Inzicht nr. 48 - Winter 2014

InZicht

Uitgave van Talant - jaargang 13 - nummer 48 - winter 2014

Meneer Kramer in het midden Actievere leefstijl door Voel je goed!

Verder in 2015

2

in deze InZicht

3 Kort

10 2015

4 Nieuws

14 In het zicht: Max via VraagElkaar

5 Van de Centrale Verwantenraad

14 Gerrit: Mijn toekomstplannen

6 Voel je goed

15 Ander nieuws

8 Meneer Kramer in het midden

16 Tweespraak: Mark en Diana

In gesprek De samenleving verandert en Talant verandert mee. Het afgelopen

We verwachten, door zo nauw met elkaar samen te werken, dat de

jaar is hard gewerkt om Talant klaar te stomen voor 2015. Veel

kennis over wat u en uw kind belangrijk vinden, alleen maar

cliënten met lichtere beperkingen die vaak nog zelfstandig thuis

toeneemt en daarmee ook de kwaliteit van de zorg en

wonen en ambulante begeleiding krijgen, gaan over naar WIL of zijn

ondersteuning. We doen het anders en uiteindelijk met minder

dat al gegaan en vallen straks onder de gemeente.

middelen. Dat is noodzakelijk omdat de zorg anders onbetaalbaar wordt, maar dat betekent niet dat de zorg minder wordt.

Dit betekent dat Talant kleiner wordt en zich daarbij vooral richt op cliënten die de hele dag ondersteuning en begeleiding nodig hebben,

Integendeel. We hebben bespaard op ‘overhead’ om ook straks

bij wonen, werken of dagbesteding. De aansturing van die zorg

optimaal zorg te kunnen blijven bieden. Met veel aandacht en

verandert ook. Waar we tot nu toe werkten met een teamleider en

betrokkenheid blijft Talant werken voor uw kind of familielid. Door

clustermanagers, doen we dat vanaf januari alleen nog met hoofden.

steeds met elkaar in gesprek te gaan en blijven, bent u ook veel nauwer betrokken bij de zorg. Participatie van verwanten en meer

Verder krijgen de begeleiders meer taken en vrijheid om samen met

eigen regie, kunnen de zorg nog beter maken.

u de zorg in te vullen. Dat doen zij in de zogenaamde driehoek, het gesprek met u en uw kind of familielid om de zorg zo in te richten

Wilfred Juurlink,

dat die het best bij hem of haar past. Verwanten hebben tijdens

ook namens Erik Kuik,

workshops eerder dit jaar aangegeven wat zij belangrijk vinden.

Raad van Bestuur Talant

Daarbij gaat het om zaken als veiligheid, echte aandacht en goede open communicatie. Dat zijn belangrijke pijlers onder de zorg.

Foto voorpagina Meneer Kramer woont vlak bij de kerk in Bolsward en dat komt mooi uit. Lees meer over meneer Kramer in het midden, op pagina 8 en 9.

Colofon InZicht is het blad voor familie van cliënten van Talant. InZicht verschijnt dit jaar drie keer in een oplage van ongeveer 5000 exemplaren. Het wordt ook toegestuurd aan relaties en locaties van Talant. Talant biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking in Friesland. Redactie Cecile Huitenga, Talant, Bureau Communicatie, Postbus 303, 8440 AH Heerenveen, tel.

0513 - 643733, fax 0513 – 643777, e-mail c.huitenga@talant.nl Redactiecommissie Harm Flootman en Wieke de Haan Teksten Hilde Koopmans, Cecile Huitenga en andere medewerkers van Talant.

Foto’s Fotobureau Het Hoge Noorden, Team Horsthuis en medewerkers van Talant. Columns Erik Kuik/Wilfred Juurlink en Gerrit Miedema Ontwerp De Bey communicatie & vormgeving bv Druk Drukkerij van der Eems Social Media Twitter: @Talantonline, Facebook.com/Talantonline Copyright Voor overname van tekst of foto’s is toestemming nodig van de redactie.

Talant maakt deel uit van Zorggroep Alliade.

InZicht • winter 2014

3 Cadeaus uitzoeken bij winkels Talant en WIL Op zoek naar een leuk en bijzonder cadeau? Denk eens aan de winkels en ateliers van Talant. U kunt er terecht voor veel moois, vaak gemaakt door cliënten.

Bewegingsbanken voor cliënten met emb Ook voor cliënten met een ernstige meervoudige beperking is beweging belangrijk. De afdeling Beweging van locatie de Wissel in Beetsterzwaag heeft voor hen bewegingsbanken aangeschaft.

Bewegingsbanken zijn gemotoriseerde toestellen die gedurende maximaal tien minuten de

Kunst en cadeauwinkel Bascule

spieren, gewrichten en bloedsomloop stimuleren en activeren. Een groot aantal cliënten op

Facebook/Bascule Sneek

de Wissel is rolstoelgebonden. De bewegingsbanken zijn voor hen een nieuwe mogelijkheid

Moaisa Kaarsenmakerij, Britsum,

voor beweging. Op de Wissel zijn nu zes verschillende banken met elk hun eigen beweging.

Facebook/Moaisa Kaarsenmakerij

Wellicht kunnen later ook andere cliënten dan van de Wissel er gebruik van maken.

Kleurryk, J.D. de Vriesstraat 4, Burgum Purper, de Wissel in Beetsterzwaag Of kijk eens bij deze voormalige Talantlocaties, nu onderdeel van WIL. Ook WIL hoort bij Zorggroep Alliade.

Atelier & Kunstuitleen De Blauwe Roek in Drachten Kadowinkel De Snipel in Dokkum

Gedichten cliënten De Bascule in gedichtenbundel Special Arts De gedichten van drie cliënten van de Bascule in Sneek zijn gepubliceerd in de dichtbundel ‘Dag Taart op de tafel’.

Ze hadden meegedaan aan de landelijke wedstrijd ‘Het andere gedicht’ van Special Arts.

