dI AwriQkqw ƒ vDwaux leI kwrj krygI[ pRImIAr fyivf eIbI ny pRsqwivq AmrIkI twirP ƒ bIsI dy pirvwrW ‘qy is~Dw hmlw d~isAw hY Aqy ikhw hY ik ieh Kqrw jldI hI dUr hox vwlw nhIN[ hr mMqrI dI lVweI ies iv~c ie~k mh~qvpUrn BUimkw inBweygI[ ies kmytI v~loN jvwbI kwrvweI Aqy AmrIkI PYslw lYx vwilAW q~k phuMc krn leI iqMn nukwqI rxnIqI bxweI geI hY ijs qihq AmrIkI tYirPW dw jvwb sKqI nwl dyxw, AmrIkI PYslw lYx vwilAW q~k phuMc krnw, audXog Aqy kwimAW dy smrQn nwl bIsI dI AwriQkqw ƒ mjbUq krn vwly pRojYktW ivc qyzI ilAwauxw Aqy auqpwdW leI vpwrk bwzwrW ƒ iviBMn bxwauxw Swiml hY qW jo ibRitS kolMbIAw dy lok AmrIkI bwzwrW Aqy kwrobwrW ‘qy G~t inrBr hox[ kmytI dy pRDwn rvI kwhloN ny ikhw hY ik auh qy auhnW dy swQI kwimAW, kwrobwrIAW Aqy BweIcwrk AwgUAW nwl moFy nwl moFw lw ky lw ky kMm krngy[
vwiSMgtn-, AmrIkw dy gRih sur~iKAw ivBwg (fIAY~cAY~s) dy AiDkwrIAW ny gYr-kwƒnI prvwsIAW dI jWc krn leI
inaUXwrk Aqy inaU jrsI dy gurduAwirAW dw
dOrw krnw SurU kr id~qw hY[ ies ’qy ku~J is~K
jQybMdIAW ny s^q pRqIikirAw id~qI hY[ is~K jQybMdIAW ny AijhI kwrvweI ƒ Awpxy Drm dI piv~qrqw leI ^qrw d~isAw hY[ mMinAw jWdw hY ik is~K v~KvwdIAW dy nwl-nwl vYD dsqwvyzW qoN ibnW rih rhy ku~J prvwsI inaUXwrk Aqy inaU jrsI dy gurduAwirAW dI vrqoN krdy hn[ fonlf trMp v~loN AmrIkw dy 47vyN rwStrpqI vjoN shuM cu~kx dy kuJ GMitAW dy AMdr hI gRih sur~iKAw ivBwg dy kwrjkwrI sk~qr bYNjwimn hPmYn ny ie~k inrdyS iv~c iemIgRySn Aqy kstmz AYnPorsmYNt (AweIsIeI) Aqy kstmz qy srh~dI sur~iKAw (sIbIpI) lwgU krn vwlIAW kwrvweIAW leI joA bwiefn pRSwsn dy idSw-inrdySW ƒ r~d kr id~qw, jo AKOqI ‘sMvydnSIl’ KyqrW iv~c jW aunHW nyVy kwƒn lwgU krn sbMDI rukwvtW pYdw krdy hn[ ienHW ‘sMvydnSIl’ KyqrW iv~c gurduAwry
dy skUlW Aqy crcW iv~c luk nhIN skxgy[ trMp pRSwsn swfy bhwdr AiDkwrIAW dy h~Q nhIN bMnHygw Aqy aus ƒ Brosw hY ik AiDkwrI
Aijhy mwmilAW iv~c Awpxy ivvyk dI vrqoN krngy[’
‘is~K AmYrIkn lIgl ifPYNs AYNf AYjUkySn PMf’ (AY~seyAY~lfIAY~P) ny ie~k ibAwn iv~c ‘sMvydnSIl KyqrW’ ƒ inrDwrq krn vwly idSw-inrdySW ƒ r~d krn dy hukmW ’qy gMBIr icMqw pRgt kIqI hY[ sMsQw dI kwrjkwrI fwierYktr ikrn kOr
ig~l ny ikhw, ‘AsIN gRih sur~iKAw ivBwg dy sMvydnSIl KyqrW leI sur~iKAw Kqm krn
Aqy crc vrgy Dwrimk sQwn vI Swml hn[ gRih sur~iKAw ivBwg dy qrjmwn ny ikhw, ‘mulzm hux igR&qwrI qoN bcx leI AmrIkw
Aqy iPr gurduAwirAW vrgy Dwrimk sQwnW ƒ inSwnw bxwaux dy PYsly qoN bhuq icMqq hW[’ aunHW ikhw ik gurduAwry isr& pUjw sQwn nhIN, sgoN ieh Aihm BweIcwrk kyNdr hn[ AijhIAW kwrvweIAW Drm dI piv~qrqw leI
^qrw hn[
pMnw 1 dI bwkI... sYNtr klcrl ieslwimk fU ikaUbY~k dy pRDwn muhMmd lwbIdI ny ikhw ik mwry gey Aqy zKmI hoey lokW ƒ Xwd r~Kxw mh~qvpUrn hY Aqy nwl hI aus AxgihlI ƒ vI, ijs kwrn aunHW dy kql hoey[ aunHW ikhw ik golIbwrI qoN bwAd 50 qoN v~D muslmwn ikaUbYk sUby qoN EntwrIE cly gey pr audoN qoN BweIcwry iv~c qxwA dw p~Dr kw&I G~t igAw hY[ ikaUbYk istI dy myAr brUno mwrcYNf ny AwrmrI ivKy smwgm dOrwn styj ‘qy
leI AwsvMd rihx dI kwmnw kIqI[ kYnyfw dI ivSyS pRqIinDI AmIrw AYlGwvwbI ny vI smwgm ivc hwzrI lgvweI[ aunHW ikhw ik kYnyfIAn muslmwn keI swlW qoN AiDkwrIAW ƒ cyqwvnI dy rhy sn ik dyS iv~c vD rhI n&rq Aqy
ieslwmoPobIAw aunHW dI sur~iKAw Aqy qMdrusqI
leI ie~k ^qrw hY[ ijs ƒ ik 29 jnvrI dI Gtnw ny swibq kr id~qw[
siqgurU nwnk dyv jI dy is~K pMQ iv~c, auhnW dI rMg brMgI PulvwVI
sMprdwvW dy Awpo Awpxy rMg v~Ko v~K cmkx qW hI soBw vDdI hY[ BweI kwn isMG ricq mhwn koS iv~c ilKy hoey ƒ mYN ie~Qy pRsquq kr irhw hW[ *Bgq pMQI isrlyK hyT* “is~K m~q dw ie~k iPrkw jo bMnU ipSwvr Aqy fyrw iesmweIl KW iv~c pwieAw jWdw hY[ ies mq dy lok kyvl gurU gRMQ swihb ƒ Awpxw Drm pusqk mMndy hn, bRwhmxW qoN koeI krm nhIN krvwauNdy, murdy d~bdy hn[ kVwh pRSwd vrqwauNdy hn, SrwD nhIN krdy, CUq Cwq dy ivSvwsI nhIN[ idn iv~c CI vwrI gurbwxI dw pwT krdy hn[ gurU swihb A~gy ie~k smyN A~T vwr nmskwr krdy hn”[ *jy AYsIAW is~K sMprdwvW ƒ l~B ky AsIN auhnW ƒ is~K pRvwn krIey Aqy Awps iv~c iek~Ty ho jweIey qW is~K pMQ dI igxqI 50 kroV hY, do kroV nhI[* AmrIkw: ZYr-kwƒnI prvwsIAW dy dyS inkwly leI aufwxW SurU
