Vastenactie magazine 2021-03

VASTENACTIE

e n i z a mag

Nummer 13 | 3e kwartaal 2021

4 VOORWOORD

Het motto “Helpen helpt” gebruiken wij vaak om mensen uit te leggen dat het geven van hulp echt zin heeft. Zo stijgt wereldwijd het aantal kinderen dat basisonderwijs heeft gevolgd al jaren en beschikken steeds meer mensen over schoon drinkwater. Toen ik een aantal van onze projecten onder ogen kreeg, dacht ik: “Zelf helpen helpt beter.”

In gedachten ging ik terug naar de vrouwen van het POWER project in India en de mannen en vrouwen van een project van Socadido in Oeganda dat ik bezocht heb.

In beide projecten staan spaar- en leengroepen centraal en daarmee worden mensen in staat gesteld zelf hun leven te veranderen. Met elkaar, en een beetje opstarthulp van anderen houden ze de ingelegde gelden bij, geven leningen aan groepsleden en vorderen het geleende geld met een klein beetje rente terug. De renteopbrengsten worden verdeeld onder alle groepsleden. Alles gebeurt door de gemeenschap zelf. De mensen in Oeganda vertelden ons dat door deze groep het onderling vertrouwen is gegroeid, dat ze veel geleerd hebben en gegroeid zijn in de vaardigheden die ze hiervoor nodig hadden: boekhouden, administratie, ondernemerschap, onderhandelen en leiderschap.

De vrouwen van het POWER project lieten ons vol trots hun geiten en koeien zien die ze dankzij de spaar- en leengroep hadden kunnen kopen en waarmee ze nu hun gezinnen konden onderhouden.

“Zelf helpen helpt beter” omdat hierdoor mensen vaardigheden leren die ze de rest van hun leven kunnen inzetten voor zichzelf, hun kinderen, familie en gemeenschap. Velen van hen geven de nieuwe vaardigheden ook door aan anderen en dat vergroot hun eigenwaarde. Vaak hebben ze maar een klein duwtje in de rug nodig om het zelf te gaan doen.

Peter van Hoof Directeur Vastenactie

Zelf helpen helpt beter

6

8

COLOFON Vastenactie Magazine is een uitgave van Vastenactie.

TEKSTEN Vastenactie FOTO’S

2

Foto voorzijde: Volgend jaar steunen we onder andere een project in Guatemala, dat de lokale bevolking steunt in hun strijd om de rivier te behouden. De overheid en een groot energiebedrijf willen een waterkrachtcentrale bouwen, waardoor de loop van de rivier verandert, het milieu zware schade oploopt en de toegang tot water beperkt wordt.

Vastenactie, Shutterstock VORMGEVING EN OPMAAK Treffend & Co, Veenendaal

JAARVERSLAG 2020 ONLINE BESCHIKBAAR

n e n n u k n e s n e m 0 0 Ruim 100.0 n e w u o b p o n e v le r een bete Dankzij uw betrokkenheid kunnen we jaarlijks tienduizenden mensen helpen een goed leven op te bouwen. Zo hebben we het afgelopen jaar 76 projecten gesteund voor in totaal € 1.970.000.

Hiermee hebben we samen meer dan 100.000 mensen kunnen helpen. We hebben onder andere meer dan 18 duizend mensen COVID-19-noodhulp kunnen aanbieden; meer dan 11.000 mensen volgden landbouwtrainingen en/of konden een kleine boerderij beginnen en

Samenvatting

22.000 mensen kregen steun in hun juridische strijd om hun landrechten veilig te stellen.

Hieronder ziet u per aandachtsgebied hoeveel mensen we op een of andere manier de hand konden reiken. Bent u benieuwd naar ons volledige jaarverslag en de verhalen erachter?

Het Jaarverslag 2020 kunt u via onze website downloaden.

Inkomsten : € 3.271.000 Wie doneerden aan Vastenactie?

Parochies/ congregaties/ scholen € 812.000

Aan welke campagnes werd gedoneerd?

