Σε ποιες περιπτώσεις το ΙΑΤΡΙΚΌ ΣΦΆΛΜΑ επιφέρει υλική και ηθική βλάβη του ασθενούς!
Γράφει η ΕΛΕΝΑ ΜΠΑΤΣΟΥΛΗ, δικηγόρος παρ. Αρείω Πάγω, LILM.
ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΧΡΌΝΙΑ γίνεται μεγάλος λόγος για τη σταθερή και βαθμιαία αύξηση των δικών ιατρικού σφάλματος στη χώρα μας. Το ιατρικό σφάλμα μπορεί να επιφέρει είτε έκπτωση του επιπέδου υγείας του ασθενούς είτε μόνιμη απώλεια του αγαθού της υγείας του ασθενούς είτε τη μόνιμη αναπηρία του είτε ακόμη και το θάνατό του. Επισύρει ευθύνες για αποκατάσταση της υλικής και της ηθικής βλάβης που ο ασθενής υπέστη ή σε περίπτωση θανάτου του ασθενούς, για αποκατάσταση της ψυχικής οδύνης της οικογένειάς του. Επιπλέον, επιφυλάσσονται ποινικές και πειθαρχικές κυρώσεις για τα υπεύθυνα πρόσωπα. Ομιλούμε περί ιατρικού σφάλματος, όταν πρόκειται για ιατρική πράξη που δεν εκτελέστηκε ορθά, δηλαδή εκτελέστηκε κατά παράβαση των κανόνων της ιατρικής επιστήμης και τέχνης, διότι η συμπεριφορά του ιατρού υπολείπεται έναντι των προτύπων που έπρεπε να τηρη-
32 |
θούν με βάση τα γενικώς παραδεδεγμένα από την επιστήμη της Ιατρικής πρότυπα επιμέλειας. Στην εσφαλμένη (non lege artis) ιατρική πράξη εμπίπτει η λανθασμένη διάγνωση, η μη ορθή θεραπεία, η μη έγκαιρη θεραπεία, η μη ορθή μετεγχειρητική παρακολούθηση του ασθενούς που υπεβλήθη σε επέμβαση, με αποτέλεσμα τις επιπλοκές της υγείας του, οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις του νοσηλευόμενου ασθενούς, η μη ορθή φαρμακευτική αγωγή, είτε ως προς την εκλογή του φαρμάκου είτε ως προς τη δοσολογία, οι παράνομες κλινικές δοκιμές κ.λπ. Ωστόσο, το ιατρικό σφάλμα μπορεί και να συνίσταται και σε παράλειψη οφειλόμενης ιατρικής πράξης. Ιατρικό σφάλμα εν ευρεία εννοία νοείται και η παραβίαση άλλων παρεπόμενων υποχρεώσεων του ιατρού, εμπεριεχόμενων σε ειδικές διατάξεις, όπως στον κώδικα ιατρικής δεοντολογίας (π.χ. τήρηση ιατρικού απορρήτου), στην ειδική νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων ή για την ορθή τήρηση του ιατρικού αρχείου του ασθενούς. Μία επίσης πολύ ιδιαίτερη περίπτωση ιατρικού σφάλματος είναι η περίπτωση της εσφαλμένης-μη ορθής διάγνωσης γενετικής ανωμαλίας στο έμβρυο, η οποία οδηγεί σε γέννηση βαρέως νοσούντος τέκνου (wrongful birth) περίπτωση ιατρικού σφάλματος, για το οποίο χωρεί ειδικότερη ανάλυση. Βασική όμως υποχρέωση του ιατρού που συχνά στην πράξη παραβιάζεται και αναμένεται να αποτελέσει το βασικότερο αντικείμενο δικών ιατρικού σφάλματος στο μέλλον είναι η παραβίαση της υποχρέωσης του θεράποντος ιατρού να ενημερώνει πλήρως τον ασθενή και να λαμβάνει ορθά τη συναίνεσή του σχετικά με τις ιατρικές πράξεις που θα διενεργήσει. Κλασική περίπτωση τέτοιας παραβίασης είναι να υποβληθεί ο ασθενής σε μία μη επιβεβλημένη ιατρική πράξη, δηλαδή σε πράξη η οποία δεν εξυπηρετούσε τον θεραπευτικό σκοπό ή δεν ήταν η μόνη που εξυπηρετούσε τον θεραπευτικό σκοπό, ενώ δεν λείπουν από τη δικαστηριακή πράξη και αυθαίρετες ιατρικές πράξεις, δηλαδή πράξεις οι οποίες διενεργούνται με τη συναίνεση μεν του ασθε-