vwiSMgtn, -fonlf trMp dy AmrIkw dy 47vyN rwStrpqI vjoN Ahudw sMBwlx dy isr& cwr idnW dy AMdr hI mulk ny POjI jhwzW dI vrqoN kridAW ZYr-kwƒnI prvwsIAW dy dyS inkwly leI aufwxW SurU kr id~qIAW hn[ r~iKAw ivBwg ny ikhw ik aus dy do jhwz lokW ƒ AmrIkw qoN guAwtymwlw lY ky gey hn[ vHweIt hwaUs dI pRY~s sk~qr kYroiln lyivt ny p~qrkwrW ƒ d~isAw ik trMp dIAW srh~dI nIqIAW kwrn pihlW hI 538 ZYr-kwƒnI prvwsIAW ƒ igR&qwr kIqw jw cu~kw hY Aqy swbkw rwStrpqI fvweIt AweIznhwvr mgroN pihlI vwr POjI jhwzW dI vrqoN krky dyS inkwly leI aufwxW SurU kIqIAW geIAW hn[ aunHW
‘AYks’ ’qy iliKAw, ‘‘dyS inkwly leI aufwxW SurU ho geIAW hn[ rwStrpqI trMp pUrI dunIAw ƒ s^q Aqy sp~St sunyhw dy rhy hn ik jy qusIN ZYr-kwƒnI qOr ’qy AmrIkw ’c dw^l huMdy ho qW quhwƒ gMBIr is~ty Bugqxy pYxgy[ ’’ auDr au~qrI kYroilnw ’c rwStrpqI fonlf trMp ny p~qrkwrW nwl g~lbwq kridAW ikhw ik dyS inkwly dw Aml vDIAw FMg nwl c~l irhw hY[ aunHW ikhw ik mwVy Aqy ^qrnwk AprwDIAW ƒ AmrIkw qoN bwhr k~iFAw jw irhw hY[ ies dOrwn kWgrsmYn gyb vwskueyz ny ikhw ik v~fy p~Dr ’qy lokW dy dyS inkwly nwl ArQcwry Aqy smwj ƒ nukswn phuMcygw[
srI, - fyrw iesmweIl KW Aqy bnU nwm dy ielwky, jo hux pwiksqwn iv~c hY[ auQy kdI ie~k “Bgq pMQI” nwm dI gurU nwnk nwm lyvw is~K sMprdwey huMdI sI[ pqw nhIN, hux hYgI hY ik nhIN[ bhuqy is~KW ny qW, Bgq pMQI is~K sMprdwie dw kdI nwm vI nhIN suixAw[ ieh sMprdw dy bwry mhwn koS iv~coN kuJ vyrvw imilAw hY[ jy iksy vI is~K ƒ ies sMprdwey bwry jW iehnW dy pYrokwrW bwry koeI jwxkwrI hovy qW AwpW ƒ auh jwxkwrI Awps iv~c sWJI krnI cwhIdI hY[ Aqy, auhnW nwl sMprk vI krnw cwhIdw hY[ Bgq pMQI sMprdwey ƒ swƒ ieh vI idRV krvwauxw cwhIdw hY ik qusIN AwpxIAW prMprwvW, ijvyN dIAW hYgIAW hn, ausy qrHW hI r~Ko[ ikauN ik, siqgurU nwnk dyv jI dy is~K pMQ iv~c, auhnW dI rMg brMgI PulvwVI hY[ ies krky swrIAW
srI kOSl tmYnwivs pwrk iv~c PIlf hwkI leI nvyN isMQYitk trP vwsqy $3.9M dy kMntrYkt ‘qy vot krygI qIjw mYdwn Awaux nwl srI knyfw dw ieklOqw Sihr bx jwvygw, ij~Qy ieko jgHw ‘qy iqMn pwxI ADwrq smripq hwkI PIlf hoxgy
srI, bI.sI. - AwauNdy somvwr dI rYgUlr kONsl mIitMg dOrwn, srI istI kwauNisl inaUtn iv~c 12601 - 64 AYvyinaU ivKy siQq tmYnwivs pwrk iv~c ie~k nvyN isMQYitk trP dy inrmwx leI $3.9M dw Tykw dyx leI vot krygI[ ieh kimaUintI pwrk, srI iv~c PIlf hwkI leI ie~k pRmu~K h~b vjoN ivksq ho irhw hY[ ies pRojYkt dw mksd PIlf hwkI tUrnwmYNtW leI mOjUdw shUlqW iv~c vwDw krnw hY[ srI dy myAr brYNfw lOk ny ikhw, “tmYnwivs pwrk ivKy qIjy isMQYitk hwkI mYdwn dw joV nw isr& swfy BweIcwry dy Kyf
siqkwrXog hY[ ieh kihxw hY AmrIkI sYnyt dI ivdyS sMbMD kmytI dy cyArmYn jymz irS dw[ ieh Sbd aunHW ny kYnyfw dI trMp dy tYirP DmkI dy jvwb iv~c AYlwnI geI 1.3 iblIAn fwlr dI srh~dI Xojnw qoN bwAd khy hn[ aunHW ikhw ik srh~d sur~iKAw dovW dySW leI ie~k qrjIh hoxI cwhIdI hY Aqy aunHW ƒ aumId hY ik kYnyfw v~loN au~qr v~l inrMqr invyS dyKx ƒ imlygw[ d~s dyeIey ik Etwvw ny dsMbr iv~c srh~dI sur~iKAw Xojnw dw vwAdw kIqw sI jdoN trMp ny kYnyfw Aqy mYksIko ‘qy 25 pRqISq tYirP dw
AYlwn kIqw sI[ trMp ny Awpxy pihly idn
ifaUtIAW lwgU nhIN kIqIAW, ijvyN ik aunHW ny krn dw vwAdw kIqw sI, pr aunHW ny vwrvwr suJwA id~qw hY ik tYirP 1 PrvrI ƒ Aw skdy hn[ pr ieh sp~St nhIN hY ik kI aus qrIk dw koeI mh~qv hY[ trMp dI kwrjkwrI kwrvweI kihMdI hY ik kYnyfw nwl AmrIkI vpwr Aqy srh~dI sur~iKAw bwry ie~k irport
ApRYl q~k Awaux dI sMBwvnw hY[ kYnyfw dy jnqk sur~iKAw mMqrI fyivf
mYkigMtI ny ikhw ik kYnyfw srh~d bwry AmrIkI
icMqwvW ƒ dUr krn leI keI moricAW ‘qy zor dy irhw hY[ aunHW ikhw ik ieh ie~k bhuq mzbUq srh~d hY[ ieh 150 swlW dy sbMDW iv~c ivkisq hoeI hY[ aunHW ikhw ik aunHW ƒ
l~gdw hY ik swfy AmrIkI sihXogI vI iehI
ivcwr r~Kdy hn[
Canada Tent House
