དབུ་མའི་ལམ་ནི།
རྒྱ་ནག་མི ་དམངས་སྤྱི་མཐུ ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་
ཀྱི ་སྒྲོམ་གཞི འི་ནང་ཁྲིམས་མཐུ ན་གྱི ་ཐོབ་ཐང་ཡོ ད་
པའི་བོད་རི གས་ཡོ ངས་ལ་མི ་རི གས་ས་གནས་རང་
སྐྱོང ་གི ་ གནས་བབ་ཚད་ལྡན ་མི ང་དོན ་མཚུ ང ས་པ་ ཞི ག་དགོས།
བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་བཀའ་ཤག་གི ས།
Regd. No. HPTIB00011/08/1/2008-TC
བོད་ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༣ རེས་གཟའ་ལྷག་པ།
བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༤༣ རབ་བྱུང་རི ་ཟླའི་མེ་སྤྲེལ་ལོ། ལོ་ ༩ ཨང༌། ༤༤
2nd November 2016
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
Vol. 9 Issue 44 Price Rs. 1
བོད་ཀྱི་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་རྒྱ་གར་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་མཐོ་ཤོས་དེ་ འབུལ་ལམ་ཞུ་རྒྱུར་རྗེས་ལུས་མ་ཐེབས་པ་གནང་རོགས། དང་གཞུ ང ་འབྲེལ་མི ན་པའི ་ ཚོ ག ས་སྐྱི ད ་ དཔེ་དེབ་བཅས་ཁྱོན་དེབ་གསུམ་དབུ་འབྱེད་ སྐབས་དེར་སྐ་ུ ཞབས་ཤཱན་ཏ་ཀུ་
ས་ཏཱ ་ལའི ་ བླ་ མ་མཆོ ག ་གི ་ འགྲོ་ བ་མི ་སྡའེ ི ་ སྤྱི་ཚོ གས་ཀྱི་བདེ་ཐབས་ལ་སྨན་པའི་ཞབས་
༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་ ༸གོང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་སྐུ་ ཞབས་ཤཱ ན ་ཏ་ཀུ ་ བོད་ཀྱི་༸གོང་ས་ཏཱ་ལི ་བླ་མ་མཆོ ག་གི ་འཚེ ་
ལ་ངོས ་འཛི ན་ཞུ ས ་པའི ་ ཐོག ་ནས་རྒྱ་གར་
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༡ ཚེ ས་
ི ་ ཁག་གི ་སྐ་ུ ཚབ། ཕྱི་ནང་གི ་གསར་འགོད་པ། ཉིན་བཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླང གཙུག་ལག་ཁང་གི ་གསུང་རྭའི་སྟེང་སྤྱི་ནོར་ སེར་སྐྱ་མི ་མང་བཅས་ཚང་འཛོ མས་ཐོག
༡
མཛད།
མཱར་མཆོ ག་གི ས་གསུང་བཤད་གནང་དོན།
དབུ་བཞུགས་ཐོག་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡའེ ི་སྤྱི་ མཱར་མཆོག་གི ས་བརྩམས་པའི། ཧི་མཱ་ལ་ཡི ་ མེ ད་ཞི ་བ་དང་བྱམས་བརྩེའི་ཉམས་ལེ ན་གྱི་ ཁྱབ་བླནོ ་ཆེ ན་ཟུར་པ་དང་རྒྱ་གར་བྷ་ི ཇེ་ པི་ ཆབ་སྲི ད ་ཚོ ག ས་པའི ་ ག ས ྲོ ་ཚོ ག ས་འཐུ ས ་
ཡི ན། དེ་འདྲ་ཞི ག་བྱུང་བ་ཡི ན་ན། བོད་ལ་
རྒྱ་གར་གྱི་ཡི ད་ཆེས་ཡོ ད་པའི་རྣམ་པ་གསལ་
སྟོན་ཐོག་མི ག་དཔེ་བཟང་པོ་ཞི ག་བསྐྲུན་ཐུ བ་
ཏོ་ཤི ་ཤེལ་ཇ་མཆོག Smt Santosh Shailja
ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་སལ་ཝི ན་ཅོ་དེ་རི ་ Salveen Chaudary