De Rode Pimpernel in Drachten

Zes cliënten van De Bascule hadden een gedicht ingestuurd. Uit de bijna

Wurksjop in Burgum

duizend inzendingen is een selectie gemaakt van 156 gedichten voor

Kringloop Grou

de dichtbundel, waaronder gedichten van Harrie Amsterdam, Johan

Kringloop Gorredijk

van der Zee en Martin Willemsen. Alle zes dichters van De Bascule

Kunstgroep Atteljee in Leeuwarden

waren uitgenodigd voor de presentatie van de poëziebundel op 29

Badoe in Leeuwarden

oktober in Theater de Flint in Amersfoort. De middag was rijk gevuld

Houtwerkplaats de Klamp

met onder andere optredens van Freek de Jonge en Lenny Kuhr.

in Surhuisterveen Singelier in Stiens

“Dag Taart op de Tafel” is verkrijgbaar via www.specialarts.nl en boekhandels.

Muziekatelier in Wolvega Arbeidscentrum Sneek

Cliënten Drachten integreren door hondenpoepzakjes Wethouder Van der Horst had iets ongebruikelijks te overhandigen aan cliënten van Talant op locatie De Velden: rode hondenpoepzakjes. De cliënten hebben daarmee de hondenpoepbakken in de Drachtster wijk Maartenswouden onder hun hoede gekregen.

Een activiteitengroep van activiteitencentrum De Wouden vult sinds 6 november de honden-

Meer nieuws?

Kijk ook eens op

www.talant.nl

Facebook: Talant Online

Twitter: @Talantonline

poepbakken bij met rode opruimzakjes voor hondenbazen. Ook legen ze de bakken en hangen er nieuwe vuilniszakken in. De wethouder sprak van een prachtig initiatief. Talant heeft er een zinvolle dagactiviteit bij en de wijk blijft schoon, zeker nu ook het opruimen van zwerfvuil als dagactiviteit wordt opgepakt. Het is ook een mooie manier van integratie in de nieuwe wijk, waar mensen met en zonder beperking elkaar ontmoeten.

InZicht • winter 2014

4

Nieuws

Bekijk meer Talantvideo’s op Youtube Behalve over nachtzorg, zijn er bij Talant de afgelopen tijd meer video’s gemaakt.

Op het Youtube-kanaal van Talant vindt u bijvoorbeeld een uitleg over het nieuwe Talant (Talant 3.0), video’s en foto’s van de herontwikkeling van locatie de Wissel en een beeld van het cliëntenvervoer.

Vaak bekeken is de video die een poosje geleden is gemaakt over een cliënt in Beetster-

Film nachtzorg meer dan duizend keer bekeken

zwaag: ‘Zeggenschap en inclusie: een portret van Simone.’ Misschien ook leuk om de film over het jubileumfeest voor cliënten en medewerkers eens terug te zien. Verder zijn er voor en met cliënten gemaakte video’s

De film van de nachtzorg is sinds de lancering op 26 september al meer dan duizend keer bekeken via het Youtube-kanaal van Talant en Alliade.

geplaatst over bijvoorbeeld begrijpelijke informatie en over het (veilig) omgaan met Facebook. En wat u vooral niet wilt missen: ‘Laat je horen! Rap van de Centrale Cliëntenraad

Dat is een mooie behaald resultaat. Heeft u de film nog niet bekeken en wilt u graag weten hoe de nachtzorg bij Talant werkt? Ga dan naar Youtube > Talant Online > Nachtzorg bij Talant.

Talant’.

Kijk eens op Youtube > Talant Online > Video’s.

Erik Kuik benoemd in bestuur VGN Erik Kuik - bestuursvoorzitter van Zorggroep Alliade en daarmee ook van Talant - is benoemd tot lid van het bestuur van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN).

De VGN is de brancheorganisatie voor de gehandicaptenzorg. Zeker in deze tijd waarin veel verandert in de zorg voor mensen met een beperking, is de rol van de VGN van groot belang. Het bestuur bestaat uit bestuurders van organisaties voor gehandicaptenzorg. Erik Kuik is tegelijk benoemd met Heleen Griffioen, bestuursvoorzitter bij Sovak.

Het bestuur van de VGN bestaat verder uit Heleen Dupuis (voorzitter), Gabriël Zwart (Philadelphia Zorg), Jan van Hoek (Ipse de Bruggen), Gertrude van den Brink (Middin), Bart Groeneweg (Trajectum-Zorg), Rob Hoogma (Siza) en Henk Kouwenhoven (Cordaan).

InZicht • winter 2014

Van de Centrale Verwantenraad 5

Extra vitamine D

Nieuw in 2015 Behalve dat op 1 januari een nieuw jaar start, zal er meer nieuw zijn. 2015 gaat gepaard met verandering. Er gaan nieuwe wetten van kracht, nog een aantal Talant-cliënten gaat over naar WIL en Talant zet in 2015 ook zelf een aantal veranderingen in gang, voor een nog beter Talant. Meer over 2015 kunt u lezen vanaf pagina 10.

een hype of bittere noodzaak Heeft u het ook gehoord? Die reclamespotjes waarin iemand vraagt hoeveel mensen in Nederland extra vitamine D nodig hebben? Na enkele keren gissen komt het erop neer dat miljoenen mensen in Nederland extra vitamine D nodig hebben omdat ze een tekort hebben. Om welke mensen gaat het hier en waarom is er een tekort. Wie heeft extra vitamine D nodig?

Het reclamespotje verwijst naar een onderzoek dat recent door de Gezondheidsraad is uitgevoerd waarbij opnieuw is gekeken naar voedingsnormen en voedingsadviezen voor vitamine D. Een risico op een vitamine D tekort hangt samen de leeftijd, blootstelling aan zonlicht en huidskleur. Aan mensen die om wat voor reden dan ook weinig in de zon komen, wordt geadviseerd dagelijks een pilletje vitamine D te

2015

slikken. Vitamine D zit ook in voedingsmiddelen en komt van nature voor in vette vis, vlees, eieren, en melkproducten. Het is oplosbaar in vet en wordt toegevoegd aan margarine. Een mens maakt ook vitamine D aan onder invloed van zonlicht. Iemand die regelmatig in de zon komt haalt 1/3 van de dagelijkse behoefte aan vitamine D uit de voeding en 2/3 uit de blootstelling aan zonlicht. Vitamine D is goed voor de botopbouw en het gaat spierzwakte en spierkrampen tegen.

