Magazine 75 - Symfonieorkest Vlaanderen

DECEMBER 2015/ FEBRUARI 2016

MAGAZINE 75

Blikvangers Focus (Familieconcert Ali Baba en de 40 rovers) In de Kijker (Babyboom in het orkest) De Muzen (Renaat Landuyt) Scherp.Gesteld (Najaarstournee UK) Achtergrond (Verhalende muziek in onze najaarsprogramma’s) Uitgelicht (Jan Michiels) Verdieping (Beethoven & Napoleon)

Symfonieorkest Vlaanderen geniet de steun van

V.U. Dirk Coutigny. Westmeers 74 . B 8000 Brugge . T +32 50 84 05 87

p2 / p3 / p10 / p12 / p16 / p18 / p20 / p22 /

1

Dag allemaal Mijn naam is Myrthe Hellemond en ik ben 9 jaar. Muziek is mijn leven, ik word er zo vrolijk van. Ik speel al drie jaar piano en elke zondagmorgen zing ik in het koor. Ik hou van klassieke muziek zoals de Morgenstemming van Grieg, Bach, Beethoven, Mozart en Chopin. Daarnaast luister ik muziek van Star Wars, Lord of the Rings, voorbeeld Hooverphonic).

Mijn hele familie is muzikaal: mijn mama, papa en broer Lars spelen allemaal viool.

Mijn papa ken je misschien want hij speelt bij de eerste violen van Symfonieorkest Vlaanderen. Met mama en Lars gaan we vaak luisteren naar het orkest. Ik houd dan natuurlijk mijn papa maar ook de dirigent in de gaten. De familieconcerten vind ik het leukst want dan hoef je niet stil te zitten en er gebeuren altijd grappige dingen. Ik kom zeker kijken naar Ali Baba en de 40 rovers.

Ik hoop dat mijn papa zich mag verkleden in een rover. Het is ook leuk dat er dan veel kinderen in de zaal zullen zitten.

Ik vind het heel jammer dat er niet veel kinderen naar klassieke muziek luisteren.

Die muziek is voor iedereen en zeker niet alleen voor oudere mensen. Misschien komen er meer kinderen als de pupiters allemaal een ander kleur van lichtje hebben en als de kinderen altijd vooraan mogen zitten en met hun benen mogen wiebelen.

Als de muzikanten kleurrijke kleren zouden haar), dan vinden kinderen een klassiek Hopelijk komen er hĂŠĂŠl veel kinderen naar Ali Baba! Ik zit al op het puntje van mijn stoel!

Veel groetjes!

Myrthe Hellemond De jongste ambassadeur van het orkest

2

© Andrew Snowball

www.symfonieorkest.be

Blikvangers Symphonie fantastique

zaterdag 12 december 2015. 20u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent zondag 13 december 2015. 15u. deSingel. Antwerpen donderdag 17 december 2015. 20u.

Concertgebouw. Brugge Richard Wagner (1813-1883) Ouverture tot Lohengrin (Prelude act I) Franz Liszt (1811-1886) Prometheus Concerto Pathétique Hector Berlioz (1803-1869) Symphonie fantastique Dirigent.

Solist. Jan Michiels. piano

Tickets & Info tickets@symfonieorkest.be www.symfonieorkest.be

Romantiek troef in deze productie geleid door Karel Deseure. Berlioz geeft de liefde voor zijn muze muzikale vorm in zijn Symphonie fantastique. Wagner zorgt voor zinderende spanning met de Ouverture tot Lohengrin en Liszt slaat tot slot een dubbelslag met Prometheus en Concerto Pathétique, een kolfje naar de hand van pianist Jan Michiels.

Familieconcert Ali Baba en de 40 rovers

© Andrew Snowball

© Emilie Mereghetti

© Andrew Snowball

3

Beethoven & Beyond

Zwanenmeer

zondag 27 december 2015. 15u. deSingel. Antwerpen maandag 28 december 2015. 15u.

Concertgebouw. Brugge

donderdag 14 januari 2016. 20u.

Concertgebouw. Brugge zaterdag 16 januari 2016. 20u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent zondag 17 januari 2016. 15u. deSingel. Antwerpen

donderdag 25 februari 2016. 20u.

Concertgebouw. Brugge zaterdag 27 februari 2016. 20u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent zaterdag 6 maart 2016. 15u.

Concept & Regie.

Mirjam De Wit & Maja Jantar Muziek & Arrangement.

Martin Valcke Dirigent. Steven Verhaert Gastmuzikant. Osama Abdulrasol

Igor Stravinsky (1882-1971) Apollon Musagète Richard Strauss (1864-1949) Duet-Concertino Ludwig van Beethoven (1770-1827) Symfonie nr. 3

Pyotr Ilyich Tchaikovsky (1840-1893) Zwanenmeer Suite Frank Nuyts (°1957) Tumbleweed Concerto. Creatie

Laat je verrassen op de markt vol vreemde geuren en klanken. Maak een tocht door de smalle straatjes en val van het ene avontuur in het andere. Wie weet ontdek je op het einde van je zoektocht een muzikale schat... Neem je vliegend tapijt en zoef de concertzaal in!

Dirigent. Ben Gernon Solisten. Pieter Nuytten. fagot.

Marija Pavlovic. klarinet

Met twintig procent korting voor leden van de Gezinsbond.

Word meegesleurd in een dans met de muzen en de god Apollo op de Parnassus in Stravinsky’s Apollon Musagète.

Geniet van een speelse dialoog tussen klarinet en fagot in het Duet-Concertino van Strauss. Ervaar de kracht van Beethovens Derde ‘Eroica’ Symfonie.

Een programma dat alle zintuigen prikkelt en inspireert!

maandag 22 februari 2016. 20u.

Silent Woods Rondo Sinfonietta Dirigent.