Adventsactiecampagne € 735.000

Particuliere donateurs € 2.459.000

Waaraan gaven we het geld uit?

Doelstellingen: Projecten buitenland € 1.870.000

Vastenactiecampagne € 2.536.000

Hoeveel mensen ontvingen hulp?

Overige: Fondsenwerving € 596.000 Beheer/ administratie € 119.000

Opleiding en training: 6.500 mensen Landbouw en voedselzekerheid: 11.500 mensen Schoon water, kranen en toiletten: 3.000 mensen Gezondheidszorg: 21.000 mensen COVID-19-noodhulp: 18.500 mensen Land- en mensenrechten: 28.000 mensen

Noodhulp buitenland € 100.000 Bewustwording € 706.000

Organisatie

Welzijn en rehabilitatie: 10.500 mensen Duurzame energie: 5.500 mensen

3

VASTENACTIE 2022

n e v e l e j s i d n a Je l MAAR LIEFST 370 MILJOEN MENSEN HOREN TOT EEN INHEEMS VOLK. ZE BEWONEN MEER DAN 20% VAN HET AARDOPPERVLAK EN VAAK WONEN ZE AL GENERATIES LANG OP DE GRONDEN VAN HUN VOOROUDERS. TOCH WORDEN HUN RECHTEN VAAK MET VOETEN GETREDEN ALS HET GEBIED WAAR ZE WONEN WORDT OPGEËIST DOOR GROTE BEDRIJVEN OF OVERHEDEN. VASTENACTIE

Wie opstaat tegen de overmacht van overheid en multinational begeeft zich op een levensgevaarlijke weg. In 2020 werden minstens 331 mensen vermoord die opkwamen voor de rechten van inheemse volken en voor het milieu; honderden anderen worden bedreigd, geïntimideerd en gecriminaliseerd.

2022 STAAT DAAROM IN HET TEKEN VAN LANDRECHTEN. EEN BELANGRIJK ONDERWERP DAT GROTE INVLOED HEEFT OP MENSEN, MAAR OOK OP NATUUR EN MILIEU.

De wereldwijde vraag naar voedsel en grondstoffen eist veel ruimte op en richt vaak grote milieuschade aan. Daarbij wegen meestal de economische belangen van overheden en grote bedrijven zwaarder dan de rechten van de lokale gemeenschappen: die worden niet zelden met geweld beroofd van hun huizen en hun land.

BIODIVERSITEIT STAAT ONDER DRUK De grote voedselproducenten vervangen een gevarieerd landschap door slechts één gewas dat bovendien met kunstmest en zware bestrijdingsmiddelen kwetsbaar en zwak wordt. Denk aan palmolie-, koffie- en sojaplantages, maar ook aan de grote weides waar koeien worden gehouden voor de vleesindustrie.

Op andere plaatsen wordt water geconfisqueerd, bijvoorbeeld om waterkrachtcentrales te bouwen of om plantages, weides of landbouwgrond te irrigeren. De lokale bevolking heeft dan niet of nauwelijks toegang meer tot de natuurlijke watervoorzieningen en het voedsel dat die opleveren.

Landrechten spelen ook een rol bij mijnbouw.

Bekende voorbeelden zijn natuurlijk diamanten, goud, zilver en olie, maar door de toenemende automatisering en digitalisering is er ook grote vraag naar grondstoffen voor computerchips en mobiele telefoons.

ONTBOSSING Niet alleen het teruglopen van de biodiversiteit, ook de grootschalige ontbossing heeft grote invloed op het klimaat en het milieu. In 2020 werd wereldwijd 12,2 miljoen hectare bos gekapt,

4

een stijging van 12% ten opzichte van 2019.

Bossen zijn echter essentieel in de strijd tegen klimaatverandering, omdat ze CO₂ uit de atmosfeer halen, water vasthouden en stadshitte dempen.