In mijn jonge jaren kreeg ik in de maanden dat er een ‘r’ in de maand was dagelijks een paar druppeltjes levertraan. Dat wil zeggen gedurende acht maanden in het jaar, van september tot en met april, was er levertraan. Het is goed voor je botten, vertelde mijn moeder erbij. De smaak van dat goedje was niet zo lekker en daarom kreeg je de druppeltjes levertraan met een beetje suiker op een theelepeltje.

Levertraan heeft een lichte visachtige smaak en bevat onder meer vitamine A dat goed is voor de ogen, omega-vetzuren die goed zijn voor hart en bloedvaten en ook vitamine D. Als kind kreeg je daarmee naast een gezonde voeding al een aardige cocktail aan goede voedingsstoffen binnen. Toen de zorg voor het gebit meer in de belangstelling kwam en er meer en meer werd gecontroleerd door schooltandartsen, werd de suiker taboe en daarmee ook de levertraan.

Prettige feestdagen en een

kansrijk 2015!

Nu vraag ik mij af hoe is het gesteld met de vitamine D-status van onze verwanten?

Komen zij vaak genoeg in de zon om voldoende vitamine D aan te maken? Krijgen ze de goede voedingsmiddelen zodat ook voldoende vitamine D opgenomen wordt? Als het reclamespotje verwijst naar miljoenen Nederlanders dan wordt over algemeen gedacht aan de ‘gemiddelde’ Nederlander en niet aan iemand die lange tijd in een zorginstelling verblijft. Met grote zekerheid kan gesteld worden dat onze verwanten dat extra vitamine D-pilletje wel nodig hebben. De Centrale Verwantenraad vindt dat extra vitamine D aan alle bewoners bij Talant ter beschikking moet worden gesteld.

Uiteraard zal de toediening ervan in overleg gaan met de betreffende cliënt/bewoner en zijn/haar vertegenwoordigers. Het zal ook vastgelegd moeten worden in het ondersteuningsplan. Doet u ook mee aan de strijd tegen het vitamine D-tekort?

Uw reacties over dit onderwerp ontvangen we graag op ons email adres: cvr@talant.nl.

S. Holtrop, voorzitter Centrale Verwantenraad Talant

InZicht • winter 2014

6

Actievere r o o d l j i t s f e e l

Marco Piek is gestopt met roken

“ Ik voel me nu goed!”

Dat hij ondanks zijn inzet geen hele voetbalwedstrijd meer kon uitspelen, was voor Marco het teken: “Ik ga stoppen met roken.”

Een jaar geleden besloot Marco Piek om te stoppen met roken.

Marco woont in Bolsward, waar hij ondersteuning krijgt van Talant. Dat roken slecht voor hem was wist hij wel langer, maar zijn belangrijkste motivatie was: voetbal. Voetbal komt voor hem op de eerste plaats. Toen hij merkte dat hij last kreeg van zijn ribben en zijn conditie steeds slechter werd tijdens het voetballen, gooide hij het roer om. Geen makkelijke beslissing.

Zeker niet in een omgeving met rokende vrienden en vriendinnen. Toch sloeg hij resoluut alle aangeboden sigaretten af. Dit getuigt van kracht en doorzettingsvermogen. Zijn inzet werd beloond. Uiteraard door een betere lichamelijke gezondheid, maar de grootste beloning voor Marco is dat hij nu weer de hele voetbalwedstrijd uit kan spelen. Voor hem is het duidelijk: “Ik ga echt nooit meer roken. Ik voel me nu goed!”

Marco is slechts één van de cliënten die zich door ‘Voel je goed!’ goed voelen. Op veel locaties onstonden initiatieven om cliënten - maar ook medewerkers zelf - te helpen aan een gezondere leefstijl.

InZicht • winter 2014

7

Gezonder worden door een actieve leefstijl is waar het de afgelopen vier jaar om draaide bij Talants leefstijlproject ‘Voel je Goed!’. In december 2014 loopt het leefstijlprogramma ten einde.

Talant blijft echter aandacht houden voor leefstijl. Het wordt een vanzelfsprekend onderdeel van de zorg binnen Talant 3.0.

Voor medewerkers werd op 20 november een inspirerende dag

Met elkaar werken aan gezonde leefstijl

over leefstijl georganiseerd. Goede voorbeelden werden

Natuurlijk zijn er ook nog aandachtspunten. De aandacht voor

gedeeld en spreker Guido Thuys wist de aanwezigen te boeien

leefstijl hangt nu nog te vaak af van het enthousiasme van de

met prikkelende verhalen. De dag werd afgesloten met het

individuele medewerker. Ook de wijze waarop vorm wordt

inspreken van een persoonlijke videoboodschap, waarin

gegeven aan leefstijl hangt vaak samen met de persoonlijke

iedereen vertelde wat hij/zij gaat doen op hun locatie op het

opvattingen van medewerkers. Ook is niet iedereen zich

gebied van leefstijl; ”hoe maak jij het verschil”.

bewust van de waarde van positief voorbeeldgedrag. We hopen dat in 2015 familieleden, cliënten en medewerkers met elkaar

Sinds 2010 is er vooral ingezet op bewustwording. Bewust

betrokken zijn bij een gezonde leefstijl.

worden van de keuzes die je kunt maken en van het effect van een gezonde(re) leefstijl. We kunnen nu dan ook zeggen dat een gezonde leefstijl positieve effecten heeft op het leven van de cliënten. Bij een deel van de medewerkers en cliënten is de bewustwording gestimuleerd en is een veranderingsproces op gang gebracht. Ook blijkt dat op locaties waar gewerkt wordt met betrokken medewerkers en familieleden ten aanzien van leefstijl, de ontwikkelingen beter verlopen.

InZicht • winter 2014

8 Meneer

Kramer

in het midden

Meneer Kramer verhuisde drie jaar geleden, na de sluiting van de locatie in Tzummarum, met zijn medebewoners en begeleiding naar It Buurtsje in Bolsward.