Solist. Tom Landschoot. cello Behoorlijk wat melancholie bij de gedoemde liefde in Het Zwanenmeer van Tchaikovsky en onbeantwoorde verSinfonietta. De grootsheid van dit eclectische werk en de virtuositeit van Tom Landschoot in Frank Nuyts’ Tumbleweed Concerto Silent Woods brengen gelukkig stralend licht in de duisternis.

www.symfonieorkest.be

Focus

FAMILIECONCERT ALI BABA EN DE 40 ROVERS. (de protagonisten aan het woord)

Met zijn jaarlijkse familieconcert zet Symfonieorkest Vlaanderen de kerstvakantie steeds wat extra luister bij.

De herinnering aan de vrolijke vorige editie ‘Ontdek mij. Alies’ tovert zeker nog een tevreden glimlach op ieders gezicht. Dit jaar staat het concert in het teken van Ali Baba en de 40 rovers.

We laten de makers, uitvoerders en partners van de voorstelling aan het woord over een concert dat zal fonkelen als de mooiste kerstboom!

4

5

Mirjam De Wit (muziekpedagoge) Al toen ik Symfonieorkest Vlaanderen vorig jaar hoorde repeteren voor de familievoorstelling‚ ‘Ontdek me. Alies’, bedacht ik hoe cool het zou zijn om een keer echt iets spannends te doen met een symfonieorkest. Strijkstokken die als zwaarden in de lucht prikten: ik zag het meteen helemaal voor me. Regisseur Maja Jantar kwam met het idee van de concertzaal als een geheime grot. De voorstelling Ali Baba en de 40 rovers was geboren! Martin Valcke, componist, verdiepte zich in RimskySheherazade, een prachtig werk dat we voor dit project echt niet konden laten liggen. Emilie Mereghetti, die vorig jaar voor elkaar kreeg om het hele orkest in speelkaarten te hullen, duikt dit keer in de Arabische snuisterijen.

Een sprookje uit het Midden-Oosten komt evenwel niet helemaal tot zijn recht zonder magische Oosterse klanken, zonder Arabische lekkernijen, buikdansers en slangenbezweerders. Ik ben dan ook heel blij dat de Irakese qanunspeler Osama Abdulrasol bereid was om niet alleen mee te spelen, maar ook de rol van Chassim op zich te nemen. Zelf stortte ik me in multicultureel Antwerpen, waar ik kennismaakte met de hartelijkheid, poëzie en behulpzaamheid van de Arabische cultuur. Ik kijk ernaar uit om alles samen te zien en verwacht me aan veel blingbling en een overvloed aan geuren, kleuren en klanken! Dat wil u toch ook niet missen?

Emilie Mereghetti (animatie) Als ik aan Ali Baba denk, zie ik meteen veel beelden in mijn hoofd: beelden uit de cinema, boeken. Het is een uitdaging om een innerlijke voorstelling te maken van deze wereld, zonder terug te vallen in wat ik al heb gezien. Ik zou niet willen dat de animatie koud en digitaal wordt, dus daarom combineer ik texturen van gips, pastel en animaties gemaakt op de computer.

Satu Peltoniemi (kostuums en decor) Ik werk al tien jaar als decorontwerper en kostuumontwerper, voornamelijk in Brusselse theaters. Muziek is een belangrijk element in mijn werk. Voor mij is het een plezier om opnieuw samen te werken met regisseur Maja Jantar, met wie ik al een aantal fantastische avonturen heb gerealiseerd: Rikadla, Gretel en Hänsel, Bastien en Bastienne ... Wat ik doe, doe ik in hoofdzaak in samenspraak met Maja. Een groot deel van mijn werk bestaat uit het zoeken van prenten of tekeningen die me inspireren. Vervolgens is het passen en meten om de stukjes inspiratie in elkaar te puzzelen en zo de juiste sfeer te scheppen. In het geval van Ali Baba zal die sfeer uiteraard heel Oosters zijn, al wil ik er ook meer abstracte elementen in stoppen.

Maja Jantar (regie) Ali Baba is mijn tweede concept voor Symfonieorkest Vlaanderen. Na het dromerige, surreële ‘Ontdek me. Alies’ kwam het verlangen naar een actiever, spannender thema; een thema dat kinderen zou leiden naar een avontuur waarin ze een nieuwe wereld ontdekken. Belangrijk is dat de randanimatie vooraf deel zal uitmaken van de voorstelling zelf. Je wordt onmiddellijk ondergedompeld in de sfeer van Ali Baba.

De familievoorstelling start met een Oosterse markt, waar de sfeer van de bazaar naadloos overloopt in verschillende ludieke muzikale interventies. Die sfeer wordt echter genadeloos verbroken door de komst van de rovers. Op dat moment opent het universum van de concertzaal zich als een Sezaam.

Elke muzikant wordt vanaf nu een rover en elk kind Ali Baba.

www.symfonieorkest.be

6

Martin Valcke (componist/arrangeur) De familievoorstelling Ali Baba en de 40 rovers wil kinderen op een aangename en nietbelerende manier in contact brengen met de expressie en de kracht van een live symfonisch orkest, via bestaande orkestliteratuur en nieuw gecomponeerde muziek. Basis werd het oude Oosterse verhaal van Ali Baba en de 40 rovers.

Mirjam De Wit, Maja Jantar en ikzelf hebben lange gesprekken gevoerd over de muziekkeuze. Er waren twee opties: een bonte verzameling van verschillende muziekstukken samenstellen, ofwel gaan voor één muziekstuk. Het werd de laatste optie, en de keuze viel op Sheherazade kov. We opteerden ervoor om met deze muziek het verhaal van Ali Baba te vertellen, zonder woorden of verteller.

Sheherazade was een doordachte keuze: de muziek van

en bijzonder kleurrijk georkestreerd. Bovendien smeekt het verhaal van Ali Baba om een Oosterse touch in de muziek.

Daarnaast biedt Sheherazade de componist een rijke waaier van themavariaties; een vruchtbaar gegeven om zelf op verder te bouwen.

De muziek van Sheherazade vertelt natuurlijk over Sheherazade, niet over Ali Baba. Maar hun werelden sluiten perfect gehaald en nieuwe collages gemaakt om het verhaal van Ali Baba te kunnen vertellen. Het Sultan-thema werd het thema van de rovers, het Sheherazade-thema de representatie van de wijze slavin Morgiana, het vredige thema van de jonge prins en prinses het thema van Chassim. En Ali Baba… ?