Het zijn vooral de lokale gemeenschappen die de gevolgen dragen van de wereldwijde behoefte aan voedsel en grondstoffen. Zo konden de meeste mensen in de betrokken gebieden zich voorheen goed zelf redden: ze hadden grond om te bewerken, water bij de hand en konden de oogst die

ze zelf niet nodig hadden, verkopen op de lokale markt. Nu belanden ze noodgedwongen als slecht betaalde dagloner op plantages en in mijnen of trekken ze naar de stad, in de hoop daar werk te vinden. Bovendien is het voedsel dat wordt geproduceerd op de plantages veelal bedoeld voor de export, dus landen die al tekorten hebben, krijgen nog grotere tekorten. En daarmee staat de voedselzekerheid van miljoenen mensen extra onder druk.

5

VASTENACTIE 2021 IN SIERRA LEONE

EEN BEROEPSOPLEIDING GEEFT DE AFGELOPEN VASTENACTIE STEUNDEN WE PROJECTEN DIE HET LEVEN VAN MENSEN MET EEN BEPERKING VERBETERDEN. EEN VAN DIE PROJECTEN IS OPLEIDINGSCENTRUM ‘VILLAGE OF HOPE’ IN SIERRA LEONE: HIER KUNNEN MENSEN EEN BEROEPSOPLEIDING VOLGEN EN LEREN ZE HOE ZE HUN EIGEN BEDRIJFJE KUNNEN OPZETTEN. MET STEUN VAN VASTENACTIE IS HET CENTRUM ONLANGS UITGEBREID. ALHAJIE, JAIRATU EN YABOM VERTELLEN HOE DE VILLAGE OF HOPE HUN LEVEN VERANDERDE. In opleidingscentrum ‘Village of Hope’ in het Kambia district kunnen mensen met een beperking opleidingen volgen die erop gericht zijn ze financieel onafhankelijk te maken. Zo kunnen ze leren zeep

maken of leren ze traditionele stoffen weven en verven. Alhajie Jalloh (27) is een van de trainers.

Hij heeft scoliose en weet dus hoe het is om te leven met een beperking: “Voordat ik aan het project deelnam, waren mijn inkomsten heel onregelmatig.

Ik maak lokale kleding van batikstoffen, maar er waren dagen dat ik nauwelijks iets verdiende. Ik heb vaak pijn en dan is bewegen moeilijk. Ook werd ik vaak uitgescholden vanwege mijn beperking. Daardoor voelde ik me minderwaardig en moedeloos: mijn familie is financieel afhankelijk van mij, maar ik had grote moeite om mijn rol als kostwinner te vervullen.”

Toen hij op de radio hoorde dat er trainers gezocht werden voor de Village of Hope, aarzelde Alhajie geen moment en hij meldde zich aan. Dat veranderde zijn leven: “Via het project heb ik veel geleerd over het werken met stoffen en hoe ik mensen kan opleiden om zelf batikstoffen te maken. Ik heb nu de kans om anderen te helpen en ik ben zeker van een salaris aan het eind van de maand. De extra inkomsten hebben mij en mijn familie geholpen én ik heb gereedschap en materialen kunnen kopen om batikstof van hoge kwaliteit te produceren.” Niet alleen in financieel opzicht ziet het leven van Alhajie er nu anders uit: “Ik heb veel nieuwe vrienden gemaakt en heb ook meer over mijn handicap geleerd en hoe ik er beter mee kan leven. Mensen in mijn gemeenschap zien de verandering en ik merk dat ze meer respect voor mij en mijn handicap hebben,” vertelt hij enthousiast.

6

Alhajie Jalloh

HOOP EN EIGENWAARDE

SUCCESVOLLE ZAKENVROUW De 33-jarige weduwe Jairatu Jalloh volgt het batikprogramma bij Village of Hope. Voorheen kwam ze nauwelijks het huis uit omdat ze zich schaamde voor haar beperking en omdat het lopen met krukken haar pijn deed. Ze deed wat klusjes voor haar broer bij wie zij en haar drie kinderen wonen, maar de dagen duurden lang en ze voelde zich nutteloos: “Sinds ik de trainingen volg, is er een wereld voor mij opengegaan. Ik ontdekte dat ik niet de enige met een beperking ben en het contact en de steun van mijn klasgenoten en het centrum geven me zelfvertrouwen.”