AweI sI[ mYN ie~Qy jo kuJ vI hwsl kIqw hY, auh s^q imhnq Aqy ie~Cw kwrn hY Aqy nwl hI kYnyfw ie~k mhwn dyS hY[ aunHW ny kYnyfw iv~c v~fI igxqI iv~c BwrqI prvwsIAW dy m~dynzr Bwrq Aqy kYnyfw drimAwn sbMDW ƒ mzbUq krn dI mh~qqw ’qy zor id~qw[ aunHW ikhw ik kYnyfw
fw. rUbI F~lw ny loVINdy kwgzwq jmHW krvw ky AiDkwrq qOr ‘qy kYnyfw dy Agly pRDwn mMqrI Aqy ilbrl pwrtI dy nyqw bxn dI dOV iv~c pRvyS kr ilAw hY[ F~lw ny iqMn vwr sMsd mYNbr vjoN cuxI geI BwrqI mUl dI pihlI AOrq vjoN ieiqhws ricAw hY Aqy hux auh pihlI kwlI kYnyfIAn pRDwn mMqrI bxn dw tIcw r~K rhI hY[ Awpxy kwgzwq jmHW krwaux bwry bolidAW, ausny ikhw: “jdoN myrI mMmI 1972 iv~c kYnyfw Aw geI sI, qW ausny kdy soicAw vI nhIN sI ik ausdI DI ie~k idn kYnyfw dI pRDwn mMqrI bxn dI dOV iv~c hovygI[ AwpxI izMdgI dw izAwdwqr smW jnqk syvw iv~c smripq krn qoN bwAd, mYN AwpxI pwrtI Aqy Awpxy dyS pRqI bhuq Bwvuk hW[“ mYƒ kYnyfIAnW leI
ƒ AmrIkw dy tYirP dy pRBwv ƒ G~t krn leI Bwrq smyq hor dySW nwl juVnw cwhIdw hY[ 14 swl dI aumr iv~c Swml hoey rUbI 14 swl dI aumr qoN hI ilbrl pwrtI nwl kMm kr rhI hY[ ausdI lIfriSp muihMm ilbrl pwrtI Aqy kYnyfw dy punr inrmwx ‘qy kyNdirq hY[ aunHW dw nwArw hY-’kYnyfw dI vwpsI hux SurU hovygI[‘ rUbI ny ikhw ik auh ie~k pRqIXogI ArQivvsQw bxwauxw cwhuMdI hY jo kwrobwr, au~dmIAW Aqy nOjvwnW dw smrQn krdI hY[ ausny ikhw ik auh AMqrrwStrI mMc ‘qy kYnyfw dI swK ƒ bhwl krnw cwhuMdI hY[ rUbIF~lwAiDkwrqqOr‘qy kYnyfwdyAglypRDwnmMqrIAqy ilbrl pwrtI dy nyqw bxn dI dOV iv~c hoeI Swml
KVHy hox Aqy kYnyfw leI lVn dI aumId hY[ nyqw dy qOr ‘qy, mYN pwrtI ƒ mYNbrW dy h~QW iv~c vwps ilAwvWgw Aqy kYnyfIAnW ƒ drpyS cuxOqIAW dy ivhwrk h~lW dy nwl iesƒ kyNdr iv~c vwps ilAwvWgw[ jykr qusIN ie~k Aijhy nyqw qoN Asl bdlwA cwhuMdy ho jo mOjUdw pRSwsn nwl juiVAw nhIN hY Aqy ijs kol isstm ƒ ihlwaux dI smr~Qw hY, qW ilbrl pwrtI iv~c Swml hovo Aqy myry nwl juVo[ pRDwn mMqrI hox dy nwqy, mYN kYnyfIAnW Aqy kYnyfw dI Gr Aqy ivSv p~Dr ‘qy sPlqw ƒ XkInI bxwaux leI ie~k ivkws Aqy KuShwlI eyjMfw lwgU krWgw[ kYnyfw dI vwpsI hux SurU huMdI hY[“ F~lw dw jnm Aqy pwlx-poSx ivnIpYg, mYnItobw iv~c hoieAw sI, Aqy pihlW brYNptn, EntwrIE dI rweIifMg iv~c cuixAw igAw sI[ auh ie~k svY-inrimq kwrobwrI AOrq Aqy au~dmI hY, ijsƒ hwl hI iv~c swl dI mihlw hotlIAr dw purskwr id~qw igAw hY[ auh kwieropRYkitk dI fwktr vI hY[ ilbrl pwrtI dy cox inXmW dy qihq, 14 swl qoN v~D aumr dw koeI vI kYnyfIAn nwgirk 27 jnvrI qoN pihlW vot pwaux leI rijstr kr skdw hY[ ilbrl pwrtI dy Agly nyqw Aqy kYnyfw dy pRDwn mMqrI dw AYlwn 9 mwrc ƒ kIqw jwvygw[
A~j,
dy id~qy twrgt qoN vI A~gy inkl cu~ky hn [ sUbweI hukm dy pihly Cy mhIinAW iv~c, srI ny 2,567 nY~t nvyN hwaUisMg XUint sPlqw pUrvk iqAwr kIqy hn Aqy 10,096 XUintW dI pRikirAw A~gy vDweI hY, ijs iv~c pRmu~K qOr ‘qy rIzoinMg kMfISnl pRvwngIAW qoN ielwvw iblifMg primt Aqy hwaUsplYks ifvYlpmYNt primt pRikirAw
Swml hn[ ieh s&lqw Sihr ƒ jUn 2029 q~k 27,256 nvyN XUintW dy pMj swlW dy tIcy ƒ pUrw krn iv~c shweI hovygI[ myAr bRYNfw lOk ny ikhw, “swƒ mwx hY ik
“AsIN ssqI Aqy phuMc muqwbk hwaUisMg vDwaux leI hr koiSs kr rhy hW, pr ieh hor vI mh~qvpUrx hY ik sUbw srkwr swfI v~D rhI kimaUntI ƒ sihXog dyx leI lwzmI ienPRwstRkcr iv~c vI invyS kry[ ieh zrUrI hY ik nvyN GrW Aqy vsnIkW ƒ sihXog dyx leI FukvyN skUl, tRWizt Aqy ishq syvwvW hox, qW jo kimaUntI ƒ loNVIdIAW shUlqW id~qIAW jw skx[“ srI iv~c bhuq swry hwaUisMg XUint ifvYlpmYNt pRvwngIAW Aqy auswrI pRikirAw dy v~K-v~K pVwA iv~c hn[ ies smyN, rIzoinMg kMfISnl pRvwngIAW nwl 44,300 qoN v~D XUint inrmwx dI aufIk iv~c hn jdik 13,700 qoN v~D XUint, ijnHW leI iblifMg primt jwrI kIqy gey hn, auswrI dy Agly pVwvW iv~c hn[ ifvYlpmYNt tws@k Pors dy cyAr kONslr
pRdIp kUnr Anuswr, “srI istI v~D rhI kimaUntI dy ihswb nwl GrW dI mMg pUrI krn leI keI qrW dy hMbly mwr rhI hY [ swfI tws@k Pors, ivkws pRikirAwvW ƒ hor sucwrU bxwaux Aqy kuSlqwvW ƒ vDwaux leI rxnIqIAW qy kyNidRq hY [