Om de Oosterse touch een prominentere rol te laten spelen, kan ik een beroep doen op de geweldige Iraakse muzikant Osama Abdulrasol. Hij gaat in de voorstelling verschillende Oosterse instrumenten bespelen, waaronder de Qanun.

Dit is een tokkelinstrument met 26 driekorige snaren. Elke intervallen kunnen gespeeld worden. Dit zijn toonsafstanden, kleiner dan een halve toon, die erg typisch zijn voor de Arabische toonladders en harmonische kleuren.

Het geheel werd uiteindelijk een Fantaisie-Arabesque met thema’s uit Sheherazade vooral zelf luisteren! Graag tot dan!

Gahnia&Noual – Al Miftah vzw (zorgen voor lekkers op de Oosterse markt) Al Miftah is een vrouwen- en kinderwerking die vooral in Borgerhout actief is. We geven huiswerkbegeleiding aan jonge kinderen van de lagere school en lessen Nederlands aan anderstalige vrouwen. Dit doen we door middel van rollenspel en dialoog. We gebruiken als slagzin ‘De Sleutel, als sleutel tot succes!’ Op termijn willen we de ouders van de kinderen erbij betrekken en hen helpen bij de huiswerkbegeleiding van hun kinderen, zodat de omdat wij het vooral heel leuk vinden en omdat het thema ons erg aanspreekt. Ali Baba en de 40 rovers is een stuk van onze cultuur; het is een verhaal dat we kennen via onze ouders. Op deze manier kunnen we ook andere mensen letterlijk laten proeven van de kleuren en geuren van onze cultuur.

Mona Verhas (soliste) en ik studeer viool aan het conservatorium van Antwerpen. In deze voorstelling speel ik de rol van het slavenmeisje Morgiana. Viool spelen is niet gemakkelijk; het vraagt veel tijd, geduld en discipline. Maar als je er op tijd aan begint en er dagelijks op de juiste manier intensief mee bezig bent, dan ga je snel vooruit en worden de ‘moeilijke’ dingen makkelijker. Het stuk dat ik nu speel is in zekere zin wel moeilijk, vooral om het juiste karakter te vinden en dat als één geheel over te brengen op het publiek. Ik heb al vaker met een orkest samengespeeld. Dat brengt altijd wel wat zenuwen met zich mee, maar ik kan die stress gelukkig omzetten in positieve energie. Met een orkest spelen is dan ook een fantastische ervaring. Ik kijk er al naar uit!

7

Osama Abdulrasol (gastmuzikant) Het verhaal van Ali Baba fascineerde me als kind al en is end. Chassim spelen is een uitdaging voor mij. Hij is degene die al het geld van zijn broer stal; een uitdagende rol, te leven.

Amana Dance Theatre (buikdanseressen) Amana Dance Theatre is een buikdansgezelschap en -school met wortels in het theater. Wij laten ons voortdurend en met veel plezier inspireren door de bronnen van de dans: de Noord-Afrikaanse en Midden-Oosterse cultuur, muziek en beeldtaal. Vanuit onze thuisbasis Antwerpen organiseren we cursussen, buikdans-salons en optredens. Dansvreugde, verrijking en openheid zijn daarbij ons motto. Op de concerten laten we jullie graag een stukje meedansen in onze kring, onze versie van de wereld van Ali Baba.

Een magisch familieconcert: Ali Baba en de 40 rovers zondag 27 december deSingel. Antwerpen maandag 28 december Concertgebouw. Brugge Laat je verrassen op de markt vol vreemde geuren en klanken. Maak een tocht door de smalle straatjes en val van het ene avontuur in het andere. Wie weet ontdek je op het einde van je zoektocht een muzikale schat...

Neem je vliegend tapijt en zoef de concertzaal in!

Tickets voor kinderen en jongeren t.e.m.

15 jaar kosten in elke rang 8 euro. Reserveer nu alvast de beste plaatsen voor u en

Met twintig procent korting voor leden van de Gezinsbond.

www.symfonieorkest.be

8

9

www.symfonieorkest.be

10

In de kijker 1

Babyboom in het orkest Wie niet enkel wegdroomt bij de heerlijke muziek die ons orkest steeds weer brengt, maar ook de ogen openhoudt tijdens onze concerten, heeft beslist al gemerkt dat er heel wat jonge musici het orkest bevolken. Onze repetities en concerten worden dan ook niet toevallig druk bezocht door piepjonge fans van het orkest, vaak De opvolging lijkt verzekerd!

1 Jack, zoontje van Stephanie Dierckxsens (management, artistieke planning) 2 Georges, zoontje van Bruno De Schaepdrijver (altviool) 3 Jalmar, zoontje van Sanne Deprettere (contrabas) 4 Nele in blijde verwachting, vrouw van Kris Hellemans (altviool) 5 Mirthe, dochter van Jo Vercruysse (concertmeester) 6 Lotta, dochter van Bieke Jacobus (altviool) 7 Jonathan, zoontje van Hanneke Verbueken (viool)

4

11

2

5

3

6

7

12

© Kim De Graeve

www.symfonieorkest.be

De Muzen RENAAT LANDUYT

13

bij de burgemeester van Brugge, Renaat Landuyt.

De Brugse burgervader sprak met veel passie én Tommy

Heeft u een expliciete connectie met de wereld van de muziek?

Ik ben afkomstig uit een klein dorp waar de harmonie de zeer toepasselijke naam ‘Sint-Cecilia’ droeg. Ik speelde er tenorsax. Omdat al snel bleek dat mijn talent voor wiskunde groter was dan mijn muzikale vaardigheden heb ik me uiteindelijk niet verder in muziek onderlegd. Het is ondertussen al meer Het instrument staat wel nog altijd uitgestald bij mij thuis. Het zou enkel weer wat opgeblonken moeten worden en het rietje werkt na al die jaren niet meer. (lacht) Heeft u die muzikale kriebels van thuis meegekregen?

