Landschapstekening amateurkunsten - 2016

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 1

2/12/16 13:09

L A N D S C H A P S T E K E N I N G VA N A M AT E U R K U N S T I N L E U V E N | L E U V E N , S TA D VA N E C H T E A M AT E U R S

LEUVEN, STAD VAN ECHTE AMATEURS

L

euven mag zich met recht en reden een verenigde stad noemen: het verenigingsleven bloeit er als nergens anders in Vlaanderen. Met honderd actieve, erkende amateurverenigingen kent Leuven het grootste verenigingsleven in de noordelijke landshelft.

Jaarlijks breidt zich het aanbod aan amateurgezelschappen eveneens verder uit met nieuwe verenigingen die zich in de Leuvense creatieve voedingsbodem wortelen.

Leuven barst van talent en dat mag gezien, gehoord en beleefd worden. Tijdens het jaarlijkse Amateuramafestival kan menige amateurkunstenaar, muzikant, zanger, danser of toneelspeler het beste van zichzelf geven op de grote Leuvense podia. Met jaarlijks meer dan 5.000 bezoekers zijn de Schouwburg en de Minnepoort al gauw te klein voor de hoeveelheid aan talent dat leeft onder de Leuvense amateurgezellen.

Amateurkunst in Leuven reflecteert de culturele melting pot die de studentenstad geworden is. Naast koren, harmonieën, dansscholen en theatergezelschappen kan je in Leuven ook je gading vinden indien je net iets anders in gedachten hebt. Vendelzwaaien (Carpevento), seniorendans (Vivamo), improvisatietheather (Improef, Preparee), Line Dancing (BlackBoots Dancers) en de zelfverklaarde Movement of Unexpected Pleasure (MUP): ook dit is amateurkunst in Leuven.

Leuven is eeuwenoud, en toch springlevend. Het is een devies dat in de LeuHeel wat van die jonge snaken vense amateurkunst echt van Met 100 actieve, erkende groeit dankzij de amateurtoepassing is. Hoewel enkele amateurverenigingen kent kunst door naar de professioamateurverenigingen de kaap van een honderdjarig bestaan Leuven het grootste vereni- nele kunsten. Zo zette de ingerenommeerde reeds lang achter zich lieten, gingsleven in de noordelijke ternationaal tenorzanger Reinoud Van slagen zij er nog steeds in om landshelft.

Mechelen zijn eerste muzikale nieuw en jong talent aan te stapjes in het kinderkoor Clari spreken.

Cantuli en de Koninklijke Harmonie Volharding van Kessel-Lo. Tegenwoordig schuimt Reinoud de meest prestigieuze concertzalen af in Europa; wie hem in eigen land wil zien optreden moet er snel bij zijn.

2

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 2

2/12/16 13:09

X

xxx

xxx

DE LEUVENSE STUDENTENFANFARE CIRCA 1911

en de Leuvense Studentenfanfare (°1911) vierden recent hun eigen 100-jarig bestaan, en spreken evenmin van ophouden. Daarnaast kent Leuven ook acht koninklijke verenigingen, die hopen

Het Koninklijk Sint-Lambertuskoor Heverlee

om zich binnenkort bij dit rijtje van

is de oudste nog actieve Leuvense

oudgedienden aan te sluiten. Om deze

vereniging: met haar 138-jarig bestaan,

royale titel te mogen dragen, dient de

spant dit muzikaal gezelschap de absolute

vereniging in kwestie minstens vijftig jaar

kroon. Foto Gamma Leuven (°1909),

actief te zijn. Amateurkunst in Leuven:

Koninklijke Toneelkring De Dijlezonen (°1911)

eeuwenoud en springlevend.

3

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 3

2/12/16 13:09

LEUVENS ENGAGEMENT

A gen, musiceren, acteren of dansen. In tijden van mateurkunst is uiteraard zo veel meer dan zin-

De amateurkunstenaar is vaak een geëngageerde Leuvenaar, die niet alleen binnen de vereniging maar evenzeer in de buurt, stad en omgeving actief en geëngageerd burgerschap promoot. “De impact van amateurkunst op een stad en haar bevolking kan niet louter kwantitatief verrekend worden. Het is niet enkel een kwestie van deelnemersaantallen en aantal voorstellingen per jaar. Hoewel sommige verenigingen een kleiner aantal deelnemers hebben, toch trekken de leden nadien de wereld in en bereiken ze ook buiten de vereniging heel wat anderen. Het is een bescheiden impact, maar hij is wel kwalitatief ”, klinkt het instemmend op de deelraadvergadering amateurkunsten.