stYkhol@frs nwl rL kMm krky, AsIN isrP GrW dy tIicAW ƒ pUrw krn dw Xqn nhIN kr rhy, blik ieh vI XkInI bxwaux dI koiSs kr rhy hW ik ieh swry vsnIkW vwsqy rihx leI vDIAw QW bxI rhy”[ ipCly swl dy dOrwn, srI ny hwaUisMg pRwjYktW dIAW pRvwngIAW Aqy ivkws ƒ qyz krn leI 25 qoN v~D suDwr kIqy hn[ jo smW -sImW Gtwaux, iesƒ vDyry kwrgr bxwaux Aqy ifvYlpmYNt kimaUntI dw sihXog dyx ‘qy kyNidRq hn qW jo, hwaUisMg qyzI nwl muh~eIAw krvweI jw sky[ kuJ mu~K suDwr iv~c Swml hn: mltI-PYmlI hwaUisMg leI jldI KudweI: ie~k pwielt pRogrwm SurU kIqw igAw hY, jo rIzoinMg Aqy ivkws primt jwrI krn qoN pihlW KudweI iblifMg primt jwrI krn dI AwigAw idMdw hY, ijs nwl nvyN GrW dI iqAwrI iv~c shwieqw imlygI[ hwaUsplYks ifvYlpmYNt primt ƒ suKwlw bxwauxw: mltI XUint hwaUisMg dI primt pRikirAw ƒ suKwlw bxwaux dy nwl, PIs ‘c ktOqI kr, CyqI pRvwngI dyxw [ifvYlpmYNt Aqy primt pRvwngI dw smW Gtwauxw: swrIAW mu~K ifvYlpmYNt leI primt tweImlweIn iv~c G~to G~t 30% kmI dw twrgt lwgU kIqw[ieMsYNitv pRogrwm: rYipf tRWizt Aqy nwn -mwrkIt rYNtl hwaUisMg pRogrwm SurU kIqy gey[ ifvYlpmYNt twsk Pors: kONsl ny Sihr dI ivkws Aqy primt pRikirAw dI jWc krn
Aqy kONsl ƒ suDwrW Aqy suJwvW dyx leI ie~k nvIN twsk Pors ƒ mnzUrI id~qI[ ienHW suDwrW dI pUrI sUcI bwry jwxn leI ie~Qy kil~k kro[
KrId dI gwrMtI idMdw kwƒn bxwaux, ikswnW mzdUrW dI krzw mukqI Aqy id~lI morcy dIAW mMnIAW mMgW ƒ lwgU krn dI mMg kIqI[
AmrIkw ƒ “nukswn” phuMcwauNdy hn ikauNik aunHW ny cIn, Bwrq Aqy bRwzIl ƒ au~c tYks vwly dyS ikhw sI[ vHweIt hwaUs ny ikhw ik AwpxI Pon kwl dOrwn dovW nyqwvW ny modI dy AmrIkw dOry dI Xojnw ’qy vI crcw kIqI[ eyAr Pors vn ’qy
svwr p~qrkwrW nwl g~lbwq dOrwn trMp ƒ pu~iCAw igAw ik kI auh (modI) gYr-kwƒnI pRvwsIAW ƒ lYx leI sihmq hoey sn[
22 jnvrI dw hI vwikAw hY ik rznIS kumwr nwm dw 80 swlw bzurg luiDAwxy dy Puhwrw cOk nzdIk sImYtrI rof ‘qy pwrk dy bwhr ArD-byhoSI dI hwlq iv`c ibmwr ipAw sI[ iesdI dI hwlq ieMnI qrsXog sI ik iF`foN Bu`Ky, qn ‘qyy mYl nwly Bry hoey k`pVyy, au~prNo srdI qy ibmwrI nwl qVP irhw sI Aqyy k`piVAW iv`c hI ml-mUqr kIqw hoieAw sI [ au~QoN lMG rhI pUUjw nwm dI lVkI nUM ies nUM dyK ky qrs AwieAw Aqy aus ny srwBw ipMf dy nzdIk bxy gurU Amr dws Apwhj AwSrm ivKy Pon kIqw [ AwSrm dy PwaUNfr fw. nOrMg isMG mWgt Pon suxky qurMq hI mrIz nUM lYx leI luiDAwxy phuMc gey[ au~Qy jw ky mrIz nUM cu`k kyy AwSrm dI vYn iv`c pwieAw, mOky qy bxdI mYfIkl shwieqw id`qI Aqy iPr AwSrm ivKy lY Awey[ AwSrm iv`c phuMcx qoN bwAd syvwdwrW v`loN ies nUM ieSnwn krvwieAw igAw, pRSwdwpwxI CkwieAw igAw [ jdoN kuJ hoS AweI qW ies nwl g`l-bwq kIqI geI[ iesny d`isAw ik ieh jMmU dw rihx vwlw hY, ds swl dI aumr iv`c hI GroN inkl AwieAw sI[ mwqwipqw dI mOq ho geI, BYx Brw dw ku`J pqw nhI[ bcpn AMimRqsr dIAW sVkW qy rotI-pwxI mMg ky bIiqAw[ iPr GuMmdw-GuMmwaudW kwnHpur inkl igAw, au~Qy 24 swl tr`k clw ky gujwrw krdw irhw[ ie`k idn Acwnk A`K iv`c s`t l`g geI qy ielwj leI luiDAwxy Aw igAw, ielwj krvwieAw Aqy ie`Qy hI rih ky tYgor ngr iv`c irkSw clwieAw, vytr dw kMm vI kIqw[ pr ijMdgI iv`c kwmXwb nhI ho sikAw bs sVkW qy ruLx jogw hI rih igAw[ hux qkrIbn 7-8 mhInIAW qoN ibmwrI ny Gyr ilAw Aqy kMm krn dI ihMmq nw rhI, mMg ky Kwx leI mjbUuur ho igAw [ mYN kdy fMfI suvwmI mMidr dy bwhr qy kdy pwrkW dy bwhr sON ky gujwrw krdw sI[ hux ieh Awaux vwlI ijMdgI
srwBw AwSrm iv`c bqIq krygw[ ie`Qy iesnMU mYfIkl shwieqw, mMjw-ibsqrw Aqy jrUrq dw swrw smwn muh`eIAw krvwieAw jwvygw qW jo Awaux vwlI ijMdgI vDIAw bqIq kr sky[ ies sMsQw dy bwnI pI.ey.XU. dy irt. pRo&Ysr fw. nOrMg isMG mWgt Aqy pRDwn crn isMG dy d`sx muqwbk gurU Amr dws Apwhj AwSrm iv`c do sO (200) dy krIb idmwgI sMquln guAw cu`ky Aqy hor ibmwrIAw nwl pIVq lwvwrs-byGr mrIz rihMdy hn ijnHW iv`c bhuq swry mrIz pUrI qrW su`D-bu`D nw hox krky k`piVAW iv`c hI ml-mUqr krdy hn[ AwSrm vloN kIqI jw rhI ieh byimswl qy inrsvwrQ syvw gurUu dIAW sMgqW dy sihXog nwl hI c`l rhI hY[ AwSrm bwry hor jwxkwrI leI sMprk: mobwiel 95018-42506; 95018-42505.