Ik kan binnen de familie niet echt iemand voor de geest halen die actief met muziek bezig was. De liefde voor muziek, maar ook voor toneel heb ik ongetwijfeld geërfd van mijn moeder.

Ik heb me dus altijd een buitenbeentje gevoeld.

Welke muziek vormde de soundtrack van uw jeugdjaren?

Is die smaak inmiddels veranderd?

De eerste plaat die ik kocht en echt heel goed vond, was een opera. Geen conventionele klassieke opera, maar wel de bekende rockopera Tommy van The Who. Ook de tekst sprak mij bijzonder aan, waardoor ik deze plaat erg koester. Deze lp symboliseert wellicht ook mijn eclectische muziek-smaak. een koele minnaar van meerdere stijlen. Zo kan ik klassieke muziek enorm appreciëren, maar weten ook goede achtergrondmuziek of de toppers van Pink Floyd me mateloos te boeien. Zoals ik er bij het voetbal per seizoen enkele matchen uitpik, zo selecteer ik ook steeds een aantal concerten die ik

bij mijn persoonlijke manier van werken. Sommige dossiers, die reeds tien jaar geblokkeerd waren, hebben we via deze aanpak kunnen deblokkeren, enkel en alleen door op het gepaste moment zaken te ontgrendelen en de juiste opportuniteiten aan te wenden. Het voetbalstadion, de beurshallen en het congrescentrum zijn hier enkele mooie voorbeelden van.

Muziek speelt in Brugge, met tal van vooraanstaande culturele vertegenwoordigers, natuurlijk een belangrijke rol. Hoe staat u hier tegenover en wat is de visie van de stad hierop?

De algemene aanpak rond cultuur zit in de slogan ‘Samen doen en tonen’. Ik kijk naar de initiatieven die bottum upgewijs aan de oppervlakte komen. Ik vind dat we op op cultureel vlak op veel domeinen heel sterk staan, maar dat we nog meer samen kunnen doen en alles nog meer en beter moeten etaleren. Ik ben heel aangenaam verrast dat de Triënnale goed onthaald werd bij een zeer ruim publiek. Dat

kan in de toekomst nog meer worden samengewerkt. Wanneer er bij de culturele partners een wil is om samen projecten – zoals bijvoorbeeld een muziekfestival – te organiseren, is er voor de stad een opportuniteit om dergelijke initiatieven te ondersteunen. Net zoals bij de Triënnale, gaan we ook hier uit van de kennis en kunde die bij de partners reeds aanwezig zijn om, zonder externe inbreng, van onderuit tot mooie evenementen te komen.

Seizoen 2015-2016 staat bij Symfonieorkest Vlaanderen volledig in het teken van de muze. Wie zijn voor u de persoonlijk vlak?

Met een Zwanenmeer-programma konden we niet anders dan bij u terechtkomen, burgemeester van de zwanenstad. Hebt u een bijzondere band met dit sierlijke dier?

De zwaan is voor Brugge natuurlijk een bijzonder dier. Door de zwarte zwaan hadden we hier recent een boeiend diversiteitsprobleem. (lacht!) Toch is er binnen deze stad nog een andere vogel die een grote symbolische waarde heeft, namelijk de pelikaan. Dit vrijzinnige symbool staat boven de ingang van de Heilige Bloedkapel in Brugge. De pelikaan vind ik – in al zijn lelijkheid – persoonlijk een zeer mooi beest, en wel vanwege zijn handelingen. Deze vogel staat op de juiste plaats langs de rivier om de vis op het juiste moment binnen te halen. De werkwijze van de pelikaan sluit perfect aan

om aan politiek te doen. Ik was veertien jaar. Dat was de toen president van Chili, jg.). Wat ik vooral aan hem bewonder, was dat hij radicaal was in zijn gematigdheid. Hij voerde zonder geweld, stap voor stap, een sociaal beleid dat vrij storend was voor de internationale wereld rondom hem. Ik herinner me nog altijd die iconische foto waarop hij op de dag van zijn dood als groots politicus in maatpak toch naar de wapens greep. Hij was voor mij de sociaal-democraat waar ik nog altijd naar opkijk. Op persoonlijk vlak is mijn gezin untouchable. Verder ben ik iemand die in groep niet veel zegt. Ik probeer altijd op een zeer discrete manier het gesprek te volgen zonder het hoge woord te voeren. Ik denk dat ik iemand ben die veel luistert.

www.symfonieorkest.be

14

mijn middeleeuwse leermeester met zijn boek Handorakel en kunst van de voorzichtigheid als belangrijkste uitgave. In dit boek vind je 300 voorschriften om voorzichtig door het leven echte inspiratiebron. Sociaal-democratisch, niet te radicaal in gedachten, wel in handelingen.

Heeft u als burgemeester, politicus, en Bekende Vlaming het gevoel dat u zelf een muze bent?

Dit is een moeilijke vraag, maar ik herinner me wel de invloed die sommige politici op mij hadden. Je hoopt dus wel dat jonge geëngageerde mensen naar jou opkijken. Aan de e-mails die ik ontvang merk ik toch dat ik “gevolgd” word.

Zelfs andersdenkenden blijken soms te weten waarvoor ik sta. De N-VA fractieleider in het Vlaams parlement wist mij te zeggen dat hij mijn boekje Het Vlaams Gerecht destijds als student met interesse gelezen had. Op zo’n moment besef je dan wel dat je behoort tot een clubje dat in staat is mensen te interesseren en inspireren. Ik realiseer me bij zulke gesprekken maar al te goed dat ik zoveel jaar geleden aan de andere kant van de tafel zat.

Als u één boodschap rechtstreeks zou moeten overdragen naar het publiek van Symfonieorkest Vlaanderen, wat zou deze dan inhouden?

Dat kennis tot geluk leidt. Je moet het geluk benaderen via een vorm van kennisverwerving in zijn meest brede betekenis. De exploratie van het genieten van kunst is ook een van de elementen van geluksverwerving. Mijn privéslogan is altijd op mijn tableau.