Want wie een beetje vertrouwd is met het amateurgegeven, weet dat in de bierstad Leuven ook menige Stella voor het eerst in amateurmiddens wordt geproefd.

Verenigen zit in de aard van het Leuvens beestje.

“Leuven is een echte netwerkstad, waar iedereen elkaar kent”, getuigt Jerry Olbrechts van theatergezelschap Willighe Vanckenis.

Elitarisme ruimt er al snel de Een bloeiend amateurlandbaan voor het groepsgevoel om samen artistiek actief te schap is van essentieel zijn. De Leuvense amateurs belang voor het sociale zijn, naast collega-amateurs, in de eerste plaats vrienden weefsel van die samen creëren, vormen een stad. en genieten.

De amateurgezellen bieden eveneens een uniek platform voor informeel leren, die in geen enkele andere vorm van cultuurbeleving zo sterk aanwezig is. Jonge enthousiastelingen zetten hun eerste culturele stapjes in de amateurvereniging, in rechtstreeks contact met de “oude rotten” van het vak. Samen zingen, musiceren of theater maken verkleint de kloof tussen jong en oud en geeft amateurkunst een ongeziene vormende en educatieve kracht.

©PAUL JACOBS, FOTOCLUB PRISMA

L A N D S C H A P S T E K E N I N G VA N A M AT E U R K U N S T I N L E U V E N | L E U V E N S E N G A G E M E N T

toenemende individualisering is het des te belangrijker dat de Leuvenaar nog steeds graag samen kunst beleeft. Een bloeiend amateurlandschap is van essentieel belang voor het sociale weefsel van een stad.

Het amateurwezen in Leuven is dan ook betrekkelijk ouder dan de professionele kunsten.

Niet enkel het kerkkoor, de fanfare en de toneelvereniging zorgen al jaar en dag voor cultuur in de stad, ook “moderne” verenigingen zoals foto- en filmclubs zijn al jarenlang artistiek actief in Leuven. Zo rondde de vereniging Foto Gamma Leuven, die het levenslicht zag in 1909 en tevens één van de oudste nog actieve verenigingen aan het amateurfirmament, enkele jaren geleden al de kaap van een honderdjarig bestaan. Dit onmisbare, rijke amateurpatrimonium maakt Leuven tot de cultuurstad die ze vandaag is.

De stadsdiensten zetten dan ook graag en gretig de schouders onder het verenigingsleven. Zo ruimde Kulturama – voordien de jaarlijkse hoogmis van

4

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 4

2/12/16 13:10

zijn eveneens vertegenwoordigd in de Leuvense cultuurkoepel en de cultuurraad die het schepencollege adviseren over het stedelijk cultuurbeleid.

© ALEX VANDENBERGH, FOTOCLUB PRISMA

Daarnaast doet stad Leuven ook letterlijk een duit in het zakje. In 2016 – terwijl de rest van het land om de oren wordt geslagen met cultuurbesparingen – engageert stad Leuven zich om net meer financiële middelen vrij te maken voor haar rijke amateurpatrimonium.

De jaarlijkse subsidiepot, die voordien ¤ 60.000 verdeelde over de erkende sociaal-culturele verenigingen, wordt zo goed als verdubbeld tot ¤ 115.000.

Dit budget zal onder andere gebruikt worden om het Leuvense amateurleven structureel te ondersteunen.

En dat is nodig, want de verenigingen trachten met beperkte middelen een maximale werking te garanderen. Om lidgelden zo laag mogelijk te houden – wat de toegankelijkheid van de vereniging vrijwaart – en om de artistieke kwaliteit van de producties te waarborgen, zijn subsidies broodnodig.

De aanstelling van een deelraad amateurkunsten verleent het geheel een officieel cachet. De deelraad vertegenwoordigt alle amateurverenigingen in Leuven en behartigt de belangen van deze grote groep van cultuurparticipanten. De amateurkunstenaars

©SARAH TORBEYNS, CAMPUSTONEEL

Met een uitgesproken klemtoon op samenwerkingen tussen amateurverenigingen en de vraag om unieke producties die specifiek ter gelegenheid van Amateurama ten tonele worden gebracht, stuwt en ondersteunt dit stadsfestival de artistieke vernieuwing van de amateurgezellen. Boeiende samenwerkingen tussen de verschillende verenigingen verstevigen het artistieke netwerk in de stad en geven extra kleur aan Amateurama.

