIqI hY ik 15 AkqUbr ƒ aunHW iKlwP kIqI geI kwrvweI ’qy muV ivcwr kIqw jwvy Aqy jykr aunHW koloN Axjwxy iv~c Bu~l cu~k ho geI hovy qW iKmw kIqw jwvy[ ieh p~qr aunHW ny sRI Akwl qKq dy sk~qryq ivKy sONipAw hY[ aus qoN pihlW aunHW Akwl qKq ivKy m~Qw vI tyikAw[
Akwl qKq dy jQydwr dy nW sONpy gey p~qr iv~c aunHW ApIl kIqI hY ik auh gurU Gr ƒ smripq is~K hn Aqy hmySw hI sRI Akwl qKq ƒ smripq rhy hn, ies kr ky aunHW dy ies mwmly ƒ muV ivcwirAw jwvy Aqy jykr loV mihsUs kIqI jWdI hY qW auh Awpxw p~K vI dubwrw r~Kx leI iqAwr hn[ SRI Akwl qKq qoN pMj isMG swihbwn v~loN AkwlI AwgU vltohw ƒ 10 swl leI pwrtI qoN bwhr krn dy AwdyS kIqy gey sn ijs kwrn SRomxI AkwlI dl v~loN aunHW dI muFlI mYNbriSp vI Kqm kr id~qI geI sI[ AkwlI AwgU iKlwP ieh kwrvweI swbkw jQydwr igAwnI rGbIr isMG Aqy igAwnI hrpRIq isMG Awid v~loN kIqI geI sI[ sRI vltohw v~loN Awpxw
mwmlw muV ivcwrn dI ApIl aus vyly kIqI geI hY jdoN sRI Akwl qKq dy nvyN kwrjkwrI jQydwr igAwnI kuldIp isMG gVg~j v~loN pMQk eyky dw hOkw id~qw igAw hY Aqy swirAW ƒ ie~k mMc ’qy iek~Ty hox dw s~dw id~qw igAw hY[ aunHW ny hwl hI iv~c is~K pRcwrk sMq rxjIq isMG F~frIAW vwly ƒ vI pMQ iv~c Swiml kIqw hY Aqy bIqy k~lH muqvwjI jQydwr iDAwn isMG mMf ƒ vI iml ky Awey hn[
isqwrw aulJxW, muSiklW-pycIdgIAW vwlw, ies leI Awpxy Awp ƒ pMigAW-JmyilAW qoN bcw ky r~Ko[ArQ Aqy kwrobwrI dSw cMgI, koeI vI koiSS nw kro, ikauNik aus dy isry cVHn dI aumId nw hovygI, dovyN pqIpqnI iek-dUjy dy pRqI nwrwz idsxgy[
kuMB (22 jnvrI qoˆ 21 PrvrI)
isqwrw Awmdn vwlw, kwrobwrI tUirMg-plwinMg vI cMgw nqIjw dyvygI, s&lqw swQ dyvygI[fry-fry mn Aqy kmzor mnobl kr ky iksy vI koiSS ƒ A~gy vDwaux leI mn rwzI nw hovygw pr jnrl hwlwq AnukUl c~lxgy[
mIn (22 PrvrI qoˆ 21 mwrc)
srkwrI, gYr-srkwrI kMmW ’c s&lqw imlygI, SqrU vI Awp dI pkV hyT rihxgy pr suBwA ’c gu~sw bixAw rhygw[nwp-qol ky KwxwpIxw shI rhygw, ikauNik pyt dy ivgVx dw Kqrw rihx dw fr rhygw, koeI vI kMm jldbwzI nwl nw kro[
ihqyS Aqy rwcI dw frwauxI dunIAw iv~c pRvyS
