Issu ibelw

PDT-instructieboek IBelw

PDT-instructieboek IBelw

Opnameprotocol energielabel Nieuwbouw- en overige energiezuinige woningen

Platform Duurzame Technologie www.duurzame-technologie.nl

IBelw Omslag.indd 1

17-2-2015 10:33:32

Opnameprotocol energielabel Nieuwbouw- en overige energiezuinige woningen Dit is een uitgave van het platform Duurzame Technologie (PDT). Het PDT draagt zorg voor het samenbrengen van de mogelijkheden voor scholing van duurzame technieken voor de technische installatiebranche.

De organisaties achter het PDT zijn OTIB, ISSO, Uneto-VNI, TVVL en NL-Ingenieurs.

Het PDT-instructiemateriaal betonactivering bestaat uit twee delen: – Opnameprotocol energielabel: Nieuwbouw utiliteitsgebouwen en overige energiezuinige utiliteit – Opnameprotocol energielabel: Nieuwbouw- en overige energiezuinige woningen Dit instructieboek is tot stand gekomen door financiering van OTIB.

‘Duurzame Technologie’ hét platform tot scholing voor de technische installatiebranche.

Meer informatie op www.duurzame-technologie.nl De beheerder van deze leerlijn is:

Eerste druk, december 2014.

ISBN: 978-90-5044-269-5 Aansprakelijkheid De samenstellers van deze publicatie hebben een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het verzamelen, samenstellen en verwerken van de gegevens in deze uitgave. Nochtans moet de mogelijkheid niet worden uitgesloten dat er toch fouten en onvolledigheden in deze uitgave voorkomen. Ieder gebruik van deze uitgave en gegevens daaruit is geheel voor eigen risico van de gebruiker en het PDT sluit, mede ten behoeve van al degenen die aan deze uitgave hebben meegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit voor schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van deze uitgave en de daarin opgenomen gegevens.

Auteursrechten Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enig andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het bestuur van het platform Duurzame Technologie.

IBelw Omslag.indd 2

17-2-2015 10:33:33

PDT-instructieboek IBelw

Opnameprotocol Energielabel Nieuwbouw- en overige energiezuinige woningen

Versie 2014 Dit instructieboek is tot stand gekomen door financiering van OTIB.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2 PDT-instructieboek IBelw (versie 2014)

Inhoudsopgave Symbolenlijst ............................................................................................................ 5 Begrippenlijst ........................................................................................................... 7 Leeswijzer ................................................................................................................. 9 1

Inleiding ............................................................................................................ 11 1.1 Doel en gebruik ........................................................................................... 11 1.2 Doelgroepen ................................................................................................ 11 1.3 Vereiste voorkennis ..................................................................................... 12 1.4 Ondersteunende materialen ........................................................................ 12

2

Introductie opnamemethodiek energielabel.................................................. 15 2.1 Opnameprotocollen ..................................................................................... 15 2.2 Welk opnameprotocol? ................................................................................ 16

3

Bepaling energieklasse nieuwbouw .............................................................. 19 3.1 Basismethodiek (EI) .................................................................................... 19 3.2 Detailmethodiek (EPC) ................................................................................ 19 3.3 Wisselen tussen methodieken ..................................................................... 20

4

Opnameprotocol nieuwbouw.......................................................................... 23 4.1 Uitgangspunten ........................................................................................... 23 4.1.1 Bronnen .............................................................................................. 23 4.1.2 Representativiteit ................................................................................ 23 4.2 Stappenplan detailmethodiek ...................................................................... 25 4.3 Instrumentarium .......................................................................................... 28 4.4 Controleren invoergegevens energieprestatieberekening ........................... 29 4.4.1 Algemene woningkenmerken.............................................................. 30 4.4.2 Thermische schil ................................................................................. 31 4.4.3 Installaties ........................................................................................... 34

5

Extra prestaties ................................................................................................ 35 5.1 Controle aanbrengkwaliteit isolatie .............................................................. 35 5.2 Controle luchtdichtheid woning ................................................................... 35 5.3 Controle luchtvolumestromen ventilatie ...................................................... 37 5.4 Controle aansluiting douchewater wtw ........................................................ 41 5.5 Controle inregelen verwarming ................................................................... 41 5.6 Verantwoordelijkheden bij optionele controles ............................................ 42

6

Toegestane afwijkingen .................................................................................. 43 6.1 EPC-herberekening ..................................................................................... 43 6.2 Afmelden Energielabel ................................................................................ 44

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3 PDT-instructieboek IBelw (versie 2014)

7

Bewijsmateriaal ................................................................................................ 45 7.1 Opnamestappen .......................................................................................... 45 7.2 Opnamerapport ........................................................................................... 47 7.3 Voorwaarden documentbewijzen ................................................................ 48 7.4 Voorwaarden fotobewijzen .......................................................................... 50 7.4.1 Infraroodopnamen (IR)........................................................................ 50

8

Eindcase ........................................................................................................... 53

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------4 PDT-instructieboek IBelw (versie 2014)

Symbolenlijst d

Dikte van de materiaallaag

[m]

EI

Energie-index, een maat voor de energiezuinigheid van het gebouw ten opzichte van een referentiesituatie. Geldt voor bestaande bouw

[-]

EPC

Energieprestatiecoëfficiënt, een maat voor de energiezuinigheid van het gebouw ten opzichte van een referentiesituatie. Geldt voor nieuwbouw

[-]

Lp

Geluiddrukniveau (ook wel geluidsniveau genoemd).