©DAVID JACOWBSKI, COMPAGNIE COCON

de professionele kunsten in Leuven – vanaf 2013 plaats voor nieuwe cultuurfestivals met een eigen accent. Amateurama ziet het levenslicht als een vierdaags festival waarin de Leuvense amateurgezellen centre stage mogen nemen. Letterlijk, want dankzij de inspanningen van de stad worden alle grote cultuurhuizen enkele dagen volledig ingepalmd door amateurkunstenaars. De Schouwburg, de Minnepoort, het Wagehuys, OPEK … : de professionele kunsten doen er even een stapje opzij en laten het over aan “de amateurs”.

Geen amateurisme dus: in Leuven wordt amateurkunst serieus genomen.

5

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 5

2/12/16 13:10

TEGENSTEMMEN

E Daar waar zich jaarlijks nieuwe amateurinitiatie-

n toch kan het niet altijd een lyrische lofzang zijn.

L A N D S C H A P S T E K E N I N G VA N A M AT E U R K U N S T I N L E U V E N | T E G E N S T E M M E N

ven ontpoppen, zijn er ook verenigingen die de boeken definitief dicht doen. Niet elke vereniging slaagt er immers in om blijvend te verjongen, waardoor een stille dood om de hoek loert.

Zo doofde de Leuvense Filmclub, na tientallen actieve jaren aan het amateurfirmament, in 2016 het licht.

Octaaf Duerinckx getuigt: “De werking van de Leuvense Filmclub draaide goed. We gaven lessen in filmen en montage. We leverden degelijke producten af, onder andere voor theatergroepen. We werkten regelmatig samen met andere filmclubs en verzorgden een eigen tijdschrift en website. Toch zijn we dit jaar genoodzaakt de filmclub stop te zetten. De kerngroep wordt te oud om de zware last van het actieve filmen te dragen, en te weinig jongeren blijken de weg naar de filmclub te vinden”.

De “wildgroei” aan nieuwe verenigingen leidt af en toe ook tot een vertroebeld beeld. Een verscherpte Zulke verhalen zijn jammer genoeg geen geïsoleerde focus op het reeds bestaande aanbod ontbreekt, incidenten: de druk om blijvend te vernieuwen en waardoor het risico op een overaanbod steeds groter te verjongen wordt sommige verenigingen te groot. wordt. Hierdoor komt aanstormend, jong talent niet Hier zou stad Leuven zelf een extra inspanning kunaltijd op de juiste plaats terecht. En dat is jammer, nen doen door het bestaande want amateurkunst zou net aanbod ook bij jongeren voleen broedplaats moeten zijn doende bekend te maken en voor jong talent. Want wie ladoor een maximale doorstroBeschikbare, aangepaste ter in de professionele kunsten ming tussen onderwijs, forterechtkomt, groeide zo goed infrastructuur blijft voor meel leren en amateurverenials altijd artistiek op in amaging te voorzien. amateurs een oud zeer. teurmiddens.

“Iedereen maakt foto’s, we leven vandaag in een échte beeldcultuur. Toch vinden jongeren maar moeilijk de weg naar de fotoclub, en dat is jammer”, klinkt het bij Hilda Staels van Fotoclub Prisma. Het huidige aanbod aan amateurverenigingen blijkt bij de Leuvenaar vaak nog te onbekend.

Hierdoor worden sneller nieuwe initiatieven uit de grond gestampt dan er aansluiting gezocht wordt bij een bestaande vereniging. Hoewel heel wat amateurgezellen actief op zoek zijn naar nieuwe leden, komt deze oproep vaak niet bij de Leuvenaar terecht.

Stad Leuven onderzoekt op middellange termijn de mogelijkheid om het verenigingsaanbod online te bundelen. Het doel is duidelijk: een overzichtelijke dwarsdoorsnede van het Leuvense verenigingsleven presenteren aan alle Leuvenaars met interesse in de amateurkunsten zodat elkeen een vereniging kan vinden die bij hem of haar past.

De klaagzang van beperkte infrastructuur, ook voor de andere cultuurspelers in Leuven een oud zeer, zet zich door naar de amateurverenigingen. Mede door de breuklijn tussen infrastructuur die ofwel door de stad ofwel door de universiteit wordt beheerd, is er reeds lang een nijpend tekort.

6

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 6

2/12/16 13:10

Initiatieven als Brede School worden dan ook met open armen ontvangen. Het Brede School-model wil alle partijen, betrokken bij opgroeiende kinderen en jongeren, verenigen binnen de schoolmuren. Het model uit zich, onder andere, in het openstellen van bestaande schoolgebouwen en infrastructuur om deze ook na schooltijd optimaal te laten renderen, door er amateurgezellen en cultuurpartners met een aanbod voor schoolgaande jeugd “onderdak” te bieden. Door onderwijs en cultuur te verenigen binnen de schoolmuren krijgen kinderen en jongeren alle kansen tot een maximale ontwikkeling.