Al snel voelde hij zich hier thuis. Koffiedrinken en eten doet hij met andere bewoners in de gemeenschappelijke ruimte. Samen spelletjes doen is niet zijn favoriet. Hij gaat er veel liever even op uit.

Als het weer het toelaat gaat meneer Kramer graag een blokje om achter zijn rollator. Hij loopt dan langs ‘zijn’ kerk, die erg belangrijk is voor hem. Ondanks zijn hoge leeftijd helpt hij ’s zondags de koster.

“Kachel oansette en de klokken lúde.”

De heer Kramer was vele jaren koster in Minnertsga en daarna in Tzummarum.

Een paar jaar geleden werd na restauratie de oude kerkklok van Tzummarum weer teruggehangen. Uiteraard was meneer Kramer hier bij. Met deze bijzondere gebeurtenis haalde hij de krant.

Deze foto is van hond Desi.

Desi leeft niet meer.

De foto heeft een mooi

Meneer Kramer werkte bij sociale

plekje in zijn appartement.

werkplaats Westergo in Franeker.

Hij deed er inpak- en sorteerwerk. Dit tegeltje kreeg hij toen hij 25 jaar in dienst was.

InZicht • winter 2014

9

Samen met ‘mem’. Dat mem ook een plekje in deze rubriek kreeg, deed hem glimlachen. Meneer Kramer heeft een kleine familie. Hij had altijd goed contact met zijn nicht Aaltsje en haar man Rienk. Een aantal jaren terug is Aaltsje overleden en sindsdien wordt hij uitgenodigd door ‘omkesizzer’ Anneke en haar man Piet en hun kinderen. Rienk is er dan ook.

Speciaal voor meneer Kramer kwam er een ‘rokershonk’; een mooie blokhut met verwarming. Door het raam heeft hij het uitzicht op ‘zijn’ kerk.

Meneer Kramer kan niet zonder zijn ‘bokjes’.

Hij geniet van deze kleine sigaartjes in het rokershonk. De vuilniszak aan de muur met lege sigarenblikjes is de stille getuige van het feit dat hier al vele bokjes zijn gerookt.

In 2013 werd meneer Kramer 80 jaar.

Deze koekoeksklok was zijn verjaardagscadeau. De klok hangt boven zijn bed.

De oude en nieuwe radio staan op elkaar gestapeld in zijn kamer naast zijn relaxfauteuil. De oude doet het niet meer. Op de nieuwe radio luistert hij naar Omrop fryslân.

Vanuit Tzummarum ging meneer Kramer al naar de club in Franeker. Na zijn verhuizing is hij de club trouw gebleven. Vooral het kerstfeest bij de club is heel speciaal.

Dit vieren ze samen met belangstellenden uit de stad.

Johannes en Froukje - betrokken en gewaarde vrijwilligers van de locatie - zijn er dan ook altijd bij.

InZicht • winter 2014 2012

10

Het directieteam van Talant. V.l.n.r Joke van Leeuwen, Oedo Zwart, Bothilde Buma en Auke Jelle Kingma.

“We willen een ‘noflik’ leven voor onze cliënten” De vorige directeuren hebben een mooi Talant achter gelaten. Het nieuwe directieteam pakt de handschoen graag op. Ze zijn met zijn vieren in mei van dit jaar gestart. Wat verwachten zij van 2015?

Wat we willen voor cliënten

“Verwanten, cliënten en medewerkers krijgen veel meer inspraak.

Over wat hen voor ogen staat, zijn Joke van Leeuwen, Oedo Zwart,

Wat gebeurt er op deze locatie waardoor we fijn kunnen wonen en

Auke Jelle Kingma en Bothilde Buma kort, krachtig en eensgezind:

werken. We willen graag dat het hún locatie is binnen Talant.”

“We willen een ‘noflik’ leven voor de cliënten.”

Om dit te bereiken gaat er per 2015 een managementlaag uit: in De belangrijkste verandering voor Talant in 2015

plaats van clustermanagers en teamleiders komen (een kleiner aantal)

Talant bereidt zich al een poosje voor op veranderingen in wet- en

hoofden. Zij krijgen een scharnierfunctie tussen de uitgezette koers en

regelgeving en het teruglopen van zorgbudgetten. Samen met de

de zorg en ondersteuning, vertellen de directeuren. Begeleiders krijgen

ambities van Talant heeft dit geleid tot een reorganisatie die ingaat

tegelijk meer verantwoordelijkheden. Van hen wordt verwacht dat ze,

per januari 2015.-> Lees ook de berichten op pagina 12 en 13

binnen de kaders, meer zelf regelen en beslissen. Bothilde Buma: “Bij hen ligt de kennis en de kunde. Kom maar met je ideeën.En ook: weet

“De belangrijkste verandering is dat de regie zo laag mogelijk in de

wat nodig is om een cliënt te kunnen begeleiden en vraag bijscholing

organisatie komt: zo veel mogelijk op de locaties zelf”, zeggen de

aan wanneer je dat nodig hebt.”

directeuren. Bothilde Buma: “Sommige dingen moet je centraal regelen: de facilitering, de koers, de kaders. Maar de invulling

De hoofden en begeleiders moeten niet hoeven zwemmen. Joke van

daarvan, die komt nadrukkelijk op de locaties. Regel het kleinschalig,

Leeuwen: “De kaders moeten klip en klaar zijn. Dat vind ik onze

in de buurt, waar de mensen wonen, werken, waar mensen hun

taak.” Auke Jelle Kingma: “Die worden uiteindelijk vertaald in

netwerk hebben. Daar moet het plaatsvinden.” Oedo Zwart:

afspraken in het ondersteuningsplan van de cliënt.”

InZicht • winter 2014

11

Eilandjes?