Er is niet alleen aandacht voor batikken en geld verdienen vertelt Jairatu: “Ik leer ook hoe ik door oefeningen te doen soepeler blijf en zo beter met mijn beperking kan omgaan.” Ze heeft grote plannen: “Als de training is afgelopen, ga ik met het maken en verkopen van batikkleding mijn geld verdienen en word ik een succesvolle zakenvrouw,” straalt ze.

Jairatu Jalloh

Yabom Kamara (28) leert zeep te maken én ze leert lezen en schrijven: “Voorheen voelde ik me hopeloos en minderwaardig. Iedereen om mij heen kon voor zichzelf zorgen, maar door mijn handicap was ik afhankelijk van giften en bedelen.” De steun uit het centrum betekent veel voor haar: “Het vooruitzicht om met wat ik geleerd heb voor mezelf en mijn kinderen te kunnen zorgen en onafhankelijker te zijn van mijn familie, geeft mij hoop en eigenwaarde.”

Yabom Kamara

7

GEEF EEN DUWTJE IN DE RUG OP WEG NAAR EEN BETER LEVEN ALS IK VERTEL DAT IK BIJ VASTENACTIE WERK, MOET IK ME VAAK VERDEDIGEN: HULP AAN HET BUITENLAND IS EEN BODEMLOZE PUT. IN NEDERLAND IS OOK VEEL ARMOEDE EN LATEN WE DAAR EERST MAAR EENS VOOR ZORGEN.

Het blijft een moeilijke discussie, want ik zie natuurlijk dat er in Nederland ook veel mensen zijn die het moeilijk hebben. En daar is ook aandacht en hulp voor nodig. Daarom vertel ik dan over de mensen die ik heb ontmoet tijdens de reizen die ik voor Vastenactie maakte. En dat onze hulp, hoe klein soms ook, voor hen een wereld van verschil kan maken.

Ik was bijvoorbeeld in het uiterste noorden van Zambia.

Het is een straatarm gebied, waar sommige kinderen maar twee keer per week een behoorlijke maaltijd krijgen. Waar Emeldah van 11 maar twee jurken heeft en waar Peter van 12 met open wonden op zijn benen rond strompelt omdat zijn familie geen geld heeft voor de dokter (en ook geen geld om naar de dokter te gaan).

Waar Brenda van 13 geen onderkaak meer heeft na een bacteriële infectie en altijd haar gezicht bedekt met een sjaal. Ze eet en drinkt in haar eentje, omdat ze zich zo schaamt.

Nadeeka uit Sri Lanka

8

In het noordoosten van Oeganda ontmoette ik boer John. Hij en zijn gezin aten boomblaadjes, omdat er letterlijk niets wilde groeien in de verzengende hitte.

Honderd kilometer verderop lag een heel dorp op bed.

De mensen waren te zwak geworden en de eerste doden waren inmiddels gevallen. Er was niets te eten.

In Sri Lanka was ik op theeplantages waar ik door het open riool moest lopen. Waar ik van mijn gastheren beslist niet naar het toilet mocht en in een busje werd gezet om een kwartier verderop veilig te kunnen plassen. Waar hele families in kleine, donkere kamertjes woonden en er regelmatig brand uitbrak door de levensgevaarlijke elektriciteitsconstructies en de open vuren waarop werd gekookt. In sommige huizen kon ik slechts denken: ‘Hoe kom ik zo snel mogelijk maar wel beleefd naar buiten?’, als ik weer eens met mijn hoofd langs aan elkaar geknoopte koperdraden liep en het plafond al aardig zwart was geblakerd van eerdere ongelukken.