KONINKLIJKE HARMONIE VOLHARDING KESSEL-LO

©THEO JANSSENS, FOTOCLUB PRISMA.

©EMBE - CC:BY-SA, MUP

Dit biedt heel wat mogelijkheden voor de Leuvense amateurverenigingen, maar de vraag aan stad Leuven om blijvend te investeren in de culturele ruimte klinkt minstens even luid.

7

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 7

©HENRI CATRYSSE, FOTOGROEP PARK-HEVERLEA

Theatergezelschap Willighe Vanckenis put artistieke kracht uit haar thuisloos bestaan. Als zelfverklaarde “nomaden” zoeken zij aansluiting bij scholen, koren, verenigingen die zich inzetten voor kansengroepen, kunstenaars en mensen die hen in hun huis “uitnodigen”.

Het is een creatieve oplossing die het gebrek aan een vaste repetitieruimte omzet in een artistieke drive.

©JOS NOUWEN, SKOOP

©HENRI CATRYSSE, FOTOGROEP PARK-HEVERLEA, CARPEVENTO ©HEDWIG JANSSENS, ‘T HAVERMEULEKE

De creativiteit die de amateurkunstenaars in hun artistieke discipline tot uiting brengen, wordt eveneens doorgetrokken naar hun budgetbeheer. “Het is een kwestie van zo creatief mogelijk om te gaan met de beschikbare middelen en ruimtes”, klinkt het unisono op de deelraadvergadering waar nogmaals het infrastructurele vraagstuk op tafel werd gelegd. Het blijft moeilijk om aangepaste en betaalbare ruimtes te vinden waar wekelijks kan worden gerepeteerd, materiaal kan worden gestockeerd en specifieke infrastructuur kan worden voorzien. Met de nood aan donkere kamers, opnamestudio’s en opslagruimtes voor instrumenten biedt de huidige infrastructuur te weinig mogelijkheden. De beschikbare ruimtes worden nu al vaak gedeeld door verschillende verenigingen, maar de verzadiging is nabij.

2/12/16 13:10

PRE CAMPUSTONEEL

CANZONETTA

OTEMBRA

THEATERGROEP TGAT

PIE

KOOR ADELANTE

DE VANDALEN

ARENBERGKOOR LEUVEN-HEVERLEE MOVE2CREATE VOCAAL ENSEMBLE ORSECANTE VAARTTEATER WIJGMAAL GEMENGD KOOR BLIJ RONDEEL

BLACKBOOTS DANCERS CLARI CANTUS

KONINKLIJKE HARMONIE SINT-ISIDORUS WILSELE

IMPROEF

CANTARELLI

MUP

KINDERTHEATER STEKELBAARS

HADRICANTUS

SPOTLOOD

DANCEACTION

KOOR ORGANUM

FOTOGROEP PARK-HEVERLEA

FOTOCLUB PRISMA LEUVEN

GEMENGD ZANGKOOR KERSKO TRIVIAL MUFFINS THEATRE ASSOCIATION GEMENGD SINT-JACOBSKOOR LEUVEN KONINKLIJKE TONEELKRING DE DIJLEZONEN GEMENGD PAROCHIAAL KOOR SINT-LAMBERTUS HEVERLEE DE CO CHOREOGRAFISCH DANSTHEATER KORDANTE LES CERISES JEUGDTONEELTROEP DZIP SOLIDARITEITSKOOR C KONINKLIJKE HARMON KONIN ARION KON SPOT ON KAM VIVAMO TONE WAW ART VOLK KONINKLIJKE VOLKSKUNSTGROEP REUZEGOM KON JAN EN ALLEMAN VERENIGD KOOR ADAGIO KON KUNSTKRING ‘T VENSTERKE SINT WILLIGHE VANCKENIS CLARI CANTULI HARM GEMENGD KOOR CANTAMICI COMPA SHOWKOOR AMUSE LEUVEN DE REIZ CAPPELLA CONCINITE KAMER CLARI CANTORES DE CAROLIENTJES LEUVENSE