De reacties

Voor 300 eilandjes zijn ze niet bang. De duidelijke kaders plus goede

Onder medewerkers zijn de reacties op de aankomende veranderin-

onderlinge verbinding tussen de locaties moeten dat tegengaan. “We

gen wisselend. “De een wordt er heel blij en enthousiast van, de

zullen stimuleren dat mensen bij elkaar in de keuken gaan kijken.

ander onzeker”, zegt Oedo Zwart. Ze zullen worden begeleid bij de

Dat ze dingen van anderen leren en zelf ook iets kunnen brengen”,

nieuwe werkwijze, vooral via de hoofden. Het is ook niet zo dat alles

zegt Joke van Leeuwen. Bothilde Buma. “We krijgen ook graag op

ineens anders en beter wordt. “We doen nu bij Talant ook al heel

ons bureau wat een cliënt van de zorgverlening vindt.” Joke,

goede dingen. Maar voorheen werd gekaderd wat je moest doen en

glimlachend: “We zijn best toegankelijk.”

ook hoe. Straks wordt het ‘wat’ gekaderd en het ‘hoe’ meer overgelaten aan ‘de driehoek’.”

Wat cliënten en familie het meest zullen merken ‘De driehoek’, dat is wat cliënten en familie vooral gaan merken.

Met de verwantenraden en ook wel met de Centrale Cliëntenraad is

Auke Jelle Kingma: “Er wordt sterker en duidelijker ingezet op overleg

al veel gesproken. Het gaat om het vinden van de balans tussen aan

en samenwerking tussen cliënt, medewerker en familie.” “Een

de ene kant regels en kaders en aan de ene kant de ruimte om op

co-productie op de locatie met de mensen die er toe doen op die

het op de locaties, met de driehoek, in te vullen. Wat individuele

locatie, voor die cliënt”, beschrijft Joke van Leeuwen.

cliënten betreft is die duidelijkheid er al wel. De medezeggenschap per locatie, per groep, is ten tijde van het interview nog onderwerp

“We gaan meer focus leggen op het welbevinden van de cliënt. Het

van gesprek.

kan ook zijn dat mensen worden gevraagd voor bijdragen. Bij een uitje bijvoorbeeld, kunnen auto’s nodig zijn.” Auke Jelle Kingma: “Wat

Waarom?

daarbij ook meespeelt is de realiteit dat we meer moeten doen met

Het is een snel interview, want de directeuren zitten te popelen om

minder middelen. Een noflik leven willen we allemaal, maar de

verder aan het werk te gaan. Het team bestaat uit vier heel

portemonnee is wat minder gevuld dan hij was.” Oedo Zwart: “Deze

verschillende personen met verschillende achtergronden – “Daar zijn

werkwijze sluit wel aan bij de participatiesamenleving.” Bothilde

we op uitgezocht” – maar het enthousiasme is bij allen even groot.

Buma: “Het werkt twee kanten op. We hebben de familie nodig,

Ze vullen elkaar aan en hebben hetzelfde doel. “Iedereen zit hier

maar we nodigen hen ook van harte uit om invloed uit te oefenen;

met zijn eigen drijfveren om er wat moois van te maken. De

we hebben hen niet alleen nodig als chauffeur.”

beschaving van een land kun je aflezen aan de manier waarop wordt omgegaan met mensen met een beperking. Al zitten we in een

“Wat ons betreft zijn de veranderingen in de zorg niet alleen een

moeilijke tijd, Nederland doet dat best goed. Wij willen er graag ons

noodzakelijk kwaad”, zegt Joke van Leeuwen. “Dat de budgetten

steentje aan bijdragen dat cliënten een nog nofliker leven hebben.”

krimpen is een katalysator. De veranderingen kunnen ook leiden tot een verrijking en toevoeging, om te komen tot een noflik leven.”

De driehoek

Medewerker

Cliënt Verwant/ ouder

InZicht • winter 2014

12

Klaar voor 2015 met het nieuwe Talant Ook per 1 januari: het nieuwe Talant.

Behalve dat Talant zich toelegt op 24-uurszorg, gaat er meer veranderen.

Zo komen er nieuwe hoofden en krijgt de samenwerking tussen medewerker, cliënt en verwant een belangrijke plek.

Het klinkt als het uur van de waarheid: 1 januari 2015. Er is in Nederland veel gepraat en geschreven over veranderingen in de zorg. Per 2015 gaat een aantal nieuwe wetten en regelingen daadwerkelijk in en zodoende ook een aantal veranderingen bij Talant. Op deze pagina’s een overzicht en wat het betekent voor Talant en de cliënten.

Overheidsbezuinigingen en de complexiteit van de organisatie waren twee belangrijke redenen voor een reorganisatie. Het afgelopen jaar is tegelijk ook gekeken wat er verder nog beter kan. Met cliënten, verwanten en medewerkers is gesproken over wensen en ideeën. Veel daarvan is terug te zien in het nieuwe Talant,

Mogelijk andere locatie dagbesteding wegens vervoerskosten

ook wel Talant 3.0 genoemd. We zijn mooi op tijd begonnen met de voorbereidingen, zodat we per 2015 ook echt van start kunnen.

De kern

De overstap naar een nieuwe vervoerder op 1 september 2014 levert een flinke besparing op. Talant moet echter meer besparen op vervoer. Daarom wordt bekeken of een deel van de cliënten dagbesteding dichter bij hun woning kan krijgen.

De kern van het nieuwe Talant is dat locaties ruimte krijgen om zelf dingen te regelen binnen

Het contract met Taxi Klomp levert jaarlijks een besparing op van ongeveer

de afgesproken kaders van Talant. Voorwaarde

500.000 euro. Dit is belangrijk in een tijd waarin de vergoeding voor vervoer

is dat het altijd gebeurt in nauwe verbinding

door de overheid sinds 2013 is gehalveerd. Er moet echter meer veranderen

met de driehoek cliënten, ouders/verwanten en

om het vervoer naar en van dagbesteding kostendekkend te krijgen.

medewerkers. Begeleiders krijgen daarom meer

Voorstellen daartoe zijn inmiddels door de Centrale Verwantenraad kritisch

verantwoordelijkheden. Ze worden daarbij

onder de loep genomen en goedgekeurd.

ondersteund door nieuw benoemde hoofden.

De functie hoofd is een bundeling van cluster-

Dichtstbijzijnd of verder weg

manager en teamleider, twee managementla-

Een van de maatregelen is dat we per cliënt, in samenspraak met de cliënt en

gen die per januari 2015 verdwijnen.

zijn verwant, gaan bekijken welke dichtstbijzijnde dagbesteding passend is.