AMimRqsr, kYnyfw vwsI SrDwlU pirvwr v~loN hirmMdr swihb dy srovr iv~c swP sPweI leI sunihrI ikSqI gurU Gr ƒ Byt kIqI geI hY, jo ies vyly ie~Qy iK~c dw kyNdr bxI hoeI hY[ SrDwlU pirvwr gurjIq isMG, aus dy Brw mndIp isMG qy mwqw mlkIq kOr Kwlsw v~loN ieh ikSqI ShId bwbw dIp isMG dy jnm idvs mOky hirmMdr swihb dy pRbMDkW ƒ Byt kIqI geI[ izkrXog hY ik hirmMdr swihb dy srovr iv~c if~gIAW Pu~l p~qIAW Awid dI swP sPweI leI pihlW vI syvwdwr v~loN ikSqI dI vrqoN kIqI jWdI hY[ ies rwhIN auh jwlI dI vrqoN krky AijhIAW Pu~l p~qIAW ƒ bwhr k~Fdy hn Aqy srovr ƒ swP suQrw r~Kx dw Xqn krdy hn[ hux ies dI QW hirmMdr swihb dy srovr iv~c sunihrI ikSqI qYrdI nzr Aw rhI hY[ mndIp isMG ny d~isAw ik byVI qy Dwq dI vrqoN leI ivigAwink isDWq muqwbk pwlxw kIqI geI hY qW jo ies dw pwxI iv~c sMquln bixAw rhy[ ies ’qy lgpg 200 ik~lo ip~ql dIAW cwdrW dI vrqoN kIqI geI hY[ hirmMdr swihb dy mu~K mYnyjr BgvMq isMG DMgyVw ny
d~isAw ik gurU Gr nqmsqk hox AwauNdy SrDwlUAW dI SrDw dI koeI Qwh nhIN hY[ aunHW ikhw ik SrDwlU pirvwr ny gurU Gr leI sunihry rMg dI byVI Byt kIqI hY[ AMimRqsr dy ipE pu~qr dI joVI ny bxweI ikSqI\ gurU Gr nqmsqk hox AwauNdy kYnyfw vwsI SrDwlU gurjIq isMG dy mn iv~c srovr leI sunihrI ikSqI Byt krn dw ivcwr AwieAw sI ,ijs ƒ AMimRqsr dy guris~K kwrIgr ipE pu~qr dI joVI ny hkIkq iv~c bdilAw[ sunihrI rMgq vwlI l~kV dI bxI ies ikSqI dy au~pr ip~ql dIAW cwdrW ƒ iPt kIqw igAw hY Aqy ies ƒ sunihrI ikSqI dI id~K id~qI geI hY[
cMfIgVH, (jsivMdr cImw): pMjwb kWgrs dy pRDwn AmirMdr isMG rwjw viVMg dI AgvweI hyT kWgrsIAW dy v&d ny A~j cMfIgVH ivc pMjwb dy rwjpwl gulwb cMd ktwrIAw nwl mulwkwq kIqI[ ies dOrwn kWgrsIAW dy v&d ny AMimRqsr iv~c myAr dI cox dOrwn sUbw srkwr v~loN lokqMqr dw Gwx krn sbMDI rwjpwl ƒ jwxU krvwieAw[ aunHW rwjpwl ƒ mMg p~qr sONpidAW AMimRqsr dy myAr dI cox jmhUrI FMg nwl dubwrw krvwaux dI mMg kIqI[ ies mOky pMjwb kWgrs dy sInIAr AwgU qy ivroDI iDr dy AwgU pRqwp isMG bwjvw, EpI sonI, gurjIq isMG AOjlw, iqRpq rwijMdr bwjvw qy Aruxw cODrI mOjUd sn[ rwjw viVMg ny p~qrkwrW nwl g~lbwq kridAW ikhw ik AMimRqsr ngr ingm dy ku~l 85 vwrfW
iv~coN kWgrs pwrtI ny 41 vwrfW iv~c ij~q hwsl kIqI hY[ ies qoN ielwvw kWgrs pwrtI ƒ cwr hor kONslrW dw vI smrQn pRwpq sI pr Awm AwdmI pwrtI (Awp) dI AgvweI vwlI pMjwb srkwr ny lokqMqr dy buinAwdI isDWqW dw Gwx kridAW au~Qy ‘Awp’ dw myAr kwbz krvw id~qw[ ‘Awp’ ny pRSwskI dKlAMdwzI nwl s~qw dI durvrqoN kridAW hyrwPyrI kIqI ijs i^lw& kWgrs pwrtI v~loN Awvwz bulMd kIqI jwvygI[ ivroDI iDr dy AwgU pRqwp isMG bwjvw ny ikhw ik pMjwb dI ‘Awp’ srkwr ny myAr coxW ’c srkwrI mSInrI dI durvrqoN kIqI hY[ mIitMg iv~c ih~sw lYx vwly kuJ kONslrW dy GrW ’qy pulIs AiDkwrIAW ny Cwpy mwry qW ik aunHW ƒ prySwn kIqw jw sky[
luiDAwxw(jsivMdr cImw): izlHw sRI &qihgVH swihb qoN lok sBw mYNbr fwktr Amr isMG ny dwAvw kIqw hY ik ShId krqwr isMG srwBw kOmWqrI hvweI A~fw hlvwrw qoN hvweI aufwxW SurU krn leI eyAr ieMfIAw, ivsqwrw qy ieMfIgo smyq hor eyArlweInz nwl g~lbwq jwrI hY[
hwl dI GVI eyAr ieMfIAw ny hI hvweI aufwxW SurU krn leI hwmI BrI hY Aqy ies sbMDI mu~FlI AzmwieS pUrI ho cu~kI hY[ aunHW aumId zwihr kIqI ik hor eyArlweInW vI hvweI aufwxW leI sihmqI dy dyxgIAW[ fw. Amr isMG ny bIqy idn hvweI A~fy dw inrIKx krn leI dOry dOrwn ieh dwAvw vI kIqw ik jld hI hvweI A~fy nwl juVy ivBwgW dy AiDkwrIAW
dI au~c-p~DrI mIitMg bulweI jwvygI[ fw. Amr isMG ny hvweI A~fy dy inrmwx iv~c l~gI kMpnI isnrjI ieMfIAw pRweIvyt ilmitf Aqy kbIr ien&rwstRkcr dy AiDkwrIAW qoN jwxkwrI pRwpq krn qoN bwAd d~isAw ik hvweI A~fy nwl sMprk vDwaux leI, id~lI-jMmU-ktVw AYkspRY~s-vyA nwl vI joiVAw jwvygw[ aunHW d~isAw ik ies bwry hwl hI iv~c aunHW dI kyNdrI sVk AwvwjweI mMqrI iniqn gfkrI nwl mulwkwq hoeI sI[ lok sBw mYNbr fw. Amr isMG ny ikhw ik auh swhnyvwl Aqy hlvwrw hvweI A~fw ivkws kmytI dy cyArmYn hn Aqy pMjwb pRdyS kWgrs kmytI dy pRDwn AmirMdr isMG rwjw viVMg aupcyArmYn hn[