Shri
སྟེང་དམར་པོའ་ི དྲིབ་གཟུགས་ལྡངི ་བ། Shadow over the Himalayas
མཆོག ཧི་མཱ་ཅལ་ དང།
རྒྱུ་རེད། ༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་ འཛམ་གླིང ་ནང་ནོ་ བེལ ་ཞི ་ བདེའི་ གཟེང ས་
Red
ཞེས་པ་
ཁོང་གི ་སྐ་ུ ཟླ་ལྕམ་སྐ་ུ སན་ཏོ་ཤི ་ཤེལ་
མངའ་སྡའེ ི་བླནོ ་ཆེ ན་ཟུར་པ་ཀྲི་ཤན་ཀུ་མཱར་ ཇ་མཆོག་གི ས་བརྩམས་པའི། གལ་སྲིད་སྟོན་
Shri Kishan Kumar
མཆོག རྩོམ་པ་པོ་
དུས་འཆར་བ་ཡི ན་ན།
If Autumn comes
ལགས། བོད་མི འ་ི ཞེས་པ་དང་། གཞན་ཡང་རྩོམ་པ་པོ་ཧེམ་ སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་མང་གཙོ འི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་ རཱ ཇ ་ཀོ་ ཤི ག ་ལགས་ཀྱི ས ་སྐུ་ ཞབས་ཤཱ ན ་ཏ་
Shri Hemraj Kaushik
མཛད་གཙོ་རྣམ་པ། དེ་བཞི ན་གཞུང་འབྲེལ་
ཞེས་པ་དེ་ངེས་པར་དུ་
ངས་ཚོ ར ་ཤུ ག ས་ཆེ ན ་པོས ་རེ ་ འདུན ་ཞུ ་ རྒྱུ ་
ཞབས་ཤཱན་ཏ་ཀུ་མཱར་ Shri Shanta Kumar མཆོག་དང་ཁོང་གི ་སྐ་ུ ཟླ་ལྕམ་སྐ་ུ སན་
མཆོག ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡའེ ་ི གྲོས་
ཆེ ་ཤོ ས་སུ ་གྲགས་པ་རྒྱ་གར་གྱི ་རི ན་པོ་ཆེ །
འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས། ཞེས་དེ་རི ང་འདིར་
རྒྱབ་སྐྱོར ་ཚོ ག ས་པའི ་ འབྲེལ་མཐུ ད ་པ་སྐུ་
roop
སྤྱི ་ དམངས་ཀྱི ་ གཟེང ས་རྟགས་ཆེ ་ མཐོང ་ Bharat Ratna
མི ། དེ་བཞི ན་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོ གས་བོད་དོན་
རྒྱ་གར་ག ྲོས ་ཚོ གས་འོག ་མའི ་ འཐུ ས་མི ་ སྐ་ུ ཞབས་རཱམ་སྭ་རབུ ་ Shri Ram Swa-
འདེགས་རླབས་པོ་ཆེ་བསྒྲུབས་དང་སྒྲུབ་མུ ས་
ཀུ ་ མཱ ར ་མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་ ཚེ འི ་ ལོ ་ རྒྱུ ས་སྐར ོ ་གྱི ་
བཀའ་སླབོ ་ལམ་སྟོན་དེ་དག་ལ་འཛམ་གླིང་ རྟགས་ཀྱི ས ་གཙོ ས ་ཆེ ་ བས དྟོ ་ཀྱི ་ གཟེང ས་ མི ་མང་ས་ཡ་མང་པོས་གདེང་འཇོག་ཧ་ཅང་ རྟགས་ཧ་ཅང་མང་པོ་འབུལ་ལམ་ཞུས་ཟིན་
ཚད་མཐོན ་པོས ་ཆེ ་ བསྟོད ་རྒྱ་ཆེ ་ ཞུ ་ བཞི ན ་ སྟབས། ཡོ ད་སྟབས།
རྒྱ་གར་གཞུང་གི ས་ཁོང་ལ་ཆེ་
དེ་ལྟ་བུའ་ི མང་ཚོ གས་ཁྲོད་ བསྟོད་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུ་རྒྱུའི་
ཤུ གས་རྐྱེན་སྦྱིན་གནང་མཛད་མཁན་གྱི་དབུ་ ཐད་རྗེས ་ལུ ས ་མ་ཐེབ ས་པ་གནང་རོ ག ས།
ཁྲིད་ནི་བོད་ཀྱི་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ ཞེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་།། ཁོང ་ཉག་གཅི ག་མ་གཏོགས་གཞན་སུ འ ང་ མེད། དེར་བརྟེན་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་༸གོང་
དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི ས་ཨི ན་ཡུལ་གྲོས་ཚོ གས་འོག་མའི་ཚོ གས་གཙོ་མཆོག་དང་ མཇལ་འཕྲད་གནང་བ། ཕྱོགས་མཚུངས་ཆོགས་གཙོ་ ལ་ཐེངས་འདིར་གྲོས་ཚོ གས་ནང་དུ་བཙན་
ཤག་གཏོར་བཤི ག་བཏང་དང་གཏོང་བཞི ན་
སྲིད་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ མཆོ ག་ཨི ན་ཡུལ་གྱི་ བོད་མི འི་འཚེ ་མེ ད་ཞི ་བའི་ཐབས་ལམ་ཐོག་ མཆོག་འདིར་ཕེབས་པར་ང་ཚོ ས་དགའ་བསུ་
ུ ་སྒར་གྱི་དགེ་བཙུན་ དང་། གསེར་རྟ་བླ་རང
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༡ ཚེ ས་ ལ་ཞུས། ༡
རེས་གཟའ་མི ག་དམར་ཉིན་དཔལ་ལྡན་ མཆོ ག་གི ས་སྐབས་དེར་ཁོང་ནི་དུས་རྟག་ཏུ ་ བྱོལ་བོད་གཞུ ང་གི ་སྲིད་བླནོ ་ནམ་སྲིད་སྐྱོང་
རྒྱལ་ས་ལོན་ཌོན་དུ་རྟེན་གཞི ་བྱས་པའི་ཡུལ་ ནས་བདེན ་པའི ་ འཐབ་རྩོད་གནང་བཞི ན ་ ཞུ་རྒྱུ་ཡི ན། ཞེས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བར་གྲོས་ ཚོ ག ས་འཐུ ས ་མི ་རྣམས་ཀྱི ས ་དཔལ་ལྡ ན ་
སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་ལ་དགའ་བསུ ་ཞུ ས་འདུག
དེའི་གྲོས་ཚོ གས་འོག་མའི་ཚོ གས་གཙོ ་John པ་དེར ་རྒྱབ་སྐྱོར ་ཤུ ག ས་ཆེ ་ གནང་མཁན་ ཊི མ་ལོབ་ཊོན་
གྲོས་ཚོ གས་དངོས་སུ་དབུ་ རྒྱུའི་སྐལ་བཟང་གི ་གོ་སྐབས་ཐོབ་པ་རྣམས་ དུ་བཞུགས། དགའ་སྤའ ྲོ ི་རྣམ་འགྱུར་མངོན་གསལ་ཐོག་ འཛུ ག ས་གནང་སྐབ ས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་ ནས་དྲན་གསོ་དང་སྦྲགས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་ གི ས ་ག ས ྲོ ་ཚོ ག ས་ནང་གི ་ ཚོ ག ས་མི ་ ཡོ ང ས་
ི ་ཡངས་ དེ་བཞི ན་བོད་ནི་འཛམ་གླང
ཡོ ད་པ་ནི། ཨེ ་ཤི ་ཡའི་རྒྱུག་ཆུ་གཙོ་ཆེ་ཁག་
རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་གཙོ ་སྐུ་ཞབས་
མཆོ ག ་ག ྲོས ་ཚོ ག ས་ནང་གདན་འད ནྲེ ་ཞུ ་ སྲི ད ་སྐ ྱོང ་མཆོ ག ་གྲོས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཟུ ར ་ཉན་
དང་།
བོད ་དོན ་རྒྱབ་སྐྱོར ་ཚོ ག ས་མི ་རྣམས་ལྷན ་
སྐབས་དེར་ཨི ན་ཡུལ་གྲོས་ཚོ གས་བོད་དོན་
སྟེ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་དེ་ སྔ་ ༸གོང ་ས་ རི མ་དབུ་འཛུ གས་གནང་སྐབས་དཔལ་ལྡན་
དབང་ཐོག་ཕྱིར་འབུད་གཏོང་བཞི ན་ཡོ ད་པ་
ཐོག་ཡི ན་སྟབས་འཛམ་གླིང་སྤྱི འི་ཁོར་ཡུག་
འཛོ མ ས་ཐོག ་གསུ ང ་བཤད་གནང་འདུག
མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ ཞི ག་ཡི ན་གསུངས་རྗེས། གྲོས་ཚོ གས་ལས་
སྟོང ་ཕྲག་བརྒལ་བ་དགོ ན ་པ་ནས་བཙན་
གཞན་ཡང་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི ས་
ཕྱི་ཚེ ས་ ༣༡ ཉིན་ཨི ན་ཡུལ་གྲོས་ཚོ གས་
Bercow
པའི་ཛ་དྲག་གི ་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོ ད་པ་
Tim Loughton
མཆོག་
གི ས་ལྷན་ཚོ གས་གཙོ ་སྐྱོང་གནང་ཐོག་ཨི ན་
ཡུ ལ་གྲོས ་ཚོ གས་ཀྱི ་ ཆབ་སྲི ད ་ཚོ གས་པ་
གསུམ་གྱི་ཁྱོན་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་
ཕེབས་ཡོ ད།
༡༠
སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་
གི ས་དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུ ང་གི ས་གསེར་
རྟ་བླ་ རུང ་སྒར ་གྱི ་ དགེ་ བཙུ ན ་རྣམས་ཀྱི ་ གྲྭ་
ཐོག ་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཆེ ན ་པོ་ ཆགས་ གི ་ཆུ་མགོ་ཆགས་ཡོ ད་པ་དང་།
ཕྱོགས་
མཚུ ངས་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་གི ས་
གྲོས ་ཚོ ག ས་འཐུ ས ་མི ་དང་བོད ་དོན ་རྒྱབ་ སྐྱོར་བ་རྣམས་ལ་མང་གཙོ འི་ལྟ་གྲུབ་ལ་བརྩི་
བཀུ ར ་གཅེ ས ་འཛི ན་ཐོག ་རང་གི ་ ལངས་ ཕག ྱོ ས་བརྟན་བཟུ ང ་ཐོག ་བོད ་ལ་མག ག ྱོ ས་
མྱུ ར ་རང་དབང་བསྐྱར་གསོ ་ ཡོ ང ་ཐབས་ ཆེ ད ་མུ ་ མཐུ ད ་རོ ག ས་རམ་གནང་རོ ག ས། ཞེས་འབོད་སྐལ ུ ་ཡང་ཞུས་གནང་འདུག །
གནས་ཚུལ་སྙངི ་བསྡས ུ །
བླ་བྲང་འཇིགས་མེད་རྒྱ་མཚོ ་ལགས་ གླདོ ་བཀྲོལ་བཏང་བ།
༄༅། །བླ་བྲང་འཇིགས་མེད་རྒྱ་མཚོ ་ལགས་ རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༨ ནང་ འཛི ན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་རྗེས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༠ ཚེ ས་ ༢༦ ཉིན་ལན་ཀྲོའུ་གྲོང་ ཁྱེར་གྱི ་བཙོ ན་ཁང་ནས་གླདོ ་བཀྲོལ་བཏང་འདུག དེ་ཡང་འདི་གར་ཁུངས་ལྡན་གནས་ཚུལ་འབར ྱོ ་བ་ ལྟར་ན། དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས་སྔ་ཕྱིར་ཐེངས་ ཁ་ཤས་འཛི ན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་རྗེས་ཕྱི་ལོ ་ ༢༠༡༡ ལོར་མི ་ལོ་ལྔའ་ི དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་ གི ་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ནས་བཙོ ན་འཇུག་བྱས་བའི་ འཇི གས་མེ ད་རྒྱ་མཚོ འམ་བླ་བྲང་འཇི གས་མེ ད་ མགོ་རི ལ་ལགས་ཟླ་འདིའ་ི ཕྱི་ཚེ ས་ ༢༦ ཉིན་ ལན་ཀའྲོ ུ་གངྲོ ་ཁར ྱེ ་གྱི་བཙོ ན་ཁང་ནས་གླདོ ་བཀལ ྲོ ་ བཏང་འདུག བླ་བྲང་འཇིགས་མེད་རྒྱ་མཚོ ་ ལགས་སུ ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༨ ནང་འཛི ན་བཟུང་ངང་བཀག་ཉར་བྱས་རྗེས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༥ ཉིན་རྒྱ་ནག་ཀན་ སུ འུ་ཞི ང་ཆེ ན་ལན་ཀྲའོ་གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཡོ ད་པའི་ ཁྲིམས་ཁང་ཞི ག་གི ས་ཁོང་ལ་བཙུགས་པའི་གྱོད་ གཞི འི་ ཐོག ་ཁྲིམ ས་བཤེ ར ་ཐེང ས་གཉིས ་པ་བ དྱེ ་ སྐབས། འཇིགས་མེད་རྒྱ་མཚོ ་ལགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ བྲལ་གཏོང་བའི་ངན་སྐུལ་བཤམས་ཡོ ད་པའི་ཉེས་ འཛུ གས་བྱས་ཏེ། མི ་ལོ་ལྔའ་ི དུས་བཀག་བཙོན་ འཇུག་གི ་ཉེས་ཆད་བཏང་བའི་ཁྲིམས་ཆད་གསལ་ བསྒྲགས་བྱས་ཡོ ད། །
ཐེ་ཝན་ནང་ལྷག་དཀར་ཉིན་མོར་ བོད་དོན་ངོ་སྤྲོད།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༡ ཚེ ས་ ༢ རེས་ གཟའ་ལྷག་པའི་དགོང་དྲོར། བོད་དང་ཐེ་ཝན་ འགྲོ་བ་མི འ་ི ཐོབ་ཐང་འབྲེལ་མཐུ ད་ཁང་། ཞེས་ པས་གོ་སྒྲིག་གནང་བ་ལྟར། ལྷག་དཀར་འགྲོ་བ་ མི འ་ི ཐོབ་ཐང་། ཞེས་པའི་བོད་དོན་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་ ལས་འགུལ་སྤལེ ། ཐེངས་འདིའ་ི བརྗོད་གཞི ་གཙོ་ བོ་ནི་བོད་མི འི་མང་གཙོ འི་འཕེལ་རི མ་སྐར ོ ་ཡི ན་ ཞི ང་། གཏམ་བཤད་གནང་མཁན་ནི་ཐེ་ཝན་བོད་ ཀྱི ་ སྐུ་ ཚབ་དོན ་གཅོད ་ཟླ་བ་ཚེ ་ རི ང ་ལགས་དང། གསར་འགྱུ ར ་ལས་རི ག ས་ཀྱི ་ མི ་ སྣ་སྐུ་ ཞབས་ཧེ་ ཏོང་ཤི ན་ལགས་དང་། ལྕམ་ཕེང་ཧུ ད་ཀྲེན་ལགས་ བཅས་ཡི ན། དེ་ཡང་སྐ་ུ ཞབས་ཧོང་དང་ལྕམ་ཕེང་ ལགས་རྣམ་གཉིས་འདི་ལོ འི་འགོ་སྟོད་དུ་བཞུགས་ སྒར ་རྡ་རམ་ས་ལར་ཕེབ ས་ནས་གཙོ ་ བོ་ ༸གོང ་ ས་མཆོ ག ་གི ས ་དབུ ས ་བོད ་བརྒྱུ ད་ནང་བསྟན་གྱི ་ བླ་ཆེན་ཁག་གཅིག་དང་། དེ་བཞི ན་གཞུང་དང་ གཞུང་འབྲེལ་མི ན་པའི་མཛད་གཙོ ་རྣམ་པ་མཇལ་ འཕྲད་དང་བཅར་འད་ྲི ཞུ ས་པའི་ལེ ་ཚན་ཁག་ཐེ་ ཝན་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ ་སྤལ ེ ་བ་མ་ ཟད།རང་གི ་དངོས་མཐོང་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ ནས་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོ ད། སྐ་ུ ཚབ་དོན་གཅོད་ཟླ་བ་ ཚེ ་རི ང་ལགས་ཀྱིས་བཙན་བལ ྱོ ་ནང་གི ་བོད་མི འི་ མང་གཙོའ་ི འཕེལ་རི མ་དང། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ་དགོངས་གཞི ། དེ་ བཞི ན ་བཙན་བལ ྱོ ་བོད ་མི འི་ སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་ངོ་ སྤྲོད་གནང་རྗེས། ཚོ གས་ཞུགས་རྣམ་པའི་དྲི་ བར་ལན་འདེབས་དང་ཕན་ཚུན་བག་ྲོ གླངེ ་བཅས་ གནང་ཡོ ད།།