De maximale reisafstand (heen en terug) die Talant vergoed krijgt is 8,8

Zo goed en normaal mogelijk

kilometer. De cliënt/verwant kan ook kiezen voor verder weg gelegen

Het uiteindelijke doel is en blijft een zo goed en

dagbesteding. De meerkosten voor het vervoer zullen dan voor eigen

normaal mogelijk leven voor onze cliënten,

rekening komen.

waarin zij zich kunnen blijven ontwikkelen. We blijven steeds kijken hoe het beter kan.

Hele dag

-> Lees ook het interview met het nieuwe

Daarnaast zal het uitgangspunt zijn dat de cliënt de hele dag naar dagbeste-

directieteam van Talant op pagina 10 en 11.

-> Op het Youtube-kanaal van Talant Online kunt u een korte video zien over Talant 3.0.

ding gaat. Wanneer dit niet kan in verband met de kwetsbaarheid van de cliënt, wordt bij voorkeur dagbesteding op de woonlocatie aangeboden. Is dit niet passend, bijvoorbeeld bij kinderen die een kinderdagcentrum bezoeken, dan kan de cliënt halve dagen naar dagbesteding.

Ouders en verwanten hebben een brief gekregen over de veranderingen.

InZicht • winter 2014

13

2015 regelgeving richt Talant zich nu op mensen met een verstandelijke beperking die intensieve zorg en ondersteuning nodig hebben: zorg die onder de Wlz gaat vallen. De overige zorg is grotendeels overgegaan naar Reik en WIL, twee nieuwe organisaties binnen Zorggroep Alliade waar ook Talant bij hoort. De veranderingen in de zorg staan uitgelegd op verschillende websites. Een daarvan is www.hoeverandertmijnzorg.nl.

WSW + WWB + deel Wajong -> Participatiewet De Participatiewet vervangt de sociale werkvoorziening (WSW), de bijstand (WWB) en deels de arbeidsondersteuning van jonggehandicapten (Wajong). De gemeenten worden verantwoordelijk voor de Participatiewet. De bedoeling is dat zoveel mogelijk mensen

Nieuwe wetten vanaf januari

aan het werk kunnen of een bijdrage leveren aan de samenleving.

Werkgevers worden gestimuleerd mensen met een arbeidsbeperking een plek te bieden. Wie niet kan werken, kan misschien

De AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) houdt op te bestaan op 1 januari 2015. De zorg die onder deze wet valt, wordt opgenomen in een aantal nieuwe wetten.

Daarnaast treedt de Participatiewet in werking.

vrijwilligerswerk doen.

De WSW stopt op 1 januari voor nieuwe instroom. De Wajong blijft alleen bestaan voor mensen die op jonge leeftijd een ziekte of handicap hebben gekregen en die daardoor nooit meer kunnen

AWBZ -> Wlz + Wmo + Zorgverzekeringswet + Jeugdwet

werken. Naar verwachting zal vrijwel iedere ‘Wajonger’ die onder

De zorg van Talant viel tot nu toe onder de AWBZ. Talant biedt zorg

de Wet langdurige zorg valt, ook onder de nieuwe Wajong blijven

die straks onder de Wet langdurige zorg (Wlz) valt. Deze nieuwe wet

vallen. Uitkeringsinstantie UWV gaat van 2015 tot 2018 beoordelen

is voor mensen die langdurige en intensieve zorg nodig hebben.

wie van de huidige Wajongers aan de nieuwe voorwaarden

Lichtere zorg gaat naar de Zorgverzekeringswet, de Wet maatschap-

voldoet en wie (gedeeltelijk) kan werken. In sommige gevallen

pelijke ondersteuning (Wmo) of de nieuwe Jeugdwet. De Wmo en de

worden mensen daarvoor uitgenodigd voor een gesprek. Wie

Jeugdwet worden de verantwoordelijkheid van gemeenten.

vanaf januari 2010 een Wajong-uitkering heeft aangevraagd en gekregen, voldoet al aan de nieuwe voorwaarden en blijft dus in

Talant, Reik en WIL

ieder geval onder de Wajong vallen. Kijk ook op www.uwv.nl >

Talant bood voorheen zowel lichtere als zwaardere zorg en onder-

Wajong. Gemeenten kunnen mensen met een bijstandsuitkering

steuning. Wegens de aankomende veranderingen in de wet- en

vragen vrijwilligerswerk te doen.

Laatste Wmo-cliënten van Talant gaan naar WIL Alle cliënten met een Wmo-indicatie die nu nog ondersteuning krijgen van Talant, gaan op 1 januari 2015 over naar WIL. Talant blijft wel de ondersteuning aan deze cliënten bieden. Dat gebeurt in onderaanbesteding van WIL. De betrokken medewerkers gaan niet officieel over naar WIL, zij blijven in dienst van Talant.

langdurige zorg). Een deel van de cliënten van Talant is dit jaar al met hun begeleiders overgegaan naar WIL. De cliënten waar we het nu over hebben wonen in ‘gemengde’ woonlocaties van Talant met zowel cliënten die onder de Wmo als onder de Wlz zullen vallen. Deze cliënten waren nog bij Talant gebleven. Wanneer zij per januari 2015 onder de Wmo vallen, wordt hun begeleiding en ondersteuning de verantwoordelijkheid van gemeenten. Er van uitgaande dat WIL door de gemeen-

Zorggroep Alliade heeft WIL opgericht voor de zorg die per januari

ten het werk gegund krijgt, gaan deze cliënten alsnog over naar WIL.

2015 overgaat naar de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning).

De Wmo is voor lichte zorg, voor mensen zonder verblijfsindicatie

De betreffende cliënten en hun verwanten hebben hierover in

(24-uurszorg). Talant houdt de zorg die onder de Wlz zal vallen (Wet

november een brief ontvangen.

InZicht • winter 2014

14

Column Gerrit Mijn toekomstplannen Mijn toekomst Ik ga schrijven over mijn toekomst. Hoe het er in mijn leven uit zal zien. Ik heb nog veel wensen, maar ik maak me ook wat zorgen over de

V.l.n.r. Tjalling, Auke, Adnan, medestudente Wilma en Max.