Jasper Gheysen

Het Concertgebouw en Symfonieorkest Vlaanderen brengen ook tijdens het seizoen 15-16 heel wat kinderen en jongeren in contact met de kracht van klassieke muziek. Naast de traditionele open repetities is er de start van het ambitieuze project Acoustic Power.

Jeroen Vanacker, artistiek directeur van Concertgebouw Brugge vertelt wat we mogen verwachten.

15

Jongeren en klassiek?

CONCERTGEBOUW BRUGGE EN SYMFONIEORKEST VLAANDEREN TONEN DAT HET KAN!

Ook dit seizoen werken Concertgebouw Brugge en SOV weer samen voor de open repetities?

Samen organiseren we dit seizoen maar liefst twaalf open repetities. We geloven erin dat kinderen via de kennismaking met een groot orkest geprikkeld kunnen worden voor klassieke muziek Wat maakt een open repetitie voor kinderen zo interessant?

Nergens anders dan in een open repetitie voelen kinderen en jongeren zo intens de spanning en emoties van het repetitieproces dat aan elke voorstelling voorafgaat. Vooraf maakt een ervaren muziekdocent het jonge publiek wegwijs in de compositie. Geen passief gebeuren echter, het is een doe-sessie waarin ze actief participeren. Nadien kunnen ze naar hartenlust vragen stellen aan de muzikanten en dirigent. Dit seizoen passeert onder meer de muziek van SchĂśnberg, Elgar, Strauss en Beethoven.

Bent u tevreden over deze samenwerking met Symfonieorkest Vlaanderen?

Absoluut, het orkest heeft in de loop der jaren heel wat kennis en ervaring opgebouwd rond kunsteducatieve projecten. Het denkt mee en samen bouwen we op die manier aan het publiek van de toekomst. Daarom hebben wij het orkest ook bij ons nieuwste project betrokken: Acoustic Power. Gesteund door de Provincie West-Vlaanderen en samen met andere partners zoals Jeugd en Muziek Vlaanderen willen we met dit project zo veel mogelijk scholieren van de derde graad secundair onderwijs in contact brengen met klassieke muziek. Een heel ambitieus plan.

hebben met techniek en wetenschap krijgen instrumentenbouw en akoestiek als uitgangspunt. Anderen benaderen de muziek liever vanuit verhalen: van tijdsgeest tot kunststromingen. Nog anderen zien klassieke muziek vooral als een sociaal gebeuren.

Na de workshops kunnen de leerlingen zelf aan de slag met klassieke muziek: de mogelijkheden laten we volledig aan hun creativiteit over. Door zelf iets te creĂŤren komen passie, skills en authenticiteit op de voorgrond.

Ten slotte laat een vlammend concert in het Concertgebouw de jongeren de kracht en de emotie van de klassieke muziek live beleven. Symfonieorkest Vlaanderen start het concert met de nieuw gecomponeerde Acoustic Power Tune van Peter Vermeersch, en neemt de jongeren vervolgens op sleeptouw door het spetterende orkestwerk Sinfonietta jongeren dat het vuur van de muzikant, de bezielende leiding van de dirigent en het krachtige samenspel van het orkest onvergetelijke momenten opleveren. Gastvrouw Liesa Naert praat het geheel op een luchtige toon aan elkaar.

U bent er duidelijk van overtuigd dat kinderen en jongeren warm te maken zijn voor klassieke muziek?

Uiteraard. De baseline van Acoustic Power luidt: Mad skills and . We vinden het belangrijk dat jongeren vroeg in contact komen met passie, inspiratie en creativiteit. Dat kan in schoolverband, met de familie of op individuele basis. In ons ruime aanbod kunsteducatieve activiteiten, familievoorstellingen en jongerenaanbod is er zeker voor elk wat wils.

En ook een realistisch plan? verschillende scholen ingeschreven voor het project: een Hoe ziet het project Acoustic Power er precies uit?

Het hele project bestaat uit drie fasen. Tijdens de workshops op school vertrekken we altijd vanuit de eigen leefwereld van de jongeren zelf. Leerlingen die meer voeling

Concertgebouw Brugge neemt als kunstinstelling graag het voortouw om kinderen en jongeren te enthousiasmeren voor klassieke muziek.

Meer info op www.concertgebouw.be en www.acousticpower.be Stefaan Gruyaert

www.symfonieorkest.be

Scherp gesteld Terugblik najaarstournee UK Zes concerten.

Twintig verschillende stukken.

Tientallen nieuwe indrukken en ontmoetingen.

Honderden kilometers.

Duizenden enthousiaste Britten.

Hartelijke ontvangst in miljoenenstad Londen.

Het ‘Flanders Remembers’-concert in Cadogan Hall, zoveel muzikale schoonheid ter nagedachtenis van zoveel wreedheid.

Ontelbaar veel noten waar steeds evenveel gevoel in kroop.

Muzikale warmte, ontroering en verrassing die niet in cijfers uit te drukken vallen.

Foto’s: © Korneel Alsteens © Dimitri Sterkens

16

17

www.symfonieorkest.be

Achtergrond DE VERHALEN ACHTER SYMPHONIE FANTASTIQUE, HET ZWANENMEER EN SINFONIETTA.

18

19

“Er was eens…” Hoe vaak waren deze drie kleine woordjes niet het startschot voor grote avonturen, voor ingehouden adem, klamme handen of opgelucht geproest. Op verhalen staat gelukkig geen leeftijd. De mens duikt maar wat graag in de schatkist der vertelsels en diept uit deze magische grabbelton een goed een sterk computerspel. Dat ook componisten begrepen dat een narratieve leidraad een compositie kracht kan bijzetten, bewijzen de heren Berlioz, Tchaikovsky concertganger, de wintermaanden door met sterke muzikale verhalen. haal als geen ander naar waarde. Als vaandeldrager van de zogenaamde ‘programmatische muziek’ streefde hij expliciet naar het verwerken van narratieve lijnen in zijn composities.

Muziek moest een verhaal vertellen; in het geval van zijn Symphonie fantastique geboren uit diabolische passie voor actrice Harriet Smithson.