In Sri Lanka ontmoette ik Chitra, die naar het buitenland ging om geld te verdienen voor haar kinderen. Ze kreeg geen salaris, moest keihard werken, water drinken uit de wc-pot en eten uit de vuilnisbak. Ze werd zwaar mishandeld en ‘uitgeleend’ aan de mannen uit de buurt. Chitra is nu invalide en afhankelijk van haar kinderen, die de kost moeten verdienen in plaats van naar school gaan.

In San Salvador waren we in huizen waar het rook naar vuilnisbelt. Waar lappen op bank en bed lagen die ik liever niet wilde aanraken en waar het zo gevaarlijk was op straat door gewapende bendes dat je niet in je tuin kon zitten.

De grote droom van meisjes als Emeldah uit Zambia en Nadeeka uit Sri Lanka? Voldoende geld verdienen om een goed huis te kunnen bouwen voor hun ouders. Een stenen huis met elektriciteit en dicht bij een waterput.

Onze steun helpt echt, dat heb ik met eigen ogen gezien. Emeldah en Nadeeka kunnen nu naar school, zodat ze straks meer kans hebben voldoende geld te verdienen om hun droom te laten uitkomen. Boer John kreeg zaaigoed en training om te leren met heel weinig water toch groente te telen. Peter en Brenda kregen medische hulp en Chitra kon een winkeltje starten om extra geld te verdienen. Zo konden we vorig jaar zo’n 100.000

mensen op een of andere manier een duwtje in de rug geven, op weg naar een beter leven.

Margot de Zeeuw

HOE KUNT U HELPEN? In 2021 willen we weer minstens zoveel mensen steunen bij de opbouw van een goed bestaan. Ik hoop daarom van harte dat u dat mogelijk wilt maken met een extra gift. Voor € 15 geeft u al lesmateriaal om twee volwassenen op de Filipijnen te leren lezen en schrijven. Voor € 30 geeft u bijvoorbeeld kippen, een goede ren en drie maanden kippenvoer aan een opvanghuis voor kraamvrouwen in Zimbabwe. En voor € 40 krijgen vijf straatkinderen in India nieuwe, schone kleren.

EE!

>> HELP OOK M

9

ACTUEEL

NALATEN AAN VASTENACTIE MEEBOUWEN AAN EEN LEEFBARE WERELD Wilt u bijdragen aan de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de meest kwetsbare mensen, ook als u er niet meer bent?

Neem Vastenactie op in uw testament!

Door na te laten aan Vastenactie helpt u een volgende generatie bouwen aan een leefbare wereld.

NAAR EEN STEEDS GROTER WIJ Zaterdag 25 september wordt in Amsterdam een bijeenkomst georganiseerd in het kader van de Werelddag voor Vluchtelingen en Migranten. Het programma bestaat uit een afwisseling van persoonlijke verhalen van vluchtelingen, muziek en onderlinge ontmoeting.

Tijdens de afsluitende lunch kunnen we met elkaar in gesprek gaan over de oproep van paus Franciscus om niet alleen aan jezelf te denken, maar om te streven naar ‘een steeds groter wij’. U bent van harte welkom!

Programma en aanmelden

PERSOONLIJK GESPREK Wilt u meer weten over nalaten aan Vastenactie?

Directeur Peter van Hoof helpt u graag met advies.

Neem op werkdagen contact op via tel. 070 – 779 6008 of mail naar: peter.vanhoof@vastenactie.nl.

Uiteraard geheel vrijblijvend.

U kunt ook onze speciale brochure over nalaten aan Vastenactie bestellen.

OP TV

Op 22 maart werden onze collega’s Peter van Hoof en Angelique Steysel verrast door het team van het SBS-programma De Helden van Nu. Presentatoren Kim Lammers en Kevin Brouwer kwamen langs met prachtige bloemen, spraken met Peter over het werk van Vastenactie, waren aanwezig bij een online gesprek met onze projectpartner Mike Wamaya in Kenia en bezochten Angelique op basisschool De Walvis in Den Haag. Heeft u de uitzending op 9 mei gemist? Het programma wordt herhaald op zaterdag 2 oktober om 11.00 uur op SBS6. U kunt de uitzending ook hier terugkijken.