ZANGVER

BEELDENDE KUNST · FILM · FOTOGRAFIE · KUNST-ANDERE · THEATER · THEATER-IMPROVISATIE

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 8

2/12/16 13:10

TOUCHEMENT GRAVE

FILM- & VIDEOTEAM LOCINA

MUSICALCOMPAGNIE MITHE CAMERATA AETAS NOVA

NACHTEGALEN VAN DE LO

LEUVENS VOKAAL ENSEMBLE PRO ARTE (E)MOTION

SKOOP VIDEOGROEP LEUVEN TONEEL HEVERLEE

‘T WIT PRODUCT LEUVENS MEISJESKOOR

CAMPUSTONEEL

CANTARELLI

MUP

CONCERTBAND LEUVEN WODAN SKALDEN

COMPAGNIE COCON

LEUVENSE SENIOREN MUZIEK VERENIGING JONNA TONEELSCHOOL

P DZIPPIE TONEEL4 OOR CAMINHANDO RMONIE VOLHARDING KESSEL-LO KONINKLIJKE ZANGKRING TRINITAS KONINKLIJKE TONEELGROEP DE REYNAERTGHESELLEN KAMERKOOR KOORDINAAT TONEELVRIENDEN DE LO VOLKSKUNSTGROEP ‘T HAVERMEULEKE KONINKLIJK SINT-LAMBERTUSKOOR HEVERLEE TONEELVERENIGING HOJAPA KONINKLIJK KINDERKOOR DE ORGELPIJPJES SINT-MARTINUSKOOR WILSELE HARMONIEORKEST PANTA REI LEUVEN

GEMENGD KOOR GERTRO

JONGERENATELIER THESPIKON

FOTO GAMMA LEUVEN CAMPUSTONEEL

CARPEVENTO VENDELKUNSTGROEP

LEE DE CORDE

SINSERIO

AKADEMIE PLUS-3 KESSEL-LO THE FLAT NUTS INSPINAZIE TOUT-COURT CAPELLA ACADEMICA SARABANDE VOCAAL ENSEMBLE FLORILEGIUM TRINID SINGERS LEUVEN

KOOR ADELANTE

PREPAREE

ZANGKOOR GAUDEAMUS

PIEJAANOO

DE REIZENDE REIGER HEILIG-HARTKOOR BLAUWPUT KAMERKOOR ORLANDO FOTO COLLECTIEF LEUVEN VOCAL SKYLINE LEUVEN UVENSE STUDENTENFANFARE NGVERENIGING ONZE-LIEVE-VROUW VAN TROOST MUZIEK-ANDERE

·

MUZIEK-INSTRUMENTAAL

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 9

·

MUZIEK-VOCAAL·

DANS

·

VOLKSKUNST

2/12/16 13:10

N wordt ook Leuven geconfronteerd met toeneL A N D S C H A P S T E K E N I N G VA N A M AT E U R K U N S T I N L E U V E N | A M AT E U R S , V E R E N I G T U !

et als alle andere centrumsteden in Vlaanderen,

mende maatschappelijke uitdagingen. Mede dankzij de aanwezigheid van de universiteit en de nabijheid van de hoofdstad, is Leuven reeds lang een “gekleurde stad”. Met meer dan 155 verschillende nationaliteiten kan het Leuvens arrondissement zich met recht en reden “multicultureel” noemen. Deze diversiteit moet aangegrepen, gevierd en bejubeld worden: het maakt Leuven tot de rijke, culturele smeltkroes die ze vandaag is.

De instroom aan nieuwe Leuvenaars vormt voor de amateurverenigingen een gezonde uitdaging.

“Mensen van andere nationaliteiten bereiken is heel moeilijk. We hebben muzikanten van alle mogelijke leeftijden, maar het blijft een voornamelijk blank middenklasse-publiek”, vertrouwt Mario Vanhaeren van Koninklijke Harmonie Volharding Kessel-Lo ons toe.

©HENRI CATRYSSE, FOTOGROEP PARK-HEVERLEA

AMATEURS, VERENIGT U!

Uiteraard is niet elke amateurvereniging even ambitieus, maar zich engageren voor of samen met anderen blijkt wel een rode draad die alle Leuvense amateurs verbindt. Hoewel de amateurverenigingen zelf erg creatief moeten omspringen met beperkte financiële middelen, toch schuwen zij het maatschappelijk engagement niet. Inzamelconcerten en acties voor het goede doel prijken op de jaarkalender van bijna elke amateurvereniging.

Daarnaast zien de amateurs het als hun opdracht om kunst te brengen voor of met bevolkingsgroepen die minder makkelijk met cultuur in contact komen.

Zo speelt muziekensemble Sarabande regelmatig concerten voor gevangenen, een maatschappelijk uitgerangeerde groep. “Op een laagdrempelige manier laten we hen via muziek schoonheid en ontroering beleven”, vertelt Frans Van Parys van Sarabande.