Hoewel Berlioz Smithson uiteindelijk toch voor zich zou winnen, werd het liefdesvuur dat in Berlioz woedde initieel slechts koeltjes beantwoord door Harriet. Berlioz besloot daarop zijn razende liefde in de vorm te gieten van een muzikaal verhaal over een man die – verdrinkend in zijn liefdesverdriet – zichzelf wil vergiftigen met opium. De man slaagt niet in zijn opzet maar verliest zichzelf wel in vijf hallucinogene, morbide fantasieën. Deel één, Rêveries, Passions, schetst de folteringen van het hart van de jonge componist. De amoureuze razernij geman komt vervolgens terecht op Un Bal maar voelt zich verloren te midden van zoveel feestgewoel. In deel 3 – Scène aux Champs – put de jongeling troost uit de harmonieuze samenzang van twee herders. Wanneer de wederzang van de tweede herder echter uitblijft, welt het verdriet weer op.

Marche au supplice vormt de kern van de nachtmerrie: de componist neemt een grote dosis opium in die de meest exuberante beelden opwekt. Hij droomt dat hij zijn geliefde van het leven berooft en dat hij – ter dood veroordeeld – getuige is van zijn eigen dodenmars. Rond zijn lijk verzamelen zich in Songe d’une Nuit de Sabbat de meest afgrijselijke wezens.

De vampierenverhalen van tegenwoordig verbleken bij deze horrorsaga. En toch: Harriet viel uiteindelijk als een blok voor Berlioz’ bizarre liefdesverklaring.

een leven als zwaan. Siegfried kan met zijn liefde voor Odette de ban doorbreken en zweert zijn zwanenprinses meteen eeuwige trouw. Tijdens een groot feest wordt Siegfried echter verleid door Odile, de dochter van Von Rothbart die de gedaante van Odette heeft aangenomen. Te laat beseft de prins dat hij zijn lieve Odette heeft bedrogen. Siegfried vindt Odette bij het meer en zij vergeeft hem. Von Rothbart probeert Siegfried weg te jagen met een zware storm. Die laatste vecht terug, maar de vloek van de tovenaar is te sterk. Siegfried en Odette verdrinken in de woeste golven, hun zielen voor eeuwig verenigd in de diepten van het meer.

Heel wat minder sprookjesachtig is het verhaal achter Sinfonietta zou worden. De compositie – oorspronkelijk Militaire Sinfonietta getiteld – werd geschreven op vraag van de Sokolbeweging, een toen erg populaire nationalistische groepering die sport en fysieke educatie van de jeugd propageerde. Dat het werk is opgedragen aan het Tsjechoslowaakse leger, is dendaagse vrije man, zijn spirituele schoonheid en vreugde, zijn kracht, moed en vastberadenheid om te vechten voor

het raadshuis) na het uitroepen van de Tsjechoslowaakse onafhankelijkheid. De componist ziet een stad die zich losrukt van een gewelddadig verleden en de poorten naar de begeestert ook vandaag nog verhalenvertellers. In de roman 1Q84 – een bestseller uit 2009 – wendt de Japanse schrijver Haruki Murakami Sinfonietta aan als een muzikaal leitmotiv. rakami meteen door het dak in het land van de rijzende zon.

“Trieste verhalen maken goede boeken (en goede muziek!).”

Oorspronkelijke quote komt uit Khaled Hosseini’s The Kite Runner.

Even tragisch en romantisch maar net iets minder gruwelijk hervertelling van Het Zwanenmeer, een canonwerk uit het Russische sprookjesbos. Waar Berlioz alles uit de kast moest halen om Harriet voor zich te winnen, daar ontvlamt de liefde tussen Odette en prins Siegfried onmiddellijk. Een lang en gelukkig leven is hen evenwel niet beschoren: Odette is door een vloek van tovenaar Von Rothbart overdag veroordeeld tot

Aan u nu om de dans der zwanen te ontwaren, of het kasteel van Brno. U kan Siegfried zijn of Berlioz’ alter ego. Of u spint gewoon uw eigen verhaal bij muziek die gegarandeerd uw verbeelding zal prikkelen. Dat mag. Vertel het vooral verder.

Hanne Pirlet

www.symfonieorkest.be

20

Uitgelicht

Š Mirjam Devriendt

JAN MICHIELS

21

Tijdens de productie Symphonie fantastique in december staat niet enkel het gelijknamige monument van Berlioz op het programma. Symfonieorkest Vlaanderen serveert u ook het Concerto Pathétique van Liszt, een onbekende parel uit het concertorepertoire. Pianist Jan Michiels neemt maar wat graag plaats achter het klavier. De naam van Jan Michiels luidt als een klok, maar wat weet u precies over hem? Breek er uw hoofd niet over want wij stellen deze bekende Belgische pianist aan de hand van vijf topics aan u voor.

Opleiding Conservatorium Brussel. Daarna werkte hij aan de Hochschule

voor zijn interpretaties van Bartóks Tweede Pianoconcerto en Ligeti’s Etudes.

Concerten Jan Michiels treedt regelmatig als solist of in kamermuziekverband op in diverse muziekcentra in Europa en Azië met onder andere dirigenten als Angus, Asbury, Baudo, Boreycko, Edwards, Eötvös, Märkl, Meylemans, Nézet-Séguin, mayo, Zagrosek, Zender, maar ook met dansproducties van Ha. Zijn repertoire reikt van Bach tot vandaag.

Onderscheidingen Opnames Naast vele radio-opnames realiseerde hij cd’s met werk van onder andere Bach, Bartók, Beethoven, Brahms, Busoni, Dehij als ‘festivalster’ binnen het Festival van Vlaanderen geconMuziekprijs 2006.