Drmkot(jsivMdr cImw): -gxqMqr idvs mOky sRI drbwr swihb AMimRqsr dy cOigrdy nyVy bxI hYrItyj strIt iv~c fw. AMbyfkr dy bu~q dI byAdbI krn vwly nOjvwn AwkwS dy Drmkot nwl ipCokV dy Kulwsy qoN bwAd sQwnk pulIs pRSwsn aus dw pulIs irkwrf GoKx l~g ipAw hY[ sQwnk Qwxy dy muKI jiqMdr isMG ny A~j mulzm AwkwS dy Gr jw ky pirvwr qoN pu~C-pVqwl kIqI[ pulIs dy Ku&IAw ivMg ny vI swry vyrvy pRwpq krky srkwr ƒ Byj id~qy hn[ jwxkwrI muqwbk ieh nOjvwn ie~QoN dI cu~Gw bsqI dw rihx vwlw hY Aqy ieh cwr BYx-Brw hn[ aukq nOjvwn AwkwS dy nwnky bu~GIpurw mogw iv~c hn[ ies leI auh izAwdwqr AwpxI nwnI pws hI rihMdw irhw hY[ ieh bwrHvIN pws krn qoN bwAd rozI-rotI
leI dubeI clw igAw sI[ kuJ smW pihlW hI dubeI qoN prq ky AMimRqsr iv~c ikrwey dy mkwn ’c rih irhw sI[ auh dubeI jwx qoN pihlW klIn Syv sI[ auh cwr mhIny pihlW hI is~KI bwxy ivc priqAw sI[ aus dy ipqw mzdUrI krdy hn Aqy mwqw lokW dy GrW iv~c kMm krdI hY[ BYx dw ivAwh qoN bwAd qlwk ho igAw sI Aqy A~j k~lH auh dubeI rih rhI hY[ pirvwr grIb Aqy AnusUicq jwqI nwl sbMDq hY[ pirvwr ƒ bIqy dI Gtnw dw soSl mIfIAw qy ^brW qoN bwAd l~gw hY[ ausdI mwqw muqwbk cwr swl pihlW dubeI jwx qoN bwAd AwkwS aunHW ƒ kdy vI nhIN imilAw[ aus dy Aijhw krn dy mksd qoN vI pirvwr pUrI qrHW Axjwx hY[
pMjwbIAW dw nwiek du~lw B~tI
du~lw B~tI pMjwb dI zrKyz zmIn ’qy pYdw hoieAw ie~k Aijhw nwbr sI ijs dI bhwdrI dy ik~sy pUry pMjwb iv~c mShUr hoey[ lohVI dw iqEhwr vI du~lw B~tI dI Xwd iv~c mnwieAw jWdw hY[ du~lw B~tI dw jnm 16vIN SqwbdI iv~c izlHw hwiPzwbwd (hux pwiksqwn iv~c) dI qihsIl ipMfI B~tIAw qoN kuJ ku dUrI ’qy dirAw cnwb dy iknwry v~sy ipMf
cUck dy nyVy bdr dy mukwm ’qy hoieAw[ du~ly B~tI dw pUrw nW rwey Abdu~lw B~tI sI, pr du~ly B~tI dI mW l~DI Aqy aus dy kbIly vwly aus ƒ ipAwr nwl du~lw kih ky bulwauNdy sn[ iehI nW A~gy c~l ky pMjwb dy ieiqhws dy pMinAW ’qy sunihrI A~KrW nwl iliKAw igAw[ du~ly dy ipqw dw nW &rId B~tI Aqy dwdy dw nW sWdl B~tI aur& ibjl Kwn B~tI sI[ sWdl bwr dirAw rwvI qy cnwb dw ivckwrlw ielwkw hY ijs dw nW du~ly dy dwdy sWdl B~tI dy nW ’qy mShUr hoieAw ij~Qy hkUmq vI B~tI rwjpUq kbIly dy lokW dI hI c~ldI sI[ auh Awpxy ielwky ’qy iksy bwhrI hmlwvr ƒ brdwSq nhIN krdy sn[ ieh auh smW sI jdoN ihMdosqwn ’qy muZlW dw rwj sI[ AwpxI DrqI Aqy kwSqkwr ZrIb mzlUm lokW dy h~kW leI muZlW nwl t~kr lYx bdly du~ly dy ipE Aqy dwdy ƒ muZl hwkmW ny lwhOr ’c
PWsI dy ky ShId kr id~qw[ aunHW dI ShIdI qoN bwAd du~lw B~tI vI Awpxy ipEdwdy vWg ZrIb mzlUmW dy h~kW leI muZl bwdSwh Akbr dI hkUmq nwl t~kr
lYNdw irhw qy AKIr muZl
bwdSwh Akbr ny du~lw B~tI
ƒ kYd kr ky 26 mwrc 1589
eIsvI ƒ lwhOr dy id~lI
drvwzy dy nzdIk PWsI dy ky
ShId kr id~qw[
du~lw B~tI pMjwbI sUrbIr
XoDw qy pMjwbIAW dI AxK qy ZYrq dw pRqIk sI[ du~ly dI bhwdrI dy AnykW ik~sy Aqy khwxIAW mShUr hoey[ AnykW kvIAW ny du~ly dIAW vwrW ilKIAW ijnHW
ƒ pMjwb dy lgBg hr lok gwiek ny gwieAw[ pMjwbI iPlm snAq dy keI nwmvr iPlmswzW ny du~ly B~tI dI jIvnI ƒ prdy ’qy auqwirAw[ AwzwdI qoN pihlW qy bwAd iv~c du~lw B~tI dy jIvn ’qy AnykW iPlmW bxIAW[ pMjwbI iPlm snAq ny Awpxy SurUAwqI swlW iv~c hI ies XoDy dI vIr gwQw ƒ prdy ’qy auqwr id~qw sI[ 1940 iv~c du~lw B~tI ’qy pihlI iPlm kmlw mUvIton ilmitf, lwhOr dy bYnr hyT ‘du~lw B~tI’ bxweI geI jo 26 AprYl 1940 ƒ irlIz hoeI[ rUp ky. SorI dI inrdySnw hyT bxI ies iPlm dw sMgIq pMifq goibMd rwm ny id~qw Aqy gIqkwr sn AzIz kSmIrI Aqy AY~P.fI. Sr&[ ies iPlm iv~c kul 8 gIq Swml kIqy gey sn, ijnHW ƒ AwvwzW id~qIAW sn E.pI. neIAr, SmSwd byZm, sqIS b~qrw, aumrwjIAw byZm Aqy rSIdw byZm ny[ ies iPlm iv~c du~lw B~tI dw ikrdwr Adwkwr AY~m.fI. B~tI Aqy du~ly dI pRyimkw nUrW dw ikrdwr mShUr Adwkwrw rwignI v~loN Adw kIqw
newtondentures@gmail.com