Ook in hun artistieke keuzes proberen de amateurgezellen maatschappelijk relevante voorstellingen te brengen, die “moeilijkere” thema’s bespreekbaar kunnen maken. “Op een ludieke en dramatische manier brengen we een bepaalde problematiek over op het publiek.

Toch zien de amateurverAmateurkunst is van nature We kiezen toneelstukken die door hun thema een maatenigingen deze toenemende een cultuurbeleving geschappelijke meerwaarde hebdiversiteit niet als een onoverkomelijk probleem. Met worteld in de samenleving ben”, getuigt René Hermans van toneelkring Levet Scone. inzamelconcerten, solidawaarin ze actief is.

“We willen ons publiek verrijriteitskoren en inclusieve ken door nieuwe inzichten te projecten tonen de Leuvense bieden, en hen stimuleren om amateurs zich nu al erg voorvragen te stellen waar men eerder niet aan dacht. Wij uitstrevend. Zo deelden de jonge zangers van Koninkdenken overigens dat dit een inherente functie van lijk Kinderkoor De Orgelpijpjes tijdens Amateurama kunst is”, vult Jo Matthijs van de Koninklijke Toneel2016 het podium met buitengewone toneelspelers kring De Dijlezonen aan. uit woonvoorziening Alvinnenberg en Leren Ondernemen vzw - vereniging van en voor mensen in armoede. In de voorstelling Kreis und Linie, deel van In dit steeds complexere maatschappelijke vraagstuk een multidisciplinair traject op initiatief van thealigt eveneens nog veel onontgonnen terrein. Met toetergezelschap Willighe Vanckenis, traden meer dan nemende armoede, vluchtelingencrisis, sociale uithonderd performers met heel diverse achtergrond sluiting en steeds toenemende bevolkingsdichtheid ten tonele. Het is slechts één van de vele voorbeelden dat aantoont hoe Leuvense amateurkunstenaars vanuit maatschappelijke uitdagingen tot een artistiek product kunnen evolueren.

10

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 10

2/12/16 13:10

Amateurkunst is immers van nature een cultuurbeleving geworteld in de samenleving waarin ze actief is.

Om die inbedding te behouden, zullen de amateurs niet anders kunnen dan de uitdagingen ten volle aan te gaan.

Ook hier wil stad Leuven de amateurverenigingen in deze opdracht ondersteunen. Met YOUtopia, een stadsbreed festival rond “de kunst van het samenleven”, worden concrete stappen gezet naar een inclusieve, diverse cultuurbeleving in Leuven. YOUtopia grijpt de 500ste verjaardag van Utopia, een publicatie van de Britse Thomas More, aan als startpunt voor een tweejarig multidisciplinair traject. Uit onvrede met de gang van zaken in het 16de-eeuwse Engeland, pende Thomas More in Utopia zijn eigen ideale, alternatieve samenleving neer. Met hypermoderne ideeën als pacifisme, gelijke verdeling van rijkdom, gelijk-

©KUNSTKRING ’T VENSTERKE

YOUtopia, anno 2016, daagt de amateurverenigingen uit om zich op artistieke wijze te buigen over enkele maatschappelijke vraagstukken. De Leuvense stadsdiensten diversiteit en gelijke kansen, en, cultuur slaan de handen in elkaar en leiden dit project in goede banen. Gedurende twee jaar worden de grenzen tussen het artistieke en het maatschappelijke vervaagd in een zoektocht naar de hedendaagse utopische samenleving.

Onder het motto “de stad bouwt bruggen” zullen de Leuvense amateurs zich op ongeziene wijze verenigen in een gedeelde queeste naar de utopie, in de vorm van unieke samenwerkingen en meerjarige trajecten.

Watch this space …

©PAUL JACOBS, FOTOCLUB PRISMA

©THEO JANSSENS, FOTOCLUB PRISMA ©HENRI CATRYSSE, FOTOGROEP PARK-HEVERLEA

zullen de amateurgezellen blijvende inspanningen moeten leveren om als vereniging overeind te blijven.

heid van man en vrouw en legale euthanasie toonde de publicatie zich ver voor op zijn tijd. Het mag dan geen wonder zijn dat dit werk voor het eerst in Leuven werd gedrukt.

11

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 11

2/12/16 13:10

HET IS WEER STIL IN LEUVEN

cultuur in Leuven is voor de “rappen”. Al fietsend richting Ladeuzeplein, kondigt de bibliotheektoren zich muzikaal aan. Op het plein rolt “Bluesette” in een arrangement voor beiaard als een klanklawine naar beneden en overspoelt de miniatuurmensjes die met

fietste ik, deze landschapstekening indachtig, door de Leuvense straten. Al trappend viel het me plots op hoe aanwezig cultuur in Leuven eigenlijk is, zelfs op een doordeweekse zaterdag.