sonI AYNtrtynmYNt tYlIivzn dw nvW frwauxw SoA ‘AwmI fwiknI’ kolkwqw dy rh~smeI vwqwvrn iv~c sY~t kIqw igAw hY[ ies frwauxI khwxI dy kyNdr iv~c AXwn rwey cODrI Aqy mIrw GoS hn, ijnHW dIAW BUimkw kRmvwr ihqyS Bwrdvwj Aqy rwcI Srmw ny inBweIAW hn[ AXwn AlOikk SkqIAW iv~c ivSvws nhIN r~Kdw, hwlWik auh ies iv~c ivSvws krnw SurU kr idMdw hY jdoN aus dy mn iv~c ie~k bdlw lYx vwlI Bwvnw AwauNdI hY[ dUjy pwsy, mIrw ie~k BolI, pr infr kuVI hY jo Awpxy Awp ƒ Awpxy pirvwr dI r~iKAk smJdI hY[ AwpxI BUimkw bwry ihqyS Bwrdvwj ny auqSwh nwl ikhw, ‘‘AXwn myrIAW ipClIAW iksy vI BUimkwvW qoN iblkul v~Krw hY[ frwauxy ipCokV Aqy ikrdwr dI Bwvnwqmk fUMGweI ies ƒ drSkW leI bhuq mnorMjk bxwauNdI hY[
AXwn Aqy mIrw dw irSqw AxikAwsy moV ’qy
SurU huMdw hY Aqy ijvyN-ijvyN khwxI A~gy vDdI hY, aunHW dy irSqy dI prK ies qrHW huMdI hY ijs dI aunHW iv~coN koeI klpnw vI nhIN kr skdw sI[ ieh ie~k qIbr, pr Pldwiek pRikirAw rhI hY Aqy mYN ies Xwqrw ƒ drSkW swhmxy pyS krn leI auqsuk hW[’’ Awpxy ikrdwr bwry g~l kridAW, rwcI Srmw kihMdI hY, ‘‘mIrw dI mwsUmIAq aus ƒ frwauxy SoA iv~c ie~k nvIN iksm dw ikrdwr bxwauNdI hY[ auh Awm frwauxI kuVI nhIN hY, pr hr cuxOqI dw bhwdrI nwl swhmxw krdI hY[ mIrw Aqy AXwn dy suBwA bhuq v~Kry hn Aqy ieh AMqr aunHW ivckwr bhuq swry AxikAwsy pl pYdw krdw hY[ ies ikrdwr ƒ inBwauxw vDIAw AnuBv hY Aqy mYN drSkW dy huMgwry qoN bhuq auqSwihq hW[
sudIp swihr dw ‘pirxIqI’ dw s&r
sudIp swihr jo klrz tIvI dy SoA ‘pirxIqI’ iv~c Awpxy pRdrSn nwl drSkW dw mnorMjn kr irhw hY, auh Awpxy s&r, krIAr dy ivklpW Aqy ie~k bhuq hI mukwbly vwly audXog iv~c ie~k Adwkwr hox dIAW hkIkqW bwry Ku~lH ky g~l krdw hY[ AdwkwrW dy BUimkwvW cuxn dy PYsly ’qy ivcwr krdy hoey, sudIp kihMdw hY, ‘‘AMq iv~c, svwl ieh hY ik kI Adwkwr isr& iv~qI kwrnW krky hI BUimkwvW cuxdy hn[ dyKo, hr iksy dy Awpxy iv~qI hwlwq Aqy izMmyvwrIAW huMdIAW hn – iblW dw Bugqwn krnw, Gr clwauxw Aqy siQrqw bxweI r~Kxw[ ieh AOKw hY, pr AMq iv~c quhwƒ audoN q~k jwrI r~Kxw pYNdw hY jdoN q~k quhwƒ kuJ Aijhw nhIN imldw jo quhwƒ s~cmu~c psMd hY[’’hwlWik, auh iv~qI XojnwbMdI Aqy vwDU AwmdnI sroq hox dI mh~qqw ’qy vI zor idMdw hY[ ‘‘iesy krky mYN hmySW kihMdw hW ik smwnWqr krIAr jW smwrt invyS bhuq mh~qvpUrn hn[ ieh quhwƒ AijhIAW BUimkwvW cuxn dI AwzwdI idMdy hn jo quhwƒ auqSwihq krdIAW hn Aqy isr& rozI-rotI kmwaux leI kMm krn leI mjbUr nhIN krdIAW[’’ aus dw mMnxw hY ik ies qrHW dI sur~iKAw AdwkwrW ƒ auh BUimkwvW inBwaux
