དབུ་མའི་ལམ་ནི།
རྒྱ་ནག་མི ་དམངས་སྤྱི་མཐུ ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་
ཀྱི ་སྒྲོམ་གཞི འི་ནང་ཁྲིམས་མཐུ ན་གྱི ་ཐོབ་ཐང་ཡོ ད་
པའི་བོད་རི གས་ཡོ ངས་ལ་མི ་རི གས་ས་གནས་རང་
སྐྱོང ་གི ་ གནས་བབ་ཚད་ལྡན ་མི ང་དོན ་མཚུ ང ས་པ་ ཞི ག་དགོས།
བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་བཀའ་ཤག་གི ས།
TIBETAN NEWS བོད་ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༧ རེས་གཟའ་ལྷག་པ།
བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༤༤ རབ་བྱུང་རི ་ཟླའི་མེ་བྱ་ལོ། ལོ་ ༡ ཨང༌། ༡༩
3rd May 2017
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
Vol. 1 Issue 19 Price Rs. 1
ུ ་ཤེས་ཡོ ན་ལམ་ལུགས་ནང་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ ༸གོང་ས་མཆོག་གི ས་དེང་དས སླབོ ་ཚན་འཇོག་སྟངས་ཐད་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།
སྟབས་བདེ་ སྐྱི ད ་ཀྱི ་ རྩ་བ་ནང་གི ་ རི ན ་ཐང་
པོའི་རི ན་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་མཁན་དེ་
ཆགས་ཡོ ད། དེར་བརྟེན་ད་ཆ་ང་ཚོ འ་ི རེ་བ་
བརྩོན་བྱེད་པ་བརྒྱུ ད་འགྲོ་བ་མི འི་ལྷན་སྐྱེས་ ཆ་ཆོ ས་དང་ཤེ ས་ཡོ ན་གཉིས་ལམ་སོ ་སོ ར་
ཀྱང་དེང ་དུས ་ཤེ ས ་ཡོ ན ་ལམ་ལུ ག ས་ནང་
བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་བརྒྱུ ད་གཞི ་རྩའི་མི འི་
ཆེ ན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ས་དེང་དུས་ཤེས་ཡོ ན་
པ་ཞི ག་ཡི ན་པ་ར་སྤྲོད་ཐུ བ་ཡོ ད། ངོས་
རྒྱུ ད་དང་འབལ ྲེ ་བའི་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ།
ལམ་ལུགས་ནང་འགྲོ་བ་མི འི་ནང་གི ་གཤི ས་
ཆོག་ཤེས། བཟོད་བསྲན་སོགས་གོང་མཐོར་
ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རང་བཞི ན་དེ་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་
ནང་གི ་གཤི ས་རྒྱུ ད་དང་འབྲེལ་བའི་བཟང་
ཀྱིས་གནས་ཚུལ་དེ་གོ་མ་ཐག་ང་ཚོ ས་འབད་ གཙོ ་བོ་ཆོ ས ་ཕྱོགས་ཐོག་ནས་ཡི ན་ཡང་ད་
ences
གོང་མཐོར་སྤལ ེ ་དགོས་པ་གཅི ག་མཚུ ངས་ རྒྱག་ས་ནི་ཤེས་ཡོ ན་ཁོ་ན་ལས་མེད།
འོན་
འགྲོ་བ་མི འི་ནང་གི ་གཤི ས་རྒྱུ ད་དང་འབྲེལ་
བའི་བཟང་པོའི་རི ན་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་
གཏོང ་ཆེ ད ་རྒྱ་གར་གྱི ་ ཉམས་ཞི བ་བསྟི་
གནས་ཁང་
ཨོ ་ལྡ་ི ཤ་ས་གནས་སྐབས་ ༩ པའི་ས་འཐུ ས་ དམ་འབུལ་ལེགས་གྲུབ།
ཡོ ད། སྲོལ་རྒྱུན་འགྲོ་སྟངས་ལྟར་བྱས་ན་
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་
༢༧ ཉིན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་
གནས་ཚུལ་སྙངི ་བསྡས ུ །
རྒྱུ འི་ཐད་མ་འདང་པའི་ཆ་ཞི ག་ཡོ ད་པ་ཚན་
Tata Institute of Social Sci-
རི ག་པ་དང་ཤེས་ཡོ ན་ཉམས་ཞི བ་པ།
སོགས་ཀྱིས་གཙོས་ཤེས་ཡོ ན་བསྟི་
དེ་
གནས་ཁང་ཁག་གཅི ག་གི ་འགན་འཛི ན་ལྷན་
བཞི ན་སྤྱི་ཚོ གས་ཞབས་ཞུ་བ་སོགས་ཀྱི་མྱོང་
གོང་གི ་གནད་དོན་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་སྦྱངས་
ཚོ ས་ཚོ གས་པ་འདི་བཙུགས་ནས་དེང་དུས་
ཚོ ར་གཅིག་མཚུངས་བྱུང་ཡོ ད་སྟབས། ང་
ཚོ གས་ཀྱི་ཚོ གས་མི ་རྣམས་ལ་མཇལ་ཁ་དང་
ཤེ ས ་ཡོ ན ་ལམ་ལུ ག ས་ནང་རི ས་མེ ད ་ཀྱི ་
བཤད་མཛད་སྐབ ས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དོན །
ང་ཚོ ་འདིར་སྐད་ཆ་འདྲ་ཆགས་པོ་ཤོད་རྒྱུའི་
ཆེད་དུ་འཛོ མས་པ་མ་རེད།
ཕྱི་དངོས་པོ་
ཀྱི་བཟང་པོའི་རི ན་ཐང་དེ་དག་གོང་མཐོར་
ཕྱེ་ནས་འགྲོ་བཞི ན་ཡོ ད།
ི ་ནང་ འཛམ་གླང
འཛུ གས་སྐྲུན་ཡར་རྒྱས་ཇི་ཙམ་མཐོན་པོར་
གཏོང ་ཐུ བ་པ་འདུག ་བསམ་པའི ་ ངེས ་པ་ མི ་འབོར་ཐེར་འབུམ་བདུན་ཡོ ད་ཁོངས་ནས་
བཏང་རྒྱུས་མཚོ ན་ང་ཚོ ་འགྲོ་བ་མི ་ལ་དཀའ་
ལམ་ལུ ག ས་ནང་དུ་ ནང་གཤི ས་རྒྱུ ད་དང་ མེ ད ་སྟབས་ཆོ ས ་ལུ ག ས་གཞི ་ རྩར་བཟུ ང་
ཡོ ད། འོན་ཀྱང་བཟང་ཕྱོགས་ནས་རེ་
ཤོད་མཁན་ཉུ ང་ཉུ ང་རེད། བྱམས་བརྩེ་ ཐེར་འབུམ་གཅིག་ལ་སྙབོ ་ཐབས་བྲལ། ཁོང་
སོན་ཐུ བ་ཡོ ད་ཀྱང་མི ་ཕན་ཚུ ན་གསོད་རེས་
ངལ་མང་དག་ཅི ག་མུ ་མཐུ ད་འཕྲད་བཞི ན་
བ་བརྒྱབ་ས་ཡོ ད ་པ་ནི ་ ཚན་རི ག་པ་ཚོ ས ་
སྔར་ལྷག་རྙདེ ་བྱུང་།
དེང་དུས་ཤེས་ཡོ ན་ ཐེར ་འབུ མ ་གཅི ག ་ཙམ་ཆོ ས ་ལ་ཡི ད་ཆེ ས ་
འབྲེལ་བའི་བཟང་པོའི་རི ན་ཐང་སྐརོ ་སྐད་ཆ་ ནས་བཟང་སྤྱོད ་སྤལ ེ ་དགོ ས ་ན་མི ་འབོར ་
བརྗོད་སྐབས་སྤྱིར་བཏང་ལྟ་བུར་བརྩི་བཞི ན་ ཚོ འ ང་འགྲོ་ བ་མི ་རི ག ས་གཅི ག ་གྱུ ར ་ཡི ན་
བཟང་སྤདྱོ ་གོང་མཐོར་ཇི་ལྟར་གཏོང་དགོས་ པའི་ཐད་སླབོ ་ཚན་ཞི ག་གཏན་འབེབས་ཡོ ང་
ཐབས་བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད། རི ན་ཐང་དེ་
དག་ང་ཚོ འི་སེམས་ཚོ ར་དང་འབྲེལ་བ་ཡོ ད་ སྟབས་བླའོ ི་རྣམ་གཞག་དང་བྱེད་ལས་སྐར ོ ་
གོ་རགྟོ ས་སྤལ ེ ་ཐུ བ་པ་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་
ཆེན་པོ་རེད།
སྩལ་ཡོ ད།།
ཅེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་
དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་རྒྱ་གར་རི ག་གཞུང་བླནོ ་ཆེན་མཆོག་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ པ་སླ ར ་གསོ ་ དང་མི ་ཉམས་རྒྱུ ན་འཛི ན་ ༢༦
ཉིན་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་ ཡོ ང ་སླད ་གོ ་ བསྡུར ་ལྷུ ག་པོ་ གནང་བ་དང་
སེང་ྒེ མཆོག་གི ས་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི འི་ཤཱསྟ་ྲི བྷ་ཝན་ སྦྲགས། དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི ས་
ཞེས ་པའི ་ ནང་ཕེབ ས་ནས་རྒྱ་གར་གྱི ་ རི ག ་ སྐུ་ཞབས་མ་ཧཱེཤརྨ་མཆོ ག་ལ་ཉེ་ལམ་ཕྱི ་ཟླ་ གཞུང་བླནོ ་ཆེན་སྐ་ུ ཞབས་མ་ཧཱེཤརྨ་
hesh Sharma
Ma-
མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་
གནང་འདུག མཇལ་འཕྲད་སྐབས་བོད་
གསུམ་པའི་ནང་རྒྱལ་པོའ་ི ཁབ་
Rajgir
ཏུ ་
༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་
དེར་སྐུ་ཞབས་མ་ཧཱེཤརྨ་མཆོ ག་གི ས་གནད་ མ་
Richard Verma
མཆོག་དང་ཨ་རི འ་ི
དོན་དེ་དག་ཐོག་ངེས་པར་དུ་དགོངས་བཞེས་ ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེའ་ི ལས་རོགས་ཟུར་པ་ གནང་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་གནང་འདུག
དཔལ་
Biswal
Nisha
མཆོག རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་ཕྱི་
ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་ལྡ་ི ལི ར་བཞུ གས་རི ང་ སྲིད་བླནོ ་ཆེན་གཞོན་པ་
M. J. Akbar མཆོག
རྒྱ་གར་གྱི ་ གནད་ཡོ ད ་མི ་སྣ་དང་མཁས་ རྒྱ་གར་མེ་འཁོར་བླནོ ་ཆེན་སྐ་ུ ཞབས་སུ་རེཤ་
སྐུ་ མག ནྲོ ་གཙོ ་ བར་གདན་ཞུ ས ་ཀྱི ས ་རྒྱལ་
མི འི་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་ཆོ ས་རི ག་ལས་ཁུངས་ སྤྱིའི་ནང་པའི་ལྷན་ཚོ གས་ལམ་ལྷངོ ་ལྡན་པའི་ དང་རྒྱ་གར་དབུ ས ་གཞུ ང ་གི ་ རི ག ་གཞུ ང ་
ངང་བསྐངོ ས་ཚོ གས་གནང་ཐུ བ་པར་ལེགས་
དམ་ཟབ་ཡོ ང ་སླད ་ལས་གཞི ་ ཇི ་ ལྟར ་སྤལ ེ ་
གར་ནང་གི ་བོད་པའི་དགོན་སྡ་ེ ཁག་གི ་ད་ལྟའ་ི
སྐབ ས་དེར ་ཆོ ས ་རི ག ་ལས་ཁུ ང ས་ཀྱི ་ དྲུ ང ་
ཁག ༢༦༢ ནང་སླབོ ་གཉེར་གནང་བཞིན་
ལས་བསྟན་འཛི ན་ཟླ་སྒྲོན་ལགས་རྣམ་གཉིས་
བཙུན་མ་གྲངས་ ༦༠༠༠ ལྷག་ཡོ ད་པའི་
ལྷན ་ཁང་གཉིས ་དབར་འབ ལ ྲེ ་བ་སྔར ་ལྷག ་ གསོལ་བསྔགས་བརདྗོ ་ཞུས་པ་མ་ཟད། དགོས ་མི ན ་སྐར ོ ་བཀའ་བསྡུར ་གནང་ཡོ ད ། གནས་སྟངས་སྐརོ ་ངོ་སྤདྲོ ་དང་།
འཕར་ཀརྨ་དགྲ་འདུལ ་ལགས་དང་དྲུ ང ་ ལྷན་བཅར་ཞུས།
དེ་ཡང་དཔལ་ལྡན་སྲིད་
སྐྱོང ་མཆོ ག ་དང་རྒྱ་གར་རི ག ་གཞུ ང ་བླནོ ་
ཚོ གས་བརྡ་གསལ་བསྒྲགས།