In de Diestsestraat kabbelt de rauwe bluesstem van een straatmuzikant naadloos over in het elegante glooien van twee beginnende violisten. Geen van hen ouder dan veertien, en toch al trappelend van ongeduld om hun muzikale kunnen aan de grote buitenwereld te tonen. Wanneer één van hen een noot mist, werpt de andere hem een strenge blik toe. Dit muzikale steekspel tovert spontaan een glimlach op

open mond “de kever” van Jan Fabre aangapen.

Via Museum M – in een jasje van toparchitect Stéphane Beel – zet ik mijn tocht verder richting Oude Markt. Als echte Leuvenaar voel ik me toch altijd het meest op mijn plek aan de langste toog van Europa ...

Van de straatmuzikanten die door weer en wind de terrasjesplakkers op de Grote Markt van een vrolijke noot voorzien, tot de stadsbrede zomeractiviteiten als Het Groot Verlof en Leuven in Scène. Ook als cultuurminnend Leuvenaar ben ik soms nog overdonderd door het grote aanbod aan culturele festivals, artistieke projecten en initiatieven.

de lippen van de toehoorders: het heeft iets bijzonder

Bij die overdaad aan culturele activiteiten is het soms

aandoenlijks om deze twee, zo jong en toch met zo

moeilijk om in te beelden hoe de stad zou klinken,

veel serieux, te zien “performen”.

voelen en ruiken zonder cultuur. Een stad zonder

Ik draai één van de zijstraatjes in, richting Bondgenotenlaan, en passeer langs de Schouwburg

cultuur klinkt, net als “café zonder bier”, geplukt uit één of andere orwelliaanse dystopie.

wiens façade permanent gesierd wordt met kleurrijke

“Het is weer stil in Leuven”, schiet spontaan door

posters van het aankomende culturele seizoen.

mijn hoofd. Was dat niet wat Stijn Meuris ooit zong?

De meeste voorstellingen zijn al lang uitverkocht;

‘s Avonds na een drukke werkdag thuiskomen,

12

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 12

©HERMAN VAN LOOCK, FOTOGROEP PARK-HEVERLEA

Enkele weken geleden op een zonnige zaterdag,

2/12/16 13:10

en een hele avond met joelende kinderen moeten

Ik zie hoe de muzikanten er leren samenwerken,

doorbrengen, die bij gebrek aan een culturele

leren luisteren naar elkaar en ja, ook soms leren

uitlaatklep dan maar elkaar en nadien ook mij op de

compromitteren. Want niet iedereen kan elke

zenuwen beginnen te werken. Help!

voorstelling eerste klarinet spelen. En ik voel dat het

De Leuvense cafés schenken nog half zo veel Stella, nu er niet langer driftig wordt nagepraat over voorstellingen, tentoonstellingen en concerten.

Een begrafenis in de Sint-Pieterskerk, gehuld in stil verdriet, zonder de zalvende kracht van muziek.

mezelf deugd doet om tijdens deze oefenmomenten tot rust te komen na een drukke werkweek, en gewoon samen kunst te beleven.

Na een uurtje van deze filosofische overpeinzingen, vat ik post op een bankje aan de Grote Markt.

Een jong muzikaal gezelschap luistert er de

Mensen die steeds meer vereenzamen en

shoppingsnamiddag op met enkele ABBA-klassiekers.

individualiseren, en die met het gezicht op hun

Tijdens het applaus door, vang ik nog net het einde

smartphone geplakt al Pokémon Go-spelend straten

van een gesprek tussen twee Nederlandse toeristen

oversteken zonder te kijken. Zich onbewust van

op. “Jonge mensen die cultureel bezig zijn, kunnen

de omgeving rondom hen, lijken ze uit een diepe

alleen maar goede burgers worden”, vertrouwt de

winterslaap te ontwaken wanneer het felle gepiep

dame haar echtgenoot toe.

van mijn overhaast dichtgeknepen fietsremmen hen abrupt uit hun egotrip wekt.

Het is weer stil in Leuven.

Het is een conclusie waar ik tijdens mijn eigen gedachtestroom niet op uitkwam, maar waar ik wel mijn gedachten mee te rusten kon leggen.