dw mOkw idMdI hY ijnHW bwry auh s~cmu~c Bwvuk huMdy hn[ jdoN sudIp qoN pu~iCAw igAw ik aus ƒ kI pRyirq krdw hY, qW auh d~sdw hY, ‘‘ie~k Kws ibMdU qoN bwAd, pYsw ip~Cy rih jWdw hY[ Asl ienwm auh krnw hY jo qusIN psMd krdy ho[ mYN Awpxy Awp ƒ bhuq ^uSiksmq smJdw hW ik mYƒ AdwkwrI krn, v~K-v~K BUimkwvW inBwaux Aqy Awpxy Awp ƒ cuxOqI dyx dw mOkw imldw hY[ jdoN qusIN auh krdy ho jo quhwƒ psMd hY, qW ieh kdy vI kMm vrgw mihsUs nhIN huMdw[’’ drSkW qoN imlx vwlw ipAwr Aqy smrQn aus dI sB qoN v~fI pRwpqI hY[ auh kihMdw hY, ‘‘drSkW dw ipAwr Aqy smrQn bhuq vDIAw hY[ ieh mYƒ Awpxw sB qoN vDIAw dyx leI pRyirq krdw hY[’’ ieMfstrI dIAW muSklW ƒ svIkwr krdy hoey, auh mMndw hY ik AsvIkwr iksy vI Adwkwr dy s&r dw ie~k At~l ih~sw huMdw hY[ ‘‘AsvIkwr keI kwrnW krky huMdy hn, keI vwr qusIN BUimkw dy AnukUl nhIN huMdy, keI vwr iv~qI sOdy kMm nhIN krdy[ ieh Kyqr kmzor idl vwilAW leI nhIN hY[ quhwƒ bs ies ƒ hOlI-hOlI lYx Aqy A~gy vDx dy Xog hox dI loV hY[’’
is~Kx pRqI idRV eISw pwTk
fylI sop iv~c kMm krdy hoey AwpxI pVHweI ƒ jwrI r~Kxw iksy cuxOqI qoN G~t nhIN hY, pr eISw pwTk leI, ieh aus dI rutIn dw ih~sw hY[ eISw jo ik sn inE dy SoA ‘irSqoN sy bMDI gOrI’ iv~c gOrI dI BUimkw inBw rhI hY, nw isr& AwpxI AdwkwrI pRqI smripq hY, sgoN AwpxI pVHweI ƒ vI brwbr mh~qv idMdI hY[ aus dw mMnxw hY ik smW-swrxI BwvyN ikMnI vI ivAsq ikauN nw hovy, is~Kx dI pRikirAw kdy vI nhIN rukxI cwhIdI[ AwpxI in~jI Aqy pySyvr izMdgI ivckwr sMquln bxweI r~Kx bwry g~l kridAW, eISw kihMdI hY, ‘‘mYN 19 swlW dI hW Aqy hux AwpxI bIAY~s.sI. kr rhI hW[ AwpxI in~jI izMdgI Aqy pySyvr izMmyvwrIAW ƒ sMquilq krnw Awswn nhIN hY, pr mYN AnuSwsn Aqy jƒn dovW nwl sMquln bxwauxw is~iKAw hY[ ikauNik mYN AwpxI pVHweI dy nwl-nwl kMm kr rhI hW, mYN hmySW AwpxIAW ikqwbW sY~t ’qy Awpxy nwl r~KdI hW[ jdoN vI mYƒ SUitMg dy ivckwr kuJ KwlI smW imldw hY, mYN aus smyN ƒ pVHweI leI vrqdI hW[ ieh mYƒ myrI pVHweI dy rwh iv~c iksy vI cIz ƒ nhIN Awaux idMdw[ myrw mMnxw hY ik is~Kxw kdy vI nhIN rukxw cwhIdw, BwvyN izMdgI ikMnI vI ivAsq ikauN nw hovy[ igAwn pRqI myrw ipAwr mYƒ kMm krdy
rihx leI mjbUr krdw hY, BwvyN idn ruJyivAW
BrpUr hI ikauN nw hox[’’ eISw A~gy kihMdI hY, ‘‘mYN sOx qoN pihlW hr roz iksy vI ikqwb dy G~to-G~t 10 pMny pVHn dI Awdq bxwauNdI hW, BwvyN ieh myrI pVHweI nwl