Max via Vraagelkaar Wie Max, een vriendelijke student MBO Helpende Zorg en Welzijn, maakte tijdens een Vraagelkaarcafé voor het eerst kennis met Vraagelkaar. Via www.vraagelkaar.nl kan iedereen elkaar hulp vragen en aanbieden; tijdens een Vraagelkaarcafé kunnen mensen elkaar ontmoeten en is er van alles te doen. Max vond het idee zo leuk dat hij in de zomervakantie contact opnam met Vraagelkaar om te vragen wat hij voor ouderen en mensen met een beperking in Leeuwarden kon betekenen. Zo leerde hij ook Adnan kennen.

Wat Max gaat nu zo nu en dan met Adnan naar de film. Adnan heeft dagbesteding bij Talantlocatie Middelséhiem in Leeuwarden en woont bij zijn ouders. Voordat Max en Adnan samen gingen afspreken is Max op bezoek geweest bij de ouders van Adnan. Hier werd hij met open armen ontvangen.

Behalve cliënten van Talant hielp Max ook een fybromyalgie-patiënte met het opknappen van haar tuin en schuur en hielp hij ouderen bij het tuinieren. Het is geweldig om te zien hoe Max zich inzet!

Van waarde Voor Adnan is het contact met Max fijn. Hij heeft weinig contacten en is voor leuke dingen vooral afhankelijk van zijn moeder. Toen Adnan en Auke in oktober niet met Middelséhiem naar het Vraagelkaarcafé konden omdat de cliënten van Middelséhiem vrij waren, bood Max aan om met hun mee te gaan. Hiervoor zei hij zelfs andere afspraken af. Het werd een gezellige boel in de keuken. Maar ook tijdens de lunch spatte het plezier er van af. Tjalling, Adnan, Auke, Wilma en Max zaten samen gezellig samen te eten. Waar ze het meeste van genoten hadden?

De pauze buiten met Wilma en Max! Janet Turkstra, initiatiefnemer Vraagelkaar www.vraagelkaar.nl/cafe Wilt u iemand in het zicht brengen die veel voor een cliënt van Talant doet, bijvoorbeeld een familielid of een vrijwilliger?

Mail of bel c.huitenga@talant.nl, 0513 - 64 37 29.

InZicht • winter 2014

toekomst.

Studeren op de vrije universiteit Eén van mijn toekomstdromen is dat ik wil studeren op de vrije universiteit. Vorig jaar heb ik via internet een toelatingstest gemaakt. Die was verdeeld in verschillende onderdelen. Toen ik de test klaar had en opgestuurd had, kwam de uitslag al vrij snel. 43% procent goed. Dat is nog niet genoeg voor het halen van deze test. Ze zeiden dat ik veel aan mijn Nederlands moest doen en dat de boeken en lesstof moeilijk waren voor mij. Ik ben nu aan het oefenen voor de universiteit. Ik maak aantekeningen over een onderwerp, net zoals ze het bij college doen. Op dagbesteding doe ik mijn eigen studies en om de 14 dagen ga ik op donderdag naar de Nederlandse les in de bibliotheek. Ik wil ook nog economie volgen. Henk is voor mij bezig om dat te onderzoeken. Henk is de vrijwilliger hier op dagbesteding.

Reis naar Amerika Ook wil ik nog eens naar Amerika. Hier ben ik twee keer eerder geweest. Ik heb het heel leuk gevonden in Florida. Dat zou ik wel weer eens willen zien, maar ook Texas lijkt me leuk.

Werken In september van dit jaar heb ik een brief gehad van het UWV. Ze willen zien of ik ook kan werken.

Ik wil wel werken. Het probleem is, dat als ik ga werken in het vrije bedrijf, dat het werk maar even goed gaat en dat ik dan weer aan tekenen zit te denken of aan het leren. Ik blijf gewoon op de Vrijheidshof werken. Of we moeten weer opnieuw getest worden. Dat maakt de toekomst dan wel uit.

Gerrrit Miedema krijgt bij wonen en werken ondersteuning van Talant.

15 Moeder schrijft boek over cliënt “Ik ben een zondagskind”, is de titel van het boek dat Ankje van der Veen schreef over haar zoon Wiggele.

Wiggele was tot voor kort een cliënt van Talant. Hij krijgt nu ondersteuning van WIL. Wiggele groeit op in een gezin dat al de nodige zorgen kent en heeft gekend. Zelf heeft hij te maken met autisme. Zijn ouders doen hun best om de juiste beslissingen te nemen voor hem. Hoe verloopt zijn leven? Ankje van der Veen vertelt het verhaal van Wiggele. Van kleine chaoot die in alles begeleiding nodig heeft tot volwassen man die zich zelfstandig staande probeert te houden in onze samenleving.

Het boek is verkrijgbaar via www.boekscout.nl of via de schrijfster zelf: vderv10@gmail.com.

‘Gewoon’ Atrium Sneek geeft speciale muzieklessen In Sneek kunnen mensen met een

zijn eigen unieke wijze, laten horen”, aldus

verstandelijke beperking muzieklessen

docente Linda de Glee. ,,Deelnemers mogen al

volgen in een reguliere muziekschool.

hun expressie gebruiken en hun gevoelens en

Kunstencentrum Atrium in Sneek biedt een

eigen persoonlijkheid uitdrukken door klank,

speciale cursus Muziekexpressie.

ritme, melodie en beweging. Ze mogen ook hun eigen instrumenten meenemen.” Bij

Tijdens de tweewekelijkse lessen wordt samen

Kunstencentrum Atrium kunnen mensen met

muziek gemaakt onder leiding van een docente.

een verstandelijke beperking ook individuele

Het doel is om samen plezier te beleven bij het

keyboardlessen volgen.

maken van muziek. ,,Iedereen mag zichzelf, op

Vertrouwenspersoon voor cliënten en verwanten Cliënten en verwanten van Talant kunnen gebruik maken van

klachten over de zorg, maar ook als een cliënt of verwant anoniem zijn

een onafhankelijk vertrouwenspersoon van Zorgbelang

of haar verhaal kwijt wil. Informatie over zowel de klachtenadviseur

Fryslân. Er worden regelmatig op Talantlocaties

van Talant als de vertrouwenspersoon van Zorgbelang Fryslân vindt u

inloopmomenten georganiseerd voor vragen en kennismaking.

op www.talant.nl > verwanten en verwijzers.