Als voorzitter van een harmonie word ik wekelijks geconfronteerd met de verbindende kracht van cultuur. Elke vrijdagavond nestelen bijna honderd muzikanten zich naast elkaar, van “de Louis” die al vijftig jaar de cornet bespeelt tot Tim op fagot, met

Voorzitter Koninklijke Harmonie Volharding Kessel-Lo Ondervoorzitter Deelraad Amateurkunsten

©HERMAN VAN LOOCK, FOTOGROEP PARK-HEVERLEA

©THEO JANSSENS, FOTOCLUB PRISMA

zijn elf jaar de jongste van de bende.

M A R I O VA N H A E R E N

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 13

13

2/12/16 13:10

©HERMAN VAN LOOCK, FOTOGROEP PARK-HEVERLEA

GEUZEN

A moeilijk in één woord te vatten is. Gekenmerkt

©MARCEL VAN DER SCHUEREN, HADRICANTUS

door de diversiteit, is de Leuvense amateurkunst niet te reduceren tot één artistieke discipline: beeldende kunst, fotografie, koorzang, dans, muzikaal samenspel, theater, filmkunst, volkskunst ... het lijstje is bijzonder lang. Noch is de amateurkunstenaar te herleiden tot een specifieke leeftijdscategorie; de jongste amateurs zijn net vijf jaar oud, de oudsten zijn de tachtig gepasseerd.

En zowel mannen als vrouwen, rasechte Leuvenaars, inwijkelingen en anderstalige nieuwkomers vinden hun gading in het aanbod van meer dan honderd actieve verenigingen.

Het woord “amateur” dekt dan ook amper de lading.

Het is zelfs een term die enig misprijzen te kennen geeft. Het woord roept beelden op van een stoffige parochiezaal waar een onbekende, archaïsche voorstelling gebracht wordt door enkele stuntelige grijsaards.

Het is een hardnekkig cliché waar de amateurkunstenaars in Leuven helaas nog tegen moeten opboksen.

In deze landschapstekening werd getracht om een ander beeld van “de amateur” te schetsen. Want als er één woord is dat de Leuvense amateurkunst volgens de amateurs zelf het beste vat, dan is dat “liefhebberij”.

Een amateurkunstenaar is in de eerste plaats een kunstenaar, die zich met bijzonder veel liefde voor de artistieke discipline ook in de vrije tijd voor de kunsten wil inzetten. De Leuvense amateur is een actieve burger die zich met veel plezier voor de stad, voor de mede-Leuvenaar en voor elkaar engageert. Het zijn vrijwilligers die los van enig financieel gewin, in het belang van de culturele ontplooiing en in naam van de liefhebberij, de kunsten beoefenen.

©HENRI CATRYSSE, FOTOGROEP PARK-HEVERLEA

L A N D S C H A P S T E K E N I N G VA N A M AT E U R K U N S T I N L E U V E N | G E U Z E N

mateurkunst in Leuven, het is een fenomeen dat

14

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 14

2/12/16 13:10

©HERMAN VAN LOOCK, FOTOGROEP PARK-HEVERLEA ©HERMAN VAN LOOCK, FOTOGROEP PARK-HEVERLEA

Met deze landschapstekening willen de Leuvense amateurs zich eindelijk definitief op de culturele kaart van Leuven zetten. Weg van het amateurisme, tonen zij zich een bijzonder diverse en bovenal grote groep. Met meer dan 3.500 actieve leden en een steeds groeiend aantal amateurverenigingen vertegenwoordigen de Leuvense amateurs Amateurkunst in Leuven, het grootste verenigingsleven in Vlaanderen. Enkele van het is een fenomeen dat de oudste amateurgezellen moeilijk in één woord zorgen al decennialang voor kunst in de stad: dit rijke te vatten is. cultuurpatrimonium is van onschatbare waarde voor een cultuurstad als Leuven.

Mede door de steun van de stadsdiensten, maar vooral dankzij de grote inspanningen van de vrijwilligers die zich wekelijks inzetten voor hun vereniging, is de term “amateur” in Leuven niet langer een scheldwoord. Als zelfverklaarde geuzen dragen de Leuvense amateurs deze erenaam met gepaste trots.

Leuven is volgens hen dan ook een echte “stad van Amateurs”.

15

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 15

2/12/16 13:10

Lisa Vanhaeren Mario Vanhaeren EINDREDACTIE Octaaf Duerinckx, Frans Van Parys en Peter Erauw FOTO COVER Pierre De Craan, Foto Gamma Leuven MET DANK AAN Wim Erkelbout en Lieve Grymonprez TEKST

COLUMN

brochure_DeelraadKunsten_new_301116_final.indd 16

2/12/16 13:10