igAw sI[ vMf qoN bwAd 1956 iv~c lihMdy pMjwb dI lwhOr iPlm snAq v~loN du~lw B~tI dy ik~sy ’qy ‘du~lw B~tI’ nW dI iPlm bxweI geI[ AYvrinaU ipkcrz dy bYnr hyT bxI ies iPlm dw inrmwqw Awgw jI. ey. gu~l sI Aqy inrdySk sI AY~m.AY~s. fwr[ iPlm dw sMgIq jI. ey. icSqI v~loN iqAwr kIqw igAw sI[ ies iPlm dw sMgIq bhuq mkbUl hoieAw sI[ mun~vr sulqwnw dI Awvwz iv~c gwieAw gIq ‘vwsqw eI r~b dw qUM jweIN vy kbUqrw’ ny mkbUlIAq dy swry irkwrf qoV id~qy sn[ iPlm iv~c suprstwr suDIr Aqy sbIhw Kwnm ny Aihm ikrdwr Adw kIqy sn[ 6 jnvrI 1956 ƒ pRdriSq hoeI ies iPlm ny irkwrf qoV sPlqw hwsl kIqI qy vMf qoN bwAd ieh pwiksqwn iv~c bxn vwlI pihlI suprih~t iPlm sI[ ies iPlm dI kwmXwbI qoN hoeI kmweI nwl lwhOr dw mShUr iPlm stUfIE AYvrinaU bxwieAw igAw sI[ swl 1966 iv~c cVHdy pMjwb iv~c ie~k vwr iPr du~ly B~tI dI izMdgI ƒ iPlmI prdy ’qy auqwirAw igAw[ SMkr mUvIz bMby dy bYnr hyT inrmwqw bldyv Awr. JINgx v~loN pMjwbI iPlm ‘du~lw B~tI’ bxweI geI[ mShUr inrdySk rwj kumwr kohlI dI inrdySnw iv~c bxI ies iPlm dw sMgIqkwr AY~s. mdn sI[ gIqkwr vrmw milk dy ilKy gIqW ƒ AwvwzW id~qIAW sn muhMmd rPI, SmSwd byZm, sumn kilAwxpur Aqy mihMdr kpUr ny[ ies iPlm iv~c du~lw B~tI dw ikrdwr mShUr pihlvwn Aqy Adwkwr dwrw isMG ny Aqy du~ly dI pRyimkw nUrW dw ikrdwr inSI ny Adw kIqw sI[ swl 1968 iv~c lihMdy pMjwb dy mShUr Adwkwr Aqy iPlmswz AYjwz durwnI v~loN sMgIq ipkcrz dy bYnr hyT iPlm bxweI geI ‘du~lw hYdrI’[ muhMmd AmIn dI inrdySnw iv~c bxI ies iPlm dw sMgIqkwr sI s&dr husYn[ Kvwzw prvyz dy ilKy gIqW ƒ AwvwzW id~qIAW sn nUrjhW Aqy ierIn pRvIn v~loN[ ies iPlm iv~c du~lw B~tI dw ikrdwr AYjwz durwnI, nUrW dw ikrdwr iPrdos byZm Aqy hYdrI dw ikrdwr iekbwl hsn v~loN Adw kIqw igAw sI[ swl 1984 iv~c ie~k vwr iPr AYvrinaU ipkcrz, lwhOr dy bYnr hyT du~lw B~tI dI lok dwsqwn ƒ iPlmI prdy ’qy auqwridAW pMjwbI iPlm bxweI ‘du~lw B~tI’ geI[ 7 sqMbr 1984 ƒ irlIz hoeI ies iPlm dw inrdySk sI vhId fwr Aqy inrmwqw sI AY~s. ey. gu~l[ ies iPlm iv~c suprstwr XUs& Kwn ny du~lw B~tI Aqy AMjUmn ny nUrW dw ikrdwr Adw kIqw sI[ ies iPlm ƒ drSkW dw BrBUr ipAwr imilAw qy ieh iPlm suprih~t swbq hoeI[ ibhqrIn sMgIq nwl iSMgwrI ies iPlm dy gIq lokW ƒ byh~d psMd Awey ijnHW iv~c nUrjhW dI Awvwz iv~c do gIq sn[ pMjwbI iPlm snAq ny 2016 iv~c ‘du~lw B~tI’ nW dI iPlm bxweI[ 10 jUn 2016 ƒ irlIz hoeI ies iPlm iv~c mu~K BUimkw Adwkwr bInU iF~loN v~loN inBweI geI sI[ ies iPlm iv~c nwiek ƒ Awpxy bwp dy kql dw bdlw lYNdy ivKwieAw igAw qy iPlm dI SurUAwq iv~c ieh iliKAw igAw ik ieh iPlm du~lw B~tI dy jIvn qoN pRyirq hY[ byS~k ies iPlm dw nW du~lw B~tI r~iKAw igAw, pr ies iPlm dI khwxI Aqy Asl du~lw B~tI dI dwsqwn iv~c koeI myl nzr nhIN AwauNdw[ so ies iPlm ƒ pMjwbI nwiek du~lw B~tI dI dwsqwn ’qy bxI iPlm nhIN ikhw jw skdw[
jOhn Abrwihm ny ividAwrQIAW ƒ niSAW qoN dUr rihx leI pRyirAw
muMbeI:bOlIvu~f Adwkwr jOhn Abrwihm ny ividAwrQIAW ƒ niSAW qoN dUr rihx dw sunyhw id~qw hY[ aus ny bu~Dvwr ƒ ie~Qy niSAW i^lw& jwgrUkqw muihMm qihq krvwey smwgm iv~c ih~sw ilAw[ niSAW dy ^wqmy
muMbeI:bOlIvu~f Adwkwr ABY idEl dI iPlm ‘bn it~kI’ dw globl pRImIAr 36vyN pwm sipRMgz ieMtrnYSnl iPlm PYstIvl (pIAY~sAweIAY~PAY~P) kYlIPornIAw iv~c kIqw igAw[ ies iPlm dy inrmwqw mnIS mlhoqrw hn jdoNik inrdySn Prwz AwirP AMswrI ny kIqw hY[ ies bwry g~lbwq kridAW Adwkwr idEl ny ikhw ik sikRpt pVHidAW hI aus ƒ ‘bn it~kI’ psMd Aw geI sI[ ies dI khwxI aus ƒ byh~d psMd AweI ^wskr ieh ie~k ipE-pu~q duAwly GuMmdI hY[ aus ny ikhw ik AsIN AijhI dunIAW iv~c rihMdy hW ij~Qy nPrq BrI hoeI pr ieh iPlm ipAwr dI bwq pwauNdI hY[ Adwkwr ny ikhw zrUrI nhIN hr khwxI koeI ivSyS sunyhw dyvy pr cMgI khwxI hmySw hW-p~KI sunyhw idMdI hY Aqy aus iv~coN ieh kudrqI qrIky nwl Awpxy Awp hI bwhr AwauNdw hY[ aus ny ikhw ik ies iPlm iv~c vI Prwz dy inrdySn iv~c Aijhw hI hoieAw hY[ ies mOky g~lbwq kridAW inrdySn Prwz ny ikhw ik iPlm ‘bn it~kI’ aus leI byh~d ^ws hY[ aus ny ikhw ik ieh irSiqAW vwlw ipAwr Aqy hmdrdI iblkul ausy qrHW hY
leI ie~Qy ‘fr~g PRI PwrAYvr nvI muMbeI’ muihMm SurU kIqI geI hY[ ies dOrwn bolidAW Adwkwr ny ividAwrQIAW ƒ ikhw ik auh
AwpxI izMdgI ’c AnuSwsn ƒ kwiem r~KidAW Awpxy dosqW qy horW leI audwhrn bxn[ ies dOrwn sMboDn kridAW Adwkwr ny ikhw ik aus ny A~j iksy nSy ƒ h~Q nhIN lwieAw hY[ aus ny nw kdy Srwb pIqI hY, nw isgrt Aqy nw hI ho iksy qrHW dy nSy dI vrqoN kIqI hY[ aus ny ikhw ik myrI izMdgI ’c sB qoN Aihm AnuSwsn hY ijs dI pwlxw kr ky mYN dUijAW leI audwhrn bx skdw hW[ aus ny ikhw ik auh ie~Qy koeI bhuqw lMbw