[dB]

L;A

Gewogen geluiddrukniveau.

[dB(A)]

qv10

De lekvolumestroom door een gebouwomhulling bij een drukverschil van 10 Pa. Dit is een maat voor de luchtdoorlatendheid van een woning of gebouw.

[dm³/s]

Rc

Warmteweerstand, geeft het warmte-isolerend vermogen van een materiaallaag weer. Hoe groter de Rc-waarde, hoe groter de weerstand die de warmtedoorgang ondervindt, hoe beter het materiaal isoleert.

[m².K/W]

Rm

Warmteweerstand van iedere laag waaruit de constructie is opgebouwd

[m².K/W]

Rsi

Warmteovergangsweerstand aan de zijde van de ingaande warmtestroom

[-]

Rse

Warmteovergangsweerstand aan de zijde van de uitgaande warmtestroom

[-]

U

Warmtedoorgangscoëfficiënt, geeft de warmtehoeveelheid aan die in een stationaire toestand door een materiaallaag gaat. Hoe lager de U-waarde (of k-waarde) van de gebruikte materialen, hoe minder warmteverlies er optreedt door dat deel naar de buitenomgeving of hoe meer er warmte wordt binnengehouden door dat specifieke constructiedeel.

[W/m².K]

α

Correctiefactor waarin optredende inwendige convectie en/of uitvoeringsinvloeden zijn verdisconteerd

[-]

λ

Warmtegeleidingscoëfficiënt van het desbetreffende materiaal

[-]

θaanvoer

Aanvoertemperatuur water

[ºC]

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------5 PDT-instructieboek IBelw (versie 2014)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------6 PDT-instructieboek IBelw (versie 2014)

Begrippenlijst Appartementencomplex (woongebouw) Gebouw of gedeelte van een gebouw, waarin twee of meer woonfuncties liggen, die zijn aangewezen op een of meer gemeenschappelijke verkeersroutes.

Bestaand gebouw Gebouw dat gereed is gemeld bij Bouwtoezicht en/of in gebruik is genomen Dossierhouder Partij die verantwoordelijk is voor het projectdossier met bewijslast en opname van de EPC. Douchewater warmterugwinning (DWTW) Systeem waarbij warmte wordt teruggewonnen uit het afgevoerde water van de douche en waarbij deze warmte wordt benut voor het voor verwarmen van warm tapwater.

Eengezinswoning Een gebouw met daarin de woonfunctie bestemd voor slechts één huishouden en in welk gebouw geen andere gebruiksfuncties zijn gelegen met een gebruiksoppervlakte van meer dan 50 m², en waarboven/-onder geen ander (gedeelte van een) gebouw is gelegen EPB-adviseur Degene die in het bezit is van het bewijs van vakbekwaamheid ‘EPB-adviseur bestaande bouw’ , deze persoon mag de woning/appartementencomplex opnemen conform de basismethodiek en op basis van de opname de Energieklasse bepalen en het Energielabel afmelden.

EPB-opnemer Degene die in het bezit is van het bewijs van vakbekwaamheid ‘EPB-opnemer nieuwbouw’, deze persoon mag de woning/appartementencomplex opnemen conform de basismethodiek.

EPN-adviseur Degene die in het bezit is van het bewijs van vakbekwaamheid ‘EPN-adviseur nieuwbouw’, deze persoon mag de woning/appartementencomplex opnemen conform de detailmethodiek en op basis van de opname de Energieklasse bepalen en het Energielabel afmelden.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------7 PDT-instructieboek IBelw (versie 2014)

Gecontroleerde verklaring Een kwaliteits- of gelijkwaardigheidsverklaring van een materiaal/apparaat die door het College Gelijkwaardigheid Energieprestatie is beoordeeld en goedgekeurd. De gecontroleerde verklaringen zijn via de website van BCRG te raadplegen.

Isolatiemateriaal Alle materialen met een warmtegeleidingscoëfficiënt gelijk aan of kleiner dan 0.07 W/m.K. LTV Lage temperatuur verwarming, waarbij de gemiddelde watertemperatuur gelijk of kleiner is dan 50 °C. Meergezinswoning Een (gedeelte van een) gebouw met meer dan één woonfunctie, dat geen eengezinswoning is.

Nieuw gebouw Nog te bouwen gebouw waarvoor een omgevingsvergunning moet worden aangevraagd of dat zich (nog) in de bouwfase bevindt. Een nieuw gebouw wordt een bestaand gebouw op het moment dat het gereed is gemeld bij Bouwtoezicht en of in gebruik is genomen.

Referentielabel Energielabel voor de gelijkende woningen, die zijn gebaseerd op de referentiewoning waarvoor een individueel Energielabel is opgesteld.

Referentiewoning De woning binnen de deelverzameling die is aangemerkt als representatieve woning, waarop het Energielabel wordt afgegeven.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------8 PDT-instructieboek IBelw (versie 2014)