༄༅། །བཙན་བྱོལ་བོད་མི འ་ི བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ ཚན་བཞི ་བཅུ་པ་ནང་གསལ་ལྟར། སྐབས་ ༡༦ བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་གས ྲོ ་ཚོ གས་ ཚོ གས་དུས་བཞི ་པ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡༩ རེས་གཟའ་མི ག་དམར་ནས་ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༢༨ རེས་གཟའ་ཕུར་བུ་བར་ལས་དུས་ཉིན་གྲངས་ དགུ འི ་ རི ང་བཞུ ག ས་སྒ ར ་སྤྱི ་ ལྷ ན ་གྲོས ་ཚོ གས་ ཀྱི ་ ཚོ ག ས་ཁང་དུ་ ཚུ ག ས་གཏན་འཁེལ ་སོ ང ་ན། ཚོ གས་མི ་རྣམས་དུས་ཐོག་ཚོ གས་བཅར་ཐོག་སྤྱི ་ འཐུ ས་རྣམ་པས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡༨ ཉིན་ཚོ གས་དྲུང་ལས་ཁུངས་སུ ་ངོ་བཅར་ཐོ་འགོད་ འབུལ་གནང་དགོས་བཅས་ཀྱི་ཚོ གས་བརྡ་གསལ་ བསྒྲགས་སུ ། ཚོ གས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ནས་ཕྱི་ ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༧ ལ་ ཕུལ།། སྲི་ཞུ འི ་ ལས་བ ྱེད ་ཁག་གཅི ག ་ལ་བོད ་ཨི ན་གཙོ ་ གྱུར་རྩིས་འབྲེལ་སོགས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་ དབུ་འཛུ གས་གནང་བ།
རྒྱ་
དགོན་སྡ་ེ
པའི་དགེ་འདུན་པ་གྲངས་ ༣༥༠༠༠ དང་
ཁོངས་ནས་བརྒྱ་ཆ་ ༦༧་༥ ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་ རི ་རྒྱུ ད་ཀྱི་རྒྱ་གར་མི ་སེར་ཡི ན་སྐརོ ་ངོ་སྤྲོད་
དབང་ཁག་གཅིག་མཇལ་འཕྲད་དང་། ལྷག་ པྲ་བུ་
པར་
India Foundation Dialogue
ཞེས་
རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་ པའི ་ བགྲོ་ གླ ངེ ་ཚོ ག ས་འདུར ་མགྲོན ་འབོད ་
ཆེ ན ་རྣམ་གཉིས ་ཀྱི ས ་འཕགས་བོད ་གཉིས ་
ཞུས་པ་མ་ཟད།
དང་དཔལ་ནཱ་ལེ ནྡྲའི་ཆོ ས་བརྒྱུ ད་གཞི ་རྩར་ བཟུ ང་བའི ་ བོད ་བརྒྱུ ད་ནང་བསྟན་ཉམས་
འགྱུ ར ་རོ ག ས་རམ་གང་མང་གནང་སྐྱོང ་ བགྲོ་ གླ ང ེ ་དེར ་དེ་ སྔ འི ་ རྒྱ་གར་ ཡོ ང་བའི་འབོད་སྐལ ུ ་ཡང་ཞུས་འདུག སྐབས་ ནང་གི ་ཨ་རི འི་གཞུང་ཚབ་པ་སྐ་ུ ཞབས་ཝར་
དབར་གནའ་དེང་གི ་རི ག་གཞུང་འབྲེལ་ལམ་
༄༅། །ལྷ་ོ ཕྱོགས་བོད་མི འ་ི ས་གནས་ཁྲིམས་ཞི བ་ ཁང་གི ་ ཁྲིམ ས་ཞི བ ་པ་བསྟན་འཛི ན་མཁྱེན ་རབ་ ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧།༠༤།༢༡ ཉིན་ཨོ ་ལྡ་ི ཤ་ ི ་གཞི ས་ཆགས་ཀྱི་སྐབས་དགུ ་པའི་ ཕུན་ཚོ གས་གླང འདེམས་ཐོན་འཐུ ས་མི ་གྲངས་ ༡༥ ནས་ཚོ གས་ མི ་ ༡༣ དང་། དེ་དག་གི ་ཁོངས་ནས་ཚོ གས་ གཙོ ་ཚེ ་རི ང་ཕུན་ཚོ གས་ལགས་དང་ཚོ གས་གཞོན་ སངས་རྒྱས་ར ་ྡོ ར ྗེ་ ལགས་བཅས་ཀྱི ་ ལས་འཁུ ར ་ དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་ལེ གས་གྲུབ་བྱུང་འདུག ས་འཐུ ས་དམ་འབུལ་གྱི་བྱེད་སྒ་ོ དང་སྟབས་བསྟུན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༠ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ ཆུ་ཚོ ད་ ༡༠ ཐོག་ས་གནས་ཁྲིམས་ཞི བ་པས་ཨོ ་ལྡ་ི ཤ་ས་གནས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མདུན་ཐང་དུ་མི ་མང་ ༡༠༠ ཙམ་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མི འ་ི ཁྲིམས་ལུགས་ དབང་འཛི ན་གྱི་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། བཙན་བྱོལ་ བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི ་དང་། བཅའ་ ཁྲིམས་དགོངས་དོན་མང་གཙོ འི་ཀ་བ་གསུ མ་སོ ་ སོའ་ི འགན་དབང་དང་། སྤྱི་མང་གཏུ ག་བཤེར་ ྲི ས་ཡི ག་གི ་གཏུ ག་བཤེར་ འག་ྲོ ལུ གས་རྩ་འཛི ན་ཁམ བྱ་རི མ། ཁྲིམས་ཁོངས་ཁྱབ་ཚད། ཨོ ་ལྡ་ི ཤ་ཕུན་ ི ་གཞི ས་ཆགས་སུ ་ཡོ ད་པའི་བཙན་བལ ཚོ གས་གླང ྱོ ་ བོད་མི འི་ཁྲིམས་དང་ལམ་ལུ གས་ཀྱི ་ཁྲིམས་རྩོད་ པ་ངོ་སྤྲོད། འཕྲལ་སེལ་ཁ་མཆུ་ཞུ་གཏུ ག་བྱ་ཡུ ལ་ ནས་ཁ་མཆུ ་ ཞུ ་ སྦྱོར ་གནང་ཕྱོག ས་སོ ག ས་ཀྱི ་ གོ་ རྟོགས་སྤལེ ་བ་དང་། སྐབས་མཚམས་དྲི་བ་ལ་ལན་ འདེབས་གནང་འདུག་པ་བཅས།།
ལས་འཆར་བརྒྱུ ད་དགོན་སྡ་ེ ཁག་ལ་མཐུ ན་ ལྟར་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག
Suresh Prabhu
ཕེབས་ཡོ ད།
མཆོག་སོགས་
ལྡ་ི ལི ་ཁུལ་གྱི་ལས་འཆར་
ཁག་ལེ གས་གྲུབ་རྗེས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་རེས་
གཟའ་ཕུར་བུ་ཉིན་ཨོ ་སི ་ཀྲོ་ལི ་ཡ་དང་ནིའུ་ཛ་
ལེ ནྡྲ་ཁུལ་དུ་བདུན་ཕྲག་གཅི ག་རི ང་གཞུ ང་ འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་།།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༢ ནས་ ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེ ས་ ༡༦ བར་བཞུགས་སྒར་རྡ་སའི་ ཉེ་འགྲམ་དབུ ས ་སྣེ་ལེ ན་འབ ལ ྲེ ་མཐུ ད་ལས་ཁང་ གི ་ ཚོ ག ས་ཁང་ནང་བོད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་ཀྱི ་ ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐ་ོ ལྷན་ཁང་གི ་གོ་སྒྲི ག་འོག་ ལས་བྱའི ་ སྡ་ེ ཚན་ཁོང ས་དབུ ས ་ས་གཉིས ་ཀྱི ་ སྡ་ེ ཚན་འགན་འཛི ན་ནས་རྒན་དྲུང་བར་གྱི་ལས་བྱེད་ གྲངས་ ༢༤ ཙམ་ལ་བོད་ཨི ན་གཙོ་གྱུར་རྩིས་ འབྲེལ ་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཟབ་སྦྱོང ་དབུ ་ འཛུ ག ས་གནང་ ཡོ ད། །