BwSx nhIN dyvygw bs sB ƒ ieh sunyhw zrUr dyvygw ik niSAW qoN rihq izMdgI ijaUNidAW Awpxy mulk dy cMgy nwgirk bixAw jwvy[ Adwkwr ny niSAW i^lw& iv~FI muihMm leI mu~K mMqrI Aqy pulIs kimSnr ƒ vDweI id~qI hY[ Adwkwr ies qoN pihlW hwl hI iv~c iPlm ‘vydw’ iv~c nzr AwieAw sI[
ijvyN aus dy bcpn iv~c aus dI mW v~loN
Aijhw hI isKwieAw igAw sI[ inrmwqw mnIS mlhoqrw ny ikhw ik aus ny khwxI
pVHidAW hI ieh iPlm bxwaux bwry &Yslw kr ilAw sI[ ies iv~c Adwkwr idEl qoN ielwvw Sbwnw AwzmI, zInq Amwn, nuSrq BrUcw Aqy rohn pRIq isMG vI nzr Awauxgy[
AnIqw dyvgn dw nwm lYNidAW hI swfy idmwZ iv~c aus dI bwkmwl AdwkwrI au~Brn l~gdI hY[ rMgmMc qoN AwpxI AdwkwrI dw s&r SurU krn vwlI ies Adwkwrw ny ij~Qy rMgmMc dy Kyqr iv~c AwpxI AdwkwrI dy JMfy g~fy, au~Qy auh pMjwbI iPlm jgq zrIey lokW dy idlW iv~c auqr cu~kI hY[ aus ny hr qrHW dy ikrdwr inBw ky drSkW ’qy Aim~t Cwp C~fI hY[ jlMDr dUrdrSn dy lVIvwr ‘pMcxI’ qoN surKIAW iv~c AweI ieh Adwkwrw A~j pMjwbI iPlmW dI pMcxI bxI hoeI nzr AwauNdI hY[ aus dI AdwkwrI nwl sjI hoeI hr pMjwbI iPlm drSkW ’qy Aim~t pRBwv C~fdI hY[ aus dw kihxw hY ik auh hr ikrdwr ƒ Awpxy AMdr mihsUs krky iPr ies ƒ AwpxI AdwkwrI iv~c pyS krdI hY[ ienHW iv~c mW, cwcI, qweIN dy K~ty im~Ty suBwA vwly ikrdwrW dy nwl nwl kwmyfI Aqy kuJ v~Kry ikrdwr vI Swml hn[ iehI kwrn hY ik aus ƒ pMjwbI isnymw dI byby vI ikhw jwx l~g ipAw hY[ AnIqw dw jnm AMimRqsr ivKy hoieAw sI, pr A~j auh pUry pMjwbIAW dI mnBwauNdI Adwkwrw hY[ aus ƒ skUl dI pVHweI dOrwn hI s~iBAwcwrk pRogrwmW iv~c ih~sw lYxw cMgw l~gdw sI, pr kdy soicAw nhIN sI ik ies Kyqr iv~c hI kwmXwbI imlygI[ jdoN auh AwpxI AY~l.AY~l.bI. dI pVHweI kr rhI sI qW dosqW dy kihx ’qy AnIqw ny pihlI vwr aunHW nwl QIeytr iv~c ih~sw ilAw, ij~Qy aus dI AdwkwrI ƒ psMd kIqw igAw[ ieh hI auh GVI sI ijs ny aus AMdr QIeytr krn dI hor ie~Cw pYdw kr id~qI[ QIeytr v~l hoey JukwA nwl aus ny AY~l.AY~l.bI. dI pVHweI A~D ivckwr hI C~f id~qI Aqy AdwkwrI dw p~kw rwh PV ilAw[ QIeytr kridAW hI aus dI mulwkwq
QIeytr dy mShUr Adwkwr qy klwkwr hrdIp ig~l nwl hoeI qy 1992 iv~c aunHW ny iml ky QIeytr krnw SurU kr id~qw[ hrdIp ig~l hux aus dw hmsPræ hY[ aunHW dovW v~loN bxwey gey ‘id QIeytr prsnz’ gru~p v~loN AnykW nu~kV nwtk qy styj plyA kIqy gey[ ies qoN bwAd aus ƒ ‘hkIm qwrw cMd’ (fIfI pMjwbI) nW dy lVIvwr nwl tIvI ’qy Awaux dw mOkw imilAw[ iPr ‘pMcxI’, ‘lorI’ Awid lVIvwrW nwl auh A~gy vDdI geI[ pMjwbI isnymw iv~c aus dI SurUAwq b~bU mwn nwl iPlm ‘hSr’ qoN hoeI ijs iv~c aus v~loN inBwey cwcI dy ikrdwr ƒ drSkW v~loN bhuq psMd kIqw igAw[ ies qoN bwAd aus ny ip~Cy muV ky nhIN dyiKAw qy ‘lv pMjwb’, ‘Pyr mwmlw gVbV’, ‘pRopr ptolw’, ‘AMgryz’, ‘bMbUkwt’, ‘j~t AYNf jUlIAt’, ‘j~t AYNf jUlIAt 2’, ‘T~g lweIP’, ‘kpqwn’, ‘muMifAW qoN bc ky rihxw’, ‘in~kw zYldwr’, ‘mMjy ibsqry’, ‘r~b dw ryfIE’, ‘CVw’, ‘imstr AYNf imisz 420 irtrn’, ‘nIN mYN s~s ku~txI’, ‘klI jotw’ Awid qoN ielwvw ‘Xmlw pglw dIvwnw Agyn’ (ihMdI) iPlmW iv~c mW Aqy shwiek BUimkwvW inBw ky AwpxI AdwkwrI dy jOhr ivKwey[ aus dI bkwml AdwkwrI ny aus ƒ keI mwx-snmwn vI idvwey ijnHW nwl aus dI AdwkwrI pRqI izMmyvwrI hor vI gihrI huMdI geI[ AnIqw dyvgn dw ipCokV gYr iPlmI hY, pr auh Awpxw ^ud dw pRofkSn hwaUs vI sQwipq krn dI cwhvwn hY[ AdwkwrI ƒ ie~k v~Kry mukwm ’qy phuMcwauxw hI aus dI sPlqw dw rwz hY[ Swlw! iPlmW iv~c Awpxy SlwGwXog s&r nwl auh pMjwbI drSkW ƒ AwpxI AdwkwrI dy v~K v~K rMg idKwauNdI rhy[
leI iqAwr hn[ eISw mwlvIAw SoA iv~c lvlI dI BUimkw inBw rhI hY[ aus ny ikhw, ‘‘auh bhuq hI swdI Aqy is~DI kuVI hY jo AwpxI izMdgI dI SurUAwq qoN hI isr& ie~k ivAkqI ƒ
ipAwr krdI hY Aqy auh ivAkqI aus dI nwnI hY, ies leI nwnI Aqy lvlI dI joVI sB qoN au~pr hY, pr mYN lvlI qoN iblkul v~KrI hW[’’ eISw ny ieh vI Kulwsw kIqw ik drSkW ƒ lvlI Aqy lolw ivckwr bhuq hI v~KrI iksm
dw irSqw dyKx ƒ imlygw – ie~k mW-DI dI
joVI jo iek~Ty nhIN rih rhI Aqy ie~k Awm
mW-DI dI joVI qoN iblkul v~KrI hY[ aus ny
ikhw, “ipAwr qoN ibnW pihlI mW-DI dI joVI, pr hOlI-hOlI quhwƒ pqw l~g jwvygw ik Asl
sspYNs kI hY[’’ Awpxy sih-Adwkwr iniKl
Kurwnw nwl Awpxy sbMD bwry g~l kridAW, aus
ny ikhw ik auh aus dw bhuq cMgw dosq bx
igAw hY[ mYƒ l~gdw hY ik ieh pwglpn hox vwlw hY ikauNik kYmry ’qy Aqy kYmry