10

KLIMAATPELGRIMSTOCHT

‘GEWOON GAAN!’ VAN 30 SEPTEMBER TOT EN MET 11 OKTOBER 2021 LOPEN 30 INTERNATIONALE PELGRIMS DOOR NEDERLAND OM AANDACHT TE VRAGEN VOOR HET KLIMAAT. DE PELGRIMSTOCHT STARTTE IN AUGUSTUS IN POLEN EN EINDIGT IN NOVEMBER IN GLASGOW BIJ DE 26E WERELDKLIMAATCONFERENTIE, WAAR DE DEELNEMERS EEN PETITIE AANBIEDEN AAN DE DEELNEMERS AAN DE KLIMAATTOP WAARIN ZE WORDEN OPGEROEPEN DAADKRACHTIG TE HANDELEN ZODAT KLIMAATDOELEN GEHAALD WORDEN.

Vastenactie organiseert samen met GroeneKerken en plaatselijke kerken het Nederlandse deel van de pelgrimstocht ‘Gewoon gaan!’ Met deze pelgrimstocht willen we als kerken aandacht vragen voor klimaatverandering en onze rol daarin. We merken hier in Nederland steeds meer de gevolgen van klimaatverandering, maar in ontwikkelingslanden is dit nog sterker.

Er is minder voedselopbrengst door droogte, en aan de andere kant worden hele gebieden verwoest door overstromingen en orkanen.

Voor Vastenactie was het een logische keuze om mee te werken aan de Klimaatpelgrimstocht zegt directeur Peter van Hoof: ‘In de aanloop naar Vastenactie 2022, die in het teken staat van Landrechten, besteden we de komende maanden veel aandacht aan de gevolgen voor mens, milieu en klimaat van de nog steeds toenemende vraag naar grondstoffen en voedsel. Vandaar dat we graag meewerkten aan de organisatie van het Nederlandse deel van de tocht, want dagelijks worden de rechten van mensen met voeten getreden en wordt er onherstelbare schade aan het milieu aangericht.’

DE TOCHT Elke dag lopen de pelgrims een route van circa 25 kilometer. De plaatselijke kerken zorgen voor logies en maaltijden en organiseren activiteiten rond de komst van de pelgrims. Het samenwerkend parochieverband Franciscus en Clara/Emmaus in Apeldoorn e.o. biedt ook onderdak aan de pelgrims op de route. Mariska Litjens, jongerenwerker/catecheet was meteen enthousiast over dit initiatief: ‘Als parochie dachten we al na wat we zelf konden doen om te verduurzamen en het verzoek om klimaatpelgrims te ontvangen zagen

we als een mooie kans om klimaatverandering onder de aandacht van parochianen te brengen.’

KETTINGREACTIE VAN SAMENWERKING ‘Dit was ook een kans om de oecumenische samenwerking met de protestantse kerken te versterken, zorg voor de schepping is een thema dat gelovigen verbindt,’ legt Mariska uit. ‘Het werd een soort kettingreactie van mensen die meedoen: de moskee, de wethouder duurzaamheid, de kinderburgemeester.

En een recyclebedrijf start een actie waarbij kinderen een vrijkaartje krijgen voor het zwembad als ze materialen komen inleveren. Dit laatste sluit mooi aan bij de klimaat-lesbrief, die we als kerken gaan aanbieden aan de basisscholen. We zien uit naar de komst van de klimaatpelgrims op zondag 3 oktober.’

HOE KUNT U MEEDOEN? U kunt op verschillende manieren meedoen met de Klimaatpelgrimstocht: u kunt de petitie ondertekenen, u kunt een etappe meelopen en u kunt deelnemen aan de Klimaatmars op 10 oktober.

U leest hier meer.

11

d n i k n e r e d e o m Geef t r a t s e d n o z e g een

klik hier

HELP MEE

STEUN ONZE PROJECTEN EN HELP MENSEN EEN GOED BESTAAN OP TE BOUWEN.