Docent servatorium Brussel, waar hij tevens gedurende acht jaar de klas Hedendaagse Muziek leidde. Hij gaf masterclasses in London, Murcia, Hamburg, Oslo, Montepulciano, SzombaHet Brussels Model) en bereidt momenteel een doctoraat in de kunsten voor met de ‘nieuwe Prometheus’ van Luigi Nono als gids.

en Goeyvaerts. De cd ‘Via Crucis’ – da) – werd in 2002 bekroond met een Caeciliaprijs. Hij heeft diverse integrales op zijn actief: de volledige cyclus Beethovensonates, het integrale pianowerk van Schoenberg, Webern en Berg en alle kamermuziek met piano van Johannes Brahms.

www.symfonieorkest.be

22 Ludwig van Beethoven (1770-1827) schreef zijn Derde Symfonie, Eroica, initieel voor Napoleon Bonaparte.

Beethovens adoratie leek bij Napoleons keizerskroning in december 1804 evenwel vlug bekoeld. Ferdinand Ries, leerling en vriend van Beethoven, noteerde het zo in zijn

Verdieping

“Toen hij zijn Derde Symfonie componeerde, schreef Beethoven die duidelijk met Buonaparte in het achterhoofd, zij het dan wel de Buonaparte die toen Eerste Consul was. Beethoven had op dat moment de grootste achting voor de Fransman en plaatste hem op gelijke hoogte met de consuls van het antieke Rome. Vele van Beethovens vrienden zagen het manuscript van de symfonie op zijn tafel liggen; de naam ‘Buonaparte’ stond in prachtige letters bovenaan de titelpagina, de naam ‘Luigi van Beethoven’ onderaan. Toen ik hem als eerste het nieuws bracht dat Buonaparte zichzelf tot keizer had gekroond, ontstak hij in woede en schreeuwde: “Hij is dus niet beter dan de modale sterveling! Ook hij zal nu de mensenrechten met de voeten treden en zich laten leiden door blinde ambitie.

Hij zal zich verheven wanen en een tiran worden!” Beethoven beende naar de tafel, greep het manuscript vast, scheurde de titelpagina in stukken en gooide de snippers op de grond. Het manuscript moest worden gekopieerd en kreeg een nieuwe titel: Eroica.”

Hoewel uit het ooggetuigenverslag van

Beethoven versus Bonaparte: de onvermoede lagen van de Derde Symfonie

de feiten...) Beethovens duidelijke afkeer voor Napoleon Bonaparte blijkt, is Beethovens houding tegenover de Franse veldheer complexer dan dat. Het manuscript van de Eroica-symfonie – bewaard in de bibliotheek van de Gesellschaft der Musikfreunde in Wenen – bevat onder de naam van de componist immers nog steeds de notitie Geschrieben auf Bonaparte De toevoeging is heel licht en in potlood geschreven, maar het handschrift is wel degelijk dat van Beethoven. Vele onderzoekers menen bovendien dat Beethoven korporaal. De componist en de veldheer hadden dan ook heel wat gemeen:

dan Beethoven. Beiden hadden een opvliegend karakter, waren rebels en revolutionair in hun denken en daadkrachtig genoeg om hun ideeën ook tot uitvoering te brengen. zijn in hun professionele carrière, zo klein waren ze beiden van gestalte.

Beethoven mat volgens biogra-

familiale achtergrond. Napoleons familie moest zich in duizend bochten wringen om een aristocratische afkomst te bewijzen. Enkel zo kon de Fransman toegelaten worden tot een koninklijke school voor jongens uit adellijke kringen. den op in de schaduw van de grootstad en kenden pas succes toen hoofdstad maakten. Allebei leken ze overigens ontheemd: Napoleon was een Corsicaan in Parijs; Beethoven een eenvoudige Duitser in Wenen.

Die laatste speelde ten tijde van het ontstaan van de Derde Symfonie trouwens met het idee om uit te wijken naar Parijs.

Afdoend bewijs voor Beethovens levens-

van de maestro zelve. Zijn Mis in C, opus 86 overweegt Beethoven “misschien wel op te dragen aan Napoleon”.

Stof genoeg in elk geval om de Derde van Beethoven met nog meer fascinatie en aandacht te beluisteren. Wie het Eroicaraadsel nog verder wil uitspitten, raden we van harte dit boeiende artikel aan: The Eroica Riddle: Did Napoleon Remain Beethoven’s “Hero”? http://www.napoleon-series.org/ins/

Hanne Pirlet

23 Het Davidsfonds is het grootste cultuurnetwerk van Vlaanderen boeken die we publiceren, cursussen die we opzetten en cultuurreizen die we organiseren. Het hoeft niet te verbazen dat nogal wat van die initiatieven muziek als onderwerp hebben. We laten u er graag mee kennismaken en presenteren u hieronder een greep uit ons muzikale aanbod.

Geniet nog meer van muziek… met het

DECEMBER Za 12 DEC

Festivallezing ‘Prometheus in de muziek’, door Els Van Hoof. Introductie op het festival ‘Prometheus’ in De Bijloke, inclusief concert Gent

JANUARI Za 16 JAN

Zo 17 JAN

DAVIDSFONDS! Woe 20 JAN

Di 26 JAN

Woe 27 JAN

Cursus ‘Buxtehude en Bach’, door Ignace Bossuyt. Inleiding op de Bach Academie, in het Concertgebouw Brugge, inclusief concert Brugge Vertrek cultuurreis: met musicus en docent Yves Senden naar Amsterdam. Bijwonen van de opera Partenope, in combinatie met een bezoek aan de expo Spaanse kunst in de Hermitage. Dagreis.

Brussel Exclusief: Jacques Brel door Brussels Jazz Orchestra. Jazzconcert in Flagey met ste categorie, meet & greet en receptie Brussel Cursus ‘Federico Garcia Lorca’, door Chris De Paepe. Leer Lorca kennen als auteur, componist en artiest. In Concertgebouw Brugge, inclusief concert.

Brugge Vertrek cultuurreis: met musicoloog en docent Jan Dewilde naar Salzburg. Met drie concerten tijdens de Mozartwoche en uitzonderlijke bezoeken aan de bibliotheek van St. Peter en de autografenkelder van het Mozarthuis. Duur: vijf dagen.