Naast de klachtenadviseur van Talant biedt deze

Hou voor de inloopmomenten www.zorgbelang-fryslan.nl in de gaten.

cliëntvertrouwenspersoon een extra mogelijkheid om zaken in

Ook worden er t.z.t. posters opgehangen.

vertrouwen te bespreken. De vertrouwenspersoon is er voor vragen en

Doek toont blije gebruikers Herbranda in Buitenpost It brûst

hjir!

Wie aankomt bij het pand ‘Herbranda’ aan

voor de vele huurders, aangezien sluiting van

de gelijknamige straat in Buitenpost, kan

Herbranda dreigde. De Friese Wouden heeft zelf

niet om dit doek heen. Je ziet meteen de

haar wijkverpleegkundigen en wijkteams hier

verschillende gebruikers van het pand.

gehuisvest. Daarnaast is er plek voor onder

Talant, De Friese Wouden en Woonzorg

andere een fysiotherapeut en biljartclub. De

kunnen het prima met elkaar vinden.

cliënten van Talant nemen het beheer van het pand voor een deel voor hun rekening. Door de

Verhuurder woningen

Tel: 088-921 01 97

Tel: 088-613 01 01

Tel: 088-512 65 50

De Friese Wouden huurt het pand sinds 2014

samenwerking is het gebouw nieuw leven

en hield graag een plaatsje vrij voor de

ingeblazen en staat het midden in de

dagbesteding van Talant. De komst van De

gemeenschap.

Friese Wouden en Talant was een opluchting

InZicht • winter 2014

16

In Tweespraak vertellen twee mensen over hun band.

Mail of bel voor aanmeldingen c.huitenga@talant.nl, 0513 - 64 37 29.

Mark Visser zijn grote droom was om ober te worden. Deze droom is nu werkelijkheid. Hij werkt in Talants brasserie De Stal in Nieuweschoot.

Diana Mintjes is vanaf het begin zijn begeleidster. Ze hebben een goede klik en genieten beide zichtbaar van het samenwerken.

“Elke werkdag is een cadeautje” MARK: “Ik wou graag met Diana in Tweespraak. Ik heb een goede

en brullen als beren. Buiten gingen we naar elkaar roepen. We

band met Diana.”

wilden ontdekken of jouw stem het wel goed deed, want je praat

DIANA: “Inderdaad. We hebben een goede klik samen. Hoe lang

niet heel luid. Maar hij deed het wel, hè Mark?”

werk je hier ook alweer?”

MARK, trots: “Ja.”

MARK: “6 jaar.”

MARK: “Als er gasten komen, stoppen we met oefenen.”

DIANA: “Dat je dat zo goed weet. Heb je dat thuis opgezocht?”

DIANA: “Inderdaad. We moeten er wel goed de tijd voor nemen.

MARK trots lachend: “Ja.”

Door te oefenen werken jullie steeds zelfstandiger.” Trots: “Ik doe

DIANA: “Je kwam hier eerst stagelopen, hè Mark. En ik was jouw

steeds minder en jullie doen steeds meer.”

stagebegeleidster. Jouw grote droom was om ober te worden. En

MARK: “Jij houdt wel het overzicht. Ook in de keuken en je kijkt of

dat ben je nu.”

alles goed gaat.”

MARK: “Ja. Mijn favoriete werkdag is vrijdag. Dan ben ik de

DIANA: “Ja. Soms is het druk. Dat vinden jullie best wel spannend,

hoofdober. Ik bedien dan de kassa en sta achter de bar.”

want we willen de gasten tevreden houden. Daar zorgen we dan

DIANA: “En als je hoofdober bent, stuur je ook de anderen aan.”

samen voor. Als er dan iets is wat beter kan, spreek ik de hoofdober

MARK: “Ja. Bijvoorbeeld in de zomer als het terras open gaat. Dan

aan. En als het goed gaat geef ik een compliment. Wat zeg je altijd

vraag ik Dirkje of een andere collega om de tafels schoon te maken.”

ook alweer over mij, Mark?”

DIANA: “En als het heel druk is, mag je ook zeggen: “Dat tafeltje is

MARK, lachend: ”Diana is streng maar rechtvaardig. Dat vind ik niet

van mij, wil jij de andere tafel nemen?” Jullie leren steeds beter met

erg.”

elkaar te overleggen. Daar zijn we hier veel mee bezig, toch Mark?“

DIANA: “Nee. Gelukkig niet. Jullie willen allemaal altijd wel hard

MARK: “Bedoel je met collega’s omgaan?”

werken. Dat vind ik geweldig, want het is jullie tent!”

DIANA: “Ja. We doen vaak rollenspelen. Dan kijken we hoe iedereen werkt en leren we hoe we ons werk nog beter kunnen doen.”

Beide glimlachen tevreden. Er is veel gepraat. Na een stilte moet

MARK: “Op mijn actiekaart staat ook dat ik met borden wil lopen.”

Diana nog even één ding kwijt: “Weet je wat zo leuk is? Mark legt

DIANA: “Je wilt met drie borden lopen, hè? Dat hebben we wel

aan het einde van mijn werkdag altijd een pepermuntje voor mij

vaker geoefend, maar dat is best moeilijk. Toch houden we vol. Het

neer. Iedere keer op een andere plek. Ik vind dit steeds weer een

komt echt wel een keer. Als iets goed gaat, kan er weer iets nieuws

cadeautje!”

bij.” Lachend: “Weet je nog Mark, dat we die oefening deden voor de spiegel?”

Brasserie De Stal is een ideale locatie voor een heerlijke lunch. Ook

MARK knikt

leent de Brasserie zich goed als vergaderlocatie of voor feestjes. De

DIANA: “We gingen in de spiegel kijken en toen piepen als muizen

openingstijden zijn ma van 9 -15:30 uur en di t/m vrij van 9 - 17 uur. Meer weten? Kijk op www.brasseriedestal.nl

InZicht • winter 2014

Talant maakt deel uit van