FEBRUARI Woe 17 FEB

Ma 22 FEB

Antwerpen Exclusief: Otello van Verdi in Opera ste categorie, programmaboek, pauzedrankje en drink in de foyer Antwerpen Cursus ‘Muziek in de passietijd’, door Jef Anaf.

De geschiedenis van de passiemuziek.

Kasterlee

Meer informatie over onze cursussen, evenementen, cultuurreizen of boeken? Stuur een mailtje naar info@davidsfonds.be met uw reisbrochure kan u meteen ook gratis aanvragen, net als de folder van Exclusief met twaalf VIP-arrangementen bij culturele topevenementen. Meer info vindt u uiteraard ook op www.davidsfonds.be of

BACH ACADEMIE BRUGGE 2016 Buxtehude-Bach retour 20.01 — 24.01.16 Rune Guneriussen, Evolution # 04, 2005 courtesy Galerie Melanie Rio, Paris

Klassiek ontmoet jazz en dans in de historische Brugse binnenstad Collegium Vocale Gent & Philippe Herreweghe Dunedin Consort & Iestyn Davies Skip Sempé & Olivier Fortin Bernard Foccroulle Nevermind en anderen

AD_SOV_BAB_90x210.indd 1

9/11/15 17:05

Speciaal voor iedereen die niet élke avond naar een live concert kan: élke avond een live concert.

Klara Live: de meest prestigieuze concerten uit binnen- en buitenland. Van maandag tot donderdag om 20u.

Klara. Blijf verwonderd.

BEN JIJ AL FAN van West-Vlaanderen?

Nieuws van de provincie, 7 dagen op 7, de klok rond via www.west-vlaanderen.be www.facebook.com/westvlaanderen @provinciewvl

ADV_Benjijfan_Symfonieorkest_151121.indd 1

Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis Jan Van Eyckplein 2, 8000 Brugge T 0800 20 021 (gratis nummer) E provincie@west-vlaanderen.be

06-08-15 10:42

Kalender seizoen 2015 - 2016 Symphonie fantastique

Zwanenmeer

Doornroosje – Ballet Vlaanderen

zaterdag 12 december 2015. 20u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent** aangepast programma zondag 13 december 2015. 15u. deSingel. Antwerpen donderdag 17 december 2015. 20u.

Concertgebouw. Brugge

maandag 22 februari 2016. 20u.

Paleis voor Schone Kunsten. Brussel donderdag 25 februari 2016. 20u.

Concertgebouw. Brugge zaterdag 27 februari 2016. 20u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent Zaterdag 6 maart 2016. 15u.

Edinburgh Usher Hall. Edinburgh (UK)

22 maart – 17 april 2016.

Stadsschouwburg Antwerpen & Vlaamse Opera Gent

Richard Wagner (1813-1883) Ouverture tot Lohengrin (Prelude act I) Franz Liszt (1811-1886) Prometheus / Concerto Pathétique Hector Berlioz (1803-1869) Symphonie fantastique

Pyotr Ilyich Tchaikovsky (1840-1893) Zwanenmeer Suite Frank Nuyts (°1957) Tumbleweed Concerto. Creatie Silent Woods / Rondo

Dirigent. Karel Deseure Solist. Jan Michiels. piano

Sinfonietta

Familieconcert

Dirigent. Jan Latham-Koenig Solist. Tom Landschoot. cello

‘Ali Baba en de 40 rovers’ zondag 27 december 2015. 15u. deSingel. Antwerpen maandag 28 december 2015. 15u.

Concertgebouw. Brugge

Beethoven & Beyond donderdag 14 januari 2016. 20u.

Concertgebouw. Brugge zaterdag 16 januari 2016. 20u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent zondag 17 januari 2016. 15u. deSingel. Antwerpen Igor Stravinsky (1882-1971) Apollon Musagète Richard Strauss (1864-1949) Duet-Concertino Ludwig van Beethoven (1770-1827) Symfonie nr. 3 Dirigent. Ben Gernon Solisten. Pieter Nuytten. fagot.

Marija Pavlovic. klarinet

La Vie en Rose maandag 7 maart 2016. 20u.

Paleis voor Schone Kunsten. Brussel donderdag 10 maart 2016. 20u.

Concertgebouw. Brugge zondag 13 maart 2016. 15u. deSingel. Antwerpen

Yared – Stravinsky – Bernstein – Queen – Monnot – Guglielmi/ Piaf – Vaucaire/

Solisten. Jo Lemaire / Hans Peter Janssens. zang

Acoustic Power 12 – 14 april 2016.

Concertgebouw Brugge laat jongeren met een workshop en een concert proeven van de power van klassieke muziek, gebracht door Symfonieorkest Vlaanderen.

Alle info en inschrijvingen: www.acousticpower.be

Into the wild vrijdag 15 april 2016. 20u.

CC Zwaneberg. Heist-op-den-Berg zaterdag 16 april 2016. 20u.

Muziekcentrum de Bijloke. Gent donderdag 21 april 2016. 20u.

Concertgebouw. Brugge zondag 24 april 2016. 15u. deSingel. Antwerpen Felix Mendelssohn (1809-1847) Ouverture Die Hebriden Edvard Grieg (1843-1907) Pianoconcerto Ludwig van Beethoven (1770-1827) Symfonie nr. 7 Dirigent. Jan Latham-Koenig Solist. Pascal Amoyel. piano

Afgitekantoor Brugge Erkenningsnr. P308506

BELGIE(N) - BELGIQUE

PB- PP B- 00733

Contact Westmeers 74 – B 8000 Brugge T. +32 50 84 05 87 communicatie@symfonieorkest.be www.symfonieorkest.be Werkten mee aan deze uitgave.

Jasper Gheysen. Hanne Pirlet .

Annelien De Rycke. Stephanie Dierckxsens. Liesbet Cuvelier.

Mirjam De Wit. Kim De Graeve.

Myrthe Hellemond.

Coverfoto. Ali Baba en de 40 rovers © Emilie Mereghetti.

Programma’s onder voorbehoud van wijzigingen.

RETOUR NAAR Symfonieorkest Vlaanderen Westmeers 74 B 8000 Brugge

Volg ons op